Nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ trong điều kiện khi việt nam gia nhập WTO (trường hợp công ty cổ phần bảo hiểm petrolimex PJICO)

Nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty
bảo hiểm phi nhân thọ trong điều kiện khi Việt
Nam gia nhập WTO (trường hợp Công ty Cổ
phần Bảo hiểm Petrolimex - PJICO)

Nguyễn Thị Ngọc Bích


Trường Đại học Kinh tế
Luận văn ThS ngành: Kinh tế thế giới & Quan hệ KTQT; Mã số: 60 31 07
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Thị Thái Hà
Năm bảo vệ: 2008


Abstract: Trình bày một số khía cạnh lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, làm rõ những cơ hội, thách thức của doanh nghiệp
bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam trong điều kiện gia nhập WTO. Phân tích, đánh giá quá
trình phát triển hoạt động và thực trạng năng lực cạnh tranh, các công cụ cạnh tranh của
các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam, cụ thể là công ty cổ phần bảo hiểm
Petrolimex – PJICO, làm rõ những điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh của
các doanh nghiệp này. Đề xuất các định hướng phát triển và chiến lược cạnh tranh, các
kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân
thọ Việt Nam nói chung và công ty cổ phần PJICO nói riêng trong điều kiện Việt Nam
gia nhập WTO như các kiến nghị đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, các kiến
nghị đối với quản lý nhà nước.

Keywords: Bảo hiểm phi nhân thọ; Công ty bảo hiểm; Công ty cổ phần bảo hiểm
Petrolimex; Năng lực cạnh tranh; Việt Nam


Content

Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào
ngày 7/11/2006. Gia nhập WTO, Việt Nam đã tham gia vào thị trường quốc tế với sự điều tiết
của các luật chơi rất rõ ràng, khắt khe, sự cạnh tranh sòng phẳng đem lại cả những thách thức và
cơ hội lớn cho tất cả các ngành kinh tế nói chung và ngành bảo hiểm nói riêng và cụ thể là Công
ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex(PJICO).
Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex(PJICO) là doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ lớn
thứ 4 trên thị trường bảo hiểm Việt Nam, được thành lập ngày 15/06/1995, là một trong những
công ty bảo hiểm đầu tiên sau Nghị định số 100/CP ngày 18/12/1993 nhằm đẩy mạnh hoạt động
kinh doanh bảo hiểm và tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm để
thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội.
Cơ hội mà quá trình hội nhập đem lại là đẩy mạnh cải cách, phát huy lợi thế cạnh tranh để
tăng trưởng và phát triển có chất lượng cao và tốc độ nhanh. Quá trình hội nhập sẽ làm giảm chi
phí dịch vụ, chất lượng dịch vụ được nâng cao, năng lực thị trường được mở rộng, công nghệ
quản lý mới được chuyển giao, trình độ cán bộ được nâng cao, mở rộng thị trường bảo hiểm đối
với các công ty bảo hiểm trong nước và người dân được thụ hưởng những sản phẩm bảo hiểm
đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Bên cạnh những cơ hội đó, những thách thức đối với lĩnh vực bảo hiểm là không nhỏ.
Khi Việt Nam thực hiện những cam kết cũng dẫn đến các khả năng gây bất ổn định nói chung
của thị trường tài chính, mất vai trò chủ đạo của thành phần kinh tế nhà nước, hệ thống quản lý
chưa theo kịp được với mức độ mở của thị trường. Đặc biệt, các doanh nghiệp bảo hiểm trong
nước gặp phải không ít những khó khăn khi phải cạnh tranh với những đối thủ mạnh hơn ngay
trên thị trường trong nước, trong khi các doanh nghiệp bảo hiểm này có trình độ quản lý chưa
cao, trình độ cán bộ công nhân chưa đồng đều, chế độ đãi ngộ tuyển dụng nhân viên chưa thỏa
đáng (có nguy cơ lớn là bị chảy máu chất xám), các sản phẩm bảo hiểm chưa đạt chuẩn quốc tế,
dịch vụ sau bán hàng còn chưa thật sự tốt. Các công ty bảo hiểm trong nước chưa biết kết hợp
với nhau, đã thực hiện cạnh tranh bằng cách hạ phí không dựa trên việc tính toán tổn thất gây
nguy cơ bất ổn định của thị trường bảo hiểm.
Trong bối cảnh chung của toàn nền kinh tế, Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO)

hoạt động trong một lĩnh vực mà sẽ trực tiếp chịu tác động của việc gia nhập WTO, cụ thể là khi
gia nhập WTO Việt Nam phải cam kết mở cửa thị trường bảo hiểm như trong 04 lĩnh vực sau:
Cam kết cung cấp dịch vụ qua biên giới; Các cam kết về hiện diện thương mại; Cam kết liên
quan đến kinh doanh các dịch vụ bảo hiểm bắt buộc; Cam kết xoá bỏ tỷ lệ tái bảo hiểm bắt buộc
sau 1 năm. Chính vì vậy việc gia nhập ngành của các công ty bảo hiểm nước ngoài là tất yếu, các
công ty bảo hiểm nước ngoài sẽ được cạnh tranh bình đẳng tại thị trường bảo hiểm Việt Nam.
Ngoài ra, PJICO còn là một doanh nghiệp có tuổi đời “trẻ” đồng thời còn hoạt động trong lĩnh
vực mới tại Việt nam, những áp lực của việc mở của thị trường dịch vụ tài chính không chỉ tạo
nên những cơ hội và thách thức về mặt cung cấp dịch vụ mà nguồn cầu cũng thay đổi. Khách
hàng của PJICO không chỉ là các doanh nghiệp trong nước mà cả các công ty và tổ chức nước
ngoài hoạt động tại Việt Nam, điều này buộc Công ty phải cung cấp dịch vụ có chất lượng quốc
tế. Vấn đề năng lực cạnh tranh, chiến lược cạnh tranh đặt ra một cách bức xúc tại thời điểm hiện
nay. Công ty cần xác định được tầm nhìn dài hạn trong quá trình hội nhập, từ đó có những bước
đi thích hợp. Đó chính là lý do thúc đẩy tôi, với tư cách là cán bộ của Công ty, lựa chọn vấn đề
này cho luận văn thạc sĩ. Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ Việt Nam, lấy trường hợp PJICO làm điển hình, là một đề tài xuất phát từ đòi hỏi của
công tác và phù hợp với chuyên ngành đào tạo của bản thân tôi.

2.Tình hình nghiên cứu

Ngoài các bản Báo cáo tình hình kinh doanh và phương hướng nhiệm vụ trong các năm tiếp
theo của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex(PJICO) đưa ra các phương hướng phát triển
kinh doanh của công ty, còn có 01 luận văn thạc sỹ của ông. Bùi Hoài Giang bảo vệ năm 2006
tại trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội với đề tài “ Công tác xây dựng và phát triển thương hiệu
tại Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex”. Tính đến thời điểm hiện nay, chưa có một đề tài
nghiên cứu khoa học nào về nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ Việt Nam, cụ thể là trường hợp Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO).


3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Trên cơ sở những lý luận về lợi thế cạnh tranh, lý thuyết nghiệp vụ về bảo hiểm phi nhân thọ,
luận văn đi sâu nghiên cứu tình hình kinh doanh, đánh giá lợi thế cạnh tranh các công ty bảo
hiểm phi nhân thọ thông qua trường hợp Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex(PJICO) trong
quá trình hội nhập đặc biệt là sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức Thương mại Thế giới(WTO), từ
đó đưa ra những giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các công ty bảo hiểm phi nhân thọ
nói chung và Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO) nói riêng. Cụ thể như sau:
- Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ của Việt Nam trong quá
trình gia nhập WTO
- Nghiên cứu năng lực cạnh tranh cụ thể của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex(PJICO).
- Tìm giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Luận văn hướng vào nghiên cứu năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ khi Việt Nam gia nhập WTO, cụ thể là Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex. Tìm ra
các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO).
Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Luận văn nghiên cứu thực trạng năng lực cạnh tranh trong phạm vi các công ty bảo hiểm phi
nhân thọ và tập trung vào trường hợp PJICO giai đoạn 1995-2007.

5. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn được sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu bao gồm : Phương pháp
nghiên cứu tài liệu, phương pháp thống kê, so sánh, phân tích và tổng hợp dữ liệu khảo sát thực
tế ở các công ty bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam và Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex
(PJICO).

6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn

Luận văn dự kiến có những đóng góp mới như sau:
1. Nhận diện cơ hội, thách thức của ngành bảo hiểm phi nhân thọ trước việc Việt Nam gia
nhập WTO
2. Đánh giá năng lực cạnh tranh bảo hiểm phi nhân thọ Việt nam (minh họa bằng trường
hợp PJICO) trong bối cảnh Việt Nam gia nhập WTO.
3. Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các công ty bảo hiểm phi nhân
thọ nói chung và Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO).
References
Tài liệu tiếng Việt
1. Báo cáo kết quả nghiên cứu (2005), “ Đánh giá tác động của việc mở cửa thị trường đối
với ngành bảo hiểm Việt Nam và giải pháp phát triển thị trường bảo hiểm phù hợp với
tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế”, Viện Khoa học Tài chính.
2. Ths. Bùi Đức Tuấn (2006), “Phân tích năng lực cạnh tranh, tiếp cận thông tin qua mô
hình kim cương”, Tạp chí kinh tế phát triển số tháng 10/2006, trang 57
3. Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO),(2002-2007), “Báo cáo thường niên kết
quả kinh doanh và định hướng phát triển”.
4. Các Bản tin của Hiệp Hội Bảo Hiểm Việt Nam
5. Các tập san của Tổng công ty Tái bảo hiểm Quốc gia Việt Nam (VINARE), Tổng công ty
Bảo hiểm Việt Nam (Bảo Việt)
6. Chu Văn Cấp, (2003), “ Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nước ta trong quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế”, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia
7. TS. David Bland (1993), “ Bảo hiểm nguyên tắc và thực hành”, Nhà xuất bản tài chính
8. Ts. Nguyễn Văn Định (2003), “Giáo trình quản trị kinh doanh bảo hiểm”, Nhà xuất bản
Thống kê, Hà Nội
9. Nguyễn Văn Định (2003), “ Giáo trình bảo hiểm”, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội
10. GS.PTS. Hồ Xuân Phương (1999), “Bảo hiểm”, Nhà xuất bản Tài Chính
11. Trương Đình Chiến, PGS.TS Tăng Văn Bền (1997), “ Marketing dưới góc độ quản trị
doanh nghiệp”, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội
12. PGS.TS Trần Minh Đạo (11.12.1997), “ Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp trong
nền kinh tế thị trường”, Tạp chí kinh tế phát triển số 21

13. Lê Thế Giới - Nguyễn Khoa Khôi (1996), “ Giáo trình chiến lược và chính sách kinh
doanh”, Nhà xuất bản Giáo dục, Đà Nẵng
14. Lê Văn Tâm (2000), “ Giáo trình quản trị chiến lược, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội
15. Philip Kotler (1997), “ Marketing căn bản”, Phan Thăng - Vũ Thị Phương - Giang Văn
Chiến dịch, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội
16. Tạ Kim Ngọc (2005), “Triển vọng kinh tế thế giới 2002”, Nhà xuất bản Lý luận Chính Trị
17. Trường Cán Bộ Thương Mại Trung Ương (2005), “ Kiến thức cơ bản về hội nhập kinh tế
quốc tế”
18. Ts. Vũ Trọng Lâm, (2006) “ Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong
tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế”, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
19. Thị trường bảo hiểm Việt Nam 2006 (2007), NXB Tài chính, Hà Nội
20. Luật số 24/2000/QH10 ngày 09 tháng 12 năm 2000 – Luật kinh doanh bảo hiểm
21. o/forum/showthread.php?t=1177
22.
23.
24. />toi-chuan-quoc-te.html
25. />eCurrent=20
26.
27. www.baominh.com.vn;
28.
29. www.gic.com.vn/index.php?mod=news190420081651091591
30.
31. Các Trang web: www.pjico.com.vn; www.pvi.com.vn; www.baoviet.com.vn;
www.libertyinsurance.com.vn; www.baohiemtructuyen.com.vn; www.avi.org.vn;
www.vinare.com.vn; www.gic.com.vn;
32. www.vnn.vn/kinhte/taichinhngânhng/2005/02/377780/
33. Nhà xuất bản Tài Chính (2007), “Thị trường bảo hiểm Việt Nam năm 2006”
34. Nguyễn Như Ý (1998), “ Đại từ điển Tiếng Việt”, NXB Văn hoá - Thông Tin, Hà Nội

Tài liệu tiếng Anh

35. Dr. David Bland (1993), “ Insurance Principles and Practics”, The Chartered Insurance
Institute
36. Michael E. Porter (1998), “Competitive Strategy”, Free Press, C 1980
37. Vinare(2006), Annual Report 2005; Annual Report 2006, Annual Report 2007
38. William B. Martin (1989), “ Managing quality customer service”, Crisp Publications,
Ine, Menlo Park, California
39. Các trang web: www.insure.com; www.asiainsurereview.com; www.insure.uk.com;
www.insurechine.com.cn;