Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Từ năm 1986, Đảng và Nhà nước đã ra chủ trương đổi mới nền kinh tế
nước ta sang cơ chế thị trường, phát triển theo định hướng Xã hội chủ nghĩa.
Những thành tựu to lớn mà chúng ta đạt được trong 20 năm qua đã chứng minh
rằng chủ trương đó là hoàn toàn đúng đắn. Thu nhập quốc dân tăng đều, lạm
phát giảm từ ba con số xuống còn một con số, cơ sở hạ tầng ngày một phát triển
đồng bộ, mức sống của người dân ngày một nâng cao
Cơ chế thị trường đã thổi một luồng sinh khí mới vào nền kinh tế Việt
Nam. Nếu trước đây, trong nền kinh tế không tồn tại bất kỳ một doanh nghiệp tư
nhân nào, chưa nói đến doanh nghiệp cổ phần hay liên doanh thì nay, hàng
nghìn doanh nghiệp tư nhân, liên doanh, cổ phần đã ra đời, đóng góp không nhỏ
vào sự phát triển chung của cả nước. Cơ chế thị trường đem lại cho các doanh
nghiệp vô vàn cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Để đảm bảo doanh nghiệp
có thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh gay gắt, mỗi doanh
nghiệp phải có cái nhìn sắc bén với thời cuộc, nhanh nhạy trong đáp ứng những
nhu cầu của xã hội.
Trong bối cảnh đất nước ta đang thay da đổi thịt từng ngày, ngành xây
dựng xây dựng cơ bản đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Có thể nói, những
doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này là những người trực tiếp tạo nên “bộ
mặt” của đất nước. Họ phải đảm bảo sản phẩm của họ, những công trình giao
thông, khu đô thị,… phải thực sự đẹp, hiện đại và vững chắc trong khi vẫn phải
đối mặt với việc cạnh tranh về giá trên thị trường. Do đó, muốn có được vị thế
trong môi trường cạnh tranh đầy sóng gió, doanh nghiệp phải chú trọng đến việc
tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm song vẫn đảm bảo được
chất lượng các công trình, hạng mục công trình,…Chính vì vậy, bộ phận kế toán
tài chính là một phần không thể thiếu của mỗi doanh nghiệp, trong đó công tác
kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng vai trò cốt yếu.
Đó là kênh thông tin quan trọng, giúp các nhà quản lý nắm bắt được tình hình
chi phí, giá thành trong từng giai đoạn phát triển, đưa ra các phân tích nhằm
hoàn thiện và nâng cao vai trò quản lý chi phí, giá thành trong công tác kế toán
tại mỗi doanh nghiệp.
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN I
ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH
CỦA DOANH NGHIỆP
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của doanh nghiệp
• Tên chính thức : Công ty cổ phần xây dựng và kiến trúc ADC
• Tên giao dịch : ADC construction and architecture joint stock
company
- Trụ sở chính: Số nhà 15 ngõ 180 phố Thái Thịnh – Đống Đa- Hà Nội.
- Văn phòng giao dịch: Số nhà 88 Giải Phóng- Đống Đa- Hà Nội.
- Điện thoại : (04) 2407 062 ; Fax: (04) 868 972;
- Email :
- Webside: xaydungadc.com.vn
- Mã số thuế : 0102174661 do Cục thuế thành phố Hà Nội cấp.
- Tài khoản : 210979800133 – VP Bank, Chi nhánh Hồ Gươm
- Tổng vốn điều lệ: 5.000.000.0000 VNĐ (Năm tỷ Việt Nam Đồng chẵn.)
Công ty công phần xây dựng và kiến trúc ADC được thành lập ngày 27
tháng năm 2007 theo đăng ký kinh doanh số : 0103015932 do Sở Kế hoạch và
Đầu tư thành phố Hà Nội cấp.
Tiền thân là xương thiết kế của Công ty tư vấn kiến trúc AC. Được thừa kế
và phát triển quá trình nghiên cứu của chuyên gia, kỹ sư, kiến trúc sư đầu ngành
nên chúng tôi có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn kiến trúc, thi công xây
lắp.Yêu cầu sản phẩm của công ty chúng tôi là đạt các chỉ tiêu về tiêu chuẩn, chất
lượng và tính thẩm mỹ. Chúng tôi là đang xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quản lý
chất lượng nhằm theo dõi một cách có hệ thống sản phẩm trong suốt quá trình
thực hiện từ lập dự án, thiết kế kỹ thuật, tổ chức thi công, giám sát… đến nghiệm
thu và bàn giao đưa công trình vào sử dụng.
Với đội ngũ cán bộ công nhân viên bao gôm các kiến trúc sư, kỹ sư xây
dựng, các kỹ sư chuyên nghành kỹ thuật, các chuyên viên kinh tế, chúng tôi dã
tham gia thiết kế, thi công xây lắp nhiều công trình công cộng, nhà ở, khách sạn,
trường học các nhà máy công nghiệp .v.v…
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Mục tiêu hoạt động của chúng tôi là định vị và phát triển thương hiệu Xây
dựng và kiến trúc ADC, phấn đấu sản phẩm của công ty ngày càng có uy tín và
đứng vững trên thị trường.
1.2. Đặc điểm và phương thức hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm
của công ty.
Công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây
lắp luôn là một công việc phức tạp. Một mặt, do chi phí sản xuất xây lắp bao
gồm rất nhiều các khoản mục khác nhau nên việc theo dõi các chi phí này đòi
hỏi sự sát sao và chính xác cao độ. Mặt khác, do đặc thù của ngành xây dựng,
nguồn vốn cho thi công thường không được đảm bảo, tình trạng nợ đọng đôi khi
kéo dài nên rất ảnh hưởng đến tiến độ của công trình, từ đó, ảnh hưởng lớn đến
công tác tập hợp chi phí và tính giá thành của kế toán. Đồng thời, kế toán tập
hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cũng có vai trò rất quan trọng vì
nó cung cấp thông tin về giá vốn để xác định kết quả sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp. Do đó, tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh như thế nào để công
việc này được diễn ra một cách nhịp nhàng, chính xác luôn là một trong những
vấn đề mà các doanh nghiệp nói chung và Công ty cổ phần xây dựng và Kiến
trúc ADC nói riêng rất quan tâm.
1.3.Đặc điểm lĩnh vực hoạt động
Xuất phát từ mô hình kinh doanh đa nghành nên sản phẩm của hoạt động
kinh doanh của công ty rất đa dạng bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ. Vì vạy quá
trình sản xuất kinh doanh của công ty chủ yếu chịu tác dụng rất nhiều của các
đặc điểm của lĩnh vực hoạt động xây dựng
Lĩnh vực hoạt động là những sản phẩm tư vấn thiết kế có qui định về chuẩn
mực, tiêu chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế _ kỹ thuật.
- Là những công trình, hạng mục công trình mang tính cố định tại địa điểm
xây dựng và được bố trí tại hầu hết miền Bắc.
- Phụ thuộc và điều kiện tự nhiên, vào điều kiện của từng địa phương nơi
xây dựng công trình.
- Thường mang tính đơn chiếc và thường được sản xuất theo đơn đặt hàng.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Thng khụng phai phuc vu chi ngi tiờu dung cuụi cung (tr trng
hp dõn dung), do o c nghiờn cu va xac inh nhu cõu cua san phõm xõy
dng co nhng khac biờt so vi cõu vờ hang hoa va dich vu thụng thng.
T nhng c iờm trờn cua san phõm xõy dng dõn ti chu ky xõy dng
keo dai, dõn ti gia tri khụi lng san phõm d dang va hang hoa tụn kho ln
trong thi gian dai. iờu nay ụng nghia vi viờc ong vụn lu ụng cua cụng
ty rõt ln va triờn miờn. T o cụng ty phai chiu chi phi vờ lng vụn ong
nay.
Mt khac, gn vi cac c iờm chu ky san xuõt kinh doanh keo dai la loai
hinh san xuõt n chiờc vi qua trinh a vao san xuõt co tinh chõt khụng lp
lai, c tụ chc san xuõt theo d an (san phõm san xuõt la ục nhõt hoc gõn
nh ục nhõt)
1.4. c iờm vờ c s võt chõt, trang thiờt bi cụng nghờ.
Nhận thức đợc tầm quan trọng của trang thiết bị công nghệ hiện đại là một
trong những nhân tố giúp cho Công ty cạnh tranh đợc với các đối thủ khác trong
ngành, Công ty đã đầu t chiều sâu mua sắm thiết bị, đổi mới công nghệ phần mềm
chuyên dụng cho việc thiết kế, công nghệ phục vụ công tác quản lý. Tất cả các
phòng ban đợc trang bị máy tính và các phần mềm ứng dụng phục vụ cho công
việc.
Để phù hợp với điều kiện của Công ty và nhiệm vụ đặt ra Công ty chú ý
mua những máy móc phục vụ cho thi công công trình phù hợp nh máy xúc, máy ủi
, máy múc, máy vận thăng, xe cẩu tự hành cho phép làm việc an toàn và hiệu quả
trong điều kiện địa hình phức tạp
Nh vậy, nguồn lực về thiết bị và công nghệ của Tổng công ty là phù hợp với
qui mô Công ty, cho phép Công ty có thể tham gia xây dựng nhiều công trình có
qui mô và kỹ thuật. Tuy nhiên, còn nhiều máy móc thiết bị phải thuê ngoài ảnh h-
ởng lớn đến năng lực sản xuất của Công ty
1.5. Đặc điểm về vốn kinh doanh
Để hoạt đông sản xuất kinh doanh tốt đòi hỏi doanh nghiệp phải sủ dung
nguồn vốn của mình hiệu quả và xác định đợc nguồn vốn của huy động từ đâu.
Nguồn vốn của công ty hoạt động chủ yếu từ Vốn điều lệ của Công ty do các
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thành viên sáng lập góp vốn, thứ hai là nguồn vốn vay Ngân hàng hàng (đây là
nguồn huy động đợc lợng vốn lớn, song có một trở ngại là lãi suất khá cao ). Thứ
ba, nguồn đợc trích từ lợi nhuận (nguồn này phụ thuộc vào kết quả hoạt động sản
xuất kinh doanh và tỷ lệ trích lợi nhuận của Công ty qua từng thời kỳ). Mặc dù,
Công ty rất chú trọng đến việc huy động vốn nhng thực tế tình trạng thiếu vốn vẫn
xảy ra với những công trinh đang thi công hoặc chuẩn bị huy động vốn để triển
khai một dự án , tốc độ giải ngân càng chậm dẫn đến quyết toán chậm làm ứ đọng
vốn dẫn đến phát sinh chi phí khác. Do vây, trong thời gian tới Công ty phải có
chiến lợc huy động vốn dài hạn và tích cực tìm kiếm các nguồn mới nhằm đáp ứng
cho hoạt động sản xuất kinh doanh và để có thể thực hiện các công trình có yêu
cầu lợng vốn lớn.
Qua đánh giá tổng quát về kết quả sản xuất kinh doanh năm vừa qua cũng
nh đặc điểm của Công ty, có thể nhận thấy tình hình hoạt động sản xuất kinh
doanh của Công ty chủ yếu phụ thuộc vào tình hình hoạt động của hai lĩnh vực
kinh doanh chính, đó là: T vấn kiến trúc và Thi công xây lắp, do vậy cần xem xét
ảnh hởng cụ thể của từng lĩnh vực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty
tới quá trình thực hiện "chiến lợc phát triển" của nó.
1.6. S c cu t chc
Phu luc 1
* Chức năng:
Hội đồng quản trị: HĐQT của Tổng công ty có 5 thành viên do. HĐQT là
cấp quản lý cao nhất trong doanh nghiệp.
HĐQT có nhiệm vụ xét duyệt những vấn đề chiến lợc phát triển, quy hoạch
và kế hoạch 5 năm và hàng năm, các dự án đầu t lớn, dự án liên doanh với nớc
ngoài, báo cáo tài chính hàng năm, ban hành hệ thống định mức, tiêu chuẩn kinh
tế kỹ thuật của Tổng công ty.
Hội đồng quản trị có nhiệm vụ thành lập Ban kiểm soát để giúp HĐQT thực
hiện việc kiểm tra, giám sát Tổng Giám đốc, bộ máy giúp việc và các đơn vị thành
viên.
Giám đốc:
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Giám đốc là đại diện pháp nhân của Tổng công ty và chịu trách nhiệm trớc
Hội đồng quản trị và trớc pháp luật về các hoạt động của Tổng công ty. Giám đốc
là ngời điều hành cao nhất trong Tổng công ty, giúp việc cho Tổng giám đốc có
các phó Tổng giám đốc và kế toán trởng.
Phó giám đốc
Là ngời giúp Giám đốc điều hành một hoặc một số lĩnh vực hoạt động của
Công ty theo sự phân công của Giám đốc. Kế toán trởng giúp Tổng giám đốc chỉ
đạo, thực hiện công tác kế toán, tài chính, thống kê của Công ty.
Kế toán trởng
Kế toán trởng Công ty giúp Giám đốc chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác kế
toán, thống kê của Tổng công ty, có các quyền và nghĩa vụ theo qui định của pháp
luật.
Các phòng ban:
Văn phòng và phòng ban chuyên môn nghiệp vụ có chức năng tham mu,
giúp việc cho Hội đồng quản trị và Giám đốc trong quản lý và điều hành công việc
theo từng lĩnh vực cụ thể thuộc chức năng của phòng ban đó.
Các tổ đội thi công
Các tổ đội thi công thực hiện việc thi công các công trình xây dựng do Công
ty giao nhiệm vụ
Để các hoạt động của công ty kinh doanh có hiệu quả, các phòng chức năng
ngoài nhiệm vụ của mình phải có trách nhiệm hỗ trợ cho nhau. Hiện nay, việc
phối hợp giữa các phòng ban chức năng cha đợc chặt chẽ. Nguyên nhân chính là
do trình độ cán bộ các phòng chức năng còn yếu và không thông thạo nghiệp vụ.
Nhân viên các phòng cha ý thức đợc trách nhiệm của mình đối với hiệu quả kinh
doanh. Việc tổ chức quản lý của Công ty cần phải tăng cờng sự phối hợp giữa các
phòng, nâng cao ý thức trách nhiệm của từng ngời, tạo điều kiện thuận lợi nhất để
công ty phát triển.
PHN 2
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN XÂY DỰNG VÀ KIẾN TRÚC ADC
2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trong sản xuất xây lắp tại Công ty gồm
nguyên vật liệu chính và vật liệu phụ dùng trực tiếp để sản xuất sản phẩm xây
lắp. Nguyên vật liệu chính bao gồm những nguyên vật liệu, nửa thành phẩm
mua ngoài, vật kết cấu,… Vật liệu phụ bao gồm những vật liệu mà khi tham gia
vào sản xuất nó kết hợp với vật liệu chính làm thay đổi màu sắc, hình dáng bề
ngoài của sản phẩm, góp phần tăng thêm chất lượng, thẩm mỹ của sản phẩm,…
Tại Công ty Cổ phần Cổ phần xây dựng và Kiến trúc ADC, sau khi ký hợp
đồng xây dựng công trình, phòng Kế hoạch_ Dự án căn cứ vào dự toán đã lập
trong quá trình tham gia đấu thầu để lên kế hoạch chuẩn bị vốn đầu tư cho công
trình, đồng thời giao nhiệm vụ thi công cho các đội xây dựng. Do đặc điểm của
sản xuất xây lắp được phân bố trên nhiều vùng lãnh thổ nên Công ty giao cho
đội thi công tự tổ chức kho vật liệu cũng như thủ tục nhập xuất kho tại ngay
công trình để thuận lợi cho việc thi công và tránh tốn kém trong quá trình vận
chuyển nguyên vật liệu.
Đội XDCT căn cứ vào nhiệm vụ thi công được giao, lập dự toán lượng vật
tư cần thiết phục vụ xây dựng trong một giai đoạn để lập hợp đồng kinh tế về
việc thu mua nguyên vật liệu. Căn cứ vào Hợp đồng kinh tế, Giám đốc Công ty
sẽ viết giấy uỷ quyền cho đội trưởng được phép thay mặt Giám đốc Công ty ký
kết Hợp đồng kinh tế về việc mua nguyên vật liệu theo đúng yêu cầu của công
trình. Sau đó đội trưởng thay mặt đội viết giấy đề nghị tạm ứng gửi lên phòng
Kế hoạch- Dự án để duyệt về khối lượng và đơn giá.
Phu luc 4
Sau đó kế toán thanh toán sẽ căn cứ vào các chứng từ sau để hạch toán
việc hoàn tạm ứng:
• Giấy đề nghị tạm ứng, hoàn tạm ứng
• Hoá đơn GTGT của các nguyên vật liệu Đội đã mua.
• Phiếu nhập kho nguyên vật liệu mua vào và phiếu xuất kho nguyên
vật liệu cho thi công tại kho của Đội
• Biên bản đối chiếu công nợ với nhà cung cấp.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Biên bản xác nhận khối lượng công việc hoàn thành
Ta có bút toán hoàn tạm ứng như sau:
Nợ TK 152 16.610.000
Nợ TK 133 830.500
Có TK 1412 17.440.500
Phòng Tài chính_Kế toán lập Biên bản bàn giao chứng từ để nhận và lưu
trữ chứng từ từ Đội XDCT số 6. Sau đó kế toán sẽ căn cứ vào tất cả các chứng
từ kể trên (đã được kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ) để tiến hành nhập số liệu vào
máy tính. Số liệu này sẽ tự động được cập nhật vào Nhật ký chung. Đồng thời số
liệu về khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp này cũng sẽ được máy tự động đổ
vào Sổ cái và sổ chi tiết của TK 621. Ta có bút toán:
Nợ TK 621 16.610.000
Có TK 152 16.610.000
Cuối quý, kế toán tiến hành kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
vào TK 1542_ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang_ Xây lắp:
Nợ TK 1542 106.712.472
Có TK 621 106.712.472
Do tất cả các nghiệp vụ phát sinh đều được nhập số liệu vào Nhật ký chung
nên để tránh tình trạng trùng lặp, các bút toán liên quan đến công tác kế toán tập
hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm hạch toán trong Nhật ký chung
sẽ được trình bày ở cuối chương.
2.2. Kế toán tiền lương
Tại Công ty Cổ phần Cổ phần xây dựng và Kiến trúc ADC, chi phí nhân
công trực tiếp là các chi phí cho lao động trực tiếp tham gia vào quá trình hoạt
động xây lắp và các hoạt động sản xuất sản phẩm công nghiệp, cung cấp dịch vụ
lao vụ trong Công ty. Chi phí lao động trực tiếp thuộc hoạt động sản xuất xây
lắp bao gồm cả các khoản phải trả cho người lao động thuộc quyền quản lý của
Công ty và lao động thuê ngoài theo từng loại công việc. Khoản mục chi phí
nhân công trực tiếp bao gồm lương chính, lương phụ, phụ cấp lương của công
nhân trực tiếp sản xuất.
Căn cứ vào các chứng từ, phiếu thu chi tiền lương, bảng thanh toán tiền
lương, kế toán Công ty sẽ tiến hành nhập số liệu vào máy tính. Sau đó, những số
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
liệu này sẽ được máy tự động cập nhật vào sổ Nhật ký chung
1
, sổ cái và sổ chi
tiết TK 622.
Do đặc thù của sản xuất xây lắp là địa điểm xây dựng luôn thay đổi theo
địa bàn thi công nên Công ty sử dụng toàn bộ lực lượng lao động thuê ngoài tại
chỗ, nơi thi công công trình để giảm bớt các chi phí khi di dời. Đối với công
trình Cầu Da Hàng- Nghệ An, lực lượng lao động trực tiếp tham gia quá trình
thi công đều là lao động thuê ngoài, do đội trưởng các đội XDCT lập yêu cầu,
tự quản lý và trả lương. Lực lượng lao động thuê ngoài không được hưởng các
khoản trích theo lương như BHXH, BHYT, KPCĐ cũng như không được
hưởng các chế độ khác của nhà nước. Do đó kế toán sẽ không tiến hành trích
lập các khoản trích theo lương. Lương của lao động thuê ngoài được trả theo
ngày công với mức giá được thoả thuận trong hợp đồng lao động. Đội trưởng
đội thi công sử dụng bảng chấm công để ghi chép thời gian thực tế làm việc,
nghỉ việc, vắng mặt của công nhân theo từng ngày để làm căn cứ cho kế toán
đội tính lương. Hàng tháng, kế toán đội cũng căn cứ vào bảng chấm công để
tính lương và lập bảng thanh toán tiền lương. Cuối tháng, kế toán đội sẽ nộp
bảng thanh toán lương và các chứng từ liên quan lên phòng Tài chính- Kế toán.
Lúc này kế toán Công ty sẽ tiến hành hạch toán vào Nhật ký chung và các sổ
có liên quan.
2.2.1. Chi phí lương công nhân lái máy
Những máy móc thuộc quyền sở hữu của Công ty khi được chia trực tiếp về
đội sẽ đồng thời được Công ty phân công luôn công nhân lái máy xuống hoạt
động tại địa bàn nơi đội tham gia thi công. Công nhân lái máy này đều thuộc biên
chế của Công ty nên việc tính lương công nhân lái máy cũng tương tự như tính
lương cho bộ phận quản lý đội XDCT và do phòng Tổ chức hành chính thực hiện,
sau đó chuyển lên phòng Tài chính- Kế toán để ghi sổ. Lương và các khoản trích
theo lương của công nhân lái máy hoạt động tại đội nào thì sẽ được hạch toán vào
chi phí lương lái máy cho công trình mà đội đó thi công. Cách thức tính lương
công nhân thuộc biên chế Công ty đã được trình bày chi tiết trong phần 1.2.1.4_
Kế toán chi phí sản xuất chung. Dưới đây chỉ trình bày cách hạch toán chi phí tiền
lương của công nhân lái máy.
1
9