Tải bản đầy đủ (.doc) (21 trang)

Tiểu luận những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và tác động của tỷ giá hối đoái đối với nền kinh tế

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (149.5 KB, 21 trang )

bộ giáo dục và đào tạo
trờng đại học kinh tế quốc dân
************
********
tiểu luận môn kinh tế vĩ mô
đề tài:
những nhân tố ảnh hởng đến tỷ giá hối đoái và tác
động của tỷ giá hối đoái đối với nền kinh tế.
GV hớng dẫn : TS Phạm Thị Thu
Học viên : Hà Thu Thủy
Chuyên ngành : Tài chính - LTTT và tín dụng.
Lớp : Kinh tế 14K.
Hà Nội, 2006
Lời nói đầu
Hiện nay, các hoạt động thương mại quốc tế ngày càng phát triển ở
hầu khắp các quốc gia. Mét trong các công cụ đắc lực của các hoạt động đó
chính là tỷ giá hối đoái.
Thậm chí những mối quan tâm về tỷ giá đã đóng một vai trò ngày
càng quan trọng trong việc hoạch định các chính sách. Nếu Ngân hàng trung
ương không muốn để đông tiền nước mình sụt giá nó có thể theo đuổi một
chính sách tiền tệ thắt chặt, giảm bớt cung nội tệ để năng lãi suất trong nước,
làm cho đồng tiền của nước mình tăng giá và ngược lại.
Đối với Việt Nam, sau 20 năm đổi mới, các hoạt động thương mại
quốc tế có sự tham gia của nước ta ngày càng nhiều, hoạt động của thị
trường tiền tệ liên ngân hàng dần rõ nét. Cùng với nó, thị trường chứng
khoán của Việt Nam cũng đã hình thành và đang trên đà phát triển. Tất cả
các hoạt động đó đều liên quan trực tiếp đến tỷ giá hối đoái.
Tầm quan trọng ngày càng tăng cao của tỷ giá chính là lý do em chọn
đề tài: " Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và tác động của tỷ giá
hối đoái đối với nền kinh tế."


2
NỘI DUNG
I, Lý luận chung về tỷ giá hối đoái
1, Khái niệm tỷ giá hối đoái.
Để hiểu về tỷ giá hối đoái, trước hết chúng ta nên đi từ khái niệm
ngoại tệ và ngoại hối. Ngoại tệ là đồng tiền của nước ngoài do một nước
khác phát hành nhưng phải là một phương tiện chi trả có hiệu lực trong
thanh toán. Ngoại hối bao gồm ba yếu tố cơ bản: Ngoại tệ, vàng, chứng từ
có giá trị ngoại tệ như các cổ phiếu lưu hành bằng ngoại tệ, hối phiếu, chứng
khoán có giá trị Trong đó, đối với hối phiếu, thời hạn hiệu lực của hối
phiếu tuỳ thuộc vào kỳ hạn của hối phiếu đó; còn đối với các chứng từ có giá
khác như trái khoán, trái phiếu khi hết hạn phải quay lại nơi phát hành để lấy
cả gốc và lãi. Khi ngoại hối là vàng thì đó là phao cứu hộ cho sự ổn định tiền
tệ quốc gia bởi lẽ nó là phương tiện chị trả cuối cùng trong thanh toán quốc
tế. Vàng có khả năng chuyển sang bất kỳ ngoại tệ mạnh nào mà chủ sở hữu
mong muốn. Qua đó có thể thấy, thị trường ngoại hối là nơi diễn ra các hoạt
động mua bán ngoại hối kể trên.
Có rất nhiều quan điểm về khái niệm tỷ giá, thông thường theo từng
trường phái lại có các khái niệm khác nhau. Theo quan điểm cổ điển, tỷ giá
là so sánh ngang giá vàng trong nội dung đồng tiền của mỗi nước, quan điểm
này chỉ đúng ở chế độ tỷ giá cố định. Sau đó, đánh dấu một bước phát triển
mới trong nhận thức, các nhà kinh tế học theo trường phái tự nhiên quan
3
niệm tỷ giá là một con số dùng để chuyển đổi từ đồng tiền nước nay sang
đồng tiền nước khác.
Theo các nhà kinh tế học hiện đại, tỷ giá được hiểu đơn giản là giá
của đồng ngoại tệ trên thị trường ngoại hối. Với cách định nghĩa này, tỷ giá
tăng lên cũng có nghĩa là giá của đồng bản tệ giảm xuống. Mặt khác tỷ giá
cũng có thể được hiểu là giá của đồng nội tệ, nếu theo cách hiểu này thì tỷ
giá tăng có nghĩa là giá của đồng nội tệ tăng.

2, Chức năng của tỷ giá.
Chức năng so sánh sức mua giữa các đồng tiền để thấy được năng suát
lao động, giá thành, giá cả, hiệu quả trong kinh tế đối ngoại để từ đó có các
biẹn pháp điều chỉnh kinh tế. Thêm vào đó, tỷ giá còn có chức năng khuyến
khích, Nhà nước hoàn toàn có thể điều tiết tỷ giá để khuyến khích các
ngành, chủng loại hàng hoá tham gia hoạt động kinh tế đối ngoại. Với chức
năng thứ ba là chức năng phân phối, tỷ giá có khả năng phân phối lại thu
nhập giữa các ngành hàng tham gia hoạt động kinh tế đối ngoại, có khả năng
phân phối lại thu nhập giữa các nước có quan hệ kinh tế với với nhau. Ngoài
ra, tỷ giá còn được sử dụng như là vũ khí cạnh tranh trong thương mại để
giành giật thị trường.
Tỷ giá cân bằng trên thị trường
Tỷ giá hối đoái cân bằng là mức tỷ giá mà ở đó cung và cầu về nội tệ
trên thị trường ngoại hối bằng nhau.
Cầu về nội tệ được sinh ra từ hai nguồn: Lượng hàng hoá dịch vụ và
tài sản trong nước mà người nước ngoài muốn mua; và hai là lượng vốn và
các khoản chuyển nhượng vào trong nước. Ví dụ, người Nhật muốn mua
4
hàng hoá của Việt Nam hay muốn gửi tiền sang Việt Nam thì phải đổi tiền
Yên lấy đồng Việt Nam, do đó tạo nên cầu về đồng Việt Nam trên thị trường
ngoại hối.
Cung nội tệ cũng được sinh ra từ hai nguồn: một là lượng hàng hoá,
dịch vụ và tài sản nước ngoài mà người trong nước muốn mua; hai là lượng
vốn và các khoản chuyển nhượng từ trong nước ra nước ngoài. Người Việt
Nam muốn nhập khẩu hàng hoá của Nhật thì phải bỏ tiền đồng của Việt
Nam để mua lấy đồng Yên Nhật rồi mới có thể nhập khẩu hàng hoá.
Tỷ giá cân bằng trên thị trường chính là do sự tương tác giữa cung và
cầu nội tệ. Khi tỷ giá tăng thì cung nội tệ tăng và cầu nội tệ giảm; tỷ giá
giảm thì cung giảm, cầu tăng.
Nguyên nhân có sự thay đổi là vì khi tỷ giá tăng, tức đồng ngoại tệ

xuống giá hay đồng Việt Nam lên giá, thì giá cả hàng hoá trong nước trở nên
đắt hơn với người nước ngoài làm cho họ giảm mua hàng hàng hoá nước ta.
Như vậy khi cầu nội tệ tăng từ D
1
đến D
2
sẽ làm cho tỷ giá tăng từ e
1
đến e
2
như trên đồ thị.
Trường hợp đối với một nền kinh tế nhỏ, mở cửa trong điều kiện vốn
tự do chu chuyển.
Y= C(Y - T) + I(r*) + G + NX(e) IS*
M/P = L(r*.Y).
5
S
D
1
D
2
e
2
e
1
LM*
e
e*
Như vậy, trong một nền kinh tế nhỏ, mở cửa, lãi suất cố định thì tỷ giá
có thể thay đổi.

3, Tỷ giá hối đoái thực và danh nghĩa.
Chính những chức năng đó đã nói lên tỷ giá là một công cụ quản lý
kinh tế vĩ mô quan trọng. Vì vậy trong quá trình công nghiệp hoá của mình,
hầu hết các nước đều tìm cách phá giá đồng tiền của mình để kích thích xuất
khẩu và giảm động cơ tiêu dùng hàng hoá nhập khẩu. Có thể nói với cùng
một mức tỷ giá danh nghĩa mà tỷ lệ lạm phát của một quốc gia cao hơn tỷ lệ
lạm phát của nước đối tác trong quan hệ kinh tế thì hàng hoá của quốc gia đó
có khả năng cạnh tranh kém hơn hàng hoá của nước đối tác. Do đó, để so
sánh khả năng cạnh tranh của các quốc gia người ta thường sử dụng tỷ giá
hối đoái thực do đã loại trừ ảnh hưởng của lạm phát.
Tỷ giá hối đoái thực được xác định như sau:
e
N
P
e
r
=
P
*
P
T
e
r
=
P
N
Trong đó: e
N
là tỷ giá hối đoái trong nước.
P là chỉ số giá trong nước.

P
*
là chỉ số giá ở nước ngoài
P
T
là chỉ số giá hàng hoá có thể ngoại thương
6
IS*
P
N
là chỉ số giá hàng hoá không thể ngoại thương được.
Sự khác biệt quan trọng giữa tỷ giá hối đoái thực và tỷ giá hối đoái
danh nghĩa là ở chỗ tỷ giá hối đoái danh nghĩa so sánh giá trị của các đồng
tiền trong khi tỷ giá hối đoái thực so sánh giá của một rổ hàng hoá giữa thị
trường trong nước và thị trường quốc tế. Tỷ giá hối đoái thực là chỉ tiêu
quan trọng để phân tích khả năng cạnh tranh của các nước xuất khẩu. Đồng
nghĩa với giá trị đồng nội tệ giảm là khả năng cạnh tranh của hàng hoá nước
đó tăng lên và ngược lại.

4, Tỷ giá hối đoái ngang bằng sức mua
Nguyên lý ngang bằng sức mua (PPP) tuân theo quy luật một giá được
phát biểu như sau: tỷ giá hối đoái ngang bằng sức mua phản ánh sức mua
của đồng tiền tại hai nước. Tỷ giá hối đoái PPP tuyệt đối là:
P
*
e =
P
Trong đó: P và P* được hiểu là chỉ số giá tiêu dùng hay chỉ số giá bán
buôn. Khi tính đến sự xuất hiện của thuế quan, chi phí lưu thông, và nhiều
hàng hoá phi ngoại thương được bao gồm trong chỉ số giá thì tỷ giá hối đoái

thực không còn được giữ đúng nữa.Tuy vậy tỷ giá này vẫn giữ đúng về
tương đối. Nghĩa là mức thay đổi trong tỷ giá hối đoái sẽ phản ánh sự chênh
lệch trong mức thay đổi của giá cả và tỷ giá hối đoái ngang bằng sức mua là
tỷ giá được xác định dùa trên cơ sở duy trì khả năng cạnh tranh của mỗi
quốc gia. % e = % P
*
- % P.
5, Chế độ tỷ giá
7
Thực chất của chế độ tỷ giá là việc các chính phủ đặt ra các điều kiện
để xác định tỷ giá. Cho đến nay đã có ba chế độ tỷ giá là: tỷ giá cố định, tỷ
giá thả nổi và tỷ giá thả nổi có điều tiết.
Trước hết, chế độ tỷ giá cố định được áp dụng phổ biến ở các quốc gia
từ trước năm 1973. Đó là một chế độ mà tỷ giá được xác định thông qua
ngang giá vàng. Dưới chế độ này, nếu cầu đồng ngoại tệ vượt quá cung khi
có sự thâm hụt trong cán cân thanh toán thì Ngân hàng trung ương sẽ tung
ngoại tệ ra bán trên thị trường để tạo ra sự cân bằng cung cầu ngoại tệ. Động
thái này có thể sẽ dẫn đến sự thiếu hụt trong lượng ngoại tệ dự trữ. Tuy vậy,
cũng không thể phủ nhận rằng chế độ tỷ giá cố định có tác dụng rất tích cực
trong việc thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế. Chính sự biến động của tỷ
giá là nguyên nhân làm cho kết quả kinh doanh trở nên không chắc chắn và
làm phát sinh rủi ro trong các giao dịch quốc tế và kìm hãm tăng trưởng và
phát triển doanh số của các giao dịch này.
Chế độ tỷ giá cố định còn buộc các chính sách kinh tế vĩ mô phải có
kỷ luật hơn. Vì một khi các chính phủ đã cam kết duy trì tỷ giá cố định nghĩa
là họ đã tự nguyện chấp hành kỷ luật trong chính sách kinh tế vĩ mô. Khi
chính sách kinh tế vĩ mô tỏ ra lỏng lẻo sẽ làm tăng áp lực phá giá tiền tệ.
Ngoài ra, để duy trì chế độ tỷ giá này phải tồn tại một mức độ hợp tác
quốc tế nhất định giữa các quốc gia. Các quốc gia thoả thuận cố định tỷ giá
thường cũng thoả thuận những biện pháp đi kèm để thực hiện khi tỷ giá chịu

áp lực tăng lên hay giảm xuống.
Như đã nói ở trên, muốn giữ được tỷ giá cố định cần có một lượng dự
trữ ngoại tệ đáng kể để có thể can thiệp một cách kịp thời tránh những biến
động quá lớn. Tỷ lệ lạm phát không đồng đều do việc tăng cung ứng tiền tệ,
bù đắp cho thâm hụt ngân sách đã làm cho việc duy trì tỷ giá cố định trở
8
thnh khụng th. ú l nguyờn nhõn dn n s sp ca ch t giỏ c
nh v thay th bi ch t giỏ th ni t nm 1973.
Ch t giỏ th hai l ch t giỏ th ni, ch ny chớnh ph hon
ton khụng can thip vo th trng ngoi hi m t giỏ c t do xỏc lp
do quan h cung cu th trng. V mt li th, t giỏ th ni nờn nú luụn t
iu chnh m bo cõn bng thng xuyờn trong cung cu tin t trờn th
trng ngoi hi. Trong trng hp mt quc gia b thõm ht cỏn cõn vóng
li, ng ni t gim giỏ, dn n nhp khu gim v xut khu tng cho n
khi no cỏn cõn tr li cõn bng v ngc li. Chế độ tỷ giá thứ hai là
chế độ tỷ giá thả nổi, ở chế độ này chính phủ hoàn toàn không can thiệp
vào thị trờng ngoại hối mà tỷ giá đợc tự do xác lập do quan hệ cung cầu
thị trờng. Về mặt lợi thế, tỷ giá thả nổi nên nó luôn tự điều chỉnh để
đảm bảo cân bằng thờng xuyên trong cung cầu tiền tệ trên thị trờng ngoại
hối. Trong trờng hợp một quốc gia bị thâm hụt cán cân vãng lại, đồng nội tệ
giảm giá, dẫn đến nhập khẩu giảm và xuất khẩu tăng cho đến khi nào
cán cân trở lại cân bằng và ngợc lại.
Ch ny cũn cho phộp chớnh ph thc hin chớnh sỏch tin t c
lp theo quan im riờng. Theo ú, cỏc quc gia cú th t xỏc nh mc lm
phỏt tu theo tng hon cnh c th. Nhng quc gia u tiờn mc lm phỏt
thp c t do ỏp t chớnh sỏch kinh t v mụ tht cht s qua thi k ni
t lờn giỏ.
Mt iu ỏng núi na l vi t giỏ th ni, nn kinh t cỏch ly c
nhng nh hng cỏc cỳ sc v giỏ c t bờn ngoi. Nu giỏ nc ngoi tng
thỡ t giỏ s thay i phự hp vi iu kin t giỏ hi oỏi ngang bng sc

mua, ngha l ni t s lờn giỏ ngn ngừa lm phỏt mc khụng mong
mun. T ú, t giỏ th ni s gúp phn n nh kinh t, t giỏ bin ng lờn
xung c trong khi ú giỏ c li rt khú cú th gim c. Khi nn kinh t
9
giảm sức cạnh tranh quốc tế thì tốt nhất là để mặc cho nội tệ giảm giá hơn là
cố định tỷ giá để rồi phải áp dụng các chính sách để điều chỉnh giá trị đồng
tiền một cách tốn kém để khôi phục sức cạnh tranh quốc tế mà hậu quả của
nó là làm tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm tiền lương.
Song thực tế đã chững minh rằng chế độ tỷ giá thả nổi thiếu sự điều
tiết của nhà nước lại cộng thêm tình trạng đầu cơ tài chính đầy rủi ro nên tỷ
giá đã biến động mạnh, phân phối các nguồn lực cho phát triển kinh tế nên
hiệu quả không cao.
Mặc dù tỷ giá hiện nay được phép thay đổi hàng ngày để đáp ứng
những lực lượng thị trường, nhưng các ngân hàng Trung Ương vẫn có những
động thái nhằm ngăn chặn những thay đổi lớn của tỷ giá. Điều này khiến các
hãng và cá nhân được dễ dàng hơn trong việc mua hoặc bán hàng hoá ra
ngoài để lập kế hoạch cho tương lai.
Hơn nữa, các nước có cán cân thanh toán dư thừa thường không muốn
thấy đồng tiền của mình tăng giá quá nhiều vì nó làm cho hàng hoá của họ
đắt hơn một cách tương đối so với hàng hoá trên thị trương nước ngoài và
hàng hoá của nước ngoài rẻ hơn trên thị trường nội địa của họ. Trái lại, các
nước có cán cân thanh toán thâm hụt không muốn thấy đồng tiền nước mình
giảm giá trị vì sẽ làm cho hàng hoá nước ngoài đắt hơn đối với người tiều
dùng trong nước và có thể thúc đẩy lạm phát.
Sau khi chế độ tỷ giá thả nổi sụp đổ, chế độ tỷ giá thả nổi có quản lý
là một sự thay thế tốt nhất, vừa tận dụng được ưu điểm vừa hạn chế những
nhược điểm của hai chế độ tỷ giá trên. Đó cũng là lý do mà hiện nay chế độ
tỷ giá này được áp dụng phổ biến ở hầu hết các quốc gia.
10
II, Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá và tác động của nó

đối với nền kinh tế.
1, Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá.
Cung và cầu ngoại hối trên thị trường là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp
và nhạy bén đến sự biến động của tỷ gía hối đoái. Nói chung, mức cầu tiền
tệ thường biến đổi ngược chiều với tỷ giá hối đoái. Ví dụ như Nếu USD tăng
giá so với VND hàng nhập về với giá cao, khó tiêu thụ nên mức cầu về hàng
nhập giảm, đưa đến mức cầu USD cũng giảm theo và đồng USD cũng giảm.
Trái lại, khi tỷ giá VND so với USD giảm nên hàng nhập về sẽ rẻ hơn, do đó
nhà nhập khẩu mua nhiều USD hơn tức mức cầu USD tăng nhiều, từ đó tỷ
11
giá có thể tăng trở lại và người nhập sẽ không mua USD để nhập hàng thêm
nữa, USD có thể trở lại mức giá bình thường.
Ngoài ra mức chênh lệch lạm phát cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ giá,
với một mức tỷ giá cân bằng nước nào có tỷ lệ lạm phát cao hơn thì đồng
tiền mất giá nhiều hơn. Xuất phát từ công thức:
e
n
P
e
r
=
P
*
Dễ thấy, khi lạm phát ở trong nước tăng cao hơn so với lạm phát ở
nước ngoài, P sẽ tăng cao hơn P* làm cho tỷ giá thực tế tăng.
Tỷ giá còn chịu tác động rất lớn của tình hình cán cân thanh toán quốc
tế của một nước. Khi mức cung ngoại tệ trên thị trường hối đoái lớn hơn
mức cầu ngoại tệ, tỷ giá hối đoái sẽ tăng tức giá ngoại tệ tính bằng nội tệ sẽ
giảm. Trái lại nếu cán cân thanh toán quốc tế của một nước bị thiếu hụt, có
nghĩa là tổng số chi ngoại tệ lớn hơn tổng số thu ngoại tệ tức cầu ngoại tệ

lớn hơn cung ngoại tệ; tỷ giá hối đoái sẽ giảm, ngoại tệ tăng giá và nội tệ
giảm giá.
Tình hình chính trị, kinh tế của một nước cũng ảnh hưởng không nhỏ.
tình hình chính trị ổn định sẽ tăng cường cơ hội thu hót vốn ngoại tệ từ nước
ngoài vào trong nước khiến tăng mức cung ngoại tệ; đồng thời người trong
nước không muốn chuyển vốn ra nước ngoài mà để đầu tư trong nước khiến
mức cầu ngoại tệ có thể thay đổi. Kết quả là tỷ giá hối đoái có thể tăng, giá
ngoại tệ giảm và tất nhiên giá nội tệ tăng. Nếu tình hình kinh tế chính trị có
những diễn biến ngược lại mức cầu ngoại tệ sẽ lớn hơn mức cung ngoại tệ vì
người có vốn trong nước và vốn của ngứoc ngoài ở trong nước có chiều
hướng mua hoặc chuyển đổi ngoại tệ để chuyển vào trong nước, nên tỷ giá
hối đoái có thể giảm. Hơn thế nữa những người có vốn ở nước ngoài sẽ e
12
ngại mà không chuyển vốn vào trong nước. Đó cũng là lý do làm giảm tỷ giá
hối đoái.
Nhân tố thứ ba phải kể đến là vấn đề đầu cơ tiền tệ. Trên thị trường
hối đoái, những người kinh doanh tiền tệ, tức mua và bán tiền nhằm mục
đích kiếm lời. Nếu dự đoán một loại tiền nào đó sẽ tăng giá, tức khắc người
ta mua loại tiền đó khi giá mua còn thấp để bán lại sau khi giá lên cao,
hưởng chênh lệch giá. Khi dự kiến một loại tiền nào đó sẽ giảm giá và giảm
đến mức nào đó sẽ tăng trở lại, họ lập tức bán ra đồng tiền sắp mất giá để
sau đó mua lại số đó mà vẫn được hưởng chênh lệch giá. Những việc làm
như vậy cũng làm cho mức cung và mức cầu ngoại tệ thay đổi và dẫn đến
làm thay đổi tỷ giá.
Hơn thế nữa, nền kinh tế của một nước tăng trưởng, mức lợi tức tính
theo đầu người gia tăng hay thu nhập thực tế của người dân tăng. Dẫn đến
một thực tế là nhu cầu về hàng hoá và dịch vụ nhập khẩu tăng do đó làm
tăng cung đồng nội tệ để mua ngoại tệ tăng lên làm cho tỷ giá giảm. Điều
này cũng có thể đúng khi xuất hiện một sản phẩm mới ở nước ngoài mà
người trong nước biết được. Nhu cầu mới được kích thích, gây áp lực tăng

cường nhập khẩu, làm tỷ giá biến động giảm.
Một nhân tố không thể không kể đến và có tác động rất lớn đến tỷ giá
hối đoái là mức chênh lệch lãi suất giữa các nước. Nước nào có lãi suất cáo
hơn sẽ thu hót được vốn ngoại tệ vào nhiều hơn và tăng mức cầu về đồng
nội tệ và làm tăng tỷ giá.
2, Tác động của tỷ giá đối với nền kinh tế.
Nhìn chung, nhân tố nào ảnh hưởng đến tỷ giá đều bị tỷ giá tác động
ngược trở lại.
13
Trước hết, đối với cán cân thanh toán quốc tế, khi cán cân thanh toán
bị thâm hụt sẽ làm giảm tỷ giá. Nhưng tỷ giá giảm lại khuyến khích xuất
khẩu, bù đắp dần cán cân thanh toán và có thể đưa cán cân thanh toán trở
cân bằng trở lại.
Như dã phân tích ở trên, khi tỷ giá trên thị trường giảm xuống thị
người nước ngoài có khuynh hướng mua hàng trong nước nhiều hơn trong
khi người trưong nước muốn mua hàng của nước ngoài Ýt hơn. Tỷ giá giảm
làm cho xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm, làm tăng sức cạnh tranh của hàng
hoá trong nước nếu tương quan giá cả không có sự thay đổi. Vì vậy có thể
nói, tỷ giá hối đoái có khả năng làm thay đổi sức cạnh tranh quốc tế.
Cũng vậy, tác động của tỷ giá đối với lãi suất, một công cụ đắc lực
trong điều hành, quản lý kinh doanh, góp phần gia tăng cạnh tranh và là
động lực thúc đẩy các hoạt động đầu tư, tiêu dùng, khi tỷ giá biến động tăng,
gây bất lợi cho nền kinh tế buộc ngân hàng trung ương phải can thiệp bằng
nhiều cách. Một trong số đó là thay đổi lãi suất chiết khấu. Việc làm này có
thể làm thay đổi toàn bộ hoạt động kinh tế xã hội. Ví dụ, tỷ giá giảm ngân
hàng trung ương sẽ điều chỉnh tăng lãi suất chiết khấu, các ngân hàng
thương mại cũng sẽ phải tăng lãi suất cho vay và lãi suất huy động. Trong
nước, các doanh nghiệp sẽ hạn chế vay và dân cư cắt giảm chi tiêu làm tăng
cung về đồng nội tệ. Ngoài nước, việc làm đó sẽ thu hót đầu tư từ nước
ngoài, tăng vốn tiền gửi ngắn hạn và tăng cung ngoại tệ. Hoặc ngân hàng

trung ương có thể can thiệp trực tiếp vào thị trường tiền tệ, tổ chức kinh
doanh ngoại hối, thực hiện việc bán, mua ngoại tệ khi tỷ giá biến động giảm
hoặc tăng.
Như dã phân tích ở trên, khi tỷ giá trên thị trường giảm xuống thị
người nước ngoài có khuynh hướng mua hàng trong nước nhiều hơn trong
khi người trưong nước muốn mua hàng của nước ngoài Ýt hơn. Tỷ giá giảm
14
làm cho xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm, làm tăng sức cạnh tranh của hàng
hoá trong nước nếu tương quan giá cả không có sự thay đổi. Vì vậy có thể
nói, tỷ giá hối đoái có khả năng làm thay đổi sức cạnh tranh quốc tế.
Chỉ mét sự thay đổi bất lợi hay sự biến động đột ngột của tỷ giá cũng
có thể là nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của bất kỳ một nền kinh tế nào.
Do đó, các biện pháp bình ổn tỷ giá là cần thiết để điều chỉnh tỷ giá theo
hướng có lợi.
3, Các chính sách can thiệp vào tỷ giá hối đoái
3.1, Chính sách phá giá tiền tệ
Phá giá là làm giảm giá đồng tiền trong nước so với đồng tiền nước
ngoài, có nghĩa là làm cho tỷ giá danh nghĩa giảm xuống. Chính phủ áp dụng
chính sách này nhằm hy vọng rằng sẽ giúp gia tăng sản lượng, giảm bớt thất
nghiệp và cải thiện cán cân ngoại thương. Đây là loại chính sách mở rộng.
Muốn phá giá, ngân hàng trung ương phải bỏ nội tệ ra mua ngoại tệ
vào. Cung nội tệ tăng làm giảm tỷ giá. Khi phá giá, nếu như giá cả của hàng
hoá trong nước và nước ngoài không đổi, tỷ giá hối đoái thực sẽ giảm, làm
tăng sức cạnh tranh của hàng trong nước. Nhờ vậy khả năng xuất khẩu được
nhiều hơn và hạn chế nhập khẩu, gia tăng tổng cầu.
Đối với một nền kinh tế nhỏ, mở cửa, sự mở rộng tiền tệ làm cho lãi
suất trong nước giảm, dẫn tới một dòng vốn chảy ra và đồng nội tệ giảm giá,
xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm. Điều này làm tăng tổng thu nhập.
15
e

LM
1
* LM
2
*
IS
1
*
e
1
e
2
Các chính phủ cũng áp dụng chính sách phá giá chỉ nhằm mục đích
cai thiện cán cân ngoại thương. Điều này chỉ xảy ra khi sản lượng đã đạt
mức tiềm năng. Lúc đó nếu đơn thuần phá giá sẽ kéo theo sự giá tăng nhanh
chóng của giá cả, dẫn đến tình trạng lạm phát cao. Muốn tránh lạm phát cao
chính phủ cần áp dụng chính sách siết chặt tài chính đồng thời với việc phá
giá. Nếu chỉ nhằm vào việc cải thiện cán cân ngoại thương thì chính sách
phá giá phải đi kèm chính sách siết chặt tài chính và trong điều kiện giá cả
trong nước và ở nước ngoài không đổi.
2, Chính sách nâng giá tiền tệ.
Chính sách nâng giá là làm tăng giá đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ,
nghĩa là làm cho tỷ giá danh nghĩa tăng lên. Mục đích của chính sách này là
để chống lạm phát cao. Đây là loại chính sách thu hẹp.
Muốn nâng giá, ngân hàng trung ương phải bán ngoại tệ ra mua nội tệ
vào. Nâng giá làm giảm xuất khẩu, tăng nhập khẩu dẫn đến sự sụt giảm tổng
cầu.
Nếu xét bề ngoài thì việc phá giá đồng tiền trong nước để tăng xuất
khẩu dường như có lợi, nhưng về thực chất hành động đó có nghĩa là bán rẻ
các sản phẩm của quốc gia làm ra. Mặt khác, giá cả hàng hoá nước ngoài trở

nên đắt hơn nên hạn chế người dân tiều dùng hàng ngoại . Nếu đó lại là hàng
hoá không thể sản xuất trong nước thì lợi Ých tiêu dùng bị mất mát rất lớn.
Đối với việc nâng giá đồng tiền thì sự mất mát lại đi theo hướng
ngược lại. Xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng, sản lượng trong nước giảm, cán
cân thương mại có thể sẽ thâm hụt. Việc chủ động nâng giá có thể dẫn đến
16
Y
Y
1
Y
2
việc nhiều doanh nghiệp trong nước phải cắt giảm sản xuất hoặc đóng cửa
mà lẽ ra trong điều kiện bình thường họ vẫn hoạt động tốt. Đồng thời, quốc
gia sẽ phải mất đi một khoản lợi nhuận thu được từ xuất khẩu và phải chi ra
một khoản để trả cho lợi nhuận của các công ty nước ngoài khi mua hàng
hoá của họ.
Thiệt hại chung cho cả trường hợp phá giá và nâng giá là làm mất
niềm tin của người nước ngoài đối với đông tiền trong nwocs nói riêng và
đối với nền kinh tế nói chung. Sự bất ổn của tỷ giá hối đoái sẽ là môi trương
cho các nha đầu cơ nước ngoài thu lợi, các nha sản xuất và xuất nhập khẩu
trong nước khó có chiến lược kinh doanh lâu dài, họ luôn đững trước tình
trạng bấp bệnh của giá cả và khả năng cạnh tranh của hàng nội địa trên thị
trường thế giới, và các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ e ngại khi đầu tư vào
một nước mà giá trị của đồng tiền không ổn định. Chính sách phá giá và
nâng giá chỉ là những biện pháp nhất thời để đối phó với hoàn cảnh khó
khăn của nền kinh tế.
Đối với Việt Nam, do hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá và các
tác động của nó đến nền kinh tế nên các chính sách kinh tế vĩ mô đã được
thực hiện rất phù hợp. Giai đoạn 1987 - 1988 giá trị đồng nội tệ giảm mạnh,
siêu lạm phát đã xảy ra, ngân hàng nhà nước Việt Nam đã áp dụng mức lãi

suất rất cao 12% tháng đối với tiền gửi kỳ hạn 3 tháng. Giai đoạn 1991-
1992, 1997-1998 chính phủ đã can thiệp bằng vàng và can thiệp bằng USD
để tăng cầu về đồng nội tệ. Có thể nói các chính sách đó đã được áp dụng
một cách rất linh hoạt để có những tác động tích cực đối với tỷ giá hối đoái.
17
KẾT LUẬN
Trong nền kinh tế mở, tốc độ toàn cầu hoá nền kinh tế diễn ra rất
nhanh. Tác động của hệ thống tài chính vượt ra khái ranh giới một quốc gia
để tác động đến hoạt động của các nền kinh tế khác.Sự tác động này lớn hay
nhỏ phụ thuộc vào mức độ hướng ngoại của nền kinh tế đó. Một sự biến
động của tỷ giá hối đoái sẽ tác động đến hoạt động kinh tế trong nước, đặc
biệt là hoạt động xuất nhập khẩu.
18
Tuy có tác động lớn như vậy nhưng qua sự phân tích ở trên, tỷ giá hối
đoái cũng không thể tránh được những tác động nội tại cũng như từ bên
ngoài đối với nền kinh tế. Từ những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái
các ngân hàng trung Ương đã tìm ra những biện pháp để ổn định tỷ giá, làm
cho tỷ giá trở nên có lợi cho nền kinh tế.
Còng theo đó, hoạt động của ngân hàng trung ương Việt Nam đã có
những biện pháp tích cực để tránh tác hại khó có thể lường trước được của tỷ
giá đối với mọi hoạt động kinh tế xã hội, tạo nên những bước phát triển
vững chắc của nền kinh tế Việt Nam trong điều kiện kinh tế mở, hội nhập.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của tiến
sĩ Phạm Thị Thu đã giúp em hoàn thành tiểu luận này.
Tài liệu tham khảo
1, Cẩm nang thị trường ngoại hối và các giao dịch trong kinh doanh
ngoại hối. TS Nguyễn Văn Tiến.
2, Kinh tế học, tiền tệ, ngân hàng. Trịnh Thị Hoa Mai chủ biên.
3, Thị trường hối đoái. GS, TS Lê Văn Tư.
4, Thanh toán quốc tế. GS, TS Lê Văn Tề.

5, Kinh tế vĩ mô. Dương Tấn Diệp.
19
6, Kinh tế vĩ mô. N. Gregory Mankiw.
7, Thanh toán quốc tế trong ngoại thương. PGS Đinh Xuân Trình.
8, Nghiệp vụ thanh toán quốc tế. PGS, TS Nguyễn Thị Thu Thảo chủ
biên.
9, Bài giảng và thực hành kinh tế vĩ mô. PGS, TS Nguyễn Văn Công
chủ biên.
MỤC LỤC
20
Lời nói đầu
Nội dung
I, Lý luận chung về tỷ giá hối đoái
1, Khái niệm tỷ giá hối đoái
2, Chức năng của tỷ giá
3, Tỷ giá hối đoái thực và danh nghĩa
4, Tỷ giá hối đoái ngang bằng sức mua
5, Chế độ tỷ giá
II, Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá và tác động của nó đối với
nền kinh tế.
1, Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷgiá
2, Tác động của tỷ giá đối với nền kinh tế
3, Các chính sách can thiệp vào tỷ giá hối đoái
Kết luận
Tài liệu tham khảo
Trang
1
2
2
2

3
5
6
6
10
10
12
13
17
18
21

×