Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Việt Nam đang trên đà phát triển, tốc độ tăng trưởng 8%/năm. Đời
sống người dân ngày càng nâng cao, tiêu dùng cũng thay đổi rất nhiều. Nếu
như một vài năm trước thị trường xe máy nóng lên do việc xe máy Trung
Quốc vào Việt Nam khiến cho giá thành xe giảm mạnh, người dân mua xe
dễ dàng hơn. Thì năm 2007 được coi là năm phát triển của ngành công
nghiệp ô tô Việt Nam. Cuối năm 2006, Chính phủ Việt Nam cho phép nhập
khẩu ô tô cũ tạo một cú huých lớn cho thị trường ô tô trong nước.
Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam được coi là một ngành công nghiệp
non trẻ, được nhà nước bảo hộ nhưng Việt Nam đã gia nhập WTO, đến cuối
năm 2009 Việt Nam bắt buộc phải cắt giảm thuế nhập khẩu ô tô. Vậy giải
pháp nào để phát triển cho ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam hiện nay.
Với những lý do trên, em lựa chọn đề tài: "Tiềm năng thị trường và
sản xuất của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam".
Em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Thanh Hà đã giúp đỡ em
hoàn thành đề án này.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chương I : THỰC TRẠNG NGÀNH CÔNG NGHIỆP Ô TÔ
VIỆT NAM
1. Những biến động của thị trường ô tô việt nam trong bày tháng đầu
năm 2007
1.1. Doanh số bán hàng của VAMA
Theo số liệu của hiệp hội các nhà sản xuất ô tô việt nam( VAMA),
tháng 1 /2007, lượng ôtô bán ra của các doanh nghiệp đạt 4.772 xe các loại.
Trong đó dòng xe du lịch có lượng bán là 1.190xe; xe MPV(đa dụng) 1.459
xe, xe SUV(thể thao đa dụng) la 346 xe, xe mini bus, xe bus 246 xe; xe tải,
bán tải và van bán được 1.476 xe.
Có một diều bất ngờ là thị trường ôtô tháng này nhu cầu về ôtô tăng
lên rất cao nhưng số lượng xe bán ra của các doanh nghiệp lại giảm so với
tháng 12/2006. Nhiều người tiêu dùng có nhu cầu mua xe trước tết nguyên
đán đã phải trả thêm 1000 - 3000 USD so với giá của các doanh nghiệp mới
có được xe.
Theo báo cáo bán hàng của hiệp hội các nhà sản xuất ôtô việt nam thì
tháng 2 này doanh số giảm còn 2.992 chiếc, giảm 37% so với tháng 1. Các
mẫu xe vốn bán chạy như Civic, Innova, everest, Captiva và camry đều chiụ
chung cảnh.
Tháng 3 doanh số bán hàng của VAMA tăng 1.477 xe, lượng xe tăng
mạnh do dòng xe thương mại ( xe bus, xe tải, pickup và xe van), dòng xe
này tăng tới 1.138 (so với tháng 2)
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Trong tháng 4 /2007, tổng sản lượng bán hàng của 16 đơn vị thành
viên VAMA đạt 4682 xe tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong tháng 5/2007 tổng sản lượng bán ra của 16 đơn vị thành viên
VAMA tăng 59% so với thang5 /2006 đạt 5580 xe. Riêng dòng du lịch tăng
104% so với năm ngoái.
Tháng 6/2007 lượng xe bán ra của các thành viên đạt 6.083 xe các
loại, tăng 510 xe so với tháng 5/2007. Và số liệu này chỉ là số xe đã bàn giao
cho khách hàng, còn trên thực tế nhu cầu về xe lớn hơn rất nhiều mà các
doanh nghiệp không đáp ứng được. Như là công ty TOYOTA Việt Nam cho
biết họ còn nợ khách hàng tới 4000 xe. Và với các mẫu đăng ký mua hiện
nay phải đợi đến tháng 9/2007 mới có thể giao xe.
Thị trường ô tô đã tăng trưởng 6 tháng liên tiêp và có thể chưa dừng
lại ở mức tiêu thụ trong tháng 7 là 6474 chiếc, tăng cao nhất vẫn là dòng xe
đa dụng với sự góp mặt của toyota innova và chevrolet. Nhu cầu tăng cao
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
trong khi đó số lượng xe không đáp ứng đủ dẫn tới tình trạng "cháy" ở
những mẫu xe mới. Trong tổng số 13 mẫu đa dụng hiện còn sản xuất, có tới
7 mẫu xe mà tuổi thọ đã quá 3 năm, quá cũ so với diễn biến của thị trường,
đặc biệt là sự tham gia của xe nhập khẩu nguyên chiếc.
1.2. Thị trương ô tô việt nam 2007 đang nóng :
Một thực tế hiện nay là Bình thường vào thời điểm giữa năm, doanh
số bán hàng của các hãng đều giảm hoặc tăng rất ít nhưng hiện tại, các nhà
sản xuất lại đang bị "cháy" hàng.
“Hiện tượng” Captiva đã lý giải cho kết quả bán hàng ngoạn mục của
Vidamco với tỷ lệ tăng trưởng tới 433% trong tháng 6/2007 so với tháng
6/2006 và tăng 252% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hãng Honda cũng thắng lớn bằng việc tung ra thị trường chiếc Civic
với 1.676 xe được tiêu thụ. Doanh số của thương hiệu xe sang trọng
Mercedes-Benz cũng tăng tới 134% so với cùng kỳ.
Với tỷ lệ tăng trưởng 42%, nhưng chỉ một “cú nhích” đại gia Toyota
đã làm nên sự khác biệt. Nếu như cả năm 2005 Toyota chỉ tiêu thụ được
chừng 11.000 xe các loại thì chỉ riêng 6 tháng đầu 2007, họ đã bán được
8.162 xe.
Hiện nay hãng Toyota việt nam đã sản xuất liên tục 2 ca (doanh số
khoảng 3 triệu USD/ngày) nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường.
Trước đây, dây chuyền chỉ lắp ráp 60 xe/ngày, nay đã tăng lên 80 xe/ngày.
Chiếc Inova vẫn là mặt hàng chủ lực của TMV với sản lượng khoảng
800 xe/tháng nhưng thường cầu lớn hơn nên khách hàng muốn lấy xe phải
đợi ít nhất 1 tháng. Không riêng gì Inova mà các loại xe như Vios, Altis,
Hiace khách muốn mua cũng đều phải… chờ.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
“Căng” nhất là xe Camry. TMV cho biết hãng đã tăng công suất lắp
ráp lên gấp đôi là 250 xe/tháng nhưng con số này vẫn còn cách xa nhu cầu
thực.
Nhiều khách hàng đành chấp nhận chờ đến tháng 1/2008 để có thể sở
hữu một chiếc Camry mà vẫn chưa chắc có hàng vì đại lý sợ hãng không sản
xuất kịp, phải đền nếu không giao xe đúng thời hạn hợp đồng.
Nhiều khách hàng chịu chơi đã phải chi thêm từ 2.000-3.000 USD để
được sở hữu ngay một “con” Camry.
Để tránh việc đăng ký rồi “bán suất” kiếm lời, TMV không chấp nhận
thay đổi họ tên khách hàng so với hợp đồng và tiền đặt cọc loại xe này cũng
lên tới 3.000 USD thay vì 10 triệu đồng như trước.
Everest mới vừa tung ra thị trường từ tháng 5/2007 đến nay Xe mới
tròm trèm 2 tháng rưỡi đã có hơn 1.600 đơn đặt hàng và nhiều khách buộc
phải chờ đến tháng 11 mới có thể nhận xe. Các loại xe đa dụng và thương
mại của Ford như Escape, Ranger, Transit 9 chỗ cũng tiêu thụ rất tốt.
Mẫu xe Everest hiện nay của Ford Việt Nam hiện đã có đơn đặt hàng
lên đến 1.400 xe, trong tháng 6/2007 mới chỉ giao được 145 xe.
Không chỉ VAMA “được mùa”, các nhà nhập khẩu ô tô nguyên chiếc
dù là xe cũ hay xe mới cũng làm ăn rất tốt khi dân tình đổ xô đi mua xe.
1.3. Những động thái của các doanh nghiệp sản xuất ôtô việt nam :
Thị trường ôtô biến động mạnh một phần do có các nhà sản xuất mới
vào Việt Nam và do các công ty sản xuất ô tô Việt Nam đồng loạt giảm giá
xe các loại tạo cú huých thêm cho thị trường vốn đang nóng ở Việt Nam lại
càng nóng thêm.
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Với 18000 USD cho một chiếc xe thể thao đa dụng 7 chỗ Hy 10.900
USD cho một chiếc xe hạng nhỏ 5 cửa, JRD là hãng xe đầu tiên của
Malaysia lắp ráp và bán các sản phẩm rẻ ra thị trường trong nước.
Trong khi đó các công ty nhập khẩu xe nguyên chiếc cũng đồng loạt
giảm giá xe các loại :
Giám đốc HMV cho biết mức giảm khoảng 5% so với giá bán hiện tại
.với chiếc Crossover Veracruz vừa trình làng. Máy dầu hạ từ 75000USD
xuống còn 72900 USD con bản máy xăng giảm 1500 USD, xuống còn
66.500 USD.
Với hãng xe HYUNDAI VERACRUZ có giá thấp hơn khoảng
2.000USD.
Với thương hiệu nhập khẩu đang bán chạy khác là Kia, đại diện của
nhà phân phối Trường Hải tiết lộ đang xem xét hai phương án, giảm giá
hoặc tăng thêm phụ kiện cho xe kể từ tháng 12. Mức giảm hoặc phụ kiện
tăng thêm sẽ tùy thuộc vào từng mẫu xe, chẳng hạn Kia Morning sẽ giảm
khoảng 500 USD so với mức 17.700 USD như hiện nay.
Nhà phân phối ô tô nhập khẩu lớn là Euro Auto đã thông báo hạ giá
nhiều sản phẩm. Công ty Euro Auto – nhà phân phối các sản phẩm BMW tại
Việt Nam cho biết, mỗi mẫu xe do công ty nhập khẩu sẽ được giảm 2000-
3000 USD. Chẳng hạn, chiếc BMW 320i trước có giá 74.800 USD nay hạ
xuống còn 72.800 USD, mức giá mới này được áp dụng ngay từ ngày
8/8/2007 kể cả cho những khách hàng đã ký hợp đồng mua xe theo thuế
nhập khẩu cũ (80%) và xuất hoá đơn từ ngày 8/8/2007.
1.4. Sự hình thành và phát triển của ngành công nghiệp ô tô việt nam:
6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nhìn lại lịch sử hơn 10 năm trước của ngành công nghiệp ôtô có thể
nhận thấy được nhận định tươi sáng của các nhà sản xuất ôtô khổng lồ trên
thế giới về tiềm năng kinh tế của Việt Nam. Chính vì thế nên ngay sau khi
Việt Nam thực hiện mở cửa, cải cách kinh tế, đầu những năm 1990 rất nhiều
các hãng ôtô thế giới như Toyota, Ford, Mercedes-Benz, GM, BMW,
Mazda, Kia, Isuzu, Honda… đã đăng ký thành lập liên doanh để lắp ráp và
sản xuất ôtô.
Trong vòng 6-7 năm, hàng loạt các liên doanh sản xuất và lắp ráp ôtô
đã được thành lập và trở thành thành viên Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô
Việt Nam (VAMA) sau này.
Mặc dù trong suốt một thập kỷ hoạt động, các liên doanh thuộc
VAMA đã không mấy thành công, trong đó có một số hãng tuyên bố lỗ song
có một thực tế là thị trường ôtô Việt Nam vẫn còn đủ hấp dẫn để các hãng xe
cố gắng giữ “miếng bánh” của mình.
Gần như 10 năm liên tục sản lượng bán hàng của các hãng xe trong
nước không tăng đáng kể do một số chính sách (chủ yếu về thuế) nhằm hạn
chế lượng xe lưu thông do điều kiện hạ tầng chưa kịp đáp ứng. Nhưng cũng
gần như trọn vẹn 10 năm đó, các hãng xe này cũng đã được "bảo vệ" một
cách tốt nhất từ việc không can thiệp vào giá đến một số chính sách về nhập
khẩu… Điều này cũng đã giúp cho các hãng xe dù bán không được nhiều
sản phẩm song vẫn có thể “ung dung” tiến lên.
Dấu mốc bùng nổ của thị trường ôtô chính là sự kiện Việt Nam trở
thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Kể
từ đầu năm 2007, thị trường ôtô ngay lập tức “nóng” lên với hiện tượng
khan hàng trên hầu hết các dòng, các mẫu xe kéo theo đó là hiện tượng cò
mồi, tăng giá bán nhằm “móc túi” khách hàng.
7
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Thậm chí hiện nay nhiều chuyên gia đã dự báo thị trường ôtô trong
nước sẽ còn tiếp tục nóng ít nhất là đến hết quý 4/2007 và nhiều khả năng sẽ
còn tiếp tục tăng trưởng trong một thời kỳ dài. Vậy là, sau một thập niên
thúc thủ, dường như thời kỳ tăng tốc phát triển đã đến với các nhà sản xuất
ôtô trong nước .
Xe “ngoại” thêm nhiều tên tuổi mới
Tất nhiên trong một quãng thời gian dài gặp khó khăn, một số hãng xe
cũng phải ra đi do không chịu được “nhiệt” như Daihatsu hay BMW. Thế
nhưng ngay sau đó BMW đã trở lại Việt Nam thông qua nhà phân phối Euro
Auto và trước khi rời Việt Nam, đại diện Daihatsu cũng đã khẳng định sẽ trở
lại Việt Nam trong thời điểm phù hợp.
Cùng với hàng nghìn chiếc xe nhập khẩu với đủ chủng loại và thương
hiệu, trong đó có những cái tên lừng danh như Audi, Acura, Lexus, Infiniti,
Ferrari… về nước thông qua các đơn vị và cá nhân riêng lẻ là số lượng lớn
xe nhập khẩu thông qua các nhà phân phối chính thức.
Theo thông tin từ Euro Auto, lượng đơn đặt hàng xe BMW đã tăng rất
cao sau khi nhà phân phối này chính thức tung sản phẩm ra thị trường. Bên
cạnh sự sôi động trên các dòng xe hạng nhỏ mang thương hiệu Kia do
Trường Hải phân phối và Huyndai do Công ty Cổ phần Ôtô Huyndai đưa về,
cái tên Porsche cũng đang góp phần tạo nên sức nóng trên thị trường xe nhập
khẩu.
Dường như những cái tên Mercedes-Benz, Toyota, Honda, Ford, GM
(Chevrolet, Daewoo), Isuzu, Mitsubishi, Suzuki, Fiat… thuộc VAMA hiện
nay là chưa đủ, một số hãng xe khác vẫn tiếp tục gia nhập ngành công
nghiệp ôtô và thị trường ôtô Việt Nam.
8