Mt s cp nht trong
điu tr cơn tăng huyt p
TS H Hunh Quang Trí
Vin Tim TP HCM
Cơn tăng huyt p
(hypertensive crisis)
• Cơn tăng huyt p cn cp cu ti khn (hypertensive
emergency): Cơn tăng huyt p nng km tn thương cơ
quan đích tin trin
• Cơn tăng huyt p cn cp cu khn (hypertensive
urgency): Cơn tăng huyt p nng không km tn thương
cơ quan đích tin trin
JNC 7. Hypertension 2003;42:1206-1252
Tăng huyt p nng
HA > 180/110 mm Hg
Tn thương cơ quan đích tin trin?
Thuc ung
Ti khm sau 24g
Không
Ln đu
Tăng HA c/c khn
Điu chnh thuc
Ti khm sau 72g
Cơn thưng xuyên
Tăng HA không k/s
Thuc TM
Nhp ICU
Coù
Tăng HA
cp cu ti khn
C
Cc yu t thc đy cơn tăng HA nng
• Điu tr không thch hp:
- Không kim sot tt HA (dng thuc không đ liu, không
phi hp thuc)
- Thuc dng km (KVKS, corticoid, cam tho)
• Bnh nhân không tuân tr: T ngưng thuc, ăn mn
• Hp đng mch thn mi xut hin hoc tin trin
ESH Scientific Newsletter 2006;7:No.28
Cơn tăng HA cn cp cu ti khn
• Bnh no tăng HA
• TBMMN: nhi mu no cp, XH no, XH dưi mng nhn
• Hi chng mch vnh cp
• Bc tch ĐMC
• Ph phi cp
• Suy thn cp hoc suy thn tin trin nhanh
• Sn git
• Cơn tăng HA trong u ty thưng thn
• Cơn tăng HA do thuc (sympathomimetic, cocaine, phenyl-
propanolamine, cyclosporin, IMAO)
• Cơn tăng HA hu phu
Hypertensive Emergency
Improved survival with early Dx and Rx
1
-
Year Survival
1925 1937 1950 1962 1975 1987
%
50
0
100
Mayo
Chicago
London
S.F.
S.F.
Melbourne
Sydney
London
Cleveland
France
U.K.
France
France
Chicago
Melbourne
Japan
WJ Elliott, 1992
25
75
Nguyên tc điu tr tăng HA cp cu ti khn
• Cho bnh nhân nhp khoa săn sc tch cc
• Nu c điu kin, theo dõi HA trc tip trong đng mch
• H HA ngay bng thuc truyn TM
• Trong đa s trưng hp không nht thit phi đưa HA ngay v
mc bình thưng:
- H HA 20-25% trong vng 1 gi đu
- Nu tình trng bnh nhân n, tip tc h HA xung mc
160/100 mm Hg trong vng 2-6 gi v xung mc bnh
thưng trong vng 24-48 gi
(Baumann BM, Townsend RR. Cardiovascular
Therapeutics, 4
th
edition, 2013:513)
Nitroglycerin
• Dn c tiu đng mch ln tnh mch
– Cơ ch: cGMP
• Bt đu tc dng: 2-5 min; T ½: 4 min
– Tc dng ko di: 5-10 min
• Liu khi đu 20-30 g/min
– Chnh liu 10 g/min mi 3-5 min
• Tc dng ngoi : nhc đu, TST,
bun nôn, methemoglobinemia
• Gim hiu qu (ln thuoác) theo thi gian
JNC 7. JAMA 2003;289:2560-2571
Cơ ch ln thuc nhm nitrate
• Gim chuyn đi thnh nitric oxide
1
• Cn kit gc sulfhydryl trong t bo
2,3
• S thích nghi thn kinh th dch
4
• Tăng tng hp anion superoxide
5
• Điu ha ngưc lm tăng tng hp endothelin
6
1. Münzel T. Am J Cardiol. 1996;77:24C-30C.
2. Parker JD, Parker JO. N Engl J Med. 1998;338:520-531.
3. Needleman P, Johnson EMJ. J Pharmacol Exp Ther. 1973;184:709-715.
4. Münzel T, et al. J Am Coll Cardiol. 1996;27:297-303.
5. Münzel T, et al. J Clin Invest. 1995;95:187-194.
6. Münzel T, et al. Proc Natl Acad Sci. 1995;92:5244-5248.
Nicardipine
• Dn tiu đng mch chn lc
1
– SVR mnh
2-6
– Dn mch no v mch vnh
• Tc dng chn lc cơ trơn mch mu
1
– c ch cơ tim ti thiu
– Không c ch dn truyn nh tht
• Không tăng p lc ni s
7
• Liu khi đu 5 mg/h, điu chnh 2,5 mg/h mi 5 min;
Liu ti đa 15 mg/h
• Tc dng ngoi : TST, tt HA, flushing
1.Clarke B, et al. Br J Pharmacol. 1983;79:333P.
2.Lambert CR, et al. Am J Cardiol. 1987;60:471-476.
3.Silke B, et al. Br J Clin Pharmacol. 1985;20:169S-176S.
4.Lambert CR, et al Am J Cardiol. 1985;55:652-656.
5. Visser CA, et al. Postgrad Med J. 1984;60:17-20.
6. Silke B, et al. Br J Clin Pharmacol. 1985;20:169S-176S.
7. Nishiyama MT, et al. Can J Anaesth. 2000;47:1196-1201.
X trí tăng HA trong TBMMN cp
• Nhi mu no cp
• Xut huyt ni s
X trí tăng HA trong đt qu dng TMCB cp
(AHA / ASA 2013)
Bnh nhân không c ch đnh điu tr ti thông mch cp
(bng rtPA): Dng thuc h HA nu HA tâm thu > 220 mm Hg
hoc HA tâm trương > 120 mm Hg nhiu ln đo.
• Bnh nhân thích hp cho điu tr ti thông mch cp nhưng c HA >
185/110 mm Hg:
- Labetalol 10-20 mg TM trong 1-2 min, c th lp li 1 ln, hoc
- Nicardipine 5 mg/h TM, điu chnh 2,5 mg/h mi 5-15 min, ti đa
15 mg/h; Khi đt đưc HA mong mun, điu chnh liu đ duy trì
- C th dng cc thuc khc (hydralazine, enalaprilate v.v…) nu
thích hp
• Nu không đt đưc v duy tr HA ≤ 185/110 mm Hg, không dng
rtPA
X trí tăng HA trong đt qu dng TMCB cp
(AHA / ASA 2013)
X trí nhm duy tr HA ≤ 180/105 mm Hg trong v sau khi truyn rtPA:
• Theo dõi HA mi 15 min trong 2 gi k t khi bt đu liu php rtPA, sau
đ mi 30 min trong 6 gi, v sau đ mi gi trong 16 gi
• Nu HA tâm thu > 180-230 mm Hg hoc tâm trương > 105-120 mm Hg:
- Labetalol 10 mg TM, sau đ truyn TM liên tc 2-8 mg/min, hoc
- Nicardipine 5 mg/h TM, chnh 2,5 mg/h mi 5-15 min, ti đa 15 mg/h
• Nu HA không kim sot đưc hoc HA tâm trương > 140 mm Hg, xem
xt dng sodium nitroprusside truyn TM
X trí tăng HA trong đt qu dng TMCB cp
(AHA / ASA 2013)
N = 404
Nghiên cu INTERACT
(Intensive Blood Pressure Reduction in Acute Cerebral Hemorrhage)
Modified Rankin Score: OR 0.87 (0.77-1.00); P = 0.04