Tìm hiểu nhà văn nguyễn trãi

Văn học Việt Nam
Tác gia
Bài thuyết trình
Nhóm 1

Công việc Nhà chính trị, Nhà thơ,
Nhà Địa lý học, Nhà Sử
học
Quốc gia Việt Nam
Dân tộc Kinh
Giai đoạn
sáng tác
Văn học trung đại Việt
Nam
Thể loại Thơ, Cáo, Chiếu, Biểu,
Tấu
Tác phẩm
nổi bật
Bình Ngô Đại Cáo,
Quốc Âm Thi Tập,
Quân Trung Từ Mệnh
Tập, Dư Địa Chí
Vợ/chồng 5 Vợ
Con cái 7 Con trai
Cuộc đời
Tác gia Nguyễn Trãi
•
Sinh năm 1380, hiệu là
Ức Trai, quê ở Chi Ngại
(Chí Linh, Hải Dương)
sau dời về Nhị Khê

(Thường Tín, Hà Tây).
Cha là Nguyễn Phi
Khanh, một học trò
nghèo, học giỏi, đỗ thái
học sinh (tiến sĩ). Mẹ là
Trần Thị Thái, con Trần
Nguyên Đán, một quý tộc
đời Trần.
Chân dung Tác gia Nguyễn Trãi
Năm 1407, quân Minh mượn cớ là giúp nhà
Trần, diệt nhà Hồ, để sang xâm lược nước
Nam. Hồ Quý Ly cố sức chống cự lại, nhưng vì
lòng dân không phục, nên đã bị thua. Quân nhà
Minh bắt được toàn thể vua tôi nhà Hồ - trong
đó có cả Nguyễn Phi Khanh - đem nhốt hết vào
cũi, rồi đặt lên xe, giải về Tàu.
Tác gia Nguyễn Trãi
Nguyễn Phi Khanh bị giặc bắt
Khi nghe tin cha bị bắt, ông liền cùng em là
Nguyễn Phi Hùng lẽo đẽo theo sau đoàn xe giải tù,
đi lên tận ải Nam quan. Hai anh em cùng khóc,
người nào cũng muốn được đi theo để săn sóc cha
già, ở nơi đất khách, quê người.
Tác gia Nguyễn Trãi
Trước khi vượt qua cửa ải Nam Quan, quân Minh
cho đoàn xe tù tạm nghỉ. Thừa dịp quân canh đi
uống rượu, Nguyễn Trãi và em lẻn đến gần cũi
nhốt cha. Hai anh em cùng xin phép cho cho được
đi theo cha, tới tận Kim Lăng (nước Tàu).
Tuy bị giam lỏng, không được tự do đi lại, nhưng

Nguyễn Trãi vẫn biết rõ tình hình của giặc, nhờ
các học trò của ông ở khắp nơi, tới trường kể lại.
Ông theo dõi và suy nghĩ rất kỹ để tìm ra một kế
hoạch đánh đuổi giặc Minh. Rồi theo đó mà soạn
thành một sách lược "Bình Ngô".
Tác gia Nguyễn Trãi
Tr n Nguyên Hãn, cháu n i c a c Tr n ầ ộ ủ ụ ầ
Nguyên Đán, v n là anh em con cô, con c u ố ậ
v i Nguy n Trã i. Nay Tr n Nguyên Hãn t i ớ ễ ầ ớ
r Nguy n Trãi cùng vào Lam S n tìm g p ủ ễ ơ ặ
Lê L i, đ lo vi c c u n c. Ông h n s đ i ợ ể ệ ứ ướ ẹ ẽ ợ
Nguy n Trãi vào sáng mai, ngoài thành ễ ở
Đông Quan.
Tác gia Nguyễn Trãi
Trong su t m i ố ườ
năm gian kh ch ng ổ ố
l i gi c Minh, ạ ặ
Nguy n Trãi luôn ễ
luôn li n bên c nh ở ề ạ
Bình Đ nh V ng Lê ị ươ
L i. Ông đ a ra ợ ư
nh ng ý ki n và ữ ế
đ ng l i đ thu ườ ố ể
ph c lòng ng i. ụ ườ
Chính tay ông đã
so n th o ra nh ng ạ ả ữ
văn th và m nh ư ệ
l nh g i cho nghĩa ệ ử
quân
Tác gia Nguyễn Trãi

Sau khi đánh đu i đ c ổ ượ
gi c Minh v n c, Bình ặ ề ướ
Đ nh V ng lên ngôi vua ị ươ
t c là vua Lê Thái T . ứ ổ
Ngài y cho Nguy n trãi ủ ễ
vi t b n "Bình Ngô Đ i ế ả ạ
Cáo" đ thông báo cho ể
toàn dân bi t tin là đã ế
phá tan đ c gi c Minh. ượ ặ
B n này còn là m t áng ả ộ
văn ch ng hùng tráng, ươ
tuy t tác, r t có giá tr và ệ ấ ị
đ c truy n t ng đ n ượ ề ụ ế
muôn đ i sau ờ
Tác gia Nguyễn Trãi
Bu n chán vì vi c đ i trái v i lòng mình, ồ ệ ờ ớ
Nguy n Trãi xin thôi làm quan và v n ễ ề ở ẩ
t i côn s n (H i D ng) t năm 1439. Ch a ạ ơ ả ươ ừ ư
nhà đ c m t năm thì vua Lê Thái Tông ở ượ ộ
l i v i ông ra làm vi c. B t đ c dĩ, không t ạ ờ ệ ấ ắ ừ
ch i đ c, ông đành ph i vâng m nh vua, ố ượ ả ệ
tr l i kinh thành. ở ạ
Tuy ra làm quan mà Nguy n Trãi v n ễ ẫ
th ng đi, v đ t Côn S n, s ng m t cu c ườ ề ấ ơ ố ộ ộ
đ i thanh b n, gi n d .ờ ầ ả ị
Tác gia Nguyễn Trãi
Nguy n Trãi có ng i v l tên là Nguy n ễ ườ ợ ẽ ễ
Th L r t xinh đ p, n t na, l i gi i văn ị ộ ấ ẹ ế ạ ỏ
th . Thái Tông bi t ti ng nên cho v i vào ơ ế ế ờ
cung, r i phong cho làm L Nghi n h c sĩ, ồ ễ ữ ọ

đ d y các cung phi. Nhà vua th ng đem ể ạ ườ
vi c n c ra bàn v i Nguy n Th L . ệ ướ ớ ễ ị ộ
Tác gia Nguyễn Trãi
Tranh truyền thần Nguyễn Trãi ở nhà
thờ họ Nguyễn, làng Nhị Khê, huyện
Thường Tín, Hà Nội
Tác gia Nguyễn Trãi
•
Nỗi oan tày trời hơn
20 năm ( 1442 -1464)

Nguyễn Trãi là bậc đại
anh hùng dân tộc và là
một nhân vật toàn tài
hiếm có của lịch sử Việt
Nam trong thời đại phong
kiến.

Nguyễn Trãi cũng là một
người đã phải chiụ những
oan khiên thảm khốc
Sự nghiệp văn chương
Tác gia Nguyễn Trãi

Tư tưởng của Nguyễn Trãi
Tư tưởng Nguyễn Trãi xuất phát từ Nho giáo, mà
cụ thể là Nho giáo Khổng Mạnh. Ông đã vận dụng
xuất sắc các tư tưởng Nho giáo vào công cuộc khởi
nghĩa, chống lại sự thống trị của nhà Minh lên Việt
Nam cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước

thời kì đầu nhà Hậu Lê.

Sự nghiệp văn chương
Nội dung văn thơ của ông rất phong phú, thường
nói về tình yêu thương gia đình, niềm tha thiết
với bà con thân thuộc quê nhà, lòng yêu nước
thương dân…
Tác gia Nguyễn Trãi

Văn chính luận:
•
Quân trung từ mệnh tập (1423 -1427)
•
Bình Ngô đại cáo ( 29/4/1428)
Bản Hán Văn ( Hiện
còn đang lưu trữ tại
thư viện Quốc gia Việt
Nam)


•
Quân trung từ mệnh tập:
- Là tập sách gồm những văn thư do Nguyễn
Trãi thay mặt Lê Thái Tổ gửi cho các tướng
tá nhà Minh trong cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn, từ
năm 1423 đến năm 1427.
•
Bình Ngô đại cáo: ( 29/4/1428) Bản tuyên
ngôn độc lấp thứ 2 của Việt Nam (sau bài
thơ Nam Quốc Sơn Hà và trước bản Tuyên

ngôn độc lập năm 1945 của Hồ Chí Minh).
Tác gia Nguyễn Trãi
•
Một số bài chiếu, biểu viết dưới thời Lê Thái
Tổ và Lê Thái Tông (1433 - 1442)

Thơ
•
Ức Trai thi tập (1480)
Tác gia Nguyễn Trãi
•
Quốc Âm thi tập
Tác gia Nguyễn Trãi
•
Ức Trai thi tập: là tập thơ bằng chữ Hán của
Nguyễn Trãi, gồm 105 bài thơ, trong đó có
bài Côn Sơn ca nổi tiếng.
•
Quốc âm thi tập: là tập thơ bằng chữ Nôm
của Nguyễn Trãi, gồm 254 bài thơ, chia làm 4
mục : Vô đề (192 bài), Thời lệnh môn (21 bài),
Hoa mộc môn (34 bài), Cầm thú môn (7 bài).
Đây là tập thơ nôm xưa nhất của Việt Nam còn
lại đến nay. Bằng tập thơ này, Nguyễn Trãi là
người đặt nền móng cho văn học chữ Nôm
của Việt Nam.
•
Chí linh sơn phú: là bài phú bằng chữ Hán, kể
lại sự kiện nghĩa quân Lam Sơn rút lên núi Chí
Linh lần thứ ba vào năm 1422.

Tác gia Nguyễn Trãi
•
Chí Linh sơn phú
•
Ngoài ra, Nguyễn Trãi còn có một số tác
phẩm khác như Ngọc đường di cảo, Thạch
khánh đồ, Luật thư, Giao tự đại lễ nhưng đều
không còn lại đến ngày nay.
Tác gia Nguyễn Trãi

Lịch sử
•
Lam Sơn thực lục
(1432)
Tác gia Nguyễn Trãi
- Quyển lịch sử ký sự
ghi chép về công
cuộc 10 năm khởi
nghĩa Lam Sơn, do
vua Lê Thái Tổ sai
soạn vào năm 1432.
•
VĨNH LĂNG THầN ĐạO BI (1433)
Văn bia Vĩnh Lăng do
Nguyễn Trãi soạn
năm 1433
Tác gia Nguyễn Trãi
- Là bài văn bia ở Vĩnh
Lăng - lăng của vua Lê
Thái Tổ, kể lại thân thế

và sự nghiệp của Lê
Thái Tổ.
Tác gia Nguyễn Trãi

Địa lý
•
Dư địa chí
Tình yêu quê h ng gia đình: N i dung th ươ ộ ơ
văn ông r t phong phú. Đây ch nói v n t t ấ ỉ ắ ắ
m t vài khía c nh. Nét đ u tiên là ni m ộ ạ ầ ề
tha thi t v i thiên nhiên quê h ng. B t ế ớ ở ươ ắ
đ u là nh ng cái nh nh t, t ng nh ầ ữ ỏ ặ ưở ư
không đâu, nh ng chan ch a thân th ng. ư ứ ươ
Rau mu ng, m ng t i, râm b t, cây chu i, ố ồ ơ ụ ố
cây đa, cây mía đ u thành v n đi u. Đào, ề ầ ệ
li u, tùng, trúc cao sang đ ng li n bên c nh ễ ứ ề ạ
rau mu ng, m ng t i quê mùa m t cách t ố ồ ơ ộ ự
nhiên. Không chút gì phân bi t sang hèn. ệ
T t c đ u đ c lòng ông trìu m n.ấ ả ề ượ ế
Ti p theo là ni m tha thi t v i bà con thân ế ề ế ớ
thu c quê nhàộ ở
Tác gia Nguyễn Trãi
Bài ca Côn Sơn
Côn Sơn suối chảy rì rầm,
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên
tai.
Côn Sơn có đá rêu phơi,
Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm.
Trong ghềnh thông mọc như nêm,
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.

Trong rừng có bóng trúc râm,
Dưới màu xanh mát ta ngâm thơ
nhàn.
Về đi sao chẳng sớm toan,
Nửa đời vướng bụi trần hoàn làm
chi?
Muôn chung chín vạc làm gì,
Cơm rau nước lã nên tuỳ phận thôi.
Đổng, Nguyên để tiếng trên đời,
Hồ tiêu ăm ắp, vàng mười chứa
chan.
Lại kia trên núi Thú San,
Di, Tề nhịn đói chẳng màng thóc
Chu.
Hai đàng khó sánh hiền ngu,
Đều làm cho thỏa được như ý
mình.
Trăm năm trong cuộc nhân sinh,
Người như cây cỏ thân hình nát
tan.
Hết ưu lạc đến bi hoan,
Tốt tươi khô héo, tuần hoàn đổi
thay.
Núi gò đài các đó đây,
Chết rồi ai biết đâu ngày nhục vinh.
Sào, Do bằng có tái sinh,
Hãy nghe khúc hát bên ghềnh Côn
Sơn.
Tác gia Nguyễn Trãi