Nghiên cứu tác động của chính sách an sinh xã hội đến thoát nghèo trên địa bàn huyện tân châu tỉnh tây ninh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG IăHCăKINHăTăTP.H CHệăMINH



NguynăThăNhung




NGHIểNăCUăTÁCăNGăCAă
CHệNHăSÁCHăANăSINHăXẩăHIăăNăTHOÁT
NGHỆOăTRểNăAăBĨNăHUYN
TỂNăCHỂU,ăTNH TỂYăNINH






LUNăVNăTHCăS KINHăT




Tp. H Chí Minh, nm 2015

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG IăHCăKINHăTăTP.H CHệăMINH



NguynăThăNhung


NGHIểNăCUăTÁCăNGăCA
CHệNHăSÁCHăANăSINHăXẩăHIăăNăTHOÁT
NGHỆOăTRểNăAăBĨNăHUYNă
TỂNăCHỂU,ăTNHăTỂYăNINH


Chuyên ngành: Chính sách công
Mư s: 60340402


LUN VNăTHCăS KINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHC
PGS,ăTS.ăNguynăQucăT


Tp. H Chí Minh, nm 2015

LIăCAMăOAN
*

Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn
và s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht
trong phm vi hiu bit ca tôi.
Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca trng i hc Kinh
t TP.HCM.
Tp.H Chí Minh, ngày 26 tháng 3 nm 2015
Tác gi lun vn



NguynăThăNhung

MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCÁCăTăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
DANHăMC CÁCăHỊNHăV
PHNăMăUầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ1
1. LỦ do chn đ tài:…………………………………………………………………1
2. Câu hi nghiên cu:………………………………………………………………2
3. Mc tiêu nghiên cu:…………………………………………………………… 2
4. i tng và phm vi nghiên cu:……………………………………………… 2
5. Phng pháp nghiên cu:……………………………………………………… 2
6. ụ ngha ca đ tài:……………………………………………………………… 3
7. B cc ca lun vn:…………………………………………………………… 3
CHNGă 1:ă Că Să Lụă THUYTă VĨă TNGă QUANă Vă CÁCă CỌNGă
TRỊNHăNGHIểNăCUăLIểNăQUANầầầầầầầầầầầầầầầầầ.4
1.1. Các khái nim có liên quan:…………………………………………………….4
1.1.1. Khái nim nghèo…………………………………………………………… 4
1.1.2. Phân loi nghèo:………………………………………………………………5
1.1.3. Các thc đo ch s nghèo đói:……………………………………………….9
1.1.4. Chính sách An sinh xư hi trong xóa đói gim nghèo :…………………… 11
1.1.4.1. Khái nim An sinh xư hi :……………………………………………… 11
1.1.4.2. Lch s hình thành và mt s mô hình an sinh xư hi tiêu biu trên th
gii: 12
1.1.4.3. H thng An sinh xư hi  Vit Nam:…………………………….………16
1.2. Các lỦ thuyt có liên quan đn nghèo đói:…………………………………….21
1.2.1. LỦ thuyt tng trng nông nghip và s nghèo đói  nông thôn:………….21
1.2.2. LỦ thuyt tng trng gn vi thu nhp.:……………………………………22

1.2.3. Mô hình lỦ thuyt v các nhân t tác đng đn nghèo:…………….………23
1.3. Tng quan v các công trình nghiên cu liên quan:…………………………. 28
1.4. Các mô hình gim nghèo ca các nc trên th gii, các t chc quc t ti
Vit Nam: ………………………………………………………………………….30
CHNGă2.ăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU:ầầầầầầầầầầầầ.35
2.1. Khung phân tích đánh giá tác đng:………………………………………… 35
2.2. Mô hình nghiên cu đnh lng:………………………………………………35
2.3. Thu thp d liu:………………………………………………………………37
2.4. Mô hình đnh lng:………………………………………………………… 37
2.5. nh ngha bin s trong mô hình:…………………………………………….39
CHNGă 3.ă TỊNHă HỊNHă THCă HINă CHệNHă SÁCHă ANă SINHă Xẩă HIă
ă THOÁTă NGHỆOă TRểNă Aă BĨNă HUYNă TỂNă CHỂU,ă TNHă TỂYă
NINH:ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 42
3.1.1 c đim t nhiên ca huyn Tân Châu:…………………………………….42
3.1.2 C cu kinh t ca huyn Tân Châu:……………………………………… 42
3.1.3. c đim v tình trng nghèo ca huyn Tân Châu:……………………… 43
3.1.4. Tình hình thc hin chính sách an sinh xư hi trong công tác xóa đói gim
nghèo: …………………………………………………………………………… 45
3.1.5 Kt qu gim nghèo ca huyn Tân Châu:………………………………… 47
CHNGă4.ăKTăQUăNGHIểNăCU:ầầầầầầầầầầầầầầầ.49
4.1. Thng kê mô t nhng thông tin c bn ca mu kho sát: ………………… 49
4.2 Kt qu mô hình hi quy:………………………………………………………52
4.2.1. Phân tích kt qu:……………………………………………………………52
4.2.2. Nhn xét mô hình:………………………………………………………… 56
CHNGă5.ăHĨMăụăCHệNHăSÁCHăVĨăKINăNGHăMTăSăGIIăPHÁPă
NHMăNỂNGăCAOăHIUăQUăTHCăHINăCHệNHăSÁCHăANăSINHăXẩă
HIăTRONGăCỌNGăTÁCăXịAăịIăGIMăNGHỆO:ầầầầầầầầầ.58
5.1. i vi Chính ph, các B, ngành Trung ng:………………………………58

5.2. i vi y ban nhân dân huyn, tnh:……………………………………… 59


5.3. i vi bn thân ngi nghèo:……………………………………………… 61
PHNăKTăLUN:ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ62
TĨIăLIUăTHAMăKHO.
PHăLC

DANHăMCăCÁCăTăVITăTT

ASXH An sinh xư hi
BHXH Bo him xư hi
BHYT Bo him y t
BTXH Bo tr xư hi
ILO T chc Lao đng quc t
B LTBXH B Lao ng Thng Binh Xư Hi
OXFAM T chc OXFAM
UBND y ban nhân dân
WB Ngân hàng th gii

DANHăMCăCÁCăBNGăBIU

Bng

1.1. Tiêu

chun

nghèo

đói

theo

s

phân

loi

ca

World

Bank:……………7
Bng 1.2. Tiêu chun nghèo ca Vit Nam:…………………………………………7
Bng 1.3. Tiêu chun h cn nghèo tnh Tây Ninh giai đon 2011 – 2015:……… 8
Bng 1.4. S ngi nghèo phân theo vùng đa lỦ trên th gii:……………………23

Bng 2.1. Các bin s ca mô hình các nhân t tác đng đn thu nhp………… 39
Bng 3.1. T l h nghèo huyn Tân Châu giai đon 2010 – 2014……………… 45
Bng 3.2. S h thoát nghèo giai đon 2010 – 2014………………………………48
Bng 4.1. H nghèo và gii tính ca ch h: …………………………………… 49
Bng 4.2. H nghèo và tui ca ch h: ………………………………………… 49
Bng 4.3. H nghèo và thành phn dân tc:…………………………….…………50
Bng 4.4. H nghèo và trình đ hc vn ca ch h:…………………………… 50
Bng 4.5. H nghèo và ngh nghip ca ch h:………………………………… 50
Bng 4.6. H nghèo và quy mô h, s ngi ph thuc:………………………… 51
Bng 4.7. H nghèo và vay vn tín dng u đưi:………………………………… 51
Bng 4.8. H nghèo và chính sách h tr nhà :………………………………… 51
Bng 4.9. H nghèo và vic tip cn chính sách h tr đt sn xut………………52
Bng 4.10. Kt qu hi quy các bin s ca mô hình các nhân t tác đng đn vic
thoát nghèo…………………………………………………………………………52
Bng 4.11. Kt qu xác đnh thay đi biên ca xác sut Y=1 ti các giá tr trung
bình ca bin đc lp………………………………………………………………55









DANHăMCăCÁCăHỊNHăV


Hình 1.1. Mô hình ASXH ca mt s nc Trung Ểu, ông Ểu, Trung Á, M La
tinh……………………………………………………………………………… 14

Hình 1.2. Mô hình ASXH theo nguyên tc tip cn 3P (Phòng nga -Bo v -Thúc
đy) ……………………………………………………………………………… 15
Hình 1.3. H thng an sinh xư hi ca Vit Nam giai đon 2012-2020………… 18
Hình 1.4. Mô hình lỦ thuyt các nhân t tác đng đn nghèo…………………… 28
Hình 2.1. Khung phân tích đánh giá tác đng…………………………………… 35
Hình 2.2. Mô hình nghiên cu đ xut…………………………………………… 36










1
PHN MăU
1. LỦădoăchnăđătƠi:
Nghèo đói đc coi là mt vn nn xư hi bi vì đó là mt vt thng n sâu
vào mi phng din ca đi sng vn hóa và xư hi. Nó bao gm s nghèo nàn
ca tt c các thành viên trong cng đng. Nó bao gm s thiu thn các dch v
nh giáo dc, y t, th trng; các c s vt cht cng đng nh nc, v sinh,
đng, giao thông và thông tin liên lc. Hn na, đó còn là s nghèo nàn v tinh
thn làm cho ngi ta càng lún sâu vào s tuyt vng, bt lc, th  và nhút nhát.
S nghèo đói nht là các nhân t cu thành nó và gii pháp vt qua nó đu mang
tính xư hi.
Thc hin mc tiêu gim nghèo là mt ch trng ln ca ng, Nhà nc
ta nhm ci thin đi sng vt cht và tinh thn ca ngi nghèo, góp phn thu hp
khong cách chênh lch v mc sng gia thành th, gia các vùng, các dân tc và

các nhóm dân c; đng thi th hin quyt tâm trong vic thc hin mc tiêu thiên
niên k ca Liên hip quc mà Vit Nam đư cam kt.
Huyn Tân Châu, tnh Tây Ninh là mt huyn biên gii vùng sâu, điu kin
kinh t rt khó khn, h nghèo nhiu do rt nhiu nguyên nhân nh: trình đ hc
vn thp, thiu vn sn xut, hiu qu đu t t các chng trình, d án ca Nhà
nc cha cao và cha đúng trng tâm. Nhng nm gn đây, t l h nghèo đang
gim đáng k nh nhng chính sách gim nghèo, an sinh xư hi đc đu t đúng
hng.
Xut phát t thc tin trên, tôi chn đ tài ắNghiênăcuătácăđng caăchínhă
sáchăanăsinhăxƣăhiăđnăthoát nghèo trênăđaăbƠnăhuynăTơnăChơu,ătnhăTơyă
NinhẰ làm lun vn tt nghip ca mình. ây là vn đ thit thc liên quan đn
công tác xóa đói gim nghèo trên đa bàn huyn Tân Châu.



2
2. Cơuăhiănghiênăcu:
H thoát nghèo, gim nghèo là ai và vì sao h thoát nghèo? H đc th
hng các chính sách An sinh xư hi xóa đói gim nghèo nào? Các chính sách tác
đng nh th nào ti tình trng nghèo ca h dân.
3.ăMcătiêuănghiênăcu
Mc tiêu tng quát: Nghiên cu và đ xut các gii pháp nhm nâng cao hiu
qu thc hin chính sách an sinh xư hi đn vic gim nghèo trên đa bàn huyn Tân
Châu, tnh Tây Ninh.
Mc tiêu c th: Nghiên cu thc trng đói nghèo và tác đng ca các chính
sách ASXH đn xoá đói gim nghèo trên đa bàn huyn Tân Châu.
4.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
i tng nghiên cu ca lun vn là mi quan h gia các chính sách
ASXH xóa đói gim nghèo và ngi nghèo trên đa bàn huyn Tân Châu.
Phm vi nghiên cu: Phm vi không gian 12/12 xư trên đa bàn huyn Tân

Châu; phm vi thi gian là t nm 2013 đn cui nm 2014.
i tng kho sát là h nghèo nm 2013, các cán b làm công tác gim
nghèo, cán b tín dng, cán b ca các t chc chính tr xư hi ti đa phng.
5.ăPhngăphápănghiênăcu:
Phng pháp tip cn tài liu: Nghiên cu, phân tích các lỦ thuyt và thc
tin nghiên cu trc đó có liên quan đn ch đ nghiên cu. Thông tin s cp
thông qua phng vn bng câu hi đi vi h nghèo.
iu tra chn mu theo phng pháp ngu nhiên da vào s t vn ca cán
b làm công tác gim nghèo Phòng Lao đng-TB&XH huyn Tân Châu và ca S
Lao đng-TB&XH tnh Tây Ninh. Da trên danh sách h nghèo ca các xư-th trn
cung cp, tác gi chon mu ngu nhiên vi bc nhy k = 5 đ đc 250 mu kho



3
sát. Trong 250 mu điu tra, kho sát có 243 phiu hp l đc nhp liu, x lỦ và
đa vào mô hình nghiên cu.
Phng pháp phân tích: Thng kê mô t và hi quy Logit (Binary Logistic)
đ xác đnh mc đ tác đng c th ca tng chính sách đn kh nng gim nghèo,
thoát nghèo ca h nghèo.
6.ăụănghaăcaăđătƠi:
Kt qu nghiên cu cung cp mt bng chng tích cc v mi quan h ca
chính sách an sinh xư hi đi vi thu nhp và chi tiêu ca các h nghèo trên đa bàn
huyn, t đó đ xut gii pháp thc hin có hiu qu hn chính sách an sinh xư hi
trong nhng nm tip theo.
7.ăBăccăcaălunăvn gm:
Ngoài Trang ph bìa, Li cam đoan, Danh mc các t vit tt, Danh mc các
bng biu, Danh mc các hình v, Danh mc tài liu tham kho, Ph lc thì lun
vn gm :
Phn m đu

Chng 1: C s lỦ thuyt và tng quan v các công trình nghiên cu liên
quan.
Chng 2: Phng pháp nghiên cu.
Chng 3: Tình hình thc hin chính sách an sinh xư hi đ thoát nghèo trên
đa bàn huyn Tân Châu, tnh Tây Ninh.
Chng 4: Kt qu nghiên cu.
Chng 5: Hàm Ủ chính sách và kin ngh mt s gii pháp nhm nâng cao
hiu qu thc hin chính sách ASXH trong công tác xóa đói gim nghèo.
Phn kt lun




4
CHNGă 1: Că Să Lụă THUYTă VĨă TNG QUAN Vă CÁCă CỌNGă
TRỊNHăNGHIểNăCUăLIểNăQUAN.
1.1. Cácăkháiănimăcóăliênăquan:
1.1.1. Kháiănimănghèo.
Ti hi ngh Thng đnh th gii và phát trin xư hi t chc ti
Copenhagen (an Mch) nm 1995 đnh ngha: “Ngi nghèo là tt c nhng ai mà
thu nhp thp hn di 1 đô la (USD) mt ngày cho mi ngi, s tin đc coi
nh đ đ mua nhng sn phm thit yu đ tn ti.”
Theo Ngân hàng th gii:
Nm 1990, đnh ngha nghèo đói ca t chc này bao gm tình trng thiu
thn các sn phm và dch v thit yu nh giáo dc, y t, dinh dng.
Nm 2000 và 2001, Ngân hàng th gii đư thêm vào khái nim tình trng b
gt ra bên l xư hi hay tình trng d b tn thng: xét v mt phúc li, nghèo có
ngha là khn cùng. Nghèo có ngha là đói, không có nhà ca, qun áo, m đau và
không có ai chm sóc, mù ch và không đc đn trng. Nhng đi vi ngi
nghèo, sng trong cnh bn hàn còn mang nhiu Ủ ngha hn th. Ngi nghèo đc

bit d b tn thng trc nhng s kin bt thng nm ngoài kh nng kim soát
ca h (Ngân hàng th gii 1990).
Hi ngh chng nghèo đói khu vc Châu Á – Thái Bình Dng t chc ti
Bangkok, Thái Lan vào 9/2003. Các quc gia đư thng nht cao và cho rng:
“nghèo là tình trng mt b phn dân c không đc hng và tha mưn các nhu
cu c bn ca con ngi mà nhng nhu cu này đư đc xư hi tha nhn tùy theo
trình đ phát trin kinh t xư hi và phong tc tp quán ca đa phng”.
Nhà kinh t hc ngi M Galbraith cho rng: Con ngi b coi là nghèo kh
khi mà thu nhp ca h, ngay dù khi thích đáng đ h có th tn ti, ri xung rõ rt
di mc thu nhp ca cng đng. Khi h không có nhng gì mà đa s trong cng
đng coi nh cái cn thit ti thiu đ sng mt cách đúng mc.



5
Abapia Sen, chuyên gia hàng đu ca T chc Lao đng Quc t, ngi
đc gii thng Nobel v kinh t nm 1998 cho rng: Nghèo là tt c nhng ai mà
thu nhp thp hn di 1 đô la (USD) mi ngày cho mi ngi, s tin đc coi
nh đ mua nhng sn phm thit yu đ tn ti.
Ti Vit Nam Chính ph đư s dng đnh ngha chung v đói nghèo do Hi
ngh chng đói nghèo khu vc Châu Á - Thái Bình Dng do ESCAP t chc ti
Bng Cc, Thái Lan tháng 9/1993, nh sau: “Nghèo là tình trng mt b phn dân
c không đc hng và tha mãn các nhu cu c bn ca con ngi mà nhng
nhu cu này đã đc xã hi tha nhn tu theo trình đ phát trin kinh t - xã hi
và phong tc tp quán ca đa phng”.
Nhìn chung, tt c nhng đnh ngha v nghèo nêu trên đu phn ánh ba khía
cnh ch yu ca ngi nghèo:
Có mc sng thp hn mc sng trung bình ca cng đng dân c.
Không đc th hng nhng nhu cu c bn  mc ti thiu dành cho con
ngi trong cng đng đó.

Thiu c hi la chn tham gia vào quá trình phát trin ca cng đng.
Khái nim v h nghèo: H nghèo là tình trng ca mt s h gia đình ch
tho mưn mt phn nhu cu ti thiu ca cuc sng và có mc sng thp hn mc
sng trung bình ca cng đng xét trên mi phng din.
Ngoài ra còn có khái nim xư nghèo và vùng nghèo.
1.1.2.ăPhơnăloiănghèo:
 Vit Nam thì nghèo đc chia thành các mc khác nhau: nghèo tuyt đi,
nghèo tng đi, nghèo có nhu cu ti thiu.
Nghèoătuytăđi:
Nghèo tuyt đi: Là tình trng mt b phn dân c thuc din nghèo không
có kh nng tho mưn nhu cu ti thiu ca cuc sng: n, mc, , đi li



6
Theo inh Phi H (nm 2006), khái nim nghèo tuyt đi đc hiu là mt
ngi hoc mt h gia đình khi mc thu nhp ca h thp hn tiêu chun ti thiu
(mc thu nhp ti thiu) đc quy đnh bi mt quc gia hoc t chc quc t trong
khon thi gian nht đnh.
Nghèoătngăđi:
Nghèo tng đi: là tình trng mt b phn dân c thuc din nghèo có mc
sng di mc sng trung bình ca cng đng và đa phng đang xét.
Theo inh Phi H (nm 2006), nghèo tng đi là tình trng mà mt ngi
hoc mt h gia đình thuc v nhóm ngi có thu nhp thp nht trong xư hi xét
theo không gian và thi gian nht đnh. Nh vy, nghèo tng đi đc xác đnh
trong mi tng quan xư hi v tình trng thu nhp vi nhóm ngi.  bt k xư
hi nào, luôn luôn tn ti nhóm ngi có thu nhp thp nht trong xư hi, do đó
theo khái nim này thì ngi nghèo tng đi s luôn hin din bt k trình đ phát
trin kinh t nào.
Nghèoăcóănhuăcuătiăthiu:

ây là tình trng mt b phn dân c có nhng đm bo ti thiu đ duy trì
cuc sng nh đ n, đ mc, đ  và mt s sinh hot hàng ngày nhng  mc ti
thiu.
H đói:
H đói là mt b phn dân c có mc sng di mc ti thiu không đ đm
bo nhu cu v vt cht đ duy trì cuc sng hay nói cách khác đó là mt b phn dân
c hàng nm thiu n, đt ba, thng xuyên phi vay n và thiu kh nng tr n.
Mcăthuănhpăxácăđnhăchunănghèo:
Các quc gia trên th gii thng da vào tiêu chun thu nhp theo Ngân
hàng th gii (World Bank) đ đa ra phân tích tình trng nghèo ca Quc gia,
đc trình bày c th trong bng 1.1.



7
Bng
1
.1. Tiêu

chun

nghèo

đói

theo

s

phơn

loi

ca

World

Bank



Khu

vc



Mc

thu

nhp

ti

thiu


(USD/ngi/ngƠy)

Các

nc

đang

phát

trin



1



Châu

M

Latinh

và

Caribe

2



Các

nc

phát

trin



14,4



Ngun:

Giáo

trình

Kinh

t

phát

trin
.
Tùy theo đc đim và điu kin v kinh t xư hi  tng thi đim khác nhau
mà mi quc gia hoc đa phng khác nhau cng xác đnh và đa ra mc thu nhp
riêng v chun nghèo ca mình, theo đó mc thu nhp ti thiu cng thay đi và
đc tng dn lên.
 Vit Nam theo quyt đnh s 170/2005/Q – TTg ngày 08/7/2005 và
Quyt đnh s 09/2011/Q – TTg, ngày 30/01/2011 ca Th tng Chính ph, tiêu
chun nghèo ca Vit nam trong giai đon 2006 – 2010 và giai đon 2011 – 2015
cng đc nâng lên và đc trình bày c th theo bng 1.2.
Bngă1.2. TiêuăchunănghèoăcaăVităNam
Khu vc
Mc thu nhp ti thiu (VN/ngi/tháng)

Giai đon 2006 -
2010
Giai đon 2011 - 2015
Thành th
260.000
500.000
Nông thôn
200.000
400.000
Ngun : Quyt đnh s 170/2005/Q – TTg ngày 08/7/2005, Quyt đnh s
09/2011/Q – TTg, ngày 30/01/2011 ca Th tng Chính ph.
i vi huyn Tân Châu nói riêng và tnh Tây Ninh nói chung chun h
nghèo và h cn nghèo cng đc áp dng theo Quyt đnh s 09/2011/Q – TTg,
ngày 30/01/2011 ca Th tng Chính ph và đc trình bày theo bng 1.3.

8
Bngă1.3. TiêuăchunăhăcnănghèoătnhăTơyăNinhăgiaiăđonă2011ă- 2015
Khuăvc
Mcăthuănhpătiăthiu
(ăVN/ngi/tháng)
Nông thôn
401.000 – 520.000
Thành th
501.000 – 650.000
Ngun : UBND tnh Tây Ninh (2014)
i vi Vit Nam, Chính ph Vit Nam đư 4 ln nâng mc chun nghèo
trong thi gian t 1993 đn cui nm 2005.
Theo Quyt đnh s 143/2001/Q-TTg ca Th tng Chính ph ngày 27
tháng 9 nm 2001, trong đó phê duyt "Chng trình mc tiêu quc gia xóa đói và
gim nghèo giai đon 2001-2005", thì nhng h gia đình có thu nhp bình quân đu
ngi  khu vc nông thôn min núi và hi đo t 80.000 đng/ngi/tháng
(960.000 đng/ngi/nm) tr xung là h nghèo,  khu vc nông thôn đng bng
nhng h gia đình có thu nhp bình quân đu ngi t 100.000 đng/ngi/tháng
(1.200.000 đng/ngi/nm) tr xung là h nghèo,  khu vc thành th nhng h
có thu nhp bình quân đu ngi t 150.000 đng/ngi/tháng (1.800.000
đng/ngi/nm) tr xung là h nghèo.
Theo Quyt đnh s 170/2005/Q-TTg ca Th tng Chính ph ngày 8
tháng 7 nm 2005 v vic ban hành chun nghèo áp dng cho giai đon 2006-2010
thì  khu vc nông thôn nhng h có mc thu nhp bình quân t 200.000
đng/ngi/tháng (2.400.000 đng/ngi/nm)tr xung là h nghèo,  khu vc
thành th nhng h có thu nhp bình quân t 260.000 đng/ngi/tháng (di
3.120.000 đng/ngi/nm) tr xung là h nghèo.
Theo Quyt đnh s 9/2011/Q-TTG ngày 30 tháng 01 nm 2011 ca Th
tng Chính ph v vic ban hành chun h nghèo, h cn nghèo áp dng cho giai

đon 2011 - 2015 nh sau:
H nghèo  nông thôn là h có mc thu nhp bình quân t 400.000
đng/ngi/tháng (t 4.800.000 đng/ngi/nm) tr xung.



9
H nghèo  thành th là h có mc thu nhp bình quân t 500.000
đng/ngi/tháng (t 6.000.000 đng/ngi/nm) tr xung.
H cn nghèo  nông thôn là h có mc thu nhp bình quân t 401.000 đng
đn 520.000 đng/ngi/tháng.
H cn nghèo  thành th là h có mc thu nhp bình quân t 501.000 đng
đn 650.000 đng/ngi/tháng.
Quyt đnh s 54/2012/Q-UBND, ngày 27/11/2012 ca y ban nhân dân
tnh Tây Ninh v quy đnh chun h nghèo ca tnh Tây Ninh và chính sách h tr
áp dng cho giai đon 2013-2015: H nghèo, ngi thuc h nghèo theo tiêu chun
ca tnh Tây Ninh  khu vc nông thôn có thu nhp t 521.000đng đn
600.000đng/ngi/tháng;  khu vc thành th có thu nhp t 651.000đng đn
750.000đng/ngi/tháng
1.1.3.ăCácăthcăđoăchăsănghèoăđói:
Chăsănghèo:
Ch s nghèo (ting Anh:Human Poverty Index-HPI) mt ch s ca mc
sng trong mt quc gia, đc Liên hp quc phát trin đ b sung cho Ch s phát
trin con ngi(HDI-Human Development Index) và ln đu tiên đc báo cáo nh
là mt phn ca Báo cáo phát trin con ngi nm 1997. Nó đc coi là phn ánh
rõ nét v mc đ thiu thn  các nc phát trin hn là ch s HDI. T nm 2010,
ch s này đc Liên hp quc thay th bng Ch s nghèo kh đa chiu (MPI-
Multidimensional Poverty Index).
HPI là ch s đo lng mc đ nghèo kh ca con ngi trên ba phng din
c bn: tui th, hiu bit và mc sng. Ch s này  mt quc gia càng cao thì

chng t tình trng đói nghèo ca quc gia đó càng nghiêm trng. Liên hp Quc
s dng HPI-1 cho các nc đang phát trin, HPI-2 cho các nc OECD.  các
nc đang phát trin, UNDP đa ra công thc đo lng ch s này nh sau:



10
HPI-1 =
Trong đó:
: t l ngi không sng đn 40 tui.
: t l ngi trng thành mù ch.
: t l phn trm dân s không đc tip cn vi ngun nc sch và t l
tr em suy dinh dng.
: 3
i vi nhng nc có ngun thu nhp cao đc chn t T chc Hp tác
và Phát trin Kinh t (HPI-2)
HPI-2 =

: T l tr sinh ra không sng đn 60 tui (%)
: T l ngi trng thành thiu k nng đc vit chc nng
: Dân s có mc thu nhp di 50% ca mc trung bình
: T l tht nghip dài hn (kéo dài trên 12 tháng)
: 3
LaăchnăvƠăcătínhăngngănghèo:ă
Ngng nghèo là ranh gii đ phân bit gia ngi nghèo và ngi không
nghèo. Có hai cách tính đ xác đnh ngng nghèo:
Ngng nghèo tuyt đi: là chun tuyt đi v mc sng đc coi là ti
thiu đ cá nhân hoc h gia đình có th tn ti khe mnh.
Ngng nghèo tng đi: phn ánh tình trng ca mt b phn dân c sng
di mc trung bình ca cng đng.

Thcăđoăđóiănghèo:



11
T l đói nghèo (ch s đm đu ngi): quy mô (din) đói nghèo ca mt
quc gia. Nó cho bit tình trng đói nghèo ca mt quc gia nhng có mt s hn
ch: Th nht, ngng nghèo ca các quc gia khác nhau nên mt ngi nghèo 
nc này có th là giàu có  nc khác. Th hai, không chú Ủ đn mc đói nghèo
mà ch quan tâm đn t l dân s nm di gii hn .
Khong nghèo: mc đ sâu ca nghèo đói. Nó cho bit chi phí ti thiu đ
đa tt c ngi nghèo lên mc sng  ngng nghèo. Tuy nhiên vic chuyn giao
thu nhp này mt nhiu chi phí hành chính không cn thit
Bình phng khong nghèo: mc đ nghiêm trng ca đói nghèo, nó có tính
đn nhng ngi rt nghèo trong nhng ngi nm di ngng nghèo.
1.1.4.ăChínhăsáchăAnăsinhăxƣăhiătrongăxóaăđóiăgimănghèo :
1.1.4.1. KháiănimăAnăsinhăxƣăhi :
Ngân hàng Th gii (WB) cho rng: “An sinh xư hi là nhng bin pháp
công cng nhm giúp cho các cá nhân, h gia đình và cng đng đng đu và
kim ch đc nguy c tác đng đn thu nhp nhm gim tính d b tn thng và
nhng bp bênh v thu nhp”. Trên c s đó, đ cho h gia đình và cng đng d b
tn thng có th hn ch và làm gim các tác đng tiêu cc bng nhiu bin pháp
công cng khác nhau. C th là các chính sách cn thit ca nhà nc trong vic
cung cp các dch v công và khuyn khích chúng phát trin nh: bo him y t,
bo him xư hi, tr cp xư hi và nhng bin pháp khác có tính cht tng t.
Trong đó bo him xư hi có vai trò quan trng nht.
Ngân hàng Phát trin châu Á (ADB) quan nim: “An sinh xư hi là mt h
thng chính sách công nhm gim nh tác đng bt li ca nhng bin đng đi vi
các h gia đình và cá nhân”. nh ngha này nhn mnh vào tính d b tn thng
ca con ngi nu không có an sinh xư hi. nh ngha này có ni hàm đng thun

vi đnh ngha ca Ngân hàng Th gii đư nêu trên.



12
Theo T chc Lao đng quc t (ILO): “An sinh xư hi là s cung cp phúc
li cho các h gia đình và cá nhân thông qua c ch ca nhà nc hoc tp th
nhm ngn chn s suy gim mc sng hoc ci thin mc sng thp”. nh ngha
này nhn mnh khía cnh bo him xư hi và m rng to vic làm cho nhng đi
tng  khu vc kinh t không chính thc.
Theo cun “T đin Bách khoa toàn th Vit Nam” tp I cng đư thng nht
khái nim v an sinh xư hi (Social Security) là: “S bo v ca xư hi đi vi công
dân thông qua các bin pháp công cng nhm giúp h khc phc nhng khó khn
v kinh t và xư hi; đng thi bo đm chm sóc y t và tr cp cho các gia đình
đông con ”.
1.1.4.2. LchăsăhìnhăthƠnhăvƠămtăsămôăhìnhăanăsinhăxƣăhiătiêuăbiuătrênăthă
gii.
* MôăhìnhăNhƠăncăxƣăhiăcaăOttoăVonăBismarkă(c):ă
c là quc gia đu tiên thc hin ch đ bo him xư hi. Vào nm 1881,
th tng c Otto Von Bismark (1815-1898) đư đ xng thit k chính sách bo
him xư hi bt buc trên c s các t chc t phát ca ngi lao đng hot đng
tng tr ln nhau. Nguyên tc c bn là “phát huy công bng xư hi” ngha là
chính sách bo him da vào s tng ng quyn li bo him và quá trình đóng
góp, và nguyên tc này sau đó đư tr thành mt trong nhng nguyên tc c bn ca
c “mô hình nhà nc xư hi”. Mô hình này cho rng bo him xư hi ch bao ph
nhng ngi lao đng chính thc, có kh nng tham gia vào h thng bt buc đi
vi nhng ri ro đư đc xác đnh rõ. Nói cách khác, mô hình nhà nc xư hi ca
Bismark không thc s nhm vào ngi nghèo mà hng ti tng lp trung lu và
nhân viên vn phòng vi s lng ngày càng tng trong xư hi.
* MôăhìnhăNhƠăncăphúcăliăcaăLordăBeveridgeă(Anh):

Mt cách tip cn khác v bo him xư hi đc phát trin  Anh vào nm
1942 trong th chin II vi tên gi là Báo cáo Bveridge. William Beveridge, mt nhà
lưnh đo ca y ban ci cách an sinh xư hi ca Anh không ch có tham vng có th



13
gim nghèo mà còn áp dng nhm ci cách và tái cu trúc h thng an sinh xư hi,
vi nguyên tc ci cách h thng bao gm: thng nht, ph cp và toàn din. Trong
mô hình này, đm bo an ninh thu nhp là nhim v quan trng ca nhà nc, song
an ninh v cuc sng li không thuc trách nhim ca nhà nc. Nhà nc can thip
vào c ch hot đng ca th trng theo 03 hng: bo đm cho h gia đình và mi
ngi dân có mt mc thu nhp ti thiu không ph thuc vào trng thái làm vic ca
h; gim thiu ri ro ( mc ti thiu và nh nhau) cho h gia đình và cá nhân khi
gp nhng bin c v mt vic làm, m đau, tàn tt, nghèo đói ; bo đm cho h gia
đình đc tip cn đn dch v xư hi ti thiu không phi đóng góp.
* CácămôăhìnhăanăsinhăxƣăhiăhinăhƠnh:
- MôăhìnhădaăchăyuăvƠoănguyênătcăboăhimăriăro:
Mt s nc Trung Ểu, ông Ểu, Trung Á, M La tinh đư phát trin mô
hình an sinh xư hi da ch yu vào nguyên tc bo him ri ro, tp trung vào vic
phòng nga, gim thiu và khc phc ri ro, trong đó các mc chi tr kèm theo
đc thc hin kèm theo các điu kin gn vi thu nhp. Mc tiêu ca mô hình là
khuyn khích ngi lao đng tham gia th trng lao đng và các loi hình bo
him khác (ngoài bo him xư hi) trc khi có s can thip ca nhà nc.
Thit k h thng an sinh xư hi gm các tr ct nh sau:
Tr 1: gm các chng trình, chính sách, c ch nhm phát trin th trng
lao đng, to vic làm tng thu nhp cho ngi lao đng.
Tr 2: gm các chng trình, chính sách, c ch phát trin các loi hình bo
him xư hi, m rng din tham gia bao him xa hi cho ngi dân. ây là tr
chính ca h thng an sinh xư hi, nhm bo đm ngi dân có khon tin thay th

thu nhp b mt đi do mt vic làm, m đau, tai nn lao đng, tui già.
Tr 3: gm các chng trình, chính sách, c ch v tr cp xư hi thng
xuyên, tr cp đt xut cho nhng ngi có hoàn cnh đc bit khó khn. ây là tr



14
cui cùng nhm khc phc ri ro v thiên tai, kinh t th trng vt ra khi kh
nng ca cá nhân và cng đng.
Mô hình đc mô t theo hình 1.1.


AN SINH XÃ HI

CHệNH SÁCH

BO HIM XÃ HI

TR GIÚP XÃ
HI
TH TRNG




(Phúc li xư hi
công)
LAO NG

Bt buc
T nguyn











ào to,

hng nghip
cho thanh niên




Tr giúp
thng
xuyên


Hu trí
Hu trí

Cu tr
thiên tai











ào to li cho
lao đng tht
nghip, mt

sinh k




Chm
sóc
tp
trung


T tut
T tut

H tr
đt xut
(li an
toàn xư
hi)

Tín dng sinh
viên

BHYT
Chm sóc
y t dài hn

Nhà 
xư hi












Cha tr
phc
hi
H tr di
chuyn

Thai sn

m đau
BHYT


Gii thiu vic
làm











Tai nn
lao đng, bnh

ngh nghip











Vic làm tm
thi cho ngi
tìm vic












Tht nghip

15
Hình 1.1.ăMôăhìnhăASXHăcaămtăsăncăTrungăỂu,ăôngăỂu,ăTrungăÁ,ăMă
La tinh.
(Ngun: Nguyn Th Lan Hng, ng Kim Chung, Lu Quang Tun,
Nguyn Bích Ngc, ng Hà Thu, nm 2013).
- Môă hìnhă 3P:ă Phòngă nga-Boă v-Thúcă đyă (Prevention-Protection-
Promotion).
Mô hình an sinh xư hi do Ngân hàng th gii đa ra gn đây nhn mnh đn
vai trò ca h thng an sinh xư hi trong vic nâng cao nng lc phòng nga ri ro,
tái to sinh k thun li hn trong th k 21, bao gm 3 chc nng. Mô hình đc
mô t theo hình 1.2.
QunălỦăriă
ro
chngăliă
cácăcúăscăvă
thuănhp:ă
bo him cây
trng và thi

tit; BHYT;
tin gi;
Lng hu







Thúcăđyăcăhiă
văcucăsngăvƠă
vicălƠmăttă
hn:ăCung cp
dinh dng;
Khuyn nông;
Tín dng vi mô;
ào to k nng;
Tr cp tin mt

Boăvăkhiănghèoăđói:ă
Hot đng t thin;
H tr gia đình và cng đng;
Tr cp tin mt có điu kin và không điu
kin

Hình 1.2.ăMôăhìnhăASXHătheoănguyênătcătipăcnă3Pă(Phòngăngaă-Boăvă-
Thúcăđy)
Phòng
nga
Bo v
Thúc
đy



16
(Ngun: Nguyn Th Lan Hng, ng Kim Chung, Lu Quang Tun,
Nguyn Bích Ngc, ng Hà Thu, nm 2013).

1.1.4.3. HăthngăAnăsinhăxƣăhiăăVităNam:
* QuanăđimăcaăngăvăAnăsinhăxƣăhi:
Theo tinh thn ca ng ti i hi XI, ng đa ra ch trng “Phát trin,
nâng cao cht lng giáo dc và đào to, cht lng ngun nhân lc; phát trin
khoa hc, công ngh và kinh t tri thc. Tp trung gii quyt vn đ vic làm và thu
nhp cho ngi lao đng, nâng cao đi sng vt cht và tinh thn ca nhân dân. To
bc tin rõ rt v thc hin tin b và công bng xư hi, bo đm an sinh xư hi,
gim t l h nghèo; ci thin điu kin chm sóc sc kho cho nhân dân”
V phng thc thc hin mc tiêu đm bo an sinh xư hi, ng ta ch
trng “Thc hin có hiu qu tin b và công bng xư hi, bo đm an sinh xư hi
trong tng bc và tng chính sách phát trin”.
ng ta đư đa ra các bin pháp: “Tip tc sa đi, hoàn thin h thng bo
him xư hi, bo him y t, bo him tht nghip, tr giúp và cu tr xư hi đa
dng, linh hot, có kh nng bo v, giúp đ mi thành viên trong xư hi, nht là
các nhóm yu th, d b tn thng, vt qua khó khn hoc các ri ro trong đi
sng. Tng t l ngi lao đng tham gia các hình thc bo him. y mnh xư hi
hoá dch v bo him xư hi, chuyn các loi hình tr giúp, cu tr xư hi sang
cung cp dch v bo tr xư hi da vào cng đng. Bo đm cho các đi tng bo
tr xư hi có cuc sng n đnh, hoà nhp tt hn vào cng đng, có c hi tip cn
ngun lc kinh t, dch v công thit yu”; “Tp trung trin khai có hiu qu các
chng trình xoá đói, gim nghèo  vùng sâu, vùng xa, vùng đc bit khó khn. a
dng hoá các ngun lc và phng thc xoá đói, gim nghèo gn vi phát trin
nông nghip, nông thôn, phát trin giáo dc, dy ngh và gii quyt vic làm đ xoá
đói, gim nghèo bn vng; to điu kin và khuyn khích ngi đư thoát nghèo
vn lên làm giàu và giúp đ ngi khác thoát nghèo”.
* ChcănngăcaăhăthngăAnăsinhăxƣăhiăăVităNam: