B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN CÔNG MINH
CHIN LC PHÁT TRIN
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN CAMPUCHIA
GIAI ON NM 2011 – 2015
CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS TRN HOÀNG NGÂN
TP.PHOM PENH, THÁNG 10 NM 2011
1
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Chin lc phát trin Ngân hàng u t
và Phát trin Campuchia giai đon nm 2011 - 2015” là công trình nghiên
cu ca riêng tôi.
Các s liu đc s dng trong lun vn này đu có ngun gc và đúng
theo s công b ca các bên có liên quan. Kt qu nghiên cu ti lun vn này
cha tng công b ti bt k các công trình nào khác.
Tôi xin chân thành cm n PGS.TS Trn Hoàng Ngân, Phó Hiu
trng Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, đã hng dn, giúp
tôi hoàn thành lun vn này.
Tôi cng xin chân thành cm n các anh ch em đng nghip Vit Nam,
Campuchia đang công tác Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia đã
giúp đ tôi trong vic tìm kim s liu, tr li các bng kho sát,… khi tôi
thc hin lun vn này.
Tôi cng rt hy vng kt qu nghiên cu ca lun vn này s đc áp
dng vào thc tin hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia.
TP. Phnom Penh, tháng 10 nm 2011
Tác gi lun vn
Trn Công Minh
2
MC LC
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng, biu
Phn m đu
Trang
Chng 1: TNG QUAN V CHIN LC KINH DOANH
1.1
Khái nim và vai trò ca chin lc kinh doanh
11
1.1.1
Khái nim v chin lc kinh doanh
11
1.1.2
Vai trò ca chin lc kinh doanh
11
1.2
Quy trình xây dng chin lc kinh doanh
12
1.2.1
Xác đnh mc tiêu
12
1.2.2
Phân tích môi trng bên ngoài
13
1.2.3
Phân tích môi trng bên trong
13
1.2.4
Phân tích và xây dng chin lc
17
1.2.5
La chn chin lc
21
1.2.5.1
Chin lc cp kinh doanh
21
1.2.5.2
Chin lc trong môi trng toàn cu
22
1.2.5.3
Chin lc cp công ty
23
Tóm tt chng 1
24
Chng 2: THC TRNG HOT NG CA NGÂN HÀNG
U T VÀ PHÁT TRIN CAMPUCHIA
25
2.1
Tng quan v hot đng ca h thng ngân hàng ti
Campuchia
25
3
2.1.1
H thng Ngân hàng quc gia Campuchia
25
2.1.1.1
Lch s hình thành
25
2.1.1.2
Chc nng, nhim v ca NBC
26
2.1.1.3
Kt qu hot đng ca NBC
28
2.1.2
H thng Ngân hàng thng mi ti Campuchia
30
2.2
Hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia
38
2.2.1
Lch s hình thành
38
2.2.2
Mô hình t chc và sn phm, dch v
40
2.2.2.1
Mô hình t chc
40
2.2.2.2
Các sn phm, dch v
41
2.2.3
Kt qu hot đng ca BIDC trong thi gian va qua
42
2.2.4
Phân tích môi trng bên ngoài ca BIDC
45
2.2.4.1
Xác đnh các yu t tác đng bên ngoài
45
2.2.4.2
Xác đnh c hi và thách thc
52
2.2.4.3
Xây dng ma trn hình nh cnh tranh và ma trn
đánh giá các yu t tác đng t môi trng bên ngoài
54
2.2.5
Phân tích môi trng bên trong ca BIDC
56
2.2.5.1
Xác đnh các yu t tác đng bên trong
56
2.2.5.2
Xác đnh đim mnh, đim yu
53
2.2.5.3
Xây dng ma trn đánh giá các yu t tác đng t môi
trng bên trong
64
Tóm tt chng 2
66
Chng 3: CHIN LC PHÁT TRIN NGÂN HÀNG U T
VÀ PHÁT TRIN CAMPUCHIA GIAI ON NM 2011 – 2015
3.1
S cn thit phi xây dng chin lc cho BIDC
67
3.2
Mc tiêu phát trin ca BIDC giai đon nm 2011 – 2015
67
3.2.1
Tm nhìn
67
4
3.2.2
Mc tiêu tng th
67
3.2.3
Mc tiêu c th đn nm 2015
68
3.3
Chin lc phát trin BIDC giai đon nm 2011 – 2015
68
3.3.1
C s đ xây dng chin lc
68
3.3.2
Xây dng chin lc t ma trn SWOT
70
3.3.2.1
Chin lc thâm nhp th trng
71
3.3.2.2
Chin lc phát trin sn phm mi
72
3.3.2.3
Chin lc phát trin sn phm khác bit
72
3.3.2.5
Chin lc nâng cao nng lc tài chính
73
3.3.2.6
Chin lc phát trin ngun nhân lc
73
3.3.2.6
Chin lc tip th hình nh, maketing
73
3.3.2.7
Chin lc xây dng nn khách hàng ct lõi
74
3.3.3
Các gii pháp tng th thc hin chin lc
76
3.3.3.1
Nâng cao nng lc tài chính
76
3.3.3.2
Gii pháp v công ngh
78
3.3.3.3
Gii pháp phát trin mng li
78
3.3.3.4
Gii pháp v phát trin sn phm dch v
83
3.3.3.5
Gii pháp v c cu t chc và ngun nhân lc
85
3.3.3.6
Gii pháp v phát trin thng hiu
86
3.4
Mt s kin ngh và đ xut
87
3.4.1
i vi Chính ph hai nc Vit Nam và Campuchia
87
3.4.2
i vi NBC, SBV
88
3.4.3
i vi BIDV
89
Tóm tt chng 3
90
Phn kt lun
Tài liu tham kho
Các ph lc
5
DANH MC CÁC T VIT TT
ABC : Hip hi Ngân hàng Campuchia
ADB : Ngân hàng Phát trin Châu Á
ATM : Máy rút tin t đng
AVIC : Hin hi các nhà đu t Vit Nam vào Campuchia
BIDC : Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
CVI : Công ty Liên doanh Bo him Campuchia Vit Nam
CVS : Công ty Liên doanh Chng khoán Campuchia Vit Nam
GDP : Tng thu nhp quc dân
HV : Huy đng vn
IDCC : Công ty u t và Phát trin Campuchia
IMF : Qu Tin t Th gii
MEF : B Kinh t Tài Chính Campuchia
NBC : Ngân hàng Quc gia Campuchia
NHTM : Ngân hàng thng mi
POS : im thanh toán t đng
SWOT : im mnh, đim yu, c hi, thách thc
SVB : Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
TS : Tài sn
WB : Ngân hàng Th gii
6
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1
Ma trn SWOT
18
Bng 1.2
Ma trn QSPM
21
Bng 2.1
Mt s ch tiêu hot đng ca h thng NHTM Campuchia
31
Bng 2.2
Mt s ch tiêu hot đng ca BIDC
42
Bng 2.3
Xp hng mc đ thun li trong HKD nm 2011
49
Bng 2.4
So sánh mt s ch tiêu ca BIDC và các đi th cnh
tranh
50
Bng 2.5
Ma trn hình nh cnh tranh ca BIDC
55
Bng 2.6
Ma trn các yu t bên ngoài EFE ca BIDC
55
Bng 2.7
S lao đng ca BIDC
57
Bng 2.8
Mng lui ca mt s NHTM ti Campuchia
59
Bng 2.9
Ma trn các yu t bên trong IFE ca BIDC
64
Bng 3.1
Các ch tiêu k hoch ca BIDC
68
Bng 3.2
Ma trn SWOT
71
Biu 3.3
Ma trn hoch đnh chin lc nhóm S/T ca BIDC
74
Bng 3.4
Tin đ phát trin mng li ATM/POS
82
7
DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1
H thng ngân hàng ti Campuchia
28
Hình 2.2
Biu đ v GDP ca Campuchia; Tng TS; t l Tng
TS/GDP; Huy đng vn/GDP; D n/GDP ca h thng
NHTM
33
Hình 2.3
Biu đ tc đ tng trng GDP; Tng TS; Tín dng, Huy
đng vn
33
Hình 2.4
sâu tài chính
34
Hình 2.5
S d huy đng vn và d n ca h thng NHTM
35
Hình 2.6
S lng khách hàng tin gi, tin vay
36
Hình 2.7
H s thanh toán n và h s thanh khon
36
Hình 2.8
Vn cp I, vn cp II ca h thng NHTM
37
Hình 2.9
Ch s ROA, ROE ca h thng NHTM
38
Hình 2.10
C cu tin gi theo khách hàng nm 2010
43
Hình 2.11
C cu tin gi theo k hn nm 2010
43
Hình 2.12
T trng d n tín dng theo ngành
44
Hình 2.13
T l tng trng GDP ca Campuchia
48
Hình 3.1
Bn đ các đa phng ca Campuchia
79
8
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Vit Nam và Campuchia chính thc thit lp quan h ngoi giao t nm
1967. Trong cuc đu tranh gii phóng dân tc, hai nc đã cùng nhau sát
cánh chng k thù chung và đã đ t đc nhiu thng li to ln, to nn tng
vng chc cho mi quan h lâu bn. Qua nhiu thng trm ca lch s, ngày
nay quan h Vit Nam - Campuchia không ngng đc phát trin vi phng
châm "hp tác láng ging tt đp, đoàn kt hu ngh truyn thng, n đnh
lâu dài".
Hin nay quan h chính tr, ngoi giao gia 2 nc là rt tt đp, các cp
lãnh đo thng xuyên thm ving nhau; lãnh đo và nhân dân 2 nc có s
hiu bit và tin cy nhau; phi hp tt trên các din đàn hp tác khu vc và đa
phng; to điu kin thun li thúc đy hp tác trên các lnh v c phát trin.
Tuy nhiên, trc nm 2008, đu t ca Vit Nam vào Campuchia vn còn ít
c v s lng d án và ngun vn. Các hot đng đu t phn nào ch mang
tính t phát, manh múng, nh l, cha có t chc và không có s đng b
trong các ngành, các lnh vc.
khc phc tình trng trên, t nm 2009, Chính ph Vit Nam đã có
ch đo cho các Tp đoàn, Tng công ty ln ca Vit Nam nhanh chóng thit
lp các hin din thng mi, trin khai các hot đng đu t ca Vit Nam
ti Campuchia; trong đó tp trung đy mnh đu t vào các lnh v c trng
đim nh tài chính – ngân hàng, bo him, hàng không, nng lng, vin
thông, khai khoáng, nông nghip…
c s ch đo trc tip ca Chính ph Vit Nam và s ng h ca
Chính ph Hoàng gia Campuchia, Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
đc giao trng trách là đn v tiên phong, đóng vai trò ch trì, m đng, to
bc đt phá đ dn dt các doanh nghip Vit Nam đu t vào Campuchia.
Ch trong thi gian ngn (t tháng 7/2009 đn tháng 8/2009), Ngân hàng u
9
t và Phát trin Vit Nam đã thit lp các hin din thng mi ca mình ti
Campuchia nh Công ty u t và Phát trin Campuchia (IDCC); Ngân hàng
u t và Phát trin Campuchia (BIDC); Công ty Liên doanh Bo him
Campuchia – Vit Nam (CVI); đng thi là đn v ch trì thành lp Hip hi
các nhà đu t Vit Nam ti Campuchia (AVIC) và t chc thành công Hi
ngh xúc tin Thng mi và u t ca Vit Nam vào Campuchia ln th 1
(tháng 12/2009 ti TP.HCM), m đng cho làng sóng đu t ca Vit Nam
vào Campuchia.
Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia chính thc hot đng tháng
9/2009 vi mc đính kt ni th trng tài chính ca hai nc Vit Nam –
Campuchia; cung cp các gói dch v tài chính hin đi, đy đ và là ch da
an toàn cho các doanh nghip Vit Nam đu t sang Campuchia cng nh h
tr tài chính cho các thành phn kinh t ti Campuchia nhm góp phn thúc
đy s phát trin ca nn kinh t Campuchia.
Theo đnh hng ban đu, Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia s
đc t chc hot đng theo mô hình ca ngân hàng hin đi, kinh doanh đa
nng, tng hp; cung cp cho các khách hàng các sn phm dch v ngân
hàng tiên tin; đn nm 2015 s là mt trong nm ngân hàng ln nht ti
Campuchia v quy mô tng tài sn và d n tín dng…
Xut phát t thc tin hot đng sau hn 02 nm hot đng và mc tiêu
đt ra ban đu ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia, đ tài này s
thc hin vic xây dng các chin lc phát trin ca Ngân hàng u t và
Phát trin Campuchia đn nm 2015 và đ ra nhng gii pháp đ có th mc
tiêu. Vì th, tác gi đã chn đ tài “CHIN LC PHÁT TRIN PHÁT
TRIN CA NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN CAMPUCHIA
N NM 2015”. tài này s có rt nhiu ý ngha khi áp d ng vào thc
tin trong hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia.
2. i tng nghiên cu
10
i tng nghiên cu: lun vn này xét xét, xây dng các chin lc
kinh doanh ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia trên c s các
mc tiêu đã đ ra đn nm 2015. ánh giá các mt hot đng đã đt đc và
nhng tn ti đ đ xut các bin pháp có th áp dng trong thc tin.
Phm vi nghiên cu: Hin nay Ngân hàng u t và Phát trin
Campuchia có hot đng ti c th trng Vit Nam và Campuchia. Tuy
nhiên, lun vn này s ch đ cp, đánh giá hot đng kinh doanh ti th
trng Campuchia, là th trng hot đng chính. Do đó, các s liu liên quan
đn hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Campuchia đc phân tích
trong lun vn này ch bao gm ti th trng Campuchia.
3. Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình nghiên cu đ tài, tác gi đã kt hp nhiu phng pháp
nghiên cu nh thng kê, so sánh, phân tích và tng hp…
4. Kt cu ca lun vn
Ngoài các phn m đu, và phn kt lun, lun vn đc chia làm 03
chng, c th nh sau:
Chng 1: Tng quan v chin lc kinh doanh
Chng 2: Thc trng hot đng ca Ngân hàng u t và Phát
trin Campuchia.
Chng 3: Chin lc phát trin ca Ngân hàng u t và Phát
trin Campuchia giai đon nm 2011 – 2015.
11
CHNG 1
TNG QUAN V CHIN LC KINH DOANH
1.1. Khái nim và vai trò ca chin lc kinh doanh
1.1.1. Khái nim v chin lc kinh doanh
Có rt nhiu đnh ngha v chin lc tùy theo quan đim ca mi tác
gi và tng giai đon phát trin ca kinh t, xã hi:
Theo Alfred Dupont Chandler (1962): “Chin lc là vic xác đnh các
mc tiêu, mc đích c bn dài hn ca doanh nghip và vic áp dng mt
chui các hành đng cng nh s phân b các ngun lc cn thit đ thc
hin mc tiêu này” .
Theo James Brian Quinn
(1980): “Chin lc là mô thc hay k hoch
tích hp các mc tiêu chính yu ca chính sách, và chui hành đ vào mt
tng th đ đc c kt mt cách cht ch”.
Theo G. Johnson và K. Scholes (1999): “Chin lc là đnh hng và
phm vi ca mt t chc v dài hn nhm giành li th cnh tranh cho t
chc thông qua vic đnh dng các ngun lc ca nó trong môi trng thay
đi, đ đáp ng nhu cu th trng và s tha mãn mong đi ca các bên hu
quan”.
Dù có nhiu đnh ngha khác nhau nhng nhìn chung có th nói chin
lc là chng trình hành đ ng đc đt ra nhm đt đc mt mc
tiêu trong dài hn. Vì vy, đ có th xây dng đc mt chin lc tt thì
vic đu tiên ca các nhà hot đnh là cn xác đnh đc mc tiêu kh thi đ
t đó có th xây dng các chng trình hành đng.
1.1.2. Vai trò ca chin lc kinh doanh
- Chin lc kinh doanh có th giúp cho doanh nghip nhn thy đc
các thi c và thách thc trong hot đng kinh doanh đ t đó có th xây
dng nhng chính sách phù hp nhm đt đc mc tiêu ca doanh nghip.
12
- Chin lc kinh doanh giúp cho doanh nghip có th d báo, phát hin
ra nhng nguy c tim n trong hot đng đ có phng pháp ng phó ch
đng và kp thi.
- Chin lc kinh doanh giúp cho doanh nghip có th s dng mt cách
hiu qu và hp lý ngun lc ni ti mà mình đang có.
Xây dng chin lc kinh doanh hp lý là con đng ngn nht giúp cho
doanh nghip có th đt đc mc tiêu đ ra trong thi gian sm nht.
1.2. Quy trình xây dng chin lc kinh doanh
1.2.1. Xác đnh mc tiêu
Nh đã nói trên, đ có th xây dng đc mt chin lc kinh doanh
thì điu đu tiên mà doanh nghip thc hin là cn phi xác đnh đc mc
tiêu ca mình. Mc tiêu có th hiu là kt qu mà doanh nghip mun đt
đc trong mt thi hn nht đnh. Mc đích ca vic xác đnh mc tiêu là
thit lp các nguyên tc hng dn cho vic thc hin chin lc.
Khi xác đnh mc tiêu, các doanh nghip phi bo đm đc các yu t
nh sau:
Specific: Mc tiêu cn đc nêu c th.
Measurable: Mc tiêu cn phi đc đo lng, đánh giá đc mc đ
hoàn thành theo nhng ch tiêu khách quan.
Attainable: Mc tiêu cn phi bo đm tính kh thi.
Result – oriented: Mc tiêu đt ra cn phi đc đnh hng đn kt
qu chung.
Time – bound: Mc tiêu đ ra cn phi có thi gian thc hin đc xác
đnh c th.
Mc tiêu: SMART
13
1.2.2. Phân tích môi trng bên ngoài
Tt c các doanh nghip khi hot đng đu phi chu s tác đng ca các
yu t t môi trng bên ngoài. Vì vy, khi tin hành xây dng mt chin
lc kinh doanh, các doanh nghip cn phi phân tích môi trng bên ngoài
ca doanh nghip, cho phép doanh nghip có th nhn thy đc các c hi
và ri ro mà mình có th gp phi. C hi là điu kin t môi trng bên
ngoài có th giúp cho doanh nghip phát huy đc li th, sc mnh,… đ
phát trin. Ngc li ri ro là điu kin t môi trng bên ngoài có th cn tr
s n đnh, phát trin ca doanh nghip. Do đó, đ thành công, các chin lc
ca doanh nghip phi phù hp vi môi trng mà doanh nghip hot đng,
hoc doanh nghip có th đnh hình li môi trng hot đng vi li th hin
có ca mình. Các doanh nghip s có th tht bi nu chin lc ca h không
còn phù hp vi môi trng mà doanh nghip hot đng.
phân tích môi trng bên ngoài, các doanh nghip có th s dng các
công c đánh giá sau đây:
* Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài EFE (External Factor
Evaluation)
Ma trn EFE đánh giá các yu t bên ngoài; tng hp và tóm tt nhng
c hi và nguy c ch yu ca môi trng bên ngoài nh hng ti quá trình
hot đng ca doanh nghip. Qua đó giúp doanh nghip đánh giá đc mc
đ phn ng ca doanh nghip vi nhng c hi, ri ro có th gp phi và đa
ra nhng nhn đnh v các yu t tác đng bên ngoài là thun li hay khó
khn cho doanh nghip.
Ma trn EFE đc hình thành theo các bc nh sau:
Bc 1: Lp mt danh mc các yu t c hi và nguy c ch yu mà
doanh nghip cho là có th nh hng ch yu đn s thành công ca doanh
nghip trong môi trng kinh doanh ca mình.
14
Bc 2: Xây dng thang đim và phân loi tm quan trng theo thang
đim (không quan trng, bình thng, quan trng, rt quan trng, ) cho tng
yu t. Tm quan trng ca mi yu t tùy thuc vào mc đ nh hng ca
yu t đó đi vi môi trng kinh doanh ca doanh nghip. Tng s đim ca
các mc phân loi theo thang đim phi bng 1,0.
Bc 3: Xác đnh trng s cho tng yu t. Trng s ca mi yu t tùy
thuc vào mc đ phn ng ca doanh nghip vi yu t đó (nh phn ng
tt nht: 4, phn ng trên trung bình: 3, phn ng trung bình: 2, phn ng yu:
1).
Bc 4: Nhân tm quan trng ca tng yu t vi trng s ca nó đ xác
đnh đim s ca các yu t.
Bc 5: Cng s đim ca tt c các yu t đ xác đnh tng s đim
ca ma trn.
Trên c s đim s sau tính toán, các doanh nghip có th xác đnh đc
mc đ mà chin lc kinh doanh ca doanh nghip phn ng (phn ng tt,
khá, trung bình, yu) vi môi trng bên ngoài.
* Ma trn hình nh cnh tranh
Xây dng ma trn hình nh cnh tranh giúp cho doanh nghip đa ra
nhng đánh giá so sánh vi các đi th cnh tranh ch yu trong cùng ngành,
s so sánh da trên các yu t nh hng đn kh nng cnh tranh ca doanh
nghip trong ngành. Qua đó doanh nghip có th nhìn nhn đc nhng đim
mnh và đim yu ca doanh nghip vi đi th cnh tranh, xác đnh li th
cnh tranh cho doanh nghip và nhng đim yu cn đc khc phc.
Ma trn hình nh cnh tranh đc hình thành theo các bc nh sau:
Bc 1: Lp mt danh sách các yu t chính có nh hng quan trng
đn kh nng cnh tranh ca doanh nghip trong ngành.
Bc 2: Xây dng thang đim và phân loi tm quan trng theo thang
đim (không quan trng, bình thng, quan trng, rt quan trng, ) cho tng
15
yu t. Tm quan trng ca mi yu t tùy thuc vào mc đ nh hng ca
yu t đó đn kh nng cnh tranh ca doanh nghip trong ngành. Tng s
đim ca các mc phân loi theo thang đim phi bng 1,0.
Bc 3: Xác đnh trng s cho tng yu t. Trng s ca mi yu t tùy
thuc vào kh nng cnh tranh ca doanh nghip vi yu t đó (nh tt: 4,
trên trung bình: 3, trung bình: 2, yu: 1).
Bc 4: Nhân tm quan trng ca tng yu t vi trng s ca nó đ xác
đnh đim s ca các yu t.
Bc 5: Cng s đim ca tt c các yu t đ xác đnh tng s đim
ca ma trn.
Trên c s đim s sau khi tính toán, doanh nghip so sánh tng s đim
ca mình vi các đi th cnh tranh ch yu trong ngành đ đánh giá kh
nng cnh tranh ca doanh nghip.
1.2.3. Phân tích môi trng bên trong
Mc đích ca vic phân tích môi trng bên trong là nhn din các
ngun lc tim tàng cng nh đang hin có to ra li th cnh tranh bn vng
ca doanh nghip; đng thi doanh nghip cng có th nhn đnh đc các
yu t cn tr vic duy trì li th cnh tranh ca doanh nghip.
Môi trng bên trong ca mt doanh nghip bao gm tt c các yu t
và h thng bên trong ca nó.
tn ti và phát trin, mi doanh nghip đu phi tin hành các hot
đng: qun tr, tài chính, k toán, sn xut/ kinh doanh/ tác nghip, nghiên
cu và phát trin, marketing… và phi có h thng thông tin, h thng qun
lý, các b phn chc nng. Trong tng lnh vc hot đng mi doanh nghip
đu có nhng đim mnh và đim yu ca riêng mình.
Xác đnh chính xác nhng đim mnh, đim yu, nhng kh nng đc
bit (nhng đim mnh ca mt doanh nghip mà các đi th khác không th
16
d dàng làm đc, sao chép đc) s giúp doanh nghip la chn chin lc
phù hp.
phân tích môi trng bên trong, các doanh nghip s dng Ma trn
đánh giá các yu t bên trong IFE (Internal Factor Evaluation)
Ma trn IFE tng hp, tóm tt và đánh giá nhng đim mnh và đim
yu c bn ca doanh nghip. Ma trn cho thy, nhng đim mnh mà doanh
nghip cn phát huy và nhng đim yu doanh nghip cn phi ci thin, đ
nâng cao thành tích và v th cnh tranh ca mình.
Ma trn IFE đc hình thành theo các bc sau:
Bc 1: Lp mt danh mc các yu t, gm nhng đim mnh và đim
yu c bn có nh hng ln đn s phát trin ca doanh nghip.
Bc 2: Xây dng thang đim và phân loi tm quan trng theo thang
đim (t không quan trng đn rt quan trng) cho tng yu t. Tm quan
trng ca tng yu t tùy thuc vào mc đ nh hng ca yu t đó đn s
thành bi ca doanh nghip trong ngành kinh doanh ca nó. Bt k là đim
mnh hay đim yu, yu t đc xem xét có mc đ nh hng ln nht đn
hot đng ca doanh nghip s đc phân loi tm quan trng mc cao
nht. Tng s các mc phân loi đc n đnh cho tt c các yu t phi bng
1,0.
Bc 3: Xác đnh trng s cho tng yu t. Trng s ca mi yu t tùy
thuc vào mc đ mnh yu ca doanh nghip (rt mnh: 4, khá mnh: 3, khá
yu: 2, rt yu: 1). Các h s này đc xác đnh da trên kt qu đánh giá ni
dung môi trng bên trong ca doanh nghip.
Bc 4: Nhân tm quan trng ca tng yu t vi các trng s s ca nó
đ xác đnh s đim v tm quan trng.
Bc 5: Cng tng s đim v tm quan trng ca tt c các yu t đ
xác đnh tng s đim quan trng ca doanh nghip.
17
Tng s đim cao nht mà mt doanh nghip đt đc ch có th là 4,0
và thp nht là 1,0. Tng s đim quan trng trung bình là 2,5. Tng s đim
quan trng là 4,0 cho thy doanh nghip rt mnh v môi trng bên trong,
điu đó cng có ngha là các chin lc hin hành ca doanh nghip đã phát
huy đc nhng đim mnh, khc phc đc nhng đim yu ni ti ca
mình. Ngc li, tng s đim là 1,0 cho thy, doanh nghip yu v các đim
mnh và cng không khc phc đc các đim yu t môi trng bên trong.
1.2.4. Phân tích và xây dng chin lc
Quy trình hình thành chin lc gm 03 giai đon:
+ Giai đon nhp vào: là quá trình thit lp các ma trn EFE, ma trn
IFE và ma trn hình nh cnh tranh. Nu mt yu t nào xut hin cùng xut
hin 02 ln trên ma trn thì đó là trung hp mt yu t bên trong va là đim
mnh, va là đim yu hoc mt yu t bên ngoài va là c hi, va là thách
thc.
+ Giai đon kt hp: Giai đon này là vic thc hin vic la chn,
sp xp và kt hp gia các đim mnh, đim yu t môi trng bên trong
vi c hi, thách thc t môi trng bên ngoài đ hình thành các chin lc
kh thi mà t đó doanh nghip có th la chn.
Có rt nhiu công c đ thc hin trong giai đon này nh Ma trn đim
mnh – đim yu – c hi – thách thc SWOT, Ma trn v trí chin lc hành
đng SPACE, Ma trn tham kho ý kin Boston BCG, Ma trn các yu t bên
trong – bên ngoài IE, Ma trn chin lc chính GSM…Trong khuôn kh ca
lun vn này, tác gi ch nghiên cu đn vic hình thành Ma trn đim mnh
– đim yu – c hi – thách thc SWOT.
Ma trn đim mnh – đim yu – c hi – thách thc SWOT: là mt
công c kt hp quan trng giúp các doanh nghip hình thành bn nhóm
chin lc sau: chin lc đim mnh – c hi (SO), chin lc đim yu -
18
c hi (WO), chin lc đim mnh – nguy c (ST), chin lc đim yu -
nguy c (WT).
Ma trn SWOT đc hình thành theo các bc sau:
Bc 1: Lit kê các yu t ch yu ca môi trng bên trong và bên
ngoài lên các ô ca ma trn SWOT.
Bc 2: Kt hp các yu t S+O; S+T; W+O; W+T đ hình thành nên
các chin lc.
Bng 1.1: Ma trn SWOT
Nhng c hi ch yu (O)
Nhng nguy c ch yu (T)
Các đim
mnh ch yu
(S)
Các chin lc SO
S dng các đim mnh đ tn
dng c hi t môi tr
ng bên
ngoài.
Các chin lc ST
S dng nhng đim mnh đ
né tránh/ đi phó vi nguy c
t môi trng bên ngoài.
Các đim yu
ch yu (W)
Các chin lc WO
Khc phc nhng yu kém bên
trong ca doanh nghip đ to điu
kin cho vic tn dng nhng c
hi t môi trng bên ngoài. Hoc
khai thác nhng c hi t môi
trng bên ngoài đ khc phc
nhng yu kém bên trong ca
doanh nghip
Các chin lc WT
Khc phc đim yu bên
trong ca doanh nghip đ
vt qua/ né tránh nguy c t
môi trng bên ngoài.
Bc 3: a ra kt hp gia bn yu t S + W + O + T
Mc đích ca s kt hp này là to ra mt s cng hng gia bn yu
t đ hình thành mt chin lc mà qua đó có th giúp doanh nghip s dng
mt mnh đ khai thác tt nht c hi, khc phc nhng yu kém và gim bt
nguy c.
19
Bc 4: Tng hp và xem xét li các chin lc. Tuy nhiên, doanh
nghip cn chú ý đn 02 vn đ:
- Phân nhóm chin lc.
- Phi hp chin lc thành mt h thng có tính h tr cho nhau
và d nhiên có th loi b bt nhng chin lc không đm bo tính h thng.
+ Giai đon quyt đnh:
Sau khi thc hin vic phân tích ma trn SWOT, xác đnh các chin
lc kh thi có th thay th, công c ma trn hoch đnh chin lc QSPM
(Quatitative Strategic Planning Matrix) s giúp cho doanh nghip nhn thy
mt cách khách quan chin lc thay th nào là tt nht. Các chin lc đc
la chn đ đa vào ma trn QSPM không phi là tt c các chin lc đã
đc tìm thy sau khi phân tích ma trn SWOT.
Ma trn QSPM đc hình thành theo các bc sau:
Bc 1: Lit kê các c hi/ mi đe da ln bên ngoài và các đim yu/
mnh quan trng bên trong ct bên trái ca ma trn QSPM. Các thông tin
này nên ly trc tip t ma trn EFE và IFE. Ma trn QSPM nên bao gm các
yu t thành công quan trng bên ngoài và các yu t thành công quan trng
bên trong.
Bc 2: Phân loi cho mi yu t thành công quan trng bên ngoài và
bên trong.
Bc 3: Nghiên cu các ma trn giai đon kt hp và xác đnh các
chin lc có th thay th mà t chc nên xem xét đ thc hin. Tp hp các
chin lc c th thành các nhóm riêng bit, có th có nhiu nhóm khác nhau
trong mt doanh nghip.
Bc 4: Xác đnh s đim hp dn (AS – Attractiveness Score), đó là
giá tr bng s biu th tính hp dn tng đi ca mi chin lc trong nhóm
các chin lc có th thay th nào đó.
20
S đim hp dn đc xác đnh bng cách xem xét mi yu t thành
công quan trng bên trong và bên ngoài, tng yu t mt và đt câu hi ‘‘yu
t này nh hng nh th nào đn s la chn các chin lc đã đc đánh
giá?’’. Nu câu tr li là ‘‘có’’ thì các chin lc nên đc so sánh có liên
quan đn yu t quan trng này. Xét v mt yu t riêng bit, s đim hp dn
đc phân cho mi chin lc đ biu th tính hp dn tng đi ca mi
chin lc so vi các chin lc khác. S đim hp dn đc phân theo các
cp đ nh 1 = không hp dn, 2 = ít hp dn, 3 = khá hp dn, 4 = rt hp
dn.
Nu câu tr li cho câu hi trên là ‘‘không’’, ngha là yu t thành công
quan trng này không có s nh hng đi vi s la chn, thì không chm
đim hp dn cho các nhóm chin lc này.
Bc 5: Tính tng s đim hp dn (TAS – Total Attractiveness Score).
Tng s đim hp dn là kt qu ca vic nhân s đim phân loi kt hp vi
s đim hp dn (bc 4) trong mi hàng, ch xét v nh hng ca yu t
thành công quan trng bên trong và bên ngoài ct bên cnh thì tng s đim
hp dn biu th tính hp dn tng đi ca mi chin lc la chn. Tng s
đim hp dn càng cao thì chin lc càng hp dn (ch xét v yu t thành
công quan trng bên cnh).
Bc 6: Tính cng các s đim hp dn. ó là phép cng ca tng s
đim hp dn trong ct chin lc ca ma trn QSPM.
21
Bng 1.2: Ma trn QSPM
Các yu t thành công
ch yu
H s
phân
loi
CÁC CHIN LC CÓ TH
LA CHN
C s s
đim hp
dn
Chin lc 1 Chin lc 2
SA TSA SA TSA
Các yu t bên trong
Các yu t bên ngoài
Tng cng (TSA)
1.2.5. La chn chin lc
La chn chin lc là vic các doanh nghip chn ra các chin lc
phù hp vi mình đ nhm có th thc hin đc các mc tiêu đ ra. Có rt
nhiu loi chin lc mà mt doanh nghip có th la chn.
1.2.5.1. Chin lc cp kinh doanh
Chin lc cp kinh doanh là tng th các cam kt và hành đng giúp
doanh nghip dành li th cnh tranh bng cách khai thác các nng lc ct lõi
ca doanh nghip vào nhng th trng c th.
Chin lc cp kinh doanh ch ra cách thc mà các doanh nghip lp ra
mt k hoch hành đng đ s dng các ngun lc và các nng lc khác bit
hóa ca doanh nghip đ giành li th cnh tranh so vi các đi th trong th
trng. Các chin lc cnh tranh phi da trên các ngun li th cnh tranh
đ thành công.
+ Chin lc chi phí thp : là tng th các hành đng nhm cung cp
các sn phm, dch v có các đc tính đc khách hàng chp nhn vi chi phí
thp nht trong mi quan h vi tt c các đi th cnh tranh. Hay nói cách
khác, chin lc chi phí thp da trên kh nng ca doanh nghip cung cp
sn phm, dch v vi mc chi phí thp hn đi th cnh tranh.
+ Chin lc to s khác bit : Mc tiêu ca chin lc to s khác
bit là đ đt đc li th cnh tranh ca công ty bng cách to ra các sn
22
phm, dch v mà khách hàng cm nhn là đc đáo v mt vài đc tính quan
trng.
+ Chin lc tp trung : Mc tiêu ca chin lc này là hng trc
tip vào phc v nhu cu ca mt nhóm hay phân đon khách hàng hn ch.
Khi đã chn mt phân đon th trng, doanh nghip đang theo đui chin
lc tp trung s tip tc chn cách tip cn khách bit hóa hoc chi phí thp.
1.2.5.2. Chin lc trong môi trng toàn cu
Xu hng phát trin ca nn kinh t th gii hin nay là toàn cu hóa.
Vic m rng hot đng kinh doanh ra phm vi th gii s cho phép các
doanh nghip có th tng kh nng sinh li ca mình theo nhng cách thc
mi, không có các doanh nghip thun túy ni đa. Mt trong nhng lý do
chính ca vic m rng kinh doanh ra phm vi th gii đó là các th trng
quc t ngày càng đem li nhiu c hi tim nng. Các doanh nghip thng
s dng 04 chin lc c bn sau đ thêm nhp và cnh trong trong các môi
trng quc t :
+ Chin lc quc t : Doanh nghip c gng to giá tr bng vic
chuyn giao các k nng và sn phm có giá tr cho th trng nc ngoài,
ni mà các đi th cnh tranh bn x thiu các k nng và sn phm này.
+ Chin lc đa ni đa : Doanh nghip theo đui các đnh hng đ đt
đc ti đa hóa vic đáp ng đa phng. Các doanh nghip này cá bit hóa
mt cách rng rãi c vic cung cp sn phm và chin lc marketing ca
doanh nghip đ đáp ng vi các điu kin quc gia khác nhau.
+ Chin lc toàn cu : Doanh nghip tp trung tng kh nng sinh li
bng cách thu hoch li ích ca s gim chi phí do hiu ng đng cong kinh
nghim và tính kinh t ca v trí.
+ Chin lc xuyên quc gia : Doanh nghip tp trung các n lc
chuyn giao các k nng và cung cp theo nhiu chiu gia các công ty con
23
trên toàn cu. Chin lc này rt có ý ngha khi doanh nghi p phi đi mt
vi sc ép gim thp chi phí cao và sc ép đáp ng đa phng cao.
1.2.5.3. Chin lc cp công ty
Chin lc cp công ty xác đnh các hành đng mà công ty thc hin
nhm giành li th cnh tranh bng cách lc chn, qun tr mt nhóm các
hot đng kinh doanh khác nhau cnh tranh trong mt s ngành và th trng
sn phm. Chin lc cp công ty có th giúp doanh nghip đt đc thu
nhp trên trung bình bng vic sáng to giá tr. Doanh nghip có th la chn
mt s các chin lc nh :
+ Chin lc tp trung : Doanh nghip tp trung cnh tranh thành
công trong phm vi gii hn ca mt lnh vc kinh doanh đn l.
+ Chin lc hi nhp dc : Doanh nghip đang sn xut các đu vào
cho chính mình (hi nhp ngc chiu) hoc phát tán các đu ra ca chính
mình (hi nhp xuôi chiu).
+ Chin lc đa dng hóa : Doanh nghip có th to ra giá tr thông
qua vic theo đui mt chin lc tái cu trúc, chuyn giao nng lc và thc
hin tính kinh t v phm vi.
24
Tóm tt Chng 1
Ti Chng 1, tác gi đã trình bày s l c các khái nim v chin lc
kinh doanh và vai trò ca chin lc kinh doanh. ng thi, tác gi cng đã
trình bày khai quát v quy trình xây dng chin lc kinh doanh và mt s
các chin lc kinh doanh mà doanh nghip có th la chn áp dng vào thc
tin hot đng ca mình. Qua các ni dung đã trình bày, ta có th thy đc
các ni dung c bn ca qun tr chin lc bao gm: xác đnh mc tiêu ca
doanh nghip; phân tích môi trng bên ngoài, môi trng bên trong ca
doanh nghip; và la chn các chin lc phù hp vi các đim mnh, yu
ca doanh nghiêp và các c hi, thách thc mà doanh nghip có th nhn bit
đc.