Nghiên cứu các nhân tố tác động đến thu hút các dự án đầu tư nước ngoài (FDI) tại tỉnh an giang

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


_________________________

LÝ TH NGC DUNG








NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁC NG N THU
HÚT CÁC D ÁN U T NC NGOÀI (FDI) TI
TNH AN GIANG








LUN VN THC S KINH T

Tp. H Chí Minh – Nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


_________________________

LÝ TH NGC DUNG





NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁC NG N THU
HÚT CÁC D ÁN U T NC NGOÀI (FDI) TI
TNH AN GIANG


Chuyên ngành: Kinh doanh thng mi
Mã s: 60340121

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
GS. TS. VÕ THANH THU





Tp. H Chí Minh – Nm 2015

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s vi đ tài “Nghiên cu các nhân t nh hng đn
thu hút các d án đu t nc ngoài (FDI) ti tnh An Giang” là do bn thân tôi
nghiên cu. Tôi hoàn toàn chu trách nhim v tính trung thc ca đ tài.

Tp. H Chí Minh, nm 2015
Tác gi



Lý Th Ngc Dung



Mc Lc
Trang ph bìa
Li cam đoan

Mc lc
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ
Danh mc hình
Danh mc các ch vit tt
PHN M U 1

1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu và nhim v nghiên cu 1
3. Phm vi nghiên cu và đi tng nghiên cu 2
3.1. Phm vi nghiêm cu 2
3.1.1 Phm vi không gian 2
3.1.2 Phm vi thi gian 2
3.2. i tng nghiên cu 2
4. Tng quan tài liu nghiên cu và đóng góp ca lun vn 2
4.1. Các nghiên cu trong nc 3
4.2. Các nghiên cu nc ngoài 4
4.3. óng góp ca lun vn 6
5. Các nhân t thu hút FDI 7
6. Phng pháp nghiên cu 7
6.1. Phng pháp nghiên cu 7
6.2. Phng pháp thu thp thông tin 7
6.3. Phng pháp x lý thông tin 8
7. Ni dung tóm tt nghiên cu 8
Chng 1: C S LÝ LUN V CÁC NHÂN T NH HNG N THU
HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI (FDI) 9

1.1. C s lý lun chung v FDI và thu hút FDI 9
1.1.1. Khái nim FDI 9
1.1.2. Thu hút FDI 10

1.1.3. Các hình thc FDI 11
1.1.4. Vai trò ca FDI đi vi đa phng 12
1.1.5. Tng quan các nhân t nh hng đn thu hút FDI trong các nghiên
cu trc 13
1.2. Các nhân t c bn thu hút vn đu t nc ngoài 16
1.2.1. Nhóm nhân t v s n đnh chính tr và c ch chính sách 16
1.2.2. Nhóm nhân t v môi trng vn hoá xã hi 17
1.2.3. Nhóm nhân t v tài chính 17
1.2.4. Nhóm nhân t v kinh t và th trng 17
1.2.5. Nhóm nhân t v tài nguyên 18
1.2.6. Nhóm nhân t v c s h tng 18
Tóm tt chng 1: 18
Chng 2: CÁC NHÂN T TÁC NG N THU HÚT CÁC D ÁN U T
TRC TIP NC NGOÀI (FDI) VÀO TNH AN GIANG 20

2.1. Thc trng thu hút đu t FDI ti tnh An Giang 20
2.1.1. Tng quan tnh An Giang 20
2.1.2. Tình hình thu hút đu t FDI ti tnh An Giang giai đon 1988-2014 21
2.1.2.1. Xu hng ca dòng vn FDI vào An Giang trong giai đon 1988 –
2014 21
2.1.2.2. Phân b FDI ti An Giang 24
2.1.2.3. óng góp ca FDI đi vi An Giang 26
2.1.2.4. Nhn xét thc trng thu hút FDI vào An Giang 28
2.1.3. Thc trng đu t FDI các tnh lân cn 29
2.1.3.1. ng Tháp 29
2.1.3.2. Cn Th 32
2.1.3.3. Kt lun v thc trng hot đng FDI ti An Giang và các tnh lân
cn 34

2.2. Phân tích môi trng đu t An Giang 36

2.2.1. Tng quan v môi trng đu t An Giang 36
2.2.1.1 Tình hình chính tr và c ch chính sách 36
2.2.1.2 Nhóm nhân t v môi trng vn hoá xã hi 36
2.2.1.3 Nhóm nhân t v tài chính 37
2.2.1.4 Nhóm nhân t v kinh t và th trng 37
2.2.1.5 Nhóm nhân t v tài nguyên 39
2.2.1.6 Nhóm nhân t v c s h tng 40
2.2.1.7. Kt lun v môi trng đu t ti An Giang 42
2.2.2. Ch s PCI ca An Giang qua các nm 43
2.2.2.1. Tình hình h s PCI An Giang qua các nm 43
2.2.2.2. So sánh ch s PCI An Giang so vi các tnh lân cn 46
2.2.3. Phân tích kt qu kho sát v các nhân t tác đng đn thu hút FDI
ti An Giang 49
2.2.3.1. Phng pháp nghiên cu 49
2.2.3.2. Xác đnh mu nghiên cu 61
2.2.3.3. Phân tích d liu và kt qu nghiên cu 62
Tóm tt chng 2: 73
Chng 3: KT LUN VÀ GII PHÁP 75
3.1. Kt lun 75
3.2. Mt s gii pháp tng cng thu hút đu t FDI vào tnh An Giang 76
3.2.1. Gii pháp da vào nghiên cu môi trng đu t 76
3.2.1.1. Hoàn thin c s h tng 76
3.2.1.2. Phát trin ngun nhân lc 78
3.2.1.3. Hoàn thin công tác qun lý và h tr ca đa phng 78
3.2.2. Gii pháp da vào kt qu kho sát đánh giá các nhân t 79
3.2.2.1. H tr huy đng vn 79
3.2.2.2. Gii pháp v th trng, ngun lc: 79
3.3. Nhng hn ch ca lun vn và hng nghiên cu tip theo 81
Tng kt chng 3 81
Danh mc tài liu tham kho

Ph lc
Ph lc 1: Dàn bài tho lun tay đôi
Ph lc 2: Bng tng kt kt qu tho lun tay đôi
Ph lc 3: Bng câu hi kho sát chính thc
Ph lc 4: Danh sách các d án FDI ti An Giang
Ph lc 5: Danh sách tham gia phng vn tay đôi
Ph lc 6: Danh sách cán b FDI tr li kho sát
Ph lc 7: Kt qu phân tích SPSS
Ph lc 8: Danh sách các chi nhánh ngân hàng hot đng ti An Giang
Ph lc 9: Các chính sách ca UBND tnh An Giang


Danh mc các bng
Bng 2.1: u t trc tip nc ngoài t nm 1988 đn nm 2014 22
Bng 2.2: FDI theo ngành kinh t 25
Bng 2.3: Vn FDI vào ng Tháp giai đon 1988 - 2013 31
Bng 2.4.: u t trc tip ca nc ngoài đc cp giy phép phân theo ngành
kinh t 32

Bng 2.5: Vn FDI ti Cn Th 2011-2014 34
Bng 2.6 So sánh vn FDI ti An Giang, ng Tháp và Cn Th nhng nm gn
đây 35

Bng 2.7: Tng sn phm bình quân đu ngi ca An Giang giai đon 2005-2014 )38
Bng 2.8 Thu nhp bình quân 1 tháng ca lao đng làm công n lng t 15 tui tr
lên 39

Bng 2.9: Tng hp các ch s ca An Giang qua các nm 44
Bng 2.10: PCI thành phn nm 2014 An Giang và các tnh lân cn 49
Bng 2.11: Các nghiên cu v la chn v trí đu t FDI: 50

Bng 2.12: Mc đ quan trng ca các nhân t thuc nhóm nhân t n đnh chính
tr xã hi 65

Bng 2.13: Mc đ quan trng ca các nhân t nhóm vn hóa – xã hi 66
Bng 2.14: Mc đ quan trng ca các nhóm thuc nhân t kinh t tài chính 67
Bng 2.15: Mc đ quan trng ca các nhân t thuc nhóm kinh t th trng 68
Bng 2.16: Mc đ quan trng ca các nhân t thuc nhóm s sn có ca các ngun
lc 69

Bng 2.17: Mc đ quan trng ca các nhân t thuc nhóm s sn có ca c s h
tng 69

Bng 2.18: Kt qu phân tích mc đ quan trng ca các nhóm nhân t tác đng
đn thu hút FDI 70

Bng 2.19: Kt qu phân tích kho sát t các nhà qun lý ca doanh nghip FDI 72
Bng 2.20: Kt qu phân tích kho sát t các nhà qun lý FDI ca chính quyn đa
phng 73

Danh mc các biu đ
Biu đ 2.1: Ngun vn FDI qua các nm 23

Biu đ 2.2: Các d án đc cp phép còn hiu lc tính đn cui nm 2013 26
Biu đ 2.3: Giá tr sn xut phân theo loi hình kinh t 26
Biu đ 2.4: GDP khu vc FDI 27
Biu đ 2.5: Lao đng phân theo loi hình kinh t 28
Biu đ 2.6: Tng sn phm bình quân đu ngi tnh An Giang qua các nm 38
Biu đ 2.7: Biu đ các thành phn ch s PCI tnh An Giang qua các nm 44
Biu đ 2.8: So sánh ch s PCI An Giang so vi các tnh lân cn 47
Biu đ 2.9: Các d án theo s nm đu t 62

Biu đ 2.10: Loi hình đu t 63
Biu đ 2.11: Các d án đu t phân theo tng vn đu t 63
Biu đ 2.12: Các d án đu t phân theo lnh vc đu t 64


Danh mc hình
Hình 0.1. Các nhân t nh hng đn thu hút FDI đ xut ban đu 7

Hình 1.1 Mô hình các nhân t nh hng đn vic la chn đa phng đu t 20
Hình 2.1: Bn đ hành chính tnh An Giang 20
Hình 2.2. Các nhân t tác đng đn thu hút FDI ti An Giang 52
Hình 2.3: Quy trình nghiên cu 54


Danh mc các ch vit tt
ASEAN
Association of Southeast Asian Nations - Hip hi các quc gia
ông Nam Á
BCC
Business Cooperation Contract - Hp đng hp tác kinh doanh
BOT
Buid Operate Transfer - Hp đng xây dng – kinh doanh –
chuyn giao
BTO
Build Transfer Operate - Hp đng xây dng – chuyn giao – kinh
doanh
BT
Build Transfer - Hp đng xây dng – chuyn giao
DN
Doanh nghip

BSCL
ng Bng Sông Cu Long
FDI
Foreign Direct Investment - u t trc tip nc ngoài
GDP
Gross Domestic Product - Tng thu nhp quc ni
IMF
International Monetary Fund - Qu tin t quc t
KCN
Khu công nghip
MNE
Multinational enterprise – doanh nghip đa quc gia
OECD
Organisation for Economic Co-operation and Development - T
chc hp tác kinh t và phát trin
OLI
Ownership advantages – Locational advantages – Internalisation
advantages - Mô hình chit trung
PCI
Provincial Competitiveness Index - Ch s cnh tranh cp tnh
PPP
Public - Private Partner – Hp tác công t
R&D
Research and Development - Nghiên cu và phát trin
UNCTAD
United Nations Conference on Trade and Development - Hi ngh
Liên hp quc v Thng mi và Phát trin
WTO
World Trade Organization - T chc thng mi th gii

1

PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Lut đu t nc ngoài ti Vit Nam nm 1996 đã nâng cao vai trò ca
tnh, đa phng trong vic thu hút đu t nc ngoài. Tnh có nhiu quyn hn hn
trong vic ci thin môi trng đu t ca tnh đ tng cng thu hút vn đu t
nc ngoài vào đa phng nh: tnh, khu công nghip có th cp giy phép đu t,
cho thuê đt, cp giy phép xut, nhp khu, tuyn dng lao đng… Trong thi gian
qua, An Giang đã ban hành nhiu chính sách ci thin môi trng đu t bng vic
ci thin h s PCI ca tnh thông qua Quyt đnh đn gin hóa th tc hành chính,
Quyt đnh v quy đnh u đãi đu t… Thc t cho thy, các nhà đu t nc
ngoài vn gp nhiu tr ngi trong vic đu t nh th tc hành chính còn rm rà,
nhiu bt cp, tham nhng vn là mt vn đ nhc nhói. Theo S K hoch đu t
tnh An Giang tính đn ht nm 2014 An Giang đã có 33 d án đu t nc ngoài
đang hot đng vi tng s vn đng ký trên 213 triu USD
[9]
. Tuy nhiên, so vi
tim nng ca An Giang s lng và qui mô ca các d án ti An Giang hin còn
rt hn ch. Vì vy, tác gi quyt đnh thc hin đ tài: “Nghiên cu các nhân t tác
đng đn thu hút các d án đu t trc tip nc ngoài (FDI) ti tnh An Giang”
nhm nghiên cu các nhân t thu hút đu t nc ngoài ti tnh An Giang có th
khai thác nhng li th cnh tranh ca tnh cng nh đ ra các gii pháp đ tng
cng thu hút đu t trc tip nc ngoài mt cách hiu qu.
2. Mc tiêu nghiên cu và nhim v nghiên cu

- Xác đnh nhân t tác đng đn thu hút các d án đu t FDI vào tnh An Giang.
- a ra mt s gii pháp ch yu nhm tng cng thu hút FDI vào tnh An
Giang trong thi gian ti.
Nhim v nghiên cu ca lun vn

 đt đc các mc tiêu nêu trên, lun vn tp trung vào các nhim v:
- Nghiên cu h thng hoá lý thuyt đ làm sáng t các nhân t tác đng đn thu
hút đu t trc tip nc ngoài.
- Phát hin các nhân t tác đng đn thu hút FDI, c th ti đa bàn tnh An Giang.

2

- Phân tích, đánh giá nhng thành tu đt đc cng nh nhng hn ch, tn ti
ca vic thu hút các d án đu t FDI trên đa bàn nghiên cu nhm đa ra gii
pháp thu hút FDI trong thi gian sp ti.
3. Phm vi nghiên cu và đi tng nghiên cu

3.1. Phm vi nghiêm cu
3.1.1 Phm vi không gian
Nghiên cu đc kho sát, thc hin ti đa bàn tnh An Giang thông qua phiu
kho sát ti 33 d án nc ngoài và 30 cán b ti các s ngành có liên quan ti đa
phng.
3.1.2 Phm vi thi gian
- D liu th cp: 2009 – 2014
- D liu s cp: 2014
3.2. i tng nghiên cu

Các nhân t tác đng đn thu hút FDI ti An Giang.

4. Tng quan tài liu nghiên cu và đóng góp ca lun vn

 thc hin lun vn này tác gi đã vn dng mt s lý thuyt v FDI:
 Mô hình chit trung hay mô hình “OLI” đc phát trin bi Dunning (1977).
Dunning đã tng hp các nhân t chính ca nhiu công trình khác nhau lý gii v
FDI và đ xut rng có 3 điu kin cn thit đ mt doanh nghip có đng c tin

hành đu t trc tip: li th v s hu, đa đim và ni b hóa. Trong đó, các li
th v đa đim bao gm không ch các nhân t ngun lc, mà còn có c các nhân t
kinh t và xã hi, nh dung lng và c cu th trng, kh nng tng trng ca
th trng và trình đ phát trin, môi trng vn hóa, pháp lut chính tr và th
ch…
 Ch s nng lc cnh tranh cp tnh (The Provincial Competitiveness Index –
PCI): là kt qu hp tác nghiên cu gia Phòng Thng mi và Công nghip Vit
Nam (VCCI) và C quan Phát trin Quc t Hoa K (USAID) t nm 2005. PCI
đc s dng nh mt công c quan trng đ đo lng và đánh giá công tác qun lý
và điu hành kinh t ca 63 tnh, thành ph Vit Nam. Ch s PCI gm 10 ch s
3

thành phn, phn ánh các lnh vc điu hành kinh t có tác đng đn s phát trin
ca khu vc kinh t t nhân. Mt đa phng đc coi là có cht lng điu hành
tt khi có: (1) chi phí gia nhp th trng thp; (2) tip cn đt đai d dàng và s
dng đt n đnh; (3) môi trng kinh doanh minh bch và thông tin kinh doanh
công khai; (4) chi phí không chính thc thp; (5) thi gian thanh tra, kim tra và
thc hin các quy đnh, th tc hành chính nhanh chóng; (6) môi trng cnh tranh
bình đng; (7) lãnh đo tnh nng đng, sáng to trong gii quyt vn đ cho doanh
nghip; (8) dch v h tr doanh nghip phát trin, cht lng cao; (9) chính sách
đào to lao đng tt; và (10) th tc gii quyt tranh chp công bng, hiu qu.
4.1. Các nghiên cu trong nc
 Theo Lê Hong Bá Huyn (2013) trong “Nguyên nhân và nh hng ca đu t
trc tip nc ngoài: C s cho vic điu chnh chính sách ti tnh Thanh Hóa,
Vit Nam”
[20]
nhng nhóm nhân t chính sau đây đc tác gi xác đnh là nguyên
nhân ca đu t trc tip nc ngoài:(1) Nhóm nhân t v s n đnh chính tr và
c ch chính sách; (2) Nhóm nhân t v môi trng vn hoá xã hi; (3) Nhóm
nhân t v kinh t và th trng, tng trng kinh t; (4) Nhóm nhân t v tài

chính nh t l lãi sut, t l lm phát, t giá hi đoái; (5) Nhóm nhân t v tài
nguyên nh là v trí đa lý, tài nguyên thiên nhiên, vùng nguyên liu, quy mô dân
s, lc lng lao đng, chi phí và k nng lao đng; (6) Nhóm nhân t v c s
h tng nh là thông tin liên lc, giao thông, s phát trin công ngh, s phát
trin các dch v v pháp lý, k toán…
 Theo Nguyn Th Tng Anh và Nguyn Hu Tâm (2013) trong “Nghiên
cu đnh lng v các nhân t nh hng đn vic thu hút đu t trc tip nc
ngoài ti các tnh thành ca Vit Nam trong giai đon hin nay”
[23]
s dng phng
pháp c lng OLS vi b s liu ca Tng cc Thng kê, Cc xúc tin đu t
nc ngoài và B Công thng đã đ xut mô hình nghiên cu nh sau:
FDI= f(Th trng, Lao đng, C s h tng, Chính sách chính ph, Tác
đng tích ly)

4

 Theo Lê Tun Lc & Nguyn Th Tuyt (2013) trong nghiên cu “Các nhân
t nh hng đn s hài lòng ca doanh nghip đu t trc tip nc ngoài: Trng
hp nghiên cu đin hình ti TP. à Nng”
[4]
nhóm tác gi đã xác đnh các nhân t
và mc đ nh hng gm: (1) Nhóm nhân t c s h tng; (2) Nhóm nhân t v
công tác qun lý và h tr ca chính quyn đa phng; (3) Nhóm nhân t v s
hình thành và phát trin ca cm ngành; (4) Nhóm nhân t v cht lng ngun
nhân lc; và (5) Nhóm nhân t v v trí đa lý và tài nguyên thiên nhiên đã nh
hng đn mc đ hài lòng ca doanh nghip có vn đu t nc ngoài trên đa bàn
thành ph à Nng.
 Theo Le Quoc Thinh (2011) trong nghiên cu: “FDI Determinants - from the
viewpoint of investors in Long An province”

[21]
đã kt lun rng các nhân t v: th
trng, ngun lao đng, c s h tng và chính sách đu t là nhng nhân t chính
tác đng lên s hài lòng ca các doanh nghip có vn đu t trc tip nc ngoài v
môi trng đu t ti tnh Long An.
 Theo Nguyn Mnh Toàn (2010) trong mô hình nghiên cu “Các nhân t tác
đng đn thu hút vn đu t trc tip nc ngoài vào mt đa phng ca Vit
Nam”
[5]
bng phng pháp thng kê, mô t đã cho rng các nhóm nhân t thuc v
c s h tng k thut, u đãi đu t ca chính quyn đa phng, trung ng, nhân
t v chi phí hot đng, th trng tim nng, v trí đa lý, và c s h tng xã hi có
nh hng đn thu hút đu t FDI vào mt đa phng theo th t t nh hng
nhiu nht đn ít nh hng nht.
 Theo Nguyen Ngoc Anh và Nguyen Thang (2007) trong nghiên cu
“Foreign direct investment in Viet Nam: An overview and analysis the determinants
of spatital distribution across provinces”
[23]
đã kt lun các nhóm nhân t v th
trng, lao đng, c s h tng, có nh hng đn s phân b b mt không gian
ca vn FDI gia các đa phng nói chung.
4.2. Các nghiên cu nc ngoài
 Nghiên cu ca Gilmore, O’donnell, Carson and Cummins (2003) v
"Factors influencing foreign direct investment and international joint ventures: A
5

comparative study of Northern Ireland and Bahrain", International Marketing
Review, Vol. 20 Iss: 2, pp.195 – 215 đã xác đnh các nhân t sau đây đã nh hng
đn s la chn ni đu t ca đu t trc tip nc ngoài và liên doanh quc t:
(1) Kin thc và kinh nghim ca các th trng nc ngoài; (2) Kích thc và s

tng trng ca th trng nc ngoài; (3) Khuyn khích ca chính ph; (4) Chính
sách kinh t; (5) Chi phí giao thông vn ti, lao đng; (6) Tài nguyên; (7) Công
ngh; (8) S n đnh chính tr.
 Nghiên cu ca OECD (2000) v: “Main determinants and impacts of
foreign direct investment on China’s economy” đã cho rng các nhân t sau đây là
nhng nhân t chính tác đng đn đu t trc tip nc ngoài vào nn kinh t ca
Trung Quc: (1) Kích thc, trin vng và s tng trng ca nn kinh t;(2)
Ngun lc tài nguyên thiên nhiên và con ngi;(3) C s vt cht, tài chính và công
ngh;(4) Mc đ m ca thng mi và tip cn th trng th gii;(5) Tính hoàn
thin ca khung pháp lý và chính sách kinh t;(6) Xúc tin, u đãi đi viđu t
trc tip nc ngoài;
 Cng mt nghiên cu khác đi vi nn kinh t Trung Quc, Li Xinzhong
(2005) trong nghiên cu: “Foreign Direct Investment Inflows in China:
Determinants at Location” đã kt lun rng các nhân t sau là nhng nhân t chính
có tác đng tích cc đn dòng vn FDI:
- Th nht, tích ly FDI, chi phí lao đng thp;
- Th hai, thng mi t do hn, quy mô th trng ln hn, mc đ phát
trin kinh t cao hn;
- Th ba, mc đ kinh t th trng cao hn, mc đ c s h tng cao
hn, v trí đa lý tt hn, và môi trng thun li n đnh ca chính sách
và t chc.
 Nghiên cu ca Ab Qayoom Khachoo & Mohd Imran Khan (2012) da trên
kt qu nghiên cu ti 32 quc gia đang phát trin, giai đon t nm 1982 đn nm
2008 cho thy: tt c các bin nh GDP, tng d tr (bao gm c vàng, quyn rút
6

vn đc bit, d tr ti IMF), mc lng, đ m thng mi có tác đng mnh m
đn dòng vn đi vào ca FDI.
 Strat Vasile Alecsandrua, Danciu Aniela Raluca (2015). A regional level
hierarchy of the main Foreign Direct Investments’Determinants-Empirical study,

the case of Romanian manufacturing sector. Procedia - Social and Behavioral
Sciences 181 (2015) 321 – 330. Sau khi nghiên cu, tác gi đã đa ra các nhân t có
nh hng đn thu hút FDI vào mt đa phng c th nh sau:Nhân t c s h
tng; Th trng rng ln và tc đ phát trin ca th trng; H thng giáo dc
phát trin; Tích t ca nn kinh t; Lao đng giá r và cht lng lao đng; Nguyên
liu và các ngành trung gian.
4.3. óng góp ca lun vn
Lun vn là mt trong nhng nghiên cu đu tiên đc thc hin trên đa bàn tnh
An Giang v các nhân t nh hng đn thu hút FDI trên đa bàn tnh. Lun vn đã
xây dng mô hình các nhân t nh hng đn nhóm thu hút FDI  tnh An Giang
da trên các nhân t thuc môi trng đu t hin ti ca An Giang, ch s PCI qua
các nm, và kt qu ca cuc điu tra các nhà qun lý ca doanh nghip FDI ti An
Giang.
Mô hình xây dng trong lun vn vn dng mô hình chit trung ca Dunning (Mô
hình OLI), nhng nhân t nh hng đn la chn th trng đu t ca Gilmore,
O’donnell, Carson and Cummins (2003) và mt s nghiên cu v vic la chn
đim đu t ca các doanh nghip FDI ti Vit Nam. Thông qua mô hình kt hp
này, tác gi k vng có th xây dng đc mô hình bao quát đc các yu t nh
hng đn thu hút đu t FDI ti An Giang t đó có đa ra đc các gii pháp nâng
cao thu hút FDI ti tnh An Giang.
7

5. Các nhân t thu hút FDI
Hình 0.1. Các nhân t nh hng đn thu hút FDI đ xut ban đu
(Ngun: tng hp bi tác gi)
6. Phng pháp nghiên cu

6.1. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp nghiên cu đnh tính: Phng pháp nghiên cu đnh tính đc
áp dng  giai đon nghiên cu s b nhm tìm hiu, b sung, điu chnh các bin

trong mô hình nghiên cu thông qua phng vn chuyên gia.
- Phng pháp thng kê mô t: Phng pháp nghiên cu thng kê mô t đc
s dng đ nghiên cu mc đ nh hng cng nh mô t khái quát các v đi
tng nghiên cu.
6.2. Phng pháp thu thp thông tin

- D liu th cp: thu thp các d liu th cp và nghiên cu ti bàn thông qua
các lý thuyt, tp chí và các bài báo cng nh các báo cáo khoa hc v thu hút FDI
- D liu s cp:
+ Nghiên cu s b đnh tính bng cách phng vn 5 chuyên gia trong lnh vc FDI
ti đa phng và tác gi ca lun án thu hút FDI đã tham kho.
+ Thc hin kho sát nghiên cu đi vi các cp qun lý ti các d án FDI và các
doanh nghip FDI trên đa bàn tnh An Giang.
GIA TNG THU HÚT VN
U T NC NGOÀI
Nhân t chính tr, pháp lý
Nhân t vn hóa - xã hi
Nhân t kinh t, th trng
Nhân t tài chính
Nhân t ngun lc
Nhân t c s h tng
8

6.3. Phng pháp x lý thông tin

S dng phn mm thng kê SPSS 22.0 (Statistical Package for the Social
Sciences) đ x lý thông tin.
7. Ni dung tóm tt nghiên cu

Phn m đu: Gii thiu đ tài nghiên cu

Trong chng này, tác gi tng quan v các vn đ nghiên cu: tính cp thit
ca đ tài, mc tiêu, đi tng, phm vi, phng pháp nghiên cu, tóm lc các
nghiên cu trc đó, ý ngha thc tin ca nghiên cu ca nghiên cu.
Chng 1: C s lý lun v các nhân t nh hng đn thu hút đu t
trc tip nc ngoài (FDI)
 chng này ch yu trình bày các khái nim v đu t trc tip nc ngoài
(FDI), đc đim ca dòng vn FDI, phân loi các hình thc đu t FDI, vai trò và ý
ngha ca FDI đi vi nn kinh t, và các nhân t nh hng đn đu t trc tip
nc ngoài.
Chng 2: Các nhân t tác đng đn thu hút các d án đu t trc tip
nc ngoài (FDI) vào tnh An Giang
Chng này ch yu phân tích thc trng đu t FDI ti đa bàn tnh An
Giang. Tng hp ch s PCI hàng nm ca tnh so vi các tnh lân cn. T đó, đa
ra nhn xét, phân tích, đánh giá đi vi ngun vn FDI nhm nhn din nhng
thành công cng nh tn ti trong thu hút vn FDI ti An Giang.
ng thi, thông qua kt qu kho sát, tác gi phân tích các nhân t tác đng
đn kh nng thu hút FDI cng nh các thun li, khó khn trong giai đon tin
hành các d án FDI ti An Giang.
Chng 3: Kt lun và gii pháp
T kt qu phân tích  chng trc, chng này đa ra các kt lun v đi
tng nghiên cu, đng thi, đ xut các kin ngh và gii pháp nhm đy mnh thu
hút đu t nc ngoài vào đa bàn tnh An Giang.

9

Chng 1: C S LÝ LUN V CÁC NHÂN T NH HNG
N THU HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI (FDI)
1.1. C s lý lun chung v FDI và thu hút FDI
1.1.1. Khái nim FDI
 Theo Qu Tin T Quc T (International Monetary Fund, IMF,

1977,1993), u T Trc Tip Nc Ngoài (Foreign Direct Investment, FDI) là
mt công cuc đu t ra khi biên gii quc gia, trong đó ngi đu t trc tip
(direct investor) đt đc mt phn hay toàn b quyn s hu lâu dài mt doanh
nghip đu t trc tip (direct investment enterprise) trong mt quc gia khác.
Quyn s hu này ti thiu phi là 10% tng s c phiu mi đc công nhn là
FDI.
Nh vy, FDI s to thành mt mi quan h lâu dài gia mt công ty ch
qun (ngi đu t trc tip) và mt công ty ph thuc (doanh nghip đu t trc
tip) đt ti mt quc gia khác vi quc gia ca công ty ch qun. Công ty ch qun
không nht thit phi kim soát toàn b hot đng ca công ty ph thuc (trong
trng hp công ty ch qun không chim đa s c phiu ca công ty ph thuc) và
phn FDI ch tính trong phm vi t l s hu ca công ty ch qun đi vi công ty
ph thuc.
 Khái nim ca OECD (1996): u t trc tip là hot đng đu t đc
thc hin nhm thit lp các mi quan h kinh t lâu dài vi mt doanh nghip đc
bit là nhng khon đu t mang li kh nng to nh hng đi vi vic qun lý
doanh nghip nói trên bng cách:
- Thành lp hoc m rng mt doanh nghip hoc mt chi nhánh thuc toàn
quyn qun lý ca ch đu t.
- Mua li toàn b doanh nghip đã có.
- Tham gia vào mt doanh nghip mi.
- Cp tín dng dài hn (trên 5 nm)
- Quyn kim soát: nm t 10% c phiu thng hoc quyn biu quyt tr
lên.
10

 T chc Thng mi Th gii (WTO, 1996) đa ra đnh ngha nh sau
v FDI:
u t trc tip nc ngoài (FDI) xy ra khi mt nhà đu t t mt nc
(nc ch đu t) có đc mt tài sn  mt nc khác (nc thu hút đu t) cùng

vi quyn qun lý tài sn đó. Phng din qun lý là th đ phân bit FDI vi các
công c tài chính khác. Trong phn ln trng hp, c nhà đu t ln tài sn mà
ngi đó qun lý  nc ngoài là các c s kinh doanh. Trong nhng trng hp
đó, nhà đu t thng hay đc gi là "công ty m" và các tài sn đc gi là "công
ty con" hay "chi nhánh công ty".
 điu 3 ca lut đu t Vit Nam đc Quc Hi thông qua 11/2005 đã nêu
rõ: “u t trc tip là hình thc đu t do nhà đu t b vn đu t và tham gia
qun lý hot đng đu t”.
1.1.2. Thu hút FDI
Nu FDI là mt hình thc đu t quc t, thì thu hút FDI là hot đng vn
đng khuyn khích và chun b điu kin đ thc hin FDI. Trên c s khái nim
này có mt s đim chính v thu hút FDI nh sau:
- Thu hút FDI là hot đng đ vn đng các nhà đu t nc ngoài đu t vào
mt quc gia hoc mt vùng hay mt tnh ca quc gia đó.
- Vic thu hút này phi gm rt nhiu bin pháp và phi có nhng bc đi
thích hp cng nh có rt nhiu ch th tham gia vào quá trình đó, t công vic ca
các cá nhân, các t chc, các doanh nghip, chính quyn đa phng và chính quyn
trung ng.
- Thu hút FDI có th di các hình thc ch đng và b đng.
Các hình thc thu hút FDI ch đng xy ra khi các đn v ca quc gia đang
hot đng trong vic tìm kim đi tác kinh doanh; thuyt phc các nhà đu t đu t
vào Vit Nam và các đa phng; xây dng hành lang pháp lý đ khuyn khích
dòng vn FDI vào các ngành công nghip, lnh vc và các ngành kinh t có nhu cu
thu hút đu t.
11

Các hình thc thu hút th đng khác nhau t mt thc th ch đng thành
ch đi th đng các đi tác, sau đó gii thiu và đ ngh các nhà đu t v nhng
thun li và đim đn đ giúp h quyt đnh ni đ đu t vào.
1.1.3. Các hình thc FDI

 FDI có th đc phân loi da trên quan đim ca nhà đu t (hoc nc đi
đu t) hoc ca nc s ti. T góc nhìn ca các nhà đu t, Caves (1971) FDI
đc chia thành 3 loi:
• Công ty đa quc gia “theo chiu ngang” sn xut các sn phm cùng loi
hoc tng t  các quc gia khác nhau.
• Công ty đa quc gia “theo chiu dc” có các c s sn xut  mt s nc
nào đó, sn xut ra sn phm là đu vào cho sn xut ca nó  mt s nc
khác.
• Công ty đa quc gia “đa chiu” có các c s sn xut  các nc khác nhau
mà chúng hp tác theo c chiu ngang và chiu dc.
Theo Helpman (1984) ch ra rng các công ty đa quc gia có mc đích ti đa
hóa li nhun và gim thiu chi phí sn xut nh vn ti, thu chi tiêu…Vì vy, h
s chia hot đng sn xut  nhiu nc trên th gii.  giai đon sn xut cn rt
nhiu nhân lc có tay ngh, các hot đng sn xut đc t chc ti các quc gia có
chi phí lao đng thp. Trong trng hp này, các quc gia này s nhp khu trung
gian hàng hóa nh máy móc t các công ty đa quc gia và xut khu sn phm đã
hoàn thành. Các hình thc FDI nêu trên đc gi là FDI theo chiu dc.
 Vi quan đim đu t - nc tip nhn FDI có th đc phân loi thành: FDI
thay th nhp khu, FDI tng xut khu và FDI bng n lc ca chính ph.
• FDI thay th nhp khu liên quan đn sn xut sn phm đc nhp khu t
nc đi đu t. Vic này làm gim nhp khu ca các quc gia và gim xut khu
ca các nc đu t. Hình thc này ph thuc vào kích thc ca th trng đu t
ca nc tip nhn, chi phí vn chuyn, và các rào cn thng mi.
• Hình thc th hai đc khuyn khích vì mong mun tìm kim đu vào mi
cho sn xut nh nguyên vt liu và các sn phm trung gian. FDI cng đc phân
12

loi da trên cách m rng khai thác u đim ca đu t ti nc tip nhn đ tng
doanh thu đu t. Bên cnh đó, FDI tìm kim cho ngun lao đng giá r ti nc
tip nhn đ gim chi phí sn xut. M rng FDI b nh hng bi li th ca các

công ty hot đng trong nc ca các nhà đu t nh: quy mô doanh nghip, tp
trung nghiên cu và phát trin (R&D) và kh nng sinh li ca li th công ngh.
• FDI bng n lc ca chính ph: là s tr cp đu t theo quy đnh ca nc
s ti, to công n vic làm, rút ngn s chênh lch gia các khu vc tip nhn,
cng nh gim thâm ht cán cân thanh toán (UNCTAD, 2002).
 Theo Lut đu t ca Vit Nam, có các hình thc đu t trc tip nh sau:
- Doanh nghip 100% vn đu t nc ngoài;
- Doanh nghip liên doanh (A Joint Venture Enterpise)
- Hp tác kinh doanh trên c s hp đng hp tác kinh doanh (BCC) hp đng
BOT, hp đng BTO, hp đng BT, PPP.
- Góp vn, mua c phn và sáp nhp, mua li công ty.
1.1.4. Vai trò ca FDI đi vi đa phng
- Vai trò ca FDI trong đu t, phát trin kinh t và phát trin ngun nhân lc :
Thc t cho thy rng FDI làm tng ngun vn ca đa phng, vic thành
lp các doanh nghip FDI to vic làm, gim thiu t l tht nghip và làm chuyn
dch c cu kinh t.
Vi vic đu t ch yu vào lnh vc công nghip nh, cn lng nhân công
ln nh dt may, sn xut giày dép các doanh nghip FDI đóng góp tích cc vào
công tác gii quyt vic làm cho ngi lao đng đa phng. c bit, lao đng
đc doanh nghip FDI tuyn dng thng có yêu cu cao hn và phi tri qua quá
trình đào to mi có th làm vic đc. iu đó góp phn nâng cao trình đ tay
ngh chung ca ngun nhân lc trong tnh.
Bên cnh đó, các doanh nghip nc ngoài đn vi An Giang đa s đu t
vào ngành công nghip s góp phn làm gia tng tim lc công nghip ca tnh, đy
nhanh quá trình chuyn dch c cu kinh t theo hng công nghip hóa – hin đi
hóa bng cách tng t trng ngành công nghip trong c cu GDP. Không nhng
13

th, thông qua vic hp tác, liên doanh vi các doanh nghip FDI, các doanh nghip
ca đa phng s có c hi tip nhn công ngh hin đi, kinh nghim qun lý tiên

tin và tng bc tip cn th trng quc t; nâng cao nng sut lao đng, gim
chi phí sn xut, và nâng cao nng lc cnh tranh cho sn phm
Có th khng đnh, thu hút vn đu t trc tip nc ngoài là gii pháp giúp
ci thin nhng khó khn v ngun vn đu t, khai thác các tim nng sn có và
góp phn chuyn dch c cu kinh t đa phng.
- Vai trò ca FDI trong s tng trng ca xut nhp khu:
Có th thy rng ngun vn FDI đóng vai trò quan trng trong lnh vc xut
khu. Có th thy vic la chn đa đim đu t rt quan trng đi vi các doanh
nghip FDI. Vic tìm kim đa đim đu t ch yu phc v các mc đích: Tìm
kim th trng tiêu th và ti đa hóa li th v ch phí. Do đó, các doanh nghip
FDi phc v cho mc đích tìm kim, khai thác ngun nhân lc ti các nc s ti.
Sau đó có th xut khu các sn phm vi giá thành cnh tranh. Hn na đi vi
các doanh nghip FDI cn thit nhp khu nguyên liu đ sn xut làm góp phn gia
tng trng t trng xut nhp khu ca quc gia nói chung và đa phng nói riêng.
1.1.5. Tng quan các nhân t nh hng đn thu hút FDI trong các nghiên cu
trc
 Lý thuyt chit trung hay mô hình OLI (Ownership advantages –
Locational advantages – Internalisation advantages)
Lý thuyt chit trung hay mô hình OLI v đu t trc tip nc ngoài đc
phát trin bi John Dunninng (1977). Hc thuyt này k tha tt c nhng u đim
ca các hc thuyt khác v FDI.Nó đã chng t mt suy ngh phong phú v các
doanh nghip đa quc gia (MNE) và ly cm hng t rt nhiu ng dng trong nn
kinh t quc t.Dunning đã xác minh lý thuyt da trên d liu t nm quc gia và
các công ty M trong 14 ngành công nghip  7 quc gia khác nhau.
Mt công ty có li th tin hành FDI khi có OLI – Ownership Advantages,
LocationAdvantage (hay li th riêng ca đt nc – country specific advantages-
CSA), Internalization Incentives Mt mô hình đc xây dng khá công phu ca
14

Dunning (1977, 1980,1981a,1981b, 1986, 1988a, 1988b, 1993), tng hp các nhân

t chính ca nhiu công trình khác nhau lý gii v FDI, và đ xut rng có 3 điu
kin cn thit đ mt doanh nghip có đng c tin hành đu t trc tip. Cách tip
cn này đc bit đn di tên mô hình “OLI”: Li th v s hu, li th đa đim
và li th ni b hoá; Các công ty s thc hin FDI khi hi t đ ba li th: đa
đim, s hu, ni đa hoá:
(1) Li th v s hu (Ownership advantages - vit tt là li th O - bao gm
li th v tài sn, li th v ti thiu hoá chi phí giao dch). S hu là u th cho
mt công ty có c hi tham gia s hu mt s tài sn nht đnh nh nhãn hiu sn
phm, kin thc k thut hay c hi qun lý….Li th v s hu ca mt doanh
nghip có th là mt sn phm hoc mt qui trình sn xut mà có u th hn hn
các doanh nghip khác hoc các doanh nghip khác không th tip cn. ó cng có
th là mt s tài sn vô hình hoc các kh nng đc bit nh công ngh và thông tin,
k nng qunlý, marketing, h thng t chc và kh nng tip cn các th trng
hàng tiêu dùng cui cùng hoc các hàng hoá trung gian hoc ngun nguyên liu thô,
hoc kh nng tip cn ngun vn vi chi phí thp. Dù tn ti di hình thc nào,
li th v quyn s hu đem li quyn lc nht đnh trên th trng hoc li th v
chi phí đ đ doanh nghip bù li nhng bt li khi kinh doanh  nc ngoài.
(2) Li th v đi đim (Locational advantages - vit tt là li th L) là u
th có đc do vic tin hành mt hot đng kinh doanh ti mt đa đim nht đnh
vi nhng đc thù riêng (t nhiên hoc đc to ra) ca mt vùng hay quc gia c
th. Nhng u th v đa đim có th là các ngun tài nguyên thiên nhiên, lc lng
lao đng lành ngh, lc lng lao đng di dào vi giá r, qui mô và s tng trng
ca th trng, s phát trin ca c s h tng, chính sách ca Chính ph…Li th
v đa đim là nhân t quyt đnh trong vic la chn đa đim đu t c th.
(3) Li th v ni hoá (Internalisation advantages - vit tt là li th I - bao
gm: gim chi phí ký kt, kim soát và thc hin hp đng; tránh đc s thiu
thông tin dn đn chi phí cao cho các công ty; tránh đc chi phí thc hin các bn
quyn phát minh, sáng ch).