Thị trường OTC – thực trạng và phương hướng phát triển trong tương lai

KILOBOOKS.CO
1
CHNG I
KHI NIM V TH TRNG OTC
I. CC KHI NIM
1. Th trng chng khoỏn(th trng vn di hn)
Khỏi nim "th trng" l mt khụng gian giao dch hay mt h thng
giao dch, theo ú nú lm "h tng" cho vic mua bỏn CK din ra th trng chng
khoỏn trong iu kin ca nn kinh t hin i, c quan nim l ni din ra cỏc
hot ng giao dch mua bỏn chng khoỏn trung v di hn. Vic mua bỏn ny
c tin hnh th trng s cp khi ngi mua mua c chng khoỏn ln u
t nhng ngi phỏt hnh, v nhng th trng th cp khi cú s mua i bỏn li
cỏc chng khoỏn ú c phỏt hnh th trng s cp. Th trng ny khụng
cung ng tin cho lu thụng m l th trng to vn u t di hn vo sn
xut- kinh doanh.Nh vy, xột v mt hỡnh thc, th trng chng khoỏn ch l ni
din ra cỏc hot ng trao i, mua bỏn, chuyn nhng cỏc loi chng khoỏn, qua
ú thay i ch th nm gi chng khoỏn.
Trong s tng quỏt v th trng vn ,th trng chng khoỏn thuc kờnh
ti chớnh trc tip: ngha l nhng ngi i vay vay vn trc tip t nhng ngi
cho vay bng cỏch bỏn cho h cỏc chng khoỏn.ng thi,nhng ngi cú vn
khụng gi tin vo ngõn hng thu lói m dựng tin ú mua cỏc chng khoỏn
u t vi hy vng kim li nhiu hn.
2.Th trng phi tp trung(cũn gi l th trng khụng chớnh thc)
Th trng phi tp trung (over-the-counter - OTC market) l th trng c
t chc khụng da vo mt mt bng giao dch c nh nh th trng sn giao
dch, m da vo mt h thng vn hnh theo c ch cho giỏ cnh tranh v thng
lng, gia cỏc cụng ty CK vi nhau, thụng qua mt s tr giỳp quyt nh nhiu
n hiu qu hot ng, ú l phng tin thụng tin.S d ngi ta gi th trng
OTC l th trng trao tay l vỡ ú l th trng m ú vic giao dch mua bỏn
chng khoỏn c thc hin qua h thng Computer(in thoi v vi tớnh) ni

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
2
mạng giữa các thành viên của thị trường.Thị trường OTC khơng phải là một thị
trường hiện hữu,khơng có địa điểm tập trung nhất định mà thay vào đó là một hệ
thống thơng tin liên lạc hiện đại mà các bên: người mơi giới,các trung gian sử dụng
để thương lượng việc mua bán chứng khốn.
Thành viên của thị trường OTC là đơng đảo các doanh nghiệp,ngân hàng,các
tổ chức tài chính khác khơng muốn đăng ký hoặc chưa được đăng ký tại thị trường
tập trung.
II. THỊ TRƯỜNG OTC TRONG THỜI GIAN ĐẦU
Năm 2005, Sau khi ra đời gần 2 tháng, nhưng Sàn Chứng khốn thứ cấp
(OTC) với loại hình giao dịch thoả thuận đang bộc lộ những điểm yếu cản trở các
nhà đầu tư.
Trên sàn OTC, lượng mua bán gần như chỉ diễn ra với những người đã có
chứng khốn từ khi sàn OTC chưa hoạt động.Sàn OTC khơng phải khơng hấp dẫn
bởi những cổ phiếu được mua bán rất tiềm năng. Tuy nhiên, với phương thức giao
dịch thoả thuận, ai cũng có thể làm giá trên thị trường được.
1. Dễ lũng đoạn thị trường
Khơng khó nếu ai đó muốn 'làm giá' một cổ phiếu trên thị trường OTC. Nếu
tơi muốn đẩy giá ngày mai lên, tơi sẽ tìm người mua cùng thoả thuận mức giá trần
hơm nay, thế là giá tham chiếu ngày mai sẽ bị đẩy lên. Cũng chính vì vậy, nhà đầu
tư rất khó có thể biết được giá trị thực của cổ phiếu. Giá cổ phiếu sau khi bị tác
động khơng hồn tồn phản ánh đúng ý của nhà đầu tư trên thị trường. Chính giá
tham chiếu cũng khơng đủ khách quan để làm cơ sở đánh giá thị trường.
Trao đổi với VietNamNet, ơng Vũ Bằng - Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng
khốn Nhà nước - cho rằng, để áp dụng phương thức thoả thuận với sàn OTC thì
mình phải chấp nhận một số nhược điểm. Nếu muốn chống làm giá phải có những
động tác mà nó sẽ hạn chế tính mở của thị trường. So với sàn chứng khốn
TP.HCM, OTC vẫn là sản phẩm loại II nên sẽ hạn chế. "Việc làm giá sẽ tạo ra giá

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
3
ảo ban đầu, nhưng chỉ được một thời gian. Dần dần người ta thấy giá đó khơng phù
hợp", ơng nói.
2. Mất thời gian
Một lý do nữa khiến nhà đầu tư và cơng ty chứng khốn khơng hào hứng với
OTC bởi họ q mất thời gian trong việc đàm phán lệnh và nhận lệnh khi giao dịch.
Nếu như trên thị trường sơ cấp, giao dịch báo giá gần như khớp lệnh liên tục và
người mua bán có thể nhận các thơng số là quyết ngay việc mua bán cổ phiếu thì
với cách thức thoả thuận, người muốn mua phải tự tìm ra ai muốn bán.
Thoả thuận nghĩa là khi các nhà đầu tư muốn bán chứng khốn, họ phải nhờ
cơng ty chứng khốn viết lệnh lên sàn. Sau đó phải chờ mơi giới tìm đối tác. Mơi
giới phải hỏi ra cơng ty chứng khốn nào có nhà đầu tư đang muốn mua (hoặc đợi
người đến hỏi mua). Mơi giới sau đó cũng phải đàm phán với người bán giá người
mua muốn. Người mua đồng ý với giá thoả thuận hay khụng lại qua mơi giới báo
lại người bán. Cứ thế cho đến lúc nào hai bên cùng thoả mãn với giá mua bán. So
với sự biến động của thị trường vốn, thời gian đàm phán để hồn tất một giao dịch
thoả thuận có thể khiến giá cả trên thị trường đó thay đổi.
"Khơng những mất thời gian, giảm tính thanh khoản, giao dịch thoả thuận
khiến cho OTC gần như khơng có người tạo lập thị trường", V.N - một nhân viên
mơi giới chứng khốn của Cơng ty Chứng khốn Bảo Việt (BVSC) nói.
Ơng Vũ Bằng cho biết, sàn OTC trước khi ra đời đó được xây dựng hai hệ
thống giao dịch báo giá và thoả thuận. Nhưng sau đó, do chủ trương đưa giao dịch
thoả thuận trước, phần mềm được sửa lại. Nếu muốn đưa thêm giao dịch báo giá
vào hệ thống sẽ phải mất khoảng 1 đến 1 tháng rưỡi. Nếu khơng thử nghiệm kỹ sẽ
gặp phải tình trạng rối loạn thơng số trên thị trường như trường hợp mới đây xảy ra
với VN-Index. Ơng cũng cho biết rằng, việc sửa đổi phần mềm và đưa giao dịch
báo giá lên sàn OTC sẽ được thực hiện sớm trong thời gian tới.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
4
3.M ca sn th cp
Sn chng khoỏn th cp m ca: nhng tõm trng trỏi ngc!
Sn chng khoỏn th cp sau khi chớnh thc khai trng din ra giao dch
c phiu ca 6 doanh nghip ti Trung tõm Giao dch chng khoỏn H Ni
(TTGDCK H Ni). Tng s lng c phiu c em bỏn l gn 1420 t. Giỏ
ng ký giao dch l 10.000 ng/c phiu.
Biờn dao ng giỏ i vi c phiu ti sn H Ni l (+/-) 10% v khụng
ỏp dng biờn dao ng giỏ i vi giao dch trỏi phiu.
Trong thi gian u, giao dch c phiu v trỏi phiu ti sn th cp H Ni
c thc hin theo phng thc tho thun. Cỏc cụng ty chng khoỏn c tho
thun mua, bỏn vi cỏc khỏch hng, hoc gia cỏc khỏch hng vi nhau. Kt qu
giao dch c chuyn vo TTGDCK H Ni to thnh kt qu giao dch chung.
Trong tng lai, giao dch bỏo giỏ cng s c ỏp dng. Lnh giao dch ca
nhu t s c cụng ty chng khoỏn nhp vo h thng giao dch ca TTGDCK
H Ni khp vi cỏc lnh i ng tho mún cc iu kin giao dch.
ễng Dng cho rng, hai phng thc giao dch trờn thc s phự hp vi
tớnh cht giao dch ca th trng OTC bi nú u mang tớnh tho thun cao v s
thun tin, linh hot cho ngi u t, nõng cao tớnh thanh khon ca cỏc chng
khoỏn c giao dch qua sn H Ni.
Trc mt, do s lng doanh nghip cha nhiu, s tham gia ca cỏc nh
u t cha ln nờn sn th cp H Ni ch m 3 phiờn giao dch trong tun. Sau
phiờn giao dch u tiờn vo sỏng th 5 (ngy 14/7/2005), cỏc phiờn giao dch tip
theo s c t chc nh k vo cỏc ngy th 2, th 4 v th 6 trong tun. Trong
tng lai, khi nhu cu tng v hng hoỏ cng di do hn, phiờn giao dch s c

m thng xuyờn hn.
í tng thnh lp TTGDCK H Ni chớnh thc ra i trong Quyt nh
127/1998/Q-TTg ngy 11/7/1998 ca Chớnh ph. n nay, ú 7 nm ch trng

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
5
một sàn OTC qua bao "sóng gió" mới thành hiện thực. Tuy nhiên, giới kinh doanh
vẫn cho rằng, đó là một cố gắng khơng nhỏ của những người thực hiện.
Từ khi chính thức ra mắt hơm 8/3/2005, TTGDCK Hà Nội đã thực hiện 5 đợt
đấu giá với hơn 530 tỷ đồng giá trị cổ phần
Doanh nghiệp hào hứng
Để thúc đẩy một nền kinh tế cổ phần như mong đợi, Chính phủ đã có những
chính sách khuyến khích mạnh tay hơn với Thị trường chứng khốn Hà Nội. Các
doanh nghiệp cho biết, thay vì e ngại như ban đầu, họ cũng đó cảm thấy hào hứng
hơn với sàn chứng khốn bởi đã thấy những lợi khi đăng ký giao dịch.
Điều kiện, thủ tục đăng ký lên sàn Hà Nội đơn giản hơn nhiều so với
TTGDCK TP.HCM. Bất cứ doanh nghiệp nào với số vốn điều lệ từ 5 tỷ đồng trở
lên, có 50 cổ đơng trở lên (khơng kể cổ đơng trong hay ngồi doanh nghiệp); có
tỡnh hỡnh tài chớnh minh bạch (báo cáo tài chính phải dược kiểm tốn), một năm
cuối trước khi tham gia giao dịch làm ăn có lời đều có thể tham gia giao dịch tại
TTGDCK Hà Nội. Hơn nữa, doanh nghiệp cũng được giảm 50% thuế thu nhập
doanh nghiệp trong vòng 2 năm đầu, kể từ khi đăng ký giao dịch
Thậm chí, để tạo thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp đăng ký giao dịch tại
TTGDCK Hà Nội, ơng Dũng cũng cho biết sẽ kiến nghị Ủy ban chứng khốn, Bộ
Tài chính sửa đổi quy định về đăng ký giao dịch theo hướng mở rộng thêm 2 nhóm
đối tượng là các doanh nghiệp hạch tốn phụ thuộc nhưng chưa có báo cáo kiểm
tốn (tức là chưa xác định được 1 năm có lời) được và các doanh nghiệp đang cổ
phần hóa, mới ở giai đoạn hồ sơ đó được sự tư vấn của Cơng ty chứng khốn mà
chưa được kiểm tốn.

Nhà đầu tư băn khoăn
Với các chính sách mở, thậm chí lãnh đạo sàn Hà Nội cũng gửi cả thư kêu
gọi các DN "để ý" đến mình. Tuy nhiên, ơng Nguyễn Minh Tuấn, đại diện của
Sacombank - nhà đầu tư cho rằng, dường như tất cả những ưu đãi trên của
TTGDCK Hà Nội mới chỉ "nghiêng" về phía doanh nghiệp đăng ký giao dịch, cũng

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
6
lợi ích của nhà đầu tư tham gia đến đâu, lại chưa "cân đong đo đếm" được. Dù
rằng, việc xây dựng "5 bước đấu giá" có tạo điều kiện cho bên mua và bên bán
"gặp" nhau nhiều hơn, nhưng theo ơng Miên, vẫn chưa đủ lực hấp dẫn.
"Hàng giao dịch tại TTGDCK Hà Nội chưa phải là hàng Việt Nam chất
lượng cao" như tại TTGDCK TP.HCM do việc nới lỏng các quy định về chế độ
cơng bố thơng tin của doanh nghiệp. Thế nhưng, đây lại chính là cốt lõi của việc
đưa đến quyết định, có bỏ tiền hay khơng của nhà đầu tư", ơng Miên lập luận.
Thêm vào đó, đối tượng của TTGDCK Hà Nội lại là các doanh nghiệp nhỏ (vốn
điều lệ khoảng 5-10 tỷ đồng), nên cũng chưa phải là mối quan tâm của những nhà
đầu tư lớn.
Thứ trưởng Tài chính Lê Thị Băng Tâm tại Hội nghị ngành tài chính vừa
diễn ra cũng thơng báo, sắp tới Chính phủ sẽ cho tiếp tục phát hành và niêm yết
9.130 tỷ đồng trái phiếu tại hai Trung tâm giao dịch chứng khốn lớn là TP.HCM
và Hà Nội. Chính phủ cũng đó chỉ đích danh 253 DN phải thực hiện bán cổ phần
qua TTCK, đăng ký giao dịch hoặc niêm yết trờn TTCK.
Trong kế hoạch của mình, Bộ Tài chính cũng đang khẩn trương phối hợp với
các Bộ và địa phương hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hố, cố gắng
phát hành thêm trên 400 tỷ đồng cổ phiếu để huy động vốn qua TTGDCK Hà Nội.
Đồng thời, lập Ban chỉ đạo phát triển thị trường chứng khốn, mở rộng quyền mua
cổ phần cho các nhà đầu tư nước ngồi, giảm bớt các thủ tục hành chính và bổ sung
các ưu đãi nhằm khuyến khích nhà đầu tư và đẩy TTCK phát triển.

Giải pháp để tạo nguồn hàng cho TTCK Việt Nam, theo ơng Dũng, là bỏ bớt
bao cấp khơng cần thiết đối với một số doanh nghiệp nhà, ban hành các quy định để
doanh nghiệp niêm yết và khơng niêm yết đều phải tn theo các điều kiện quản trị
doanh nghiệp tốt. Khi ấy các cơng ty sẽ thấy được quyền lợi hấp dẫn khi niêm yết
và đua nhau tham gia thị trường.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
7
CHƯƠNG II
TÌM HIỂU VỀ THỊ TRƯỜNG OTC

I. TIẾP CẬN THỊ TRƯỜNG OTC
Thị trường OTC ( Over-the- Counter) cho phép các cơng ty CK thương
lượng và giao dịch trực tiếp với nhau. Thuật ngữ "over the counter" có nghĩa là
"qua quầy" theo cách diễn đạt ngun thuỷ. Ngày nay, nhờ sự phát triển của kỹ
thuật truyền thơng và vi xử lý thị trường OTC hiện đại đó thốt ly xa khỏi các quầy
và hoạt động theo một cơ chế được tổ chức với sự trợ giúp về kỹ thuật điện tử rất
tinh vi, có khả năng kết nối trên quy mơ rộng lớn giữa các nhà mơi giới và kinh
doanh CK với nhau.
Thị trường chứng khốn (TTCK) phi tập trung hay còn gọi là TTCK tự do
(OTC) xuất hiện từ khi chứng khốn được mua bán qua các ngân hàng, cơng ty
chứng khốn và phát triển mạnh thơng qua các nhà mơi giới. Cách giao dịch của thị
trường này bắt đầu từ việc mua bán trực tiếp đến giao dịch qua điện thoại và nay đã
tiến tới giao dịch mua bán qua mạng trực tuyến .
TS. Lý Hồng Ánh, Phú Khoa Tiền tệ và Thị trường tài chính Trường Đại
học Ngân hàng TPHCM mở đầu câu chuyện về “TTCK Việt Nam, thực trạng và
giải pháp” bằng một nhận xét: TTCK OTC ở nước ta mới hình thành một cách tự

phát nhưng hoạt động ngày càng “rầm rộ” trong mấy năm gần đây. Và theo TS.
Hồng Ánh, muốn TTCK phát triển được như mong muốn, việc xây dựng một thị
trường OTC có tổ chức là rất cần thiết. Tại cuộc hội thảo “Phát triển thủ đơ Hà Nội
trở thành trung tâm tài chính tiền tệ”, nhiều chun gia đó thống nhất quan điểm
nên phát triển Trung tâm Giao dịch chứng khốn (TTGDCK) Hà Nội thành thị
trường OTC có sự quản lý của nhà nước.
Theo đó, TTGDCK Hà Nội (được khai trương và đi vào hoạt động hồi đầu
năm 2005) sẽ là nơi tổ chức giao dịch các cổ phiếu chưa niêm yết hay chưa đủ điều
kiện niêm yết, hoặc đủ điều kiện niêm yết nhưng khơng có nguyện vọng niêm yết

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
8
tại TTGDCK TPHCM. Trong giai đoạn đầu, TTGDCK Hà Nội tập trung giao dịch
chủ yếu cho các doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 5 tỷ đồng trở lên, hoạt động kinh
doanh 1 năm có lời và có 50 cổ đơng bên ngồi. Với điều kiện dễ dàng và thuận lợi
như vậy, TTGDCK Hà Nội sẽ thu hút thị trường cổ phiếu OTC và tạo cơ hội cho
các doanh nghiệp chưa đủ điều kiện niêm yết có thể tham gia huy động vốn trên
TTCK. Phiên bán đấu giá cổ phần Nhà máy Thiết bị bưu điện ngay ngày khai
trương TTGDCK Hà Nội đó được các nhà đầu tư đón nhận nhiệt tình, con số gần
25 tỷ đồng thu được qua đấu giá vượt khá xa so với tổng giá trị cổ phiếu tính theo
mức giá khởi điểm 15,8 tỷ đồng là một chứng minh.
Ngồi ra, các loại chứng khốn như trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính
quyền địa phương, trái phiếu cơng ty, chứng chỉ quỹ đầu tư… cũng có thể tổ chức
giao dịch tại TTGDCK Hà Nội. TS. Lý Hồng Ánh nờu kinh nghiệm của nhiều
quốc gia như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc… cho thấy việc phát triển TTCK OTC đặc biệt
hữu ích cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp cơng nghệ cao và doanh
nghiệp tiềm năng tăng trưởng. Đặc điểm của các doanh nghiệp vừa và nhỏ là
thường có khối lượng chứng khốn giao.
Do vậy, phương thức khớp lệnh trên TTCK niêm yết tập trung có thể khơng

tạo được tính thanh khoản cao cho thị trường, nhưng với đặc tính giao dịch tay đơi
“mặt đối mặt” và có thể thương lượng thỏa thuận, hoạt động giao dịch trên TTCK
OTC sẽ mở rộng phương thức đầu tư, đồng thời cũng tạo ra một thị trường giao
dịch trái phiếu hiệu quả cho các doanh nghiệp trên.
Ở nước ta, theo khảo sát mới đây cho thấy: có tới hơn 88% số doanh nghiệp
được hỏi đều tán thành việc tham gia thị trường OTC. Nhận định về lượng hàng
được đưa lên sàn giao dịch tại TTGDCK Hà Nội và TPHCM trong thời gian tới,
TS. Lý Hồng Ánh cho rằng hiện nay cả nước có trên 2.500 doanh nghiệp đó cổ
phần hóa, nhưng chỉ mới có 30 cơng ty được niêm yết và giao dịch cổ phiếu tại
TTGDCK TPHCM. Trong năm 2005, nhà nước đưa ra kế hoạch cổ phần hóa 1.500
doanh nghiệp nữa. Như vậy, “hàng hóa” cho thị trường OTC quả rất dồi dào. Giờ

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
9
đây, giới nghiên cứu và phân tích thị trường đó đưa ra nhận định lạc quan là trong
thời gian tới, TTCK nước ta sẽ phát triển tồn diện và ổn định ở cả thị trường tập
trung và thị trường OTC. Trong đó, thị trường OTC bao gồm mạng lưới các nhà
mơi giới và tự doanh chứng khốn giao dịch mua bán sẽ diễn ra thường xun.
Thị trường OTC phát triển có tổ chức sẽ tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tiếp cận
giao dịch qua mạng thuận tiện, được thực hiện các giao dịch với những thơng tin
kịp thời và chính xác. Phát triển thị trường OTC có tổ chức, các nhà quản lý còn có
thể giám sát tốt thị trường và tạo điều kiện cho các nhà mơi giới giao dịch chứng
khốn hoạt động thuận tiện hơn.
II. SỰ KHÁC BIỆT GIỮA THỊ TRƯỜNG OTC VÀ THỊ TRƯỜNG
SÀN GIAO DỊCH
Sự khác biệt cơ bản giữa thị trường OTC và thị trường sàn giao dịch có thể
ghi nhận như sau:
OTC
Địa điểm kinh doanh phân

tán.
Điều hành (thường là) do hiệp hội
kinh doanh chứng khốn.
Gút giá bằng thương lượng.
Sàn
Địa điểm kinh doanh tập trung.
Điều hành bởi sở giao dịch.
Gút giá bằng đấu giá hai chiều.
Thị trường OTC là nơi ít kén CK giao dịch hơn thị trường sàn giao dịch. Tuy
nhiên, CK giao dịch vẫn phải là loại đáp ứng các chuẩn mực và được phép giao
dịch đại chúng. Đặc biệt, đây là thị trường đảm nhận vai trò bán ra các CK phát
hành mới (new issues), kể cả chứng chỉ của các quỹ hỗ tương đầu tư (qũy mở -
mutual - các quỹ hỗ tương đầu tư chỉ bán sơ cấp trong thị trường này, chứ khơng có
mua bán thứ cấp, bởi với các chứng chỉ đó chỉ có thể được các quỹ này mua lại
theo một cơ chế riêng.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
10
Như ta biết, CK phát hành mơi giới là loại do cơng ty chào bán ban đầu (giao
dịch sơ cấp) để huy động vốn. Dù có thể việc mua đi bán lại (hoạt động thứ cấp)
ngay lập tức, thì về ngun tắc, các CK phát hành như vậy xem như được trao từ
tay của chủ thể phát hành, thơng qua các cơng ty CK bảo lãnh, đến tay người đầu
tư. Đặc điểm này tồn tại cho đến khi đợt phát hành hồn tất (thường là 90 ngày).
Q trình chào bán sơ cấp được dựa vào một giá tham khảo ban đầu (gọi là giá IPO
- initial public offering price) và thường được thực hiện bán theo một kết quả chào
đón (đặt mua) của các nhà đầu tư. Do đó mà cơ chế đấu giá hai chiều (double
auction), giữa đại diện hai nhà đầu tư với nhau như trên sàn giao dịch, khơng thể áp
dụng được đối với trường hợp phát hành lần đầu ra cơng chúng.
Tại thị trường sàn giao dịch, giá thị trường được xác lập dựa trên kết quả đấu

giá của mơi giới mua và mơi giới bán, với sự can thiệp điều hồ, nếu cần, của các
chun gia. Cũng ở thị trường OTC, giá thị trường cho bởi kết quả rao mua - chào
bán cạnh tranh (bid - offer hay ask) liên tục giữa các nhà tạo giá. Các báo giá
(quotations) đó được đưa vào và thể hiện trên hệ thống làm bật ra giá tốt nhất cho
thị trường
Việc thương lượng để có giá tốt nhất do các cơng ty CK, các nhà tạo giá
(market maker) thực hiện, họ có thể mặc cả với nhau trong một giao dịch. Mỗi
thương vụ được đưa ra khảo giá giữa nhiều nhà tạo giá khác nhau để tỡm giỏ tốt
nhất (giỏ thu vào cao hay thấp). Việc thơng tin có thể bằng điện thoại, khi một cơng
ty nhận được lệnh mua hay bán của khách hàng, họ sẽ gọi đến các nhà tạo giá đảm
nhận loại CK đó để thương lượng giá giao dịch cho khách. Kết quả mua bán cũng
được quy định bắt buộc phải thơng tin.
III. XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG OTC CẦN CÁC NHÀ TẠO LẬP THỊ
TRƯỜNG
Thị trường phi tập trung (OTC) được hình thành trong năm 2001, đứa con
"thứ" của thị trường chứng khốn (TTCK) này có những đòi hỏi xem ra gắt gao và

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
11
phc tp.Vy s phi "ỏp ng" nhng yờu cu ca th trng OTC nh th no
nú cú th hot ng mt cỏch hiu qu?
Yu t nh hng trc tiờn n th trng OTC l vic xỏc nh mnh giỏ.
Theo mt nh t vn, vic xỏc nh mnh giỏ CP ca mt cụng ty thc cht phi
cn c vo thc t hot ng v tng lai ca cụng ty ú, do cụng ty bo lónh phỏt
hnh v cụng ty c phn nh ra da trờn vic kho sỏt nhu cu th trng. Nhng
TTCK Vit Nam hin nay, mnh giỏ ca cỏc cụng ty niờm yt li do U ban Chng
khoỏn Nh nc (UBCKNN) quy nh v iu ú l khụng hp lý bi nh vy s
khụng phn ỏnh ỳng thc t hot ng ca cụng ty.
Vn th hai nh hng n th trng OTC l biờn giỏ. Thi gian u

hỡnh thnh TTCK, UBCKNN d nh biờn giỏ dao ng l +/- 5% nhng sau li
gim xung cng +/- 2% vi lý do s hin tng "u c", cỏc chuyờn gia thỡ li
cho rng nhn nh ny cha cú c s chớnh xỏc.
Theo ý kin ca mt s nh u t, vi biờn dao ng +/-5% ú l thp
thỡ vi biờn +/- 2% thỡ cng gi l li nhun (mi phiờn giao dch ch nhớch lờn
300-400 ng). Mt khỏc, biờn giỏ lm cho nhiu ngi mun mua nhng
khụng mua c, nhiu ngi mun bỏn cng khụng bỏn c v t ú lm gim
tớnh thanh khon ca chng khoỏn.
Gi s nu UBCKNN cho biờn khụng c rt xung di 2%, trờn lý
thuyt thỡ ỳng nhng thc t li khỏc. Khi mt cụng ty gp khú khn trong kinh
doanh, sau 10 ngy khụng xut hin lnh mua, vy nu cú lnh mua vo ngy th
11 thỡ ri ro vn rt ln. Cú th kt lun rng, biờn giỏ khụng gii quyt c
vn gim thiu nhng ri ro.
Nhiu chuyờn gia cho rng, TTCK hot ng n nh rt cn n cỏc nh
"to th trng". Thc cht vic to lp th trng nm trong nhim v ca cụng ty
chng khoỏn nhm iu hũa hai kh nng xy ra, nu cú ngi mua m khụng ai
bỏn thỡ cụng ty chng khoỏn s bỏn chng khoỏn ra to cung cho th trng, v
nu nh cú ngi bỏn m khụng ai mua thỡ cụng ty s mua vo.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
12
Theo ý kin ca mt chuyờn gia, th trng OTC hot ng mnh l nh ti
yu t "lm giỏ" bi vỡ th trng OTC l th trng gia nh to th trng v cỏc
nh buụn vi nhau. Nu thiu hai yu t ny thỡ th trng OTC s khụng hot
ng c. Cỏc nc trờn th gii ú tng ỏp dng v ú thnh cụng, Vit Nam
cng khụng phi l mt ngoi l.
Th trng OTC l th trng tp trung nhiu "hng hoỏ" a dng v phc
tp, do ú s qun lý v kim soỏt cht ch ca Nh nc l ht sc cn thit. Tuy
nhiờn cng cn to dng cho th trng OTC mt c ch t iu tit, c th l cn

sm vn hnh nghip v to lp th trng. Cú th vớ th trng OTC nh mt sõn
khu rt nhiu din viờn, m din viờn mun ni ting thỡ phi cú ụng bu - ụng bu
chớnh l cỏc nh to lp th trng, l ngi "cm cõn ny mc" trờn TTCK.
IV. MUA BN TRấN TH TRNG OTC
Th trng sn giao dch cú thun li c bn l thụng tin v giỏ c v CK ú
cỳ mt n np ph bin trn nhiu phng tin, to d dng khi cn truy cp. iu
ny li chng d dng chỳt no i vi cỏc giao dch trờn th trng OTC.
õy l vn ln v ch hoỏ gii c bng chớnh kh nng t chc v quỏn
xuyn, thm chớ bng tt c uy tớn ca t chc ch qun iu hnh ( M l
NASD). K n phi cn s tr giỳp hiu qu ca cỏc thnh tu v thụng tin vi
cỏc phng tin trang b cng hin i cng tt. Th trng OTC, do vy s cho
hiu qu hot ng tu thuc vo kh nng t chc v úng gúp ca h thng thụng
tin. i vi ngi u t, vic giao dch cng gn ging nh th trng sn giao
dch.
Lnh mua bỏn ca ngi u t c cỏc i din hp phỏp (mụi gii) ca
cụng ty chng khoỏn tip nhn. Tt nhiờn ú l cỏc lnh mua bỏn cỏc loi chng
khoỏn giao dch trong th trng phi tp trung. Lnh ú c chuyn n b phn
kinh doanh ca cụng ty chng khúan. Nu l mt lnh mua chng hn, thỡ b phn
chuyờn trỏch mua bỏn s liờn h vi mt s nh to giỏ(cac dealers) thu xp giao
dch (mua chng khoỏn) cho khỏch hng vi giỏ cho bỏn (offer) thp nht.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
13
Cụng ty chng khoỏn cú th thc hin lnh cho khỏch hng theo cỏc hỡnh
thc sau:
H cú th thu xp hng hoa hng, tng t nh giao dch chng khoỏn
niờm yt trờn sn, trng hp ny h mua cho ti khon ca khỏch.
H cng cỳ th mua vo ti khon ca h, ri bỏn li cho khỏch hng, theo
cn bn t doanh nu cụng ty cú chc nng t doanh.

Hoc cụng ty cỳ sn chng khoỏn tn kho v mun bỏn ra, thỡ trng hp
ny c xem l bỏn "cú kờ giỏ", ch khụng c núi l thu xp "n hoa hng".
Khon kờ giỏ c quy nh rừ rng v cht ch, ú l chờnh lch gia giỏ thc (net
price) m khỏch u t phi tr so vi giỏ th trng ni b ti thi im c cỏc
nh to giỏ nờu ra liờn tc trong h thng bỏo giỏ (gi l interdealer offering price).
Cỏc cụng ty chng khoỏn khụng c va n kờ giỏ va hng hoa hng.
Lut l cng khụng cho phộp cỏc cụng ty kinh doanh chng khoỏn (dealers) kinh
doanh (t doanh) cỏc loi chng khoỏn ú niờm yt (listed) trờn sn giao dch.
Ngoi tr cỳ quy nh khỏc v vic giao dch vi khi lng ln gia cỏc t chc
(trong th trng th ba - third market / th trng mua bỏn chng khoỏn ú niờm
yt theo c ch OTC).
V cỏc th tc chi phi vic mua bỏn, giao nhn hng v tin cng c ỏp
dng thng nht (ging nh cho s giao dch) theo lut l v CK v TTCK.
V hng hoỏ,CK mua bỏn trong th trng OTC, l loi "hng hiu" phi qua
ng ký (c bit i vi loi c giao dch trờn h thng Nasdaq) vi cỏc chun
mc nht nh ch khụng phi l bt k loi no.
Mi cui ngy giao dch, cỏc nh to giỏ trong th trng OTC s gi cỏc giỏ
rao mua cho bỏn liờn cụng ty (interdealer quotations) ca c quan tng hp giỏ th
trng quc gia ni õy ph bin thnh n bn. M, cỏc n bn nh vy c
in trờn cỏc giy mu hng, nờn c gi l nhng trang hng (pink sheets), cú cỏc
c im ỏng lu ý nh sau:
Cho giỏ ny phc v riờng cho cỏc chng khoỏn OTC.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
14
Giá cả được nêu chưa hẳn là giá giao dịch thật sự để thực hiện cho khách
hàng.
Giá nêu này có giá trị giữa các cơng ty kinh doanh CK thơi (gọi là giá cả liên
cơng ty - interdealer - có nghĩa chưa phải là giá thực hiện cho người đầu tư lẻ.

Giá nêu này nói chung thường là tuỳ thuộc, khơng chắc chắn.
Đối với các CK trên hệ thống giao dịch Nasdaq được ký hiệu riêng (ngay sau
tên chứng khốn), vì nó có cơ chế đặc biệt hơn.
Ký hiệu "M" đi trước tên chứng khốn có nghĩa là "marginable" (chứng
khốn có thể mua bán bằng tài khoản bảo chứng - Do ngân hàng liên bang quy
định).
Lý do chính để lưu hành các "pink sheets" này là vì, ở Mỹ, phần lớn các
chứng khốn OTC khơng đủ điều kiện giao dịch trên hệ thống Nasdaq. Đồng thời,
giá cả của các CK đó cũng khơng thể tìm thấy trên chun trang tài chính của các
báo. Do đó các "pink sheets" trở thành một nhu cầu khơng thể thiếu trong thị
trường OTC để người quan tâm tham khảo.
Mặc dù việc nêu giá trên các trang thơng tin như vậy mang ý nghĩa tham
khảo, các nhà tạo giá cung cấp các số liệu đó mặc nhận rằng giá nêu là chắc chắn
cho 100 cổ phần sẵn sàng để mua, để bán. Các "pink sheets" này ghi tất cả các giá
CK giao dịch trên thị trường OTC của ngày giao dịch hơm trước (chậm hơn một
ngày). Tương tự, Cơ quan tổng hợp giá tồn quốc (National Quotation Bureau)
cũng cơng bố thơng tin về giá trái phiếu cụng ty trên các trang màu vàng (yellow
sheets).
Do đặc tính lịch sử, sự tiến hố của thị trường và phương tiện truyền thơng
hiện đại, ngày này các chứng khốn OTC khơng hẳn là loại "khơng đủ tiêu chuẩn
niêm yết" theo như cách đánh giá đó lõu và từng thành nếp suy nghĩ trong q khứ.
Rất nhiều cơng ty lớn nổi lên từ hơn một thập niên trở lại đây vẫn thích duy trì giao
dịch CK của họ trên thị trường này. Đặc biệt hầu hết các cơng ty phát triển trong

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
15
nn kinh t mi (kinh t tri thc) u cú c phiu giao dch th trng OTC, c
th hn l trong th trng qua mng Nasdaq m ta thng nghe hay c thy.
V. PHNG THC TO GI TI TH TRNG OTC

Nh to giỏ, núi chung, l mt cụng ty cú hot ng kinh doanh chng khoỏn
cho riờng mỡnh (t doanh) v c cụng nhn t cỏch to giỏ i vi mt s lng
chng khoỏn no ú. th trng sn giao dch ú l cỏc chuyờn gia trờn sn
(specialist) cũn trờn th trng OTC, nh to giỏ l cỏc nh buụn chng khoỏn
(dealers) tham gia cung cp giỏ rao mua (bid) v cho bỏn (offer) liờn tc cho mt
chng khoỏn c thự no ú
Vic ny c gi l to ra mt giỏ th trng (thut ng: to make a market)
cho chng khoỏn. Khi ú cho giỏ nh vy, h s sn sng thc hin mua hoc bỏn
vi s lng c nờu bng chớnh ti khon ca cụng ty h.
Khụng ging nh th trng sn giao dch, ni m mi chng khoỏn ch c
cú mt chuyờn gia to giỏ, trong th trng OTC s lng nh to giỏ cho mt
chng khoỏn cú th khụng hn ch v ti thiu phi l hai. Nu trong mt ln cho
giỏ khụng ghi s lng c th, ngi ta hiu nhm rng nh to giỏ ú s sn sng
mua hoc bỏn mt lụ (100 c phn) chng khon vi giỏ c nờu. iu ny ú tr
thnh tp quỏn bt buc, cho nờn ngoi tr cú ch nh khỏc, cỏc rao mua cho bỏn
ca nh to giỏ c xem l chc cng (firm).
Mt cụng ty hay cỏ nhõn mun lm mt nh to giỏ i vi mt chng khoỏn
no ú, h cn phi ỏp ng mt s yờu cu ti thiu v tiờu chun. Trong ú,
thng cú hai iu kin tiờn quyt l:
1. Phi ng ký v ú c cụng nhn l thnh viờn ca t chc ch qun th
trng OTC
2. Phi ỏp ng giỏ tr vn thun ti thiu i vi tng loi chng khoỏn
c lm giỏ, ng thi duy tr mc ú sut quỏ trỡnh hot ng.
Sau khi c chp nhn t cỏch lm mt nh to giỏ, h cng phi m bo mt s

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
16
chuẩn mực khi đưa ra giá cả cho các chứng khốn mà họ đảm nhận. u cầu cụ thể
thường là:

• Phải cung cấp liên tục giá nêu từ hai phía mua và bán (two-sided
quotations) đối với chứng khốn được uỷ nhiệm tạo giá để duy trì thị trường.
• Phải sẵn sàng thực hiện giao dịch ít nhất một đơn vị giao dịch (thường
là một lơ 100 cổ phần) với giá được nêu của mình.
• Phải đảm bảo rằng các giá nêu là hợp lý so với giá thị trường của
chứng khốn trong cuộc.
• Tơn trọng triệt để các giới hạn chênh lệch tối đa cho phép.
• Báo cáo hàng tháng các dữ liệu giao dịch và các thơng tin khác theo
quy định về giao dịch chứng khốn và u cầu chủ quản.
• Thơng kê và báo cáo lượng giao dịch (theo ngày) đối với chứng khốn
được tạo giá.
• Mẫn còn thực hiện các nhiệm vụ liên tục trong thời gian làm việc hàng
ngày.
Cơ chế tạo giá đối với một chứng khốn theo cách cùng lúc có sự tham gia
của nhiều cơng ty, cộng với sự tn thủ nghiêm chỉnh các u cầu trên đây, sẽ cung
cấp cho thị trường một giá tốt nhất, đảm bảo sự điều hồ liên tục và cần thiết cho
thị trường.
VI. NHƯỢC ĐIỂM –MẶT TRÁI CỦA THỊ TRƯỜNG OTC
Phần chìm của tảng băng chứng khốn là những mặt trái của“chợ đen” cổ
phiếu (thị trường giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết (OTC - over the counter) ).
“Chợ đen” này được hình thành và tồn tại từ những năm 1997, trước khi thị trường
chứng khốn chính thức được thành lập, ở Tp. Hồ Chí Minh và hoạt động khá nhộn
nhịp và hình thức giao dịch cũng khá đơn giản theo kiểu “thuận mua, vừa bán”.
Mặc dù, hiện nay đó cú 13 cơng ty chứng khốn (CtyCK) chính thức hoạt động
kinh doanh mơi giới chứng khốn, thì “thị trường OTC”, với tổng số vốn lớn gấp

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
17
hàng chục lần thị trường cổ phiếu niêm yết, vẫn còn ngồi tầm với của các cơ quan

quản lý.
Để minh chứng cho vấn đề này, tác giả đó đưa ra một nhân vật có thực, đó là
Thu A., cựu sinh viên Trường Đại học Thương mại, nhân viên mơi giới của một
CtyCK.
Với cơng việc chính của Thu A. mới đầu nghe thật đơn giản là chỉ việc thu
thập các thơng tin về những doanh nghiệp chuẩn bị đấu giá cổ phần và thực hiện
việc mua bán cổ phiếu theo u cầu của khách hàng. Nhưng, điều mà tác giả muốn
nói đến là dựa vào các thơng tin có trong hồ sơ của các cơng ty chuẩn bị bán cổ
phần rất khó có thể đánh giá đúng “giá trị thực” của cổ phiếu. Trong khi đó, các
thơng tin “ngồi lề” lại thường rất mơ hồ, thiếu độ tin cậy và đơi khi mâu thuẫn.
Việc thẩm tra, đánh giá lại hồ sơ của các cơng ty là “nhiệm vụ bất khả thi”, và cần
phải có thời gian, tiền bạc và quyền hạn. Đó là chưa kể đến trình độ chun mơn.
Vì vậy, Thu A. chỉ có thể làm việc theo kiểu “chỉ đâu, đánh đấy”. Và khi tư vấn
cho khách hàng cơ đó gặp cảnh “kẻ khúc, người cười”. Bởi, các cơng ty cổ phần
(CtyCP) khi muốn bán thật nhiều cổ phiếu hoặc muốn hạn chế các nhà đầu tư tự do
và giảm giá cổ phiếu khi đấu thầu đó làm “động tác giả” trong cơng bố thơng tin,
và kết quả là một số người phải bất đắc dĩ biến mình thành nhà đầu tư dài hạn và
ngược lại.
Theo tác giả, hiện nay các Cty CP khá dè dặt với việc niêm yết vì nhiều lý
do, trong đó phải kể đến ngun nhân chính là việc huy động vốn từ TTCK rất khó
khăn. Có cơng ty cũng lo sợ rằng sẽ bị đối thủ cạnh tranh “thơn tính” nếu niêm yết.
Trong khi đó, “thị trường OTC” lại khá sơi động với hàng nghàn loại hàng hóa
được giao dịch Và để nhắn nhủ tới các cơ quan quản lý TTCK, tác giả đó đưa ra
câu ví của một nhà đầu tư: “Thị trường OTC” hiện như vũng nước, sau cơn mưa
lớn, gặp phải hệ thống thốt nước cũ nát, thiếu qui hoạch nên đó chảy tràn lên mặt
đường gây ngập úng, ách tắc giao thơng. TTCK niêm yết lại như hệ thống cấp
nước, phải đào hố, dùng máy bơm thì mới hy vọng có nước dùng.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

18
CHƯƠNG III
HOẠT ĐỘNG CỦA THỊ TRƯƠNG OTC TRONG THỜI
GIAN GẦN ĐÂY
Bên cạnh sự trầm lắng và thất thường ở các sàn giao dịch chính thức,
những hoạt động giao dịch chứng khốn trên thị trường tự do (OTC) lại đang
trở nên sơi động
I. CỔ PHIẾU NGÂN HÀNG “ĐẮT GIÁ”
Thời gian gần đây các loại cổ phiếu của những Cty sắp niêm yết được săn
lùng khá ráo riết” - Anh Nguyễn Quang Bảo - Trưởng phòng mơi giới Cty Chứng
khốn Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BSC) cho phóng viên Tiền phong biết như
vậy.
Theo anh Bảo, cổ phiếu của một số ngân hàng cổ phần, mà nhất là của Ngân
hàng Thương mại Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) đang được rao bán khá sơi
động ở “chợ đen” chứng khốn, lý do là “gần đây ngân hàng này làm ăn rất tốt,
nhiều nhà đầu tư có uy tín của nước ngồi như AZN đó mua 10% cổ phần của
Sacombank với giỏ 425 tỷ đồng, tức 34.000 đồng/cổ phiếu (mệnh giá 10 ngàn
đồng/cổ phiếu), và nhất là ngân hàng này đó được Ngân hàng Nhà nước và
UBDGCKNN chấp thuận đơn xin niêm yết.
Đáng nói hơn là giá mua của AZN cao hơn rất nhiều so với giá ngồi thị
trường tự do. Hiện nay giá mua ở thị trường tự do chỉ khoảng trên dưới 20.000
đồng/cổ phiếu. Các nhà đầu tư đang hy vọng cổ phiếu Sacombank sẽ lên đến
40.000 đồng/cổ phiếu khi niêm yết”, một thành viên của diễn đàn chứng khốn
Vietstock nói.
II. THAM GIA THỊ TRƯỜNG “CHỢ ĐEN”
Trong vai một nhà đầu tư đang săn lùng cổ phần của Sacombank, tơi gọi đến
số điện thoại 091368…gặp K., một trong số rất nhiều “cò” chứng khốn (cú thể dễ

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

19
dàng gặp họ ở cỏc sàn giao dịch, hoặc ở cỏc diễn đàn chứng khốn trên mạng
Internet) và đưa ra u cầu của mỡnh.
K. thận trọng hỏi lại tơi về địa chỉ cơ quan và… số chứng minh thư. Hơm
sau, K. gọi lại thơng báo “Hiện có 4000 cổ phần với tỷ giá tối thiểu 2.5, phương
thức thanh tốn bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản”.
K. giải thích, “ở chợ đen, mua bán trực tiếp như vậy là bình thường, thoả
thuận xong người mua và người bán đến một chi nhánh của Sacombank và điền
vào mẫu phiếu (form) chuyển nhượng, sau đó nộp phí chuyển nhượng (khoảng
0.03%) là 2 tuần sau người mua có thể có giấy chứng nhận sở hữu cổ phần.
Mặc dù là thuật ngữ khơng có trong sách giáo khoa về chứng khốn, nhưng
tỷ giá là ngơn ngữ ngồi chợ giới chứng khốn thường nói với nhau. Tơi nói tỷ giá
2.5 có nghĩa là bán 25.000đ/cổ phần”.
Tiếp tục gọi điện cho K. để nói rằng mình chỉ muốn mua một “lơ”, K. cho
biết: “Hiện nay Sacombank chưa niêm yết nên chỉ cho khối lượng giao dịch từ
1000 cổ phần trở lên. Đến khi Sacombank niêm yết thì bạn có thể mua mấy lơ tuỳ
ý”. Tụi trả giá 18.500đ/cổ phần, nhưng K. khơng đồng ý bán với lý do “Giá ngân
hàng bán cho nhân viên đó là 15.000đ/cổ phần”.
Sau khi giao dịch với K. khơng thành cơng, tơi tìm đến Cty Chứng khốn
Mêkơng, được anh Trương Phục Hưng - Phòng Mơi giới của Cty này, cho biết, “để
có nguồn hàng cung cấp cho chợ đen chứng khốn, xuất hiện của những đối tượng
tạm gọi là… “cò” chứng khoỏn đi khắp nơi tìm mua cổ phiếu của các Cty cổ phần”.
Qua tìm hiểu, cho thấy việc chuyển nhượng cổ phần sẽ được tiến hành theo
cách các cổ đơng cũ làm giấy chuyển nhượng cho “cò” nhưng phần “người mua”
để trống.
Sau khi ký được hợp đồng với người bán, nhiệm vụ của các “cò cổ phiếu” là
làm việc với Cty phát hành để Cty ký xác nhận vào hợp đồng chuyển nhượng cổ
phiếu, chấp nhận người mua là cổ đơng mới của Cty (mặc dù chưa biết đích danh).

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

KILOBOOKS.CO
20
C phn t do c cho bỏn theo giỏ t t, nu cú ngi mua tng ng,
h ch cn sang chuyn s c phiu ú cho ngi mua kốm hp ng chuyn
nhng ghi tờn nh u t vo ch trng. Nh vy v mt phỏp lý, nh u t cú
th yờn tõm khi s hu lng c phiu mua ngoi lung.
III. S CAN THIP CA CHNH PH
Sau Chớnh ph, chớnh quyn a phng v DN trong nc, n lt cỏc
DN cú vn u t nc ngoi c phỏt hnh trỏi phiu huy ng vn.
Theo Th trng B Ti chớnh Lờ Th Bng Tõm, phỏp lut ú quy nh cỏc
DN nh: cụng ty nh nc, cụng ty c phn, cụng ty TNHH u c phỏt hnh
trỏi phiu huy ng vn. i vi cỏc cụng ty cú vn u t nc ngoi, tuy Lut
u t nc ngoi khụng quy nh c th vic c phỏt hnh trỏi phiu, nhng
theo nguyờn tc "DN c thc hin cỏc hot ng m lut khụng cm" nờn cỏc
doanh nghip ny cng l i tng c phỏt hnh trỏi phiu huy ng vn.
Tuy nhiờn, theo b Tõm, th trng trỏi phiu DN nc ta cha phỏt trin.
Loi tr mt s t chc tớn dng m ch yu l cỏc ngõn hng thng mi phỏt
hnh trỏi phiu huy ng vn trung v di hn, cỏc DN khỏc hu nh cha thc
hin phỏt hnh trỏi phiu huy ng vn m vn ch yu da vo vn vay ngõn hng
kinh doanh.
Theo B Ti chớnh, n nay, cỏc DN ú phỏt hnh trờn 2.000 t ng trỏi
phiu ra th trng. Hu ht, cỏc DN phỏt hnh trỏi phiu u l DN nh nc ln
nh Tng Cụng ty Du khớ 300 t ng, Tng Cụng ty Xõy dng sụng 200 t
ng, Tng Cụng ty in lc 200 t ng v Tng Cụng ty Cụng nghip tu tu
thu 1.000 t ng.
Cng theo s liu thng kờ ca B Ti chớnh, n nay, c nc ú phỏt hnh
gn 70.000 t ng trỏi phiu ra th trng. Trong ú, tng s vn huy ng thụng
qua phỏt hnh trỏi phiu Chớnh ph t gn 60.000 ngn t ng, cỏc tnh thnh
ph phỏt hnh gn 7.000 t ng v cỏc DN phỏt hnh trờn 2.000 t ng.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
21
Trỏi phiu Chớnh ph ch yu c phỏt hnh qua h thng kho bc nh
nc vi tng s vn huy ng l trờn 50.000 t ng, phỏt hnh qua Qu h tr
phỏt trin trờn 8.000 t ng. Ngun vn cú c thụng qua phỏt hnh trỏi phiu
Chớnh ph c u t cho mt s cụng trỡnh giao thụng v thu li quan trng
nhm tng cng nng lc cho h tng ca t nc. Mi õy, B Ti chớnh ú ln
u tiờn phỏt hnh trỏi phiu Chớnh ph ra th trng quc t vi tng s v huy
ng l 750 triu USD.
ó cú 3 a phng l TP.HCM, H Ni v ng Nai phỏt hnh trỏi phiu
chớnh quyn a phng vi tng s vn huy ng lờn n gn 7.000 t ng.
Trong ú, TP.HCM l 5.300 t, H Ni 1.000 t v ng Nai 243 t. B Ti chớnh
cho bit, hin nay, mt s a phng khỏc ang xõy dng ỏn phỏt hnh trỏi
phiu trong thi gian ti.
Trong thỏng 2 th trng chng kin vic tng giỏ quỏ núng vo cỏc c phiu
ngõn hng. Nu nh c phiu Ngõn hng u thỏng l mi quan tõm ca cỏc nh
u t thỡ n thi im cui thỏng cng cú phn chng giỏ, thm chớ xung giỏ
liờn tc. Tuy nhiờn cỏc nh u t khụng mong mun lng tin ca mỡnh úng
bng nờn ú quay sang u t vo cỏc CP ca ngnh dc v mt s ngnh dch v
vn ti vn ú c cỏc nh u t nc ngoi nhũm ngú nh Vipco, Vitaco, Vosa
v mt s cụng ty cú d nh lờn niờm yt. Mc tng giỏ ca loi c phiu nhúm
ngnh ny ang lm cho th trng OTC cú phn núng lờn.
Sau mt thỏng th trng niờm yt liờn tc tng vi mc tng khỏ ln, c
bit s kin ch s giỏ 527 im cỏch õy 05 nm vn l mt bi hc ỏng nh cho
cỏc nh u t khi cú lung tin "th trng khụng bao gi xung" v l bc tranh
khin nh u t mi cn phi ngm nhỡn.


THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KILOBOOKS.CO
22

CHƯƠNG IV
THỊ TRƯỜNG OTC NĂM 2006-CHUN NGHIỆP HƠN VÀ
THỊ TRƯỜNG HƠN
Để thực hiện kế hoạch huy động vốn đầu tiên từ thị trường OTC (phi tập
trung) nói trên,nhiều cuộc khảo sát đưa ra để học hỏi kinh nghiệm các DN đó thành
cơng trên thị trường này. Với thị trường cổ phiếu chưa niêm yết, “cơn sốt” cổ phiếu
ngân hàng vẫn cao tại thời điểm cuối năm ngối.
Ngay từ những ngày đầu năm 2005, Cơng ty Chứng khốn Vietcombank
được giới chứng khốn khen lấy khen để khi bảo lãnh phát hành thành cơng 200 tỷ
đồng cổ phiếu ngân hàng Eximbank với mức giá trung bình 1,13 triệu đồng. Vào
thời điểm đó Eximbank vẫn còn là một ngân hàng “chúa chổm” với khoản nợ xấu
lên đến hơn 500 tỷ đồng, 5 năm khơng trả một đồng cổ tức và đang xoay xở để tăng
vốn từ 300 tỷ đồng lên 500 tỷ đồng.
Một năm bận rộn của ngân hàng
Thành tích nối tiếp thành tích, Eximbank tiếp tục mở đợt phát hành vào
tháng 10 vừa qua, tăng vốn lên 700 tỷ đồng, với giá bán cho các cổ đơng chiến lược
lên đến 1,8 tỷ đồng/cổ phiếu. Vào lúc này Eximbank chỉ cần chưa đến 100 tỷ đồng
nợ xấu và có khả năng trả cổ tức trong năm 2005. Còn hiện nay, cả cổ phiếu
Eximbank cứng giá 3,1 triệu đồng/cổ phiếu mà người mua nhiều hơn người bán.
Những người mua cổ phiếu Eximbank còn “già” tính rằng, cổ phiếu Eximbank sẽ
tăng vì quan năm 2006 Eximbank đó là một ngân hàng có khả năng tạo ra lợi nhuận
200-250 tỷ đồng/năm sau khi thốt khỏi nợ xấu, sẽ là một ngân hàng sáng giá đối
với các tổ chức nước ngồi (có 5 tổ chức đó tiếp xúc về vấn đề mua cổ phần).
Sacombank và ACB có một khởi điểm và danh tiếng hơn nhiều so với các
ngân hàng thương mại cổ phần khác. Cách đây 2 năm, Sacombank lần đầu tiên
vượt qua ACB, ngân hàng thương mại cổ phần có vốn điều lệ lớn nhất là 505 tỷ

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
23
đồng. Vào cuối năm 2005 Sacombank đó đạt mức vốn 1.250 tỷ đồng và có kế
hoạch tăng lên 2.000 tỷ đồng trong quý I/2006. Quy mô vốn điều lệ của ACB sau 2
năm cũng tăng xấp xỉ 2,5 lần trong khi thị giá cổ phiếu tăng gấp hai lần. Và ở tốp
sau của nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, danh sách các tên tuổi dự kiến vượt
qua ngưỡng 500 tỷ đồng vốn điều lệ trong 6 tháng tới đó lờn đến gần chục ngân
hàng như Quân Đội, Phương Nam, Đông Á, Techcombank…
“Gà đẻ trứng vàng” giữa mùa dịch cúm
Năm 2005 là năm khó khăn đối với nhiều DN, nhiều ngành nghề… do ảnh
hưởng theo kiểu “hội đồng” của lạm phát, giá xăng dầu, dịch cúm gia cầm. Thế
nhưng, năm 2005 có thể xem là năm thành công nhất đối với các tay môi giới cổ
phiếu OTC trong 5 năm trở lại đây, xét về thu nhập cũng như cơ hội khẳng định
nghề nghiệp mới mẻ và đầy thử thách này. Có nhiều yếu tố chủ quan và khách quan
khiến cho thị trường cổ phiếu OTC tạo được sức hút lớn trong năm 2005. Trong đó
lợi nhuận thu về rất lớn từ việc thị trường đánh giá lại giá trị của các cổ phiếu chưa
niêm yết có thể xem là động lực lớn nhất.
Việc ANZ mua lại 10% cổ phiếu của Sacombank và việc ACB bán cổ phiếu
cho Standard Chartered là hai sự kiện lớn và được quan tâm đặc biệt trong những
hoạt động của ngành ngân hàng năm 2005. Có thể nói rằng, đằng sau việc thị giá cổ
phiếu Sacombank (tăng hơn 120% trong năm 2005) có ảnh hưởng trực tiếp từ việc
ANZ trả cao hơn nhà đầu tư trong nước 1,8 lần để mua cổ phiếu Sacombank.
Tương tự cổ phiếu ACB hiện đang ở mức giá 5,4 triệu đồng/cổ phiếu vẫn được
nhiều nhà đầu tư xem là rẻ, vì nếu so sánh với mức giá gấp gần 4 lần mệnh giá của
Techcombank thì cổ phiếu ACB có phần nặng ký hơn. Cơn sốt cổ phiếu ngân hàng
đến hôm nay vẫn đang ở cao độ và vì thế tất cả các cổ phiếu ngân hàng đều có
người quan tâm, lý do đơn giản vì đó là cổ phiếu ngân hàng.
Bên cạnh lĩnh vực ngân hàng, thị trường cổ phiếu OTC năm 2005 ghi nhận
những thành công vượt bậc của các cổ phiếu công ty dược như Dược Hậu Giang,

Domesco, Dược 2 tháng 9, Dược 3 tháng 2…. Và các công ty ngành hàng tiêu dùng

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.CO
24
nh Vinamilk, Du Tng An, CasuminaTrong khi phn ln cỏc c phiu cha
niờm yt vn úng bng, thnh cụng ca hai nhúm hng hoỏ núi trờn li th hin rt
tt l tng trng v giỏ tr v m bo v tớnh thanh khon.
Trong cỏc ngnh u tiờn v lnh vc u t, ngnh dc v ngnh hng tiờu
dựng c xem l cú u th c bit trong nm 2005 i vi cỏc nh u t cú t
chc. Bờn cnh cỏc t tng giỏ c phiu Vinamilk, Du Tng An,
Domesconhng nh u t tinh ý luụn cú th nhn thy sc cu khụng mi t
cỏc t chc nh Sacombank, Vietcombank, VinaCapital i vi cỏc loi hng
hoỏ ny.
Thanh khon hn, th trng hn
Ghi nhn t nhõn viờn mụi gii ca cỏc cụng ty chng khoỏn cho thy tớnh
n gia nm 2004, lng nh u t trờn TTCK chớnh thc cú s hu c phiu
OTC c khong di 30% cỏc nh u t thng xuyờn n sn, t l ny hin
nay l trờn 50%. Vn mang ting l loi hng hoỏ khú mua khú bỏn, c phiu OTC
hin nay hu nh cú th mua bỏn hng ngy nu a ra giỏ cnh tranh, cú th cm
c ti ngõn hng v cú th nhn c h tr n khong 70% vn t mt s cụng
ty ti chớnh v cụng ty chng khoỏn mua v nm gi.
Trong nm 2005, hu ht cỏc cụng ty chng khoỏn ú kt hp vi ngõn hng
cung cp dch v cm c chng khoỏn, cũn gi l Repo c phiu. Theo ú, mi
cụng ty chng khoỏn chn ra danh sỏch 15-30 c phiu, a ra giỏ mua vo v bỏn
li (ó tớnh lói sut v phớ dch v) cho tng thi hn. Theo ú, nh u t thay vỡ
bỏn c phiu thỡ cỳ th chy n cụng ty chng khoỏn vay tin vi cam kt s
mua li ti thi im v giỏ xỏc nh sn trong tng lai.
iu ỏng mng nht cho th trng c phiu OTC l vic ngy cng cú
nhiu t chc u t tham gia vi mc sõu vo th trng vn c hỡnh thnh

t phỏt ny. Sau mt thi gian khụng lm hi lũng nh u t, Qu u t VF1 hin
ú chuyn hng u t rt ln vo c phiu OTC. Trong cỏc giao dch trờn th
trng, vic tham gia ca cỏc t chc ti chớnh nh:VinaCapital, Indochinechng

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
25
cũn l chuyn l trong khi cỏc cụng ty qun lý qu mi mc lờn nh nm v cú
nh hng vo th trng OTC, t cỏc cụng ty qun lý qu trc thuc cỏc t chc
ln nh: Prudential, Vietcombank, Bo Vitn cỏc DN nh hn nh Thnh
Vit.
Trờn con ng tin n mt th trng OTC phỏt trin v chuyờn nghip,
cỏc t chc u t ang dn dn cú s chi phi th trng nh l cỏc market
maker nh mụ hnh ca th trng OTC phỏt trin. Mi õy, Cụng ty chng
khoỏn ACB cng ó cỳ ý nh thnh lp mt trung tõm giao dch c phiu OTC
trong nm 2006. Chuyờn nghip hn v cú tớnh th trng hn l iu cú th hy
vng vo th trng c phiu OTC nm 2006.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN