B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
Phm Th Kim Kiu
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH TNH BN TRE
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s hc viên: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGÔ TH ÁNH
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu, phân tích và thc hin ca riêng
tôi. Các d liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và có ngun gc
trích dn rõ ràng.
TP H Chí Minh, ngày 07 tháng 4 nm 2012
Hc viên
Phm Th Kim Kiu
i
MC LC
Trang
Danh mc các t vit tt vi
Danh mc các bng vii
Danh mc các biu đ, hình v viii
PHN M U 1
CHNG 1 – TNG QUAN V NGÂN HÀNG VÀ HIU QU HOT
NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG 3
1.1. Tng quan v ngân hàng 3
1.1.1. Khái nim ngân hàng 3
1.1.2. Chc nng ca ngân hàng 4
1.1.2.1. Trung gian tín dng 4
1.1.2.2. Trung gian thanh toán 4
1.1.2.3 Chc nng to bút t 4
1.1.3. Vai trò ca ngân hàng trong nn kinh t 5
1.1.3.1. Là ni cung cp vn cho nn kinh t 5
1.1.3.2. Là cu ni gia doanh nghip vi th trng 5
1.1.3.3. Là công c đ Nhà nc điu tit kinh t v mô 6
1.1.3.4. To điu kin thúc đy ngoi thng phát trin 6
1.1.4 Các hot đng kinh doanh ch yu ca Ngân hàng thng mi 7
1.1.4.1. Hot đng huy đng vn 7
1.1.4.2. Hot đng cho vay 8
1.1.4.3 Hot đng dch v 9
1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng 10
1.2.1. Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng 10
1.2.2. Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 11
1.2.2.1. Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng 12
1.2.2.2. Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng huy đng vn 14
1.2.2.3. Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng dch v 15
ii
1.2.2.4 Ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh chung 16
1.3. Các yu t ch yu tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng . 17
1.3.1. Các yu t bên ngoài 17
1.3.1.1. Các yu t kinh t xã hi 18
1.3.1.2. Các yu t chính tr, pháp lut 18
1.3.1.3. S tin b ca khoa hc công ngh 18
1.3.1.4. i th cnh tranh 19
1.3.1.5. Khách hàng 19
1.3.2. Các yu t bên trong 19
1.3.2.1. Nng lc tài chính 19
1.3.2.2. C cu t chc và qun tr điu hành 20
1.3.2.3. Ngun nhân lc 20
1.3.2.4. Cht lng sn phm, dch v 21
1.3.2.5. C ch, chính sách ca ngân hàng 21
1.3.2.6. Marketing 22
1.3.2.7. Mng li hot đng 22
KT LUN CHNG 1 22
CHNG 2. THC TRNG HOT NG KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM-CHI NHÁNH BN TRE 23
2.1. Khái quát đa bàn hot đng ca BIDV Bn Tre 23
2.1.1. Tình hình kinh t - xã hi ca tnh Bn Tre 23
2.1.2. Tình hình hot đng ca các ngân hàng trên đa bàn Bn Tre 25
2.2. Khái quát quá trình hình thành và phát trin ca BIDV Bn Tre 27
2.2.1. S lc v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 27
2.2.2. Quá trình thành lp và phát trin ca BIDV Bn Tre 29
2.2.2.1. Quá trình thành lp BIDV Bn Tre 29
2.2.2.2. Mô hình t chc và hot đng ca BIDV Bn Tre 30
2.3. ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca BIDV Bn Tre 31
iii
2.3.1. Thc trng hot đng kinh doanh ca BIDV Bn Tre 31
2.3.1.1. Hot đng tín dng 31
2.3.1.2. Hot đng huy đng vn 35
2.3.1.3. Hot đng dch v 38
2.3.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca BIDV Bn Tre 41
2.3.2.1. Hiu qu hot đng tín dng 41
2.3.2.2. Hiu qu hot đng huy đng vn 42
2.3.2.3. Hiu qu hot đng dch v 43
2.3.2.4. Hiu qu hot đng kinh doanh chung 44
2.4 Phân tích các yu t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca BIDV
Bn Tre 47
2.4.1 Yu t bên ngoài 48
2.4.1.1 i th cnh tranh 48
2.4.1.2 Khách hàng 50
2.4.1.3 Chính sách kinh t v mô ca Nhà nc 52
2.4.1.4 Chin lc, chính sách phát trin ca tnh Bn Tre 53
2.4.1.5 S tin b v khoa hc công ngh 54
2.4.2 Yu t bên trong 55
2.4.2.1 Ngun nhân lc 55
2.4.2.2 C ch qun lý vn tp trung ca BIDV 57
2.4.2.3 C cu t chc và qun tr điu hành 59
2.4.2.4 Mng li hot đng 61
2.4.2.5 Hot đng Marketing 62
2.4.2.6 Nng lc tài chính 64
KT LUN CHNG 2 65
CHNG 3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG CA
BIDV CHI NHÁNH BN TRE ……………… 66
3.1. Mc tiêu phát trin kinh t, xã hi ca tnh Bn Tre liên quan đn hot
đng ngân hàng …… 66
iv
3.2. Chin lc, mc tiêu phát trin ca BIDV đn nm 2015 67
3.2.1 Chin lc ca BIDV giai đon 2012-2015 và tm nhìn đn 2020 67
3.2.2. Mc tiêu chung 67
3.2.3. Mc tiêu u tiên thc hin 68
3.2.4. Các ch tiêu c bn giai đon 2012-2015 68
3.3. Mc tiêu phát trin ca BIDV Bn Tre đn nm 2015 69
3.3.1.Mc tiêu chung 69
3.3.2 Mc tiêu và ch tiêu c th 69
3.3.3 Các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng ca BIDV Bn Tre 70
3.3.3.1 Gii pháp nâng cao cht lng hot đng tín dng 70
3.3.3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn 72
3 3.3.3 Gii pháp đy mnh hot đng dch v 73
3.3.3.4 Các gii pháp khác 74
V nâng cao cht lng ngun nhân lc 74
V nâng cao nng lc qun tr điu hành và c cu t chc 75
V phát trin mng li 77
V tng cng hot đng marketing 78
V nâng cao nng lc tài chính 79
3.4 Mt s đ xut, kin ngh 79
3.4.1 i vi Chính ph 79
3.4.2 i vi Ngân hàng Nhà nc 80
3.4.3 i vi y ban nhân dân tnh Bn Tre 81
3.4.4 i vi Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 81
KT LUN CHNG 3 83
KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO 85
Ph lc 01: Mô hình t chc và nhim v ca các phòng ti BIDV Bn Tre 87
Ph lc 02: Danh sách các chuyên gia đc ly ý kin 91
Ph lc 03: Phiu kho sát ý kin chuyên gia 92
v
Ph lc 04: Phiu đánh giá mc đ nh hng ca các yu t đi vi hiu qu hot
đng ca BIDV Bn Tre 93
Ph lc 05: Bng tng hp kt qu ly ý kin chuyên gia 94
Ph lc06: Bng tng hp cho đim ca các chuyên gia 95
Ph lc 07: Quy mô và hiu qu hot đng ca các ngân hàng thng mi trên đa bàn
tnh Bn Tre 96
Ph lc 08: Thu nhp ròng tng hot đng ca BIDV Bn Tre giai đon 2007-2011 97
vi
DANH MC CÁC CH VIT TT
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
BIDV Bn Tre : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre
Chi nhánh : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre
DPRR : D phòng ri ro
DVR : Dch v ròng
VT : n v tính
FTP : (Fund Transfer Pricing) C ch đnh giá chuyn vn ni b
GDKH : Giao dch khách hàng
HKD : Hot đng kinh doanh
HV : Huy đng vn
HO : (Head Office) Hi s chính BIDV
Hi s chính : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
HTNB : Hch toán ngoi bng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn.
NHTMNN : Ngân hàng thng mi Nhà nc
NQH : N quá hn
QHKH : Quan h khách hàng
TA2 : D án Hin đi hoá ngân hàng trin khai ti BIDV
TCTD : T chc tín dng
TNR : Thu nhp ròng
TSC : Tài sn có
VH : Vn huy đng
vii
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Các ch tiêu kinh t xã hi ch yu giai đon 2007 - 2011 25
Bng 2.2: Hot đng tín dng giai đon 2007 - 2011 32
Bng 2.3: D n mt s ngành kinh t ch yu giai đon 2007 - 2011 33
Bng 2.4: D n xu và n quá hn giai đon 2007 - 2011 34
Bng 2.5: Hot đng huy đng vn giai đon 2007 - 2011 35
Bng 2.6: Hot đng dch v giai đon 2007 - 2011 38
Bng 2.7: Hiu qu hot đng tín dng giai đon 2007 - 2011 41
Bng 2.8: Hiu qu hot đng huy đng vn giai đon 2007 - 2011 42
Bng 2.9: Hiu qu hot đng dch v giai đon 2007 - 2011 43
Bng 2.10: Li nhun trc thu giai đon 2007 - 2011 44
Bng 2.11: T l chênh lch lãi cn biên giai đon 2007 - 2011 45
Bng 2.12: ROA ca BIDV Bn Tre giai đon 2007- 2011 45
Bng 2.13: Bng tng hp cho đim ca các chuyên gia 48
Bng 2.14: Khách hàng ca BIDV Bn Tre giai đon 2007 - 2011 50
Bng 2.15: Lao đng ca BIDV Bn Tre giai đon 2007- 2011 56
Bng 2.16: Chênh lch lãi sut bình quân các nm 2007-2010 58
Bng 2.17: Mng li hot đng ca các ngân hàng trên đa bàn Tnh 61
Bng 2.18: Chi phí khuyn mi, qung cáo, l tân, khánh tit ca BIDV Bn Tre giai
đon 2007 - 2011 63
viii
DANH MC CÁC BIU VÀ HÌNH V
BIU
Biu đ 2.1: T l n quá hn và n xu giai đon 2007 - 2011 34
Biu đ 2.2: C cu k hn tin gi giai đon 2007 - 2011 36
Biu đ 2.3: C cu thu dch v ròng theo tng dòng sn phm bình quân 2007-2011 39
Biu đ 2.4: NIM cho vay và vòng quay vn tín dng giai đon 2007 - 2011 41
Biu đ 2.5: Li nhun trc thu giai đon 2007 - 2011 45
Biu đ 2.6: T l chênh lch lãi cn biên (NIM) giai đon 2007 - 2011 46
Biu đ 2.7: T l ROA ca BIDV Bn Tre giai đon 2007 - 2011 47
Biu đ 2.8: Th phn tín dng và huy đng vn giai đon 2007 - 2011 49
Biu đ 2.9: T trng thu nhp ròng tng hot đng giai đon 2007- 2011 57
Biu đ 2.10: T l NIM cho vay và NIM huy đng giai đon 2007- 2011 58
HÌNH V
Hình 1.1: S đ t chc hot đng ca BIDV Bn Tre 87
1
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Hoà trong xu th hi nhp và phát trin kinh t đt nc, kinh t tnh Bn Tre
nhng nm gn đây cng không ngng phát trin, đc bit là t khi Cu Rch Miu
đc khánh thành và đa vào s dng, ni lin đôi b Sông Tin, phá v th cô lp,
cách tr gia Bn Tre vi các tnh trong khu vc, lu thông hàng hoá gia Bn Tre,
Thành ph H Chí Minh và các tnh lân cn đc d dàng, thun li hn, tc đ đô
th hoá Bn Tre đã và đang din ra nhanh chóng, kinh t, xã hi chuyn bin tích
cc thu hút nhiu nhà đu t trong và ngoài nc. Song song đó, các ngân hàng
thng mi cng nhanh chóng thâm nhp th trng, m rng mng li hot đng
trên đa bàn tnh Bn Tre, to s canh tranh quyt lit trên tt c các lnh vc kinh
doanh tin t: huy đng vn, cho vay, dch v thanh toán, ngoi hi, phát hành th
Nhng nm gn đây, quy mô hot đng ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam, Chi nhánh tnh Bn Tre ngày càng tng, dch v ngày càng phát trin, tuy
nhiên hiu qu hot đng ca Chi nhánh li thp, cha ngang tm vi quy mô hot
đng và tc đ tng trng ca các sn phm, dch v, nng sut lao đng thp.
Thc hin Ngh quyt i hi ng b Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam Chi nhánh Bn Tre v phng hng nhim v nm 2011-2015 và l trình c
phn hoá BIDV, đ nâng cao nng lc cnh tranh, ci thin và khng đnh v th,
thng hiu BIDV trên th trng thì mi Chi nhánh trong h thng cn phi nâng
cao hiu qu hot đng kinh doanh nhm tng trng li nhun và nâng cht tài sn
có, to nim tin cho c đông. ây là lý do chính đ tôi chn đ tài “Gii pháp nâng
cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam - Chi nhánh tnh Bn Tre” nhm góp phn thc hin thng li nhim v kinh
doanh ca Chi nhánh Bn Tre nói riêng và mc tiêu ca BIDV nói chung.
2. Mc tiêu nghiên cu
Phân tích thc trng hot đng và đánh giá hiu qu hot đng ca Ngân hàng
u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre giai đon 2007-2011 đ thy rõ
nhng mt mnh, nhng mt còn hn ch theo kt qu kho sát các yu tác đng
2
đn hot đng ca BIDV Bn Tre thi gian qua. T đó, tác gi đ xut các gii pháp
thit thc nhm nâng cao hiu qu hot đng Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam Chi nhánh Bn Tre trong thi gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: các hot đng ch yu ca Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre nh tín dng, huy đng vn, dch v.
- Phm vi nghiên cu: hiu qu hot đng kinh doanh ca BIDV- Chi nhánh
Bn Tre giai đon 2007-2011.
4. Phng pháp nghiên cu:
tài ch yu s dng phng pháp thng kê, mô t, phân tích, so sánh da
trên c s tng hp s liu có liên quan t nm 2007-2011, có so sánh tng quan
vi các ngân hàng thng mi trên cùng đa bàn đng thi s dng bng câu hi ly
ý kin đánh giá ca chuyên gia, qua đó làm rõ các yu t tác đng đn hiu qu hot
đng kinh doanh ca BIDV Chi nhánh Bn Tre.
5. óng góp mi ca đ tài
Lun vn đã phân tích đc nhng yu t tác đng đn hiu qu hot đng kinh
doanh giai đon 2007-2011 qua phng pháp ly ý kin đánh giá ca các chuyên
gia có kinh nghim thc tin trong lnh vc ngân hàng. Trong đó, đc bit là đ tài
đã phân tích và làm rõ tác đng ca c ch qun lý vn tp trung ca Ngân hàng
đu t và phát trin Vit Nam đn tng hot đng ca Chi nhánh t đó đ xut
nhng gii pháp c th, thit thc nhm nâng cao hiu qu hot đng ca BIDV
Bn Tre trong thi gian ti.
6. Ni dung ca đ tài
- Chng 1: Tng quan v ngân hàng và hiu qu kinh doanh ca ngân hàng
- Chng 2: Thc trng hot đng ca BIDV Chi nhánh tnh Bn Tre.
- Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng ca Ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam Chi nhánh tnh Bn Tre
3
CHNG 1. TNG QUAN V NGÂN HÀNG VÀ HIU QU HOT NG
KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
1.1 Tng quan v ngân hàng
1.1.1 Khái nim v ngân hàng
Ngân hàng ra đi và phát trin gn lin vi s phát trin ca kinh t hàng
hóa. đa ra mt đnh ngha v ngân hàng, ngi ta thng phi da vào tính
cht và mc đích hot đng ca nó trên th trng tài chính, đôi khi còn kt hp tính
cht, mc đích và đi tng hot đng.
Theo H Diu (2002, trang-9) khái nim v ngân hàng thì: “Ngân hàng là
mt loi hình t chc tài chính cung cp mt danh mc các dch v tài chính đa
dng nht - đc bit là tín dng, tit kim, dch v thanh toán và thc hin nhiu
chc nng tài chính nht so vi bt k t chc kinh doanh nào trong nn kinh t”.
Theo Lut các T chc tín dng do Quc hi nc Cng hòa xã hi ch
ngha Vit Nam khóa XII, k hp th 7 thông qua ngày 16 tháng 6 nm 2010, ti
điu 4 có nêu: “T chc tín dng là doanh nghip thc hin mt, mt s hoc tt c
các hot đng ngân hàng. T chc tín dng bao gm ngân hàng, t chc tín dng
phi ngân hàng, t chc tài chính vi mô và qu tín dng nhân dân.
Ngân hàng là loi hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các hot
đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này.
Theo tính cht và mc tiêu hot đng, các loi hình ngân hàng bao gm ngân hàng
thng mi, ngân hàng chính sách, ngân hàng hp tác xã.
Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c hot
đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca lut các t
chc tín dng nhm mc tiêu li nhun”
Theo đó, hot đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên
hoc mt s các nghip v: nhn tin gi; cp tín dng; cung ng các dch v thanh
toán qua tài khon.
4
Nh vy, có th khái quát: ngân hàng là mt doanh nghip kinh doanh trong
lnh vc tin t vi nghip v thng xuyên nhn tin gi, cp tín dng và cung ng
các dch v nhm mc tiêu li nhun.
1.1.2 Chc nng ca ngân hàng
1.1.2.1 Trung gian tín dng
ây là chc nng quan trng và c bn ca ngân hàng, nó có ý ngha trong
thúc đy nn kinh t phát trin. Thc hin chc nng này, ngân hàng đóng vai trò là
ngi trung gian đng ra tp trung, huy đng ti đa các ngun vn tm thi nhàn
ri trong nn kinh t đ hình thành ngun vn tín dng, đáp ng nhu cu v vn cho
nn kinh t (Lê Th Mn, 2003).
Khi thc hin chc nng này, ngân hàng đã điu hòa vn t ni tha sang
ni thiu, t đó kích thích quá trình luân chuyn vn ca toàn xã hi và thúc đy s
phát trin ca quá trình tái sn xut.
1.1.2.2 Trung gian thanh toán
Ni dung ca chc nng này là ngân hàng đng ra làm trung gian đ thc
hin các khon giao dch thanh toán gia các khách hàng đ hoàn tt các quan h
kinh t thng mi gia h vi nhau. Ngân hàng có th thc hin các dch v thanh
toán theo yêu cu ca khách hàng thông qua tài khon ca h bng các phng tin
thanh toán nh: y nhim chi, séc, th thanh toán…Ngày nay, vi s phát trin ca
công ngh vin thông đã to điu kin cho vic hin đi hóa các hot đng ca ngân
hàng, t đó to c hi cho ngân hàng thc hin chc nng này vi cht lng cao và
khi lng nhiu hn (Lê Th Mn, 2003).
Thc hin chc nng này, ngân hàng đã góp phn thúc đy quá trình trao đi,
mua bán hàng hóa, cung cp dch v gia các t chc, cá nhân trong nn kinh t
đc thun tin, nhanh chóng, an toàn và tit kim chi phí.
1.1.2.3 Chc nng to ra tin “bút t”
Chc nng to ra tin ca ngân hàng đc thc hin thông qua hot đng tín
dng và thanh toán trong h thng ngân hàng, trong mi liên h cht ch vi h
thng ngân hàng trung ng ca mi nc. ây là kh nng bin mc tin gi ban
5
đu ti mt ngân hàng đu tiên nhn tin gi thành mt khon tin ln hn gp
nhiu ln khi thc hin nghip v tín dng, thanh toán qua nhiu ngân hàng. Khi
mt ngân hàng nay cho vay xong, thì khon vay đó s tr thành vn ca khách
hàng, nu chuyn vào ngân hàng khác s tr thành vn huy đng ca ngân hàng
khác. C th, ngân hàng s to ra lng tin rt ln qua h thng ngân hàng. Nu
không có s ràng buc nào ca Ngân hàng Trung ng thì kh nng to tin ca
NHTM là vô hn. Tuy nhiên, thc t hot đng ca các NHTM đu chu s qun lý
và điu tit ca ngân hàng trung ng nên kh nng to bút t ca ngân hàng ch
trong mt gii hn nht đnh (Lê Vn T và cng s, 2000).
1.1.3 Vai trò ca Ngân hàng trong nn kinh t
Chính nh nhng chc nng đc trng ca mình mà ngân hàng có v trí quan
trng trong vic cung cp vn cho nn kinh t, thúc đy kinh t, ngoi thng phát
trin và là công c đ Nhà nc điu tit v mô nn kinh t.
1.1.3.1 Ngân hàng là ni cung cp vn cho nn kinh t
Vn đc to ra t quá trình tích ly ca mi cá nhân và t chc trong nn
kinh t, vì vy mun có nhiu vn thì phi tng thu nhp quc dân và gim tiêu
dùng. tng thu nhp quc dân tc là m rng quy mô chiu rng ln chiu sâu
ca sn xut và lu thông hàng hóa, đy mnh s phát trin ca các ngành trong nn
kinh t cn thit phi có vn. Ngc li, nn kinh t càng phát trin s to ra nhiu
ngun vn thng d. Ngân hàng là ni trung gian đng ra huy đng các ngun vn
thng d, ngun vn tm thi nhàn ri ca cá nhân, t chc và thông qua hot đng
cp tín dng, ngân hàng cung cp ngun vn huy đng đc cho mi hot đng ca
nn kinh t, đáp ng các nhu cu vn kp thi trong quá trình sn xut. Nh có hot
đng ca h thng ngân hàng đc bit là hot đng cho vay, các doanh nghip có
điu kin m rng sn xut, ci tin máy móc, công ngh, tng nng sut lao đng,
nâng cao hiu qu kinh t (Lê Vn T và công s, 2000).
1.1.3.2 Ngân hàng là cu ni gia doanh nghip vi th trng
Trong điu kin kinh t th trng, hot đng ca các doanh nghip chu s
tác đng mnh m ca các quy lut kinh t khách quan nh: quy lut cung cu, quy
6
lut giá tr, quy lut cnh tranh…sn xut phi trên c s đáp ng nhu cu th
trng, tha mãn nhu cu th trng trên mi phng din: giá c, mu mã, cht
lng, khi lng…Hot đng ca các doanh nghip phi đt hiu qu kinh t nht
đnh theo yêu cu chung ca th trng thì mi có kh nng đng vng trong cnh
tranh. đáp ng yêu cu ca th trng, doanh nghip không nhng nâng cao cht
lng lao đng, đi mi phng thc qun lý mà còn phi ci tin máy móc thit b,
dây chuyn công ngh sao cho sn phm va tng nng sut va đm bo cht
lng, giá c cnh tranh…Nhng hot đng này đòi hi mt khi lng vn đu t
ln nhiu khi vt quá kh nng vn ch s hu ca doanh nghip. gii quyt
vn đ này, các doanh nghip thng đn ngân hàng đ vay vn. Thông qua hot
đng tín dng, ngân hàng là cu ni gia doanh nghip vi th trng. Ngun vn
tín dng ca ngân hàng đóng vai trò quan trng trong vic nâng cao hiu qu hot
đng kinh doanh, giúp doanh nghip đáp ng tt nhu cu th trng, t đó khng
đnh, v trí vai trò ca doanh nghip - nhà sn xut, kinh doanh trên thng trng,
to cho doanh nghip có ch đng vng chc trong cnh tranh (Lê Th Mn, 2003).
1.1.3.3 Ngân hàng là công c đ Nhà nc điu tit kinh t v mô
Trong s vn hành ca nn kinh t th trng, hot đng ca ngân hàng có
hiu qu thông qua các nghip v kinh doanh ca mình s thc s là mt công c
đc lc ca Nhà nc trong điu tit v mô nn kinh t.
Bng hot đng tín dng và thanh toán gia các ngân hàng vi nhau đã góp
phn m rng khi lng tin cung ng trong lu thông, giúp cho vic bo qun,
vn chuyn tài sn ca cá nhân, t chc an toàn, hiu qu. Thông qua vic cp tín
dng cho các ngành trong nn kinh t, ngân hàng s dn dt các lung tin, tp hp
và phân chia vn ca th trng, điu khin chúng mt cách có hiu qu, thc thi
vai trò điu tit gián tip v mô nn kinh t theo đúng mc đích, ch trng ca Nhà
nc (Lê Vn T và công s, 2000).
1.1.3.4 Ngân hàng to điu kin thúc đy ngoi thng phát trin
Trong nn kinh t th trng khi mà các mi quan h hàng hóa, tin t ngày
càng đc m rng thì nhu cu giao lu kinh t - xã hi gia các nc, các khu vc
7
trên th gii ngày càng tr nên cn thit và cp bách. Vic phát trin kinh t ca mi
quc gia luôn gn lin vi s phát trin ca nn kinh t th gii và là mt b phn
cu thành nên s phát trin đó. Vì vy nn tài chính ca mi nc cng phi hòa
nhp vi nn tài chính quc t. Ngân hàng vi các hot đng ca mình đóng vai trò
vô cùng quan trng trong s hòa nhp này. Vi các nghip v nh nhn tin gi,
cho vay, nghip v thanh toán, hi đoái và các nghip v ngân hàng khác đã to
điu kin thúc đy ngoi thng đc m rng. Thông qua các hot đng thanh
toán quc t, kinh doanh ngoi t, quan h tín dng vi các ngân hàng nc ngoài,
ngân hàng đã thc hin vai trò điu tit nn tài chính trong nc phù hp vi s vn
đng ca nn tài chính quc t (Lê Vn T và công s, 2000).
1.1.4 Các hot đng kinh doanh ch yu ca ngân hàng
1.1.4.1 Hot đng huy đng vn
ây là hot đng c bn nht ca ngân hàng vì nó to ra nguyên liu đu vào
cho các sn phm, dch v khác nh: tín dng và thanh toán. Do vy, hot đng huy
đng vn rt quan trng vì quy mô và cht lng ca nghip v này s quyt đnh
quy mô và mt phn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. Nu kh nng huy đng
vn tt, ngun vn tng trng thì ngân hàng mi m rng cho vay, phát trin kinh
doanh. Thêm vào đó, nu ngun vn huy đng đc càng r, lãi sut càng thp thì
hiu qu kinh doanh càng cao, tng tính cnh tranh và ch đng trong cho vay, la
chn khách hàng tt, do đó càng gim thiu ri ro trong kinh doanh tin t. Các hình
thc huy đng vn ch yu ca ngân hàng nh: nhn tin gi không k hn, có k
hn, tin gi tit kim, phát hành giy t có giá…(Nguyn Minh Kiu, 2007)
- Tin gi không k hn: là loi tin gi mà ngi s hu nó có th rút ra s
dng bt c lúc nào, bao gm tin gi thanh toán ca các t chc kinh t và dân c,
tin gi tit kim không k hn ca dân c. Loi này tuy bin đng thng xuyên
nhng nó vn có s d n đnh do s tin gi vào và rút ra trong mt thi k nên
ngân hàng có th s dng đ cho vay ngn hn. Mc đích ngi gi tin là hng
nhng dch v thanh toán nên lãi sut s rt thp. Do đó, nu ngân hàng nào có t l
8
vn không k cao s cân đi đ cho vay ngn hn hoc đu t tin gi trên th
trng liên ngân hàng nhm tng thêm li nhun do lãi sut đu vào thp.
- Tin gi có k hn: là loi tin gi mà khách hàng ch đc quyn rút ra
sau mt thi hn nht đnh hoc mun rút ra phi báo trc, mc đích ngi gi
tin là hng lãi nên lãi sut cao hn tin gi không k hn. Bao gm tin gi có k
hn ca các t chc kinh t, tin gi tit kim có k hn ca dân c, đây là ngun
vn tng đi n đnh nên ngân hàng có th ch đng s dng chúng đ cho vay
trung dài hn.
+ Tin gi có k hn ca ca doanh nghip, t chc: là loi tin gi có quy
đnh v thi gian rút tin ca khách hàng. ây là các khon vn tm thi nhàn ri
ca các doanh nghip, t chc cha có nhu cu s dng trong sn xut kinh doanh
nên cân đi gi có k hn ti NHTM đ tng thu nhp và bo đm an toàn tài sn.
+ Tin gi tit kim: đây là ngun tin gi chim t trng ln trong tng
ngun vn ca ngân hàng và tng đi n đnh, giúp ngân hàng cân đi trong s
dng vn đ cho vay. Nhm thu hút tin gi tit kim qua ngân hàng ngày càng
nhiu, các ngân hàng thng trin khai các sn phm tin gi linh hot vi lãi sut
hp dn, tng quà khuyn mi, m rng mng li… Tin gi tit kim không đc
dùng đ thanh toán, phát hành séc, khi khách hàng có nhu cu rút vn trc hn có
th dùng th tit kim làm tài sn cm c li ngân hàng.
Ngoài ra ngân hàng còn phát hành các loi giy t có giá đ huy đng vn
nh: k phiu, trái phiu, chng ch tin gi…hoc vay trên th trng liên ngân
hàng, NHNN đ b sung vn cho hot đng kinh doanh.
1.1.4.2 Hot đng cho vay (cp tín dng)
Hot đng cho vay (cp tín dng): là hot đng kinh doanh ch yu ca ngân
hàng đ to ra thu nhp. ây là hình thc ngân hàng giao cho khách hàng s dng
mt khon tin vi mc đích và thi gian s dng theo tha thun gia ngân hàng
vi khách hàng kèm theo nguyên tc hoàn tr c vn gc và lãi. Nghip v này
thng chim t 60% đn 80% trong tng tài sn ca ngân hàng. Vic cp tín dng
ca các ngân hàng thng di nhiu hình thc phân theo thi gian và theo mc
9
đích s dng: cho vay ngn, trung, dài hn, cho vay cm c, chit khu các loi giy
t có giá, thu chi tài khon tin gi, cho vay theo món, cho vay theo hn mc…
ây là hot đng mang li li nhun ch yu trong hot đng s dng vn ca ngân
hàng nhng nó cha đng rt nhiu ri ro. Do đó, khi xem xét, đánh giá hiu qu
hot đng ngân hàng, các nhà chuyên môn rt quan tâm đn cht lng, hiu qu
ca hot đng cho vay (Nguyn Minh Kiu, 2007).
Hiu qu hot đng cho vay cng th hin trc ht quy mô m rng tín
dng, tc đ tng trng ca doanh s cho vay, d n tín dng hàng nm. c bit
là cht lng tín dng th hin qua các ch tiêu t l n xu, n quá hn trong tng
d n. Các ch tiêu này càng thp thì cht lng hot đng tín dng càng cao, ít ri
ro, hiu qu hot đng ca ngân hàng càng cao. Ngc li, khi các ch tiêu này càng
cao thì ri ro trong hot đng ca ngân hàng càng cao, có kh nng mt vn dn đn
cht lng tín dng và hiu qu hot đng thp. (Nguyn Minh Kiu, 2007).
1.1.4.3 Hot đng dch v ngân hàng
ây là nghip v kinh doanh mà ngân hàng thc hin theo s y nhim ca
khách hàng đ đc hng các khon phí và hoa hng. Thu t hot đng dch v
chim mt v trí quan trng trong tng thu nhp ca ngân hàng, đây là khon mc
thu nhp ít ri ro nht. Vì vy, các ngân hàng ngày nay có xu hng nâng dn t
trng thu dch v trong tng thu nhp bng vic ng dng các tin b ca công ngh
mi đ phát trin các sn phm dch v ngân hàng hin đi nh dch v ngân hàng
đin t (e-banking), dch v th ATM bên cnh cung cp các dch v truyn thng:
dch v thanh toán, kinh doanh ngoi t, cho thuê két st, t vn, bo lãnh, các dch
v khác (Nguyn Minh Kiu, 2007).
- Dch v thanh toán: là vic ngân hàng cung ng và thc hin các dch v
nh: thu h, chi h, thanh toán trong nc, thanh toán quc t Các hình thc
thanh toán quc t thng đc ngân hàng s dng là: th tín dng (Letter of
Credit), chuyn tin (Telegrafic transfer), nh thu (Collection). Dch v thanh toán
là dch v truyn thng ca ngân hàng. Kinh t, xã hi càng phát trin thì nhu cu
s dng các dch v thanh toán qua ngân hàng ngày càng tng, do đó phí thu đc
10
t hot đng dch v này ngày càng nhiu. Vi s tin b ca khoa hc công
ngh, ngày nay, hot đng thanh toán ca ngân hàng ngày càng hin đi, đa dng
và nhanh chóng.
- Kinh doanh ngoi t: là vic ngân hàng dùng đng tin nc này mua hoc
bán đng tin nc khác ti cùng mt đa đim hoc gia các đa đim khác nhau
trong cùng mt thi gian hoc ti các thi gian khác nhau nhm mang li thu nhp
di hình thc chênh lch gia giá mua vào và giá bán ra.
- Bo lãnh: là vic cam kt bng vn bn ca t chc tín dng (bên bo lãnh)
vi bên có quyn (bên nhn bo lãnh) v vic thc hin ngha v tài chính thay cho
khách hàng (bên đc bo lãnh) khi khách hàng không thc hin hoc thc hin
không đúng ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh. Khách hàng phi nhn n
và hoàn tr cho t chc tín dng s tin đã đc tr thay. Các loi bo lãnh thng
đc các ngân hàng thc hin đó là: bo lãnh thanh toán, bo lãnh thc hin hp
đng, bo lãnh d thu, bo lãnh L/C (th tín dng – Credit Card)… Thông qua các
hot đng này, ngân hàng thu đc phí dch v bo lãnh.
- Các dch v khác nh: dch v t vn tài chính, dch v ngân qu, các dch
v bo qun hin vt quý, giy t có giá, cho thuê két st và các dch v khác nh:
dch v th, internet banking, Homebanking, BSMS…
1.2 Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
1.2.1 Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng là mt phm trù kinh t, phn
ánh trình đ s dng các ngun lc đã có đ đt đc kt qu cao nht vi tng chi
phí nh nht.
Bt k mt hot đng sn xut, kinh doanh nào cng đòi hi chi phí b ra và
thng đt đc mt s kt qu nht đnh. Mi quan h gia chi phí b ra và kt
qu đt gi là hiu qu. Hiu qu kinh doanh ca ngân hàng đc đo lng mt
cách tng quát thông qua t l gia li nhun đi vi tng tài sn và vn ch s
hu. Li nhun phn ánh kh nng sinh li ca ngân hàng, nó đc quyt đnh bi
mc lãi thu đc t các khon cho vay và đu t, bi các ngun thu t hot đng
11
dch v, bi cht lng và thành phn ca các tài sn có (Lê Vn T và cng s,
2000).
Hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngân hàng quyt đnh trc tip ti
vn đ tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Nu ngân hàng hot đng có hiu
qu thì uy tín đc tng lên, ngi gi tin s yên tâm và tin tng, công tác huy
đng vn s thun li hn và ngày càng tng trng. ây là yu t quan trng cho
vic m rng quy mô hot đng kinh doanh ca ngân hàng và làm tng li nhun.
Khi li nhun đc tích ly ngày càng tng thì ngân hàng s có điu kin thun li
đ ci tin k thut, nâng cao cht lng sn phm, dch v đ thu hút khách hàng
và to ra hiu qu ngày càng cao. Chính vì vy mà các ngân hàng luôn coi hiu qu
là mc tiêu quan trng hàng đu trong hot đng kinh doanh.
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ch yu ca ngân hàng
Nh phn trên đã nêu thì li nhun là kt qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng, là mc tiêu đ các ngân hàng hng ti. đánh giá hiu qu hot đng kinh
doanh ca ngân hàng ngi ta thng dùng các ch tiêu đ đánh giá t sut sinh li
nh ROA (T sut sinh li trên tài tn có), ROE (T sut sinh li trên vn t có),
T l an toàn vn ti thiu (CAR) đ đánh giá mc đ an toàn v vn ca ngân
hàng, t l thu nhp lãi cn biên (NIM) đ phn nh kh nng sinh li ca ngân
hàng thông qua vic kim soát cht ch tài sn có sinh li hoc huy đng ngun vn
vi chi phí lãi thp hn….
Tuy nhiên, xut phát t thc t hot đng ca Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre, là mt Chi nhánh ca NHTM nên trong ni
dung phân tích đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh, đ tài không phân tích các
ch tiêu ROE, CAR do Chi nhánh không có vn t có, Chi nhánh hot đng da vào
vn điu chuyn ca Hi s chính BIDV và ngun vn huy đng ti ch theo c
ch điu hành ca BIDV. Vì vy, đ tài ch phân tích mt s ch tiêu chung v hiu
qu hot đng kinh doanh nh: li nhun, ROA, NIM… và ch yu đi sâu vào
nghiên cu và đánh giá hiu qu hot đng ca ngân hàng thông qua các ch tiêu
đánh giá v li nhun và t sut li nhun thu đc t các hot đng ca BIDV Chi
12
D n quá hn
T l n quá hn = x100 (
1.1)
Tng d n
D n xu
T l n xu = x 100 (1.2)
Tng d n
nhánh Bn Tre theo c ch qun lý vn tp trung (FTP) ca Ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam: hot đng tín dng, hot đng huy đng vn và hot đng dch
v. Qua đó thy đc nhng mt mnh, nhng hn ch cn khc phc đ đ xut
nhng gii pháp thit thc nhm nâng cao hiu hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre. C th:
1.2.2.1 Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng
Theo c ch qun lý vn tp trung (FTP- Fund Tranfer Pricing), hot đng
tín dng là hot đng sinh li ch yu trong tng tài sn có ca Chi nhánh nhng
đây cng là hot đng cha đng nhiu nhiu ri ro nht. Do đó, khi đánh giá, phân
tích hiu qu hot đng ngân hàng, tác gi s phân tích cht lng hot đng tín
dng th hin qua các ch tiêu t l n quá hn và t l n xu:
• T l n quá hn (Trn Huy Hoàng, 2010)
• T l n xu (Trn Huy Hoàng, 2010)
Các ch tiêu này dùng đo lng cht lng tín dng ca ngân hàng, t l này
càng thp thì cht lng hot đng tín dng càng cao, kh nng thu hi n tt. Các
t s trên phn ánh c 100 đng d n thì có bao nhiêu đng n b quá hn hoc n
xu (là n b xp vào nhóm 3, nhóm 4, và nhóm 5). Hin nay, vic phân loi n và
trích lp d phòng theo thông l quc t các nhà đu t rt quan tâm t l n xu vì
nó nh hng trc tip đn kt qu li nhun ca ngân hàng, t l n xu càng cao,
chi phí trích d phòng càng ln thì li nhun càng thp và ngc li.
13
Vòng quay vn tín dng (Trn Huy Hoàng, 2010)
Doanh s thu n
Vòng quay vn tín dng = x 100 (1.3)
D n bình quân
Ch tiêu này phn ánh tc đ luân chuyn ca vn vay (thng là mt nm),
ch tiêu này càng ln phn ánh tc đ luân chuyn vn tín dng càng nhanh, cht
lng tín dng càng cao. Tuy nhiên, ch tiêu này ch phn ánh tng đi vì nó ph
thuc vào mc đích vay vn và k hn vay, nu cho vay đu t d án, hoc vay
trung, dài hn nhiu thì tc đ luân chuyn s chm hn cho vay ngn hn, hoc cho
vay dch v, thng mi nhng không th nói là kém hiu qu hn…
T sut sinh li t hot đng tín dng (NIM cho vay)
Thu nhp ròng t hot đng tín dng
NIM cho vay = x 100 (1.4)
Tng d n tín dng (bình quân)
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li t hot đng tín dng. Theo c ch
mua bán vn ni b ca Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam, thu nhp ròng t
hot đng tín dng là phn chênh lch gia chi phí tr lãi mua vn FTP và thu lãi
cho vay khách hàng. Do đó NIM cho vay s phn ánh chênh lch gia lãi sut Chi
nhánh mua vn và lãi sut Chi nhánh cho vay. T l NIM cho vay càng ln phn
ánh kh nng sinh li t hot đng tín dng càng cao. Tuy nhiên, ch tiêu này mang
tính cht tng đi, vì hot đng tín dng còn ph thuc nhiu yu t nh: cht
lng tín dng, chính sách lãi sut, chính sách khách hàng tng thi k…Cùng mt
mc d n tín dng, nu cht lng tín dng càng cao thì kh nng sinh li càng
cao.
T trng thu nhp ròng t hot đng tín dng
TNR t hot đng tín dng
T l TNR t tín dng = x100 (1.5)
Tng TNR t các hot đng
14
Theo c ch qun lý vn tp trung ca BIDV: Thu nhp ròng t hot đng tín dng
= Thu lãi cho vay khách hàng – Chi tr lãi mua vn FTP cho Hi s chính .
T l này phn ánh c cu thu nhp ròng t hot đng tín dng so vi các
hot đng khác, t l này càng cao phn ánh thu nhp t hot đng cho vay càng
ln và ngc li.
1.2.2.2 Ch tiêu đánh giá hot đng huy đng vn
Theo c ch FTP thì hot đng huy đng vn là hot đng sinh li ch yu
trong tng tài sn n. Chi nhánh s huy đng và bán vn v Hi s chính Ngân
hàng u t và Phát trin Vit Nam, Chi nhánh không cn quan tâm đn d tr bt
buc hay ri ro v lãi sut, ri ro thanh khon. Vic qun lý ri ro v lãi sut, thanh
khon, duy trì t l d tr bt buc theo quy đnh ca NHNN là trách nhim ca
Hi s chính BIDV, Chi nhánh ch cn quan tâm đn giá mua vn FTP ca Trung
tâm vn thông báo tng thi k đ ch đng quyt đnh lãi sut huy đng vn sao
cho đm bo hiu qu kinh doanh ca đn v. Do đó, khi phân tích đánh giá hiu
qu hot đng huy đng vn tác gi phân tích ch tiêu sau:
Hiu sut s dng vn (Lê Vn T và cng s, 2000)
Tng d n
Hiu sut s dng vn = (1.6)
Tng vn huy đng
Ch tiêu này phn ánh tng quan gia ngun vn huy đng và cho vay. T
l này <1 cho thy d n ít hn huy đng vn, theo c ch FTP ca BIDV thì Chi
nhánh s bán nhiu vn hn mua vn và ngc li khi t l này >1 phn nh vn
huy đng ít hn cho vay và kh nng mua vn nhiu hn bán vn. Tùy vào tình
hình th trng và ngun vn kh dng toàn h thng, tng thi đim Hi s Chính
BIDV s giao gii hn này cho Chi nhánh đ giám sát hoc kích thích tng trng
tín dng. Do đó, huy đng vn càng cao s là li th trong hot đng kinh doanh
ca ngân hàng và là tin đ cho các hot đng khác nh tín dng, dch v thanh
toán, bo lãnh, kinh doanh ngoi t
15
T sut sinh li t hot đng huy đng vn (NIM huy đng):
TNR t hot đng huy đng vn
NIM huy đng = x 100 (1.7)
Tng vn huy đng (bình quân)
Theo c ch qun lý vn tp trung ca BIDV: Thu nhp ròng t hot đng
huy đng vn = Thu lãi bán vn (FTP) cho Hi s chính - Chi tr lãi tin gi.
Ch tiêu này phn nh kh nng sinh lãi ca hot đng huy đng vn theo c
ch FTP ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam. Thu nhp ròng t hot đng
huy đng vn phn ánh phn chênh lch gia thu lãi t bán vn cho Hi s chính
BIDV và lãi phi tr cho các khon vn huy đng. T l NIM huy đng càng cao s
phn ánh hiu qu t hot đng huy đng vn càng cao, qua đó s đóng góp vào
hiu qu kinh doanh ca BIDV Bn Tre.
T trng thu nhp ròng t hot đng huy đng vn
TNR t hot đng HV
T l TNR t HV = x 100 (1.8)
Tng TNR t các hot đng
Theo c ch qun lý vn tp trung ca BIDV thì t l này phn ánh c cu
thu nhp ròng t huy đng vn so vi các hot đng khác, t l này càng cao phn
ánh thu nhp t huy đng vn càng ln và ngc li.
1.2.2.3 Ch tiêu đánh giá hot đng dch v
ánh giá tc đ tng/gim thu dch v ròng qua các nm, c th phân tích chi
tit theo tng dòng sn phm dch v, t đó thy đc nhng sn phm thuc th
mnh ca ngân hàng, nhng sn phm tim nng trong tng lai, nhng sn phm
còn hn ch đ ci tin, có nhng chính sách phù hp nhm tng kh nng cnh
tranh, thu hút khách hàng, góp phn nâng cao hiu qu kinh doanh.
T l li nhun t kinh doanh dch v
TNR t hot đng kinh doanh dch v
T l li nhun = x100 (1.9)
t kinh doanh dch v Tng TNR t các hot đng