NGHIÊN CỨU VỀ THỰC VẬT, THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ MỘT SỐ TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA CÂY LẠC TÂN PHỤ

B GIÁO DO B Y T

VIC LIU






PHM QUC TUN

NGHIÊN CU V THC VT,
THÀNH PHN HÓA HC VÀ MT
S TÁC DNG SINH HC CA
CÂY LC TÂN PH (Astilbe rivularis
Buch Ham. ex D. Don,
h Saxifragaceae)


CHUYÊN NGÀNH: c hc c truyn
MÃ S: 62 72 04 06

TÓM TT LUN ÁN TIC HC



HÀ NI, 2015

c hoàn thành ti:
- Vic liu.
- i hc Hà Ni.
- Vin Sinh thái Tài nguyên sinh vt, Vin Hóa hc - Vin Hàn lâm
Khoa hc công ngh Vit Nam.
- c - i hc Quc gia Chungnam - Hàn Quc.

ng dn khoa hc:
- TSKH. Nguyn Minh Khi
- PGS. TS. MinKyun Na

Phn bin 1: 

Phn bin 2: 

Phn bin 3: 

Lun án s c bo v c Hng chm lun án cp Vin hp ti:

Vào hi gi ngày tháng .

Có th tìm hiu lun án tn:
- n Quc gia Vit Nam.
- n Vic liu.






DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT

A. : Astilbe
 : Cao chit bng ethanol t phi mt ca cây Lc
tân ph
COSY : Correlation Spectroscopy
DPPH : 1,1-Diphenyl-2-picrylhydrazyl
ESI-MS : Electron Spray Ionization Mass Spectrometry (Ph khi
n t)
HMBC : Heteronuclear Multiple Bond Correlation
HMQC : Heteronuclear Multiple Quantum Coherence
HR-ESI-MS : High Resolution Electron Spray Ionization Mass
Spectrometry (Ph kh      n t
phân gii cao)
IC
50
: Inhibitory Concentration 50% (Nng  c ch 50%)
IR : InfraRed (Hng ngoi)
LD
50
: Lethal dose 50% (Liu cht 50%)

M : Mean (Trung bình)
MeOH : Methanol
MPLC : Medium Presure Liquid Chromatography (Sc ký lng áp
sut trung bình)
MS : Mass Spectrometry (Ph khng)
NMR : Nuclear Magnetic Resonance (Cng t ht nhân)
NOESY : Nuclear Overhauser Effect Spectroscopy
p : Probability (Xác sut)
PTP : Protein tyrosine phosphatase
SE : Standard error (Sai s chun)
TLC : Thin Layer Chromatography (Sc ký lp mng)
UV : Probability (Xác sut)
XO : Xanthin oxidase
1

GII THIU LUN ÁN

1. Tính cp thit ca Lun án
Cây Lc tân ph có tên khoa hc là Astilbe rivularis Buch Ham. ex D.
Don, thuc h     tai h (Saxifragaceae). Theo kinh
nghim dân gian ca mt s dân tc  châu Á (, Nepal, Trung Quc):
thân r, r ca cây Lc tân ph c s dng làm thuc cha chng bnh
phong tê thp nhc mi, cha viêm
d dày mãn tính, nhim khung tiêu hóa, l, tiêu chy, sa t cung, chy
máu, vô sinh, thuc b ng h 
 Vit Nam, cây Lc tân ph mc hoang di  Lào Cai và mt vài tnh
Tây Bi dân tc vùng cao  các tnh Lào Cai (Sa Pa) và Lai Châu
  , thân r cây thu   cha các chng b  c
 p, chc dù vy cho n nay,  c ta
u v c h thành

phn hóa hc ca cây Lc tân ph.
Xut phát t tình hình thc t  tài:  u v thc vt,
thành phn hóa hc và mt s tác dng sinh hc ca cây Lc tân
ph (Astilbe rivularis Buch Ham. ex D. Don, h  c
thc hin vi 3 mc tiêu chính.
2. Mc tiêu ca Lun án
1. V thc vt hc: nh tên khoa hm hình thái quan
trng, khtính đúngng nghiên cu (cây Lc tân ph).
2. V thành phn hóa hc: nh tính, phân lnh cu trúc mt
s hp cht t phn trên mi mt ca cây Lc tân ph.
3. V tác dng sinh hc: c tính cp và mt s tác dng sinh
hc ca cao chit và mt s cht phân lc t phi mt ca
cây Lc tân ph.
3. Nhi ca Lun án
3.1. V thc vt hc
- c tên khoa hc ca cây Lc tân ph thu hái ti xã Bn
Khoang, huyn Sa Pa, tnh Lào Cai là Astilbe rivularis Buch Ham. ex D.
Don, thuc h  tai h (Saxifragaceae).
-  m thc vt mt cách chi tit, lu tiên có d liu v
phân tích hoa, qu, h, r ca cây
2

Lc tân ph.
3.2. V hóa hc
- c cu trúc 1 hp cht mi (acid 3

-trans-
p-coumaroyloxy-olean-12-en-27-oic); 9 hp cht lu tiên phân lc
t cây Lc tân ph: aquilegiolid, hyperin, isoquercitrin, engeletin,
quercitrin, acid 6


-hydroxy-3-oxoolean-12-en-27-oic, 3

-dihydroxylup-
20(29)-en, acid 3





-trihydroxyolean-12-en-27-oic, acid 3

-
dihydroxyolean-12-en-27-oic,     p cht: aquilegiolid,
engeletin, acid 6

-hydroxy-3-oxoolean-12-en-27-oic và 3



-
dihydroxylup-20(29)-en lu tiên phân lc t chi Astilbe.
- Kt qu nghiên cu v thành phn hóa hc khnh các triterpenoid
có nhóm carboxylic ti v trí C-27 là thành pha chi Astilbe và
ca h Saxifragaceae.

-  an toàn cc lic tính
cp trên chut thc nghim nh nh LD
50
: Cao chit ethanol phn

i mt cây Lc tân ph không gây cht chut  mc liu cao nht có
th ng ung. Li cao gp nhiu ln li cn có tác
d ra tính an toàn ca ch phm.
- Lu tiên công dng cha các chm
dân gian ca Lc tân ph c chng minh bi th nghim tác dng gim
ng vt thí nghi
ra các thành phn ch yu trong Lc tân ph t có tác dng gi
chng viêm. Các hp này cht gm acid astilbic, flavonoid, flavonoid
glycosid, bergenin.
-   u nghiên c   tác dng sinh hc thông qua thí
nghim dn gc t nh hot tính c ch hong xanthin oxidase
ci mt cây Lc tân ph.
- c tác dng hp thu glucose
vào st C2C12 ca các oleanan triterpenoid phân l
l u tiên tác d  c tìm thy  các triterpenoid có nhóm
carboxylic ti v trí C-27.
a Lun án
- ng nghiên cu (cây Lc tân phc xnh  giúp kt
qu nghiên cu v hóa hc, sinh hc chính xác, tin cy.
3

- m hình thái thc vt và cu to gii phc mô t là
nhng dn liu quan trng giúp cho vic nghiên cu, kim nghinh
c liu Lc tân ph khi cn thit.
- Kt qu nghiên cu v hóa hnh cc 1
cht mi, các oleanan triterpenoid có nhóm carboxylic  v trí C-27, các
  ng nhóm ch a chi Astilbe, góp
phn tiêu chuc liu, chng minh các tác dng theo kinh nghim
ng nghiên cu tác dc lý mi ca các cht phân
lc, hy vng tìm ra nhng cht có c, cuc sng.

- Kt qu nghiên cc tính cp và các tác dng sinh h gii
thích các công dng cha bnh cc liu theo kinh nghim dân gian,
m  ng nghiên cu tác dng ch   ng type 2 ca các
triterpenoidng ti nghiên cu phát trin thành thuu
tr bnh cho cng.
5. Cu trúc ca lun án
Lun án g, 31 bng, 40 hình, 20 ph lc, 147 tài liu tham
kho. Lun án gm 139 trang, gm các pht v (2 trang);
Tng quan (38 trang); Nguyên vt liu, trang thit b   
nghiên cu (14 trang), Kt qu nghiên cu (57 trang); Bàn lun (25 trang);
Kt lun và kin ngh (3 trang).

A. NI DUNG CA LUN ÁN

NG QUAN
1.1. THC VT HC
1.1.1. Chi Astilbe Buch Ham. ex D. Don
- Chi Astilbe Buch Ham. ex D. Don thuc h i
là h C tai h (Saxifragaceae). Có khong 18-24 loài, phân b phân b 
châu Á, bao gc Nam Á, ngoi
tr loài A. biternata - c hu ca Bc M.
- Hin nay có các khóa phân loi chi Astilbe: khóa ca Chung và cs (chi
Astilbe  Hàn Quc); khóa cc trng
làm cnh); khóa ca Pan J.T. (chi Astilbe  Trung Quc); khóa ca Trader
B.W. (da trêm hình thái, và s dng gen plasmid matK
 tin hành phân tích s phát sinh loài).
4

1.1.2. Cây Lc tân ph (Astilbe rivularis Buch Ham. ex D. Don)
- Tên gi:  Trung Quc gi là Lc tân ph khe sui, H

ng hoc, ;  Nepal,  có tên Budho aushadhi,

- Phân b: vùng Nam Á (Kashimir, Nepal, Bhutan,   n
Trung Quc và xung ti Thái Lan, Lào, Indonesia, Phillipin, Vit Nam.
- Phân loi thc vt:  Trung Quc, loài A. rivularis c chia thành 3
th: A. rivularis var. rivularis, A. rivularis var. angustifoliolata, A. rivularis
var. myriantha.
-  Vit Nam, cây Lc tân ph ch thy phân b t nhiên  vùng núi cao
, thuc huyn Sa Pa, tnh Lào Cai và mt s tnh Tây Bc
u v thc vt hc.
1.2. THÀNH PHN HÓA HC
1.2.1. Thành phn hóa hc mt s loài thuc chi Astilbe
Tng hp các tài liu tham kh c cho thy, thành phn hóa hc
  c phân lp t các loài thuc chi Astilbe là pentacyclic
triterpenoid (ch yu khung ursan, oleanan có nhóm carboxylic  v trí C-
27), flavonoid, phytosterol, dn xut ca acid benzoic,
1.2.2. Thành phn hóa hc ca cây Lc tân ph
Các công trình nghiên cu trên th gii cho thy: phn trên mt có:

-sitosterol, bergenin các triterpenoid (acid 3

-hydroxyolean-12-en-27-oic,
acid astilbic, 3

-hydroxyolean-12-en) và các flavonoid: quercetin, azaleatin;
thân r có: bergenin, dimer bergenin, arbutin, các triterpenoid (acid 3

-
hydroxyolean-12-en-27-oic, acid astilbic, acid 3


-acetoxyolean-12-en-27-
oic).
 Viu v thành phn hóa hc
ca cây Lc tân ph.
1.3. TÁC DNG SINH HC
1.3.1. Tác dng sinh hc ca mt s loài thuc chi Astilbe
- Cao chit t thân r ca mt s loài thuc chi Astilbe có tác dng
chng oxy hóa, chng viêm, c ch enzym elastase, tyrosinase và

-
glucosidase, có tác dng nhanh lành vt bng, kháng khi u, chng nm.
- Acid astilbic phân lc t loài A. chinenis có tác dng chng viêm,
ginh.
- Mt s triterpenoid (khung ursan, oleanan có nhóm carboxylic  v trí
5

C-27) phân lc t chi Astilbe có tác dc vi t 
gây cm y s cht t 
1.3.2. Tác dng sinh hc ca cây Lc tân ph
Mt s công trình nghiên cu tác dng sinh hc ca cây Lc tân ph trên
th gii cho thy, cao chit t thân r có tác dng chng oxy hóa, chng
viêm, kháng khuc vi t bào, và chng tiêu
hóa.
   T LIU, TRANG THIT B VÀ
U
2.1. NGUYÊN VT LIU NGHIÊN CU
- Cây Lc tân ph (Astilbe rivuralis Buch Ham. ex D. Don), mc t
nhiên  vùng núi cao ti xã Bn Khoang, huyn Sa Pa, tnh Lào Cai. Thu
hái toàn b cây Lc tân ph vào tháng 8, 11-12/2010; tháng 7, 9/2011;
12/2013 ra sch.

- ng vt, t bào, hóa cht, dung môi.
U
2.2.1. Nghiên cu v thc vt hc
2.2.1.1. Mu tiêu bn thc vt
Mc ly vào 2 thi k  y
mu là  xã Bn Khoang, huyn Sa Pa, tnh Lào Cai.
nh tên khoa hc
- i chiu bi các khoá phân
lon loài và th (var.) ca chi Astilbe, h Saxifragaceae trong các tài liu
chuyên kho v phân loi thc vt.
- Thnh li kt qu bi các chuyên gia phân loi thc vt.
- i chiu vi các mnh.
2.2.1.3. Nghiên cu gii phu
Các tiêu bn gii phm kép. Quan sát
i kính hin vi soi ni và chp nh bng máy nh k thut s.
2.2.2. Nghiên cc

.
t xu
- c lic chit bn b
phân cn.
6

- Phân lp các cht bng sc ký ct (cht hp ph là silica gel pha thun,
o YMC RP-18, Sephadex LH20) và MPLC.
nh cu trúc hoá hc các hp cht
Nhi nóng chy, góc quay cc riêng ([]
20
D
:

UV, IR, MS, NMR.
2.2.3. Nghiên 
- Mu nghiên ct bng ethanol).
- c tính cp.
- ng chng oxy hóa: dn gc t do DPPH và superoxid.
- nh hot tính c ch hong enzym xanthin oxidase.
-    ng chng viêm c       
ng carrageenan.
-    ng chng viêm mn trên mô hình gây u ht thc
nghim bng viên bông.
- ng gi
- ng gii vi trên n bng
acid acetic.
- Th tác dng hp thu glucose trên t t
C2C12.
T QU NGHIÊN CU
3.1. THC VT HC
nh tên khoa hc
Mô t chi ti các b phn cng (lá, thân),
n (hoa, qu, ht) ca loài nghiên ci chiu vi các khóa
phân loi các loài thuc chi Astilbe Buch Ham. ex D. Don, h
Saxifragaceae trong các tài liu chuyên kho v phân loi thc vt và vi
các mu có tên khoa hc Astilbe rivularis Buch Ham   ti
Bo tàng thc vt - Vin sinh thái Tài nguyên Sinh vt và trên website ca
KEW royal botanic gardens. Kt qu các mu Lc tân ph thu thp  Sa Pa,
Lào Cai có tên khoa hc ca loài chính xác là Astilbe rivularis Buch Ham.
ex D. Don, h  tai h (Saxifragaceae). Kt qu nghiên
cc thnh li bi các chuyên gia v phân loi thc vt ca Vin
Sinh thái Tài nguyên Sinh vt và Vic liu.
m hình thái thc vt

m ni bt: Lá kép chm ba, 2-3 ln lông chim l; phin lá
7

chét hình thoi-bu dc, trng, trc hay hình bu dc rng, không có
cánh hoa.
3.1.3m gii phu
3.1.3.1. Cu to gii phu lá chét
a) Cuống lá chét
Gm: mô mm v, mô mm rut, trong t bào mô mm có cha tinh th
calci oxalat hình cu gai. Vòng mô cng xp thành mt vòng un. Mt
vòng các bó li be - g. Mng có mt bó g và 1 - 3 bó li be.
b) Phiến lá chét
Cu to ging vi cung lá, nng và vòng các
bó li be - g b n  phía trên ca gân gia.
3.1.3.2. Cu to gii phu thân khí sinh
Gm: biu bì; mô mm v; vòng mô cng gc; các bó li be
- g xp thành vòng un gm 24 - 30 bó, c mt bó to  ch li ca
thân, xp  phía ngoài xen k mt bó nh xp  trong, gia li be và g là
ng tng. Gia các bó li be - g là tia rut, các tia này có th  trong
mô mm run mô mm vn ln b chn bi mô cng.
3.1.3.3. Cu to gii phu thân r
Ngoài cùng là lp bn gm 2-3 lp t bào; mô mm v có cha tinh th
calci oxalat hình cu gai; các bó li be - g, mi bó có cung mô cng  phía
ngoài và bó li be g xp chng  trong.
3.1.3.4. Cu to gii phu r
Lp bn: nhiu lp t bào bn; mô mm v u tinh th
calci oxalat hình cu gai; Li be cp 2 gm 17 - 22 bó  phía ngoài có 3 - 9
tng si xen k vi mô mm li be, phía trong là mn các t bào mô
mm li be; tng phát sinh li be - g; g cu mch g,
si g và mô mm g; gia các bó li be - g là tia rut, tia rut có th vào

n gn tâm hoc ch có  phn li be.

nh tính các nhóm cht h
  kt lun trong phn trên và i m t ca cây Lc tân ph
cha: saponin, triterpenoid, phytosterol, flavonoid, tanin, carbohydrat.

 nh cu trúc hóa hc ca các hp cht phân lp t phn
trên mt
8

Hình 3.13. Cu trúc ca
hp cht SL-1

 SL-1 (acid 3

-acetoxyolean-12-en-27-oic)
Bnh hình, màu trng. Nhi nóng
chy: 235-237
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm): 201;
IR (KBr) 
max
(cm
-1
): 3242, 2934, 1740, 1707,
1665, 1466, 1375, 1240; ESI-MS m/z: 497,4 [M-
H]


.
1
H NMR (500 MHz, CDCl
3
) ppm): 5,69
(1H, dd, J=2,0; 4,5, H-12), 4,51 (1H, dd, J=4,5;
11,5, H-3), 2,05 (3H, s, H-1'), 1,03 (3H, s, H-
26), 0,98 (3H, s, H-25), 0,85 (3H, s, H-24), 0,84 (3H, s, H-23; H-28), 0,83
(3H, s, H-29), 0,83 (3H, s, H-30).
13
C NMR (125 MHz, CDCl
3
) (ppm):
38,2 (C-1), 23,6 (C-2), 80,7 (C-3), 37,7 (C-4), 55,1 (C-5), 18,1 (C-6), 36,3
(C-7), 39,9 (C-8), 47,1 (C-9), 37,0 (C-10), 22,8 (C-11); 126,3 (C-12), 137,6
(C-13), 55,9 (C-14), 22,3 (C-15), 27,6 (C-16), 32,9 (C-17), 49,2 (C-18),
44,0 (C-19), 31,1 (C-20), 34,4 (C-21), 36,6 (C-22), 28,1 (C-23), 16,5 (C-
24), 16,8 (C-25), 18,1 (C-26), 180,0 (C-27), 28,3 (C-28), 33,4 (C-29), 23,6
(C-30), 21,3 (C-1'), 171,2 (C-2').
 SL-2 (

-sitosterol)
B  nh hình, màu trng; nhi 
nóng chy 140-142
o
C; IR (KBr) 
max
(cm
-
1

): 3440, 2923, 1684, 1396, 1259; ESI-MS
m/z: 437,14 [M+Na]
+
.
1
H NMR (500
MHz, CDCl
3
) (ppm): 5,34 (1H, d, J= 5,0
Hz, H-6), 3,49 (1H, m, H-3), 1,01 (3H, s,
H-19), 0,93 (3H, d, J=6,5 Hz, H-21), 0,86
(3H, t, J =7,5, H-29), 0,84 (3H, d, J=7,0 Hz, H-27), 0,82 (3H, d, J=7,0 Hz,
H-26), 0,68 (3H, s, H-18).
13
C NMR (125 MHz, CDCl
3
) (ppm): 37,2 (C-
1), 31,2 (C-2), 71,4 (C-3), 41,9 (C-4), 140,8 (C-5), 121,5 (C-6), 31,8 (C-7;
C-8), 50,1 (C-9), 36,4 (C-10), 21,0 (C-11), 39,7 (C-12), 42,2 (C-13), 56,7
(C-14), 24,2 (C-15), 28,1 (C-16), 56,0 (C-17), 11,7 (C-18), 18,9 (C-19),
36,0 (C-20), 18,7 (C-21), 33,9 (C-22), 26,0 (C-23), 45,8 (C-24), 29,1 (C-
25), 19,2 (C-26), 19,7 (C-27), 23,0 (C-28), 11,8 (C-29).
 SL-3 (

-sitosterol-3-O-

-D-glucopyranosid, daucosterol)
So sánh s liu ph NMR ca hp cht SL-3 vi SL-2 thy có các tín
hiu trùng vi nhau  phn aglycon, nên hp cht SL-3 là dn xut ca SL-
2. Ph

1
H NMR còn có s xut hin tín hiu doublet proton anomer  
H

Hình 3.14. Cu trúc ca
hp cht SL-2

9

Hình 3.17. Cu trúc ca
hp cht SL-5

4,41 (1H, d, J=8,0 Hz, H-1'), 2
tín hiu proton oxymethylen 

H
3,76 (dd, J=12,0; 4,0 Hz,
H-6'a), 3,85 (dd, J=12,0; 3,0
Hz, H-6'b) và 4 tín hiu proton
oxymethin 
H
 3,25-3,45 (H-
2' - H-5'). Ph
13
C-NMR và
DEPT cho thy có tín hiu ca 35 nguyên t carbon (6 nhóm methyl, 12
nhóm methylen, 14 nhóm methin và 3 carbon bc 4) nên hp cht SL-3 có
thêm phng

-D-glucopyranose. So sánh các d liu ph ca hp cht

 c vi daucosterol trong tài liu thy phù hp, hp cht SL-3 xác
nh là

-sitosterol-3-O-

-D-glucopyranosid (daucosterol).
 SL-4 (aquilegiolid)
Tinh th không màu; UV (MeOH) 
max
(nm):
200, 251; IR (KBr) 
max
(cm
-1
): 3456, 2926, 1728,
1635, 1418, 1162, 1053; HR-ESI-MS m/z:
175,03618 [M+Na]
+
.
1
H NMR (500 MHz, CDCl
3
)
(ppm): 6,62 (1H, d, J=10,0, H-4), 6,32 (1H, dd,
J=10,0; 5,0, H-5), 5,82 (1H, s, H-3), 5,31 (ddd, J=13,0; 5,0; 1,5, H-7a), 2,65
(1H, m, H-7

), 1,80 (1H, td, J=13,0; 4,5, H-7

).

13
C NMR (125 MHz,
CDCl
3
) (ppm): 173,3 (C-2), 162,6 (C-3a), 137,3 (C-3), 112,7 (C-4), 122,1
(C-5), 64,5 (C-6), 76,3 (C-7a), 37,3 (C-7).
 SL-5 (Quercetin)
Bt màu vàng; nhi nóng chy 310-312
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm): 212, 265, 351; IR
(KBr) 
max
(cm
-1
): 3406, 1668, 1610, 1520,
1453; ESI-MS m/z: 300,9 [M-H]

.
1
H NMR
(500 MHz, DMSO-d
6
) (ppm): 7,67(1H, d,
J=2,0, H-2'), 7,54 (1H, dd, J= 2,0; 8,5, H-6'),
6,88 (1H, d, J=8,5, H5'), 6,40 (1H, d, J=2,0, H-8), 6,18 (1H, d, J=2,0, H-6).
13
C NMR (125 MHz, DMSO-d
6

) (ppm): 146,7 (C-2), 135,7 (C-3), 175,8
(C-4), 160,7 (C-5), 98,2 (C-6), 164,0 (C-7), 93,3 (C-8), 156,1 (C-9), 102,9
(C-10), 121,9 (C-1'), 115,0 (C-2'), 145,0 (C-3'), 147,7 (C-4'), 115,6 (C-5'),
119,9 (C-6').
 SL-6 (quercetin-3-O-

-D-galactopyranosid, hyperin)
Hình 3.16. Cu trúc ca
hp cht SL-4

Hình 3.15. Cu trúc ca hp cht SL-3

10

Hình 3.19. Cu trúc ca
hp cht SL-7

Bnh hình màu vàng; nhi
nóng chy: 236-237
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm): 257, 360; IR (KBr) 
max
(cm
-1
):
3456, 1659, 1606, 1495; ESI-MS m/z:
463,0 [M-H]


.
So sánh ph
1
H NMR ca hp cht
SL-6 vi SL-5 thy các tín hiu ca vòng
A, B khá ging nhau, do vy có th khnh hp cht SL-6 có aglycon là
dn xut ca quercetin. Tuy nhiên, trên ph
1
H NMR ca SL-6 xut hin
ca mt doublet ca proton anomer  
H
5,18 (1H, d, J=7,5 Hz, H-1''), 6 tín
hiu proton oxymethin, oxymethylen  
H
3,50 - 3,87 là chng
t du hiu hình thành ca mt liên kt

-monoglycosid. Ph
13
C NMR và
DEPT ch ra s có mt ca 21 nguyên t carbon, gm có 1 nhóm methylen,
8 nhóm methin, 9 carbon bc 4, gm: 1 tín hiu nhóm carbonyl  
C
179,5
(C-4); các tín hiu cng hexose: 4 oxymethincarbon  
C
73,2 (C-2''),
75,1 (C-3''), 70,0 (C-4''), 77,2 (C-5'') và 1 oxymethylencarbon  
C
62,0 (C-

6''). T     xut rng liên kt

-monoglycosid là

-
galactopyranosid. So sánh các d liu ph ca hp ch  c vi
hyperin trong tài liu thy phù hp, hp cht SL-6 nh là quercetin-3-
O-

-D-galactocopyranosid (hyperin) (Hình 3.18).
 SL-7 (quercetin-3-O-

-D-glucopyranosid, isoquercitrin)
Bnh hình màu vàng; UV (MeOH) 
max
(nm): 206, 257, 358; ESI-
MS m/z: 463,0 [M-H]

.
So sánh ph NMR ca hp cht SL-7 vi SL-6
thy có các tín hiu  vòng A, B khá ging nhau.
Trên ph
1
H NMR ca SL-7 xut hin ca mt
doublet ca proton anomer  
H
5,26 (1H, d, J=7,5
Hz); 6 tín hiu proton oxymethin, oxymethylen 

H

3,25 - ng t du hiu
hình thành ca mt liên kt

-
t SL-6. Trên ph
13
C NMR có các tín hiu v
s có mt liên kt cng hexose: 4 tín hiu oxymethincarbon  
C
75,7
(C-2''), 78,4 (C-3''), 71,2 (C-4''), 78,1 (C-5'') và 1 tín hiu
oxymethylencarbon  
C
62,6 (C-6''). T các d liu ph trên, khnh
hp cht SL-7   t

-monoglycosid có aglycon là quercetin. So
Hình 3.18. Cu trúc ca
hp cht SL-6

11

Hình 3.21. Cu trúc ca
hp cht SL-9

Hình 3.20. Cu trúc ca
hp cht SL-8

sánh các tín hing hexose trên ph
13

C NMR ca hp cht SL-7 vi
SL-6 thy có s chênh lch v  dch chuyn hóa hc v ng thp
khá ln  các v trí C-2'', C-3'' lt là 2,5 và 3,3 ppm. Vi nhng d liu
MS, NMR cho thng liên kt vi quercetin ca hp cht SL-7 ng
phân v trí cng

-D-galactopyranose. T   xung liên
kt vi aglycon ca hp cht SL-7 là

-D-glucopyranose. So sánh các d
liu ph ca hp chc vi isoquercitrin trong tài liu thy phù hp,
hp cht SL-7  nh là quercetin-3-O-

-D-glucopyranosid
(isoquercitrin) (Hình 3.19).
 SL-8 (engeletin)
B  nh hình màu vàng nht; nhi 
nóng chy: 175-176
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm):
217, 266, 274, 295, 377; IR (KBr) 
max
(cm
-1
):
3381, 1644, 1598, 1518, 1469; ESI-MS m/z:
433,1 [M-H]


.
1
H NMR (500 MHz, DMSO-d
6
)
(ppm): 7,33 (2H, d, J=8,5, H-2'; H -6'), 6,79
(2H, d, J=8,5, H-3'; H-5'), 5,91 (1H, d, J=2,0, H-
8), 5,88 (1H, d, J=2,0, H-6), 5,29 (1H, d, J=10,0,
H-2), 4,74 (1H, d, J=10,0, H-3), 3,97 (1H, s, H-1''), 3,90 (1H, dd, J=6,5;
9,5, H-5''), 3,12-3,13 (2H, m, H-3'', H-4''), 1,05 (3H, d, J=6,5, H-6'').
13
C
NMR (125 MHz, DMSO-d
6
) (ppm): 81,5 (C-2), 76,0 (C-3), 194,7 (C-4),
163,4 (C-5), 96,1 (C-6), 166,9 (C-7), 95,1 (C-8), 162,2 (C-9), 101,0 (C-10),
126,5 (C-1'), 115,2 (C-2'; C-6'), 129,0 (C-3'; C-5'), 157,8 (C-4'), 100,3 (C-
1''), 70,4 (C-2''), 70,1 (C-3''), 71,6 (C-4''), 69,0 (C-5''), 17,7 (C-6'').
 SL-9 (quercitrin)
Bt màu vàng; nhit  nóng chy: 230-232
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm): 202, 256, 349; IR (KBr) 
max
(cm
-1
): 3346,
1659, 1605, 1507, 1455; ESI- MS m/z: 447,0
[M-H]


.
Khi so sánh ph NMR ca hp cht SL-9
vi SL-5 thy các tín hiu ca vòng A, B khá
ging nhau. Do vy kh nh cu trúc hp
cht SL-9 có aglycon là quercetin. Mt khác trên
ph
1
H NMR có s xut hin ca mt doublet
ca nhóm methyl  
H
0,96 (J= 6,5 Hz, H-6''),
12

Hình 3.23. Cu trúc ca
hp cht SR-4
doublet ca proton anomer  
H
5,37 (J= 1,5 Hz, H-1'') và 4 tín hiu proton

H
3,36 - 4,24 là du hiu ca mng

-L-rhamnopyranose.
Ph
13
C NMR ch ra s có mt ca 21 nguyên t carbon; phân tích các tín
hiu trên ph DEPT xác nhn gm 1 nhóm methyl, 10 nhóm methin, 10
carbon bu 1 
C

179,7, C-4); mt

C
17,6, C-
C
72,2, 72,0, 73,3, 71,9,
C2''-5''). So sánh các d liu ph ca hp chc vi quercitrin trong
tài liu thy phù hp, hp cht SL-9 x nh là quercetin-3-O-

-L-
rhamnopyranosid (quercitrin) (Hình 3.21).
 SL-10 (bergenin)
Tinh th không màu; nhi nóng chy: 238-
240
o
C; UV (MeOH) 
max
(nm): 222; 275; IR
(KBr) 
max
(cm
-1
): 3392, 1703, 1612, 1529, 1465,
1346, 1097; ESI-MS m/z: 327,0 [M-H]
-
.
1
H NMR
(500 MHz, CD
3

OD) (ppm): 7,11 (1H, s, H-7),
4,98 (1H, d, J=10,0, H-10b), 4,09 (1H, t, J=10,0,
H-4a), 4,06 (1H, m, H-11b), 3,93 (3H, s, OCH
3
),
3,83 (1H, t, J=9,0, H-4), 3,72 (1H, m, H-11a), 3,70 (1H, m, H-2), 3,45 (1H,
t, J=9,0, H-3).
13
C NMR (125 MHz, CD
3
OD) (ppm): 83,1 (C-2), 71,9 (C-
3), 81,4 (C-4a), 75,7 (C-4), 119,4 (C-6a), 165,8 (C-6), 111,1 (C-7), 152,3
(C-8), 142,0 (C-9), 117,3 (C-10a), 74,3 (C10b), 149,4 (C-10), 62,7 (C-11),
60,9 (OCH
3
).
 nh cu trúc hóa hc ca các hp cht phân lp t phn
i mt
 SR-4 (acid 3

-hydroxyolean-12-en-27-oic)
Tinh th không màu. UV (MeOH) 
max
(nm):
204; IR (KBr) 
max
(cm
-1
): 3480, 2932, 1686, 1628,
1454, 1188; ESI-MS m/z: 455,3 [M-H]


, 457,2
[M+H]
+
.
1
H NMR (300 MHz, CDCl
3
) (ppm): 5,66
(1H, t, J=3,0, H-12), 3,2 (1H, m, H-3), 1,02 (3H, s,
H-26), 0,96 (3H, s, H-23), 0,95 (3H, s, H-25), 0,84
(3H, s, H-28), 0,83 (3H, s, H-30), 0,82 (3H, s, H-29), 0,78 (3H, s, H-24).
13
C NMR (75 MHz, CDCl
3
) (ppm): 38,8 (C-1), 27,7 (C-2), 79,3 (C-3),
38,9 (C-4), 55,4 (C-5), 18,4 (C-6), 36,4 (C-7), 40,0 (C-8), 47,4 (C-9), 37,2
(C-10), 23,0 (C-11), 126,1 (C-12), 138,1 (C-13), 56,0 (C-14), 22,4 (C-15),
Hình 3.22. Cu trúc ca
hp cht SL-10

13

Hình 3.24. Cu trúc ca
hp cht SR-1
27,2 (C-16), 33,0 (C-17), 49,2 (C-18), 44,2 (C-19), 31,2 (C-20), 36,7 (C-
21), 34,5 (C-22), 28,3 (C-23), 15,8 (C-24), 16,5 (C-25), 18,2 (C-26), 179,4
(C-27), 28,4 (C-28), 33,4 (C-29), 23,8 (C-30).
Ph
1

H NMR ch ra tín hia proton olefinic  
H
5,66 (1H,
t, J=3,0 Hz, H-12); mt tín hiu proton oxymethin  
H
3,2 (1H, m, H-3) và
7 nhóm methyl liên kt vi carbon bi dng singlet  
H
0,96, 0,78,
c quy vào các v trí H
3
-23, 24, 25, 26, 28, 29,
30. Ph
13
C NMR xut hin 30 tín hiu carbon, gm mt nhóm carboxylic 

C
179,4 (C-27); mt nhóm oxymethincarbon  
C
79,3 (C-3); 2 nhóm
carbon olefinic  
C

126,2 (C-12) và 138,1 (C-13). Da vào các d liu ph
trên, có th  xut rng hp cht SR-4 t oleanan triterpenoid
cha mt liên kt nhóm hydroxyl và mt nhóm carboxyl. So sánh
ph NMR gia hp cht SR-4 và hp cht SL-1 thy có các d liu ph
 ng. Tuy nhiên, hp cht SR-4 không có các tín hiu ca nhóm
acetyl trên ph NMR SL-1 nên nó có th là acid 3


-hydroxy-olean-12-
en-27- c khnh li khi so sánh các d liu ph ca
hp ch  c vi hp cht SR-4 trong tài liu thy phù hp (Hình
3.23).
 SR-1 (Acid 6

-hydroxy-3-oxoolean-12-en-27-oic)
1
H NMR (600 MHz, C
5
D
5
N) (ppm): 5,84 (1H,
dd, J=2,4; 6,4, H-12), 4,67 (br s, H-6), 1,76 (3H, s,
H-25), 1,67 (3H, s, H-24), 1,66 (3H, s, H-26), 1,18
(3H, s, H-23), 1,01 (3H, s, H-28), 0,89 (3H, s, H-
29), 0,73 (3H, s, H-29).
13
C NMR (150 MHz,
C
5
D
5
N) (ppm): 42,2 (C-1), 35,0 (C-2), 216,0 (C-
3), 49,1 (C-4), 57,2 (C-5), 68,2 (C-6), 44,7 (C-7),
39,8 (C-8), 47,8 (C-9), 37,3 (C-10), 23,9 (C-11),
125,9 (C-12), 138,6 (C-13), 56,8 (C-14), 23,3 (C-15), 28,7 (C-16), 31,5 (C-
17), 50,2 (C-18), 44,8 (C-19), 30,3 (C-20), 35,0 (C-21), 37,3 (C-22), 26,2
(C-23), 24,1 (C-24), 17,4 (C-25), 20,8 (C-26), 178,9 (C-27), 28,9 (C-28),
33,7 (C-29), 24,4 (C-30).

 SR-2 (acid 3

-trans-p-coumaroyloxy-olean-12-en-27-oic)
Bnh hình màu trng, []
20
D
+25,1 (c 0,1; CHCl
3
); IR (KBr) ν
max
(cm
1
): 3310, 2948, 1683, 1586; HR-ESI-MS m/z: 625,3870 [M+Na]
+
; tinh
khit: 98,69%.
1
H NMR (600 MHz, C
5
D
5
N) (ppm): 8,00 (1H, d, J=15,8,
14

Hình 3.25. Cu trúc ca hp cht SR-2
Hình 3.26),
NOESY ( ) chính ca hp cht SR-2

H-3'), 7,53 (1H, d, J=8,6, H-5';
H-9'), 7,04 (1H, d, J=8,6, H-6';

H-8'), 6,58 (1H, d, J=15,8, H-
2'), 5,80 (1H, t; J= 3,4, H-12),
5,02 (1H, t, J= 2,4, H-3), 2,91
(1H, dd, J=11,5; 5,2, H-9),
2,21 (1H, dd, J=13,5; 3,6, H-
18) 1,62 (1H, d, J=12,0, H-5), 1,14 (3H, s, H-26), 1,03 (3H, s, H-28), 1,00
(3H, s, H-25), 0,91 (3H, s, H-23), 0,89 (3H, s, H-24; H-29), 0,74 (3H, s, H-
30).
13
C NMR (150 MHz, C
5
D
5
N) (ppm): 37,7 (C-1), 23,7 (C-2), 78,2 (C-
3), 37,5 (C-4), 51,1 (C-5), 18,9 (C-6), 37,4 (C-7), 40,3 (C-8), 47,8 (C-9),
34,7 (C-10), 23,6 (C-11), 125,8 (C-12), 139,0 (C-13), 57,0 (C-14), 23,4 (C-
15), 28,8 (C-16), 33,7 (C-17), 50,3 (C-18), 44,8 (C-19), 31,6 (C-20), 35,1
(C-21), 37,3 (C-22), 28,4 (C-23), 22,4 (C-24), 16,7 (C-25), 18,9 (C-26),
178,7 (C-27), 29,0 (C-28), 33,8 (C-29), 24,2 (C-30), 167,2 (C-1'), 116,3 (C-
2'), 145,2 (C-3'), 126,5 (C-4'), 131,0 (C-5'; C-9'), 117,1 (C-6'; C-8'), 161,7
(C-7').
Ph HR-ESI-MS cho pic ion m/z: 625,3870 [M+Na]
+
phù hp vi công
thc phân t C
39
H
54
NaO
5

(625,3869). Ph IR cho thy i hp
th ca nhóm -OH (3310 cm
-1
); nhóm C=O (1683 cm
-1
); nhóm C=C (1586
cm
-1
). Ph
1
H NMR ch ra các tín hiu ca mt proton methin olefinic  
H
5,80 (1H, t, J=3,4 Hz) và mt proton oxymethin  
H
5,02 (1H, t, J=2,4 Hz)
và 7 nhóm methyl dng singlet 

H
0,74, 0,89 x 2, 0,91, 1,00,

tín hi v trí 1, 4
 
H
7,53 (2H, d, J=8,6 Hz) và
7,04 (2H, d, J=8,6 Hz), và 2 tín
hiu proton methin olefinic  
H

8,00 (1H, d, J = 15,8 Hz) và 6,58
(1H, d, J   xut có

mt ca nhóm trans-p-coumaroyl trong hp cht SR-2. Ph
13
C NMR,
HMQC cho thy có 39 tín hiu carbon, gm 7 nhóm methyl, 10 nhóm
methylen, 11 nhóm methin và 11 carbon bc 4. S có mt ca mt liên kt
 
C
139,0 và 125,8, mt oxymethin  
C
78,2, và 7 nhóm methyl  
C

15

Hình 3.29. Cu trúc ca
hp cht SR-3
33,8, 29,0, 28,4, 24,2 x 2, 18,9, 16,7 ch ra khung ca SR-2 là mt oleanan
triterpenoid và d liu ph cng vi ph hp cht SR-4 (acid
3β-hydroxyolean-12-en-27-oic). Hp cht SR-2 có th là acid 3β-
hydroxyolean-12-en-27-oic cha mt nhóm trans-p-coumaroyl. Tt c các
tín hiu
1
H và
13
C NMR ca hp cht SR-2 c quy kt da trên phân tích
các ph HMQC, HMBC, COSY và NOESY. Trên ph HMBC, tín hiu
proton oxymethin  H-
H
 i C-1 (
C

37,7), C-5 (
C

51,1), C-24 (
C
22,4), và C-1' (
C
167,2), có th  xut rng nhóm trans-p-
coumaroyl  v trí C-ng ca H-3 là α-equatorial da trên 
NOESY gia H-3 (
H
5,02) và H-23 (
H
0,91). Da trên phân tích  trên,
cu trúc hp cht SR-2   nh là acid 3β-trans-p-coumaroyloxy-
olean-12-en-27-oic (Hình 3.25, 3.26). SR-2 là hp cht mi.
 SR-3 (3

-dihydroxylup-20(29)-en)
Bt màu trng. ESI-MS m/z: 465,3 [M+Na]
+
.
1
H NMR (600 MHz, CD
3
OD) (ppm): 4,71 (1H,
br s, H-29a), 4,58 (1H, br s, H-29b), 3,98 (1H, td,
J=3,6; 10,5, C-6), 3,11 (1H, dd, J=4,8; 11,4, H-3),
2,43 (1H, td, J=6,0; 10,8, C-19), 1,71 (3H, s, H-
30), 1,29 (3H, s, H-23), 1,16 (3H, s, H-26), 1,03

(3H, s, H-24), 0,96 (3H, s, H-27), 0,93 (3H, s, H-
25), 0,85 (3H, s, H-28).
13
C NMR (150 MHz, CD
3
OD) (ppm): 39,9 (C-1),
27,8 (C-2), 79,7 (C-3), 40,4 (C-4), 61,7 (C-5), 69,1 (C-6), 47,0 (C-7), 43,2
(C-8), 51,3 (C-9), 40,4 (C-10), 22,0 (C-11), 26,4 (C-12), 39,1 (C-13), 44,1
(C-14), 28,6 (C-15), 36,7 (C-16), 44,0 (C-17), 49,5 (C-18), 49,4 (C-19),
151,9 (C-20), 30,9 (C-21), 41,0 (C-22), 31,5 (C-23), 16,1 (C-24), 17,7 (C-
25), 18,0 (C-26), 15,0 (C-27), 18,4 (C-28), 110,2 (C-29), 19,5 (C-30).
Ph ESI-MS cho pic ion m/z: 465,3 [M+Na]
+
phù hp vi công thc
phân t C
30
H
30
O
2
Na (465,37). Ph
1
H NMR ch ra tín hiu ca 6 nhóm
methyl liên kt vi carbon bi dng singlet  
H
1,29, 1,03, 0,93,
  c gán vào các v trí H
3
-23, 24, 25, 26, 27, 28; mt


H
1,71 (3H, s); 4,71 (1H, br s) và 4,58 (1H, br s)]; 2 tín
hi
H
3,11 (dd, J=4,8; 11,4 Hz, H-3) và 3,98 (td, J=3,6;
10,5 Hz, H-6). Ph
13
C NMR có 30 tín hicarbon
olefinic  
c
151,9 (C-20) và 110,2 (C-29); 2 oxymethincarbon  
c
79,7
(C-3) và 69,1 (C-6). Da trên d liu ph NMR, có th  xut rng hp
16

Hình 3.30. Cu trúc ca
hp cht SR-6
Hình 3.31. Cu trúc ca
hp cht SR-5
cht SR-3 là mt lupan triterpenoid cha mt liên k    
nhóm hydroxyl. So sánh các d liu ph ca hp chc vi 3

-
dihydroxylup-20(29)-en trong tài liu thy phù hp, hp cht SR-3 nh
là 3

-dihydroxylup-20(29)-en (Hình 3.29).
 SR-6 (acid 3




-dihydroxyolean-12-en-27-oic, acid astilbic)
Bt màu trng. Ph ESI-MS cho pic ion m/z:
471,3 [M-H]

và 495,3 [M+Na]
+
phù hp vi công
thc phân t C
30
H
48
O
4
(472,36). Ph
1
H NMR ch
ra tín hia proton olefinic  
H
5,98
(1H, t, J=3,3 Hz, H-12); hai tín hiu proton
oxymethin  
H
3,34 (1H, dd, J=4,2; 11,7 Hz, H-3),
4,88 (1H, s, H-6) và 7 methyl liên kt vi carbon
bi dng singlet  
H
1,29, 1,75, 1,74, c
quy vào các v trí H

3
-23, 24, 25, 26, 28, 29, 30. Ph
13
C NMR xut hin 30
tín hiu carbon, gm mt nhóm carboxylic  
C
179,1 (C-27); hai nhóm
oxymethincarbon  
C
78,8 (C-3), 67,5 (C-6); 2 nhóm carbon olefinic  
C

125,9 (C-12) và 138,1 (C-13). Da trên d liu ph NMR, có th  xut
rng hp cht SR-6 t oleanan triterpenoid cha mt liên k
hai nhóm hydroxyl, mt nhóm carboxyl. So sánh các d liu ph ca hp
ch  c vi acid 3



-dihydroxyolean-12-en-27-oic trong tài liu
thy phù hp, hp cht SR-6 nh là acid 3



-dihydroxyolean-12-en-
27-oic (acid astilbic) (Hình 3.30).
 SR-5 (acid 3






-trihydroxyolean-12-en-27-oic)
Ph NMR ca hp cht SR-c so sánh vi
ph ca hp cht SR-6 ch ra có s khác bit nht 
v trí C-7, do mc thay th bi nhóm
hydroxyl [
H
4,33 (1H, d, J=
C
84,8]. Vì
vy có th cho rng, hp cht SR-5 là mt acid
3,6,7-trihydroxyolean-12-en-27-oic. So sánh các d
liu ph ca hp ch  c vi 3





-
trihydroxyolean-12-en-27-oic trong tài liu [48] thy phù hp, hp cht SR-
5 nh là acid 3





-trihydroxyolean-12-en-27-oic (Hình 3.31).
 SR-7 (acid 3


-dihydroxyolean-12-en-27-oic)
Bt màu trng. Ph ESI-MS cho pic ion m/z: 471,3 [M-H]

, 473,4
[M+H]
+
phù hp vi công thc phân t C
30
H
48
O
4
(472,36). Ph
1
H NMR
17

Hình 3.32. Cu trúc ca
hp cht SR-7
ch ra tín hi a proton olefinic  
H
5,78 (1H, d, J=2,1 Hz, H-12); mt tín hiu proton
oxymethin  
H
3,48 (1H, dd, J=4,5; 11,4 Hz, H-3),
hai tín hiu proton oxymethylen  
H
3,70 (1H, d,
J=10,8 Hz, H-24a), 4,5 (1H, d, J=10,8 Hz, H-24b)
và 6 methyl liên kt vi carbon b  i dng

singlet  
H
1,40, 1,02, 1,10x2c quy
vào các v trí H
3
-23, 25, 26, 28, 29, 30. Ph
13
C NMR xut hin 30 tín hiu
carbon, gm mt nhóm carboxylic  
C
178,9 (C-27); mt nhóm oxymethin
carbon  
C
80,2 (C-3), mt nhóm oxymethylen carbon  
C
65,0 (C-24); 2
nhóm carbon olefinic  
C

125,7 (C-12) và 138,9 (C-13). Da trên d liu
ph NMR, có th  xut rng hp cht SR-7 là mt oleanan triterpenoid
cha hai nhóm hydroxyl, mt nhóm carboxyl. So sánh các d liu ph ca
hp ch  c vi 3

-dihydroxyolean-12-en-27-oic trong tài liu
thy phù hp, hp cht SR-7 nh là acid 3

-dihydroxyolean-12-en-
27-oic (Hình 3.32).
 Các hp cht SR-8, SR-9, SR-10 lnh quercetin

(SL-5), quercitrin (SL-9) và bergenin (SL-10) c phân lnh
cu trúc  phn trên mt Lc tân ph.
3.3. TÁC D
c tính cp c
ng ui li
c liu/kg), là liu cao nht có th cho chut uc, không th
hic tính cp trên chut nht trng.
3.3.2. Tác dng chng oxy hóa c
Kh n gc t do DPPH và gc t do O
2
-
vi IC
50
lt là
20,29 g/ml và 58,8 g/ml.
3.3.3. Hot tính c ch hong XO
Vi các n g/ml hot tính
c ch hong XO lt là 47,7 ± 3,3%, 34,0 ± 2,7%, 31,20 ± 1,0%,
24,4 ± 3,2%, 21,0 ± 2,0%.
3.3.4. Tác dng chng viêm c
3.3.4.1. T
 u 80 mg/kg có tác dng c ch phù bàn chân chut ti
các thm 1, 3 và 5 gi sau khi gây viêm; liu 160 và 320 mg/kg có tác
18

dng c ch phù bàn chân chut ti các thm 3 và 5 gi sau khi gây
viêm.

Giá trị M ± SE; *, p<0,05; **, p<0,01 khi so sánh với lô chứng
Hình 3.34. Tác dng chng viêm ct
do carrageenan theo thi gian
3.3.4.2. Tác dng chng viêm mn ca  trên mô hình gây u
ht thc nghim bng bông
Bng 3.19. ng ca  lên khng u ht








Kt qu nghiên cu cho thi mc liu 80 mg/kg làm
gim khng u hi lô chng (p<
th hin tác dng làm gim khng khô so vi chng.
3.3.5. Tác dng gi
3.3.5.1. T        trên mô hình
mâm nóng
Thi gian phn ng vi nhi ca chut ung  vi mc
liu 80 mg/kg ti thm sau khi ung thuc 90 phút không khác bit có ý
ng kê so vi lô chng.

1 3 5 7

0
10
20
30
40
Chøng
Indomethacin (10 mg/kg)
CDMDLTP (80 mg/kg)
CDMDLTP (160 mg/kg)
CDMDLTP (320 mg/kg)
**
*
**
*
**
**
**
**
** *
**
Thêi gian (giê)
Møc ®é phï bµn ch©n ph¶i chuét (%)

TT
Lô
n

(mg/kg)





1

6
-
M ± SE (mg)
601,4 ± 64,8
90,0 ± 10,7
2
Prednisolon
6
5
M ± SE (mg)
266,7 ± 36,6
32,7 ± 7,1
X (%)
55,7
63,6
p
p
2,1
<0,01
p
2,1
<0,01
3

7
80

M ± SE (mg)
430,5 ± 23,9
70,0 ± 3,7
X (%)
28,4
22,2
p
p
3,1
<0,05
p
3,2
<0,05
p
3,1
>0,05
p
3,2
<0,01

19


Lô
n
Liu
(mg/kg)

(giây)
Chng

9
-
13,1 ± 0,8
Codein
9
60
47,5 ± 3,4**

9
80
15,4 ± 1,2
Giá trị M ± SE; **, p < 0,01 khi so sánh với lô chứng
3.3.5.2. T    mô hình gây
 acid acetic
i liu 80 mg/kg có tác dng làm gim s 
ca chut nht trng so vi lô chng trong khong thi gian t phút th 10
n 25 (p<0,01).
3.21. 









3.3.6. Tác d   ng hp thu glucose ca các oleanan
triterpenoid phân lc t 
3.3.6.1. Tác dc t bào ca các oleanan triterpenoid

Kt qu các hp cht SR-1, SR-2, SR-6 c t bào st
c la chn cho nghiên cng hp thu glucose.
3.3.6.2. Tác dng   ng hp thu glucose ca các oleanan
triterpenoid
Sau khi kho sát hiu qu ng hp thu ca hp cht SR-1(40
M) theo thi gian thy rng có tác d   p thu glucose vào
trong t bào st C2C12 khi  cùng hoc không cùng vi insulin t
tht t 2 gi m dn. Da vào kt qu
thc nghim trên, thm 2 gi c ch p thu glucose
vào t i vi các hp cht khác.

TT
Lô

0 - 5
phút
5 - 10
phút
10 - 15
phút
15 - 20
phút
20 - 25
phút
25 - 30
phút
1

2
(0 - 6)

15
(7 - 19)
15
(12 - 18)
16
(14 - 23)
17
(14 - 19)
12
(10 - 17)
2
Indomethacin
10 mg/kg (n=8)
0
(0 - 2)
9
(0 - 17)
11
(4 - 13)
9
(7 - 11)
7
(5 - 9)
4
(0 - 8)
p
2,1
>0,05
>0,05
<0,05

<0,05
<0,01
<0,01
3

mg/kg (n=8)
0
(0 - 1)
7
(5 - 14)
11
(7 - 13)
9
(5 - 13)
9
(6 - 11)
9
(6 - 15)
p
3,1
p
3,2

>0,05
>0,05
>0,05
>0,05
<0,05
>0,05
<0,05

>0,05
<0,01
>0,05
>0,05
<0,05

20













Giá trị M ± SE; n=3 (3 thí nghiệm, mỗi thí nghiệm làm 3 lần)
;*, p<0,05; **, p<0,01 khi so sánh với chứng;

#
, p<0,05;
##
, p<0,01 khi so sánh với insulin.
Hình 3.37. Tác dp thu glucose vào t bào s
chut C2C12 ca các hp cht  thm 2 gi sau khi  vi cht
Kt qu ng hp thu glucose ca các hp

cht SR-1, SR-2, SR-6 
- Các hp cht SR-1, SR-2 vi t p thu glucose vào t
bào chut C2C12 ph thuc vào n. Hp cht SR-1  các n 10,
20, 40 M làm ng hp thu glucose vào t ng kê so vi
chng (không th cht) l t là 114,90 ± 3,41% (p<0,01), 124,50 ±
4,22% (p<0,01), 123,90 ± 2,83% (p<0,01) và khi kt hp v
ng kê so vi insulin lt là 148,20 ± 2,46% (p<0,01),
151,10 ± 4,09% (p<0,01), 162,8 ± 4,48% (p<0,01). Hp cht SR-2  các
n 20, 40 M p thu glucose vào t ng kê
so vi chng lt là 112,6 ± 3,13% (p<0,01), 119,10 ± 1,28% (p<0,01)
và khi kt hp vi insulng kê so vi insulin lt
là 143,50 ± 2,43% (p<0,01), 144,60 ± 1,61% (p<0,01).
-  hp cht SR-6 vi t bào  các n 10, 20 M làm p thu
glucose vào t ng kê so vi chng lt là 113,1 ± 4,95
(p<0,01), 111,30 ± 3,41% (p<0,05).  n  40 M, hp cht SR-6
21

 hp thu glucose vào t bào so vi chng. Khi  hp cht
SR-6 vi t bào cùng vi insulin không p thu glucose vào t bào
ng kê so vi insulin  c 3 n nghiên cu.
N
4.1. V THC VT HC
nh tên khoa hc ca các mu Lc tân ph da vào các khóa phân
loi chi Astilbe ca Pan J.T., 1995; Pan J.T và Ohba H., 2001(Trung Quc)
và ca Trader W.B., 2006 (M)m ni b dn
loài A. rivuralis là lá kép chm ba, 2-3 ln lông chim ln (không có
lông mt ngoài) và không có cánh hoa. Nghiên cu trên các m 
thp, cho thng, trong chi Astilbe,
duy nht ch có 1 loài (Astilbe rivuralis) là không có cánh hoa (hoc có
  tiêu gi    nh, các mu thu thp  xã Bn

Khoang, huyn Sa Pa, tnh Lào Cai chc chn thuc loài Astilbe rivularis
Buch Ham. ex D. Don.
Lun án này cng u tiên mô t chi tim cu to
gii phu ca các b phn thân, r, và lá ca loài Astilbe rivularis Buch
Ham. ex D. Don có  Vit Nam. Cùng vm hình thái ca cây,
lá, cm hoa, hoa, qu, hm gii phu ng dn liu
quan trng giúp cho vic nghiên cu, kim nghi nh "tính đúng"
cc liu Lc tân ph khi cn thit.
4.2. V HÓA HC
i ca công trình này là vic phân lc cu
trúc mt hp cht mi là acid 3

-trans-p-coumaroyloxy-olean-12-en-27-oic
(SR-2); 9 hp cht l u tiên phân l c t cây Lc tân ph:
aquilegiolid (SL-4), hyperin (SL-6), isoquercitrin (SL-7), engeletin (SL-8),
quercitrin (SL-9), acid 6

-hydroxy-3-oxoolean-12-en-27-oic (SR-1), 3

-
dihydroxylup-20(29)-en (SR-3), acid 3





-trihydroxyolean-12-en-27-
oic (SR-5), acid 3

-dihydroxyolean-12-en-27-oic (SR-7), trong s 

4 hp cht: SL-4, SL-8, SR-1, SR-3 l u tiên phân l c t chi
Astilbe.
Kt qu nghiên cu v thành phn hóa hc khnh các triterpenoid
có nhóm carboxylic  v trí C-27 là thành phn hóa ha chi
Astilbe nói riêng và ca h Saxifragaceae nói chung. Ngoài ra, các
n hóa hc
22

ng gp trong chi và h thc vt này.

    bergenin, các
flavonoid (quercetin, quercitrin). Kt qu nghiên cu v thành phn hóa hc
còn góp phn làm sáng t công dng cha bnh viêm khp dng thp, gim
a Lc tân ph c s dng trong theo kinh nghim dân gian  mt
s c châu Á.
4.3. V TÁC DNG SINH HC
4.3.1. V c tính cp
Vi liu cao nht có th cho chut uc, không có chut cht 
lô th nghi    nh LD
50
c   y, theo
ng um vi an toàn rng.
4.3.2. V tác dng chng oxy hóa
 n gc t do DPPH, superoxid khá tt (giá tr
IC
50
l t là 20,29 và 58,8 g/ml). Do vy là m  gii thích tác
dng chn tác dng ging viêm ca
c liu.
4.3.3. V hot tính c ch hong XO

t tính c ch hong XO ph thuc vào liu, có xu
ng gim dn dn khi n gim. Trong công trình này, vic phân lp
c bergenin, quercetin và mt s flavonoid t   c
chng minh có kh c ch hong XO (IC
50
>100 g/ml) và dn
gc t do O
2
-
mnh (IC
50
58,8 g/ml). Kt qu cho th
dng dn gc t do O
2
-
ch không phi ch do tác dng c ch i.
 gii thích hot tính c ch hong XO, tác dng dn gc t
do O
2
-
cP và các tác dng viêm, gi
n bnh gout.
4.3.4. V tác dng chng viêm
Vi mc lic liu/kg) có tác dng
chng viêm cp và mn trên mô hình thc nghim, phù hp vi liu s
di theo kinh nghim dân gian. Kt hp vi kt qu nghiên cu
v thành phn hóa hc, kt qu th tác dng chng viêm cp và mn tính
trong công trình nghiên cu này  n sáng t công dng cha tr
phong thp, nhc mi cc liu Lc tân ph trong dân gian.
4.3.5. V tác dng gi