B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC M TP. H CHÍ MINH
PHÙNG TUN TÀI
V TRÍ SN PHM XI MNG A DNG
CA CÔNG TY XI MNG HOLCIM VIT NAM
TI TH TRNG TP. H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã s:
60.34.05
LUN VN THC S QUN TR KINH DOANH
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS. Nguyn Thun
TP. H Chí Minh – Nm 2007
LI CAM OAN
oOo
Tôi xin cam đoan đ tài nghiên cu khoa hc này là do chính tôi thc hin.
Tôi đã t tìm hiu, nghiên cu và vn dng các kin thc đã hc cng nh trao đi
vi Thy hng dn, các ging viên, các bn đng lp và các đng nghip đ hoàn
tt đ tài nghiên cu này.
TP. H Chí Minh, ngày 02 tháng 05 nm 2007
Ngi thc hin lun vn
Phùng Tun Tài
LI CM N
oOo
Trc tiên tôi xin đc chân thành cám n Thy Phó giáo s, Tin s Nguyn
Thun, ngi đã tn tình hng dn tôi thc hin tt lun vn này.
Tôi cng xin gi li cám n chân thành đn các Quý Thy Cô đã tham gia ging
dy lp Cao hc MBA4. Nhng kinh nghim và kin thc đc các Thy Cô tn tâm
truyn đt, chia s là nhng nn tng vng chc và là hành trang quý giá mà tôi có th
áp dng khi thc hin lun vn này cng nh trong công vic và cuc sng.
Tôi cng không quên cám n các bn đng lp, các cán b Phòng ào To
Sau i Hc đã nhit tâm giúp đ, h tr cho tôi trong sut quá trình hc tp cng nh
trong khi thc hin lun vn này.
Tôi cng xin cám n các đng nghip phòng Cung ng, Kinh doanh & Tip
th công ty Holcim Vit Nam đã tn tình giúp đ, h tr cho tôi trong quá trình thc
hin lun vn này.
Và cui cùng tôi cng xin đc bày t lòng bit n sâu sc đn nhng ngi
thân trong gia đình tôi đã giúp đ, to điu kin thun li cho tôi có th hoàn tt
chng trình cao hc và lun vn này.
TP. H Chí Minh, ngày 02 tháng 05 nm 2007
Ngi thc hin lun vn
Phùng Tun Tài
- i -
MC LC
Trang
Mc lc i
Danh mc các ch vit tt v
Danh mc các bng vi
Danh mc các hình v vii
Tóm tt viii
M U 1
Lý do hình thành đ tài 1
Mc tiêu nghiên cu 3
Phm vi nghiên cu 3
Ý ngha thc tin ca nghiên cu 4
Kt cu ca nghiên cu 4
CHNG 1: C S LÝ THUYT 5
1.1 Gii thiu 5
1.2 Thng hiu 5
1.2.1 Mt s khái nim v thng hiu 5
1.2.2 Tm quan trng ca thng hiu 6
1.2.3 c đim thng hiu 7
1.3 Mô hình nhn din thng hiu ca David A.aker 8
1.4 nh v thng hiu 11
1.4.1 Mt s khái nim v đnh v 11
1.4.2 Quy trình đnh v thng hiu 11
1.5 Bn đ nhn thc - Phng pháp đo lng đa hng 14
1.5.1 Bn đ nhn thc 14
1.5.2 Phng pháp đo lng đa hng 15
1.6 Tóm tt 15
- ii -
CHNG 2: CÔNG TY LD XI MNG HOLCIM VIT NAM 16
2.1 Tng quan th trng xi mng Vit Nam 16
2.1.1 Cu trúc th trng xi mng Vit Nam 16
2.1.2 Th phn xi mng ti Min Nam nm 2006 17
2.2 Công ty Liên Doanh Xi Mng Holcim Vit Nam 17
2.2.1 Khái quát 17
2.2.2 Quá trình hình thành và phát trin 18
2.2.3 Sn phm Holcim Vit nam 19
2.2.4 H thng phân phi 20
2.2.5 Tính hình hot đng kinh doanh ca công ty 21
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 24
3.1 Mc tiêu nghiên cu 24
3.2 Phng pháp nghiên cu 24
3.2.1 Nghiên cu đnh tính 24
3.2.2 Nghiên cu đnh lng 24
3.3 Quy trình nghiên cu 25
3.4 Nhu cu thông tin và ngun thông tin 25
3.4.1 Nhu cu thông tin 25
3.4.2 Ngun thông tin 25
3.5 Thit k mu 27
3.5.1 i tng nghiên cu và c mu 27
3.5.2 Phng pháp chn mu 27
3.6 Phng pháp thu thp thông tin 27
3.6.1 Phng pháp thu thp thông tin đnh tính 27
3.6.2 Phng pháp thu thp thông tin đnh lng 29
3.7 Phng pháp phân tích d liu 30
3.7.1 Hiêu chnh 30
- iii -
3.7.2 Mã hóa d liu và sch thông tin 30
3.8 Tóm tt 30
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 32
4.1 Gii thiu 32
4.2 Phng pháp x lý s liu 32
4.2.1 Phân tích nhân t khám phá EFA 33
4.2.2 Phân tích h s tin cy Cronbach Alpha 33
4.2.3 Phng pháp đo lng đa hng 33
4.3 Mô t mu 33
4.3.1 C mu 33
4.3.2 T l thng hiu xi mng đang phân phi 34
4.3.3 Hình thc tip cn các thng hiu xi mng 34
4.3.4 Thông tin khác v mu nghiên cu 35
4.4 Kt qu đánh giá thang đo 35
4.4.1 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA - cha hiu chnh 35
4.4.2 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA - đã hiu chnh 37
4.4.3 Phân tích h s tin cy Cronbach Alpha 40
4.5 Phng pháp đo lng đa hng 40
4.5.1 Kt qa đánh giá ca khách hàng v 6 nhân t và 5 thng hiu 41
4.5.2 Các ch s kim đnh 41
4.5.3 Mc đ quan trng ca các nhân t thuc tính thng hiu 42
4.5.4 Bn đ nhn thc 43
4.6 Phân tích tng quan v trí ca xi mng Holcim và các thng hiu cnh
tranh khác 44
4.7 Phân tích các yu t trong tng nhân t thuc tính ca thng hiu xi
mng Holcim và Hà Tiên 1 47
4.8 Kim đnh s khác bit v các nhân t gia Holcim và các thng hiu
cnh tranh khác 50
- iv -
4.8.1 Holcim và Hà Tiên 1 50
4.8.2 Holcim và Cotec 52
4.8.3 Holcim và Fico 52
4.8.4 Holcim và Nghi Sn 53
4.9 Tóm tt 54
CHNG 5: KT LUN 55
5.1 Gii thiu 55
5.2 Kt qu chính ca nghiên cu 56
5.2.1 Nhn diên các thng hiu cnh tranh vi Holcim 56
5.2.2 Xác đnh các nhân t thuc tính quan trng 56
5.2.3 V trí ca thng hiu xi mng Holcim 56
5.3 Ý ngha ca nghiên cu 58
5.4 Kin ngh 59
5.5 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu tip theo 61
Tài liu tham kho 62
Danh sách các ph lc
Ph lc 1: Bng hng dn phng vn sâu 64
Ph lc 2: Phiu thm dò ý kin khách hàng 65
Ph lc 3: Các kt qu thng kê mô t 67
Ph lc 4: Tóm tt kt qu phân tích nhân t EFA 68
Ph lc 5: Kim tra đ tin cy thang đo các nhân t thuc tính 72
Ph lc 6: Kt qu thng kê mô t v mc đ quan trng ca 18 yu t 74
Ph lc 7: Kt qu giá tr trung bình ca các nhân t thuc tính 75
Ph lc 8: Kt qu đo lng đa hng - Bn đ nhn thc 76
Ph lc 9: So sánh
giá tr trung bình ca tng yu t trong các nhân t
thuc tính gia xi mng Holcim và Hà Tiên 1 81
Ph lc 10: Kt qu giá tr trung bình ca tng cp nhân t 84
Best Global Brands 2006 87
- v -
DANH MC CÁC CH VIT TT
oOo
EFA : Exploratory Factor Analysis (Phân tích nhân t khám phá)
KMO : Ch s Daiser – Meyer - Olkin
MDS : MultiDimension Scale (o lng đa hng)
OD : Official Distributor (Nhà phân phi chính thc)
RSQ : R Square (R bình phng)
SPSS : Statistic Package for Social Sciences
(Phn mm thng kê trong khoa hc xã hi)
TP. HCM : Thành ph H Chí Minh
- vi -
DANH MC CÁC BNG
oOo
Trang
Bng 4.1 . Kt qu kim đnh Bartlett’s - trc khi hiu chnh 37
Bng 4.2 . Kt qu kim đnh Bartlett’s - sau khi hiu chnh 38
Bng 4.3: Các nhân t thuc tính trích đc sau khi chy phân tích nhân t 39
Bng 4.4: Kt qa đánh giá ca khách hàng v 6 nhân t và 5 thng hiu 41
Bng 4.5: Mc đ quan trng ca các nhân t thuc tính theo th t gim dn 42
Bng 4.6: Bng xp hng đánh giá các thng hiu theo các nhân t thuc tính 47
Bng 4.7: So sánh tr trung bình ca nhân t F3 gia Holcim & Hà Tiên 1 48
Bng 4.8: So sánh tr trung bình ca nhân t F2 gia Holcim & Hà Tiên 1 48
Bng 4.9: So sánh tr trung bình ca nhân t F1 gia Holcim & Hà Tiên 1 49
Bng 4.10: So sánh tr trung bình ca nhân t F5 gia Holcim & Hà Tiên 1 49
Bng 4.11: So sánh tr trung bình ca nhân t F6 gia Holcim & Hà Tiên 1 50
Bng 4.12: So sánh tr trung bình ca nhân t F4 gia Holcim & Hà Tiên 1 50
Bng 4.13: Kim đnh tr trung bình ca tng cp nhân t thuc tính gia
Holcim và Hà Tiên 1 51
Bng 4.14: Kim đnh tr trung bình ca tng cp nhân t thuc tính gia
Holcim và Cotec 52
Bng 4.15: Kim đnh tr trung bình ca tng cp nhân t thuc tính gia
Holcim và Fico 53
Bng 4.16: Kim đnh tr trung bình ca tng cp nhân t thuc tính gia
Holcim và Nghi Sn 53
- vii -
DANH MC CC HèNH
oOo
Trang
Hỡnh 1.1: Moõ hỡnh hoaùch ủũnh nhaọn dieọn thửụng hieọu 10
Hỡnh 1.2: S nh v thng hiu 7 bc ca Boyd 14
Hỡnh 2.1: Th phn xi mng min Nam trong nm 2006 17
Hỡnh 2.2: S h thng phõn phi ca Holcim Vit Nam 21
Hỡnh 2.3: Sn lng xi mng tiờu th ca cụng ty qua cỏc nm 23
Hỡnh 3.1: Quy trỡnh nghiờn cu 26
Hỡnh 4.1: T l cỏc thng hiu xi mng c phõn phi 34
Hỡnh 4.2 : T l cỏch tip cn cỏc thng hiu 35
Hỡnh 4.3: Bn nhn thc ca khỏch hng v 5 thng hiu v 6 nhõn t thuc
tớnh 43
- viii -
TÓM TT
oOo
Mc tiêu chính ca nghiên cu này là xác đnh v th tng đi ca thng hiu xi
mng đa dng ca Công Ty Liên Doanh Xi Mng Holcim Vit Nam so vi các
thng hiu cnh tranh trên th trng thành ph H Chí Minh trong tâm trí ca khác
hàng mc tiêu - đây là các ca hàng bán l vt liu xây dng.
đt đc mc tiêu trên, nghiên cu đã s dng mô hình nhn din thng hiu
ca David A.Aaker, phng phàp phân tích nhân t khám phá (EFA), phân tích đ tin
cy Cronbach Alpha, phung pháp đo lng đa hng & bn đ nhn thc. Kim
đnh so sánh trung bình theo tng cp thng hiu (Paired Sample T-Test) cng đc
s dng trong nghiên cu này.
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc: (1) nghiên cu đnh tính đc thc
hin bng hình thc phng vn sâu nhm nhn din mt s thng hiu cnh tranh
vi xi mng Holcim cng nh xác đnh các yu t thng hiu xi mng mà khách
hàng quan tâm; (2) nghiên cu đnh lng đc thc hin bng hình thc phng vn
110 khách hàng thông qua bng câu hi đnh lng nhm xác đnh v trí ca thng
hiu xi mng Holcim so vi các đi th cnh tranh trong nhn thc ca khách hàng.
Kt qu nghiên cu cho thy:
(1) có 4 thng hiu cnh tranh vi xi mng Holcim đó là: Hà Tiên 1, Cotec, Fico và
Nghi Sn, trong đó Hà Tiên là đi th cnh tranh ch yu
(2) khách hàng đánh giá cao (theo t t gim dn) các nhân t thuc tính sau: F3
(áp ng Nhu Cu), F2 (Giá), F5 (Thng Hiu), F6 (Bao Bì), F4 (Cht Lng) và
F1 (Dch V Khách Hàng)
(3) Trong 6 nhân t thuc tính nói trên thì xi mng Holcim đc đánh giá cao hn Hà
Tiên 1 3 nhân t thuc tính F1 (Dch V Khách Hàng), F2 (Giá) và F3 (áp ng
- ix -
Nhu Cu), và cao hn các thng hiu Cotec, Fico và Nghi Sn tt c 6 nhân t.
Tuy nhiên, xi mng Holcim li đc đánh giá thp hn xi mng Hà Tiên 1 3 thuc
tính F4 (Cht Lng), F5 (Thng Hiu) và F6 (Bao Bì).
Do nhng gii hn nht đnh v thi gian và ngun lc, nghiên cu này vn còn
nhng hn ch không th tránh khi. Tuy nhiên, tác gi vn hy vng kt qu ca
nghiên cu s là mt tài liu tham kho có ích cho công ty xi mng và các nghiên cu
viên khác.
- x -
ABSTRACT
oOo
The aim of this research is to identify the position of Top Standard cement brand of
Holcim Vietnam Ltd. in the customer mind among other competitive brands in Ho
Chi Minh city market.
In order to achieve the above goal, brand identification model of David A.Aaker,
Exploratory Factor Analysis, Cronbach Alpha, MultiDimentional Scale, Perceptual
map and Paired Sample T-Test are used in the research.
The research is done through two steps: (1) qualitative study is carried out by deep
interview to identify some other cement brands competing with Holcim brand as well
as identify cement brand factors that customers pay much attention to; (2)
quantitative study is carried out by interviewing 110 retailers with questionaires to
identify the position of Holcim’s cement brand among other competitive brands in the
mind of these retailers.
Result of the research reveals:
(1) there are 4 brands in competition with Holcim’s cement brand: Ha Tiên 1,
Cotec, Fico and Nghi Son, in which Ha Tien is the main competitor of Holcim.
(2) customer appreciate the following factors (in desceding order): F3 (Meet
demand), F2 (Price), F5 (Brand), F6 (Packing), F4 (Quality) và F1 ( Service)
(3) Among the above 6 factors, retailers evaluate Holcim cement higher than
Ha Tien 1 at 3 factors: F1 (Service), F2 (Price) and F3 (Meet demand) and evaluate
much highter than Cotec, Fico and Nghi Son cements at all 6 factors. However,
retailers evaluate Holcim cement less than Ha Tien 1 at 3 factors: F4 (Quality), F5
(Brand) and F6 (Packing)
Due to limitation of time and resources, this research still has many unavoidable
restrictions. However, the author hopes that results of the research shall be of help to
cement companies and reseachers.
Trang 1
M U
Lý do hình thành đ tài
Trong nhng nm gn đây, vn đ thng hiu đc các doanh nghip đ cp đn
rt nhiu, đc bit trong bi cnh nn kinh t m ca hi nhp vi khu vc và quc
t nh hin nay. Thung hiu không ch đn thun là du hiu đ phân bit hàng
hoá, dch v
ca doanh nghip này vi hàng hoá, dch v ca doanh nghip khác,
mà cao hn, nó là c s đ khng đnh v th ca doanh nghip trên thng trng
cng nh uy tín, hình nh ca doanh nghip trong tâm trí ca khách hàng.
Giá tr mà thng hiu mang li thì ta không th nhìn thy đc và cng không d
đo lng nhng nó chính là vn, là tài sn vì nó cho phép các doanh nghip tính tin
cao hn cho sn phm hay dch v ca h. Thng hiu cng không khác gì tin
trong ngân hàng vì doanh nghip có th th chp nó, mua bán nó, đu t vào nó và
làm nó tng hay gim tùy thuc vào vic qun lý nó tt hay không.
Giá tr tng thêm do thng hiu mang li chim t trng khá ln trong tài sn ca
các nc phát trin. Theo c tính, giá tr thng hiu có th lên đn 1/3 tng giá tr
ca ci ca toàn th gii. Theo điu tra ca Interbrand, mt công ty t vn v
thng hiu, giá tr vô hình ca 100 thng hiu hàng đu th gii lên đn gn mt
ngàn t đô la. Con s này tng đng vi tng thu nhp quc dân ca tt c 63
nc đc Ngân hàng Th gii xp vào nhóm có thu nhp thp và là ni có ti gn
mt na dân s th gii đang sinh sng. Cng theo bng sp hng ca Interbrand
trong nm 2006 (xem các trang đính kèm phn ph lc), Coca-Cola là thng hiu
đng đu th gii vi giá tr thng hiu là 67 t USD, k đn là Microsoft (56.9 t
USD) và xp hng ba là IBM (56.2 t USD).
Do vy, các doanh nghip cn phi nhn thc đc vai trò quan trng ca thng
hiu đ xây dng và phát trin phù hp vi chin lc kinh doanh trong tng giai
đon. To dng thng hiu là c mt quá trình lâu dài đòi hi s n lc không
Trang 2
ngng và đu t thích đáng ca doanh nghip. Tuy nhiên, mong mun là vô hn
trong khi ngun lc thì có hn. Không có mt doanh nghip nào có th mnh v tt
c các lnh vc, cng không có doanh nghip nào có th đáp ng mi nhu cu đa
dng ca khách hàng hiu qu hn các đi th cnh tranh. Vì vy, các doanh nghip
phi bit sp xp th t u tiên cho ngun lc gii hn ca mình và phi quyt đnh
phi quyt đnh xem nên tp trung ngun lc vào đâu. Do vy, doanh nghip ch nên
tp trung vào mt s phân khúc th trng mà mình có li th cnh tranh. Sau khi
chn đc th trng mc tiêu thì mt chin lc marketing quan trng cn đc
thc hin đó là đnh v thng hiu.
nh v thng hiu có vai trò quan trng vì nó quyt đnh các chin luc marketing
tip theo. nh v thng hiu giúp các doanh nghip xây dng chin lc truyn
thông và truyn ti hình nh nht quán v thng hiu đn khách hàng mc tiêu.
Trong nghiên cu này, vic đnh v thng hiu xi mng đa dng Holcim đuc thc
hin thông qua phng pháp đo lng đa hng nhm xác lp bn đ nhn thc,
qua đó công ty có th nhn din v th ca mình so vi các đi th cnh tranh trong
cm nhn ca khách hàng.
Trong bi cnh cnh tranh gay gt trong lnh vc kinh doanh xi mng hin nay, khi
mà mc đ khác bit v li ích chc nng gia các thng hiu xi mng là không
đáng k thì vic công ty Holcim đnh v thng hiu ca mình vi nhng đc tính
ni bt và chuyn ti, thông đt đn khách hàng mc tiêu nhng đc trng riêng có
ca thng hiu mình có vai trò cc k quan trng. Mun vy, công ty cn phi bit
đc các thuc tính quan trng ca thng hiu xi mng là gì, mc đ quan trng
ca các thuc tính đó theo nhn đnh ca khách hàng mc tiêu ra sao và v trí hin
ti ca xi mng Holcim đang đâu so vi các thng hiu cnh tranh khác trong
cm nhn ca khách hàng. Trên c s đó, công ty s có nhng điu chnh cn thit
trong chin lc marketing tip theo ca mình và đây chính là lý do tác gi chn đ
tài “V trí sn phm xi mng đa dng ca công ty Holcim Vit Nam ti thành ph
H Chí Minh” cho nghiên cu này.
Trang 3
Mc tiêu nghiên cu
Thông qua phng pháp đo lng đa hng nhm xác lp bn đ nhn thc v v
th ca sn phm xi mng đa dng ca công ty Holcim so vi các đi th cnh
tranh trong s cm nhn ca khách hàng mc tiêu nh th nào ti th trng thành
ph H Chí Minh (TP. HCM). Do đó, nghiên cu này có các mc đích sau:
• Nhn din các thng hiu xi mng đang đc phân phi và cnh tranh vi
xi mng Holcim ti th trng TP. HCM
• Xác đnh các yu t (thuc tính) quan trng liên quan đn vic chn thng
hiu xi mng đ phân phi ca khách hàng.
• Xác đnh v trí hin ti ca sn phm xi mng Holcim so vi các đi th cnh
tranh trong nhn thc ca khách hàng ti th trng TP. HCM.
Phm vi nghiên cu
• Thng hiu đc nghiên cu là sn phm xi mng đa dng ca công ty
Holcim và 6 thng hiu xi mng cnh tranh khác bao gm: Hà Tiên 1, Hà
Tiên 2, Cotec, Fico, Chin Fon và Nghi Sn. Tng sn lng tiêu th bình
quân hàng nm ca công ty là 2,7 triu tn bao gm 6 chng loi xi mng.
Trong đó, xi mng xá chim t l 20% và xi mng bao t l 80%, riêng xi
mng đa dng chim khong 99% sn lng ca xi mng bao. Do vy, tác
gi chn sn phm xi mng đa dng đ nghiên cu trong đ tài này.
• i tng đc kho sát là các ca hàng bán l vt liu xây dng ti TP.
HCM.
• iu kin ràng buc là các ca hàng bán l vt liu xây dng đã hoc đang
phân phi hay có hiu bit rõ v ít nht 2 trong s 7 thng hiu đc kho
sát.
• tài đc kho sát ti th trng TP. HCM .
Trang 4
Phm vi ni dung nghiên cu:
tài ch thc hin 4 bc (t bc 1đn bc 4) trong quy trình đnh v thng
hiu ca Boyd (Hình 1.2), gii hn mc xác lp và phân tích bn đ đnh v cho
các thng hiu nói trên.
Ý ngha thc tin ca nghiên cu
Trc ht, đ tài có ý ngha thc tin cho bn thân tác gi. Thông qua vic thc hin
nghiên cu, tác gi có dp h thng hoá và ng dng các kin thc đã đc hc vào
trong công vic, cng nh tích ly thêm các kinh nghim trong lnh vc nghiên cu
khoa hc xã hi.
K đn, kt qu nghiên cu cng cho bit mc đ quan trng ca các yu t có tác
đng đn vic ra quyt đnh chn thng hiu xi mng đ phân phi ca khách hàng
mc tiêu.
Và cui cùng, cn c vào kt qu nghiên cu, Holcim bit đc v th ca mình
đang đng đâu so vi các đi th cnh tranh trong nhn thc ca khách hàng. T
đó, công ty s có nhng hiu chnh cn thit trong vic d báo, hoch đnh và trin
khai các chin lc marketing trong tng lai.
Kt cu ca nghiên cu
Ni dung nghiên cu gm 5 phn. u tiên là phn M đu, nhm gii thiu tng
quan v lý do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, tóm tt phm vi nghiên cu, và cui
cùng trình bày ý ngha thc tin ca nghiên cu. K đn là Chng 1 – C s lý
thuyt, trình bày tóm tt mt s lý thuyt v thng hiu, mô hình nhn din thng
hiu ca David A.Aaker, đnh v thng hiu và phng pháp đo lng đa hng.
Chng 2 – Gii thiu v th trng xi mng Vit Nam cng nh công ty Holcim
Vit Nam. Trong Chng 3 – Thit k nghiên cu, trình bày chi tit v phng
pháp nghiên cu đnh tính và đnh lng , thit k mu, phng pháp thu thp thông
tin và phân tích d liu. Tip đn, nhng kt qu nghiên cu s đc trình bày trong
Chng 4. Và cui cùng, Chng 5 s trình bày phn kt lun và nhng kin ngh.
Trang 5
CHNG 1
C S LÝ THUYT
1.1 Gii thiu
Phn M đu đã trình bày v lý do hình thành đ tài, mc tiêu nghiên cu, tóm tt
phm vi nghiên cu, ý ngha thc tin ca nghiên cu và b cc ca đ tài. Chng
1 nhm mc đích gii thiu các lý thuyt v thng hiu, mô hình nhn din thng
hiu ca David A.Aaker, đnh v thng hiu, bn đ nhn thc và phng pháp đo
lng đa hng.
1.2 Thng hiu
Vn đ thng hiu đang đc rt nhiu các doanh nghip quan tâm, đc bit trong
điu kin hi nhp kinh t quc t và khu vc ngày càng sâu rng nh hin nay.
Nh vy thng hiu là gì?
1.2.1 Mt s khái nim v thng hiu
Theo đnh ngha ca Hip hi Marketing M (American Marketing Association):
Thng hiu là mt tên, mt t ng, mt du hiu, mt biu tng, mt hình v, hay
tng hp tt c các yu t k trên nhm xác đnh mt sn phm hay dch v ca mt
(hay mt nhóm) ngi bán và phân bit các sn phm (dch v) đó vi các đi th
cnh tranh.
Theo Charles Brymer, lãnh đo cp cao (CEO) ca Interbrand, “thng hiu - mà
đi vi khách hàng nó đi din cho mt s cun hút, tng th giá tr hay nhng
thuc tính giúp cho ngi tiêu dùng nhn thc và phân bit đi vi sn phm khác”.
Nh vy, mt thng hiu s ln hn mt sn phm rt nhiu, sn phm đc to ra
t nhà máy, sn phm có th tr thành mt thng hiu hiu ch khi nó là biu
tng ca các yu t hu hình, vô hình và tâm lý ca sn phm và doanh nghip.
Trang 6
Còn Larry Light – chuyên gia trong lnh vc qung cáo thì cho rng: “Thng hiu
là tài sn quý giá nht ca doanh nghip, cách duy nht đ làm ch th trng là
làm ch thng hiu”.
1.2.2 Tm quan trng ca thng hiu
Trong thi đi kinh t tri thc, thng hiu là mt trong ba loi tài sn có ý ngha
quyt đnh đi vi hot đng kinh doanh ca doanh nghip (cùng vi thông tin và
ngun nhân lc) nhng không h xut hin trong bng tng kt tài sn ca doanh
nghip. Nhng gì mà khách hàng ngh v doanh nghip là vô cùng quan trng, có
tác đng mnh lên hành vi tiêu dùng ca h. Hình nh v mt doanh nghip vng
mnh trong tâm trí khách hàng s làm cho h thng xuyên gn bó mua hàng cng
nh luôn tuyên truyn, gii thiu, qung cáo vi nhng ngui thân, bn bè v các
hàng hoá và dch v ca doanh nghip. Có th nói, thng hiu có vai trò quan
trng và mang li nhiu li ích đi vi c doanh nghip và khách hàng.
* i vi doanh nghip:
• Thng hiu to dng hình nh doanh nghip và sn phm trong tâm trí khách
hàng.
• Thng hiu nh mt li cam kt gia doanh nghip và khách hàng - Khách
hàng tin thng hiu vì tin cht lng tt và n đnh ca sn phm mà h đã
s dng hay tin tng vào nhng dch v vt tri kèm theo, và điu này d to
ra cho khách hàng mt giá tr cá nhân riêng bit. Chính tt c nhng điu này
nh là mt cam kt thc s nhng không rõ ràng gia doanh nghip và khách
hàng.
• Chi phí v marketing ca doanh nghip s thp vì không cn qung cáo, khuyn
mãi nhng khách hàng vn mua, đó là do mc đ nhn bit và trung thành ca
khách hàng đi vi thng hiu cao.
• Có li th trong thng lng vi các nhà phân phi và ngi bán l vì các
khách hàng mong đi h kinh doanh thng hiu đó.
Trang 7
• Doanh nghip có th bán giá cao hn sn phm cùng loi ca đi th cnh tranh
do khách hàng nhn thc v cht lng ca thng hiu cao hn.
• Doanh nghip s d dàng hn trong vic m rng thng hiu, ngay c khi đó là
mt chng loi hàng hoá mi vì thng hiu đã có uy tín đi vi ngi tiêu th.
• Thng hiu mnh s giúp doanh nghip bán đc nhiu hàng hn. ây chính là
vai trò tích cc ca thng hiu xét gc đ thng mi và li nhun.
• Thng hiu là mt v khí hu hiu giúp doanh nghip có điu kin thun li
chng li s cnh tranh quyt lit bng giá.
* i vi khách hàng:
• Thng hiu giúp khách hàng phân bit nhanh chóng hàng hoá cn mua trong vô
vàn nhng hàng hoá cùng loi khác.
• Thng hiu góp phn to ra giá tr cá nhân cho khách hàng, mt cm giác sang
trng và đc tôn vinh.
• Thng hiu to mt tâm lý yên tâm v cht lng, gim thiu ri ro trong tiêu
dùng.
1.2.3 c đim thng hiu
Theo Philip Kotler, mt thng hiu có th đt đn 6 mc đc đim nh sau:
Mc Thuc tính (Attributes) : Mt thng hiu trc ht gi lên trong ý ngh mt
s thuc tính nào đó, ví d, thng hiu xe Mercedes có các thuc tính nh: đt tin,
sang trng, thit k hoàn ho, đ bn, uy tín, vn hành tt… Các công ty có th
dùng mt hay nhiu thuc tính này đ qung cáo.
Mc Li ích (Benefits): Môt thng hiu không ch là mt tp hp các thuc tính.
Các khách hàng không mua các thuc tính ca thng hiu mà là mua các li ích
ca thng hiu, do vy các thuc tính cn đc chuyn đi thành các li ích có
tính chc nng hay cm xúc.
Ví d đi vi xe Mercedes, thuc tính lâu bn có th thành li ích chc nng nh,
“ta s không phi mua vài nm mt chic xe mi”. Hay thuc tính đt tin có th
Trang 8
chuyn thành li ích cm xúc nh, “chic xe giúp chúng ta cm thy quan trng và
đc kính n”.
Mc Giá tr (Values): Thng hiu cng th hin các giá tr ca nhà sn xut.
Mc Vn hoá (Culture): Thng hiu còn có th tng trng cho mt nn vn hoá
nào đó. Mercedes, th hin nn vn hoá c, đó là có t chc, hiu qu và cht
lng cao.
Mc Tính cách (Personality): Thng hiu cng có th phác ha mt tính cách
nht đnh. Ví d Pepsi - s la chn ca th h mi, biu hin s tr trung, nng
đng và nhit huyt.
Mc Ngi s dng (Users): Thng hiu cng th hin loi ngi nào s s
dng hay tiêu th sn phm đó.
Nh vy, thng hiu qu là mt biu tng phc tp ch không ch thun tuý là
mt cái tên.
1.3 Mô hình nhn din thng hiu ca David A.aker
Trong đ tài này mô hình nhn din thng hiu ca David A.aker đc dùng làm
mô hình nghiên cu. Theo mô hình này, thng hiu đc nhn din thông qua 12
thành phn và đc bao hàm trong 4 yu t sau:
Th nht, thng hiu th hin qua sn phm. Sn phm là mt yu t quan
trng ca thng hiu vì nó nh hng đn quyt đnh mua hàng ca khách hàng.
Yu t này bao gm nhng thành phn nh: phm vi sn phm, thuc tính sn
phm, cht lng/ giá tr, s dng, ngi s dng và quc gia xut x.
V phm vi sn xut, mt thng hiu có nhiu chng loi sn phm thì càng có kh
nng đc khách hàng bit đn.
V thuc tính sn phm, nó liên quan trc tip đn vic mua hay s dng sn phm
vì cung cp các li ích chc nng và có th có li ích cm xúc.
V cht lng/ giá tr, ch yu do ngi s dng cm nhn, đánh giá ch không
phi do nhà sn xut quyt đnh.
Trang 9
V s dng, mt s thng hiu thành công đ s hu cách s dng đc bit.
V ngi s dng, nhiu thng hiu hng đn mt nhóm ngi s dng nào đó,
ví d Pepsi hng vào gii tr, Mercedes nhm vào khách hàng có thu nhp cao.
V quc gia xut x, có th làm tng thêm nim tin vào thng hiu.
Th hai, thng hiu th hin qua t chc. Yu t này gm hai thành phn: thuc
tính ca t chc và mc đ liên kt đa phng vi toàn cu. Thng hiu trong
trng hp này đc xem nh có nhng thuc tính ca t chc hn là thuc tính
ca sn phm, dch v. Các thuc tính ca t chc thì lâu dài và bn b hn so vi
các thuc tính sn phm.
Th ba, thng hiu th hin qua con ngi. Cá tính ca thng hiu. Thng
hiu vi t cách ca mt con ngi thì phong phú và thú v hn so vi nhng gì da
trên sn phm. Ging nh là mt con ngi, thng hiu có th đc nhn thc nh
là thành tho, n tng, tin cy, tích cc, vui v, hài hc, trang trng, tr trung hay
trí tu. Ví d, xe Mercedes th hin cá tính là ngi trung niên, thành đt, sang
trng. Th bch kim ca American Express, giày th thao ca Air Jordan và các sn
phm đúng mt ca Dior, Gucci và Armani th hin ngi ch s hu thuc tng
lp giàu có và có đa v xã hi. Quan h gia thng hiu và khách hàng ging nh
bn đng hành hay ngi t vn.
Th t, thng hiu th hin qua biu tng. Mt biu tng mnh có th to
nên s nhn bit và nh v thng hiu. ây là mt yu t quan trng trong quá
trình phát trin và xây dng thng hiu.
Theo mô hình nhn din thng hiu, gm có nhn din giá tr ct lõi và giá tr m
rng. Nhn din ct lõi thng hiu đi din cho giá tr ch yu ca thng hiu,
còn nhn din m rng thng hiu cung cp thêm hình nh góp phn hoàn chnh
vic nhn din ct lõi thng hiu.
Trang 10
Hình 1.1: Mô hình hoạch đònh nhận diện thương hiệu
(Nguồn David A. Aaker, Buiding Strong Brands, The Free Press, 1996, Trang 79)
Phân tích khách hàng Phân tích tổ chức
Xu hướng Nhận diện thương hiệu Hình ảnh thương hiệu
Động cơ Sức mạnh, chiến lược Di sản thương hiệu
Nhu cầu chưa thỏa mãn Các điểm yếu Sức mạnh/ năng lực
Phân khúc thò trường Giá trò tổ chức
Thương hiệu thể hiển
qua sản phẩm
Thương hiệu thể hiển
qua tổ chức
Thương hiệu thể hiển
qua con người
Thương hiệu thể hiển
qua biểu tượng
1. Phạm vi sản phẩm
7. Thuộc tính của tổ chức
(sự đổi mới, quan
9. Cá tính (thành thật, nghò
lực, mạnh mẽ, )
11. Hình tượng và tính ẩn
dụ
2. Thuộc tính sản phẩm tâm đến khách hàng,
10. Quan hệ giữa thương
hiệu và khách hàng
12. Truyền thống của
thương hiệu
3. Chất lượng/ giá trò độ tin cậy ) (người bạn, người tư
4. Sử dụng 8. Đòa phương với toàn cầu vấn )
5. Người sử dụng
6. Quốc gia xuất xứ
Lợi ích chức năng
Lợi ích cảm xúc Hỗ trợ các thương hiêu khác
Lợi ích tự thể hiện
Tập hợp con của nhận diện và xác nhận giá trò
Đ
ược truyền thông tích cực
Khách hàng mục tiêu Cung cấp lợi thế cạnh tranh
Tạo các chọn lựa Kiểm tra
PHÂN TÍCH THƯƠNG HIỆU CHIẾN LƯC
Phân tích đối thủ cạnh tranh
HỆ THỐNG NHẬN DIỆN THƯƠNG HIỆU
NHẬN DIỆN THƯƠNG HIỆU
HỆ THỐNG THỰC HIỆN NHẬN DIỆN THƯƠNG HIỆU
QUAN HỆ GIỮA KHÁCH HÀNG - THƯƠNG HIỆU
CÔNG BỐ GIÁ TRỊ SỰ TÍN NHIỆM
THEO DÕI
THỰC HIỆN
Biểu tượng và ẩn dụ
ĐỊNH VỊ THƯƠNG HIỆU
Mở rộng
Cốt lõi
Trang 11
1.4 nh v thng hiu
Vào nm 1972, hai nhà bác hc ngi M tên là Al Ries và Jack Trout vit mt s
bài báo di tiêu đ là “Thi đi ca đnh v” (The Positioning Era) cho t
Advertising Age, k t đó vn đ đnh v thng hiu đc mi ngi quan tâm đc
bit trong các hot đng marketing.
1.4.1 Mt s khái nim v đnh v
Theo quan đim ca Boyd [20], đnh v thng hiu là đa ra các thuc tính có liên
quan đn thng hiu và thông tin đn khách hàng mc tiêu làm cho h hiu và
đánh giá cao nhng thuc tính tiêu biu ca thng hiu so vi thng hiu ca các
đi th cnh tranh. cho chng trình đnh v thành công thì nhng thuc tính này
phi đc khách hàng cho là quan trng nht và khác bit so vi các đi th cnh
tranh. Tu theo tng th trng, các thuc tính này có th s khác nhau.
Theo hai tác gi Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang [14], đnh v thng
hiu là quá trình xây dng và thông đt nhng giá tr đc trng ca thng hiu
mình vào khách hàng mc tiêu.
Theo theo tin s Lê Th Gii [3],
nh v thng hiu là vic to ra v th riêng bit
ca thng hiu trong mt môi trng cnh tranh đ bo đm rng mi ngi tiêu
dùng ti th trng mc tiêu có th phân bit đc thng hiu y vi các thng
hiu cnh tranh
khác.
Nh vy, đnh v thng hiu có vai trò quan trng, nó liên quan trc tip đn suy
ngh và nhn đnh ca ngi tiêu dùng. Trong mt tp hp rt nhiu các thng hiu
có mt trên th trng và s khác bit v chc nng và li ích ca các thng hiu
mang li là không nhiu, thì ngi tiêu dùng s có khuynh hng chn la nhng
thng hiu bit làm ni bt nhng đc tính khác bit so vi các thng hiu cnh
tranh, và đây chính là công vic đnh v thng hiu.
1.4.2 Quy trình đnh v thng hiu
Theo Boyd [20] và các cng s thì quy trình đnh v thng hiu bao gm by bc
nh trong hình 1.2.
Trang 12
Buc 1 là nhn din các thng hiu cnh tranh trong th trng mc tiêu. Theo
ngun thông tin th trng ca Holcim thì có 6 thng hiu xi mng cnh tranh vi
Holcim ti th trng thành ph H Chí Minh đó là: Hà Tiên 1, Hà Tiên 2, Cotec,
Fico, Nghi Sn và Chinfon và các thng hiu này đc đa vào nghiên cu.
Bc 2 là nhn din các thuc tính liên quan đn thng hiu. tài nghiên cu s
dng mô hình nhn din thng hiu ca David A.Aaker.
Thng hiu xi mng th hin qua sn phm nh cht lng, tính nng phù hp cho
nhiu mc đích s dng, bao bì, giá c, quc gia, xut x…
Thng hiu th hin qua các đc đim ca t chc nh tính sáng to, luôn đi mi,
các hot đng vì cng đng, tham gia vào vic bo v môi trng, quan tâm chm
sóc khách hàng, liên kt đa phng vi toàn cu …
Thng hiu th hin qua con ngi, quan h gia thng hiu Holcim và khách
hàng nh nhng ngi bn, ngi t vn đ xây dng nhng công trình, nhng ngôi
nhà chc chn và bn vng.
Thng hiu cng th hin qua biu tng bên ngoài vi các hình nh có th thy
đc nh logo, hình nh, khu hiu hoc nhng biu tng tim n nh uy tín
thng hiu, truyn thng ca thng hiu.
Nhng thuc tính ca thng hiu có th là nhng thuc tính chc nng hay thuc
tính cm xúc.Trong đó, thuc tính chc nng da vào thuc tính ca sn phm mà
cung cp li ích chc nng cho khách hàng. Thuc tính chc nng có liên h mnh
đn quyt đnh mua và s dng thng hiu ca khách hàng. có th khc phc
các hn ch ca thuc tính chc nng cn m rng nhn din bng các khía cnh
thng hiu th hin qua t chc, con ngi và biu tng.
Bc 3 là thu thp thông tin t khách hàng v các thuc tính liên quan đn thng
hiu. tài tin hành kho sát đi tng khách hàng là các ca hàng bán l ti th
trng TP. HCM v các thuc tính liên quan đn vic chn thng hiu xi mng đ
phân phi.