HOÀN THIỆN HỆ THỐNG TÍN DỤNG NÔNG THÔN ĐÁP ỨNG NHU CẦU VỐN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÁC TỈNH MIỀN NÚI TÂY NGUYÊN

i •
" , ' '
BQ GIAO Dl)C VA DAO
T~O
A ' A A ,
D~I·HQC
QUOC GIA THANH PHO HO
CHI
MINH
TRUCJNG
D~I
HQC
KINH
TE
·

m
D!NG
vAN
QUANG
' " "
,{
, " "
HOAN THIEN HE THONG TIN DUNG NONG THON
• • •
DAP
l.JNG
NHU
ciu
v6N
PilAT

TRitN
NONG NGHIEP
•
,
~
A , "' "
CAC TINH MIEN NUl TAY NGUYEN·
Chuyen nganh : Tai chinh, Ltiu thong
ti~n
t~
va Tin
dtJ.ng
Ma
s6
: 5.02.09
A T
,(
IW
,(
LUAN
AN
TIEN SI KINH TE
.
N
glfdi
hudng
dful
khoa
hQc
:

GS, PTS NGUYEN THANH TUYftN
Thanh
phO
Hfi
Chi Minh
-1999
LfJI CAM DOAN
T6i xin cam doan dity
hl
c6ng trinh
nghi~n
cdu cua
ri~ng
t6i. Cac
s6
li~u,
ket qua
n~u
trong
lu~n
an
hl
trung
th11c
va
chua
tUng
du<)c
ai c6ng
b6

trong
b~t
kY
c6ng trinh nao khac.
Tac gia
D~ng
Van Quang
Bang
ky
hi~u,
chii'vi@t
tit:



1.
NHNo & PTNT
dQc
hl Ngan hang n6ng
nghi~p
va
phat
tri~n
n6ng th6n.
2.
NHNg
dQc
Ia Ngan hang phqc
Vl1
ngudi ngheo.

3. HTXTD
dQc
Ia
h<;jp
tac
xa
tin dqng.
4.
NHTMCPNT
dQc
Ia Ngan hang thudng
m~i
c6
phdn n6ng th6n.
5. QTDND
dQc
Ia
quy
tin
d11ng
nhan dan.
Muc
Inc
• •
Trang
?
)
MODAU
1
CHU'dNG 1 : Vai tro ciia

h~
th6ng tin dqng nong thon trong 5
vi~c
phat triin nong
nghi~p
cac tinh
mi~n
ntii Tay nguyen
1.1
Khai quat
di~u
ki~n
1\f
nhien, kinh
t~
xa
h(_)i
cac tlnh Tay nguyen. 5
1.1.1
V!
tri d!a ly, d!a hinh, khi
h~u
. 5
1.1.2
Dan
s6.
7
1.1.3.
Ti~m
nang va

th~
m~nh
Tay nguyen. 8
1.1.4
Danh gia
v~
l<;Ji
th~
va
h~n
ch~
.
13
1.2 Vai tro cua
h~
thdng tin dl]ng nang than trong
vi~c
phat
tri~n
nang
nghi~p
14
cac tlnh Tay nguyen.
1.2.1
S\f
cfin
thi~t
cua
h~
th6ng tin dl]llg nang than .

14
1.2.2 Yeu
cfiu
cua
h~
th6ng tin dvng nang than .
24
1.2.3 Vai tro cua
h~
thdng tin dvng nang than trong
vi~c
phat
tri~n
29
nang
nghi~p
cac tinh Tay Nguyen .
1.3
Kinh
nghi~m
t6 chtic
h~
th6ng tin dl]llg nang than d
m(_)t
s6 mtdc tren
35
th~
gidi.
1.3.1 Ngan hang nang
nghi~p

va
h<;Jp
tac nang
nghi~p
Thai Ian
35
(Bank for Agriculture and Agricultural cooperatives-BAAC).
1.3.2
Ngan hang nang
nghi~p
Indonesia
(Bank
Rakyat Indonesia-BRI).
41
1.3
.3
Quy tin dvng Desjardins d Canada .
42
1.3.4 Ngan hang GRAMEEN- NHNg d Bangladesh.
47
1.3.5
M(_)t
s6
nh~n
xet
nit
ra
tU
kinh
nghi~m

ho~t
d(_)ng
cua cac t6 chtic
50
tin dvng nang than cac nude .
CHUdNG
2:
Thtfc
tr~ng
ho~t
d(}ng
ciia
h~
th6ng tin dqng nong
53
thon d6i vdi phat triin nong
nghi~p
cac tinh
mi~n
ntii Tay nguyen .
2.1
Th\fc
tqng
phat
tri~n
nang
nghi~p
Tay nguyen .
53
2.1.1 Hinh thanh cac vting san

xu~t
nang san hang hoa d Tay nguyen .
54
2.1.2 Tr6ng va baa
v~
n':ing
. 57
2.1.3
Cd sd
h~
cing nang than Tay nguyen . 57
2.1.4
Dc5i
s6ng
c(_)ng
d6ng cac dan
t(_)c
it
nguc5i
d Tay nguyen .
58
2.1.5 Nhu
c~u
v6n
d~u
hi
d~
phat
tri~n
nong

nghi~p
nong thon Tay 59
nguy~n.
1 2-1'-h\{e-trf.].ng-ho~t-d9ng-cua-h~-th6ng-tin-dvng-n6ng-th6n_d6L¥di_phauri~n
___ 63
__
nong
nghi~p
cac tinh Tay
nguy~n.
2.2.1 Khai quat
h~
th6ng tin dgng nong thon tntdc khi co phap
1~nh
63
Ngan hang,
H<Jp
tac xa tin dgng va Cong ty tai
chinh.
2.2.2
T6
chuc va
hof.].t
d9ng cua
h~
th6ng tin
dl,mg
nong thon
tU
khi co phap 75

l~nh
Ngan hang,
H<Jp
tac xa tin
dl,lng
va Cong ty tai chinh
d~n
nay.
2.3 Danh gia t6ng quat
v~
thl,ic
trf.].ng
hof.].t
d9ng cua
h~
th6ng tin
dl,lng
nong 119
thon 6 Tay
nguy~n.
CHlJdNG 3 :
Hmin
thi~n
h~
th6ng tin dqng nong thon dap
ti'ng
121
nhu
ciu
v6n phat triin nong

nghi~p
cac tinh
mi~n
ntii Tay nguyen.
3.1
Djnh
h11dng
phat
tri~n
nong
nghi~p
va
nong thon Tay
nguy~n.
121
3.2 Hoan
thi~n
cac
t6
chuc tin
dl,lllg
nong thon theo hlfdng Cong
nghi~p
hoa, 122
hi~n
df.].i
hoa nong
nghi~p
nong thon Tay
nguy~n

.
3.2.1 Hoan
thi~n
t6
chuc Ngan hang nong
nghi~p
va phat
tri~n
nong 123
thon
Vi~t
nam
.
3.2.2 Hoan
thi~n
t6
chuc Ngan hang phlJc
VlJ
nglfdi ngheo. 129
3.2.3
Thanh
l~p
va hoan
thi~n
quy tin
dl,lllg
nhan
dan.
131
3.2.4 Thanh

l~p
ngan hang thlfdng
mf.].i
c6
ph~n
nong
thon.
133
3.2.5
Khuy~n
khich cac
t6
hidng
tr<;j
hof.].t
d<?ng.
135
3.2.6
Sl,i
li~n
k~t
giifa cac
t6
chuc tin
dl,lllg
nong
thon.
136
3.3
M6

r<?ng
va nang cao
hi~u
qua tin
dl,lllg.
137
3.3.1
Ding
tntdng ngu6n v6n. 137
3
.3
.2
Md
r<?ng
d6i
hi<Jng
d~u
hi
. 140
3.3.3.Ap
d1Jng
cac hinh thuc cho vay linh
hof.].t.
147
3.3.4 Giai phap
h~
ch~
rui ro tin dlJllg. 152
3.3.5
Thl,ic

hi~n
chinh sach lai
sufrt
cho vay phil
h<Jp
giua thanh thj
va
158
nong thon.
3.3.6 Cai
ti~n
bQ
h6 sd cho vay
hQ
san
xufrt.
160
3.3.7 Md
r<?ng
kinh doanh djch VlJ. 160
3.3.8
Hi~n
df.].i
hoa cong
ngh~
Ngan hang
161
3.3.9 Quy
hof.].ch,
s~p

x~p,
dao
~ova
tuy~n
dl,lllg
can b9 Ngan hang cac
161
tinh Tay
nguy~n.
3.4 Cac giai phap
h6
tr<J.
162
3.4.1
Hoim
thi~n
cac van ban phap
lu~t
di~u
chlnh cac
ho~t
d(?ng
Ngan
162
himg.
3
A 2
,
" .
?·

h'
).
, .
,
tTt ;a
,
lh"'
,
"

·'"~'·
-MQLso_gla.Lp
ap_"-e_ta.LID;i_nong_nOLJ L¥p_nong
on
T_ay:
ngu___y:en.
_____ j 67
__
K~t
lu~n
171
Tai
li~u
tham khao
Pht;tlt;tc
173
179
1
~
'

M(JDA.U
1.
Tinh
cip
thi@t
cda
cU
tai
ngbi@n
ctiu:
Mi~n
mii Tay nguyen
hi
m<)t
trong bay vting kinh
t~
cua ca mtdc, bao gdm 4
tlnh: Gia lai, Kon tum, Daklak va Lam ddng, vdi
di~n
tich
h]
nhien hdn 54.000km
2
chi~m
16,6%
di~n
tich ca nude, dan s6 khoang 3,5
tri~u
ngl1di
chi~m

4,6% dan s6
ca nude. Tay
nguyen la vting co
nhi~u
di~u
ki~n
h]
nhien
thu~n
l<;Ji
va
nhi~u
ti~m
nang
d~
phat
tri~n
nong
nghi~p.
d~c
bi~t
la
ti~m
nang
dfit
dai
d~
phat
tri~n
cay cong

nghi~p
dai ngay .
Trong
nhiing nam qua, cac tinh Tay nguyen da
d~t
du<;jc
nhiing thilnh h]u
dang
k~
trong phat
tri~n
kinh
t~
xa
h<)i,
nhi~u
vting san xufit nong san hang hoa qui
mo ldn nhu cao su, ca phe da hinh thanh, ddi s6ng
c<)ng
ddng cac dan
t<)c
d Tay
nguyen ngay cang
eM
thi~n
hdn. Tay nguyen dang ctmg ca nude
ti~n
hanh cong
CUQC
d6i mdi

d~
thl]C
hi~n
cac
ffilJC
tieu kinh
t~
xa
h<)i
rna Dang va Nha nude da
d~t
ra. Tuy nhien Tay nguyen
vfin
dang la vting kinh
t~
kern phat
tri~n.
dang phai d6i
di~n
vdi
nhi~u
thach thuc kho khan, trong
do
nhu
cAu
v6n
d~
phat
tri~n
nong

nghi~p
Tay nguyen dang
rfit
hue
thi~t.
H~
th6ng tin
dlJllg
nong thon trong thdi gian qua, nhfit la tli nam 1991
trd
l~i
day da gop phfrn quan
trQng
trong
vi~c
di~u
ti~t.
cung ling v6n cho san xufit nong
nghi~p
va phat
tri~n
kinh
t~
nong thon d6i vdi cac tinh Tay nguyen, budc
dfru
da
gop
phfrn
khai thac co
hi~u

qua
ti~m
nang
to
ldn cua Tay nguyen.
H~
th6ng tin
dlJllg
nong thon
b~t
dfru
md
r<)ng,
~o
di~u ki~n
thu~n
l<;Ji
cho
ho~t
d<)ng
ti~n
t~,
tin
dlJllg
ngan hang d cac dnh Tay nguyen. Tuy nhien ben
c~nh
thanh qua
d~t
du<;Jc,
so vdi

yeu
cfru
v~
v6n, tinh thich
h<;Jp
vdi
d~c
di~m
kinh
t~
xa
h<)i
d cac tinh Tay nguyen
thi
h~
th6ng tin
dlJllg
nong thon
vfin
con nhieu vudng
m~c.
Do do
vi~c
nghien ctiu
nh~m
hoan
thi~n
h~
th6ng tin
dlJllg

nong thon la
d~
gop
phfrn
quan trQng vao
SlJ
phat
tri~n
nong
nghi~p,
nong thon Tay nguyen, dap
U:ng
yeu elm cua
SlJ-
nghi~p
cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~:].i
hoa
dfit
mtdc.
V di nhilng ly
do neu tren, chling toi chqn
d~
tai
lu~n
an cua minh
Ut:

"Hoan
thi~n
h~
th6ng tin dqng nong thon dap
ti'ng
nhu diu v6n phat triin nong
nghi~p
cac tinh
mi@n
nul Tay nguyen "
2. Y nghia ciia viec nghien ctiu:
-
Lu~n
an gop phfin
ho~m
thi~n
Cd
Sd
ly
lu~n
va
thlJ-c
ti~n
v~
hol:}t
d9ng cua
h~
th6ng tin
dl.]llg
nong thon d cac tinh Tay nguyen, thong qua do giup cho cac

t6
chuc
tin dgng trong vling
md
r9ng va nang cao
hi~u
qua
hol:}t
d9ng
nh~m
dap
U:ng
nhu
cfiu
v6n cho phat
tri~n
nong
nghi~p,
nong thon theo hudng cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~:].i
hoa.
-
Lu~n
an la
SlJ-
t6ng
k~t

hol:}t
d9ng cua
h~
th6ng tin
dl.]llg
nong thon qua cac
th6i ky,
d~c
bi~t
tt'r
nam 1991
d~n
nay.
-
Lu~n
an
co
th~
lam tai
li~u
d~
tham khao, nghien
cUu
cho nhilng ai quan
tam
d~n
hol:}t
d9ng cua
h~
th6ng tin

dl.Jng
nong thon d Tay nguyen.
,{.
' •
•J!\
r.:
3.
Dm
ttf(jng va
phQ,m
VI nghten cliu :
-
Lu~n
an trinh bay, phan tich co
h~
th6ng
SlJ-
cfin
thi~t,
yeu cfiu va vai tro cua
h~
th6ng tin
dl.]llg
nong thon,
v~
thtJ-c
trl:}ng
hqat d9ng cua
h~
th6ng tin

dl.]llg
nong
thon
trong
vi~c
cung
U:ng
v6n cho phat
tri~n
nong
nghi~p
cac tinh Tay nguyen, va
d~
ra nhilng giai phap
nh~m
hoan
thi~n
h~
th6ng tin dlJllg nong thon d Tay nguyen.
-
Ph~:].m
vi nghien
CUu
cua
lu~n
an bao gdm
hol:}t
d9ng cua cac
t6
chuc tin

dlJllg nong thon nhu: Ngan hang nong
nghi~p
va phat
tri~n
nong thon
Vi~t
nam,
Ngan hang
phl.Jc
VlJ
ngl16i
ngheo
Vi~t
nam, Quy tin dlJllg nhan dan, Ngan hang
thudng
m~:].i
cd
phfin nong thon d Tay nguyen. Trong do
lu~n
an
~p
trung nghien
CUu
chu
y~u
d6i vdi
hol:}t
d9ng cua Ngan hang nong
nghi~p
va phat

tri~n
nong thon
Vi~tnam.
4. Phudng phap nghien cdu :
__________
~u~n
an
dlJa
tr~n
cac quan
diim
cua hqc
thuy~t
Mac-L~nin,
b~ng
phuong
phap
lu~n
cua chu nghta duy
v~t
ljch
sa,
duy
v~t
bi~n
chling,
k~t
h<Jp
vdi phliong
phap

tcSng
h<Jp,
phan tich th6ng
k~,
d6i
chi~u
di
nghi~n
CUu.
Ti~p
c~n
vdi cac
t6
chlic tin dgng nong thon d Tay
nguy~n
di
co s6
li~u
tinh hinh
thlJc
t~
nh~m
danh
gia dung
thlJc
tr~ng
ho~t
d<)ng
di
Utm

lu~
chling,
nh~m
de ra cac
ghH
phap
di
hoan
thi~n
tcS
chlic va
ho~t
d<)ng
cua cac
tcS
chlic tin
dlJllg
nong thon d Tay
nguy~n.
5.
Nhiing dong gop cda
Iu4,n
an :
-
Lu~n
an
lam sang
to
nhilng
lu~n

eli khoa hqc ve
SlJ
cAn
thi~t
va vai tro cua
h~
th6ng tin d\mg nong thon d6i vdi qua trinh phat
triin
nong
nghi~p,
nong thon d
Taynguy~n.
-
Lu~n
an de
c~p
thl]c
tr~ng
phat
triin
nong
nghi~p
nong thon va phan tich
thl]c
tr~ng
ho~t
d<)ng
cua
h~
th6ng tin dqng nong thon Tay

nguy~n
trong nhilng nam
qua va
n~u
l~n
nhilng
h~n
ch~
t6n
~i
cAn
nghi~n
CUu
giai
quy~t.
- De
xu~t
nhilng ghii phap
Cd
ban
nh~m
hoan
thi~n
cac
t6
chlic tin dlJllg
nong thon
tr~n
cac
m~t

nhli cd
c~u
t6 chlic, huy
d<)ng
v6n, md
r<)ng
va nang cao
hi~u
qua
dAu
tu tin
dlJllg.
Ngoai ra
lu~n
an con de
xu~t
nhilng giai phap
h6
tr<;J
d
ffim
vt
mo
di
cac
t6
chlic tin
dlJllg
nong thon d Tay
nguy~n

ho~t
d<)ng
co
hi~u
qua.
, ,
.,
,
6.
K@t
ciu
cua lu4n an :
Lu~n
an
co kh6i
lli<Jng
172 trang,
21
bang s6
li~u,
3
Sd
d6, 1 bang d6, 6 phq
lqc va co
k~t
c~u
nhli sau :
•
Md'dftu
•

ChJidng
1:
Vai tro cua
h~
th6ng tin dqng nong thon trong
vi~c
phat
triin
nong
nghi~p
cac tinh mien
mii
Tay
nguy~n.
• Chtidng
2:
ThlJc
tr~g
ho~t
d{}ng
cua
h~
th6ng tin dl]llg nong thon d6i
vdi phat
tri~n
nong
nghi~p
cac dnh
mi~n
mii Tay nguy8n.

• Chtidng 3: Hoim
thi~n
h~
th6ng tin
dt;~ng
nong thon dap ling nhu
cfiu
v6n
phat
tri~n
nong
nghi~p
cac tinh
mi~n
mii
Tay nguy8n.
•
K~t
lui)n.
•
Danh mqc tai
li~u
tham khao
va
phq lqc.
D~
minh hqa cho
d~
mi
nghi8n cilil, chting toi da sti dl]llg ngu6n s6

li~u
cua
Ngan himg Nha nude
Vi~t
nam, Ngan hang nong
nghi~p
va phat
tri~n
nong thon
Vi~t
nam, Ngan himg
phl.Jc
VlJ
ngudi ngheo
Vi~t
nam,
Quy
tin dl]llg nhan dan, T6ng
Cl.JC
Th6ng
k8,
cua cac
B{},
cac Cd quan thong tin chinh thuc va
m{}t
s6
~p
chi.
CHU<1NG
1

n-Vai-tr~ibt-b-~-th6ng tm-dqng
nong tlrontrong
vi~c ~ 
phat
tri@n
nong
nghi~p
cac tinh
mi@n
nui Tay nguyen
1
1
K
re
r
e'
•A •A
•
J{
""'
A • r
.,
A A
.ha1
quat
cb@u
k.J.~m
fit
nh1en , kinh te
xa

hq1
cac
tJnh
Tay
nguyen
.
Tay
nguy~n
bao g6m 4 tinh
mi~n
mii : Gia lai, Kon tum, Daklak va
Lam
d6ng'
vdi
di~n
tich
tlJ
nhi~n
54.437km
2
chiem 16,6%
di~n
tich ca nude
va
dan s6
tinh den cu6i
n~m
1996 la 3,508
tri~u
ngudi chiem 4,6% dan s6

ca
nude.
M~t
d<)
dan s6 trung binh ca
vUng
Tay
nguy~n
la 64,4 ngudi/Km
2
•
Tay
nguy~n
la vung lanh thd n6i
li~n
giila hai
mi~n
Nam
va
B~c
nude ta, co
vi
tri chien
luc;Jc
het srlc quan trqng
v~
kinh te, chinh
tri
va
an

ninh qu6c phong d6i
vdi ca nude.
v di
lc;Ji
the
v~
vi tri dia ly va
di~u
ki~n
tlJ
nhi~n,
bao
g&m
khi
h~u,
rifng, dfit do Bazan, ngu6n nude va nhilng
di~u ki~n
khac, Tay
nguy~n
co kha
n~ng
phat tri€n nong lam
nghi~p,
d~c
bi~t
la cac
lo~i
cay cong
nghi~p
quan trqng d€

nang
cao ddi s6ng nhan dan trong
vUng,
d6ng thdi
~o
n~n
kha
nmg
gfu
ket
slJ.
phat tri€n kinh te Tay
nguy~n
vdi cac
vUng
Duy~n
hai
Nam
trung
b<),
Dong
nam
b<),
ca nude va cac nude Ian
c~n
nhu
Lao, Campuchia.
1.1.1
Vj
tri

<fia
ly,
<fia
hinh,
khi
h4u
.
1.1.1.1
Vj
tri
dja
ly
.
Tay
nguy~n
vdi tinh Kon tum
n~m
d phia
B~c
giap cac tinh Quang nam,
Da
n~ng.
Phia tay Tay
nguy~n
cung
bi~n
gidi nude Campuchia va
m<)t
phAn
bi~n

gidi
vdi nude Lao
( vdi tinh Kon tum ). Phia dong giap tinh Quang ngai , Binh dinh,
Phu
y~n,
Khanh hoa, Binh
thu~n
Ninh
thu~n.
Phia nam Tay
nguy~n
la
dnh
Lam
d6ng, giap cac tlnh
thu(}c
vUng
Dong
nam
b<).
0
Hiy
nguy~n
d
d(>
cao trung binh tlt 400 - 1.000m
so
vdi
m~t
mtdc

biEn,
trong
do
tlnh Lam d6ng tlt 800 - 1.000m .
Vi tri Tay
nguy~n
thu~n
l<;Ji
thong thudng vdi cac tinh
Duy~n
hai
mi~n
trung,
Dong nam
b(>
va cac tlnh nam Lao va dong
b~c
Campuchia thong qua
m(>t
s6
tuy~n
duc5ng
nhu:
14,24,19,26,27
Lanh
thcS
Tay
nguy~n
la
dAu

ngu6n cua
nhi~u
h~
th6ng song chay xu6ng
vimg
Duy~n
hai va hill
V1Jc
song
M~kong,
nhu
h~
th6ng song Ba, song Sereprok,
Da nhim,
song Krongno .
1.1.1.2
Dia
hinh.
D~i
b(>
ph~n
lanh
thcS
Tay
nguy~n
n~m
d phia tay
Truc5ng
sdn, co hudng
thfip

dAn
til
B~c
xu6ng Nam va
tU
Dong sang Tay. Dia hinh da
d~ng,
d6i mii cao
nguy~n
xen
ke
binh
nguy~n,
thung lfing kha phtic
~P
.
D~c
diEm
phtic
~p
cua dia hinh Tay
nguy~n
da
~o
ra nhiing canh quan
phong
phu, da
d~g,
wa
mang tinh chfit

d~c
thu cua
tiEu
vimg,
wa
mang tinh chfit
dan xen va hoa
nh~p.
Vi
v~y
vfin
d~
d~t
ra la khai thac tai
nguy~n
phu
h<;Jp
vdi cac
d~ng
dia hinh canh quan khac nhau
nh~m
dam bao tinh
hi~u
qua va tinh lau
b~n
cua
moi
truc5ng
sinh thai .
1.1.1.3 Khi

h4n.
Do tinh chfit
d~c
thu,
n~n
khi
h~u
Tay
nguy~n
chiu
S\f
chi ph6i cua khi
h~u
nhi~t
ddi gio mua, vlia mang tinh chfit khi
h~u
cao
nguy~n
mat diu. Khi
h~u
khac
nhau giila cac
d~g
dia hinh va giam
dAn
theo
d(>
cao.Vling dudi 400m quanh nam
nong
'

tU
400 - 800m khi
h~u
nong
ffm,
tr~n
800m
nhi~t
d(>
trung binh
18
-20°
c va
tr~n
1.000m
thc5i
ti~t
quanh nam mat. V
di
d~c
diEm
nay, khi
h~u
Tay
nguy~n
ncSi
l~n
nhu
m(>t
y~u

t6 cho phep b6 tri
~P
doan cay tr6ng
v~t
nuoi phong phu
thu~n
l<;Ji
cho
s\{
da
d~ng
hoa sinh
hQc,
d~c
bi~t
nhiing vimg
d(>
cao
tr~n
800m nhu Lam d6ng co
thi
b6 tri
diy
tr6ng
v~t
nuoi co ngu6n g6c on ddi, phat
triin
du l!ch nghl mat va
nghl dudng ly tudng
.

1.1.2 Dan
sri
.
Dan s6 trung binh
n~m
1996 cua Tay
nguy~n
la 3.422.213 ngttdi, g6m 37
dan
t<)c
vdi
cd
c~u
nhu sau :
Bang
sfi
1 : Dan
sfi
cac tinh Tay
nguy~n
s CHiTIEU
DV
Kontum Gialai Daklak:
Lfun
Tily
T
tinh
D6ng
nguyt!n
T

1
Dan
s6
TB
nim
1226
Ngu6i
276.809 847.293 1.433.687
864.424 3.422.213
2
Tbeo
gidi
tinh
Ngu6i
Nam
II
131.686 413.913 715.519 430.025 1.691.143
Nu
II
145.123 433.380 718.168 434.399 1.731.070
3
Theo
thanh
thi,
n6ng
Ngu6i
tWin
Thanh thj
II
41.017 199.752

266.633
333.002 840.424
N6ng th6n
II
235.792 647.541 1.167.054
531.422
2.581.809
4
Dan
s6
d~n
31Ll2/96
Ngu6i
281.503 864.779 1.471.235 891.077 3.508.594
5
D§n
t~c
it
nglidi
Ngu6i
138.499 419.425
436.535 210.294 1.204.753
Ty trQng % 49,2 48,5
29,6 23,6
34,33
(
Ngu6n:
Ni~n
giam th6ng
k~

n~m
1996 cac tinh Kon tum, Gia lai, Daklak
va
Lam
d6ng).
Qua bang s6 1 ta
th~y
dan s6 Tay
nguy~n
s6ng d vling
nang
than
chi~m
75,42%, d6ng bao dan
t<)c
it ngudi
chi~m
34,33% .
C<)ng
d6ng cac dan
t<)c
Tay
nguy~n
bao g6m dan cu ban dja,
c<)ng
d6ng ngttdi kinh
d~n
trudc va sau 197 5 .
-
C<)ng

d6ng dan cu ban dja chu
y~u
la cac dan
t<)c
it
ngttdi, nhu
X~
D~ng,
Ba·
Na, De
-Tri~ng,
Brau, Giarui, Rdnau, Jarai,
Ed~
Mdnong, K'ho,
M~
Trong do
dan
t<)c
X~d~ng
~P
trung chu
y~u
o tinh Kon tum ( 26,6% dan s6 tinh), Jarai o
Gialai ( 33% dan s6
tinh)
Ed~
d Daklak ( 15,5% ), K'ho d Lam d6ng (
12,9%)
.
D~c

diim
Cd ban cua nhom dan cu nay la dlfa
tr~n
n~n
tang
c<)ng
d6ng
nang
than,
hinh thai
t6
chtic cua d6ng bao la plei, buon. Do la
t6
chtic xa
h<)i
duy
nh~t,
tl1<5ng
d6i
d<)c
l~p,
tach
bi~t,
khep kin
v~
khu
Vl.Jc
canh tac, khu
Vl.Jc
eli tni vdi

thi~t
ch~
xa
h<)i
ch~t
che.
M<)t
b<)
ph~n
d6ng biw
dfm
t<)c
it nglidi da co
slj.
hoa
nh~p
vao kinh
t~
~ ~ ~
thi
tnti:Jng
(san
xu~t
hang hoa
nho)
trong khi
d~i
b<)
ph~n
dan eli vftn dang trong

qua trinh san
xu~t
tlj.
nhi~n
' trinh
d<)
dan tri
th~p,
nhi~u
phong tqc
~p
quan
l~c
h~u
dang la can
trd
ldn cho
slj.
phat
triin
kinh
t~
xa
h<)i
cua vting theo hlidng nang cao
trinh
d<)
san
xu~t
va muc s6ng cho

c<)ng
d6ng dan eli ban dia .
-
C<)ng
d6ng dan eli nglidi kinh
d~n
cac tinh Tay
nguy~n
trudc 1975, s6
dong
d cac thi xa thi
tr~n,
dQC
cac
tl1]C
giao thong va cac d6n
di~n.
Cac
Cd
Sd
san
xu~t
va cu tni
du<;Jc
dftu
tu kha
v~
c~u
tnic
h~

clng,
hQ
da co du kinh
nghi~m
ti~p
c~n
vdi thi tnfdng va trong
ho~t
d<)ng
san
xu~t
kinh doanh .
-
C<)ng
d6ng nglidi kinh
d~n
cac
dnh
Tay
nguy~n
tlt 1976
d~n
nay
1a
llj.c
lli<;Jng
d~n
tlt
nhi~u
ngu6n,

nhi~u
dnh
khac nhau.
C<)ng
d6ng nay da co nhilng dong
gop
nh~t
dinh
v~
phat
triin
kinh
t~
xa
h<)i
va gill vilng
an
ninh chinh
tq
d Tay
nguy~n.
Trong do,
llj.c
lli<;Jng
nong c6t la
d<)i
ngfi can
b<)
khoa
hQC

va
quan ly kinh
t~.
Tuy
nhi~n
phai
th~y
r~ng
phftn ldn la lao
d<)ng
phcS
thong chua co kha nang
va
kinh
nghi~m
san
xu~t
hang hoa, chua thich ling vdi quy trinh san
xu~t
phu
h<;Jp
vdi
h~
sinh thai Tay
nguy~n.
D~c
bi~t
la di dan tlj. do da gay
nhi~u
kho khan cho cac

tinh
v~
kinh
t~
xa
h<)i
va
v~
moi
tnti:Jng
sinh thai. Tti nam 1988
d~n
nay dan di eli tlj.
do
d~n
Tay
nguy~n
khoang
65
v~n
ngui:Ji
1.1.3.
Ti@m
nang va
tb@
IDa)nh
Tiy
nguy@n
.
1.1.3.1 Tai

nguy@n
dit.
Tay
nguy~n
co t6ng
di~n
tich tlj.
nhi~n
la 5.443.436 ha,
chi~m
16,6 %
di~n
tich tlj.
nhi~n
ca nude. Theo
di~u
tra cua
TcSng
ClJC
dia chinh, cd
c~u
d~t
dai Tay
nguy~n
du<;Jc
phan
lo~i
nhu sau :
.
D~t

nong
nghi~p
830.487 ha,
chi~m
15,26%
di~n
tich vting
.
D~t
lam
nghi~p
3.295.920 ha,
chi~m
60,55%
<-
.
D~t
chuyen dting 91.842 ha, chiem 1,69%
.
D~t
d 29.819 ha, chiem 0,55%


.
D~t
chua
sU:
dlJllg 1.135.805 ha, chiem 20,86%
. Song su6i
51.825 ha, chiem 0,95%

. Nui da khong co ntng cay 7.999 ha, chiem 0,15%
D~t
Tay nguyen
mim
md,
giim
ch~t
dinh dudng
d~
phat
tri~n
cay tr6ng,
d~c
bi~t
la cay cong
nghi~p
dai ngay. Cac vling thung liing va
nhi~u
khu
VlJC
d~t
bfug
co
nhi~u
song su6i chay qua,
thu~n
l<;ii
cho
md
r{)ng

di~n
tich lua nude, tr6ng cay
ltidng thlJc,
k~
ca phat
tri~n
nuoi tr6ng thuy san.
D~t
dai Tay nguyen co
nhi~u
nhom
d~t
nhung quan trqng
nh~t
la nhom
d~t
Bazan vdi 1.587.700 ha, chiem 29% quy
d~t
toan vting (trong do Kon tum 297.200 ha, Gia lai 386.500 ha, Daklak 704.000 ha,
Lam d6ng 200.000
ha)
r~t
thich
h<;lp
vdi cay cong
nghi~p
dai ngay
va
ntng.
Nhom

dfit
phu sa 175.332 ha chiem 3% quy
d~t
(trong do Kon tum 11.082 ha, Gia lai
49.250 ha, Daklak 60.000 ha, Lam d6ng 55.000
ha)
phan b6 dqc song su6i, la
d~t
thich
h<;ip
vdi cay lua, cay cong
nghi~p
ng~n
ngay
1.1.3 .2
Tai
nguyen rung .
D~t
lam
nghi~p
den 1995 co
di~n
tich 3.295.920 ha, vdi
tn1
h.i<;lng
g6
289tri~u
m
3
,

du<;1c
phan b6 qua
tUng
tinh nhu sau :
Bang
s6
2 :
Dftt
lim
nghi@p
va
tru
ltiqng
gel
d Tily
nguy@n
:
NQIDUNG
DVtinh
Kontum
Gialai
Daklak
Lamd6ng
Taynguy~n
I/
Dit
lim
nghi~p
Ha
672.827

846.331
1.218.762 557.993 3.225.220
Rling
tt,i
nhien
667.827
833.159
1.197.321
541.272 3.239.346
Rling tr6ng 5.227
13.169
21.433
16.721
56.560
Dat
udm
diy
gi6ng 6 3
5
-
14
II/
Ini'
hff1hg
gtl
T '" 3
n~u
rn
5.2
82

2_8
5_0
282
(
Ngu6n:
TcSng
ClJC
dia chinh va
s61i~u
th6ng ke nong lam
nghi~p
thuy san
Vi~t
nam 1985-1995).
.1\1
d Tay
nguy~n
~p
doim cay rung phong phu,
nhi~u
lo~i
cay
co
ghi tti kinh
t~
cao. Ngoai trlt
ht<Jng
g6 con co
nhi~u
lam

d~c
san dudi tan rung co gia tti nhu
may,
tr~m
huang,
du<Jc
li~U
va
nhi~U
lo~i
muon thu rung .
S\f
phan b6 cac
lo~i
cay
phl,l
thu(>c
vao
d(>
cao cua dja hinh, cho phep khai
thac
ffiQt
each
h<Jp
ly
phl,IC
Vl,l
nhi~u
ml,IC
ti~U

kinh
t~
Xa
hQi
nhu phong
hQ
d~U
nguf>n,
cung
C~p
g6
Va
d~c
san
tU
rung,
phl,IC
Vl,l
tham quan du ljch,
nghi~n
CUu
khoa
hQC
Va
bao
tf>n
cac
}o~i
th\fC
V~t

Va
d(}ng
V~t
quy
hi~m.
Di~u
dang htu y la
Cd
c~u
rung Tay
nguy~n
thay d6i theo xu
th~
giam rirng
giau va rirng
trung binh, tang
di~n
tich rung ngheo va rirng non.
Rling Daklak,
so
sanh
n~m
1983
va
n~m
1993
cho
th~y:
Rling giau
tU

115.500 ha vdi trlt
lu<Jng
21
Tri~u
m
3
xu6ng con 45.000 ha va trlt
lu<Jng
8,4
tri~u
m
3
•
Rling trung binh
tU
417.000 ha vdi trlt
lu<Jng
53,8
tri~u
m
3
xu6ng con 222.000
ha vdi trlt
lu<Jng
29,4
tri~u
m
3
•
Rling Gia lai, trong 6

n~m
(1986-1992)
di~n
tich co
rung giam
9,6
v~n
ha, trlt
lu<Jng
giam 3,65
tri~u
m
3
,
binh quan m6i
n~m
giam 1,6
v~n
ha. 'Rling giau
tU
166 ngan ha vdi trlt
lu<Jng
32,5
tri~u
m
3
xu6ng 68,6 ngan ha
vdi 16,9
tri~u
m

3
(1992); rung trung binh
tU
207 ngan ha, 24,67 m
3
xu6ng 131,3
ngan ha, 21,7
tri~u
m
3
•
d Kon tum trong
10
n~m
( 1983-1993 )
di~n
tich co rirng
giam
13
v~n
ha, binh quan m6i
n~m
giam
1,3
v~n
ha.
Qua trinh dien
bi~n
tr~n
la xu

th~
x~u
do khai thac bua bai,
c~n
thi~t
phai
thay d6i bftng each khai thac rung
h<Jp
ly,
d§'y
m~nh
tu b6, cai
~0
rung va tr6ng
rung.
1.1.3.3 Tai nguyen
nu·dc
va thiiy
dien.
V di
lu<Jng
mua
tU
1.
700
d~n
2.800mm/n~m,
ngu6n nude
m~t
d Tay

nguy~n
r~t
ldn nhling do
lu<Jng
mua phan
b6
khong
d~u,
thuCing
khoang 80%
lu<Jng
mua
~P
trung
VaO
cac thang mua mua, gay
ng~p
ung
Cl,IC
bQ,
h~
th6ng song su6i nho hyp
nhi~u
thac
gh~nh
n~n
kha
n~ng
gilt nude
h~n

ch~;
vi
v~y
sa
dl,lllg
ngu6n nude
m~t,
J.J.
phl]C
V1.]
phat
triin
kinh te trong mua kho la
phB.i
xay d\fllg cac cong trinh thuy
l<;ji
ket
h<;jp
vdi thuy
di~n,
ho~C
cong trinh thuy
di~n
phl]C
Vl]
cho born nude
Va
sinh
ho~t.
Ngu6n nude

ng~m
d Tay
nguy~n
phong phti
d~c
bi~t
la
tr~n
cao
nguy~n
Bazan, day
hi
ngu6n cung
c~p
cho dong
m~t
vao mua kho.
Hi~n
nay clog nay dang
du<;jc
sa
dl}llg
ph6
bien cho sinh
ho~t,
kinh te
Vlidn
va cac d6n dien
ca
ph~

nhd cac
gieng dao. Nhlfng
ffing
nude
ng~m
d
d<)
sau 70-90m, mu6n khai thac
phB.i
d~u
tu
ldn
va
sa
dl]ng ngu6n
n~ng
lu<;jng
ldn.
Tiem
n~ng
ve thuy
di~n
d Tay
nguy~n
r~t
ldn, nhieu cong trinh da
va
dang
xay d\fllg nhu cong trinh thuy
di~n

Yaly 720MW, Dry H'linh 12.000KW, Su6i vang
3,1MW,
L<)c
phat 0,6MW
1.1.3
.4
Tai
nguyen khming san .
Tay
nguy~n
co nhieu
lo~i
khoang san vdi trillu<;jng khac nhau, trong do
m<)t
s6
lo~i
khoang san da
du<;jc
xac dinh la :
- Boxit
phan
b6
d ca 4 tlnh, trii
lu<;jng
qu~ng
nguy~n
khai khoang 7,61
cy
cin,
trong do phan

b6
m<)t
s6 khu
VlJc
dnh
kon tum 0,5cy cln, Gia lai 0,21cy cln, Daklak
5,4
cy
cin, Lam d6ng 1,5
cy
cln vdi ham
lu<;jng
AL
2
0
3
1ii
35-40% . Be
m~t
cua no la
ldp
dfrt
bazan t6t
hi~n
co rifng
ho~c
cay cong
nghi~p
dai ngay,
vi~c

khai thac
phB.i
so
sanh
hi~u
qua t6ng
h<;Jp
gii'ta
Boxit vdi cay cong
nghi~p
va rifng . Kho
kh~n
la chua
co dudng
giao thong, thieu nude
di
lam giau
qu~g.
- Cac khoang san khac
r~t
phong phti nhu vang, chi, photpho, thiec, than
bun, da quy, cao lanh,
d~t
set da phat
hi~n
nhieu vling trong khu
VlJc.
Ngu6n nude nong phat
hi~n
vdi trillu<;jng ldn, da khai thac va

sU:
dl]llg d Dakto,
Komlong ( Kon tum );
nude khming d Dakmil (Daklak ) kha
n~ng
khai thac 800 m
3
I
ngay
d~m
vdi thdi gian 20-30
n~m.
! ;:;. \
,/·
A
·''
lJ/\N
DO.
111\NI-t
CI·IINII
T/\
Y
NGlJYEN

IX.JN<J'
NAI
.,
TY
U~
1: 2.2!;0.000

~-· · ··· · , _J
.LJ
1.1.4 Daub
ghi
y@
lqi
tb@
va
hl)D
cb@
.
1.1.4.1
Nhll'ng
lqi
th~
.
-
Oic
tinh Tay nguyen
n~m
trong vling
d~t
do Bazan nen co
nhi~u
l<;Ji
th~
dg
phat
triin

cay cong
nghi~p
~p
trung quy mo ldn, ti
su~t
himg hoa cao( Cao su, ca
phe,
)
Tay nguyen co
di~n
tich ticng va
tnl
h.t<;Jng
g6 ldn cua ca nude,
~o
l<;Ji
th~
v~
kinh doanh
tcSng
h<;Jp
ticng
va phat
triin
m~nh
cong
nghi~p
che
bi~n
lam san.

D~c
bi~t
tinh Lam d6ng co canh quan thien nhien
Icy
thu,
l~i
gAn
cac trung
tam kinh
t~
va du lich ldn la thanh ph6 H6 chi Minh va Vfulg Tau nen co uu
th~
v~
phat
triin
du lich va nghl duang.
-Tai nguyen khoang san da
d~ng,
ngu6n nguyen
li~u
tU
nang lam
nghi~p
phong phu, co
l<;Ji
cho cong
nghi~p ch~
bi~n
nang lam san, khai thac mo nho, phat
triin

cong
nghi~p
va
tiiu
thu cong
nghi~p.
-V di
h~
th6ng giao thong
dUdng
bQ
thong su6t n6i
li~n
cac tinh trong khu
VlJc,
cac tinh Duyen hai
mi~n
trung, D6ng
b~ng
nam
bQ,
thanh ph6 H6 chi Minh cac
tinh
Nam Lao va dong
B~c
Campuchia, nen
thu~n
l<;Ji
trong giao luu kinh
t~

va vdi
thi trudng
trong nude va qu6c
t~.
Cac thanh ph6 Da
l~t,
Buon rna
ThuQt,
cung vdi
thi
xa Pleiku, Kon tum la
nhfrng
trung tam cac tinh, la
dAu
m6i giao thong,
Cd
Sd
kY
thu~t
tUng
budc phat
triin, d6ng thdi vdi
slJ.
hinh thanh
h~
th6ng do thi nho,
nhi~u
nang lam trudng
g~n
vdi vling chuyen mon hoa, vdi d9i ngii can

bQ
va cong nhan nang dan co kinh
nghi~m
tr6ng cay cong
nghi~p
dai ngay, kinh doanh
tcSng
h<;Jp
ticng, san
xu~t
cong
nghi~p
va dich
VlJ,
~0
thu~n
l<;Ji
cho phat
triin
hang hoa theo cd
ch~
thi trudng.
1.1.4.2 Nhifng
hQ,n
cb@.
- Cac tlnh
mi~n
mii
Tay nguyen dia hinh phuc
~p,

cd
sd
h~
ffing
y~u
kern va
14
khong d6ng
b(?
nhu
h~
th6ng giao thong,
h~
th6ng giil nude va
c~p
thmit nude trong
muakho

-
Di€m
xu~t
phat kinh
t~
th~p,
nong lam
nghi~p
vfin
chi~m
tY
trqng ldn

trong
cd
c~u
kinh
t~,
chua co tich lily tlt
n(?i
b(?
n~n
kinh
t~,
thi~u
v6n
nghi~m
trqng.
- Trinh
d(?
dfm
trl
th~p,
ddi s6ng dan cu nong thon va d6ng bao dan
t(?c
it
nglidi
g~p
nhi~u
kho khtin.
- T
6c
d(?

dan s6 cao, lu6ng di dan
vfin
ti~p
tl]c,
dan
cu
chua 6n dinh, la
nhiing trd
ng~i
ldn d6i vdi phat tri€n kinh
t~
xa
h(?i
d Tay
nguy~n
.
1.2 Vai
tro
ciia he thOng tin dqng nong thon trong
vi~c
phat
t
.;, " h"" '
t.,
h
T"
"
r1en nong ng
•ep
cac1n

ay nguyen.
1.2.1
SJf
cin
thil~t
ciia
he
tb6ng tin dqng nong thon .
DM
nude
Vi~t
nam
tr~ii
qua lich
sa
phat tri€n hang ngan ntlm
vfin
la
m(?t
nude co
n~n
nong
nghi~p
la chu
y~u.
D~n
nay,
gAn
80% dan s6 sinh s6ng d vling
nong thon, va hdn 70%

lao
d(?ng
xa
h(?i
gfu
vdi san
xu~t
nong lam ngli
nghi~p.
Di~u
nay chting to trong nhiing ntlm tdi,
v~n
d~
phat tri€n nong
nghi~p
vfin
ti~p
tl]c
anh
hudng
d~n
phat tri€n chung cua
n~n
kinh
t~,
6n dinh chinh
tq
va
ti~n
b(?

xa
h(?i
cua
d~t
nude. Phat tri€n nong
nghi~p
se gop
phAn
ldn vao
v~n
d~
an toan ludng th\fc,
~o
ra cac
m~t
himg nong san va cac ngu6n hang khac cho cong
nghi~p
ch~
bi~n
va
xuM
khffu,
~o
tich lily cho
n~n
kinh
t~.
Vi
v~y,
cAn

co giai phap
h6
tr<J
v6n, trong
doh~
th6ng tin d\lfig nong thon dong vai tro quan trqng.
1.2.1.1 He th6ng tin diJng nong
thon
hi
y@u
t6
quan
trqng
cho slj nghiep
,
h""
h ,
h""
d . h ,
,
h""
,
th"
cong
ng
•eP oa,
•enQ,I
oa
nong
ng

•ep, nong on.
Xay
dlJng
n~n
kinh
t~
phat tri€n
hi~n
d~i,
cit
y~u
phai
ti~n
hanh cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~i
hoa, la con dudng phu
h<Jp
cho cit ca mqi qu6c gia,
nh~t
la nhiing nude
co di€m
xu~t
phat
tt't
n~n
kinh
t~

nong
nghi~p
kern phat tri€n. D6i vdi
Vi~t
nam,
v~
15
d~
nang
nghi~p
va
nang
than luon
du<Jc
quan tam dung mac.
D~i
h<)i
lfin
tha
VIII
Dang
C<)ng__]an
Vi~t
nam da
kh~ng
dinh dudng
16i
cong___!}ghl_~Q
hoa,
hi~n

d~i!lo~-
d~t
nude ta, trong do neu ro phai
d~c
bi~t
coi trqng cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~i
hoa
nang
nghi~p,
nang
than.
Phat
tri~n
nang
nghi~p
va
nang
than
theo hudng cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~i
hoa
la
qua trlnh th\fc

hi~n
nhi~u
n<)i
dung lien quan, trong do ndi len
ba
v~n
de ldn,
dola:
* Phat
tri~n
m~nh
cac nganh
ngh~
ngoai nang
nghi~p
bao g6m
ti~u
thu cong
nghi~p,
cong
nghi~p
va djch
VlJ
d
nang
than
nh~m
chuy~n
djch
ccJ

c~u
kinh te va
chuy~n
djch
ccJ
c~u
lao
d<)ng
nang
than
theo hudng cong
nghi~p
hoa.
*Tang
cudng trang hi
Icy
thu~t
trong
nang
nghi~p
va
nang
than
nh~m
xay
dl;{ng
n~n
nang
nghi~p
tien tien, co nang

su~t
cay tr6ng
v~t
nuoi cao, nang
su~t
lao
d<)ng
nang
nghi~p
cao,
~0
ra san
lu<Jng
hang hoa
nhi~u
hcJn,
ch~t
lu<Jng
va gia
tq
cao
hcJn.
* Phat
tri~n
ccJ
Sd
h~
clng kinh te va xa
h<)i
d

nang
than
nhu
m~ng
ludi
di~n,
giao thong, buu
di~n,
vien thong, van hoa, giao
dl}C,
y te, phuc
l<Ji
xa
h(}i
khac.
Nhi'tng
n<)i
dung tren co lien quan vdi nhau va co chung
m<)t
yeu cfiu
la
phai
tang cudng
dfiu
tl1
cho
nang
nghi~p
va
nang

than
b~ng
nhi~u
ngu6n v6n thich
h<Jp.
Khong
CO
v6n se khong
th~
hoan thanh
SlJ.
nghi~p
cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~i
hoa.
v
6n
la
yeu t6 quan trqng,
md
dudng, la yeu t6
~0
llJ.c,
la
di~u
ki~n
va

ci1ng
la
cong
clJ
cit yeu
d~
thl;{c
hi~n
nhi'tng
mlJc
tieu
da
dinh.
Cac
ml}c
tieu chu yeu den
nam
2000,
D~i
h<)i
Dang lfin
tha
VIII
da
xac dinh
la
d~t
t6c
d<)
tang

trl1dng
kinh te binh quan hang nam 9-1 0%; den
nam
2000, GDP
binh quan
dfiu
ngl1di
tang
g~p
doi so vdi
nam
1990. T 6c
d<)
tang gia
tq
san
xuM
nang
lam
ngl1
nghi~p
binh quan hang
nam
4,5-5,3%, cong
nghi~p
14-15%, dich
VlJ
12-13%.
16
Xu~t

phat
tU
y~u
cfiu
noi
tr~n,
Chinh phu.da co
quy~t
dinh s6 656 TTg ngay
13/9/1996
v~
phat
tri~n
kinh
t~
xa
h<)i
vling Tay
nguy~n
thdi
Icy
1996-2000 va 2010,
BQ
k~
ho~ch
va
dfiu
hi
da xac dinh cac
ffil]C

ti~u
phat
triin
kinh
t~
chu
y~u
cua cac
dnh
Tay
nguy~n
thdi
Icy
1996-2000 nhtt
sau:
NhiP
d<)
tang trltdng kinh
t~
binh quan
hang
nam
cac tlnh trong vling
tU
12-14% ( thdi
Icy
1991-1995 la 8,2%), dtta GDP
binh
quan
dfiu

ngttdi
tU
168 USD ( nam 1995)
l~n
240 USD ( nam 2000) tinh theo
gia c6 dinh
nam
1989. T6c
d<)
tang gia
tq
san
xu~t
cong
nghi~p
binh quan hang nam
20-23%, nong lam
nghi~p
5-6%, dich
VlJ
15-17%. Cd
c~u
GDP:
Cong
nghi~p
va
xay d\fllg
tit 10% nam 1995
l~n
17,3% nam 2000, nong

nghi~p
tit 59% nam 1995
xu6ng 50% nam 2000, dich
Vl]
tit 31% nam 1995
l~n
32,7% nam 2000.
D~
d~t
dlt<JC
cac
ffil]C
ti~u
tr~n
d~n
nam 2000,
ca
nttdc cfin s6 v6n
dfiu
hi
cho
giai
do~n
1996 -2000 khoang
tU
55
- 60
tY
USD,
ri~ng

cho Tay
nguy~n
gfiu
1cy
USD.
v6n
dap ling cho nhu
cfiu
cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~i
hoa nong
nghi~p
va
nong thon
dang la
V~n
d~
Cl.j:C
Icy
quan trqng
Va
C~p
bach
hi~n
nay
Va
nhifug

nam
sau
d nttdc ta, do
v~y
cfin phai
bi~t
each
~o
v6n va sli d\lfig v6n co
hi~u
qmL
v6n
co
thi
huy
d<)ng
tU
trong nttdc va thu hut v6n
tU
b~n
ngoai, trong do v6n trong nttdc co vai
tro chu
y~u,
v6n ngoai nttdc co vi tri quan trqng
nh~m
b6
sung v6n trong nttdc. Huy
d<)ng
v6n trong nttdc co
th~

qua
nhi~u
ngu6n nhtt ngan sach, doanh
nghi~p,
ngan
hang, dan
Clt
trong do v6n trong dan
Clt
Va
doanh
nghi~p
la quan trqng
nh~t,
Vi
day la ndi
~o
ra va tich tl] v6n, la ndi
~o
ra ngu6n v6n cho ngan sach
va
h~
th6ng
tin dl]ng.
T~p
trung v6n chu
y~u
qua hai ngu6n la ngan sach nha nttdc
va
h~

th6ng
tin dl]ng, trong do ngan sach mang tinh 6n dinh
ch~c
chfu,
h~
th6ng tin dl]llg co y
nghla
d~c
bi~t
vi no
uy~n
chuy~n
linh
ho~t.
Vi~c
dfiu
hi
b~ng
phttdng phap ngan
sach nha nttdc va phttdng phap tin dl]llg gop phfin
r~t
ldn
d~n
phat
tri~n
kinh
t~
noi
chung va nong
nghi~p,

nong thon noi
ri~ng.
Tu
day co
th~
th~y
r~ng,
h~
th6ng tin
17
dL;mg
dong gop vai tro quan trqng cho
slJ.
nghi¢p cong nghi¢p hoa, hi¢n
d~i
hoa
dfit
nude.
m
tb6ng
tin
d.Qng
chinh tbll'c la ml)t h¢ th6ng bao g6m cac t6 chtic trung
gian
tai chinh,
thlJ.c
hi¢n chtic
n~ng
di vay
di

cho vay va cac djch Vl! tai chinh khac
d6i vdi cac chu
thi trong
n~n
kinh
t~.
H~
th6ng tin
d1Jng
nong
thon la h¢ th6ng tin
dl]llg chfnh thttc rna
ho~t
dl)ng
CUa
no chu
Y~U
d
li':nh
VlJ.C
nong nghi¢p, nong thon
Va
nong dan.
Hi¢n
nay,
h¢
th6ng tin dl]llg nong thon bao g6m cac
t6
chac tin dl]llg nhu:
- Ngan hang nong nghi¢p va phat

triin
nong thon Vi¢t nam
-
Ngan hang
phlJc
Vl!
ngliCii
ngheo Vi¢t nam
-
H<;Jp
tac xa tin dl]llg
- Quy tin dl]llg nhan dan
- Ngan hang thudng
m~i
c6
phful nong thon
Ngoai
ra, ml)t s6 Ngan hang thudng
m~i
Qu6c doanh (Ngan hang cong
thudng Vi¢t
nam, Ngan hang
ngo~i
thudng Vi¢t nam, Ngan hang
d~u
tu
va phat
triin
Vi¢t nam) va
h¢

th6ng Kho
b~c
Nha nude co tham gia ml)t phful cua
h¢
th6ng
tin dl]llg nong thon.
Di
h6
tr<}
cho nong nghi¢p va nong thon phat triin, theo kinh nghi¢m cua
nhi~u
nude, co
nhi~u
bi¢n phap nhu: nang gia nong san,
tr<}
gia chi phi cho nong
nghi¢p,
d~u
tli
phat
triin
cua nha nude vao
h~
~ng
cd
sd,
phat
triin
khuy~n
nong,

xay
dlJ.ng
h¢ th6ng tin dl]llg nong thon hilu hi¢u Trong do
h¢
th6ng tin dl]llg nong
thon
du<}C
xem la
Y~U
t6
ClJ.C
Icy
quan
trQng
di
phat
triin
nong nghi¢p
Va
cac nganh
ngh~
khac d nong thon.
D~t
bi¢t, trong
di~u
ki¢n Vi¢t nam, h¢ th6ng tin dl]llg nong
thon
chinh thac dudng
nhi~n
la t6n

~i
clt
y~u,
c~n
thi~t
cho
slJ.
nghi¢p cong nghi¢p
hoa, hi¢n
d~i
hoa nong nghi¢p, nong thon.
sv.
c~n
thi~t
cua h¢ th6ng tin dl]llg nong
thon con
du<}c
thi hi¢n
tr~n
cac khfa
c~nh
sau day:
18
A
,
, A •
'"•
"' "
,
' A A • ,

1.2.1.2 Nhu can quan he tm dqng
dm
vdi
hQ
nong dan va von dm vdi
h
't t
.,?
"
h""
th
h·"''
?
,{t
h'
h ,
~
ar1en
nong ng
•e~eoudng
san
xuaangoa.
•
Dih
vdi h0 n6ng dan :
H(_)
nong
dan
la
t~

bao kinh
t~
xa
h(_)i,
la hinh thuc
t6
chuc kinh
t~
Cd
Sd
cua
nong
nghi~p
va
nong
thon t6n
~i
tlt lau d cac nude nong
nghi~p.
Cac thanh
vi~n
cua
hQ
nong
dan
CO
quan
h~
hon
nhan

va
huy~t
th6ng,
CUng
chung
l<;Ji
ich
Va
IDlJC
dich
VUdn
tdi
CUQC
s6ng sung rue, thoat khoi doi ngheo. Chinh vi
v~y
hQ
th6ng nhfit
hanh
d(_)ng,
trong do vai tro
chu
h(_)
vlia la
ngUCJi
di~u
hanh vlia
la
ngUCJi
tn;cc
ti~p

san
xufit,
va
trong
phan
ph6i thu
nh~p
thUCJng
it phat sinh mau thugn,
ho~c
n~u
co cling
d~
dang giai
quy~t.
a nude ta, ngoai nhfing
d~t
di~m
noi
tr~n
h(_)
nong
dan
con
la
t~
bao
cua
xa
h(_)i

d
nong
thon, la
ddn
vi san xufit
cd
ban
da
t6n
~i
tlt lau
dCJi,
co
quan
h~
vdi
t(_)c
hQ
xom
thon, tinh lang nghta
xom
sau
n~ng.
Tuy
nhi~n,
trai qua cac giai
do~n
lich
sa,
hQ

nong
dan
co nhfing
danh
gia
khac
nhau:
* Th(Ji
kY
1954
""'1959
: khang
chi~n
ch6ng thlJc
dan
Phap
th~ng
l<;Ji,
phat
tri~n
kinh
t~
sau
chi~n
tranh,
Dang
ta
chu
trudng xoa bo phUdng thuc
san

xufit
phong
ki~n
l~c
h~u,
thi~t
l~p
quy~n
sd
hiiu
ru(_)ng
dfit cho
h(_)
nong
dan,
khuy~n
khich
nong
dan
lam
giau. Qua cai
each
ru(_)ng
dfit, nong
dan
dU<;Jc
chia
ru(_)ng
cay.
Trong

nhfing
nam
1955 -1957,
h(>
nong
dan
mi~n
B~c
th~t
slJ
dong
vai tro
di~u
hanh
san
xufit dting nghta la
ddn
vi kinh
t~
1lJ
chu.
* Th(Ji
Icy
1960 -1980 : vdi
mo
hinh quan
ly
~p
trung rna
h<;Jp

tac
xa
la
chu
th~
kinh
t~
d
nong
thon.
Mo
hinh
kinh
t~
d nong thon
dU<;Jc
xac
l~p,
cling c6,
md
r(_)ng
theo
hudng
~p
th~
hoa
tri~t
d~
ru(_)ng
dfit, sue lao

d(_)ng
va
tu
li~u
san
xufit;
quan
ly
~p
trung trong toan
b(_)
qua trinh
san
xufit, phan. ph6i, trao d6i
ti~u
dling;
phan
ph6i
hi~n
v~t
binh quan bao cfip.
19
Trong
di~u ki~n
hie
b~y
gid, mo hlnh nay da dem
l~i
k~t
qua

nh~t
djnh :
~p
trung duqc v6n
dAu
tu cua Nha mtdc,
~P
'th~
va cua nong dan
d~
xay
dl;fng
cd
sd_kY~-,____
thu~t
ban
dAu
cho nong
nghi~p,
nhi~u
ti~n
b<?
kY
thu~t
duqc ap dlJilg trong nong
nghi~p,
gop
phAn
6n dinh chinh
tq

kinh
t~
xa
h<?i
d nong thon, huy
d<}ng
duqc sac
m~
cho
cu<}c
khang
chi~n
ch6ng
My.
Tuy
nhi~n,
xet
v~
ban
ch~t
kinh
t~,
mo hlnh
nay khong phu hqp vdi trinh
d<},
tinh
ch~t
va
d~c
di~m

cua san
xu~t
nong
nghi~p
va
tU
do, lam cho
h<?
nong dan, vdi tu each la ddn vi kinh
t~,
bi lu md. Toan
b<?
cong
vi~c
tU
san
xu~t
d~n
phan ph6i
d~u
do hqp tac xa nong
nghi~p
di~u
hanh. Kinh
t~
h<?
bi hoa tan vao kinh
t~
~p
th~.

* Thdi
kY
tU
1981
d~n
nay: cd
ch~
~p
trung quan
li~u
bao
c~p
b~t
dAu
b<]c
1<}
ro
khuy~t
di~m,
nhi~U
chi
ti~U
kinh
t~
Xa
h<}i
nhifng nam 1976 -1980 khong
thLjC
hi~n
duqc.

Tr~n
cd sd t6ng
k~t
thLjc
ti~n,
ngay 13/0111981 Ban bi thu trung lidng
Dang
ban hanh chi thj 1 00 CT /TW
v~
cai
ti~n
cong tac khoan va md
r<}ng
khoan san
ph~m
d~n
nhom lao
d<}ng
va nglidi lao
d<}ng.
Chi
thi
ra ddi duqc nong dan hoan hy
don
nh~n
va soi n6i
th~c
hi~n,
da khdi
d~y

sinh
khi
mdi trong nong
nghi~p,
nong
thon.
Thang
4/1988,
B<?
chinh
tq
trung udng Dang (khoa VI) da ra Nghi
quy~t
s6
10
v~
d6i mdi quan ly kinh
t~
nong
nghi~p
va sau do la Nghi
quy~t
h<]i
nghi
IAn
tha
6 cua Trung udng Dang (khoa VI) da chu tntdng
thl:ia
nh~n
h<}

nong dan
la
ddn vi
kinh
t~
~
chu; nong dan chi con
m<}t
nghia
Vl}
n<}p
thu~;
th~c
hi~n
chinh sach
m<?t
gia, va vdi nong dan, chu
y~u
la gia thoa
thu~;
thttdng
m~i
hoa
v~t
tli; kinh
t~
hqp
tac xa co
nhi~u
hlnh thlrc

tU
th~p
d~n
cao, mqi
t6
chlrc san
xu~t
kinh doanh do nglidi
lao
d<]ng
~
nguy~n
gop v6n, gop sac, duqc quan ly theo
nguy~n
cic dan chu, khong
phan
bi~t
qui mo va trinh
d<?
kY
thu~t.
Trong
chi~n
luqc 6n djnh va phat
tri~n
kinh
t~
xa
h<]i
d nude ta

d~n
nam 2000
(do
D~i
h<?i
VII thong qua) da xac djnh:
II
d nong thon,
tr~n
cd
Sd
tang
Clidng
vai tro