HC VIN CHÍNH TR QUC GIA H CHÍ MINH
NGUYN TH MINH LOAN
LI ÍCH KINH T CA NGI LAO NG TRONG
CÁC DOANH NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI
TRÊN A BÀN THÀNH PH HÀ NI
Chuyên ngành : Kinh t chính tr
Mã s : 62 31 01 02
TÓM TT LUN ÁN TIN S KINH T
HÀ NI - 2015
Công trình c hoàn thành ti
Hc vin Chính tr quc gia H Chí Minh
Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS Nguyn Khc Thanh
Phn bin 1: .
.
Phn bin 2: .
.
Phn bin 3: .
.
Lun án c bo v trc Hi ng chm lun án cp Hc vin
hp ti Hc vin Chính tr quc gia H Chí Minh
Vào hi gi ngày tháng nm 2015
Có th tìm hiu lun án ti Th vin Quc gia
và Hc vin Chính tr quc gia H Chí Minh
1
M U
1. Tính cp thit ca tài
Trong tình hình hin nay trc s bùng n v khoa hc k thut
thông tin và xu th toàn cu hóa kinh t ã to cho nn kinh t th gii
phát trin nng ng mnh m hn, cùng vi xu th chung ó u t
nc ngoài vào Vit Nam nói chung và thành ph Hà Ni nói riêng ã
có s gia tng hn trc rt nhiu.
S gia tng ó do nhiu yu t khách quan tác ng, c bit là s
tác ng ca nn kinh t th gii bc u thoát ra khi khng hong.
Lm phát mt s nc Châu Á gim, tng trng kinh t nhiu nc
trong khu vc ã có chiu hng gia tng. u t nc ngoài vào Hà
Ni có s khi sc ã tác ng tích cc i vi s phát trin kinh t - xã
hi a phng. áng chú ý là các d án u t c thc hin ã góp
phn quan trng trong gii quyt vic làm cho s lng ln lao ng ca
Th ô và các a phng lân cn.
Nhiu doanh nghip có vn u t nc ngoài (DNCVTNN) ã
quan tâm n li ích ca ngi lao ng làm vic c s sn xut ca h,
tr lng cho công nhân mc tho áng áp ng nhu cu tái sn xut sc
lao ng, quan tâm n iu kin môi trng làm vic ca công nhân và ã
có nhng hot ng nhm nâng cao i sng tinh thn cho công nhân.
Phn ln ngi lao ng trong các DNCVTNN có thu nhp khá n
nh, tin thng tng lên, li ích kinh t (LIKT) ca ngi lao ng
c bo m, i sng ca h tng bc c ci thin, góp phn thc
hin mc tiêu n nh kinh t - xã hi thành ph Hà Ni.
Tuy nhiên, bên cnh các DNCVTNN có s quan tâm i vi i
sng vt cht, tinh thn cho ngi lao ng, cng còn không ít các ch
doanh nghip (DN) do chy theo li nhun, mu li cho mình nên ã hn
ch, không quan tâm ti li ích chính áng ca ngi lao ng làm vic
trong c s sn xut ca mình, tr lng cho công nhân thp, lng không
m bo tái sn xut sc lao ng mc bình thng, iu kin, môi
trng làm vic c hi không c x lý, trang thit b cho ngi lao
ng không m bo tiêu chun v sinh, an toàn lao ng. Nhiu
DNCVTNN không lo c ch cho công nhân, phn ln công nhân t
thuê nhà, phòng tr c trú, các nhà tr gn vi khu vc làm vic ca
công nhân, nhng mang tính tm b, b trí trong không gian cht hp,
thiu in nc thng xuyên. i sng tinh thn ca công nhân cng rt
hn ch, ngoài gi làm vic công nhân ít c tip xúc vi các phng
tin thông tin i chúng nh sách báo, phim nh, ti vi
2
Nhìn chung, tình trng mt s DNCVTNN vn cha quan tâm
thích áng n LIKT ca ngi lao ng c th là:
- Vi phm LIKT trc tip ca ngi lao ng: Tin công; tin
thng; qu phúc li, bo him.
- Vi phm LIKT gián tip: iu kin môi trng làm vic c hi,
trang thit b cho ngi lao ng không m bo tiêu chun v sinh, an
toàn lao ng thp; i sng tinh thn thiu thn.
- Xut hin nhiu hin tng tiêu cc trong quá trình s dng lao
ng, la o, ánh p ngi lao ng, không th hin s quan tâm n
LIKT ca ngi lao ng
Do iu kin i sng vt cht và tinh thn ca ngi lao ng trong
các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni không c bo m dn
ti tình trng công nhân trong nhiu DN ình công, u tranh òi tng
lng, ci thin môi trng làm vic, òi các ch DN quan tâm ti các nhu
cu và li ích chính áng ca công nhân. Mt khác, cng do li ích ca
công nhân b xâm hi, mc lng thp, iu kin cuc sng khó khn ã
có mt b phn công nhân sa vào các t nn xã hi trm cp, c bc, la
o Tt c các hin tng tiêu cc ny sinh trong i sng ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni ã tác ng
không tt i vi s phát trin kinh t và trt t an toàn xã hi (TTATXH)
trên a bàn thành ph.
Trc thc trng trên dn n có nhiu cuc ình công, bãi công, ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN ngoài trên a bàn thành ph Hà
Ni. Do tích t mâu thun trong gii quyt LIKT ca ngi lao ng trong
các DNCVTNN xut hin nhng xung t xã hi, gây ra nhng bin
ng xu v kinh t, chính tr. ây không ch là vn bc xúc mà còn là
vn phi gii quyt c bn lâu dài trong quá trình thu hút u t nc
ngoài và bo m LIKT cho ngi lao ng, cn phi c nghiên cu và
có nhng gii pháp cn thit. Vì vy, nghiên cu sinh la chn vn :
"Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh nghip có vn u
t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni", làm tài lun án
Tin s chuyên ngành kinh t chính tr rt cn thit, có ý ngha lý lun và
thc tin sâu sc.
2. Mc ích và nhim v nghiên cu ca lun án
2.1. Mc ích nghiên cu ca lun án
Trên c s làm rõ nhng vn lý lun v LIKT ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN. Lun án ánh giá thc trng LIKT ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni trong
nhng nm qua. Trên c s ó, xut nhng gii pháp nhm bo m
3
LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph
Hà Ni.
2.2. Nhim v nghiên cu ca lun án
- Làm rõ nhng c s lý lun và thc tin v LIKT và LIKT ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN.
- Phân tích, ánh giá thc trng LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
- xut nhng quan im và gii pháp nhm bo m LIKT ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni n
nm 2020 và tm nhìn n nm 2030.
3. i tng và phm vi nghiên cu ca lun án
3.1. i tng nghiên cu ca lun án: Lun án tp trung nghiên
cu v LIKT mà ngi lao ng có c khi làm vic trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
3.2. Phm vi nghiên cu ca lun án
- V ni dung: Trên a bàn thành ph Hà Ni có vn u t nói chung,
mà ch nghiên cu trong DN thuc loi 100% vn u t nc ngoài.
- V không gian: Trên a bàn thành ph Hà Ni 3 khu công nghip
(KCN): KCN Bc Thng Long huyn ông Anh, Hà Ni; KCN Ni Bài
huyn Sóc Sn, Hà Ni, và KCN Quang Minh huyn Mê Linh, Hà Ni.
- V thi gian: Lun án nghiên cu t nm 2000 n 2014 và xut
gii pháp n nm 2020.
4. C s lý lun và phng pháp nghiên cu ca lun án
4.1. C s lý lun ca lun án
Lun án da trên c s lý lun ca ch ngha Mác - Lênin, ng li,
ch trng, quan im ca ng Cng sn Vit Nam; chính sách, pháp
lut ca Nhà nc; kt qu ca nhng công trình nghiên cu khoa hc tiêu
biu có liên quan n LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN.
T ó, xây dng c s lý lun cho tài ca lun án.
4.2. Phng pháp nghiên cu ca lun án
- V phng pháp lun: Lun án s dng các phng pháp ca ch
ngha duy vt bin chng, duy vt lch s, phng pháp tru tng hoá
khoa hc phân tích các vn lý lun và thc tin.
- V phng pháp nghiên cu c th: S dng các phng pháp
thng kê, phân tích, lô gíc kt hp vi lch s, kho sát thc tin.
- K tha mt cách có chn lc kt qu nghiên cu ca các công
trình khoa hc ã c công b, ng thi cp nht, b sung nhng t liu
mi v ch nghiên cu.
4
5. Nhng óng góp mi ca lun án
- Làm rõ khái nim, bn cht, c trng và c cu li ích kinh t ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN.
- Phân tích các nhân t nh hng n LIKT ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN.
- ánh giá thc trng LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni. Ch ra c nhng nguyên
nhân gây nên xung t v li ích gia ngi lao ng vi các ch
DNCVTNN.
- xut các quan im nhm bo m li ích kinh t ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
- xut 03 nhóm gii pháp nhm bo m LIKT ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni trong thi
gian ti.
- Kt qu nghiên cu ca lun án có th dùng làm tài liu tham kho
trong ging dy, nghiên cu nhng vn liên quan n LIKT ca ngi
lao ng nói chung và ngi lao ng trong các DNCVTNN nói riêng.
6. Ý ngha lý lun và thc tin ca lun án
- V mt lý lun, lun án ã h thng hóa và làm rõ thêm mt s vn
lý lun c bn v LIKT nh: Khái nim v li ích, LIKT, LIKT ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN, c trng, c cu, các nhân t nh
hng n LIKT ca ngi lao ng. Trên c s ó, lun án góp phn to
ra c s lý lun vng chc v LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN Vit Nam.
- V mt thc tin, t phân tích thc trng LIKT ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni giai on 2000 -
2014, lun án ch ra nhng kt qu t c, nhng mt hn ch ch yu
và nguyên nhân ca nhng hn ch ó, a ra các quan im và gii pháp
có tính kh thi, nhm bo m LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni. Vì vy, lun án có th dùng
làm tài liu tham kho tt cho thành ph Hà Ni nói riêng vn dng vào
gii quyt mi quan h LIKT gia ngi lao ng, DNCVTNN và các
c quan qun lý nhà nc, các t chc xã hi.
7. Kt cu ca lun án
Ngoài phn m u, kt lun, mc lc, danh mc tài liu tham kho,
lun án gm 4 chng, 12 tit.
5
Chng 1
TNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CU
CÓ LIÊN QUAN N TÀI
1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CU NC NGOÀI
1.1.1. Mt s tác phm nghiên cu v li ích kinh t tiêu biu ca
nc ngoài
Nhng công trình nghiên cu v li ích kinh t ca các tác gi nc
ngoài nh: Nghiên cu ca Adam Smith (1723 - 1790); nghiên cu ca
David. Ricardo (1772 - 1823), Laprinmenco, B.B.Radaev , th hin rõ
nhng quan im khác nhau v li ích nói riêng và li ích kinh t nói
chung. Nhng ã có nhiu ý kin ng nht, c bit là v vai trò ca li
ích kinh t vi t cách là mt ng lc phát trin xã hi.
1.1.2. Mt s tác phm tiêu biu nc ngoài nghiên cu v u
t và mi quan h gia ch doanh nghip và ngi lao ng
Nhng công trình nghiên cu v vn u t trc tip nc ngoài
(FDI) và quan h gia ch doanh nghip (DN) và ngi lao ng ca các
tác gi nc ngoài nh: Abraham Maslow (1908 - 1970); Harold
Meyerson, Daniel S. Hamermesh; Daiji Kawaguchi, Jungmin Lee;
N.Driffield và K. Taylor; Dirk Willem te Velde và Oliver Morrissey;
Khondoker Abdul Mottaleb and Kaliappa Kalirajan; Behzad
Azarhoushang; Abhirup Bhunia; Layna Mosley Theo ó, các tác gi ã
th hin rõ nhng quan im khác nhau v FDI các quc gia trên nhiu
lnh vc, nhng tt c u có chung mc ích là li nhun. Cho nên, ã
ny sinh mâu thun v li ích kinh t gia ch DN và ngi lao ng.
gii quyt các xung t ó cn phi có s can thip ca Nhà nc và các
c quan chc nng.
1.2. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CU CA CÁC TÁC GI
TRONG NC
1.2.1. Mt s công trình tiêu biu nghiên cu v li ích kinh t
Vn li ích kinh t ã c th hin qua các ch trng, ng li,
chính sách ca ng và Nhà nc qua các thi k; Và các công trình tiêu
biu ca mt s tác gi cp n li ích kinh t nh: ào Duy Tùng,
Phm Thành, V Hu Ngon, Lê Xuân Tùng, Nguyn Duy By, Nguyn
Linh Khiu, Huy Hà, Hoàng Vn Lun, Trn Th Lan.
6
1.2.2. Các công trình nghiên cu v quan h gia li ích kinh t và s
hot ng ca các doanh nghip có vn u t nc ngoài Vit Nam
Nghiên cu v thc hin li ích kinh t ca ngi lao ng vi t
cách là mt ch th trong các DNCVTNN; Nghiên cu s hot ng ca
các doanh nghip có 100% vn nc ngoài u t vào Vit Nam ã có mt
s công trình nghiên cu c ng ti di các góc tip cn khác nhau.
1.3. ÁNH GIÁ KHÁI QUÁT KT QU NGHIÊN CU LIÊN
QUAN N TÀI VÀ NHNG VN T RA CN PHI
TIP TC NGHIÊN CU
1.3.1. Nhng vn có liên quan n tài ã có s thng nht
Các công trình nghiên cu v li ích kinh t ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN di các dng sách, lun án, bài báo, nhìn chung
c bn ã có s thng nht v mt s ni dung sau ây:
- V c s lý lun: Các công trình nghiên cu ã làm rõ khái nim li
ích kinh t, li ích kinh t ca ngi lao ng; Các tác gi u xác nh
LIKT có vai trò và tm quan trng to ln i vi hot ng kinh t các
nhân, nó óng vai trò là ng lc thúc y sn xut xã hi phát trin; Các
tác gi lun gii c mt s c trng ca LIKT ca ngi lao ng.
- V c s thc tin:
Các công trình nghiên cu ã phân tích, ánh giá hot ng ca các
DNCVTNN trên phm vi c nc, làm rõ quan h LIKT ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN; Thc trng ca quan h LIKT trong các
DNCVTNN và các gii pháp nhm gii quyt hài hòa quan h li ích
kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN; Các tác gi nghiên
cu v vic thu hút vn u t nc ngoài vào Vit Nam, nhng óng góp
ca s u t ó i vi nn kinh t quc dân; Nguyên nhân ình công ca
ngi lao ng mt s DNCVTNN là do mc thu nhp (lng) ca
ngi công nhân còn quá thp, tin lng danh ngha so vi tin lng
thc t còn quá chênh lch, i sng ca ngi công nhân cha tht s
c gii ch DNCVTNN quan tâm.
1.3.2. Nhng ni dung có liên quan n tài cha có s thng nht
Có th khái quát mt s ni dung ch yu cha thng nht v LIKT
ca ngi lao ng trong các DNCVTNN Vit Nam là:
7
- Cha a ra nhng tiêu chí ánh giá v LIKT ca ngi lao ng.
- Cha phân tích làm rõ c mt cách y các nguyên nhân gây
cn tr cho vic thc hin LIKT ca ngi lao ng làm vic trong các
DNCVTNN.
- Quy nh v mc lng ti thiu i vi DNCVTNN còn nhiu
bt cp.
- Mi quan h gia LIKT và vn tng nng sut lao ng cá nhân.
Các ch DNCVTNN cng li dng ch óng bo him theo lng
cng gây thit hi v li ích cho ngi lao ng.
1.3.3. Nhng vn t ra cn tip tc nghiên cu, gii quyt
Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a
bàn thành ph Hà Ni cn c tip tc nghiên cu và làm sáng rõ
nhng khía cnh sau:
Mt là: Tip tc b sung, hoàn thin nhng vn lý lun v LIKT,
c bit làm rõ ni hàm ca khái nim LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN,
Hai là: Phân tích c cu và các nhân t nh hng n LIKT ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN.
Ba là: Ch ra nhng thun li khó khn trong vic thc hin LIKT
ca ngi lao ng trong các DNCVTNN tên a bàn thành ph Hà Ni.
Bn là: ánh giá thc trng LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni. T ó thy c nhng vn
t ra cn c gii quyt trong vic bo m LIKT ca ngi lao ng
khu vc này.
Nm là: xut các quan im nhm và gii pháp nhm bo m li
ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành
ph Hà Ni nói riêng và trên phm vi c nc nói chung.
nh hng nghiên cu ca Lun án là i sâu vào nhng vn v
c cu li ích kinh t ca ngi lao ng. Vic la chn nghiên cu nh
vy là mi, không trùng lp vi các công trình khoa hc, lun án ã c
công b.
8
Chng 2
C S LÝ LUN V LI ÍCH KINH T CA NGI LAO NG
TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI
2.1. LÝ LUN V LI ÍCH KINH T
2.1.1. Quan nim ca ch ngha Mác- Lênin và t tng H Chí
Minh v li ích kinh t
2.1.2. Quan nim ca các nhà nghiên cu và ca tác gi lun án
v li ích kinh t
Bàn v li ích kinh t các nhà nghiên cu khoa hc trong và ngoài
nc t nhiu góc tip cn khác nhau ã nêu lên nhng khái nim v li
ích kinh t. T s tip cn trên tác gi lun án khng nh: Li ích kinh t
là mt phm trù kinh t khách quan nó phát sinh và tn ti trên c s ca
mt quan h sn xut nht nh, là hình thc biu hin ca quan h sn
xut và phn ánh mt bn cht nht ca quan h sn xut. Li ích kinh t
không tu thuc vào yu t ch quan ca con ngi, không tu thuc ch
là con ngi có nhn thc c nó hay không, mà do a v ca h trong
quan h sn xut quyt nh.
2.2. LI ÍCH KINH T CA NGI LAO NG TRONG
CÁC DOANH NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI
2.2.1. Bn cht li ích kinh t ca ngi lao ng trong các
doanh nghip có vn u t nc ngoài
T nhng quan nim chung v LIKT, tác gi lun án cho rng: Li
ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN là phm trù kinh t,
th hin mi quan h kinh t gia nhng ngi lao ng vi ch
DNCVTNN; phn ánh nhng nhu cu, ng c khách quan ca ngi
lao ng tham gia vào các hot ng kinh t trong DNCVTNN.
2.2.2. c im li ích kinh t ca ngi lao ng trong các
doanh nghip có vn u t nc ngoài
Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN biu th
và phn ánh quan h li ích gia ngi lao ng vi các ch
DNCVTNN; li ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN
là mt phm trù kinh t khách quan; li ích kinh t ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN mang tính giai cp và lch s.
2.2.3. C cu li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh
nghip có vn u t nc ngoài
2.2.3.1. Li ích kinh t trc tip
9
Li ích kinh t trc tip ca ngi lao ng, biu hin di hình thc
thu nhp bng tin bao gm Tin lng (tin công), tin thng, qu phúc
li, bo him.
2.2.3.2. Li ích kinh t gián tip
ó là b phn li ích ngi lao ng c hng thông qua di các
hình thc khác ch DN mang li cho h. Li ích kinh t gián tip ca
ngi lao ng trong quá trình làm vic th hin nhng ni dung: iu
kin môi trng làm vic; ào to nâng cao tay ngh; m bo i sng
tinh thn, c thc hin thông qua hot ng sn xut DNCVTNN.
2.3. CÁC NHÂN T NH HNG N LI ÍCH KINH T
CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ
VN U T NC NGOÀI VIT NAM
2.3.1. Nhóm các nhân t nh hng gián tip
- H thng chính sách, pháp lut ca Nhà nc i vi doanh nghip
có vn u t nc ngoài bao gm: H thng chính sách ca Nhà nc;
H thng pháp lut ca Nhà nc; S kim tra, kim soát ca các c quan
qun lý.
- Vai trò ca Nhà nc i vi doanh nghip có vn u t nc ngoài.
- Môi trng t nhiên, kinh t - xã hi
2.3.2. Nhóm các nhân t nh hng trc tip
- Các nhân t thuc v ngi lao ng
- Hot ng ca t chc công oàn c s
- Các nhân t thuc v th trng
- Các nhân t thuc doanh nghip có vn u t nc ngoài
2.4. KINH NGHIM MT S TNH CA VIT NAM V
VIC GII QUYT LI ÍCH KINH T CA NGI LAO NG
TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI
2.4.1. Kinh nghim mt s tnh ca Vit Nam
2.4.1.1. Kinh nghim ca tnh Vnh Phúc
2.4.1.2. Kinh nghim ca thành ph Hi Phòng
2.4.1.3. Kinh nghim ca tnh Bình Dng
10
2.4.2. Mt s bài hc rút ra t kinh nghim ca các tnh có th vn
dng vào gii quyt li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh
nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
Qua tìm hiu kinh nghim gii quyt li ích kinh t ca ngi lao
ng trong các DNCVTNNca mt s a phng trong nc, có th rút
ra mt s bài hc vn dng i vi thành ph Hà Ni.
- Th nht: Cn nhn thc y hn na vai trò, mi quan h li
ích kinh t - xã hi ca ngi lao ngvà ngi s dng lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni nói riêng trong s nghip y
mnh CNH, HH t nc và ch ng hi nhp quc t. T ó, tip tc
th ch hóa h thng pháp lý, b sung chính sách cho phù hp, bo m li
ích c hai bên và gn vi mc tiêu phát trin kinh t - xã hi ca thành ph
trong tng giai on.
- Th hai: Tng quyn t ch ca DNCVTNN trong tr lng, gn
tr lng vi hiu qu sn xut kinh doanh ca DN. Tng cng kim tra
và gii quyt kp thi nhng kin ngh, bc xúc ca công nhân v tin
lng, tin thng, óng bo him, tha c lao ng tp th và các ch
khác theo quy nh. Thng xuyên phi hp gia T chc Công oàn
trong các DNCVTNN nm bt tâm t, nguyn vng chính áng, hp
pháp ca ngi lao ng, qua ó àm phán vi ch DN nhm gim bt các
tranh chp v lao ng, bãi công, biu tình.
- Th ba: Nhà nc cn có c ch, chính sách tin lng, thu nhp
cho phù hp vi khu vc DN nói chung và DNCVTNN nói riêng. Nhà
nc to hành lang pháp lut thun li cho DN và ngi lao ng tha
thun tin lng phù hp vi mc lng trên th trng và quy nh ca
pháp lut.
- Th t: Môi trng lao ng tt và iu kin làm vic thun li là
tin quan trng bo m LIKT ca ngi lao ng.
- Th nm: Cn quan tâm n giáo dc &ào to, dy ngh cho
ngi lao ng theo úng yêu cu ca DN trc khi cp giy phép u t
và thc hin úng theo hp ng lao ng.
11
Chng 3
THC TRNG LI ÍCH KINH T CA NGI LAO NG
TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI
TRÊN A BÀN THÀNH PH HÀ NI
3.1. NHNG THUN LI VÀ KHÓ KHN THC HIN LI
ÍCH KINH T CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH
NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN
THÀNH PH HÀ NI
3.1.1. Nhng thun li ca Hà Ni trong thc hin li ích kinh t
ca ngi lao ng trong các doanh nghip có vn u t nc ngoài
Lun án cp n các vn v: c im t nhiên; c im
chính tr, kinh t, vn hóa xã hi; c im ngun lao ng trong các
DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni; nhng u th trong thu hút
các DNCVTNN vào sn xut kinh doanh.
3.1.2. Nhng khó khn ca Hà Ni trong thc hin li ích kinh t
ca ngi lao ng các doanh nghip có vn u t nc ngoài
H thng c ch chính sách còn thiu, cha ng b, th tc và thi
gian thc thi pháp lut còn dài, ngun nhân lc cht lng cao còn hn ch.
3.2. TÌNH HÌNH THC HIN LI ÍCH KINH T CA
NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN
U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN THÀNH PH HÀ NI
3.2.1. Tình hình thu hút vn u t nc ngoài và hot ng ca các
doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
3.2.1.1. Tình hình thu hút vn u t nc ngoài trên a bàn
thành ph Hà Ni
Hin nay, Hà Ni có 63 quc gia và vùng lãnh th tham gia u t
vi s lng hn 2.700 d án, tng s vn u t gn 22 t USD; Trong
ó, Nht Bn là quc gia có vn u t ln nht (520 d án, vi 4,6 t
USD, chim 22%). Np thu chim 61,3%; gii quyt vic làm cho hn
130 nghìn lao ng (chim 75% tng s lao ng FDI)
Hà Ni có 19 KCN, 3.500 ha, trong ó có 8 KCN ã i vào hot
ng vi tng din tích t t nhiên là 1235 ha; 5 KCN ang trin khai th
tc n bù và xây dng c s h tng.
Qua kho sát 3 KCN: KCN Ni Bài; KCN Quang Minh; KCN Thng
Long: Công ty Canon thuc KCN Bc Thng Long, huyn ông Anh, Hà
12
Ni. Cho thy, nhìn chung các công ty u chú trng n ng dng khoa
hc công ngh vào sn xut, liên tc ci tin cht lng sn phm, không
ngng phát trin th trng ti Vit Nam.
Theo y ban nhân dân Thành ph Hà Ni, Tip ó là kt qu thu hút
u t nc ngoài s liu tính n tháng 12 nm 2014, thành ph Hà Ni ã
thu hút c 418 d án u t và tng vn, vi tng s vn u t ng ký là
1.397,2 triu USD, tng 26% so vi nm 2013 và tng 7,4 so vi k hoch
nm 2014 (1.300 triu USD). Trong ó: Tình hình cp mi giy chng nhn
u t nm 2014 là 313 d án vi tng vn ng ký là 651,2 triu USD; Tình
hình iu chnh tng vn u t d án: Nm 2014 toàn Thành ph có 105
lt d án iu chnh tng vn vi giá tr vn tng là 746 triu USD (tng
20% so vi nm 2013.
3.2.1.2. Hot ng ca các doanh nghip có vn u t nc ngoài
trên a bàn thành ph Hà Ni
Trong quá trình u t nhiu DN ã tích cc i mi công ngh,
nâng cao nng sut lao ng, m rng u t nên vn gi c tc tng
trng khá, to thêm nhiu vic làm cho ngi lao ng và óng góp
ngun thu cho ngân sách ln. in hình là các DN: Marumitsu (KCN
Quang Minh I) u t thêm 12 triu USD, tng thêm 800 công nhân; Công
ty MHI Acrospale Vit Nam (KCN Thng Long) khánh thành dây chuyn
sn xut linh kin máy bay Boeing; Công ty Cheewah (KCN Phú Ngha)
u t thêm 3 triu USD tng thêm 600 công nhân; Công ty Yamaha
(KCN Ni Bài) u t thêm 32 triu USD; Công ty in t Hanel (KCN
Sài ng B) u t tng 105 t ng.
Tuy nhiên, quy mô ca các DNCVTNN còn hn ch, c s h tng
k thut và xã hi ca các DNCVTNN hin có vn cha ng b.
3.2.2. C cu li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh
nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
3.2.2.1. Tin lng và tin thng
Tin lng là vn quan tâm hàng u i vi ngi lao ng
trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni, nó liên quan thit
thc i vi i sng hàng ngày ca bn thân và gia ình ca h. Qua iu
tra kho sát cho thy thu nhp ca ngi lao ng còn thp, mc hài
lòng v các ch chính sách cho công nhân cha cao, c th hin qua
biu 3.2 trong lun án.
- V vn tin lng: a phn ngi lao ng có thái bình
13
thng vi mc lng thu nhp ca mình chim 68,9%, s ngi lao ng
không hài lòng vi mc lng ca mình 22,2% và có 8,9 % ngi lao
ng hài lòng vi mc thu nhp ca mình.
- V tin thng: S công nhân không hài lòng vi tin thng ca
mình lên ti 22,2%, có 64% ngi lao ng có thái bình thng vi
mc tin thng ca DN, có 5,8% là hài lòng vi mc thng hin ti.
Nhng ngi lao ng cho bit: i kèm vi tng lng s là tng
nh mc, cùng k nm ngoái nh mc ca mt công nhân (tính c ca)
khong 1850 sn phm/chuyn/ngày nhng n nay nh mc khoán là 2000
sn phm/chuyn/ngày; nh mc thng là 2300 sn phm/chuyn/ngày.
Nu hoàn thành nh mc khoán thì ngoài tin lng và tin n gia ca,
ngi lao ng mi c hng ph cp chuyên cn. tr nh mc
y, nhiu công nhân khác phi chp nhn n tra tht nhanh hay hn ch
v sinh cá nhân ch cm mt làm vic liên tc t 8 - 10h/ ngày. Và nu
không nh mc, công nhân b ct im chuyên cn và thu nhp.
Công nhân nhà máy Nissei Electric Hanoi ti KCN Bc Thng Long,
ông Anh, Hà Ni cho bit: nh mc tng ca cùng k nm ngoái ch là
4500 sn phm/chuyn/ngày nhng nm nay phi t 5000 - 6000 sn
phm/chuyn/ngày. Nh vy, công nhân phi làm ct lc hn vi nng
sut lao ng tng t 20 - 25% mà lng ch tng thêm 350.000/ tháng.
Tuy nhiên, vi nh mc này nhiu công nhân lành ngh vn làm không
sn lng mà có nguy c tr lng, tr thng. Lng tháng ca ngi
lao ng nhn c không khá hn trc ây trong khi giá c ã tng gp
nhiu ln hn th.
Ngi lao ng cha hài lòng v lng thp (chim 75,4%); ít quan
tâm n công nhân (chim 26,4%); thiu c hi thng tin (chim 22,1%);
không h tr ch cho công nhân (chim 22,7%) [Xem biu 3.3].
T ó, dn n nhng cuc ình công ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN vn thng xy ra, nguyên nhân ch yu là tin công thp
(chim 89,3%), ch ãi ng kém (chim 32,2%), b ép thi gian làm vic
(chim 21%), liên quan trc tip ti li ích kinh t ca ngi lao ng.
3.2.2.2. Các ch ãi ng ca ch doanh nghip có vn u t
nc ngoài i vi ngi lao ng
Phn ln ngi lao ng u c hng các ch ãi ng khi làm
vic trong các DNCVTNN, nhng cha tht s áp ng c nhu cu
cn thit ca ngi lao ng. Mt khác, nhiu doanh nghip chm lng
14
hoc không nâng lng úng k hn cho ngi lao ng, c tình lách lut
sa thi ngi lao ng, vì mc ích li nhun nên các DNCVTNN t
ra nhng quy nh không phù hp vi vn hóa Vit Nam, áp dng chính
sách ti ni làm vic không rõ ràng, x lý k lut, sa thi lao ng không
úng quy nh, ó là nguyên nhân chính gây ra các cuc ình công, bãi
công, tranh chp lao ng hin nay.
3.2.2.3. V nhà cho ngi lao ng
Nhìn chung, các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni thì vn
nhà ca ngi lao ng thc s cha c các ch DN quan tâm.
Qua kho sát ca tác gi các DNCVTNN ti 3 KCN: KCN Thng
Long - ông Anh; KCN Ni Bài - Sóc Sn; KCN Quang Minh - Mê Linh:
T l ngi lao ng i thuê nhà tr vi 343/487 phiu (70,4%); t l
ngi lao ng cùng gia ình là 57/487 phiu (17,5%); t l ngi lao
ng nhà tp th ca DN là 57/487 phiu (11,7%).
Do DNCVTNN cha có h thng nhà cho công nhân nên t l
ngi lao ng phn ln là i thuê nhà tr chim 70,8%, ngi lao ng
phi i thuê nhà gn DN ni mình làm vic. Ngoài thi gian làm vic cng
thng nhà máy thì cuc sng ca công nhân còn rt khó khn, lng
thp, thi gian làm vic kéo dài, cng lao ng tng, không có c hi
phát trin ngh nghip
3.3. ÁNH GIÁ CHUNG V THC HIN LI ÍCH KINH T
CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN
U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN THÀNH PH HÀ NI
3.3.1. Nhng kt qu t c
Trong nhng nm va qua, vi h thng chính sách, pháp lut úng
n ca ng và Nhà nc Vit Nam i vi khu vc kinh t có vn u
t nc ngoài, nhiu nhà u t nc ngoài ã thc hin u t vào a
bàn thành ph Hà Ni, kt qu ca vic u t này ã mang li nhiu thành
tu áng ghi nhn trong thc hin li ích kinh t ca ngi lao ng, góp
phn cho s phát trin kinh t - xã hi trên a bàn thành ph Hà Ni. C
th: Gii quyt vic làm cho ngi lao ng; thu nhp ca ngi lao ng
c tng lên và khá n nh; ngoài tin công là ngun thu nhp chính
nhiu DNCVTNN cng thc hin rng rãi các hình thc tr thng
khuyn khích ngi lao ng làm vic hng say, nhit tình có hiu qu cho
các ch DN, li ích kinh t ca ngi lao ng nhiu DNCVTNN ã
phn ánh thc cht hiu qu lao ng ca h; môi trng và iu kin làm
vic, i sng ca ngi lao ng c ci thin hn.
15
3.3.2. Nhng hn ch và nguyên nhân
3.3.2.1. Nhng hn ch
- Mt là:Tin lng, tin thng còn thp, cha áp ng nhu cu ti
thiu ca ngi lao ng; ch DNCVTNN cha quan tâm tha áng n
quyn li ca ngi lao ng; cht lng nhà và i sng tinh thn ca
ngi lao ng cha c bo m.
- Hai là: Mt s DNCVTNN vn cha tht s quan tâm n ngi
lao ng, nh không nâng lng úng k hn cho ngi lao ng, c tình
lách lut sa thi ngi lao ng; Các DNCVTNN vì mc ích li
nhun t ra nhng quy nh không phù hp vi vn hóa Vit Nam, áp
dng chính sách ti ni làm vic không rõ ràng, x lý k lut, sa thi lao
ng không úng quy nhDo ó, cn tìm ra nhng vn tn ti ang
din ra mt s DNCVTNN và các bin pháp khc phc nhm bo m
li ích kinh t chính áng ca ngi lao ng trong các DNCVTNN.
3.3.2.2. Nguyên nhân ca nhng hn ch
- Th nht: H thng c ch, chính sách bo m li ích kinh t ca
ngi lao ng cha thc s phù hp, hoàn thin.
- Th hai: i ng lao ng ca Vit Nam còn yu v trình nng
lc chuyên môn, rt nhiu ngi có trình hc vn thp, ít c trang b kin
thc pháp lut v quyn và ngha v lao ng, trình chuyên môn, tay ngh, k
nng làm vic theo nhóm, cha áp ng c yêu cu ca các DVCVTNN.
- Th ba: Các t chc công oàn c s cha phát huy c vai trò
bo v quyn li hp pháp ngi lao ng.
-Th t: S gia tng s lng lao ng ln trong các DNCVTNN
c bit là DNCVTNN trong KCN dn n vt quá kh nng qun lý
ca các c quan chc nng gây mt trt t an toàn xã hi trên a bàn, t
nn ngày càng gia tng, nh trm cp, c bc, nghin hút, mi dâm
- Th nm: Các DNCVTNN u t vào Vit Nam nói chung và
u t trên a bàn thành ph Hà Ni nói riêng u nhm mc ích hng
ti thu li nhun ngày càng cao.
3.3.3. Nhng vn t ra v li ích kinh t ca ngi lao ng
trong các doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành
ph Hà Hi
- Li ích kinh t ca ngi lao ng cha bo m c các nhu cu
sng ti thiu, nh hng n i sng vt cht và tinh thn ngi lao ng.
- Li ích kinh t ca ngi lao ng và ch doanh nghip cha c
gii quyt hài hòa, dn ti phát sinh mâu thun.
- Li ích kinh t ca ngi lao ng cha bo m tái sn xut
sc lao ng m rng, dn n ny sinh các hin tng xã hi tiêu cc.
16
Chng 4
QUAN IM VÀ GII PHÁP NHM BO M LI ÍCH KINH T
CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH NGHIP CÓ VN
U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN THÀNH PH HÀ NI
4.1. NHNG QUAN IM C BN NHM BO M LI
ÍCH KINH T CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH
NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN
THÀNH PH HÀ NI
- Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh nghip có vn
u t nc ngoài phi bo m tái sn xut sc lao ng và ci thin i
sng vt cht và tinh thn ca ngi lao ng.
- Bo m LIKT ca ngi lao ng trong các doanh nghip có vn
u t nc ngoài phi gn cht ch vi hoàn thin chính sách, pháp lut
ca Nhà nc.
- Bo m LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN nhm
duy trì hot ng lâu dài ca doanh nghip.
- Bo m LIKT ca ngi lao ng trong DNCVTNN phi thông
qua tha c tp th và phát huy vai trò ca t chc công oàn.
4.2. CÁC GII PHÁP C BN NHM BO M LI ÍCH
KINH T CA NGI LAO NG TRONG CÁC DOANH
NGHIP CÓ VN U T NC NGOÀI TRÊN A BÀN
THÀNH PH HÀ NI
4.2.1. Nhóm gii pháp v phía Nhà nc
4.2.1.1. Hoàn thin môi trng kinh doanh ca các doanh nghip
có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
Ci thin môi trng u t trc ht phi không ngng hoàn thin
th ch kinh t, h thng pháp lut, các ch trng chính sách ca ng và
Nhà nc v thu hút u t nc ngoài cn c xây dng theo hng
thông thoáng có sc hp dn i vi các nhà u t, cn to ra nhng iu
kin u ãi cho phép giúp các nhà u t thc hin các quy trình, th tc
thun li trong vic tham gia u t. Phi tip tc hoàn thin môi trng
th ch chính sách, iu chnh nhng iu khon cha hp lý trong Lut
u t, Lut Doanh nghip sao cho va phù hp vi iu kin thc t ca
Vit Nam va kt hp hài hòa li ích kinh t ca các nhà u t vi li ích
17
quc gia dân tc các bên cùng có li. Cn rà soát li các th tc, quy
trình cp phép u t và các quy ch trong hot ng sn xut kinh doanh,
ct b nhng khâu trung gian các th tc phin hà không cn thit nhm
to iu kin thun li cho các nhà u t.
4.2.1.2. Hoàn thin c ch, chính sách hot ng ca các doanh
nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni bo
m li ích cho ngi lao ng
- Xây dng l trình chin lc, quy hoch s dng hiu qu vn FDI.
Thu hút các DNCVTNN có quy mô va và nh phù hp vi tng lnh
vc, tng vùng, chú ý thu hút và chm sóc nhng nhà u t ln, s dng
công ngh cao, thân thin môi trng, to mt quy hoch thng nht, d
thc hin, t kt qu cao. Nhà nc phi có k hoch nh hng thu hút
u t vào lnh vc có giá tr cao nh công nghip h tr, công nghip sn
xut, phát trin h tng
- To lp môi trng u t, sn xut kinh doanh thun li cho các
DNCVTNN luôn m bo n nh v chính tr, kinh t cho hot ng
sn xut kinh doanh ca các nhà u t nc ngoài.
- Nhà nc xây dng h thng lut pháp và c ch, chính sách liên
quan n hot ng ca DNCVTNN, hoàn thin theo hng quy nh
trách nhim ca ch DNCVTNN có s dng lao ng gin n phi b
trí thi gian và iu kin mi mi ngi lao ng có th va hc va
làm, nâng cao trình chuyên môn, nhn thc pháp lut.
- Khuyn khích, tôn vinh các DNCVTNN thc hin tt li ích kinh
t ca ngi lao ng.
- Tip tc rà soát, chnh sa các B lut Lao ng, Lut u t trong
nc và nc ngoài có liên quan n li ích ngi lao ng, môi trng
u t, các chính sách u ãi u t hp dn.
- Các c quan chc nng cn tng cng kim tra, kim soát hot ng
sn xut kinh doanh ca DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
- Trin khai thc hin a dng hóa, linh hot hot ng i ngoi,
xây dng tình hu ngh oàn kt gia Hà Ni vi cng ng ngi nc
ngoài ang làm vic sinh sng trên a bàn.
18
4.2.1.3. H tr ca nhà nc v ào to ngi lao ng trong các
doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
- Nhà nc cn phi có các chính sách kt hp vi DNCVTNN hai
bên u phi có vai trò nht nh trong vn m bo ngun nhân lc.
Nhà nc và các c quan chc nng cn qun lý tt h thng ào to
ngun nhân lc, ch ng tin hành kho sát, quy hoch nm chc nhu cu
ngun nhân lc ca các ch DNCVTNN
- Tng bc i mi h thng giáo dc và ào to nhm phát trin
ngun nhân lc, to ngun lc có trình cao áp ng yêu cu hi nhp
và phát trin kinh t t nc.
- Các c quan chc nng phi tng cng giám sát theo dõi, qun lý
lc lng lao ng trong các DNCVTNN.
- Cn phi rà soát, b sung quy hoch mng li các c s dy ngh
áp ng nhu cu lao ng trong các DNCVTNN, trong ó khuyn khích
thành lp c s dy ngh trong các DNCVTNN, nht là trong các
DNCVTNN có s dng nhiu lao ng.
4.2.1.4. Nâng cao trách nhim ca c quan Nhà nc, chính
quyn a phng trong qun lý các doanh nghip có vn u t nc
ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
Tip tc duy trì ch giao ban nh k gia các b, ngành trung
ng vi các a phng có nhiu d án u t nc ngoài; y mnh
công tác hng dn, kim tra, x lý các trng hp vi phm pháp lut,
chính sách, quy hoch; to môi trng kinh doanh tt vi các nhà u t;
nâng cao hiu qu qun lý ca ban qun lý các KCN ca Hà Ni.
4.2.1.5. Tng cng s kt hp gia các c quan chc nng trong
gii quyt vn li ích kinh t ca ngi lao ng trong các doanh
nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
- Tng cng xây dng các n công an ti các KCN vi quy mô
chính quy và lc lng chuyên nghip nhm nm bt tình hình thc t.
- Xây dng cng tác viên bí mt các DNCVTNN nhm nm tình
hình hot ng sn xut, kinh doanh ca tng công ty, bit c công nhân
làm vic trong môi trng nh th nào, ng thi nm bt c hot ng
ch DN s dng ngi lao ng.
- M h s iu tra c bn i vi các DNCVTNN hot ng trong KCN.
19
- Tng cng m bo trt t giao thông trong các khu công nghip.
- Lc lng Công an phi kt hp vi các c quan chc nng nh
Ban qun lý khu công nghip, Liên oàn lao ng thành ph Hà Ni, nhm
phòng nga và nm bt kp thi các cuc ình công, bãi công ti các KCN,
nhm n nh tình hình an ninh trt t ti KCN.
- Lc lng Công an phi kt hp vi DNCVTNN, chính quyn
a phng, c bit là lc lng Công an xã làm tt công tác tm trú, tm
vng, nm chc c s lng nhân khu trên a bàn.
4.2.1.6. Khuyn khích, tôn vinh các doanh nghip có vn u t
nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni thc hin tt li ích kinh t ca
ngi lao ng
4.2.2. Nhóm gii pháp v phía ngi lao ng
4.2.2.1. Nâng cao trình vn hóa, tay ngh, chuyên môn nghip v cho
ngi lao ng trong các doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn
thành ph Hà Ni
- Ngi lao ng làm vic trong DNCVTNN phi t nâng cao trình
chuyên môn, tay ngh, thành tho vi tính, thích nghi vi công ngh máy
móc tiên tin, có k nng giao tip, làm vic theo nhóm, thích nghi vi s
thay i và tình hung mi mà DNCVTNN t ra.
- Khi c tuyn dng làm vic trong DNCVTNN, bên cnh
nng lc nghip v chuyên môn, ngi lao ng cn rèn luyn cho
mình tác phong công nghip, cn cù chu khó, sáng to và bit cách
làm vic theo nhóm.
- Cùng vi trình chuyên môn k thut trong lao ng, thái ca
nhng ngi lao ng trong vic òi hi nhng nhu cu chính áng ca
mình cng có vai trò i vi vic bo m li ích kinh t ca h. Các
quyn li chính áng ca nhng ngi lao ng c các ch
DNCVTNN áp ng thì li ích kinh t ca h s c thc hin tt hn.
4.2.2.2. Nâng cao hiu bit lut pháp ca ngi lao ng làm vic
trong các doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành
ph Hà Ni
- Nâng cao hiu bit pháp lut cho ngi lao ng trong các
DNCVTNN nhm tng bc hình thành thói quen hàng ng theo pháp
lut, giúp ngi lao ng gii quyt hài hòa các mi quan h xã hi, c
20
bit hn ch tình trng xung t trong mi quan h vi ngi s dng lao ng.
- a dng hóa các hình thc tuyên truyn, ph bin, giáo dc pháp
lut cho ngi lao ng các vn bn pháp lut có liên quan trc tip n
ngha v và quyn li ca ngi lao ng nh: B lut Lao ng; Lut
Công oàn; Lut bo him xã hi.
4.3.2.3. Nâng cao ý thc, k lut ca ngi lao ng làm vic trong
các doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
- Xây dng cho ngi lao ng có tác phong công nghip.
- Ngi lao ng cn tôn trng tính c thù ca DNCVTNN, xây
dng s gn bó lâu dài gia ngi lao ng vi DNCVTNN.
4.2.3. Nhóm gii pháp v phía doanh nghip có vn u t nc ngoài
4.2.3.1. Nâng cao ý thc chp hành lut pháp Vit Nam ca các
doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
DNCVTNN kinh doanh trên t nc Vit Nam và a bàn thành
ph Hà Ni nói riêng khi u t vào hot ng sn xut kinh doanh trc
ht phi tuân th và thc hin úng, y các qui trình v th tc tin
hành u t, phi nghiên cu xem xét hiu v h thng lut pháp và
chính sách i vi các nhà u t nc ngoài ca Nhà nc, các cp chính
quyn a phng.
4.2.3.2. Xác nh bo m li ích kinh t ca ngi lao ng ng
thi cng chính là bo m li ích kinh t cho ch doanh nghip có vn
u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
i vi nhng quan h lao ng làm vic trong các DNCVTNN
trên a bàn thành ph Hà Ni, các ch DN cn xây dng quan h gn bó
mt thit to iu kin giúp ln nhau ôi bên cùng có li. Trong vic
bo m thc hin li ích ca nhng ngi lao ng cm có thái quan
tâm ti li ích chính áng ca nhng ngi lao ng, thông qua vic tr tin
công, tin thng, tin chi phí n gia ca, nâng cao tay ngh, to môi trng
thông thoáng trong lao ng và bo m i sng tinh thn cho ngi lao
ng. Bên cnh ó, trong quan h ng x vi ngi lao ng cn phi bo
m tính nhân vn, truyn thng vn hóa ca ngi Vit Nam.
4.2.3.3. Phát huy vai trò ca các t chc công oàn c s trong các
doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn thành ph Hà Ni
i vi các DNCVTNN cha có t chc công oàn: Cn phi
21
nhanh chóng xây dng t chc công oàn trong DNCVTNN.
i vi các DNCVTNN ã có t chc công oàn: nh k t chc
sinh hot, i hi công oàn úng nh k.
4.2.3.4. Doanh nghip có vn u t nc ngoài trên a bàn
thành ph Hà Ni cn to môi trng làm vic sáng to và thân thin
trong doanh nghip cho ngi lao ng
- V môi trng lao ng: Cn to môi trng làm vic sáng to và
thân thin, các ch bo him y ; ãi ng u vit và không chm
lng ca ngi lao ng.
- V hot ng ào to: Ch DNCVTNN cn phi có chin lc
ào to cho ngi lao ng có trình chuyên môn k thut tt. Luôn có
ch trng, chính sách ào to thng xuyên nâng cao k nng, nhn thc
t duy mi cho ngi lao ng.
- V nhà n cho ngi lao ng: Xây dng các nhà n sch s, thông
thoáng. Thc n mi ngày có s thay i bo m cht lng v sinh an
toàn thc phm và dinh dng cho ngi lao ng.
- Khích l ngi lao ng: Hàng nm ch DN nên t chc thm quan
du lch cho ngi lao ng, quan tâm n ngày sinh nht ca ngi lao
ng, c bit có ch chính sách cho ngi lao ng ang mang thai
- Các ch DNCVTNN cn khuyn khích, phát huy tính sáng to
ca ngi lao ng "trí tu Vit trong DNCVTNN".
4.2.3.5. Ch doanh nghip có vn u t nc ngoài thng xuyên
tìm hiu v phong tc, tp quán, quan tâm thc hin trách nhim xã hi
i vi ngi lao ng trong doanh nghip
- Ch DN luôn lng nghe, thu hiu và chia s vi ngi lao ng.
- Thc hin trách nhim xã hi i vi ngi lao ng trong DN
c th hin nhng cam kt ca DN trong vic hp tác vi ngi lao
ng, gia ình, cng ng, a phng và xã hi ci thin cht lng
cuc sng ca ngi lao ng.
22
KT LUN
Các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni trong nhng nm
qua ã có nhng óng góp tích cc cho s phát trin kinh t - xã hi, tng
thu nhp, to vic làm cho ngi lao ng. Tuy nhiên, vn phân phi
tin lng, thu nhp, cht lng cuc sng, quyn li ca ngi lao ng,
vn còn nhiu bt cp, cn có nhng gii pháp nhm bo m LIKT ca
ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
Vi bn chng, tác gi lun án ã nghiên cu, phân tích, ánh giá và a
ra mt s kt lun sau:
1. Li ích kinh t là mt phm trù kinh t khách quan nó phát sinh và
tn ti trên c s ca mt quan h sn xut nht nh, là hình thc biu
hin ca quan h sn xut và phn ánh mt bn cht nht ca quan h sn
xut. LIKT không tu thuc vào yu t ch quan ca con ngi (không tu
thuc ch là con ngi có nhn thc c nó hay không, mà do a v
ca h trong QHSX quyt nh).
2. Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN là
phm trù kinh t, th hin mi quan h kinh t gia nhng ngi lao ng
vi các ch DNCVTNN; phn ánh nhng nhu cu, ng c khách quan
ca ngi lao ng tham gia vào các hot ng kinh t trong
DNCVTNN.
3. Li ích kinh t ca ngi lao ng trong các DNCVTNN mang
nhng c im sau: Biu th và phn ánh quan h li ích gia ngi lao
ng vi ch DN; là mt phm trù mang tính khách quan; mang tính giai
cp và lch s m nét. C cu LIKT ca ngi lao ng trong các
DNCVTNN bao gm LIKT trc tip và LIKT gián tip và hai nhóm
nhân t nh hng li ích trc tip, li ích gián tip n LIKT ca ngi
lao ng trong các DNCVTNN. ng thi lun án nghiên cu kinh
nghim ca mt s a phng trong nc v bo m LIKT ca ngi lao
ng trong các DNCVTNN, t ó rút ra nm bài hc kinh nghim có giá
tr tham kho b ích cho thành ph Hà Ni.
23
4. Lun án ã phân tích nhng thun li và khó khn thc hin LIKT
ca ngi lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni.
Trên c s làm rõ tình hình thu hút vn u t nc ngoài và tình hình
hot ng SXKD ca các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni;
lun án phân tích, ánh giá thc trng thc hin LIKT ca ngi lao ng
trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni thi gian qua, t ó
thy c nhng kt qu t c nht nh. Tuy nhiên, LIKT ca ngi
lao ng trong các DNCVTNN trên a bàn thành ph Hà Ni cng còn
mt s hn ch nh: Tin lng, tin thng còn thp, cha áp ng nhu
cu ti thiu ca ngi lao ng; Ch DNCVTNN cha quan tâm tha
áng n quyn li ca ngi lao ng; Cht lng nhà và i sng tinh
thn ca ngi lao ng cha c bo m. Nguyên nhân ca nhng hn
ch trên ch yu là: H thng c ch, chính sách bo m LIKT ca ngi
lao ng cha thc s phù hp, hoàn thin; trình i ng ngi lao
ng cò yu; các t chc công oàn c s cha phát huy vai trò bo v ca
ngi lao ng; s gia tng s lng lao ng ln; mc ích ca các
DNCVTNN là li nhun cao. T ó t ra nhng vn cn quan tâm
gii quyt là: LIKT ca ngi lao ng cha bo m c các nhu cu
sng ti thiu, nh hng n i sng vt cht và tinh thn ngi lao
ng; LIKT ca ngi lao ng và ch DN cha c gii quyt hài hòa,
dn ti phát sinh mâu thun; LIKT ca ngi lao ng cha bo m
tái sn xut sc lao ng, dn ti ny sinh các hin tng tiêu cc, ây là
c s quan trng bo m cn c khoa hc và thc tin cho vic gii quyt
nhng ni dung tip theo.
5. bo m LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN
trên a bàn thành ph Hà Ni lun án a ra 4 quan im cn phi quán
trit: LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN phi bo m tái
sn xut sc lao ng và nâng cao i sng vt cht và tinh thn ca ngi
lao ng; Bo m LIKT ca ngi lao ng trong các DNCVTNN phi
gn cht ch vi hoàn thin chính sách, pháp lut ca Nhà nc; Bo m