B GIÁO DCăVẨăẨOăTO NGỂNăHẨNGăNHẨăNC VIT NAM
TRNGăI HC NGÂN HÀNG TP. H CHÍ MINH
NGUYN MINH SÁNG
MI QUAN H GIA HIU QU S DNG
NGUN LC CAăCỄCăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
VẨăTNGăTRNG KINH T TI VIT NAM
LUN ÁN TIN S KINH T
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2015
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO NGỂNăHẨNGăNHẨăNC VIT NAM
TRNGăI HC NGÂN HÀNG TP. H CHÍ MINH
NGUYN MINH SÁNG
MI QUAN H GIA HIU QU S DNG
NGUN LC CAăCỄCăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
VẨăTNGăTRNG KINH T TI VIT NAM
LUN ÁN TIN S KINH T
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 62 34 02 01
NGIăHNG DN KHOA HC
PGS.,TS. LÊ PHAN TH DIU THO
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2015
i
LIăCAMăOAN
inh khóa 17
:
Chuyên ngành: Tài chính 62 34 02 01
,
TP.HCM, ngày 02 tháng 07 5
ii
LIăCMăN
h
h
án
C
.
Trong
giúp
uy tín. Các bài vi
(2012) ngân hàng
,
trang 23 29.
(02/2014), trang 23 30.
-
08/2014), trang 17 26.
TP.HCM, ngày 02 tháng 07 5
iii
DANHăMCăTăVITăTT
T vit tt
Ting Anh
Ting Vit
ADB
Asian Development Bank
Ngân hàng phát trin Châu Á
AE
Allocative efficiency
Hiu qu phân b
CE
Cost efficiency
Hiu qu chi phí /
Hiu qu kinh t toàn phn
DEA
Data envelopment analysis
Phân tích bao d liu
DEAP 2.1
Data Envelopment Analysis
Program Version 2.1
Phn mm phân tích bao d liu
phiên bn 2.1
DRS
Decreasing returns to scale
Hiu sut gim dn theo quy mô
DTA
Customer deposit to total
assets ratio
ETA
The equity to total assets ratio
GDP
Gross domestic product
Tng sn phm quc ni
HSX
Hochiminh stock exchange
S giao dch chng khoán Thành
IMF
International Monetary Fund
Qu tin t quc t
IRS
Increasing returns to scale
Hiu sun theo quy mô
LTA
Total loans to total assets
ratio
LTD
Total loans to customer
deposit
khách hàng
M2
Broad money M2
Cung tin m rng M2
MES
Minimum efficient scale
Hiu qu quy mô nh nht
iv
T vit tt
Ting Anh
Ting Vit
MLE
Maximum likelihood estimator
ng hp lý ci
NHNN
NHNN Vit Nam
NHTM
i
NHTMCP
i c phn
OLS
Ordinary least squares
i
thiu
PTE
Pure technical efficiency
Hiu qu k thut thun
ROA
Return on total assets
ROE
Return on total equity
RTL
Reserves for impaired
loans to total loans
SE
Scale efficiency
Hiu qu quy mô
SFA
Stochastic frontier analysis
Phân tích biên ngu nhiên
TA
Total assets
TCTD
T chc tín dng
TE
Technical efficiency
Hiu qu k thut
TP. HCM
VAR
Vector autoregressive model
Mô hình t h
VRS
Variable returns to scale
Hiu sui theo quy mô
WB
World Bank
Ngân hàng th gii
v
DANHăMCăBNGă
Trang
Bng 1.1: Tng quan các công trình nghiên cu v mi quan h gia hiu qu s
dng ngun lc cng kinh t 31
Bng 2.1: Tng ha chn d liu ra trong phân
tích hiu qu s dng ngun lc ci 48
Bng 2.2: Mô t các bin trong mô hình phân tích hiu qu biên 49
Bng 2.3: Mô t chi tit các bin trong mô hình hi quy tobit 54
Bu k vng ca các bin trong mô hình 60
Bng 3.1: So sánh m i theo ngang giá sc mua bình
quân mt s qun 1992 2013 64
Bng 3.2: H thng ngân hàng Vin 1992 2013 66
Bng 3.3: So sánh quy mô tng tài sn, tín dng và tin gi khách hàng ca
mt s qu 71
Bng 3.4: So sánh t l tín dng/ tin gi và t l n tín dng/ tng tài sn
ca mt s qu 72
Bng 4.1: Các ngân hàng trong mu nghiên cu 78
Bng 4.2: S ngân hàng trong mu nghiên cn 1992 2013 80
Bng 4.3: Chi tit thi gian nghiên cn 1992 2013 81
Bng 4.4: Mô t các ch s tài chính phân tích 82
Bng 4.5: Trung bình các ch s i
n nghiên cu 84
Bng 4.6: Trung bình các ch s 86
Bng 4.7: Thng kê mô t chi tit các bin trong mô hình nghiên cu 89
vi
Bng 4.8: Kt qu ng hàm sn xut biên ngu nhiên vi hiu qu k thut
90
Bng 4.9: Kt qu ng hàm sn xut biên ngu nhiên vi hiu qu chi phí 94
Bng 4.10: Xp hng hiu qu k thut và hiu qa chi phí ca các ngân hàng
i Vit Nam theo SFA và DEA 100
Bng 4.11: Kt qu phân tích hi quy tobit vi bin ph thuc TE 104
Bng 4.12: Kt qu phân tích hi quy tobit vi bin ph thuc CE 106
Bng 4.13: Thng kê mô t các bin trong mô hình 110
Bng 4.14: Kt qu kinh nghi Augmented Dickey Fuller 111
Bng 4.15: King liên k tr 1 113
Bng 4.16: Kt qu ki tr ta VAR 113
Bng 4.17: Các king VAR 115
Bng 4.18: Kt qu ng VAR mô hình 2.25 116
Bng 4.19: Kt qu ng VAR mô hình 2.26 117
Bng 4.20: Kt qu kinh nhân qu Granger theo mô hình VAR 118
Bng 4.21: Phân rã a GDP theo mô hình 2.25 121
Ba GDP theo mô hình 2.26 121
Bng 5.1: Trung bình các yu t n 1992 2013 132
vii
DANHăMCăHÌNH
Trang
Hình 1.1: Chn ca ngân hàng hii 2
Hình 1.2: Hong kinh doanh ch yu ca ngân hàng hii 3
Hình 1.3: Hiu qu k thut và hiu qu phân b 9
Hình 1.4: Li th ng cong chi phí 11
Hình 1.5: Hiu qu k thut thun và hiu qu quy mô 11
ng hiu qu ho ng ca h th
ng kinh t 25
ng cng kinh t n hiu qu hong ca h
thng ngân hàng 27
Hình 2.1: Hàm sn xut biên ngu nhiên 40
Hình 2.2: Các nhân t n hiu qu s dng ngun lc ca NHTM 52
Hình 2.3: Quy trình nghiên cu vi d liu chui thi gian 59
Hình 3.1: Mt s ch s kinh t n ca Vin 1992 - 2013
62
i ca Vit Nam theo ngang giá sc mua giai
n 1992 2013 63
Hình 3.3: T l kim ngch xut và nhp khu trên GDP ca Vin
1992 2013 65
Hình 3.4: Giá tr vn hóa th ng chng khoán trên GDP ti Vin
2000 2013 67
Hình 3.5: T l tín dng ngân hàng trên GDP ti Vin 1992 2013
68
viii
Hình 3.6: T ng GDP và t ng tín dng ngân hàng ti
Vin 1992 2013 69
Hình 3.7: Chênh lch lãi sut tin gi và lãi sut tin vay trung bình ti Vit Nam
n 1997 2013 70
Hình 3.8: T l tit kim na trên GDP ti Vin 1992 2013 73
Hình 4.1. Trung bình các ch s tài chính ca các i theo
n 1992 2013 85
Hình 4.2: Tng tài sn bình quân ca các n
1992 2013 87
Hình 4.3: Hiu qu k thut, hiu qu k thut thun và hiu qu quy mô theo DEA
trung bình ca các NHTM trong mu nghiên cu giai don 1992 2013 97
Hình 4.4: Hiu qu k thut, hiu qu phân b và hiu qu chi phí trung bình theo
DEA ca các NHTM trong mu nghiên cu giai don 1999 2013 98
Hình 4.5: Mô t sai phân bc 1 ca các bin trong mô hình nghiên cu 112
Hình 4.6: Kt qu kinh nghi 114
ng phn y ca các bin khi có cú sc xy ra 120
ix
DANHăMCăPHăLC
Trang
Ph lc 1: Hiu qu k thut theo SFA ca các ngân hàng trong mu nghiên cu
164
Ph lc 2: Hiu qu chi phí theo SFA ca các ngân hàng trong mu nghiên cu
166
Ph lc 3: Hiu qu k thut theo DEA ca các ngân hàng trong mu nghiên cu
168
Ph lc 4: Hiu qu kinh t toàn phn theo DEA ca các ngân hàng trong mu
nghiên cu 170
Ph lc 5: Hiu qu k thut thun theo DEA ca các ngân hàng trong mu nghiên
cu 172
Ph lc 6: Hiu qu quy mô theo DEA ca các ngân hàng trong mu nghiên cu 174
Ph lc 7: Hiu qu phân b theo DEA ca các ngân hàng trong mu nghiên cu
176
Ph lc 8: D liu trong mô hình phân tích hiu qu s dng ngun lc theo SFA và
DEA 178
x
MCăLC
Trang
i
LI C ii
DANH MC T VIT TT iii
DANH MC BNG v
DANH MC HÌNH vii
DANH MC PH LC ix
MC LC x
LI M U xv
LÝ THUYT V HIU QU S DNG NGUN LC
CNG KINH T 1
1
1
4
7
8
12
1.2. 12
14
1.2.3. 16
17
17
xi
19
24
24
28
KT LU 34
U MI QUAN H
GIA HIU QU S DNG NGUN LC CA CÁC NGÂN HÀNG
NG KINH T 35
35
36
38
43
47
49
55
KT LU 60
NG KINH T VÀ HO NG KINH DOANH
CI VIT NAM 61
xii
61
66
74
KT LU 76
I QUAN H GIA HIU QU S DNG
NGUN LC CI NG
KINH T TI VIT NAM 77
77
77
82
88
95
Nam 99
102
102
107
xiii
109
109
4.3.2
122
122
123
Nam 126
KT LU 128
I PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG NGUN LC
C I GÓP PH
NG KINH T TI VIT NAM 129
NAM 129
131
133
134
135
xiv
137
138
138
139
139
140
142
143
144
146
KT LU 148
KT LUN 149
DANH MC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN N LU CA
TÁC GI 151
TÀI LIU THAM KHO 152
PH LC 164
xv
LIăMăU
1. Tính cp thit caăđ tài
phân tích các
NHTM úp các
NHTM
các
phân tích Samisoni 2010).
NHTM
NHTM
NHTM
(Manandhar và Tang 2002).
NHTM
pháp
hiNHTM
.
xvi
, các NHTM
tín dng ngân hàng trên GDP t ti 108.15% so vi kênh
n vn qua th ng tài chính vi mc giá tr vn hóa ca th ng
chng khoán ch t 31% GDP 31/12/2013 (World Bank 2014). Khi
các NHTM : (i) T c quá trình luân
chuyn vn ca nn kinh t vi chi phí th; (ii) G
N
Gim thiu tình trng bt cân xng thông tin trên th ng tài chính
(Wachtel 2001) ia.
NHTM
các NHTM
NHTM
lNHTM
NHTM
NHTM
xvii
2. Mc tiêu nghiên cu
NHTM
(i) NHTM
NHTM
(ii) MNHTM
tích
NHTM
(iii) vai trò NHTM
3. iătng và phm vi nghiên cu
c các mc tiêu nghiên cng nghiên cu ca lun án tp trung
vào 3 nhóm chính:
(i) Hc NHTM
(ii) NNHTM
(iii) Phân tích NHTM và
Phmăviănghiênăcu: 48 NHTM 1992 2013.
NHTM
Dijk NHTM
xviii
4. Phngăphápănghiênăcu
tài s dng :
(i) P
FRONTIER 4.1 (Coelli và
2005)
hình (DEA) Coelli
2005) NHTM ;
(ii) Phân tích
NHTM
Nam;
(iii) M(VAR) thông qua
2013.
5.ăNgunădăliu
Bureau van Dijk (2012)
2011, báo cáo
48 NHTM
6. im mi ca nghiên cu
Ni dung ca lun án th hin nhm m
Th nht, luc vai trò quan trng ca h thng NHTM Vit
n 1992 n vn ch yu ca nn kinh t
là thông qua kênh NHTMn thm 31/12/2013 thì t l tín dng ngân
xix
hàng trên GDP t ti 108.15% trong khi t l giá tr vn hoá th ng chng
i din cho quy mô hon vn qua th trng tài
chính ch t 31%.
Th hai, luc hiu qu s dng ngun lc ca các NHTM
Vin 1992 2013 thông qua c c s dng ph
bin hin nay trên th gii bao g dng các ch s tài chính;
cách tip cn biên ngu nhiên (SFA); (iii)
ch phi tham s cách tip cn mô hình bao d liu (DEA).
u qu c thc hin vu
i din cho ngun nhân lc, ngun vt lc và ngun tài l phân
tích hiu qu k thun 1992 2013 và hiu qu n
1999 2013.
Th ba, lun án phân tích các nhân t n hiu qu s dng ngun lc ca
48 NHTM Vit Nam thông qua mô hình hi quy tobit. Bin ph thu c s
dng trong mô hình hi quy tobit lt là hiu qu k thut và hiu qu chi phí
m mi trong mô hình các nhân t ng
n hiu qu s dng ngun lc ca các NHTM Vic thc hin trong
n 1992 2013.
Th t, nghiên cc mi quan h gia hiu qu s dng ngun
lc ca các NHTM ng kinh t ti Vit Nam thông qua mô hình t hi
n
xem xét s bing ca t ng kinh t hay hiu qu s dng
ngun lc ca các NHTM khi có các cú s i các yu t trong mô hình
VAR.
Cui cùng, lu
NHTM
NHT
xx
7.ăKhungănghiênăcu caălunăán
Ngun: Thit k khung nghiên cu ca tác gi
Mc tiêu nghiên cu
nh mi quan h gia hiu qu s dng ngun lc ca các
ng kinh t ca Vit Nam
Phngăphápănghiênăcu
Phngăphápăđnhălng
Phân tích tham s theo SFA;
Phân tích phi tham s theo DEA;
Phân tích hi quy Tobit;
Phân tích mô hình t h
Kt qu nghiên cuăvƠăđánhăgiá
xut h thng các gii pháp, gi ý chính sách nâng cao hiu
qu s dng ngun lc ci nhm góp
phng kinh t ca Vit Nam.
Vn đ nghiên cu
Hiu qu s dng ngun lc ci;
Mi quan h gia hiu qu s dng ngun lc ca các ngân
i vng kinh t ti Vit Nam.
Mi quan h gia phát trin
h thng kinh t
Vai trò quan trng ca h thng
i trong nn kinh t Vit Nam
Ni dung nghiên cu
Phân tích vai trò ca hong kinh doanh ngân hàng v
ng kinh t Vin 1992 2013;
Phân tích hiu qu s dng ngun lc c
mi Vin 1992 2013
các ch s tài chính; (ii) phân tích biên ngu nhiên (SFA); (iii) phân
tích bao d liu (DEA).
Phân tích các nhân t n hiu qu s dng ngun lc
ci Vit Nam theo hi quy tobit.
Phân tích mi quan h gia hiu qu s dng ngun lc ca các
ng kinh t ti Vit Nam theo mô
hình t h
xxi
8. Cu trúc ca nghiên cu
c mc tiêu nghiên cu, ngoài phn m u, kt lun, danh mc tài liu
tham kho và ph lc, lun án c cu trúc thành 5
lý thuyt v hiu qu s dng ngun lc ca ngân hàng
mi ng kinh t
và mô hình nghiên cu mi quan h gia hiu qu s dng
ngun lc cng kinh t
3. ng kinh t và hong kinh doanh c
mi Vit Nam
4. Phân tích mi quan h gia hiu qu s dng ngun lc ca các ngân
ng kinh t ti Vit Nam
5. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng ngun lc ca các ngân hàng
i góp phng kinh t ti Vit Nam
1
CHNGă1.ăCăSăLụăTHUYTăVăHIUăQUăSăDNGăNGUNăLCă
CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI VẨăTNGăTRNGăKINHăT
, 1
hoá NHTM
NHTM
NHTM.
hoá
NHTM .
1.1. NGUNă LCă VẨă HIUă QUă Să DNGă NGUNă LCă CAă NGỂNă
HẨNGăTHNGăMI
1.1.1.ăNgơnăhƠngăthngămi
khái
Theo Mishkin (2003), ng
â
n h
à
ng l
à
t chc t
à
i chính nh
n tin gi ch
y
u di
d
ng
k
hông
h
n ho
c ti gi c
r
út
r
a
v
i
m
t thông b
á
o ng
n h
n (ti
gi
k
hông
h
n, có
h
n
v
à
c
á
c
k
ho
n ti
k
i
m
).
Rose (2008
toán
Nam
2
khoá XII thông q
doanh
Hình 1.1: Chc nng c bn ca ngân hàng hin đi
Ngun: Rose (2008)
Ngân hàng hinăđi
Chcănngă
tín dng
Chcănngă
lp k hoch
đuăt
Chcănngă
thanh toán
Chcănngă
tit kim
Chcănngăqun lý tin mt
Chcănngăngơnă
hƠngăđuătă
và bo lãnh
Chcănngă
môi gii
Chcănngă
bo him
Chcănngă
y thác