TN Hóa Lý Hóa lý 1,2

1
MC LC


LI M U 3


PHN NHP MÔN 4
I. YÊU CU I VI SINH VIÊN TRONG THÍ NGHIM HÓA LÝ 4
II. X LÝ S LIU 4


BÀI 1: CÂN BNG LNG - LNG H HAI CU T 6
1.1. MC ÍCH 6
1.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 6
1.3. DNG C - HÓA CHT 7
1.4. THC HÀNH 7
1.5. KT QU 8
1.6. CÂU HI 8


BÀI 2: CÂN BNG LNG - HƠI 9
2.1. MC ÍCH 9
2.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 9
2.3. DNG C - HÓA CHT 9
2.4. THC HÀNH 9
2.5. KT QU 12
2.6. CÂU HI 13


BÀI 3: CÂN BNG LNG RN 14

3.1. MC ÍCH 14
3.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 14
3.3. DNG C - HÓA CHT 15
3.4. THC HÀNH 15
3.5. KT QU 15
3.6. CÂU HI 16


BÀI 4: XÁC NH BC PHN NG 17
4.1. MC ÍCH 17
4.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 17
4.3. DNG C - HÓA CHT 18
4.4. THC HÀNH 18
4.5. KT QU 19
4.6. CÂU HI 19

2

BÀI 5: THY PHÂN ESTER BNG KIM 21
5.1. MC ÍCH 21
5.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 21
5.3. DNG C - HÓA CHT 22
5.4. THC HÀNH 23
5.5. KT QU 23
5.6. CÂU HI 24


BÀI 6:  DN DUNG DCH 25
6.1. MC ÍCH 25
6.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 25

6.3. DNG C - HÓA CHT 27
6.4. THC HÀNH 27
6.5. KT QU 27
6.6. CÂU HI 28


BÀI 7: NHIT PHN NG 29
7.1. MC ÍCH 29
7.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 29
7.3. DNG C - HÓA CHT 31
7.4. THC HÀNH 32
7.5. KT QU 33
7.6. CÂU HI 34

BÀI 8:  NHT DUNG DCH POLYME VÀ H KEO 35
8.1. MC ÍCH 35
8.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 35
8.3. DNG C - HÓA CHT 38
8.4. THC HÀNH 38
8.5. KT QU 39
8.6. CÂU HI 39


BÀI 9: HP PH TRÊN RANH GII LNG – RN 41
9.1. MC ÍCH 41
9.2. CƠ S LÝ THUYT VÀ NGUYÊN TC 41
9.3. DNG C - HÓA CHT 42
9.4. THC HÀNH 43
9.5. KT QU 43
9.6. CÂU HI 43

3
LI M U


THÍ NGHIM HÓA LÝ c son tho nhm mc ích giúp sinh viên cng c, b sung và
làm sáng t các bài ging lý thuyt Hóa lý. Tài liu này ã và ang c dùng  ging dy và
hng dn thc hành cho sinh viên Khoa Sinh hc - Môi trng ca trng i hc Lc Hng.

Tài liu biên son gm 9 bài thc hành, mi bài c cu trúc thành 6 phn:
1. M u mi bài là ni dung mc ích nhm giúp sinh viên sơ lc v nhng kin thc cn và
s c ôn t!p, thc hành trong bài.
2. Phn lý thuyt, nêu lên mt cách ng"n gn các vn  có liên quan  sinh viên v!n dng
cùng vi bài ging trên lp, tr li c các câu hi trng tâm.
3. Phn dng c và hóa cht, giúp sinh viên hình dung c nhng dng c và hóa cht s
c s# dng trong bài.
4. Phn thc hành c hng dn c th chi tit t$ng bc thc hin thí nghim, gii thiu và
hng dn s# dng c th i vi nhng dng c thit b% l, có  nhy cao mà sinh viên cha ho&c
ít c thao tác.
5. Phn kt qu, giúp sinh viên bit cách tng hp s liu và trình bày kt qu thành mt bài
báo cáo hoàn ch'nh c(ng nh giúp sinh viên bin lu!n da trên s liu thí nghim c so vi cơ s
lý thuyt ã trang b% trc ó.
6. Câu hi cui bài nhm giúp sinh viên tóm lc li kin thc trong bài, nhng câu hi s giúp
sinh viên n"m vng thêm nhng im quan trng c(ng nh hiu rõ hơn v nhng sai sót trong tin
trình thí nghim.

Chúng tôi hy vng các bài thc hành này s giúp cho sinh viên làm quen vi các phơng
pháp o tính cht v!t lý xác %nh trên các h hóa hc, phát trin k) n*ng thc hành trên các thit b%
có  nhy cao, có ánh giá sai s c(ng nh làm quen vi vic làm báo cáo s liu hóa lý.

Vic biên son tài liu này không th tránh khi thiu sót. Chúng tôi rt mong c các bn
ng nghip và bn c góp ý chân thành  tài liu c hoàn thin hơn trong nhng ln tái bn
sau.

%a ch' liên h: Khoa Công ngh Sinh hc – Môi trng, Trng i hc Lc Hng, s 10 –
Hu+nh V*n Ngh – P. B#u Long – Biên Hòa – ng Nai. T: (061) 3953442

4
PHN NHP MÔN


I. YÊU CU I VI SINH VIÊN TRONG THÍ NGHIM HÓA LÝ

1. Chun b trc ni dung thí nghim  có th s dng thit b o và t lp ưc h
thng thí nghim (TN). Trưc khi làm TN, sinh viên phi qua kim tra vn áp hay tr li câu h i
trên giy.

2. Rèn luyn tác phong nghiên cu cn thn chính xác và tính quan sát.
- Trưc khi tin hành thí nghim c!n ra th"t s#ch các dng c (tr$ các trưng hp %c bit
có hưng d&n riêng).
- Phi tuân th' các i(u kin thí nghim (nhit ), áp sut) và các ch ) tin hành TN.
Không t )ng ơn gin hóa thao tác. Khi s dng s liu trong s+ tay Hóa lý (thưng cho , 25
o
C)
 tính toán phi quy v( nhit ) c'a phòng TN.
Ví d: C!n phi o m)t dãy dung dch (DD) có n-ng ) khác nhau, các bình tam giác, cc o
ho%c burette … trưc ht c!n phi ưc ra s#ch, tráng k. b/ng nưc ct, sau ó tráng b/ng chính
DD c!n o. o DD loãng trưc, DD "m %c sau (sau l!n o vi DD th0 nht, ch1 c!n tráng b/ng
DD sp o, không c!n tráng nưc ct n2a  tránh làm loãng DD).

3. Ghi chép kt qu thí nghim
- Tt c s liu thu ưc trong bu+i TN phi ưc ghi chép l#i rõ ràng b/ng bút mc theo
biu m&u c'a phòng TN và có xác nh"n c'a giáo viên hưng d&n trên kt qu thô.
- Ghi chép c th i(u kin thc hin TN (nhit ), áp sut, n-ng ) các hóa cht ã s
dng…) và nh2ng thay +i (nu có) so vi bài hưng d&n.

4. Báo cáo thí nghim
- Thc hin tt c các n)i dung yêu c!u t$ng bài theo m&u c'a phòng TN
- - th phi ưc v3 b/ng tay trên giy ô ly (giy milimet) hay s dng các ph!n m(m v3
- th in trên giy thưng, dán vào bài báo cáo.

II. X LÝ S LIU
1. Trình bày s! liu
Có ba cách trình bày s liu: bng s liu, - th và phương trình
a. B ng s! liu
Có th s dng d#ng bng thng kê ch1  lit kê các s liu theo th0 t mà không
thit l"p mi quan h gi2a chúng. Ngưc l#i, trong bng s liu hàm s các giá tr tương 0ng c'a
m)t bin )c l"p và c'a m)t hay nhi(u bin ph thu)c ưc lit kê c#nh nhau. M4i bng s liu
phi ưc %t tên rõ ràng, ngn g5n, !y '; m4i c)t trong bng phi có tiêu ( mô t s liu lit kê
và ghi rõ ơn v.
5
b. " th
Có nhi(u li im trong vic trình bày s liu. M)t trong nh2ng thu"n li quan tr5ng
nht là t$ - th ta có th phát hin ưc các im cc #i, cc tiu, im un hay nh2ng tính cht
%c bit khác có th b b qua trong bng s liu hay trong công th0c. Hơn n2a, các phép tính vi
phân trc tip có th ưc thc hin b/ng cách v3 tuyn tính các ưng cong, và tích phân ưc
tính b/ng cách xác nh din tích dưi ưng cong.
M)t s im c!n lưu ý khi v3 - th:
- Ch5n giy v3 - th: thưng là giy k6 ô ly. Nu m)t trc t5a ) là logarit c'a m)t bin s s

dng giy na logarit. Nu c 2 trc t5a ) là logarit c'a các bin s log – log là thích hp nht
- Ch5n trc t5a ): c!n lưu ý 5 im sau:
1. Bin )c l"p biu di7n trên trc X
2. Phi ch5n thang o sao cho t5a ) c'a m5i im trên - th ưc xác nh nhanh chóng,
d7 dàng. Thang ơn v c'a 2 trc không nht thit phi b/ng nhau
3. Phi chia trc t5a ) sao cho ưng biu di7n phi trãi (u h!u như khp b( m%t giy
4. Nu có th ưc nên ch5n các bin s sao cho ưng biu di7n thu ưc có d#ng g!n
ưng th8ng
5. Thang o phi ưc ch5n sao cho ưng biu di7n có ) dc hình h5c xp x1 45
o
.
- %t tên cho trc t5a ), ghi ơn v
- V3 - th: M4i im phi ưc ánh du b/ng m)t ký hiu thích hp (vòng tròn, hình vuông,
tam giác …). Kích thưc c'a ký hiu thưng tương ương vi ) chính xác c'a phép o. ưng
biu di7n phi i qua ho%c n/m g!n càng nhi(u im thc nghim càng tt và phi không ch0a
nh2ng im k9 d hay bt thưng
c. Phơng trình
Tin dng  t+ng quát hóa mi quan h gi2a các bin s, d7 dàng ly vi phân, tích
phân hay n)i ngo#i suy. Thông thưng, d#ng phương trình liên h gi2a bin )c l"p và bin ph
thu)c ã bit trưc, ch1 c!n xác nh giá tr các h s trong phương trình, vì các h s này tương 0ng
vi các #i lưng v"t lý.

2.  chính xác c$a phép %o
- ) chính xác c'a phép o ph thu)c vào c hai yu t: dng c và con ngưi.
Ví d: Vi cùng nhit k chia v#ch ti 0,1
0
C (khong cách gi2a hai v#ch thưng là 1mm),
ngưi quan sát tinh có th 5c chính xác 0,03
0
C còn ngưi quan sát không tinh có th 5c chính xác

0,05
0
C. Nu v#ch chia ti 0,01
0
C (mao qun c'a nhit k bé hơn) và khong cách gi2a hai v#ch v&n
như c: thì ) chính xác t;ng lên 10 l!n.
- Mun o m)t #i lưng nào ó ta phi o nhi(u l!n  ly giá tr trung bình. S l!n o ít và
s sai khác , m4i l!n o ln thì ly giá tr trung bình không có ý ngh<a.
- M%c dù v"y v&n không tránh kh i sai s vì m5i phép o (u ch0a sai s. Vn ( là h#n ch
sai s và xác nh ưc phép o nào gây sai s ln nht. Kho sát sai s cho ta bit ) chính xác c'a
phép o.
6
BÀI 1: CÂN BNG LNG - LNG H HAI CU T


1.1. MC ÍCH
Kho sát ) tan c'a h 2 cht l ng hòa tan h#n ch vào nhau, t$ ó thit l"p gin - pha nhit
) - thành ph!n c'a h.

1.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
Xét h phenol - nưc , nhit ) c nh.
Khi thêm d!n phenol vào nưc thì lúc !u phenol tan hoàn toàn trong nưc, h t#o thành 1
pha duy nht (-ng th). Nu tip tc cho phenol vào ti m)t n-ng ) nào ó, nó không tan n2a và
h phân ra 2 lp (pha): lp phenol bão hòa nưc (, dưi) và lp nưc bão hòa phenol (trên). Hai lp
cht l ng này ưc g5i là liên hp nhau, khi lc m#nh thì h4n hp tr)n l&n vào nhau gây c.
 m4i nhit ), ) hòa tan c'a phenol trong nưc và c'a nưc trong phenol có giá tr xác
nh. Khi nhit ) t;ng, ) tan l&n t;ng. - th biu di7n nh hư,ng c'a nhit ) n ) tan l&n (biu
- nhit ) – thành ph!n) có d#ng như hình v3 dưi ây:

Nhit 

K
T
c




a b





Thành phn
Hình 1.1: Gin  “nhit  - thành phn”
aK và Kb l!n lưt biu di7n nh hư,ng c'a phenol trong nưc (lp nưc) và c'a nưc trong
phenol (lp phenol).
K là im hòa tan ti h#n, , ó thành ph!n c'a 2 pha b/ng nhau.
T
c
g5i là nhit ) hòa tan ti h#n. ưng cong aKb chia biu - thành hai mi(n, mi(n trong
g#ch chéo 0ng vi h d th (2 pha); mi(n ngoài h -ng th.
Có th thit l"p biu - nhit ) thành ph!n b/ng 2 cách:
1.2.1. Phơng pháp %'ng nhit
Gi2 nhit ) c'a h không +i, thay +i thành ph!n c'a h (ch8ng h#n thêm d!n phenol vào
nưc). Xác nh im h chuyn t$ -ng th sang d th và ngưc l#i.
T
m
100%H
2

O

100%Phenol

7
Lc m#nh l5 ng hai cht l ng này r-i ngâm trong bình i(u nhit ã c nh nhit ), cho
ti khi phân hoàn toàn thành 2 pha (lp). Sau ó phân tích nh lưng 2 lp này.

1.2.2. Phơng pháp %a nhit
Vi h4n hp có thành ph!n m ch8ng h#n (h v&n c), t;ng d!n nhit ) n khi h4n hp tr,
thành trong. Nhit ) tip tc t;ng, h4n hp v&n trong. V"y c;n c0 vào nhit ) bt !u trong hay bt
!u c  xác nh im b.
Làm thí nghim vi nh2ng h4n hp có thành ph!n khác nhau s3 xác nh ưc ưng cong
aKb.

1.3. DNG C - HÓA CHT
1.3.1. D(ng c(:
- ng nghim : 11 ng
- Burette : 1 cái
- Nhit k 100
o
C : 3 cái
- :a khuy : 3 cái
- Bp in : 1 cái
- N-i un : 1 cái
- Becher 50 ml : 2 cái
- Becher 100 ml : 2 cái

1.3.2. Hóa ch)t:
- Phenol

- Nưc ct

1.4. TH*C HÀNH
- Cho l5 ng phenol vào bình i(u nhit  phenol chy ra (nhit ) khong 50
o
C). Tuyt
i không un trc tip phenol trên bp. Sau ó nh lưng khong giá tr phenol c!n dùng r-i cho
ra becher 50ml.
- Pha các h4n hp vào 11 ng nghim theo bng s liu sau:

ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Phenol (ml)
0,6 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 2,4 2,7 3,0 3,3 3,6
H
2
O (ml)
5,4 5,1 4,8 4,5 4,2 3,9 3,6 3,3 3,0 2,7 2,4
- Cho :a khuy và nhit k l!n lưt vào các ng nghim. Lưu ý không  b!u nhit k
ch#m áy ng nghim.
- Nhúng ng nghim vào cc nưc nóng (cc nưc khong 80
0
C ã %t s=n trên n-i un cách
th'y). Quan sát s thay +i nhit ) và s bin +i c'a h4n hp. Khi h4n hp sp trong phi cho
nhit ) t;ng rt ch"m (b/ng cách nhc ng nghim ra kh i cc nưc nóng) và khuy m#nh hơn.
8
- Ghi nhit ) bt !u trong. Sau ó cho nhit ) h# t$ t$ (b/ng cách nhc ng nghim ra
kh i cc, tip tc khuy). Ghi nhit ) lúc bt !u c. Hai nhit ) này phi chênh nhau không quá
0,5
0
C.

Thc hin trên mi ng nghim 3 ln ly giá tr% nhit  trung bình.

1.5. K&T QU
1.5.1. Kt qu thô
L"p bng ghi các giá tr nh"n ưc cho 11 ng nghim.

1.5.2. Kt qu tính
- V3 - th nhit ) thành ph!n khi lưng c'a h phenol nưc.
- Xác nh nhit ) ti h#n và thành ph!n hòa tan ti h#n c'a h.

1.6. CÂU HI
Câu 1:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b. Nêu nguyên tc c'a bài thí nghim vi h hai cht l ng hòa tan h#n ch vói nhau
(phenol – nưc)
c. T#i sao khi làm thí nghim không  nhit ) môi trưng quá cao so vi nhit chuyn
pha
Câu 2:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b. - th biu di7n nh hư,ng c'a nhit ) tan l&n và thành ph!n có d#ng như th nào ?
Gii thích các mi(n c'a - th ó ?
c. Cho bit ý ngh<a c'a nhit ) ti h#n ?
Câu 3:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b. T#i sao trong quá trình un nóng, khi h4n hp sp trong phi cho nhit ) t;ng ch"m
l#i và khuy m#nh hơn ?
c. Trình bày phương pháp c'a nguyên tc a nhit
Câu 4:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b. Trong 2 phương pháp 8ng nhit và a nhit, theo anh ch thì phương pháp nào ơn

gin hơn ? T#i sao ?
c. Gi2 nguyên thành ph!n phenol và nưc trong ng nghim, un không khuy thì có
xy ra hin tưng chuyn pha không ?
Câu 5:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.  m)t nhit ) nht inh vi lưng nưc nht nh, cho d!n phenol vào nưc (có
khuy tr)n), d oán h s3 xy ra như th nào ?
c. T#i sao không ưc un trc tip phenol trên bp ?
9
BÀI 2: CÂN BNG LNG - HƠI


2.1. MC ÍCH
Kho sát cân b/ng gi2a dung dch – hơi c'a hai cht l ng tan l&n vô h#n b/ng phương pháp
chưng ct.
Thit l"p gin - pha nhit ) – thành ph!n và xác nh t5a ) c'a im 8ng phí trên - th
nu có

2.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
Xét h trong ó dung dch c'a hai cht l ng A, B hoàn toàn tan l&n vào nhau, n/m cân b/ng
vi pha hơi g-m hai c>u t A và B
- Vi dung dch lý tư,ng thì thành ph!n c'a pha hơi có th tính theo nh lu"t Raoult hay
nh lu"t Konovalop I
- Vi dung dch thc các nh lu"t trên không còn úng, , dung dch thc xy ra sai lch
âm và dương vi nh lu"t Raoult, s sai lch nhi(u khi ln n n4i t#o thành các im cc tr trên
ưng (P-x) hay (T-x). Nh2ng gin - này ưc xác nh b/ng thc nghim
Vic xác nh n-ng ) cc cu t thc hin b/ng nhi(u cách, song ơn gin nht là xác nh
thông qua vic o m)t tính cht hóa lý nào ó, ch8ng h#n như o ) chit sut n.
Trưc ht pha các dung dch có thành ph!n chính xác, o chit sut c'a ch0ng  l"p ưng
chu>n n = f(x), sau ó dùng ưng chu>n này  xác nh các thành ph!n c'a dung dch khi bit

chit sut c'a nó

2.3. DNG C - HÓA CHT
2.3.1. D(ng c(:
- B) chưng ct có ng ngưng : 1 b)
- Bp in : 1 cái
- Nhit k rưu 100
0
C : 1 cái
- Nút nha : 1 cái
- L5 th'y tinh ly m&u : 1 cái
- :a th'y tinh : 1 cái
- Becher 250ml : 1 cái
- Máy o chit quang : 1 cái
- Giy l5c
2.3.2. Hóa ch)t:
- Dung dch benzen – aceton chưa bit thành ph!n
- Nưc ct

2.4. TH*C HÀNH
Trong bài thí nghim ta kho sát cân b/ng l ng hơi c'a h benzen – aceton
10
Trưc khi tin hành thí nghim sinh viên s3 ưc hưng d&n thao tác s dng b) chưng ct.
Làm thí nghim i vi t$ng dung dch (ưc ánh du t$ 1 n 6) như sau:
- o chit sut c'a dung dch b/ng khúc x# k, ghi kt qu vào bng
- Cho tt c dung dch trong l5 vào bình chưng ct (chú ý bình phi ngu)i), lưng cht l ng
trong bình phi chim khong 2/3 th tích bình. Cho vào bình vài viên á b5t
- Lp bình vào b) chưng ct cách th'y, chú ý  cho b!u th'y ngân hay b!u rưu c'a nhit
k ng"p m)t na vào dung dch. Cho nưc l#nh chy qua sinh hàn

Hình 2.1: Sơ  h thng chng ct

- Bt !u gia nhit và quan sát dung dch. Khi dung dch bt !u sôi (có b5t khí nh xut
hin (u %n t$ trong lòng dung dch) thì ghi l#i nhit ) T
1
.
- Quay nhanh ng sinh hàn xung v trí dưi (c>n th"n o#n ng ni d7 v?, chú ý h thng
kín không  hơi thoát ra ngoài t$ c+ nhám c'a bình c!u) và ly 3 – 5 gi5t hơi ngưng vào l5 th'y
tinh, xong "y nút kín l#i. o chit sut c'a ph!n hơi ngưng t ưc
- Quay sinh hàn tr, l#i v trí c: cà 5c l#i nhit ) sôi T
2
(nu T
1
và T
2
chênh lch quá 1
0

phi làm l#i thí nghim t$ !u)
- Nhit ) sôi c'a h ưc tính là giá tr trung bình c'a T
1
và T
2
:
1 2
2
s
T T
T

+
=
- Ng
ư
ng gia nhi

t, nh

c bình ch
ư
ng ra kh

i ch
"
u n
ư
c, làm ngu
)
i bình ch
ư
ng b
/
ng v

i
th

m n
ư
c b

5
c bên ngoài ho
%
c c

c n
ư
c l
#
nh. Khi bình

ã ngu
)
i,
+
tr

dung d

ch vào bình ch
0
a
ban
!
u
Ti

p t

c ti


n hành thí nghi

m v

i các dung d

ch khác
PH LC
Khúc x+ k




o chi

t su

t c
'
a ch

t l

ng ng
ư
i ta th
ư
ng dùng khúc x
#

k

Abbe d

a trên
nguyên t

c v
(
s

ph

n x
#
toàn ph
!
n ánh sáng.
1.

Nhi

t k


2.

Giá
?

3.

Sinh hàn
4.

N
-
i n
ư
c
5.

B

p

i

n
6.

Bình c
!
u
7.

L
5
th
'

y tinh l

y m
&
u
8.

Becher
2
1
4
5
6
8
3
7
11

Hình 2.2:
S
ơ


quang h

c khúc x

k

Abbe

Máy có 2 ph
!
n chính là h

th

ng l
;
ng kính và h

th

ng quan sát.
H

th

ng l
;
ng kính g
-
m 2 kính vuông góc mà hai c
#
nh huy
(
n
%
t sát vào nhau. Ch


t l

ng
nghiên c
0
u
%
t gi
2
a hai m
%
t này thành m
)
t l

p m

ng. Tia sáng t
$
g
ươ
ng ph

n chi

u r
5
i vào c
#
nh


áy l
;
ng kính th
0
nh

t qua l

p ch

t l

ng vào l
;
ng kính th
0
hai theo theo cùng ph
ươ
ng v

i lúc

i qua
l
;
ng kính th
0
nh


t. Tia ló này

i qua

ng quan sát và hi

n ra trên th

tr
ư
ng.



Hình 2.3:
H

th

ng l
*
ng kính c

a khúc x

k

Abbe

C


hai l
;
ng kính cùng xoay quay m
)
t tr

c. Xoay h

th

ng này t
ươ
ng

i v

i ngu
-
n tia t

i


#
t v

trí mà
,


ó m
)
t ph
!
n m
)
t ph
!
n tia ch

u s

ph

n x
#
toàn ph
!
n t
#
i m
%
t phân cách c
'
a ch

t l

ng

và l
;
ng kính th
0
nh

t, ngh
<
a là nh
2
ng tia này không th

l
5
t vào l
;
ng kính th
0
nhau và trên th


tr
ư
ng xu

t hi

n m
)
t mi

(
n

en và m
)
t mi
(
n sáng. Xoay h

th

ng l
;
ng kính cho ranh gi

i hai mi
(
n
12
t

i sáng trùng v

i giao

i

m c
'
a dây chéo trong th


tr
ư
ng. Kim ch
1
g

n li
(
n v

i h

th

ng l
;
ng kính,
nên khi xoay l
;
ng kính kim s
3
xoay và ch
1
trên m
)
t th
ư
c chia c



nh. V
#
ch chia cho bi

t chi

t
su

t n c
'
a ch

t l

ng.
Khi ta dùng ánh sáng m
%
t tr

i



o chi

t su


t thì không th

nh
"
n th

y rõ r

t ranh gi

i c
'
a
hai vùng t

i sáng
ư
c b
,
i vì s
3
xu

t hi

n nhi
(
u màu s

c.


lo
#
i b

hi

n t
ư
ng này ng
ư
i ta l

p
thêm b
)
ph
"
n b
+
chính
%
t
,
phía d
ư
i b
)
ph
"

n quan sát. B
)
ph
"
n b
+
chính là m
)
t h

g
-
m hai l
;
ng
kính có th

quay quanh m
)
t tr

c theo chi
(
u ng
ư
c nhau. Ta ch
5
n m
)
t v


trí t
ươ
ng

i c
'
a hai l
;
ng
kính

ó

th

y ranh gi

i hai mi
(
n sáng t

i trên th

tr
ư
ng
ư
c rõ ràng nh


t.


Hình 2.4:
Máy

o chi

t su

t

N

u c
!
n gi
2
nhi

t
)

+
n

nh, l

p h


th

ng

i
(
u hòa nhi

t và cho n
ư
c ch

y qua v



i
(
u
nhi

t c
'
a khúc x
#
k


Hi


u ch
1
nh máy: cho vài gi
5
t n
ư
c c

t vào l
;
ng kính.

thang

o
,
1,33250. Ranh gi

i
vùng sáng t

i ph

i c

t ngang v
#
ch chéo trong th

tr

ư
ng (n

u sai ph

i hi

u ch
1
nh l
#
i)

2.5. K&T QU
2.5.1. Kt qu thô
Ghi giá tr

chi

t su

t c
'
a các dung d

ch ban
!
u, chi

t su


t h
ơ
i ng
ư
ng, nhi

t
)
T
1
và T
2
c
'
a
các dung d

ch t
$
1

n 6

2.5.2. Kt qu tính
T
$
b

ng s


li

u do PTN cung c

p (thành ph
!
n kh

i l
ư
ng, chi

t su

t c
'
a h
4
n h

p benzen –
aceton), tra nhi

t
)
sôi, kh

i l
ư

ng riêng t
$
ng ch

t. T
$


ó:
- L
"
p b

ng s

li

u và v
3

ư
ng bi

u di
7
n “chi

t su

t – thành ph

!
n mol” c
'
a h


- Xây d

ng gi

n
-
“nhi

t
)
– thành ph
!
n mol” c
'
a h

benzen – aceton
- Xác

nh t
5
a
)


i

m
8
ng phí n

u có
13
2.6. CÂU HI
Câu 1:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Th

nào là dung d

ch lý t
ư,

ng
c.

T
$
chi

t su

t các m
&
u dung d

ch

o
ư
c, làm th

nào xác

nh n
-
ng
)
dung d

ch
Câu 2:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Nêu

nh lu
"
t Raoult hay Konovalop 1

i v

i dung d

ch lý t
ư,
ng
c.

Thành ph
!
n pha h

ơ
i n
/
m cân b
/
ng v

i pha l

ng
ư
c xác

nh nh
ư
th

nào
Câu 3:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m

b.

Trong bài thí nghi

m này t
#
i sao ch
1
ph

i l

y t
$
3

n 5 gi
5
t h
ơ
i ng
ư
ng



o chi

t
su


t ?
c.

Th

nào là

i

m
8
ng phí ?
@
ng d

ng c
'
a ch
ư
ng c

t lôi cu

n h
ơ
i n
ư
c ?
Câu 4:

a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

T
#
i sao khi ch
ư
ng c

t dung d

ch thí nghi

m, ng
ư
i ta cho

á b
5
t vào ?

c.

Mu

n thi

t l
"
p gi

n
-
nhi

t
)
- thành ph
!
n c
'
a h
4
n h

p hai ch

t l

ng hòa tan vào
nhau, ng

ư
i ta làm nh
ư
th

nào ?
Câu 5:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

T
#
i sao
%
t b
!
u th
'
y ngân c
'

a nhi

t k

ng
"
p m
)
t n

a trong dung d

ch



o nhi

t
)

khi ch
ư
ng c

t ?
c.

Khi ch
ư

ng c

t dung d

ch có

i

m
8
ng phí thì s

n ph
>
m
1
nh có thành ph
!
n là bao
nhiêu ? Minh h
5
a b
/
ng
-
th

ch
ư
ng c


t.
14
BÀI 3: CÂN BNG LNG RN


3.1. MC ÍCH
Làm quen v

i ph
ươ
ng pháp phân tích nhi

t và thi

t l
"
p gi

n
-
“nhi

t
)
– thành ph
!
n” c
'
a

h

hai c

u t

k

t tinh không t
#
o h

p ch

t hóa h
5
c và dung d

ch r

n.

3.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
Ph
ươ
ng pháp phân tích nhi

t
%
t trên c

ơ
s
,
nghiên c
0
u s

thay
+
i nhi

t
)
c
'
a h

ngu
)
i d
!
n
ho
%
c nóng d
!
n theo th

i gian.


áp su

t nh

t

nh, nhi

t
)
k

t tinh c
'
a m
)
t ch

t nguyên ch

t có giá tr

không
+
i và gi
2

nguyên trong su

t quá trình k


t tinh.

i v

i dung d

ch, nhi

t
)
b

t
!
u k

t tinh ph

thu
)
c thành
ph
!
n dung d

ch (thành ph
!
n khác nhau nhi


t
)
b

t
!
u k

t tinh khác nhau) và trong quá trình k

t
tinh c

u t

th
0
nh

t, nhi

t
)
gi

m d
!
n cho t

i khi xu


t hi

n c

u t

th
0
hai cùng k

t tinh thì nhi

t
)

gi
2
nguyên t
c
(
0
ng v

i nhi

t
)
eutecti) cho t


i khi quá trình k

t tinh k

t thúc. Sau

ó nhi

t
)
ti

p
t

c gi

m.

Hình 3.1:
Gi

n

nhi

t

– th

i gian
Hình 3.2:
Gi

n

nhi

t

–thành ph

n

Trên hình
ư

ng ngu
)
i (1) và (5)
0
ng v

i A, B nguyên ch

t.
ư
ng (2) và (4)
0
ng v

i h
4
n
h

p có %B t
;
ng d
!
n.
ư
ng (3)
0
ng v

i h

4
n h

p có thành ph
!
n b
/
ng

úng thành ph
!
n eutecti.
Trên
ư
ng (1) và (5) các

o
#
n th
8
ng n
/
m ngang
0
ng v

i quá trình k

t tinh A và B nguyên
ch


t.
Trên
ư
ng (2), (3), (4)

o
#
n n
/
m ngang b, e, c
0
ng v

i quá trình k

t tinh eutecti, còn các

i

m b, c
0
ng v

i

i

m b


t
!
u k

t tinh 1 c

t t

nào

ó (các h
4
n h

p (2), (4)) nh
2
ng

i

m này xác

nh d
7
dàng vì
,


ó
)

d

c c
'
a
ư
ng bi

u di
7
n thay
+
i do t

c gi

m nhi

t
)
tr
ư
c và trong khi k

t
Nhit )
Nhit )
Th

i gian

a
b
c
d
e
c b
e
E
a
A
B
C
D
1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

d
c
15
tinh không gi

ng nhau. Trong th

c nghi

m vi

c xác

nh

i

m eutecti r

t quan tr
5
ng nh
ư
ng l
#
i r


t
khó, th
ư
ng dùng ph
ươ
ng pháp Tamman. N

u

i
(
u ki

n ngu
)
i l
#
nh hoàn toàn nh
ư
nhau thì
)
dài
c
'
a

o
#
n n

/
m ngang (th

i gian k

t tinh) trên
ư
ng cong ngu
)
i l
#
nh s
3
t
A
l

v

i l
ư
ng eutecti. Nh
ư

v
"
y n

u
%

t trên

o
#
n ad thành ph
!
n và trên tr

c tung là
)
dài các

o
#
n n
/
m ngang c
'
a
ư
ng ngu
)
i
l
#
nh t
ươ
ng
0
ng n


i các
!
u mút l
#
i, ta s
3

ư
c tam giác aId.
1
nh I c
'
a tam giác
0
ng v

i thành ph
!
n
eutecti. Tam giác aId g
5
i là tam giác Tamman.

3.3. DNG C - HÓA CHT
3.3.1. D(ng c(:
-

ng nghi


m : 8

ng
-

Nhi

t k

100
o
C : 8 cái
-

B

p

i

n : 1 cái
-
:
a khu

y : 8 cái
-

Becher 250ml : 3 cái

3.3.2. Hóa ch)t:
-

Naphtalein
-

Diphenil – amin

3.4. TH*C HÀNH
- Ti

n hành chu
>
n b

8

ng nghi

m có thành ph
!
n nh
ư
sau:
ng 1 2 3 4 5 6 7 8
Naphtalen (g) 10 8 6 4,5 3 2,5 1 0
Diphenil – amin (g) 0 2 4 5,5 7 7,5 9 10

- L
!

n l
ư
t

un cách th
'
y t
$
ng

ng nghi

m cho

n khi h
4
n h

p ch

y l

ng hoàn toàn.
- L

y

ng ra lau khô ngoài

ng.

- Theo dõi s

h
#
nhi

t
)
theo th

i gian, c
0
sau 30 giây ghi nhi

t
)
1 l
!
n.
- Liên t

c khu

y nh
B
và
(
u tay cho t

i khi tinh th



!
u tiên xu

t hi

n thì ng
ư
ng khu

y và
ghi nhi

t
)
này.
-

ki

m tra
)
b

t
!
u k

t tinh ta nhúng


ng nghi

m tr
,
l
#
i cho h
4
n h

p ch

y l

ng và
làm l
#
i t
$

!
u thí nghi

m).
- Ti

p t

c theo dõi (không khu


y) và ghi nhi

t
)
h
4
n h

p ngu
)
i d
!
n, cho t

i khi h
4
n h

p
hoàn toàn

ông
%
c.
Chú ý: Khi nhi

t
)


ng nghi

m ngu
)
i

n kho

ng 40
o
C thì s

d

ng

ng bao không khí bên
ngoài

ng nghi

m và nhúng vào c

c

ng n
ư
c l
#

nh. Ti

p t

c ghi nhi

t
)
cho

n khi nhi

t
)
gi

m
xu

ng 30
o
C thì ng
$
ng thí nghi

m.

3.5. K&T QU
3.5.1. Kt qu thô:
ghi l

#
i nhi

t
)
c
'
a h
4
n h

p trong

ng nghi

m
,
t
$
ng th

i

i

m.
16
3.5.2. Kt qu tính:
l
"

p b

ng tính và v
3
-

V
3
gi

n
-
nhi

t
)
- th

i gian. Xác

nh nhi

t
)
b

t
!
u k


t tinh, nhi

t
)
eutecti, thành
ph
!
n eutecti.
-

V
3
gi

n
-
nhi

t
)
– thành ph
!
n c
'
a h

diphenilamin – naphthalen, xác

nh nhi


t
)
và
thành ph
!
n eutecti.


3.6. CÂU HI
Câu 1:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Nêu nguyên t

c xây d

ng gi

n

-
nhi

t
-
thành ph
!
n c
'
a h
4
n h

p Naphthalen –
Diphenylamin
c.

Th

nào là h
4
n h

p eutecti
Câu 2:
a.

Nêu m

c


ích và trình t

thí nghi

m
b.
ư
ng cong ngu
)
i l
#
nh c
'
a ch

t nguyên ch

t và c
'
a h
4
n h

p 2 c

u t

khác nhau nh
ư

th

nào ?
c.

T
#
i sao nhi

t
)
môi tr
ư
ng làm l
#
nh ph

i nh

h
ơ
n nhi

t
)
eutecti ?
Câu 3:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Cách xác

nh

i

m eutecti t
$
gi

n
-
nhi

t
)
- thành ph
!
n ?

c.

T
#
i sao trong quá trình k

t tinh tinh th

ng
ư
i ta th
ư
ng cho vào các tinh th

làm
m
!
m ?
Câu 4:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m

b.
ư
ng cong ngu
)
i l
#
nh c
'
a ch

t nguyên ch

t và c
'
a h
4
n h

p 2 c

u t

khác nhau nh
ư

th

nào ?
c.

Dùng nguyên t

c pha gi

i thích t
#
i sao trong quá trình k

t tinh c
'
a các ch

t nguyên
ch

t ho
%
c h
4
n h

p eutecti có nhi

t
)
không
+
i, còn quá trình k

t tinh h

4
n h

p dung
d

ch thì nhi

t
)
gi

m d
!
n
Câu 5:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.
ư
ng cong ngu

)
i l
#
nh c
'
a ch

t nguyên ch

t và c
'
a h
4
n h

p eutecti có d
#
ng nh
ư
th


nào ? Nh
"
n xét ?
c.

Nêu cách xác

nh


i

m eutecti b
/
ng ph
ươ
ng pháp Tamman.
17
BÀI 4: XÁC NH BC PHN NG


4.1. MC ÍCH
- Nghiên c
0
u

nh h
ư,
ng c
'
a n
-
ng
)


n v
"
n t


c ph

n
0
ng.
- Xác

nh b
"
c c
'
a ph

n
0
ng phân h
'
y Na
2
S
2
O
3
trong môi tr
ư
ng acid b
/
ng th


c nghi

m.

4.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
V
"
n t

c ph

n
0
ng
ư
c

nh ngh
<
a là
#
i l
ư
ng
%
c tr
ư
ng cho di
7
n bi


n nhanh hay ch
"
m c
'
a
m
)
t ph

n
0
ng hoá h
5
c. Trong dung d

ch t

c
)
ph

n
0
ng trung bình c
'
a m
)
t ph


n
0
ng hoá h
5
c
ư
c
xác

nh b
/
ng bi

n thiên n
-
ng
)
c
'
a m
)
t ch

t trong m
)
t
ơ
n v

th


i gian:

t
C
V
∆
∆
±=
D

u (-) n

u
∆
C là bi

n thiên n
-
ng
)
tác ch

t.
D

u (+) n

u
∆

C là bi

n thiên n
-
ng
)
s

n ph
>
m.
Khi
∆
t
→
0 thì t
A
s

trên d
!
n t

i giá tr

gi

i h
#
n ta g

5
i là t

c
)
t
0
c th

i c
'
a ph

n
0
ng t
#
i th

i

i

m kh

o sát.

dt
dC
V ±=

V

i ph

n
0
ng t
+
ng quát:
aA + bB
→
cC + dD (*)
T

c
)
t
0
c th

i c
'
a ph

n
0
ng t
#
i m
)

t th

i

i

m t có th

bi

u th

:

dt
dC
d
a
dt
dC
c
a
dt
dC
b
a
dt
dC
V
DCBA

==−=−=


nh lu
"
t tác d

ng kh

i l
ư
ng cho bi

t

nh h
ư,
ng c
'
a n
-
ng
)
các tác ch

t t

i t

c

)

ph

n
0
ng: “T

i nhi

t

xác
%
nh, t

c

ph

n

ng

m

i th

i


i

m t
,
l

thu
!
n v

i tích s

n

ng


các tác ch

t (v

i s

m
(
thích h

p)”
Bi


u th
0
c toán h
5
c c
'
a

nh lu
"
t tác d

ng kh

i l
ư
ng áp d

ng cho ph

n
0
ng (*) có d
#
ng sau:

=−=
dt
dCA
V k.C

A
n
.
C
B
m

n+m: b
"
c t
+
ng quát c
'
a ph

n
0
ng, m và n là c
'
a các s


ư
c xác

nh b
/
ng th

c nghi


m
ch
0
không th

rút ra tr

c ti

p t
$
ph
ươ
ng trình ph

n
0
ng.
k:
ư
c g
5
i là h
/
ng s

t

c

)
, giá tr

c
'
a nó ch
1
ph

thu
)
c b

n ch

t các ch

t tác d

ng và nhi

t
)
và k còn
ư
c g
5
i là v
"
n t


c riêng c
'
a ph

n
0
ng.
Ph

n
0
ng phân hu
A
Na
2
S
2
O
3
trong môi tr
ư
ng acid di
7
n ra nh
ư
sau:
H
2
SO

4
+ Na
2
S
2
O
3

→
Na
2
SO
4
+ H
2
SO
3
+ S



o v
"
n t

c ph

n
0
ng ta ph


i xác

nh t
1
s


∆
C/
∆
t, trong

ó
∆
C là bi

n thiên n
-
ng
)
s

n
ph
>
m (ta ch
5
n l
ư

u hu
9
nh) trong kho

ng th

i gian
∆
t, th
ư
ng trong th

c nghi

m ng
ư
i ta c



nh
∆
C
và

o
∆
t. Giá tr


∆
C ph

i nh



coi nh
ư
n
-
ng
)
các ch

t ch
ư
a thay
+
i

áng k

và v
"
n t

c xác

nh

ư
c là v
"
n t

c t
0
c th

i. Tuy nhiên n

u quá nh

thì
∆
t c
:
ng r

t nh

, khó

o.
18
Trong thí nghi

m này ta c



nh
∆
C b
/
ng cách ghi nh
"
n th

i gian t
$
lúc
!
u ph

n
0
ng

n
khi dung d

ch b

t
!
u chuy

n sang


c. Nh
ư
v
"
y khi v
"
n t

c ph

n
0
ng t
;
ng ch
1
có
∆
t gi

m còn n
-
ng
)
l
ư
u hu
9
nh sinh ra trong kho


ng th

i gian
∆
t lúc nào c
:
ng nh
ư
nhau (
)


c nh
ư
nhau).

xác

nh b
"
c ph

n
0
ng theo Na
2
S
2
O
3

ta c



nh n
-
ng
)
H
2
SO
4
, t
;
ng d
!
n n
-
ng
)

Na
2
S
2
O
3
. Ví d


,
thí nghi

m 1, n
-
ng
)
Na
2
S
2
O
3
là x, n
-
ng
)
H
2
SO
4
là y, th

i gian
∆
t là t
1
,
,
thí

nghi

m 2, n
-
ng
)
Na
2
S
2
O
3
là 2x, n
-
ng
)
H
2
SO
4
là y, th

i gian là t
2
, ta có:

=
∆
=
1

1
t
C
V kx
m
y
n


2
2
t
C
V
∆
=
= k(2x)
m
y
n
L
"
p t
1
s

V
1
/V
2

ta
ư
c :
2
m
= t
1
/t
2
→
lgt
1
/t
2
= mlg
2

→
m =
1
2
lg( )
lg 2
t
t


xác

nh b

"
c ph

n
0
ng theo H
2
SO
4
, ta c



nh n
-
ng
)
Na
2
S
2
O
3
và t
;
ng d
!
n n
-
ng

)
acid
H
2
SO
4
. K

t qu

tính n c
:
ng
ư
c th

c hi

n t
ươ
ng t

nh
ư
khi tính m.

4.3. DNG C - HÓA CHT
4.3.1. D(ng c(:
-

Bình c
!
u 1 c
+
: 3 cái
-

ng nghi

m : 6 cái
-

Pipette 10ml : 1 cái
-

Nhi

t k

100
o
C : 3 cái
-
-
ng h
-
b

m giây : 1 cái
-

Qu

bóp cao su : 1 cái
-

Bình x

t n
ư
c c

t : 1 cái
-

Burette 25 ml : 1 cái

4.3.2. Hóa ch)t:
-
Dung d

ch Na
2
S
2
O
3
0,1M
-
Dung d


ch

H
2
SO
4
0,4M

- N
ư
c c

t

4.4. TH*C HÀNH
4.4.1. Xác %nh bc ph n ng theo Na
2
S
2
O
3

Chu
>
n b

3

ng nghi


m

ng acid và 3 bình

áy b
/
ng

ng Na
2
S
2
O
3
và H
2
O theo b

ng sau:

STT

ng nghi

m
V(ml)

H
2

SO
4
0,4M
Bình c
!
u
V(ml) Na
2
S
2
O
3
0,1M H
2
O
19
1
2
3
8
8
8
4
8
16
28
24
16

-

Cho acid vào các

ng nghi

m theo b

ng s

li

u.
-

L
!
n l
ư
t cho H
2
O và Na
2
S
2
O
3
0,1M vào 3 bình c
!
u.
-

Chu
>
n b


-
ng h
-
b

m giây.
-

L
!
n l
ư
t cho ph

n
0
ng t
$
ng c
%
p “

ng nghi


m và bình c
!
u” nh
ư
sau:
+
+
nhanh acid trong

ng nghi

m vào bình c
!
u.
+ B

m
-
ng h
-

+ L

c nh
B
bình c
!
u cho

n khi v

$
a th

y dung d

ch chuy

n sang

c thì b

m
-
ng h
-

l
!
n n
2
a.
+
5
c
∆
t.
+ L
%
p l
#

i m
4
i thí nghi

m 2 l
!
n n
2
a

l

y giá tr

trung bình.

4.4.2. Xác %nh bc ph n ng theo H
2
SO
4

Làm t
ươ
ng t

ph
!
n 4.4.1 v

i l

ư
ng acid và Na
2
S
2
O
3
theo b

ng sau:
STT

ng nghi

m
V(ml) Na
2
S
2
O
3
0,1M
Bình c
!
u
V(ml) H
2
SO
4
0,4M H

2
O
1
2
3
8
8
8
4
8
16
28
24
16

4.5. K&T QU


 Kt qu thô
: Ghi l
#
i các giá tr


∆
t thu
ư
c.



 Kt qu tính
: Tính giá tr

b
"
c ph

n
0
ng

4.6. CÂU HI
Câu 1:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m ?
b.

Th

nào là b
"

c n
-
ng
)
, b
"
c th

i gian ?
c.

nh ngh
<
a b
"
c ph

n
0
ng, nêu cách xác

nh b
"
c ph

n
0
ng ?
Câu 2:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Na
2
S
2
O
3
cho vào

làm gì? Vi

t ph
ươ
ng tình ph

n
0
ng. Công d


ng c
'
a h
-
tinh b
)
t?
c.

T
#
i sao ph

i ghi nhi

t
)
c
'
a m
4
i thí nghi

m ? Nhi

t
)


nh h

ư,
ng

n h
/
ng s

t

c
)
ph

n
0
ng nh
ư
th

nào ?
Câu 3:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi


m
20
b.

Trình bày rõ ph
ươ
ng pháp xác

nh b
"
c ph

n
0
ng b
/
ng ph
ươ
ng pháp tích phân và vi
phân ?
c.

T
#
i sao khi dung d

ch có chuy

n


c thì b

m ng
ư
ng thì k

(
-
ng h
-
b

m th

i gian)
Câu 4:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Nêu các ph
ươ
ng pháp xác

nh b
"
c c
'
a m
)
t ph

n
0
ng hóa h
5
c.

nh ngh
<
a b
"
c ph

n
0
ng ?
c.

Bình 1 g

-
m Na
2
S
2
O
3
, H
2
O; bình 2 g
-
m H
2
SO
4
.
+
bình nào vào bình nào ? Làm
ng
ư
c l
#
i có
ư
c không ? T
#
i sao ?
Câu 5:
a.

Nêu m

c

ích và trình t

thí nghi

m
b.

Trong bi

u th
0
c xác

nh v t
#
i th

i

i

m
!
u, t
#
i sao có th


vi

t:
a b
Ao A
A A
Ao Bo
C C
dC C
v kC C
dt t t
−
∆
= − = − = =
∆

c.

Ý ngh
<
a c
'
a vi

c xác

inh b
"
c ph


n
0
ng ?

21
BÀI 5: THY PHÂN ESTER BNG KIM


5.1. MC ÍCH
Kh

o sát t

c
)
ph

n
0
ng th
'
y phân ester trong môi tr
ư
ng ki
(
m và

nh h
ư,

ng c
'
a nhi

t
)

lên h
/
ng s

t

c
)
c
'
a ph

n
0
ng.

5.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
Ph

n
0
ng gi
2

a ester acetatetyl và NaOH x

y ra nh
ư
sau:
CH
3
COOC
2
H
5
+ NaOH
→
CH
3
COONa + C
2
H
5
OH.
t = 0 a b 0 0
t a-x b-x x x
Vì

ây là ph

n
0
ng b
"

c hai, nên t

c
)
c
'
a ph

n
0
ng là:
( )
( )( )
d a x
k a x b x
dt
− −
= − −

L

y tích phân 2 v


[( )( )]
dx
kdt
a x b x
=
− −

Hay
1 1
( )
a
dx kdt
a b a x b x
 
− + =
 
− − −
 


Tích phân 2 v

ta
ư
c
1
ln
a x
kt c
a b b x
−
= +
− −


i

(
u ki

n
!
u t = 0, x = 0
1
ln
a
C
a b b
 =
−
(1)
Ta
ư
c
1 ( )
ln
( )
b a x
kt
a b a b x
−
=
− −

G
5
i n

0
, n
t
, n
∞
là th

tích NaOH còn trong h
4
n h

p ph

n
0
ng
,
các th

i

i

m t = 0, t và
∞
.
N
-
ng
)

NaOH
,
các th

i

i

m s
3
t
A
l

v

i các th

tích

ó. Còn n
-
ng
)
ester
,
th

i


i

m
!
u và
,
th

i

i

m t s
3
t
A
l

t
ươ
ng
0
ng v

i (n
0
- n
∞
) và (n
t

– n
∞
).
Do

ó
0
NaOH
C = b = A . n
0


0
este
C
= a = A (n
0
– n
∞
)

NaOH
t
C = b – x = A. n
t



este
t

C
= a – x = A[(n
0
- n
∞
) – (n
0
– n
t
)] = A (n
t
- n
∞
)
V

i
A
là h
/
ng s

t
A
l

theo bài này ta có:
22

0

0 0 0
. . .( )
1
ln
.( ) . .( ). .
t
t
A n A n n
kt
A n n A n A n n A n
∞
∞ ∞
−
=
− − −
(2)
Thay các giá tr

trên vào (1) ta
ư
c:
0
0
0
0
( )
1
ln
. ( )
1

ln( . )
. .
t
t
t
t
n n n
kt
A n n n n
n n n
k
t A n n n n
∞
∞ ∞
∞
∞ ∞
−
⇔ − =
−
−
⇔ =
−

nh hư,ng c'a nhit ) n h/ng s tc ). Phương trình Arrhenius mô t s ph thu)c c'a
t
c ) phn 0ng vào nhit ) có d#ng:
k = k
0
e
-E/RT

(3)
k
0
: h/ng s ưc g5i là th$a s t!n s hay th$a s Arrhenius nó không ph thu)c nhit ).
E : n
;ng lưng ho#t hóa c'a phn 0ng.
L
y logarit 2 v: lnk = lnk
0
– E/RT.
Theo ph
ương trình này, h/ng s tc ) ph thu)c tuyn tính vi nghch o c'a nhit )
ph
n 0ng.
2
1 1 2
1 1
ln ( )
k E
k R T T
= − (4)
G
5i k
1
, k
2
là h/ng s tc ) , các nhit ) T
1
, T
2

khi ó:
D
a vào (4) có th tìm n;ng lưng ho#t hóa c'a phn 0ng khi bit h/ng s tc ) , 2 nhit )
khác nhau.

5.3. DNG C - HÓA CHT
5.3.1. D(ng c(:
- ng ong 250ml : 1 cái
- Erlen 500ml : 2 cái
- Erlen 100ml : 3 cái
- Pipette 10ml : 3 cái
-
ng sinh hàn : 1 cái
- Burette 25ml : 1 cái
- Becher 100ml : 2 cái
- Nhi
t k 100
o
C : 2 cái
- B
 i(u nhit : 1 cái
- Bình x
t nưc ct : 1 cái
- Qu
 bóp cao su : 1 cái

5.3.2. Hóa ch)t:
- NaOH 0,01N
- CH
3

COOC
2
H
5
0,005N
- HCl 0,01N
- Phenolphtalein
23
5.4. TH*C HÀNH
5.4.1. Nhit % phòng T
1

- Dùng ng ong ly 150 ml dung dch NaOH 0,01N và 150 ml dung dch ester 0,005N
cho vào 2 bình tam giác 500ml khác nhau,
"y nút kín.
- Chu
>n b 3 bình tam giác, m4i bình ch0a 12,5 ml dung dch 0,01N HCl.
-
+ nhanh dung dch NaOH vào ester (ghi thi im t = 0), "y nút và lc m#nh.
- Sau 5, 10, 20, 30, 40, 50 phút dùng pipette hút 25ml h
4n hp phn 0ng cho vào bình ch0a
acid.
- nh chu>n HCl dư b/ng dung dch NaOH 0,01N ch1 th phenolphtalein 1%.
Sau 50 phút, un hoàn lưu cách th'y h4n hp phn 0ng còn th$a n 70
0
C và gi2 , nhit )
ó trong 30 phút.  ngu)i ti nhit ) phòng, sau ó ly m&u và chu>n ) như trên.

 70
0

C phn 0ng xy ra rt nhanh nên sau 30 phút có th coi phn 0ng ã hoàn tt và d2
ki
n thu ưc khi chu>n ) NaOH l!n này 0ng vi thi im t =
∞


5.4.2. Nhit % b, %i-u nhit T
2

Lưng dung dch thí nghim ging như trên. Ngâm 2 bình ng ester và NaOH trong b i(u
nhi
t trong 20 phút,  #t nhit ) t = 40
0
C r-i mi bt !u cho phn 0ng.
Ti
n hành thí nghim tương t như trên.

5.5. K&T QU
5.5.1. Kt qu thô
L"p bng ghi th tích NaOH dùng chu>n ) HCl dư.

5.5.2. Kt qu tính
- Tính th tích NaOH có trong 25ml m&u th.
-
Tính k trung bình , m4i nhit ).
-
Tính n;ng lưng ho#t hóa E c'a phn 0ng

PH LC
Tìm A trong bi

u th0c (2).
Dung d
ch NaOH có n-ng ) ương lưng N/100. V"y s ương lưng NaOH có trong 25 ml
h
4n hp phn 0ng (hay trong n
0
ml NaOH) là:

0
0
1000 1/100
1 1
?
100 1000
n
n
→

× × =

→

S ơng lng NaOH/25ml.
N
-ng ) NaOH trong m&u th s3 là:
0
0 0
1 1 1000
100 1000 25 2500
NaOH

n
C n= × × × =

Mà ta có:
0 0
.
NaOH
C A n
=
Suy ra
1
2500
A =
24
5.6. CÂU HI
Câu 1:
a.
Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.
L"p công th0c tính h/ng s tc ) phn 0ng gi2a CH
3
COOC
2
H
5
và NaOH
c.
Sau t$ng thi im, ly 25ml dung dch phn 0ng cho vào bình ch0a s=n acid, sau ó
nh phân b/ng NaOH. Có th thi gian lâu hơn r-i nh phân có ưc hay không ?
Câu 2:

a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.
Sau khi cho 150ml NaOH vào bình có ch0a 150ml ester, t#i sao phi "y kín nút và
l
c (u ?
c.
T#i sau phi ngâm dung dch , 40
0
C, ln hơn ho%c nh có ưc không ?
Câu 3:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.
Khi thc hin thí nghim , 40
0
C t#i sao phi ngâm 2 bình ng NaOH và ester trong
bình
i(u nhit ít nht 20 phút mi  chung vào nhau ?
c.
Nêu nguyên tc tính n;ng lưng ho#t hóa c'a m)t phn 0ng khi bit h/ng s tc )
ph
n 0ng , hai nhit ) khác nhau ?
Câu 4:
a. Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.
T#i sao khi chu>n ) acid dư HCl b/ng ki(m (NaOH) trong bài thí nghim này thì
màu
, im tương ương  lâu s3 nh#t hay mt màu ?
c.
T#i sao khi th'y phân ester b/ng NaOH phi dùng sinh hàn h-i lưu ?
Câu 5:

a.
Nêu mc ích và trình t thí nghim
b.
Bình tam giác ch0a s=n 12,5ml HCl có th un nóng hay làm ngu)i ưc không ? T#i
sao ?
c. Th tích chu>n NaOH chu>n ) t#i t = 0






25
BÀI 6:  DN DUNG DCH


6.1. MC ÍCH
Giúp sinh viên nm v2ng nguyên tc o ) d&n in c'a cht in ly, phân bit ưc các khái
ni
m v( ) d&n riêng và ) d&n ương lưng.

6.2. CƠ S LÝ THUY&T VÀ NGUYÊN TC
6.2.1.  d.n dung dch
G5i R là in tr, c'a dung dch d&n in (lp dung dch n/m trong hình h)p)
l
R
S
ρ
=
V

"y
1
L
R
= =
) d&n dung dch,
1
−
Ω


1
χ
ρ
= =
) d&n riêng,
1 1
.
cm
− −
Ω
V
"
y
l
L kL
S
χ
= =
, v


i k là h
/
ng s



i

n c

c
Thông th
ư
ng

xác

nh h
/
ng s



i

n c

c k
ng

ư
i ta

o
)
d
&
n L c
'
a dung d

ch có n
-
ng
)
xác

nh và nhi

t
)
c



nh, tra tài li

u

tìm

)
d
&
n
riêng
χ

,
cùng

i
(
u ki

n r
-
i suy ra k
 d.n %ơng l/ng
λ

ư
c

nh ngh
<
a:
1000.
N
χ
λ

=
V

i N là n
-
ng
)

ươ
ng l
ư
ng c
'
a dung d

ch

i

n ly
Khi dung d

ch vô cùng loãng,
0
N
→
;
λ λ
∞
→ (hay

0
λ
) g
5
i là
)
d
&
n
ươ
ng l
ư
ng t

i h
#
n
V

i ch

t

i

n ly y

u, h

s


phân ly
λ
α
λ
∞
= , trong

ó
λ
xác

nh
,
cùng

i
(
u ki

n v

i
λ
∞

Xác %nh
λ
∞

- Ch

t

i

n ly m
#
nh
1
α
=
(ví d

HCl, NaCl ): áp d

ng h

th
0
c Onsager – Kohlrauch cho
dung d

ch loãng:
a C
λ λ
∞
= −

a = const

C = n
-
ng
)
,

lg/l
V
3

ư
ng bi

u di
7
n
( )
f C
λ
= xác

nh
ư
c
λ
∞

- Ch

t


i

n ly y

u: v

i dung d

ch vô cùng loãng, áp d

ng công th
0
c t
+
ng quát

λ λ λ
+ −
∞ ∞ ∞
= +


Hình 6.1:


i

n tr


trong dung d
%
ch