Xác định yếu tố thành công trong công tác giáo dục học sinh tại trung tâm dạy nghề phước lộc và khả năng áp dụng cho các trung tâm dạy nghề khác

TĨM T T LU NăVĔN
Tổăch căKhoaăh că- Giáoăd că- Vĕnăhóaăliênăhi păqu căUnescoăđ aăraăb nă
tr ăc tăc aăvi căh căt pă ăth ăkỷăXXI,ăđóălƠ:ăh căđ ăbi t,ăh căđ ălƠm,ăh căđ ăcùngă
chungăs ngăvƠăh căđ ălƠmăng

i.ăĐơyălƠăquanăđi măgiáoăd căconăng

iătoƠnădi n.

Hi nănay,ăgiáoăd cătoƠnădi năchoăh căsinhăngh ăđangăgặpănhi uăkhóăkhĕn.ăVìă
th ,ănghiênăc uăm tăn iăđangăthƠnhăcơngăđ ăcóănh ngăbƠiăh căkinhănghi mălƠăđi uă
cầnăthi t.ăTheoăđánhăgiáăc aănhi uăchuyênăgiaăs ăph m,ăcácănhƠătuy năd ngăt iăkhuă
côngă nghi pă Phúă Mỹ,ă cũngă nh ă nh ngă nhƠă qu nă lỦă d yă ngh ă c aă t nhă BƠă R aă ậ
VũngăTƠu,ăthìăTrungăTơmăD yăNgh ăPh

căL căđƣăcóănh ngăthƠnhăcơngănh tăđ nhă

trongălƣnhăvựcăgiáoăd căngh ănghi pătheoăquanăđi mătoƠnădi n.ă
V iănh ngălỦădoătrên,ăng

iănghiênăc uăch năđ ătƠi:ăắXác định yếu tố thành

công trong công tác giáo dục học sinh tại trung tâm dạy nghề Phước Lộc và khả
năng áp dụng cho các trung tâm dạy nghề khác”ăđ ăthựcăhi nălu năvĕnăt tănghi p.
Lu năvĕnăbaoăg mănh ngăphầnăchínhăsau:


Phần m đầu: PhầnănƠyătrìnhăbƠyălỦădoăch năđ ătƠi,ăm cătiêu,ăcơuăh iănghiênă
c u,ă gi ă thuy t,ă nhi mă v ă vƠă n iă dungă nghiênă c u,ă đ iă t
nghiênăc u,ăph



ngă vƠă kháchă th ă

ngăphápănghiênăc uăvƠăgi iăh năđ ătƠi.

Phần nội dung,ătrìnhăbƠyătrongăbaăch

ngăg mănh ngăđi măchínhăsau:

Cơ sở lý luận giáo dục toàn diện:ăNghiênăc uăv ăgiáoăd cătoƠnădi nătrênăth
gi iăvƠăVi tăNamăchoăth yănh ngăquanăđi măgiáoăd căđiăli năv iăm cătiêu,ă
nguyênăt căthựcăhi n,ăn iădung,ăph

ngăpháp,ămôiătr

ngăvƠăcácăconăđ

ngă

giáoăd c.ă
Nh ngăv năđ ăc ăb nătrênăcầnăđ
cầuăv ăm cătiêu,ăch
d c,ămôiătr

călƠmărõăv ăc ăs ălỦălu n,ănêuăraăcácăyêuă

ngătrình,ăn iădung,ăph

ng pháp,ăcácăconăđ

ngăgiáoă

ngăgiáoăd c…

Thiết kế và nghiên cứu quá trình giáo dục tại Trung tâm.ăThi tăk ăcơngăc ă
nghiênă c uă dựaă trên c ă s ă lỦă lu nă giáoă d că vƠă nh ngă hi uă bi tă bană đầuă v ă
Trungătơm.ăK tăqu ănghiênăc uăđ

cătrìnhăbƠyăthƠnhănh ngăn iădungăchính:ă

v


gi iăthi uăquanăđi măti păc năgiáoăd cătoƠnădi năc aăTrungătơm; môăt ănh ngă
nétăđặcătr ngăc aăqătrìnhăgiáoăd căt iăTrungătơmăvƠănh ngăho tăđ ngăgiáoă
d cătrongămơiătr

ngăn iătrú;ăk tăqu ăđi uătra,ănghiênăc uăchoăth yăcơngătácă

giáoăd căt iăTrungătơmăđ

căh căsinhăthíchăthú,ăđónănh năvƠădoanhănghi pă

nghi păcũngăđánhăgiáăcaoăthƠnhăqu ăgiáoăd cătoƠnădi năc aăTrungătơm.
Phân tích những yếu tố trong q trình giáo dục tại Trung tâm: phân tích và
xácăđ nhănh ngăy uăt ăthƠnhăcơngăvƠănh ngăy uăt ăcịnăgi iăh n;ăvà kh ănĕngă
ápăd ngănh ngăbƠiăh căkinhănghi mănƠyăchoăcácătrungăd yăngh ăkhác.ă


Kết luận

K tă qu ă nghiênă c uă ch ă raă rằng,ă thƠnhă côngă c aă TTDNă Ph

că L că v ă giáoă

d cătoƠnădi năchoăh căsinhăngh ălƠănh ăcácăy uăt :
- Sựăth ngănh tăquanăđi măgiáoăd cătoƠnădi năc aătoƠnăTrungătơm,ăđặcăbi tă
lƠătrongăđ iăngũăgiáoăd căviênăcóătơmăvƠ cóănĕngălực.
- Đ iă t

ngă giáoă d că lƠă thanhă thi uă niênă hamă ch iă h nă hamă h c,ă vìă th ă

nhi măv ăđầuătiênălƠălƠmăh căsinhămu năthayăđổiăb năthơn,ăc ngătácăvƠoă
quáătrìnhăgiáoăd c.ă
- Nhi uăph

ngăphápăgiáoăd căđ

căph iăh păthựcăhi n.ăTrongăđó,ăph

ngă

phápănổiăb tă ăTrungătơmălƠăsựăhi nădi năthơnătìnhăc aăgiáoăd căviênătrongă
m iăho tăđ ngăc aăh căsinh.
- Sựăk tăh păgi aăcácăy uăt ătrênătrongăcácăconăđ

ngăgiáoăd c:ăd yăh căvƠă

d yăngh ,ălaoăđ ngătựăph căv ,ăgiáoăd cănh năth căhằngăngƠyăvƠăcácăho tă

đ ngăthanhăthi uăniên yêuăthíchălƠăơmănh c,ăk chăngh ,ăsơnăch iăth ăthao.
Nghiênă c uă cũngă ch ă raă vi că giáoă d că tríă tu ă quaă conă đ

ngă d yă h că cầnă

đ

că nơngă caoă h n:ă giúpă h că sinhă cóă đ

că ki nă th că cĕnă b nă ă cácă l pă d

ph

ngăphápăh căt p,ă ngăd ngăcácăph

ngăphápăd yăh cătíchăcựcăhóaăh căsinh.

Nh ngăbƠiăh cărútăraătừăTTDNăPh

iă vƠă

căL căhoƠnătoƠnăcóăth ăápăd ngăchoăcácă

TTDNăkhác,ănh tălƠănh ngăc ăs ăcóăđi uăki năchoăh căsinhăn iătrú.

vi


ABSTRACT
The UNESCO (the United Nations for Sciences, Education, Culture

Organization) showed four pillars of education in the twenty-first century, which were:
learning to know, learning to do, learning to live together and learning to be. These four
fundamental pillars reflected the standpoint of integral human education.
Actually in Vietnam, the integral education for vocational students were facing
many difficulties. Therefore, to study the elements in the students' successful education
in one school and to draw out its valuable experience was a helpful task. According to
the evaluation of many education experts, the employeers in Phu My industrial parks,
and the vocation managers in Ba Ria province, the Vocational Training Center of
Phuoc Loc got a certain success in the training aspects regarding the integral education.
With the above reasons, the researchers chose the following title for our
graduationăthesis:ăắIdentifying the successful elements in the students’ education at
Phuoc Loc Vocational Training Center, and the possibility of applying these
elements to other centers.”ă
The thesis consists of:
Introduction:
The reason to choose the title, the purpose, questions for researching, the hypothesis
for researching, the task and contents of researching, its objects and subjects, its
method and limitations.
The Contents:
The contents were divided into three main parts:
Basic rationale of the idea of the integral education: Presenting the researches
on the integral education in the world and in Vietnam, with the purpose to clarify the
fundamental elements, which were: the education views associated with its aims,
realizing principles, contents, methods, environment and different paths of education.
Those critical questions should be clarified about its rational, its requested
aim, its program, its contents, its method, its different educational roads, its
environments…ă Design and study the educational process of the center, which
consisted of designing the tools of research based on the educational rationale and
vii

the primary knowledge about the center. The results of the research were presented
ină theseă maină points:ă introductionă ofă theă center’să integrală educationă approach,ă
descriptive characteristics in the educational processes of the center, and the
activities of the hostel concerning the environment of the center. The data of
research proved the satisfaction of the students concerning the educational works of
the center and the high evaluation of the business companies concerning the
integral education of the center. Analyzing the most important elements in
education process at the center: studying and pointing out the helpful and limited
elements. and showing the possibility to apply these practices at other vocational
training centers
Conclusion:
The data of research pointed out: the success of the integral education of Phuoc Loc
Vocational Training Center for the students was based on the following elements:
-

The unity of the educational view of the whole center, specially based on the staff
of good-heart and competent educators.

-

The subjects were the young who love more to play than to study, therefore, the
priority of education should have been encouraging them to form their own
personality and to cooperate in the educational process.

-

Different methods of education were coordinated and realized. Among the
methods of education the most considerable one was the friendly presence of the
educators among the young wherever they might be.

-

The combination of the elements mentioned above was applied in all educational
paths which consisted of academic and vocational training teaching, to help oneself
to survive, to learn from daily life, music, theater, playground and sports.
We also pointed out that the teaching process of education in Phuoc Loc Vocational

Training Center needed to stress on the whole intellectual education: helping the
students acquiring the fundamental education of the former classes and learning
method, and teaching them to be more active in learning.
The lessons drawn from Phuoc Loc Vocational Training Center may definitely be
applied to other vocational training centers, specially in those having hostels for the students.

viii


M CL C

LụăL CHăKHOAăH C ................................................................................... ii
L IăCAMăĐOAN .......................................................................................... iii
L IăTRIăỂN ................................................................................................... iv
TịMăT TăLU NăVĔN ..................................................................................v
ABSTRACT .................................................................................................. vii
M CăL C...................................................................................................... ix
CÁCăCH ăVI TăT T ................................................................................. xiv
DANHăSÁCHăCÁCăB NG ...........................................................................xv
DANHăSÁCHăCÁCăBI UăĐ .................................................................... xvi
PhầnăM ăĐầu ...................................................................................................1
1.ăLỦădoăch năđ ătƠi ......................................................................................1

2.ăM cătiêuăc aăđ ătƠi ...................................................................................2
3.ăCơuăh iănghiênăc u ..................................................................................2
4.ăGi ăthuy tănghiênăc u ..............................................................................2
5.ăNhi măv ănghiênăc uăvƠăn iădungănghiênăc u ........................................3
6.ăĐ iăt
7. Ph

ngăvƠăkháchăth ănghiênăc u .........................................................3
ngăphápănghiênăc u..........................................................................3

8. Gi iăh năđ ătƠi ..........................................................................................4
Ch

ng 1 C S ăLụăLU NăV ăV NăĐ ăGIÁOăD CăTOÀNăDI N ........4

1.1ăL chăs ăv ăgiáoăd cătoƠnădi n ................................................................4
1.1.1ăL chăs ăv năđ ăgiáoăd cătoƠnădi n...................................................4

ix


1.1.2ăL chăs ănghiênăc uăv năđ ăgiáoăd cătoƠnădi nătrênăth ăgi i ...........5
1.1.3ăL chăs ănghiênăc uăv năđ ăt iăVi tăNam ........................................9
1.2ăM tăs ăkháiăni măliênăquanăđ năquáătrìnhăgiáoăd c .............................10
1.2.1ăQuáătrìnhăgiáoăd c .........................................................................10
1.2.2ăCácăkhơuăc aăquáătrìnhăgiáoăd c ...................................................10
1.2.3ăM cătiêuăgiáoăd c ..........................................................................11
1.2.4ăNguyênălỦăgiáoăd căvƠănguyênăt căgiáoăd c .................................11
1.2.5ăN iădungăgiáoăd c .........................................................................12
1.2.6 Ph

ngăphápăgiáoăd c ...................................................................12

1.2.7ăHìnhăth cătổăch căgiáoăd c ...........................................................13
1.2.8ăCácăconăđ

ngăgiáoăd c ................................................................13

1.2.9ăNh ngăy uăt ăthƠnhăcôngătrongăcôngătácăgiáoăd c .......................13
1.3 C s ălỦăthuy tăv ăgiáoăd căconăng

iătoƠnădi n.................................13

1.3.1ăM cătiêuăgiáoăd c ..........................................................................13
1.3.2ăCácănguyênălỦăgiáoăd c .................................................................14
1.3.3ăCácănguyênăt căgiáoăd c ...............................................................17
1.3.4ăCácănguyênăt căd yăh c ................................................................20
1.3.5ăN iădungăvƠănhi măv ăgiáoăd c ....................................................22
1.3.6 Ph

ngăphápăgiáoăd c ...................................................................27

1.3.7ăĐánhăgiáăquáătrìnhăgiáoăd c ..........................................................30
1.4ăK tălu năch

ng 1 ................................................................................33

x

Ch

ng 2ă NGHIểNă C Uă QUÁă TRỊNHă GIÁOă D Că H Că SINHă ă T Iă

TRUNGăTỂMăD YăNGH ăPH

CăL C .............................................................36

2.1 Gi iăthi uăv ăTrungătơmăd yăngh ăPh

căL c .....................................36

2.1.1ăB iăc nhăl chăs ăvƠăquy tăđ nhăthƠnhăt păTrungătơm ....................36
2.1.2ăL chăs ăhìnhăthƠnhăTrungătơm .......................................................37
2.1.3ăCácăngƠnhăđƠoăt oăt iăTrungătơm ..................................................38
2.1.4 C s ăv tăch tăhi nănay .................................................................39
2.1.5ăNhơnăsựăhi nănay...........................................................................40
2.1.6 Đ iăt

ngăh căsinh ........................................................................40

2.2ăThi tăk ănghiênăc uăvƠăquáătrìnhănghiênăc u.......................................41
2.2.1ăNghiênăc uăc s ăthựcăti năc aăTrungătơm ...................................41
2.2.2 Nghiênăc uăquáătrìnhăgiáoăd căt iăTrungătơm ...............................42
2.2.3ăThi tăk ăcơngăc ănghiênăc u .........................................................42
2.2.4 X ălỦăthơngătinăvƠătrìnhăbƠyăk tăqu ănghiênăc u ..........................47
2.3ăQuanăđi măti păc năgiáoăd căc aăTrungătâm .......................................49
2.3.1ăTri tălỦăgiáoăduc ............................................................................49
2.3.2ăM căđích .......................................................................................49
2.3.3ăĐ ngălực giáoăd c: ........................................................................50

2.3.4ăM cătiêuăgiáoăd c ..........................................................................50
2.3.5ăN iădungăvƠănhi măv ăgiáoăd c ....................................................50
2.3.6 Ph

ngăphápăgiáoăd c ...................................................................51

2.3.7ăK ăho chăch

ngătrìnhăgiáoăd c ...................................................51

2.4ăQuáătrìnhăgiáoăd căt iăTrungătơmăd yăngh ăPh

căL c .......................52

2.4.1ăHo tăđ ngăgiáoăd căt iăTrungătơmăd yăngh ă(tr

xi

ngăh c) ...........52


2.4.2ăHo tăđ ngăgiáoăd căc aăc s ăn iătrú ...........................................57
2.5ăĐánhăgiáăquáătrìnhăgiáoăd căt iăTrungătơm ..........................................67
2.5.1ă Đánhă giáă quană đi mă giáoă d că c aă Trungă tơmă thơngă quaă cácă
ngunălỦăvƠăngunăt căgiáoăd c .....................................................................67
2.5.2ăĐánhăgiáăqătrìnhăgiáoăd căthựcăhi nătrongăthựcăt .....................67
2.5.3ăĐánhăgiáăch tăl
2.6ăK tălu năch
Ch

ngăk tăqu ăgiáoăd căgiáoăd c ............................76

ng 2 ................................................................................78

ngă 3ă ă PHỂNă TệCHă CÁCă Y Uă T ă D Nă Đ Nă THÀNHă CỌNGă

TRONGă CỌNGă TÁCă GIÁOă D Că H Că SINHă T Iă PH

Că L Că VÀă KH ă

NĔNGăÁPăD NGăCHOăNH NGăTRUNGăTỂMăD YăNGH ăKHÁC ................80
3.1ă nhăh

ngăc aăquáătrìnhăgiáoăd căt iăTrungătơmăđ năh căsinh ...........80

3.1.1ă nhăh

ngăc aăm cătiêuăgiáoăd căđ iăv iăh căsinh .....................80

3.1.2ă nhăh

ngăc aăđ ngălựcăgiáoăd căđ iăv iăh căsinh .....................81

3.1.3ăNh ngăđặcăđi măriêngăv ăn iădungă- nhi măv ăgiáoăd că ăTrungă
tâm .....................................................................................................................83
3.1.4ăNh ngăđặcăđi măriêngăv ăph

ngăphápăgiáoăd că ăTrungătơm ....84

3.1.5ăNh ngăđặcăđi măriêngăv ăcácăconăđ

ngăgiáoăd că ăTrungătơm ..85

3.2 Nh ngăy uăt ăthƠnhăcôngăvƠăgi iăh n trongăcơngătácăgiáoăd c ...........89
3.2.1ăNh ngăy uăt ăthƠnhăcơng ..............................................................89
3.2.2ăNh ngăy uăt ăcịnăgi iăh n ............................................................91
3.3ăBƠiăh căápăd ngăchoănh ngătrungătơmăd yăngh ăkhác .........................92
3.3.1ăKh ănĕngăápăd ngăchoăcácătrungătơmăd yăngh ăkhác ....................92
3.3.2ăBƠiăh căápăd ngăchoăcácătrungătơmăd yăngh ăkhác .......................92
3.4ăK tălu năch

ng 3 ................................................................................94

K tăLu n .........................................................................................................96
xii


TÀIăLI UăTHAMăKH O......................................................................98
Ph ăl că1.................................................................................................99
Ph ăl că2...............................................................................................103

xiii


CÁC CH

VI T T T

S th tự

Ký hi u vi t t t

Từ ng thay th

1

GDNN

Giáo d c ngh nghi p

2

HSTN

H c sinh t t nghi p

3

TCCN

Trung c p chuyên nghi p

4

THCS

Trung h căc ăs

5

THPT

Trung h c phổ thông

6

TTDN

Trung tâm d y ngh

7

GV

Giáo viên

xiv


DANH SÁCH CÁC B NG
B NG

TRANG

B ng 1. 1 Tiêuăchíăđánhăgiáăk t qu giáo d c ngh nghi p ...........................32
B ng 2. 1 T l h c sinh có t t x u ................................................................40
B ng 2. 2 Đánhăgiáăc a h c sinh v quá trình giáo d c ................................68
B ng 2. 3 Bi u hi n c a nh ngăđi u h căđ

cătrongăđ i s ng cá nhân ........69

B ng 2. 4 Nh ng th hi n c a h căsinhăđóngăgópăchoăTrungătơm ................70
B ng 2. 5 T l h c sinh có t t x u và t l b đ

c t t x u ..........................75

B ng 2. 6 Đánhăgiáăkỹ nĕngălƠmăvi c (thực hi n các nhi m v kỹ thu t).....76
B ng 2. 7 Đánhăgiáăkh nĕngăh i nh p v i môi tr

ng làm vi c m i ..........76

B ng 2. 8 Đánhăgiáătácăphongăcôngănghi p ...................................................77
B ng 2. 9 Đánhăgiáăsự g n bó v i cơng ty ....................................................77
B ng 2. 10 Đánhăgiáăv tháiăđ

ng x .........................................................78

xv


DANH SÁCH CÁC BI UăĐ
BI UăĐ
Bi uăđ 2. 1 T

TRANG
ng quan gi a thầy và trò, gi a h c sinh v i nhau ..............70

Bi uăđ 2. 2 M căđ ch p nh n khiăđ

c s a l i và hình th c kỷ lu t .........71

Bi uăđ 2. 3 T l h c sinh trung thực khi ph m l i và khi thi c .................73
Bi uăđ 2. 4 Nh ng th hi n c a h căsinhătrongăđ i s ng ............................73
Bi uăđ 2. 5 Nh ng th hi n c a h căsinhătrongăđ i s ng ............................74

xvi


Phần M Đầu
1. Lý do ch năđ tài
Tổăch căKhoaăh că- Giáoăd că- Vĕnăhóaăliênăhi păqu c (Unesco) đ aăraăb nă
tr ăc tăc aăvi căh căt pă ăth ăkỷăXXI,ăđóălƠ:ăh căđ ăbi t,ăh căđ ălƠm,ăh căđ ăcùngă
chungăs ngăvƠăh căđ ălƠmăng

i.ăM căđíchăh căđ ălƠmăng

lƠăm căđíchăquanătr ngănh t,ăcầnăđ

iăđ

căgiáoăd căngayătừăđầuăvƠăkéoădƠiătrongăsu t

đ i. B nătr ăc tăgiáoăd cătrênăth ăhi năquanăđi măgiáoăd căconăng
Ch tă l

căđặtă ăv ătríăcu i

ngă ngu nă nhơnă lựcă ngƠyă nayă cũngă đ

iătoƠnădi n.

că đánhă giáă theoă quană đi mă

toƠnă di nă h n,ăkhôngă ch ă dựaă trênă kỹă nĕngă ngh ,ă trìnhă đ ,ă kh ă nĕngă sángă t o,ă mƠă
cịnădựaăvƠoăvĕnăhóaăngh ,ăđóălƠănh năth căv ăngh ,ăcácăgiáătr , chu nămựcăđ oălỦă
trongălaoăđ ng.ă
Theo Nguy năĐ căTríăh căsinhăt tănghi păt iăTTNDăvƠătr

ngăTCCNăch ăđ tă

trungă bìnhă v ă ki nă th că vƠă kỹă nĕng,ă đặcă bi tă b ă đánhă giáă th pă v ă đ oă đ că ngh ă
nghi p,ă tácă phongă laoă đ ngă vƠă tinh thầnă tráchă nhi mă [14,157].ă Nh ă v y,ă k tă qu ă
giáoăd căkhôngăth ăhi năđ

căquanăđi măgiáoăd căngh ănghi pătoƠnădi n. Hay nói

cách khác, v năđ ăgiáoăd căvĕnăhóaăngh ,ăl iăs ngăchoăh căsinhăhi nănayăđangăgặpă
nhi uăkhóăkhĕn.
Trongăb iăc nhăchung nh ăth , TTDN Ph

căL c đánhăgiáălƠăm tătrongăs ăítă

TTNDăđƣăthƠnhăcơngătrongăvi căgiáoăd căh căsinh:
-

S ă Laoă Đ ngă Th

ngă Binhă vƠă Xƣă H iă t nhă BƠă R aă ậ Vũngă TƠu nh nă xét:

TrungătơmăđƣălƠmăt tăcơngătácăgiáoăd căvƠăđƠoăt oăngh .ăH căsinhăt tănghi pă

cóăđ

căvi călƠmăổnăđ nh,ălƠă nh ng cơng dân có ích cho xƣăh i,ăcóă t ăcáchă

đ oăđ căt t.
-

Các nhà tuy n d ngăt iăkhuăcôngănghi păPhúăMỹ nh năxét:ăNh ngă uăđi măc aă
h căsinhăPh

căl călƠătínhăkỷălu t,ăsựănhi uătìnhă vƠăkh ănĕngăh iănh păcao,

tác phong cơngănghi păt t. Trongăđó,ăh căsinhăPh
nổiăb tătrongăkỷălu tăvƠăđ oăđ căngh ănghi p.
1

căl căcóăsựăđ ngăđ uăvƠă


-

ThơngătinătừăTrungătơmălƠă85% HSTN cóăvi c trongă6ătháng,ătrongăđóă70%ă
đ

cănh năvi căngayăsauăkhiăthựcăt p (tr

căkhiăt tănghi p).ăĐi uăquanătr ngă

h n c ălƠ ph ăhuynhăvuiămừngăvìăsựăthayăđổiăl iăs ngăc aă conăemăsauăth iă
gianăh căt p,ărènăluy nă ătrungătơm, h căsinhăcóăni mătinăvƠoăcu căs ngăvƠă

s ngătíchăcực. Doăđó,ăh căsinhăđĕngăkỦătuy năsinhălnăv

tăqăch ătiêu.ă

K tă qu ă đóă th ă hi nă sựă thƠnhă cơngă c aă vi că giáoă d că toƠnă di n. Vìă th ,ă
nghiênă c uă cácă y uă t ă thƠnhă côngă trongă côngă tácă giáoă d că h că sinhă c a TTDN
Ph

că L că t iă t nhă BƠă R aă - Vũngă TƠuă đ ă cóă nh ngă bƠiă h că kinhă nghi mă lƠă m tăă

đi uăh uăíchăvƠăcầnăthi t.ă
V iănh ngălỦădoătrên, đ ătƠi nghiênăc uăđ

c ch năđ thựcăhi nălƠ ắXácăđ nhă

y uă t ă thƠnhă côngă trongă côngă tácă giáoă d că h că sinhă t i TTDNă Ph

că L că vƠă kh ă

nĕngăápăd ngăchoăcácăTTDNăkhác” đ ălƠmălu năvĕnăt tănghi p.
2. M c tiêu c aăđ tài
1. Xácă đ nhă nh ngă y uă t ă thƠnhă côngă trongă côngă tácă giáoă d că h că sinhă t iă
TTDNăPh

căL c

2. Rútă raă nh ngă bƠiă h că kinhă nghi mă cóă th ă ápă d ngă choă nh ngă trungă tơmă
khácătrongănh ngăđi uăki năcầnăthi t
3. Câu h i nghiên c u
1. Sựă thƠnhă côngă v ă côngă tácă giáoă d că h că sinhă c aă Ph

că L că th ă hi nă ă

nh ngăđi mănƠo?
2. Quanăđi măgiáoăd căn năt ngăc aăPh
3. Quanăđi măđóăđ

căL cănh ăth ănƠo?

căthựcăhi nătrongăthựcăt ănh ăth ănƠo?

4. Gi thuy t nghiên c u
Sựă thƠnhă côngă c aă TTDNă Ph

c L că trongă vi că giáoă d că conă ng

di nălƠănh ăsựălựaăch năđúngăđ nătri tălỦă(t ăt

ng)ăgiáoăd c,ăcách th cătri năkhaiă

tri tălỦăgiáoăd căđƣăch nătrongăthựcăti năgiáoăd căc aănhƠătr
yăcóăth ăápăd ngăchoăcácăTTDNăkhácăcóăhoƠnăc nhăt

2

iă toƠnă

ngătự.

ngăvƠăsựăthƠnhăcơngă

5. Nhi m v nghiên c u và n i dung nghiên c u
+ Nhi măv nghiênăc u
1. Phơnătíchămơiătr

ngăgiáoăd căc aăTTDNăPh

căL c

2. Xácă đ nhă quană đi mă ti pă c nă giáoă d că c aă TTDNă Ph
d c,ăm cătiêu,ăn iădung,ăph
3. Phân tíchăcácăy uăt ă nhăh

că L c:ă tri tă lỦă giáoă

ngăpháp,ăhìnhăth cătổăch c,ăho tăđ ngăgiáoăd c
ngăđ năh căsinh

4. Phơnătíchăkh ănĕngăápăd ngăchoănh ngăTTDNăkhác
+ N iădungănghiênăc u
1. Nghiênăc uătổngăquanăv ăđ ătƠiăgiáoăd că
2. Tổngăh pănh ngălỦăthuy tăv ăgiáoăd că
3. Xácăđ nhănh ngătiêuăchíăđ ăđánhăgiáăch tăl

ngăgiáoăd căngh ănghi p

4. Thuă th pă d ă li u v ă m că tiêu,ă n iă dung,ă ph
đ ngăgiáoăd c t iăTTDNăPh
5. Phơnătíchăd ăli uăthuăth păđ

ngă phápă giáoă d c,ă cácă ho tă

căL c
căđ ăxácăđ nhăy uăt ăthƠnhăcông

6. RútăraăbƠiăh căkinhănghi măápăd ngăchoănh ngătrungătơmăkhác
6. Đ iăt

ng và khách th nghiên c u

+ Đ iăt
Đ iăt

ngănghiênăc u
ngănghiênăc uălƠănh ngăy uăt ăthƠnhăcôngătrongăcôngătácăgiáoăd că

h că sinhă g mă n iă dung,ă ph
đ

ngă pháp,ă k ă ho chă ch

ngă trình,ă các con

ngăgiáoăd c,ăhìnhăth cătổăch căho tăđ ng.

+ Kháchăth ănghiênăc u
Kháchăth ănghiênăc uălƠăh căsinh,ăgiáoăviên,ămôiătr
7. Ph

ngăh căt p,ăc ăs ăđƠoăt o.

ngăphápănghiênăc u

1. Nghiênă c uă lỦă thuy tă bằngă ph

ngă phápă tổngă h pă vƠă phơnă tíchă tƠiă li uă đ ă

nghiênăc uătổngăquanăvƠăc ăs ălỦălu n.
2. Nghiênă c uă thựcă ti nă bằngă ph

ngă phápă quan sát - thamă dự,ă đi uă traă bằngă

b ngă h iă vƠă ph ngă v nă bánă c uă trúc, thuă th pă thôngă tină trongă k ă ho chă vƠă
ch

ngătrìnhăgiáoăd c c a TTDNăPh

căL c.

3. S ălỦăs ăli uăth ngăkêăbằngăphầnăm măExel và SPSS.
3


8. Gi i h năđ tài
1. Đ ătƠiănghiênăc uăgi iăh nătrongămơiătr
Ph

ngăgiáoăd căcóăn iătrúăc aăTTDNă

căL c.

2. BƠiăh căkinhănghi mărútăraăđ ăápăd ngăchoăcácămơiătr
ki năt

ngătự:ămơiătr

ngăn iătrú,ăh căsinhă ăl aătuổiăthanhăthi uăniên.ă

Ch
C ăS

ngăgiáoăd căcóăđi uă

ng 1

LÝ LU N V V NăĐ GIÁO D C TOÀN DI N

1.1 L ch s v giáo d c toàn di n
1.1.1 L ch s v năđ giáo d c toàn di n
L chăs ăgiáoăd căg năli năv iăsựăphátătri năvĕnăminhănhơnălo i.ăGiáoăd căconă
ng

iătoƠnădi năluônălà m cătiêuăxƣăh i c aăm iăth iăđ i.ăTuyănhiên, tùy vào hồn

c nhămƠăm uăng

iătoƠnădi n ăm iăxƣăh iăcóăđặcătr ngăc aănó.

V iăgiáoă d căĐơngăph

ng

ngăcổă đ i, theoăKhổngăT m uăng

iăquơnăt ăcóăcácăđ cătính:ănhơn,ăl ,ănghĩa,ătrí,ătín.ăConăđ

quơnăt ălƠătuăthơn,ăt ăgia,ătr ăqu c,ăbìnhăthiênăh .ăTuăthơnălƠăb

iătoƠnădi nălƠă

ngăđ ăthƠnhăng

iă

c đầuătiênăvƠălƠăđi uă

quanătr ngănh t,ăắth măchíăcoiătuăd ỡngătínhălƠăc ăs ăđ ănh năth căth ăgi iăkháchă
quan”ă[13,48],ă ng

căl iănh năth căt tă(minhăsáng)ă thìăm iătuăd ỡngăt t.ăĐi uă đóă

choă th yă trongă t ă t

ngă Nhoă Giáo,ă giáoă d că nh nă th c,ă triă th că vƠă tuă d ỡngă b nă

thơnătr ăthƠnhăhaiăy uăt ăth ngănh tătrongăgiáoăd c.ă
ăHyăL p cổăđ i cóăhaiăn năgiáoăd căđặcătr ngălƠăSpartaăvƠăAthens. N năgiáo
d căc aăng

iăSpartaăcổăđ iănhằmăhìnhăthƠnhăconăng

iăcóăkh ănĕngăchi năđ uăđ ă

b oăv ălƣnhăthổăvƠăquy năth ngătr ăc aădơnăt c.ăVìăv y,ăquanăni măc aăSpartaăv ăconă
ng

iătoƠnădi nălƠăng

iăvõăsĩăắkh eăm nh,ăcóăỦăchíăc aăch ănơăvƠăcóăkỹănĕngăchi nă

đ u,ăchi năthu tătácăchi n”ă [12,36].ăNg

iăSpartaăđƣăgiáoăd căconă ng

iăv ănhi uă

mặt,ăphátătri năc ăv ătríătu ,ăth ăch t,ăđ oăđ c và kỹănĕngăchoăm tăm căđíchăchuyênă
bi tălƠăchi năđ u.ăPh

ngăphápăgiáoăd călƠăthựcăhƠnh.

4


Khôngă coiă tr ngă giáoă d că th ă ch tă nh ă ng

iă Sparta, ng

iă Athens đ ă caoă

cácăgiáătr ăvĕnăhóaăngh ăthu t.ăVìăth ,ăAthens tr ăthƠnh trungătơmăvĕnăhóa,ăkinhăt ,ă
chínhătr ,ăgiáoăd căc aăHyăL p.ăTrẻ con Athens đ

căh căth ,ăk ch,ăl chăs ,ăcácăthầnă

tho iăHyăL păvƠăth ăd căth ăthao.ăQuanăni măc aăAthens v ăconăng
ắkhônăngoanăvƠăđ oăđ c”ă[9,34],ăkhiăgi ngăd yăluônăh

iătoƠnădi nălƠ

ngăv ăm cătiêu này trong

b tăc ămônăh cănƠo.ăĐi uăđóăth ăhi năsựăth ngănh tăgi aăm cătiêu vƠăch

ngătrìnhă

giáoăd c.ă
Aristoteă nhƠă giáoă d că tiêuă bi uă c aă Hy L p cổă đ i, quană ni mă conă ng
g mă baă thƠnhă t :ă x

ngă th t,ă Ủă chíă vƠă lỦă trí.ă Vìă th ă giáoă d că ph iă h

nhi măv ăgiáoăd căắth ăch t,ăđ căd căvƠătríăd c”ă[12,43];ăt

iă

ngă t iă cácă

ngă ngăv iăm iănhi mă

v ălƠăm tăn iădungăthíchăh p.ăĐơyălƠăquanăđi mătri tăh căv ăgiáoăd cătoƠnădi năđầuă
tiênăđ

cănêuăraăcáchăc ăth .ăBaănhi măv ăgiáoăd căkhôngăxu tăphátătừăng

iăl n,ătừă

xƣă h iă mƠă xu tă phátă từă đặcă đi m,ă nhuă cầuă tựă nhiênă c aă trẻă em. Ọngă đƣă nêuă lênă
nguyênăt căquanătr ngălƠăgiáoăd căph iăxu tăphátătừăđặcăđi mătựănhiênăconăng

i,ă

theoăsựăphátătri năc aăl aătuổi.ă
T ăt

ngăgiáoăd cătrongăth iăTrungăcổă(t iăTây Âu) ch uă nhăh

giáo, nhằmăđ nă m uăng

ngăb iăKitơă

iătoƠnădi năcó ki năth cătổngăqt,ăđ căcơngăbằng,ălịngă

cană đ mă vƠă lịngă thƠnhă theoă t ă t

ngă trongă Kinhă Thánh.ă Ph

ngă phápă giáoă d că

chínhăy uălƠăgi ngăgi i, thu călịng vƠătuăđ c.

Nh ngă trìnhă bƠy trên choă th yă đặc đi m chung ă các m că tiêu giáoă d că là
con ng

iătoƠnădi năv iănhi uăkhíaăc nh.ăĐặcăbi t,ăAristoteăđƣăcóăt ăt

choăconăng

ngăgiáoăd că

iătoƠnădi nătrongăbaănhi măv ăth ăch t,ăđ oăđ căvƠătríătu . Nhìn chung,

m căđíchăgiáoăd cătrongăth iăkỳănƠyăh

ngăđ năsựăổnăđ nhăxƣăh i.ăKinhănghi măc aă

Athens lƠă b tă kỳă ho tă đ ngă nƠoă cũngă ph iă h
tínhăth ngănh tăc aăch

ngăđ nă m că tiêu giáoă d c,ă th ă hi nă

ngătrìnhăv iăm cătiêuăvƠăm căđích.

1.1.2 L ch s nghiên c u v năđ giáo d c toàn di n trên th gi i
B tă đầuă từă Komensky(1592 - 1670),ă v
thuần,ăgiáoăd căconăng

tă trênă tổngă k tă kinhă nghi mă đ nă

iătoƠnădi năk ănh ălầnăđầuăđ

cănghiênăc uăbằngăph

ngă

pháp quan sát khoaă h c. Komenskyă coiă tr ngă m că tiêuă giáoă d că toƠnă di n, đó là:
5


giáoăd cătríătu ,ăngh ăthu t,ăđ oăđ căvƠătơmălinh.ăĐ iăv iăvi căgiáoăd căđ oăđ c,ăơng
đƣăl yănh ngă đ cătínhăắkhơnăngoan,ăđi uăđ ,ăcanăđ mă vƠăcôngă bằng”ă[5,181] làm
n năt ng.
Ch uă nhă h

ngă từă thuy tă duyă c mă c aă Bacon,ă nguyênă t că n nă t ngă c aă

Komensky lƠă trựcă quană c ă trongă d yă h că vƠă giáoă d c. NgoƠiă ra,ă ơngă cịnă nh ng
ngunăt căgiáătr ăkhácănh :ăgiáoăd căkhơngăc ỡngăbáchămƠăđ ătrẻăđ
b iăchínhătríătu c aămình;ăngunăt căvừaăs c;ăch
tínhăk ăthừaăvƠăcầnăđ
V ăph

ngăd nă

ngătrìnhăph iăcó tínhăh ăth ng,ă

căxácăđ nhăm cătiêuăc ăth .

ngăpháp,ăơngătổăch căgiáoăd cătrẻătheoăh ăth ngătr

nay.ă Trongă mơiă tr

căh

ngă đó,ă ơngă giáoă d că h că sinh bằngă g

ngăl pănh ăngƠyă

ngă sángă h nă lƠă m nhă

l nhă[5,56].
Rousseau (1712 - 1778) nổi b t v i t t

ng tôn tr ng sự phát tri n tự nhiên,

sự tự giáo d c c a trẻ. Đ i v i Rousseau, conă ng
nĕngăph

i toàn di n ph i có trí tu , kỹ

ngăpháp,ăth ch t, cùng v i nh ngăđ c tính nhân b nănh ădũngăc m, kiên

trì,ăđi uăđ ,ăbìnhăđẳng, bác ái, gi n d và tự do. Đ m tăng

i có th s ng trong m i

hoàn c nh, Rousseau nh n m nh ch có m t khoa h c cần d y cho trẻ lƠăắkhoaăh c
v các bổn ph n c aăconăng
V ph

i”ă[11,52].

ngăphápăgiáoăd c, Rousseau đặt tr ng tâm vào vi c t oămơiătr

ng

giáo d c phù h p v i trẻ,ătrongăđóăuăcầu b t bu c là ph i tôn tr ng sự tự do (ti p
c n và khám phá th gi i) c a trẻ, và cách ly trẻ kh iătácăđ ng x u c a xã h i. Vìăt ă
t

ng giáo d căđ

đ xu t môiă tr

c xây dựng bằng ph
ng giáo d c kháă lỦă t

ngăphápăquan sát và suy lu n, Rousseau
ng, không thực t . Sau này John Dewey

(1859,1952)ăph năbi năbằngăquanăđi măh pălỦăh n:ăgiáoăd călƠăcu căs ngăth tăch ă
khơngăch ălƠăqătrìnhăchu năb ăchoăcu căs ng.ăDùăquanăđi măv ămơiătr
d căkhácănhau,ăc ăhaiăơngăđ uăcoiătr ngăvaiătrịăc aăng
khơng ch đ
t

iăthầy. Mơiătr

ngăgiáoă

ng giáo d c

c thi t l p b i c nhă quan,ă c ă s v t ch t,ă nh ngă quană tr ng là b i

ngăquanăgi a thầy và trò. ắNg

i thầy ph i tr nên b n c a trẻ và lôi cu năđ

lòng tin c a trẻ nh vuiăđùaăv i chúng” [11,52].

6

c


Ngồi ra, Rousseau ln khẳngăđ nh ắlaoăđ ng chân tay và luy n t p thân th
đ làm cho tính tình và s c kh e thêm m nh m ”ă[11,58].
Pestalozzi (1746 - 1827)ă k ă thừaă quană đi m giáoă d că toƠnă di n c aă
Komensky, quanăđi măgiáoăd cătựănhiênăc aăRousseau, đ ăxơyădựngăchoămìnhăm tă
t ăt

ngăgiáoăd căriêngăvƠăơng đƣăthựcănghi m thành cơng t ăt

ngăgiáoăd c c aă

mình.ăPestaloziăchoărằngăm cătiêu giáoăd călƠăphátătri năh tăm iăti mănĕngăắtríătu ,ă
tơmăh năvƠăth ăch t”ă[9,188] ăconăng

i. Sựăphátătri nătoƠnădi năvƠăcơnăđ iăđ s ă

ắtiêuădi tăt năg căr ăm iăsựănghèoăkhổăc aănhơnădơn” [12,115].

Cácăngunăt căgiáoăd căc aăPestalozziăg m: trẻănênăđ

cătựădoăđ ătheoăđuổiă

nh ngăgìătrẻăthíchăvƠătựărútăraăk tălu n; giáoăd cădựaătrênăluy năt păhƠnhăvi:ătình yêu
con ng

iăđ

căhìnhăthƠnhătrênăc ăs ăphátătri nănh ngăhƠnhăvi t tăđẹp, tríătu ăđ

că

phátătri nătrongăqătrìnhăho tăđ ngăt ăduyăcáănhơn, th ăch tăphátătri nănh ăth

ngă

xuyênăluy năt p.[12,116]
Ph

ngăphápăgiáoăd c đặcătr ngănh tăc aăPestalozziălƠăkết hợp giáo dục với

lao động và giáo dục bằng lao động.ăBênăc nhăđó,ăơngăcũngăth yărằngăm căđíchăc aă
th ăd călƠălƠmăphátătri năvƠăc ngăc ăth ălựcăvƠănhơnăcáchăc aătrẻ.ă
V ă môiă tr

ngă giáoă d c,ă Pestalozziă tổă ch că theoă tinhă thầnă giaă đình. Ng

iă

thầyăbi uăl ăsựăquanătơmăđ iăv iătrẻănh ătìnhăcha [12,117]. Đi uăđóăcũngăcóănghĩaă
ng

iăthầyăph iăcóăc ătriăth căv vi căgiáoăd cătrẻăvà hi uăbi t v ăconăng
Johnă Deweyă (1859,1952)ă nổiă b tă v iă t ă t

iătrẻ.

ngă giáo dục là cuộc sống chứ

không chỉ là sự chuẩn bị cho cuộc sống.ă Ọngă đặtă m că đíchă giáoă d că ă giáă tr ă cáă
nhân,ăvìăíchăl iăc aăm iăh căsinh. M cătiêu giáoăd căôngăđ aăraălƠăắsựătĕngătr

ng”ă

[2,43],ăsựăphátătri năcácănĕngăkhi uăcáănhơn.ăắM cătiêuăgiáoăd călƠăphátătri năt ăduyă
ph năt ,ăsángăt oăvƠătinhăthầnătráchănhi m”ă[2,36]. T ăduyăph năt ăcóănghĩaălƠăt ă
duyăki măch ng,ăsuyăxétăl iăđ ăkhámăpháăcáiăm i.ăKhi phátăbi uănh ăth ,ăm cătiêuă
cũng giáoă d că cóă tínhă linhă ho t,ă ắkhuy nă khíchă ngă x ă cóă suyă nghĩ,ă thúcă đ yă sựă
tr

ngăthƠnhăvƠăs căkh e”ă[2,40].ăT ăt

m cătiêu,ăn iădung…,ăvƠăăph

ngăc aăDewey nổiăb tă ăkháiăni măđ ngăv ă

ngăphápăgiáoăd c.

7

Nh ngănguyênăt căgiáoăd cătoƠnădi năc aăDewey là ắm iăph

ngăphápăh pă

d nănh ngăkh ănĕngătíchăcựcăc aătrẻăem,ăh păd nănh ngăkh ănĕngăki năt o,ăch ăt oă
vƠăsángăt o,ăđ uăt oăraăc ăh iăđ ădiăchuy nătr ngătơmăđ oăđ cătừăm tăsựăti păthuăth ă
đ ngăíchăkỷăsangăm tăsựăph căv ămangătínhăxƣăh i” [2,193]. Trong đó,ăvaiătrịăquană
tr ngăc aăng

iăthầyălƠă quanăsátăliênăt căvƠăc măthơngădƠnhăchoănh ngăm iăquană

tơmă c aă trẻ,ă đ ă bi tă đ

căđ iă s ngă c aă trẻă vƠă bi tă đ iăs ngă yă đangă sẵnă sƠngă choă

đi uăgì.
Mơiătr

ngănhƠătr

ng:ăng

iăthầyăcóănhi măv ăcungăc pămơiătr

khíchăsựă h căt p.ăTrongăkhiă lƠmă đi uănƠyăthìă ắb năthơnăng
m tăng

ngăkhuy nă

iăthầyă ph iătr ăthƠnhă

iăh c” [2,48]. V năđ ăkỷălu t,ăDewey đ aănguyênăt căkhơngăchi uăchu ngă

cũngăkhơngăđƠnăápănh ngăm iăquanătơmăc aătrẻ, vì sựăquanătơmălƠăd uăhi uăvƠăbi uă
hi năc aănĕngălựcăđangăphátătri n. Đi uăh

ngăsựăquanătơmăc aătrẻăbằngăcáchăđ ngă

hƠnhăv iătrẻ,ătr ăthƠnhăthƠnhăviênăc aănhómătrẻ,ăcóăth ălƠăng

iăch ăhuy, đ nhăh

ngă

sựăquanătơmăvìăíchăl iăc aănhóm [2,101].
Gầnănh ăcùngăth iăv iăJ.ăDewey,ă Anton Makarenko (1888 - 1939) có quan
đi măgiáoăd cănhơnăđ oăvƠăl căquan,ătinăvƠoăph măch tăt tăđẹpăc aăconăng

i.ăỌngă

đƣă giáoă d că trẻă emă h ă h ngă vƠ ph mă pháp trongă mơiă tr

ngă n iă trú, các em này

thi uă tìnhă th

ng,ă tônă tr ng.ă M că tiêu

ngă c aă giaă đình,ă khơngă đ

giáoă d c c aă Makarenko là conă ng

că xƣă h iă tină t

iă toƠnă di nă XHCN,ă cóă nh nă th că tìnhă c m,ă

hành viăvƠăcóătrìnhăđ ăchunămơnăcao,ăc ăth ăh nălƠăconăng

iăcóăđ oăđ c,ătríătu ,ă

th ăch t,ămỹăthu tăvƠăbi tălaoăđ ng [12,268].
Nguyênă t că giáoă d c c aă ôngă g m:ă đòi hỏi cao đồng thời cũng là sự tơn
trọng,ălƠăbi uăhi năc aăniềm tin và tình u dành cho học sinh; địiăh iăph iăcóătínhă
vừa sức, liên tục vƠăph iăt oăđi uăki năđ ăng
Makarenko ngăd ngănhi u ph
sinhănh :ăph

iăđ

căyêuăcầu đ tăđ n.

ngăphápăgiáoăd căđ ăphùăh păv iătừngăh că

ngăphápăgiáoăd căbằngăh ăth ngăvi năc nh,ăph

ngăpháp bùngănổăs ă

ph m, giáoă d că bằngă cáiă đẹpă vƠă ngh ă thu t, giáoă d că bằngă ch ă đ ă sinhă ho t,ă giáo

d căăbằngăkhenăth

ng và tráchăph t, giáoăd căbằngănêuăg

8

ng. Đặcăbi t,ăt ăt

ngă


nổiăb tăc aăôngălƠ k tăh păchặtăch ăgiáoăd căv iălaoăđ ngăs năxu tăvƠăgiáoăd căkỹă
thu tătổngăh p. [12,251]
Makarenkoăxơyădựngămôiătr

ngăgiáoăd căg m cácănhƠăs ăph măvƠătồn th ă

h căsinh cóăquanăh ăchặtăch ăv iănhauătrongăm tăt păth ăgiáoăd căth ngănh t.ăĐặcă
bi t,ăơngăt oăd ălu năt păth ăcóăs căm nhăgiáoăd c, đ năn iăhìnhăthƠnhăm tăph

ngă

phápăg iălƠăắgiáoăd căt păth ”ă[8,262].
1.1.3 L ch s nghiên c u v năđ t i Vi t Nam
Từ th iăđ c l pă1945ăđ n nay, giáo d c Vi t Nam phát tri nătheoăh
huy tinh thần dân t c, s ng và làm vi cătheoăg

ngăBácăH . Giáo d căh

ng phát

ngăđ n sự

phát tri n toàn di n vừaăắh ng”ăvừaăắchuyên”.ă
Tâm đ c v iă t ă t
tr

ng Dewey, GS. H Ng că Đ i (1936) mu n có m t mơi

ng giáo d că mƠă đ i v i trẻ ắm iă ngƠyă đ nă tr

ngă lƠă m tă ngƠyă vui”. Ọngă đƣă

nghiên c u từ lý thuy tă đ n thực nghi m công ngh giáo d c. V i ơng, giáo d c
tồn di n là giáo d c l i s ng,ăhìnhăthƠnhănĕngălực ng
ph

i: nĕngălực làm vi c theo

ngăpháp, nĕngă lực giao ti p vƠă lƠmă đẹp ti ng mẹ đẻ, nĕngă lựcă đ ng c m v i

thân ph nă conă ng

i, nĕngă lực thâm nh p vào m t n nă vĕnă hóaă khácă và nĕngă lực

s ngăđ ng thu n v i m iăng

i...

Nguyên t c giáo d c c a GS. H Ng căĐ i là trẻ ph i tự suyănghĩăăbằng cái
đầu c a mình, tự làm bằngăđơiătayăc a mình. Mu n v y, ắcáchălƠmăc a thầy giáo là

tổ ch c cho h c sinh tự mình làm ra s n ph m c aăchínhămình” [3,131]. Ơng mơ t
sự th ng nh t trong quá trình giáo d c là ắthầy thi t k , trị thi cơng”. Trong công
ngh giáo d c, m i thi t k đ u cóăt ăt
thực ti n,ăh
Ph

ng ch đ o,ăcóăph

ngăđ n m c tiêu, m căđíchăc a q trình giáo d c.
ngăphápăgiáoăd c c a GS. H Ng căĐ iălƠăắd yăng

và d y ch c tăđ d y ng
Mơiă tr

i thì ph i d y ch ,

i” [3,123].

ng giáo d că đ cao tinh thần trách nhi m, quan h dân ch , bình

đẳng, thân thi n. Quan h thầy và trịătrongănhƠătr
và kẻ d

ngăpháp,ăcóăm c tiêu

ng khơng ph i quan h b trên

i, mà là thực hi n m t sự phân công, h p tác.

9

GS. H Ng căĐ i tự nh n mình v n đangăv

năt i m t công ngh giáo d c

theoăđúngănghĩaăgiáoăd c. Vì trên thực t ,ăơngăđangăắdùng cơng ngh d y h c nhi u
h n,ătrựcăquanăh n,ăthƠnhăth căh n”ă[3,129].
1.2 M t s khái ni măliênăquanăđ n quá trình giáo d c
1.2.1 Quá trình giáo d c
Bi năđổiăcon ng

iăcầnăm tăquáătrình.ăQuáătrìnhă yăph iăđ

hi năb iăho tăđ ngăc aăc ăthầyăvƠătròăđ ăng

iăđ

c tổăch c,ăthựcă

căgiáoăd căđ tăđ nănh ngăph mă

ch tăvƠănĕngălựcăcầnăthi tănh ăm cătiêuăgiáoăd căđ ăra.
TheoăHƠăTh ăNg ,ăắqătrìnhăgiáoăd călƠăqătrìnhăho tăđ ngăcóăm căđích,ă
cóătổăch căchungăc aăthầyăvƠătrị,ănhằmăhìnhăthƠnhăchoăh căsinh nh ngăquanăđi m,ă
ni mătin,ăđ nhăh

ngăgiáătr ,ălíăt

ngăXHCNăvƠăCSCN,ănh ngăđ ngăc ,ătháiăđ ,ăkỹă

nĕngă,ăkỹăx o,ăthóiăquenăđ iăx ătrongăcácăquanăh ăchínhătr ,ăđ oăđ c,ăphápălu t, th mă
mỹ…ăthu căcácălĩnhăvựcăc aăđ iăs ngăxƣăh iăXHCN” [8,4].
Nh ăth ,ăqătrìnhăgiáoăd căbaoăgi ăcũngăbaoăhƠmăhaiămặt:ătácăđ ngăcóăm că
đích,ăcóăk ăho chăc aănhƠăgiáoăd căvƠăsựăh
ng

ngă ngătíchăcực,ăch ăđ ng,ătựăgiácăc aă

iă h c.ă Tuyă nhiên,ă đi uă h tă s că quană tr ngă cầnă cóă lƠă ắsựă th ngă nh tă gi aă tácă

đ ngăs ăph măc aăthầyăvƠăho tăđ ngătựăgiácăhoƠnăthi nănhơnăcáchăc aătrị.ăQătrìnhă
giáoăd căph iăbaoăhƠmăvƠăph iăd năđ năqătrìnhătựăgiáoăd c”ă[8,6].
M tă cáchă khác,ă cóă th ă coiă qă trìnhă giáoă d că chínhă lƠă qă trìnhă ng

iă h că

hoƠnăthi nănhơnăcáchăb năthơnăthơngăquaăcácăho tăđ ngăxƣăh iăhóaăvƠăn iătơmăhóa.
V yăkhiăxemăxétăm tăqătrìnhăgiáoăd c,ăcầnăchúăỦăđ năsựăk tăh păgi aăho tă
đ ngăc aăthầy,ăho tăđ ngăc aătrịăcùngăv iăcácăho tăđ ngăkhácătrongătínhătổăch căvƠă
k ăho chăc aăquáătrìnhă y.
1.2.2 Các khâu c a quá trình giáo d c
Theoă tácă đ ngă trênă ng

iă h c,ă cácă khơuă c aă quáă trìnhă giáoă d că đ

că phơnă

thƠnhăbaăphần:ăgiáoăd cănh năth c,ăgiáoăd cătìnhăc măvƠărènăluy năhƠnhăvi”ă[8,143].
Đơyă lƠă baă y uă t ă quană tr ngă quy tă đ nhă trongă vi că lựaă ch nă cácă giáă tr ,ă m că tiêu,ă

cáchăth că ngăx ăc a ho tăđ ngăconăng

i.
10


C ăbaăkhơuăđ uăcóăgiáătr ăquanătr ng,ăth ngănh tăvìăcácăkhơuăcóătácăđ ngăquaă
l iă bi nă ch ngă v iă nhau.ă Doă đó,ă c ă baă quáă trìnhă nƠyă th
th i,ănh ngăm iăth iăđi m,ătùyătheoăđặcăđi măc aăđ iăt

ngă đ

că ti nă hƠnhă đ ngă

ng,ătừngăgiaiăđo nămƠăcó

th ăchúătr ngăh năm tăkhơuăc ăth .ă
1.2.3 M c tiêu giáo d c
M cătiêuăgiáoăd călƠăcĕnăc ăđ ăxơyădựng,ăthựcăhi năvƠăđánhăgiáăk tăqu ăquáă
trìnhă giáoă d c.ă M că tiêuă giáoă d c cầnă đ

că xácă đ nhă đầuă tiênă đ ă đ nhă h

ngă quáă

trìnhăgiáoăd c.ăB iăvìăm cătiêuăgiáoăd călƠăm tăph mătrùăc ăb năc aăgiáoăd căh c,ă
ắph năánhătr

căk tăqu ămongă mu nătrongăt

ánhăs năph mădựăki nătr

ngălaiăc aăquáătrìnhăgiáoăd c,ăph nă

căc aăho tăđ ngăchungăgiáoăd căvƠăh căt p”ă[7,64].

Thêmă vƠoă đó,ă Johnă Deweyă cịnă xácă đ nh m că tiêuă giáoă d că lƠă ắsựă tĕngă
tr

ng”ă[2,43],ănổiăb tăquaăkháiăni măắt ăduyăph năt ”.ăNh ăv yăm cătiêuăgiáoăd că

khôngăph iălƠăm tăm căđi măc ăđ nhănh ngălƠăsựăphátătri năkhơngăngừng.ăQuaăđóă
th ăhi năm cătiêuăgiáoăd călƠăsựăthayăđổi,ăthĕngăti năliênăt căc a h căsinh v ănh ngă
n iădungăcầnăđ

căgiáoăd c.ă

1.2.4 Nguyên lý giáo d c và nguyên t c giáo d c
Theoătừăđi năti ngăVi t,ănguyênălỦăđ

căđ nhănghĩaălƠăắlu năđi măc ăb năc aă

m tăh căthuy t”ă[10,671].ăHƠăTh ăNg ăđ nhănghĩaăắnguyênălỦăgiáoăd c,ăv iăt ăcáchă
là cáiăc tălõi,ăcáiăc ăb nănh tăc aăph

ngăphápăgiáoăd c,ăcùngăv iă m căđíchăgiáoă

d că lƠă cặpă ph mă trùă c ă b nă c aă giáoă d că h c”ă [7,86].ă Nguyênă lỦă giáoă d că đ nhă
h

ngătoƠnăb ăh ăth ngăph

ngăphápăc aăqătrìnhăgiáoăd c,ăcóăvaiătrịăđ nhăh

qă trìnhă giáoă d că trongă nhƠă tr
d căVi tăNamăđ

ngăđ tă đ

ngă

că m că đíchă giáoă d c.ă Nguyênă lỦă giáoă

căquyăđ nhătrongăLu tăgiáoăd c.

Nguyênăt căđ

căđ nhănghĩaălƠăắđi uăc ăb năđ nhăra,ănh tăthi tăph iătuơnătheoă

trongă m tă lo tă côngă vi c”ă [10,672].ă Phană Thanhă Long,ă ắnguyênă t că giáoă d că lƠă
nh ngălu năđi măc ăb năc aălỦălu năgiáoăd c,ăcóăvaiătrịăđ nhăh

ngătrongăvi cătổă

ch căcácăho tăđ ngăgiáoăd c,ăch ăd năv ăvi călựaăch năn iădung,ăph

11

ngăphápăvƠă

cácăhìnhăth cătổăch cănhằmălƠmăchoăqătrìnhăgiáoăd căđ tăđ

căm căđíchăgiáoăd că

đƣăđ ăra”ă[6,59].
1.2.5 N i dung giáo d c
Theoătừăđi năti ngăVi t,ăắn iădungălƠămặtăbênătrongăc aăsựăv t,ăcáiăđ

căhìnhă

th căch aăđựngăhoặcăbi uăhi n”ă[13,715].ăNh ăv y,ăn iădungăgiáoăd călƠăđi uăcầnă
giáoăd căchoăh căsinh thôngăquaăcácăho tăđ ngăgiáoăd c,ăcácăconăđ

ngăgiáoăd că

nhằmăthựcăhi nănhi măv ăgiáoăd c.ă
M cătiêuăgiáoăd căđ nhăh

ngăchoăvi căch năn iădungăgiáoăd c.ăN iădungăvƠă

nhi măv ăgiáoăd cătoƠnădi năc ăb năg măđ oăđ c,ătríătu ,ăth mămỹ,ăth ăch tăvƠălaoă
đ ng.ă V iă m iă n iă dungă c ă b nă l iă đ

că xácă đ nhă rõă cácă n iă dungă c ă th ,ă nh ngă

ph măch tăcầnăgiáoăd căh căsinh.
1.2.6ăPh

ngăphápăgiáoăd c

TheoăHƠăTh ăNg ,ăắph

ngăphápăgiáoăd căbaoăg mătoƠnăb ăcácăconăđ

cácăcáchăth c,ăcácăbi năphápătácăđ ngăđ nănhơnăcáchăng
tiêuăgiáoăd c,ăbaoăg măm tăh ăth ngăcácăph

ng,ă

iăh căđ ăthựcăhi năm că

ngăphápăgi ngăd yăvƠăgiáoăd c,ăh că

t pă vƠă rènă luy nă nhằmă thựcă hi nă cácă nhi mă v ă giáoă d c”ă [7,84].ă Theoă nghĩaă hẹpă
h n,ăắph

ngăphápăgiáoăd călƠăph

giáoăd căvƠăng

iăđ

Nh ăv yăph
ph

ngăth căho tăđ ngăg năbóăv iănhauăc aăng

iă

căgiáoăd c”ănhằmăthựcăhi năcácănhi măv ăgiáoăd c”ă[8,36].
ngăphápăgiáoăd căđ

ngăphápăgiáoăd căđ

căhi uătheoăhaiănghĩa.ăTheoănghĩaăr ng,ă

căhi uănh ătoƠnăb ăcáchăth cătổăch căthựcăhi năm tăqă

trìnhăgiáoăd c,ăbi uăl ătínhăh ăth ng,ătínhăt nhăti năc aăquáătrình.ăTheoănghĩaăhẹp,ă
ph

ngă phápă giáoă d că đ

că hi uă nh ă m tă kỹă thu tă thựcă hi nă m tă nhi mă v ă giáoă

d c,ăm tăho tăđ ngăgiáoăd căhayăm tăkhơuătrongăquáătrìnhăgiáoăd c.
Ph

ngăphápătổngăth ăbi uăhi nă ăk ăho ch,ăm cătiêu,ăđ

c ăs ăgiáoăd c.ăPh

ngăh

ngăphápăgiáoăd cătheoănghĩaăhẹpăth ăhi nă ătƠiăli uăh

vƠătrongăcácăho tăđ ngăgiáoăd căthựcăt .

12

ngă ăm tă
ngăd nă


1.2.7 Hình th c tổ ch c giáo d c
Hìnhăth cătổăch căgiáoăd căđ
ho tăđ ngăgiáoăd că(toƠnătr

căphơnălo iătheoăs ăl

ngăh căsinh tham gia

ng,ăc ăl p,ătổ,ăcáănhơn),ăhayăphơnălo iătheoătínhăch tă

ho tăđ ngăchungăc aănhƠăgiáoăd căvƠăh căsinh khiăthựcăhi năbi năphápăgiáoăd călƠă
riêngăt ăhayăcơngăkhai.
1.2.8ăCácăconăđ

ng giáo d c

Cácăconăđ

ngăgiáoăd călƠăcácălo iăhìnhăho tăđ ngăkhácănhauăc aăh căsinh

nhằmăthựcăhi năcácănhi măv ăgiáoăd c.ăCácăconăđ
tr

ngăgiáoăd căch ăy uătrongănhƠă

ngăg m:ăd yăvà h căcácămônăh c, ngh ănghi p,ălaoăđ ngăs năxu t,ăcơngătácăxƣă

h i,ăvĕnăhóaăvĕnăngh ,ăvuiăch iăgi iătrí…ăConăđ

ngănƠoăphùăh păv i s ăthíchăc aă

h căsinh thì h căsinh thamăgiaătíchăcực,ătựăgiácăh n,ăs ămangăl iăk tăqu ăt tăh n.ă
Nh ăv y,ăph
conăđ

ngăphápăgiáoăd c,ăn iădungăgiáoăd căđ uăđ

căthựcăhi nătrongă

ngăgiáoăd c.ă

1.2.9 Nh ng y u t thành công trong công tác giáo d c
Nh ngăy u t ăthƠnhăcôngătrongăcôngătácăgiáoăd călƠănh ngăy uăt ătrongăquáă
trìnhă giáoă d că đƣă đ

că thựcă hi nă t tă đ ă d nă đ nă k tă qu ă giáoă d că toƠnă di nă trongă

hoƠnăc nhăc ăth ăc aăm tătrungătơmăd yăngh .
1.3 C ăs lý thuy t v giáo d c conăng

i toàn di n

1.3.1 M c tiêu giáo d c
M cătiêuăph iăđápă ngănhuăcầuăc aăng

iăh c,ăsựăkỳăv ngăc aăxƣăh i,ăm că

tiêuăgiáoăd căngh ănghi păph iăđápă ngăđòiăh iăc aăth ătr

ngălaoăđ ng.ăĐi uă2ăLu tă

giáoăd căVi tăNamăxácăđ nhăắm cătiêuăgiáoăd călƠăđƠoăt oăconăng

iăVi tăNamătoƠnă

di n,ă có đ oă đ c,ă triă th c,ă s că kh e,ă th mă mỹă vƠă ngh ă nghi p,ă trungă thƠnhă v iălỦă
t

ngă đ că l pă dơnă t că vƠă ch ă nghĩaă xƣă h i;ă hìnhă thƠnhă vƠă b iă d ỡngă nhơnă cách,ă

ph măch tăvƠănĕngălựcăc aăcôngădơn,ăđápă ngăyêuăcầuăc aăsựănghi păxơyădựngăvƠă
b oăv ăTổăqu c”.
M cătiêuăphátătri năxƣăh iăvƠăb oăv ăTổăqu căcũngănhằmăphátătri năvƠăb oăv ă
quy năc aăm iăcơngădơn,ănhằmăm căđíchădơnăt căđ căl p,ăxƣăh iătựădoăvƠăm iăng
13

iă