Nghiên cứu ứng dụng một số bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ cho tiền phong đội tuyển bóng rổ nam trường đh TDTT bắc ninh

Xem thêm tại: thethaohangngay.net
MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết: Thể dục thể thao (TDTT) là một bộ phận của nền văn hóa xã
hội, nó ra đời và phát triển cùng với sự phát triển của xã hội loài người, trong xã
hội hiện nay TDTT ngày càng có vai trò quan trọng và có ảnh hưởng rất lớn đến
cuộc sống của con người. TDTT là một loại hình hoạt động mà phương tiện cơ
bản là các bài tập thể lực nhằm tăng cường thể chất cho con người, nâng cao
thành tích thể thao. TDTT góp phần làm cho cuộc sống của con phong phú và
giáo dục con người phát triển toàn diện, tập luyện TDTT giúp con người nâng
cao được sức khỏe, đáp ứng được yêu cầu về học tập, lao động, xây dựng và bảo
vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, và quan trọng hơn TDTT còn giúp mọi người trên
thế giới đoàn kết, gắn bó với nhau tạo nên sự hòa bình, hữ nghị giữa các dân tộc
trên thế giới. Thông qua các cuộc thi đấu giao hữu, các kỳ thi đấ khu vực, đại
hội Olympic…
TDTT bao gồm nhiều loại hình phong phú và đa dạng, trong đó bóng rổ là
một trong những môn thể thao tập thể có tính đối kháng cao và có sự tiếp xúc
mạnh về thể chất. Tập luyện bóng rổ phát triển rất nhanh chóng và toàn diện tất
cả các tố chất vận động như sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo và linh
hoạt, đặc biệt là khả năng phối hợp nhịp nhàng nhuần nhuyễn giữa các cầu thủ
trong cùng đội nên nó rất phù hợp với lứa tuổi trẻ, nhất là giới thanh niên học
sinh, sinh viên.
Bóng rổ là môn thể thao ra đời ở Mỹ(1891), và đã có những bước phát triển
mạnh mẽ trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia: Mỹ, Liên Xô(cũ), Trung
Quốc…. Bóng rổ có tác dụng to lớn trong giáo dục thể chất và đạo đức của con
người, vì đây là môn thi đấu đồng đội mang tính đối kháng mạnh đòi hỏi người
chơi phải có sự chuẩn bị tốt về mọi mặt thể lực tâm lý và kĩ chiến thuật. Qua
quan sát và nhiên cứu lối chơi của các đội bóng rổ hàng đầu trên thế giới trong
những thập niên gần đây, chúng tôi thấy rằng trình độ của họ đã đạt đến đỉn cao
của nghệ thuật chuyên môn mang tính khoa học. Tập luyện cũng như thi đấu
1
Xem thêm tại: thethaohangngay.net

bóng rổ các kĩ chiến thuật được nghiên cứu trên quy mô lớn, toàn diện ngày một
phong phú đáng để cho nhiều nước có trình độ bóng rổ thấp học tập, nhất là kĩ
chiến thuật tinh xảo ở mức quốc tế, Châu Á và khu vực Đông Nam A của thể
thao Việt Nam nói chung, và môn bóng rổ Việt Nam nói riêng là mục tiêu quan
trọng cần vươn tới của nước ta trong thập kỉ tới.
Nhìn lại phong trào tập luyện bóng rổ ở Việt Nam trong những năm gần
đây, chúng tôi nhận thấy rằng: Tuy bóng rổ còn chưa phát triển rộng rãi. Mà chỉ
tập trung ở một số trung tâm, các thành phố. Song bóng rổ Việt Nam đang từng
bước khôi phục và phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các thành phố thị xã và các
trường đại học, cao đẳng, trung học…thu hút được nhiều đối tượng tham gia tập
luyện và đã đem lại những bước tiến về kĩ thuật, chiến thuật.
Xu hướng của bóng rổ hiện đại là đẩy nhanh tốc độ thi đấu, kết thúc rổ ở cự
ly xa và trung bình. Thể lực, chiều cao, kĩ thuật của các cầu thủ ngày càng phát
triển đa dạng và phong phú. Cùng với sự đa dạng của các kĩ chiến thuật tấn công
thì các kĩ thuật phòng thủ cũng phát triển tương ứng. Để phù hợp với đặc điểm
chung của người Việt Nam là thể hình thấp bé nhưng nhanh nhẹn, khéo léo thì
việc ném rổ ở cự ly trung bình và xa sẽ có hiệu quả cao.
Ngày nay, những đội trình độ cao ở nước ta như Sóc Trăng, Thành Phố Hồ
Chí Minh, Phòng Không Không Quân thường sử dụng chiến thuật phòng thủ
kèm người.Do vậy, việc sử dụng các bài tập phối hợp giữa tiền phong như yểm
hộ, sách ứng để tạo ra khoảng trống ném rổ ở vị trí tiền phong có hiệu quả cao
và thường xuyên được sử dụng trong các trận đấu.
Tiền phong là người tấn công và phòng thủ ở phía trước, có nhiệm vụ hạn
chế sự tấn công từ vòng ngoài của đối phương, nhưng khi có bóng thì chủ yếu
tìm cơ hội tấn công để đạt hiệu quả cao. Thông thường tiền phong là người ghi
nhiều điểm nhất trong một trận đấu chiếm từ 60-80% số điểm trong một trận, vị
trí này đòi hỏi phải có chiều cao có lối chơi đột phá biên mãnh liệt, các cầu thủ
2
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
này nổi bật ở sự phát triển thể lực cân đối, tầm vóc hài hòa, biết hoạt động

nhanh, toàn diện dưới rổ và sân mình, có khả năng bật nhảy tốt, đột phá táo bạo
để tấn công rổ, tranh cướp bóng kiên quyết khi quả ném rổ của đối phương
không thành công.
Qua thực tế quan sát các giải bóng rổ sinh viên toàn quốc và các giải
chuyên sâu bóng rổ, giải truyền thống được tổ chức hàng năm của trường Đại
học TDTT Bắc Ninh. Chúng tôi nhận thấy khả năng ném rổ ở vị trí tiền phong
của VĐV đội tuyển nam trường Đại học TDTT Bắc Ninh còn rất nhiều hạn chế,
khả năng ứng dụng trong thi đấu hiệu quả thấp. Những công trình nghiên cứu
của các tác giả trước đây, chúng tôi nhận thấy rằng: Chưa có tác giả nào nghiên
cứu về vấn đề nâng cao hiệu quả ném rổ cho vị trí tiền phong VĐV môn bóng rổ
nói chung, và đội tuyển nam bóng rổ trường Đại học TDTT Bắc Ninh nói riêng.
Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài :
“ Nghiên cứu ứng dụng một số bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ cho
tiền phong đội tuyển bóng rổ nam trường Đại học TDTT Bắc Ninh”.
Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở đánh giá thực trạng hiệu quả thi đấu
của các tiền phong đội tuyển nam trường đại học TDTT Bắc Ninh, cũng như
đánh giá chương trình huấn luyện tại trường. Chúng tôi nghiên cứu đề tài nhằm
tìm ra các bài tập có hiệu quả cao nhất nâng cao hiệu quả ném rổ cho cho đội
tuyển nam trường đại học TDTT Bắc Ninh. Thông qua đó góp phần nâng cao
chất lượng đội tuyển nam bóng rổ nói riêng và hiệu quả học tập môn bóng rổ
trong trường đại học TDTT Bắc Ninh nói chung.
Mục tiêu nghiên cứu: Để thực hiện mục đích của đề chúng tôi đã đề ra
và tiến hành giải quyết hai mục tiêu:
1. Đánh giá thực trạng hiệu quả ném rổ của vị trí tiền phong trong đội
tuyển nam bóng rổ trường ĐH TDTT Bắc Ninh.
3
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
2. Nghiên cứu lựa chọn và đánh giá hiệu quả các bài tập ném rổ cho vị trí
tiền phong trong đội tuyển nam bóng rổ trường ĐH TDTT Bắc Ninh.
Đối tượng nghiên cứu: Phương tiện bổ trợ nâng cao hiệu quả ném rổ ở vị

trí tiền phong trong đội tuyển nam bóng rổ trường ĐH TDTT Bắc Ninh.
Phạm vi nghiên cứu: Các bài tập nâng cao hiệu quả ném rổ ở vị trí tiền
phong trong đội tuyển nam bóng rổ trường ĐH TDTT Bắc Ninh.
4
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Đặc điểm huấn luyện bóng rổ hiện đại.
1.1.1. Khuynh hướng phát triển bóng rổ thế giới [11]
- Phân tích, quan sát các giải thi đấu quốc tế những năm gần đây, cho ta khả
năng với mức độ đáng tin cậy để dự báo về các khía cạnh phát triển chất lượng
và số ượng của môn thể thao này;
- thường xuyên tăng số lượng các đội trình độ cao và dĩ nhiên các đội đó sẽ
giành vị trí cao trong các đại hội Olimpic, Vô địch thế giới và Châu âu; các chỉ
số về kỹ - chiến thuật, tính tích cực, tính hiệu quả, tính vững chắc trong các hành
động tấn công và phòng thủ của các đội nói trên đều xích lại gần nhau, sự ganh
đua giữa các đội đó tăng lên gay gắt;
- Sụ căng thẳng tâm lý thể lực trong thi đấu tăng lên đáng kể;
- Sự tiến bộ không ngừng về trình độ kỹ- chiến thuật cả các VĐV trong
những đội mạnh nhất thế giới, được thể hiện ở sự ổn định trong các trận đấu
quan trong luôn thể hiện tính tích cực trong tấn công cũng như trong phòng thủ,
ở sự kết hợp hài hòa giữa tấn công và phòng thủ, sự tăng cường thể lực, trình độ
điêu luyện, độ chính xác, tính ỏn định;
- Mức độ phát triển nhanh trình độ cá nhân trong tấn công được phản ánh ở
quá trình thực hiện động tác kỹ thuật và động tác giả một cách nhẹ nhàng, tự
nhiên, liên tục, ở tốc độ và sức nhanh trong di động, sự mở rộng phạm vi biến
đổi và điều khiển các kỹ năng vận động, ở sự đa dạng của kỹ thuật dẫn qua
người, chuyền bóng nhanh qua hàng phòng thủ chặt, ném bóng chính xác từ cự li
xa vào rổ và chuyền bóng mạnh để đột phá;
- Nâng cao hiệu quả và chất lượng trong phòng thủ liên quan trước hết với
việc sử dụng có hệ thống phòng thủ cá nhân chặt chẽ và tích cực trên nửa sân của

5
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
mình cùng với việc kèm chặt không phạm lỡi ở cự li gần cầu thủ kiến thiết có
khả năng ném rổ tốt và gần cầu thủ có trình độ cao khác của đối phương, tập
trung chống lại trung phong nguy hiểm đang có bóng và chống lại sự đột phát
ném rổ;
- Đội phòng thủ kèm người chặt, tích cực tranh bóng và chiếm vị trí trên
từng điểm của sân, giành quyền chủ động trận đấu, không cho đối phương tự do
nhận và khống chế bóng và thi đấu theo sự chuẩn bị phối hợp được tính từ trước;
- Hoàn thiện hơn nữa khả năng đua tranh sức mạnh tốc độ của hậu vệ với
tiền đạo, làm phong phú các kỹ thuật động tác yểm hộ, kết hợp phòng thủ khu
vực và kèm chặt tiền đạo ở sân đôi phương và ở rổ của đội mình;
- Nâng cao tính linh hoạt, năng động của tất cả 5 vận động viên bóng rổ trên
cơ sở rút ngắn quá trình chuẩn bị, sử dụng hợp lý các hành đọng phối hợp cực
nhanh của tiền đạo khi chơi với tốc độ lớn;
- Kết hợp một cách thông minh lối chơi phối hợp đã được chuẩn bị kỹ bằng
cách chơi toàn sân và hướng toàn đội vào phản công nhanh (đặc biệt là sau khi
đối phương ném rổ thành công);
- Không cứng nhắc thực hiện các hình thức và sơ đồ phối hợp đã được
chuẩn bị trước, mà chuyển sang chơi tốc độ và cơ động dựa trên cơ sở tư duy
chiến thuật toàn diện, khả năng dự đoán tình huống thi đấu và sự lựa chọn linh
hoạt các quyết định phù hợp của vận động viên;
- Mở rộng một cách hợp lý khu vực thi đấu của trung phong và tiền phong
để tạo khả năng cho mỗi vận động viên biểu hiện trình độ tài nghệ, tư duy sáng
tạo và phối hợp toàn diện của mình, để tăng độ linh hoạt về chiến thuật của cả
đội, đảm bảo khả năng thay thế cho nhau giữa các vận động viên, nâng cao hiệu
quả chỉ đạo tập thể trong cả giải căng thẳng kéo dài và trong từng trận đấu;
6
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
- Sử dụng toàn diện và hiệu quả những khả năng cá nhân và tố chất thể lực

của các vận động viên ngoại hạng, độ ổn định, niềm tin của họ vào lợi ích của
đội;
- Nâng cao đáng kể các khả năng chức phận của cơ thể, sức bền nhanh -
mạnh của VĐV trên cơ sở chuẩn bị thể lực tốt, nhờ đó đảm bảo tính kiên định,
tin tưởng vào sự thi đấu của đội trong các cuộc đấu dài ngày và căng thẳng về
tâm lý;
- Ưu tiên đưa vào đội những VĐV trẻ có chiều cao; được chuẩn bị thể lực,
kỹ - chiến thuật và tâm lý tốt để thực hiện một cách hiệu quả và vai trò người dẫn
đầu của đội, người dẫn đầu trong tấn công, phòng thủ và trong các tình huống
đột xuất, do đó có khả năng tự đưa ra các quyết định quan trọng trong các tình
huống thi đấu căng thẳng;
- Tăng chiều cao trung bình các VĐV của những đội mạnh, chủ yếu là các
VĐV ở tuyến sau, chiều cao ổn định hiện nay là 202 -203 cm và tuổi trung bình
từ 24 -25; phát huy lối chơi di chuyển, tốc độ, thể lực của các VĐV tiền phong –
hậu vệ có tốc độ với chiều cao 200 – 202 cm và trung phong tiền phong thứ hai
có chiều cao 204 – 207 cm, có lối chơi đột phá biên mãnh liệt, các cầu thủ này
nổi bật ở sự phát triển thể lực cân đối, tầm vóc hài hòa, biết hoạt động nhanh,
toàn diện dưới rổ và sân mình, ở khả năng bật nhảy tốt, đột phá táo bạo để tấn
công rổ, tranh cướp bóng kiên quyết khi quả ném rổ của đối phương không thành
công.
Cần chú ý những thời điểm có nhiều thuận lợi trong tấn công và phòng thủ
sau đây:
- Sự điêu luyện khi dẫn bóng qua người, chuyền bóng trong di động tốc độ
lớn và trong điều kiện bị kèm chặt;
- Nhảy nếm rổ chính xác ở cự ly xa và rất xa;
7
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
- Các động tác phòng thủ cân bằng ở các khoảng cách ngắn;
- Khéo giả vờ thay đổi hướng, nội dung và đặc điểm các kỹ thuật động tác
tấn công bằng cách thực hiện các động tác giả khác nhau;

- Sử dụng đột phá có hiệu quả, tân công rổ khôn khéo, gây lỗi các nhân cho
đối phương, tạo tình huống 3 hoặc 4 điểm;
- Nhảy thoát nhanh và đúng lúc khỏi VĐV phòng thủ có chiều cao - khi
xuống lao về hường có bóng, cướp bóng và đưa bóng vào rổ;
- Kèm chặt đối phương không có bóng (mặt đối mặt) trong phòng thủ toàn
sân khi tạm thời mất quyền khống chế bóng (thời điểm tranh cướp bóng này cần
phải hỗ trợ chặt cho đồng đội);
- Tấn công nhanh với tốc độ lớn bằng cách chuyền bóng mạnh, xa qua toàn
sân bằng một tay;
- Điền khiển nhịp độ các kỹ năng vận động thi đấu một cách thoải mái;
- Những động tác chống lại có hiệu quả đối với VĐV đối phương ném rổ là
đột ngột tiến gần đến đối phương đó sau khi kết thúc dẫn bóng từ phiá chân đang
ở trước và tác động mạnh vào bóng để che bóng bằng “bước dài” tới bảng và
ném bóng;
- Mở rộng khả năng phối hợp thi đấu của trung phong bằng cách tăng cường
các động tác tấn công, dứt điểm được thực hiện khi mặt quay về hướng rổ.
1.1.2. Đặc điểm huấn luyện bóng rổ [11].
Huấn luyện thể lực: Đảm bảo sự phát triển toàn diện của VĐV bóng rổ và
tạo những tiền đề để biểu hiện những tố chất thể lực chuyên môn có hiệu quả
nhất trong môn thể thao đã chọn. Nó cần có tính định hướng đặc thù cụ thể là:
củng cố các cơ quan và hệ thống của cơ thể VĐV đáp ứng với những đòi hỏi của
8
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
môn bóng rổ, tạo khả năng mang lại hiệu quả tập luyện từ những bài tập chuẩn bị
để thực hiện những phối hợp cơ bản.
Huấn luyện thể lực đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành những năng
lực vận động của VĐV bóng rổ và phụ thuộc trực tiếp vào những đặc điểm kỹ
thuật và chiến thuật thi đấu, vào các chỉ số về lượng vận động thi đấu và căng
thẳng tâm lý. Huấn luyện thể lực chuyên môn được thực hiện gắn chặt với việc
tiếp thu và hoàn thiện các kỹ năng và kỹ xảo trong bóng rổ có tính toán đến các

điều kiện và tính chất sử dụng những kỹ xảo đó của người VĐV trong tính huống
thi đấu.
Mức độ huấn luyện thể lực không cao của VĐV bóng rổ hạn chế khả năng
tiếp thu vốn kỹ - chiến thuật và hoàn thiện nó. Thí dụ, VĐV bóng rổ phát triển
sức bật nhảy chưa tốt thì không thể tiếp thu được kỹ thuật nhảy ném rổ hiện đại
và tham gia tranh cướp bóng dưới rổ. Một đội có các VĐV chậm chạp thì không
thể áp dụng có hiệu quả đột phá tấn công nhanh, v.v…
Giáo dục sức mạnh. Môn bóng rổ hiện đại có những yêu cầu cao về năng
lực sức mạnh của VĐV biểu hiện ở mức độ đáng kể ở độ cao các cú nhảy, sức
nhanh thực hiện các động tác khác nhau, tốc độ di chuyển và có ý nghĩa lớn đối
với việc thể hiện sức bền và khéo léo. Trong hoạt động tố chất thể lực sức mạnh
biểu hiện phối hợp với sức nhanh của chuyển động trong phạm vi một kỹ xảo vận
động nhất định tương ứng với một kỹ thuật thi đấu đúng trong bóng rổ.
Một trong những năng lực tổng hợp nhanh – mạnh quan trọng nhất của các
VĐV bóng rổ là sức bật, đó là năng lực bật nhảy cao tối đa khi thực hiện nhảy
ném rổ, khi cướp bóng rổ, khi tranh chấp ném rổ, v.v…
Giáo dục sức nhanh (năng lực tốc độ). Trong thi đấu thường đòi hỏi thể
hiện tất cả các hình thức sức nhanh, bởi vì các hình thức đó là những yếu tố thành
phần của đa số hành vi vận động của VĐV bóng rổ và được thể hiện ở sức nhanh
di chuyển khi thực hiện các yếu lĩnh kỹ thuật riêng lẻ có bóng và không bóng và
9
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
tổng hợp có và không có bóng. Ở sức nhanh thay thế các yếu lĩnh động tác này
bằng các yếu lĩnh động tác khác. Đặc điểm nổi bật về phát triển sức nhanh trong
bóng rổ là sự cần thiết phải thể hiện sức nhanh trong các tình huống không ngừng
thay đổi, khi có đủ các yếu tố cản phá (sự phản công của đối phương, bị căng
thẳng tâm lý, bị mệt mỏi). Và với toàn bộ tầm quan trọng của phản ứng nhanh,
kết quả cuối cùng phụ thuộc vào khả năng nhanh chóng tăng tốc độ (tăng tốc xuất
phát) và đạt tốc độ tối đa, cũng như phụ thuộc vào khả năng duy trì tốc độ này và
chống lại sự mệt mỏi (tốc độ cự ly).

Các năng lực tốc độ là cái nền để xuất hiện các mặt của tốc độ như sức
nhanh thực hiện ném rổ, chuyền và dẫn bóng, tốc độ giải quyết những nhiệm vụ
chiến thuật.
Huấn luyện sức bền. Bóng rổ sức bền có những đặc điểm tiêu biểu là lượng
vận động tập luyện và thi đấu cũng như nhịp độ thi đấu rất cao, các động tác kỹ
thuật được thực hiện với tốc độ lớn trong khi có sự phản công của đối phương, áp
dụng các hệ thống phòng thủ và tấn công tích cực, đột phá tấn công nhanh và
phòng thủ kèm người toàn sân. Thời kỳ thi đấu kéo dài, cùng sự căng thẳng cao
độ của các trận đấu giải và các cuộc thi riêng lẻ đòi hỏi phát triển sức bền đến
trình độ cao, tức là phải có khả năng chống lại chống lại sự mệt mỏi do thực hiện
vận động thi đấu gây ra. VĐV bóng rổ có sức bền ổn định sẽ có khả năng duy trì
trạng thái sung sức thể thao trong thời gian lâu, có thể biểu hiện tính tích cực vận
động không những trong một trận đấu mà cả suốt thời gian của giải, có thể biểu
diễn kỹ thuật một cách hiệu quả và ổn định hơn, có thể có tư duy chiến thuật
nhanh và có thể đạt kết quả tốt hơn.
Huấn luyện tố chất khéo léo. Khéo léo là khả năng thực hiện những động
tác phối hợp vận động phức tạp, cũng như khả năng giải quyết nhanh và chính
xác nhiệm vụ vận động tương ứng với tình huống thay đổi.
10
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Khéo léo là một tố chất tổng hợp, trong đó có sự phối hợp hữu cơ giữa biểu
hiện trình độ cao vè sức mạnh và sức nhanh với khả năng phối hợp vận động và
đảm bảo độ chính xác của các VĐV trong các tình huống thi đấu thay đổi nhanh.
Đặc biệt trong các tình huống ném rổ bất ngờ hay đột phá qua người ném rổ.
Huấn luyện tố chất mềm dẻo và kỹ năng thả lỏng. Mềm dẻo là khả năng
VĐV bóng rổ thực hiện các động tác kỹ thuật với biên độ lớn một cách nhẹ
nhàng, tự do, nhanh nhẹn và chính xác.
Khả năng thả lỏng ở các VĐV bóng rổ cần được phát triển thích hợp với
những động tác ném. Mức căng thẳng của các cơ bả vai, bàn tay, lưng gây khó
khăn cho việc tiếp thu kỹ thuật động tác, hạn chế khả năng biến dạng và tính hiệu

quả của kỹ thuật. Tính mề mại, tính thoải mái, tính cơ động là cần thiết đối với
VĐV bóng rổ trong các đông tác di chuyển và bật nhảy, đặc biệt là khi tiếp đất,
vào thời điểm khi VĐV chuẩn bị thực hiện những động tác lặp lại một cách tích
cực. Các VĐV bóng rổ có trình độ cao thường nắm chắc nghệ thuật thả lỏng,
thực hiện các yếu lĩnh động tác một cách nhẹ nhàng và thoải mái, đồng thời chỉ
đưa vào hoạt động tích cực những cơ bắp cần thiết cho việc đảm bảo thực hiện
hợp lý động tác và thả lỏng tối đa các cơ bắp còn lại.
Huấn luyện kĩ thuật.
Huấn luyện kĩ thuật cho VĐV là một quá trình giảng dạy và hoàn thiện các
kĩ thuật động tác, những hành vi vận động để VĐV dùng làm phương tiện để tập
luyện và thi đấu trong thể thao. Phần này bao gồm huấn luyện kĩ thuật chung và
huấn luyện kĩ thuật chuyên môn. Huấn luyện kĩ thuật chung là một quá trình
giáo dưỡng nhằm làm tăng vốn kĩ năng kĩ xảo hữu ích cho đời sống hằng ngày
và cho thể thao. Còn huấn luyện chuyên môn lại là một quá trình giáo dưỡng
nhăm lam cho VĐV nắm vững và hoàn thiện kĩ năng kĩ xảo của môn thể thao
lựa chọn. Giữa huấn luyện kĩ thuật chung và huấn luyện kĩ thuật chuyên môn
cũng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, mà nội dung chủ yếu là sự vận dụng
11
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
chuyển tốt giữa những tri thức kĩ năng kĩ xảo vận động. Việc hình thành vốn tri
thức phong phú và kĩ năng kĩ xảo vận động chung sẽ có tác dụng thúc đẩy sự
tiếp thu hoàn thiện kĩ thuật ở môn thể thao lựa chọn. Mặt khác huấn luyện kĩ
thuật chuyên môn là định hướng cho việc huấn luyện kĩ thuật chung, đồng thời
căn cứ vào sự phát triển và hoàn thiện của trình độ điêu luyện thể thao mà yêu
cầu của huấn luyện kĩ thuật chung phải được nâng lên một cách tương đối.
Xu hướng thi đấu bóng rổ hiện đại quyết định phương hướng huấn luyện kĩ
thuật, chỉ có thể đạt được thành tích cao qua quá trình huấn luyện kĩ thuật toàn
diện cho VĐV. Muốn vậy, VĐV bóng rổ cần :
- Nắm vững tất cả các động tác thi đấu bóng rổ hiện đại và thực hiện chúng
trong những điều kiện khác nhau.

- Biết phối hợp các động tác theo sở thích bất kỳ tuần tự nào trong những
điều kiện di chuyển khác nhau.
- Nắm vững tổ hợp các yếu lĩnh động tác hay phải sử dụng nhiều trong thi
đấu và thực hiện chúng sao cho có hiệu quả nhất, việc thi đấu phối hợp sắc bén
đòi hỏi phải sử dụng tối đa mọi khả năng và đặc điểm của cá nhân.
- Thường xuyên hoàn thiện các yếu lĩnh động tác, đồng thời tăng kĩ năng
phối hợp thực hiện chúng.
Qúa trình huấn luyện cần tổ chức sao cho có thể không ngừng tăng yêu cầu
đối với mức độ phát triển các năng lực vận động của VĐV để đảm bảo tiến hành
thi đấu trong những điều kiện “ một chọi một” ngày càng căng thẳng hơn.
Việc nắm vững kĩ thuật hợp lý trong thời gian ngắn nhất đòi hỏi phải biết
được cách chơi và phương pháp xây dựng kế hoạch huấn luyện nhiều năm.
Trong từng giai đoạn huấn luyện phải đề ra cho VĐV những nhiệm vụ rõ ràng
để căn cứ vào đó tiến hành chọn lựa những phương pháp và phương tiện huấn
luyện thích hợp .
12
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Những nhiệm vụ hoàn thiện kĩ thuật được thay đổi theo lứa tuổi và tăng
trình độ chuyên môn của VĐV. Qúa trình huấn luyện nhiều năm được quy ước
chia ra làm 3 giai đoạn :
- Chuẩn bị kĩ thuật ban đầu.
- Ổn định và hoàn thiện kĩ thuật.
- Đạt trình độ tài nghệ thể thao cao.
Việc chuẩn bị kĩ thuật, cũng giống như huấn luyện thể lực toàn diện, cần
được xem như là nền tảng của các thành tích cao.
Giai đoạn huấn luyện này đóng vai trò quyết định trong những hoạt động
tiếp thu những quy luật cơ bản về thực hiện các động tác trong quá trình tiếp thu
những quy luật cơ bản về thực hiện các yếu lĩnh động tác bóng rổ. Để làm được
điều đó cần phải :
-Sử dụng các bài tập chạy, nhảy, ném phù hợp với yêu cầu của bóng rổ.

- Tiếp thu những kĩ xảo vận động cần thiết để thực hiện các yếu lĩnh động
tác cơ bản.
- Liên kết những động tác đã học thành những phối hợp mới tạo ra cơ sở
của những phối hợp đa dạng của VĐV bóng rổ.
- Học cách áp dụng động tác đã được học và thi đấu.
Việc tiếp thu nhanh các động tác cơ bản phụ thuộc vào tính tuần tự kế tiếp
của việc giải quyết các nhiệm vụ sư phạm. Lúc đầu VĐV cần nắm vững tư thế
chuẩn bị, hiểu rõ những phần nào của cơ thể tham gia vào động tác, các động tác
diễn ra theo hướng nào và phối hợp thống nhất với nhau ra sao. Tiếp theo, VĐV
cần học thực hiện động tác theo biên độ tối ưu với nhịp độ thoải mái và thích
13
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
hợp với mình, cần đạt được tính chính xác về thực hiện cấu trúc của động tác và
sau đó là học các chi tiết yếu lĩnh động tác.
Trong quá trình giảng dạy cần phức tạp hóa tình huống để dẫn dắt người
học tới áp dụng động tác trong thi đấu thông thường.
• Các bài tập huấn luyện chung trong bóng rổ.
Các bài tập huấn luyện chung nhằm chuẩn bị chung cho VĐV khác về
nguyên tắc với những bài tập trên, thành phần của các bài tập huấn luyện chung
thường rộng rãi và đa dạng. Về tính chất các bài tập huấn luyện chung có tác
động trùng hợp hoặc không trùng hợp với các bài tập huấn luyện chuyên môn.
Về lí thuyết phạm vi các bài tập này hầu như không có giới hạn. Nhưng trên
thực tế nó lại bị giới hạn bởi sự hao phí thời gian, các điều kiện cơ sở vật chất, kĩ
thuật và các yếu tố khác.
Khi chọn các bài tập huấn luyện chung, phải tuân theo các yêu cầu sau.
Trước hết, huấn luyện chung cho VĐV phải bao gồm các phương tiện giáo dục
thể chất toàn diện, đặc biệt là các bài tập tác động có hiệu quả đến phát triển các
tố chất thể lực và làm phong phú vốn kĩ năng kĩ xảo cần thiết trong đời thường.
Hai là, nội dung huấn luyện chung cho VĐV cần phản ánh đặc điểm chuyên
môn hóa thể thao, trong quá trình nâng cao trình độ tập luyện có thể nảy sinh

những tác động dương tính và âm tính giữa các mặt khác nhau trên. Do đó, các
phương tiện huấn luyện chung của VĐV cũng cần phải chuyên môn hóa để tận
dụng đến mức cao nhất sự chuyển tốt của trình độ thể lực và cố gắng loại trừ
hoặc làm giảm hiệu ứng của sự chuyển xấu. Như vậy, nội dung huấn luyện
chung của VĐV cũng phải phản ánh đặc điểm của chuyên môn hóa thể thao.
Các bài tập huấn luyện chung trong quá trình tập luyện thể thao có chức
năng sau :
14
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
+ Hình thành, củng cố hồi phục kĩ năng- kĩ xảo có tác động bổ trợ đối với
môn thể thao lựa chọn ( nghĩa là đặt nền móng cho các kĩ năng- kĩ xảo, kĩ thuật,
chiến thuật) có tác động trau dồi (theo cơ cế chuyển tốt kĩ năng), hoặc khi cần
thiết để thực hiện hợp lí các bài tập theo hướng phát triển các năng lực thể chất.
+ Là một phương tiện để giáo dục các năng lực thể chất chưa được phát
triển đầy đủ ở môn thể thao lựa chọn, nâng cao hoặc duy trì trình độ năng lực
hoạt động chung.
+ Là một yếu tố nghỉ ngơi tích cực, có tác động đáng kể tới quá trình hồi
phục sau lượng vận động lớn để phòng tránh sự đơn điệu trong tập luyện.
Các bài tập huấn luyện chung và huấn luyện chuyên môn có quan hệ chặt
chẽ với nhau. Trước hết, các bài tập xuất phát từ mục đích chủ yếu của hoạt
động thể taho phục vụ co đời sống. Các bài tập huấn luyện chung, một mặt tạo
tiền đề cho các bài tập huấn luyện chuyên môn, đồng thời lại phản ánh những
đặc điểm chuyên môn hóa thể thao.
Trái lại, các bài tập huấn luyện chuyên môn lại luôn luôn xuất phát từ các
tiền đề do các bài tập huấn luyện chung mang lại. ở đây, cũng cần nhớ rằng có
những bài tập hầu như đứng giữa hai loại đó. Đó là những bài tập có hình thức
vận động giống các bài tập thi đấu, nhưng lại khác về cách thức và chế độ thực
hiện. Chính những bài tập này đã đảm bảo mối quan hệ qua lại chặt chẽ giữa
huấn luyện chung và huấn luyện chuyên môn cho VĐV.
• Các bài tập huấn luyện chuyên môn.

Đó là phức hợp các yếu tố của những động tác thi đấu, cùng các biến dạng
của chúng cũng như bài tập dẫn dắt. Ví dụ : Chạy các đoạn ngắn đối với VĐV
chạy, những pân đoạn liên hợp với VĐV thể dục dụng cụ, các động tác phối hợp
như ở VĐV bóng. Có khi các bài tập huấn luyện chuyên môn còn bao gồm cả
các bài tập lấy từ những bài tập nhóm môn thể thao (chạy ở cự ly tương đối với
15
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
cự ly thi đấu ). Như vậy, chỉ có thể gọi là bài tập huấn luyện chuyên môn khi
bài tập đó có cái gì đó giống và phục vụ trực tiếp, tương đối sát với bài tập thi
đấu. Vì lẽ đó các bài tập huấn luyện chuyên môn thường rất có giới hạn.
Mặt khác, bài tập huấn luyenj chuyên môn cũng không phải là môn thể
thao lựa chọn, nhưng phải làm sao để tác động có chủ đích và hiệu qua đến sự
phát triển các tố chất kĩ xảo cho VĐV ở chính ngay môn thể thao đó. Ví dụ : Khi
thực hiện các bài tập huấn luyện chuyên môn kiểu kéo hoặc gánh tạ đứng lên,
ngồi xuống, VĐV cử tạ có khả năng khắc phục trọng lượng lớn hơn so với khi
chỉ thực hiện 2 kiểu động tác hoàn chỉnh trong thi đấu chính thức và tác động tốt
hơn đến việc phát triển các năng lực sức mạnh.
Căn cứ vào ưu thế tác động của các bài tập huấn luyện chuyên môn, chúng
được chia thành các bài tập dẫn dắt và các bài tập phát triển.
Các bài tập dẫn dắt nhằm bổ trợ cho việc tiếp thu những hình thức kĩ thuật
động tác mới, khó. Còn các bài tập phát triển lại chủ yếu nhằm phát triển các tố
chất thể lực. Tất nhiên, việc phân chia này chỉ có ý nghĩa tương đối, hình thức
và nội dung các động tác bao giờ cũng thống nhất với nhau. Dù vậy, việc phân
chia này cũng cần thiết bởi vì về hình thức các bài tập dẫn dắt gần giống với kĩ
thuật môn thể thao lựa chọn hơn là các bài tập phát triển, còn lượng vận động
thi` thường nhỏ hơn. Hơn nữa, tỉ lệ sử dụng các bài tập này trong các giai đoạn
tập luyện có khác nhau.
* Huấn luyện sức mạnh tốc độ ( sức mạnh bột phát, sức mạnh nhanh )
trong bóng rổ.
Sức mạnh bột phát là khả năng khắc phục lực cản với tốc độ co cơ cao cho

VĐV. Sức mạnh nhanh xác định thành tích trong các môn vận động không theo
chu kỳ. Sức mạnh nhanh cũng có ý nghĩa đối với đạt việc đạt được tố độ cao khi
đá, ném bóng và dậm nhảy trong các môn bóng ( thể hiện rõ nhất trong các kỹ
thuật nhảy ném rổ ). Theo tính chất và những điều kiện biểu hiện sức mạnh cơ
16
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
bắp, người ta thường phân biệt các năng lực sức mạnh đơn thuần ( theo chế độ
tĩnh và vận động chậm ). Những năng lực sức mạnh tốc độ đóng vai trò chủ yếu
trong bóng rổ. Theo các tài liệu khoa học, trong bóng rổ hơn 70% động tác
mang tính chất sức mạnh tốc độ. Song khi di chuyển lúc đứng phòng thủ, lúc
cướp bóng ở những động tác ngọi là động tác “ rắn” nhưng thường đòi hỏi
những nỗ lực tĩnh hơn. Bởi vậy việc huấn luyện sức mạnh cho VĐV cần phải
toàn diện và phải phát triển sức mạnh các cơ theo các chế độ khác nhau. Một
biến thể quan trọng của sức mạnh cơ bắp đó là sức mạnh bột phát phản ánh năng
lực biểu hện sức mạnh đến mức tối đa trong một khoảng thời gian tối thiểu do
những điều kiện của bài tập thể thao hay phối hợp thi đấu chi phối. VĐV bóng
rổ thực hiện dạng sức mạnh này trong lúc nhảy, đột phá, tấn công nhanh, chuyền
bóng xa với sức mạnh lớn.
Việc giáo dục năng lực sức mạnh cho VĐV bóng rổ cần nhằm để:
- Phát triển và duy trì sức mạnh tuyệt đối của các cơ.
- Biểu hiện nỗ lực tối đa trong thời gian ngắn nhất.
- Hình thành kỹ năng tập trung sức mạnh vận động và một bộ phận nhất
định của đông tác.
- Nâng cao năng lực biểu hiện nỗ lực tố đa vào thời điểm chuyển từ một số
động tác này sang một số động tác khác.
Để phát triển sức mạnh bột phát trong thực tế huấn luyện người ta thường
sử dụng ngày càng nhiều hơn những bài tập sau đây theo chế độ tốc độ cơ động:
đẩy tạ, ném xa nhồi bóng bằng hai tay, co kéo đẩy hay hay kéo đồng đội khỏi
một khoảng quy định trên sân, cướp phá bóng từ tay đối phương, các động tác
vật tự do

Một trong những năng lưc tổng hợp nhanh - mạnh quan trọng nhất của
VĐV bóng rổ là sức bật, đó là năng lực bật nhảy cao tối đa khi thực hiện động
17
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
tác nhảy ném rổ , khi cướp bóng, khi tranh chấp ném rổ. Khi lập kế hoach cá
nhân về huấn luỵên sức mạnh cần chú ý rằng tính chất của hoạt động vận động ở
những VĐV có vị trí khác nhau trong đội cũng quyết định trình độ phát triển
năng lực sức mạnh. Thí dụ: trong những lần di động ở những người phòng thủ
thì sức mạnh của các cơ gập bàn chân có ý nghĩa rất lớn, còn những người tấn
công thì sức mạnh tương đối của các cơ duỗi chân đóng vai trò quan trọng. Đó
là cơ sở để tiến hành tác động có phân biệt trong hoàn thiện các năng lực sức
mạnh của các VĐV bóng rổ co vai trò thi đấu khác nhau. ở những VĐV bóng rổ
đẳng cấp cao cần phát triển sức mạnh trên cơ sở tổ hợp những bài tập sức mạnh
có kết hợp sức mạnh và khoé léo. Các bài tập sức mạnh cần phối hợp với các bài
tập nhằm tăng độ linh hoạt ở các khớp và hồi phục. Những phương pháp cơ bản
để giáo dục và hoàn thiện sức mạnh: nâng lặp lại trọng lượng chưa đến “cực
hạn” với nỗ lực tối đa, phương pháp huấn luyện vòng tròn, phương pháp tác
động gắn liền, phương pháp khoảng cách và phương pháp thi đấu.
Huấn luyện tâm lý trong bóng rổ.
Khi nói về đặc điểm diễn ra các quá trình cảm giác vận động trong cơ thể
VĐV cần phải nhấn mạnh rằng các phản ứng phức tạp là những yếu tố thành
phần của các năng lực chuyên môn của VĐV bóng rổ. Tính hiệu quả của những
bài tập thi đấu như chuyền bóng, ném phạt, bắt bóng bật bảng, ném bóng rổ từ
các vị trí khác nhau có liên quan chặt chẽ với các chỉ số định hướng cảm giác
vận động. Những điều có ý nghĩa dự báo tốt nhất đối với VĐV là: phản xạ lựa
chọn, phản xạ dự báo các khả năng có thể xảy ra, phản xạ đoán trước và “cảm
giác thời gian”.
Việc thi đấu luôn diễn ra trong khi có sự phản công tích cực và trong các
tình huống thường xuyên thay đổi. Vì thế cho nên xuất hiện sự đòi hỏi phải có
tư thế tư duy chiến thuật hay tư duy tác chiến của VĐV. Đặc điểm tư duy chiến

thuật của VĐV bóng rổ là trong khi sử dụng các kỹ xảo chiến thuật đồng thời
18
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
thực hiện chiến thuật của mình (thực tế VĐV có thể thấy ngay kết quả thực hiện
chúng).
Độ nhanh của các quá trình tư duy là một đặc điểm không kém phần quan
trọng của tư duy chiến thuật trong bóng rổ. Đặc điểm về sức nhanh tư duy biểu
hiện:
- Khi cần đánh giá ngay lập tức tất cả các đặc điểm về tình huống trong thi
đấu.
- Khi cần tính đến khả năng thay đổi của tình huống.
- Trong trường hợp thông qua quyết định kéo dài trong những điều kiện
căng thẳng về cảm xúc.
Như vậy hiệu quả của hoạt động thể thao phụ thuộc vào tất cả các biểu hiện
tâm lý do các tác động tâm lý tạo nên.
1.2. Huấn luyện kỹ thuật ném rổ cho tiền phong trong Bóng rổ hiện đại
[11].
Ngày nay trước sự phát triển của xã hội đòi hỏi sự hoàn thiện không ngừng
các phương pháp nghiên cứu khoa học trong các lĩnh vực của đời sống và hoạt
động của con người, trong đó việc dự báo chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng.
Dự báo khoa học xác định những phương pháp chủ yếu của sự phát triển khách
quan những xu hướng tiên tiến và nhờ đó mà các chuyên gia thể thao có thể gây
tác động ảnh hưởng tới kết quả cuối cùng của quá trình huấn luyện. Việc dự báo
về khả năng phát triển của một số môn thể thao mà thành tích có thể đo đếm
được là không mấy khó khăn. Tuy nhiên đối với các môn bóng thì việc dự báo
này có nhiều phức tạp bởi đặc thù và tính chất thi đấu do tác động của nhiều yếu
tố ảnh hưởng tới kết quả của các trận đấu.
19
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Do việc xác định sự phát triển của từng môn bóng chủ yếu bằng phương

pháp xây dựng mô hình của từng VĐV, tương ứng với nó là mô hình các vị trí
thi đấu của các cầu thủ và xu hướng phát triển chung. Có thể khái quát chung
một số xu thế chính phát triển các môn bóng trong thời gian hiện nay.
Sự phát triển nhanh và mang tính xã hội hóa đã làm cho thể thao trở thành
một bộ phận quan trọng không thể thiếu trong đời sống văn hóa xã hội của con
người hiện đại .
Trong công tác huấn luyện và thi đấu, đặc biệt quan tâm nâng cao lượng
vận động tối đa, chú trọng hoàn thiện tố chất chuyên môn, đặc thù chuyên môn
hóa từng cầu thủ, chú trọng các kĩ thuật sở trường của từng VĐV để thích ứng
nhanh với nhịp độ thi đấu cường độ cao và luôn biến đổi.
Toàn diện hóa lối chơi và chức năng của các cầu thủ, huấn luyện toàn diện
các vị trí trong các giai đoạn thi đấu khác nhau, chú ý chức năng thi đấu của
từng cầu thủ với việc phối hợp nhuần nhuyễn một số lượng ngày càng lớn chất
lượng cao hoạt động thi đấu của toàn đội.
Sự tri thức nghệ thuật hóa lối chơi và chức năng cua cầu thủ được đặc đặc
biệt quan tâm .VĐV phải nhanh chóng nắm vững nhanh và chính xác diễn biến
trận đấu cùng với tình huống phát triển của nó, có suy nghĩ độc lập, sáng tạo ứng
phó nhanh và linh hoạt phối hợp của đồng đội của mình một cách nhịp nhàng.
Trong huấn luyện phải biết kết hợp chặt chẽ giữa trí tuệ bẩm sinh với tiếp thu,
bổ sung hình thành nhanh chóng các kĩ năng vận động, kinh nghiệm thi đấu của
đội thông qua các cuộc thi đấu lớn.
Nói tóm lại, xu thế phát triển của một môn bóng biểu hiện ở tính năng động,
tính tích cực của từng cầu thủ, ở chất lượng hiệu quả các hành động thi đấu của
họ, uy tín và tính phổ cập của từng môn bóng.
20
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Bóng rổ là một môn thể thao mang tính nghệ thuật , có tác dụng tăng cường
sức khỏe, phát triển toàn diện con người không chỉ về thể lực mà còn bồi dưỡng
cả về trí dục và đức dục. Ngày nay, bóng rổ không không chỉ phát triển về chiều
rộng (trên toàn thế giới) mà còn phát triển mạnh cả về chiều sâu. Trình độ của

các đội bóng thường xuyên được nâng cao. Các chỉ số về kĩ thuật, chiến thuật,
tính hiệu quả, tính vững chắc, tính tích cực trong các hành động tấn công và
phòng thủ giữa các đội hàng đầu có xu thế ngày càng được nâng cao. Do đó tính
cạnh tranh giữa các đội ngày càng khốc liệt.
Bên cạnh đó, trong những năm gần đây trình độ kĩ thuật chiến thuật của các
VĐV các đội mạnh luôn có sự tiến bộ không ngừng, chủ yếu là trình độ tấn công
của các cá nhân phát triển nhanh biểu hiện cụ thể ở quá trình thực hiện các động
tác kĩ thuật, động tác giả, tốc độ và ném bóng chính xác ở các cự ly xa với các vị
trí khác nhau, cùng với đó là xu hướng huấn luyện các kĩ chiến thuật tấn công
nhằm chia rẽ sự liên kết giữa các vị trí phòng thủ của đối phương. Trong xu
hướng này người ta thường tập trung huấn luyện chiến thuật tấn công nhanh,
hoặc huấn luyện chiến thuật tấn công khu vực ở phạm vi xa rổ. Chiến thuật tấn
công khu vực ở phạm vi xa rổ là chiến thuật sử dụng các miếng phối hợp yểm
hộ, truyền nhanh tạo ra những khoảng trống thuận lợi để đồng đội có thể ném rổ
dễ dàng ở các cự ly khác nhau. Chiến thuật tấn công nhanh được sử dụng rất
nhiều trong thi đấu, và đã mang lại được những hiệu quả rất đáng kể. Trong
chiến thuật tấn công nhanh đòi hỏi những tiền phong trong đội phải có thể lực,
có sức nhanh và sự khéo léo để tấn công có hiệu quả.
Hiện nay trên thế giới, đa số các đội mạnh có đẳng cấp cao như :
Arghentina, Mỹ, Italia…thường vận dụng hệ thống chiến thuật tấn công khu
vực, sử dụng nhiều các miếng phối hợp yểm hộ và phát huy tối đa khả năng ném
rổ của vị trí tiền phong đặc biệt là ở cự ly xa (3 điểm) của VĐV. Việc tăng
cường sử dụng các kĩ thuật ném rổ ở các vị trí khác nhau của tiền phong đã gây
ra nhiều khó khăn cho khâu phòng thủ, nó kéo giãn đội hình phòng thủ của đối
21
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
phương, bẻ gẫy các mối liên kết phòng ngự, tạo ra được nhiều khoảng trống gần
rổ giúp trung phong và hậu vệ có thể đột nhập vào uy hiếp rổ. Trong các giải
đấu lớn như : Giải vô địch bóng rổ thế giới, vô địch Châu Âu, giải bóng rổ nhà
nghề Mỹ NBA… thì các VĐV các đội đặc biệt là các vị trí tiền phong đã rất

nhiều lần thực hiện kĩ thuật ném rổ ở vị trí khác nhau, nhiều nhất là ở vị trí xa(3
điểm). Ngay cả trong những thời điểm căng thẳng, giành giật từng điểm họ vẫn
thể hiện được bản lĩnh của mình bằng những quả ném rổ chính xác.
Qua nghiên cứu tìm hiểu về xu thế phát triển của bóng rổ hiện đại, đã có
nhiều tổng kết sâu sắc với những quan điểm chuyên môn đã được đề cập dưới
các góc độ khác nhau. Những quan điểm đó rất phù hợp với những xu thế phát
triển mới của các môn bóng. Qua những đánh giá đó, các tác giả đã cho chúng ta
thấy : con đường dẫn đến thắng lợi của thể thao nói chung và bóng rổ nói riêng
không thể theo chủ nghĩa cá nhân mà phải kết hợp hài hòa có khoa học với bề
dày kinh nghiệm để nhiên cứu sáng tạo những kĩ chiến thuật mới, đa dạng, trên
cơ sở toàn diện, tâm lý thi đấu vững vàng. Do đó đi sâu nghiên cứu phát triển và
ứng dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật TDTT hiện đại là việc làm không thể thiếu
được ở những người làm công tác giảng dạy và huấn luyện thể thao.
Hiện nay tầm vóc, thể lực và năng lực khéo léo của VĐV bóng rổ(nhất là
đối với nam) phát triển mạnh, do vậy không những khả năng tấn công mà khả
năng phòng thủ cũng được nâng lên. Khu vực gần rổ được bảo vệ rất chặt chẽ
với nhiều hệ thống phòng thủ phong phú. Việc sử dụng kĩ thuật đột phá cá nhân
để áp sát rổ, hoặc chuyền bóng gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó sử dụng kĩ
thuật ném rổ của vị trí tiền phong từ các vị trí khác nhau đặc biệt là ném rổ xa đã
ngày càng mang lại nhiều hiệu quả và trở nên rất cần thiết cho mỗi đội bóng. Do
đó nó đã trở thành một thứ vũ khí lợi hại được nhiều đội bóng trên thế giới vận
dụng. Do ưu thế về chiều cao, thể lực, sự khéo léo, các VĐV bóng rổ Mỹ, Nam
Mỹ, Châu Âu đã tập luyện và ứng dụng kĩ thuật này rất có hiệu quả, điều đó
22
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
được thể hiện khá rõ trong các giải bóng rổ nhà nghề Mỹ, olympic, vô địch thế
giới, vô địch Châu âu.
Một số nước Châu Á, Đông Nam Á có nền bóng rổ phát triển như : Hàn
Quốc, Trung Quốc, Philipin…. Cũng đã mạnh dạn áp dụng kĩ thuật này và đã
đạt được hiệu quả cao trong các giải quốc gia cũng như khu vực. ở Việt Nam

mặc dù đã có những đội, VĐV mạnh dạn ứng dụng vào thi đấu, nhưng do điều
kiện thể lực( nhất là sức bền chuyên môn) khả năng duy trì lâu dài kĩ thuật động
tác trong thi đấu để có hiệu quả chưa cao.
Đánh giá trình độ thi đấu của VĐV Việt Nam qua quan sát một số giải đấu
trong nước và quốc tế ta nhận thấy một số nhược điểm như sau :
- Tâm lý thi đấu chưa ổn định.
- Kỹ thuật tấn công chưa hoàn hảo điêu luyện.
- Tầm vóc chiều cao còn khiêm tốn .
- Kỹ thuật phòng ngự còn kém.
- Thể lực giảm sút nhanh chóng ở các hiệp cuối.
Tính chất quyết liệt của các trận đấu yêu cầu mỗi VĐV phải có kĩ thuật điêu
luyện , thể lực chuyên môn hoàn hảo mới đáp ứng được cường độ thi đáu ở mức
cao và căng thẳng. Trong điều kiện như vậy người ta cho rằng ném rổ của vị trí
tiền phong ở các vị trí khác nhau, ở cự ly xa cần được thực hiện ngay cả trong
các điều kiện thi đấu mạo hiểm và thần kinh căng thẳng nhất. Do đó, VĐV phải
rèn luyện cho chính mình một bản lĩnh tâm lý thi đấu cực kỳ vững vàng trên cơ
sở đã được chuẩn bị kĩ lưỡng về mọi mặt.
1.3. Đặc điểm tâm - sinh lý của VĐV lứa tuổi 20-22 [9].
1.3.1.Đặc điểm tâm lý.
23
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Tâm lý con người rất đa dạng, phong phú và sự thể hiện của nó cũng rất
sinh động, muôn hình muôn vẻ. Tâm lý con người phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
lứa tuổi, giới tính, trình độ, điều kiện sống, xã hội.
Do vậy mà tâm lý của mỗi người rất khác nhau. Từ thực tế đó trong quá
trình huấn luyện thể thao nói chung và bóng rổ nói riêng cần đặc biệt quan tâm
đến sự nảy sinh các hình thái chức năng tâm lý tốt, có ảnh hưởng tích cực đến
quá trình tập luyện và thi đấu, biết khống chế sự xuất hiện các cức năng tâm lý
xấu.
Nhận thức thể thao diễn ra rất nhanh, cá tính phân biệt cao giúp cho VĐV

phản ánh kịp thời và phân biệt một cách chính xác tình huống thật giả trong thi
đấu. Qúa trình nhận thức nhanh hay chậm, đúng hay sai được thể hiện rất rõ
ràng thông qua quyết định của VĐV ở tình huống đó. Dưới ảnh hưởng trực tiếp
của bài tập đúng khoa học, đúng phương pháp sẽ tạo được sự phát triển tốt về
quá trình nhận thức và xuất hiện nhiều cảm xúc có liên quan đến trình độ hoàn
thiện các bài tập khó, và xur lý tình huống khá phức tạp. Tư duy nhanh đặc biệt
quan trọng trong khả năng xử lý tình huống thay đổi cũng nư đưa ra các quyết
địn trong điều kiện căng thẳng về tinh thần, cảm xúc. Do đó, cần tạo điều kiện
cho VĐV biết làm chủ cảm xúc xấu của mình, tự khống chế sự xuất hiện của
cảm xúc xấu. Trong quá trình giảng dạy cần xây dựng cho VĐV niềm tin và sự
nỗ lực ý chí khi hoạt động cơ bắp căng thẳng để thực hiện chính xác động tác,
đấu tranh chống lại sự phân tán trong tập luyện và thi đấu.
1.3.2.Đặc điểm sinh lý.
Hệ thần kinh: Sự phát triển thể hình tương đối hoàn thiện đã kích thích
não và hành tủy đạt đến mức của người trưởng thành.
Hoạt động phân tích tổng hợp ở vỏ não tăng, tư duy trừu tượng đã hình
thành tốt. Khả năng phân tích, nhận định đã đạt ở mức cao, có khả năng suy
nghĩ độc lập, sáng tạo trong cuộc sống.
24
Xem thêm tại: thethaohangngay.net
Hệ hô hấp: Các chỉ sô hô hấp đã ổn định, khả năng hấp thụ o
2
thấp hơn
người trưởng thành một chút: Tần số hô hấp 12-18 lần/phút, độ sâu hô hấp 400-
500ml, vo
2
max khoảng 4,8 l/phút.
Hệ tuần hoàn: Trong yên tĩnh, tần số co bóp tim khoảng 60- 80 l/ phút,
tim hoạt động kinh tế hơn và đã gần ổn định về thể tích cơ chế hoạt động. Hệ
tuần hoàn thích nghi với sự tăng cường vận động thể lực, hồi phục sau vận động

diễn ra nhanh, lưu lượng phút khoảng 24-28 l/phút, lưu lượng tâm thu đạt 120-
140ml.
Hệ vận động: Xương và cơ bắp đã phát triển ở mức độ cao pù hợp với
huấn luyện.
Sự phát triển các tố chất thể lực không đồng đều và chưa đạt mức độ cao,
sức mạnh các nhóm cơ phát triển không đều, cần phải phát triển sức mạnh kết
hợp với sức nhanh.
25