Cách làm bài văn về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

Chúc các em học sinh có tiết học
thật bổ ích và lý thú


Mụn: Ng vn 9

trờng thcs XUÂN PHú - yên dũng - bắc giang
Giáo viên dạy: Trần Thanh Nga
A Là bài văn bàn về một sự việc, hiện tợng có ý nghĩa đối với xã
hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.
B. Là bài văn bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực t tởng, đạo lý, lối
sống của con ngời.
C. Là bài văn trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về một tác
phẩm cụ thể.
Thế nào là bài văn nghị luận về
một vấn đề t tởng, đạo lý?
Dàn ý chung của bài văn nghị luận vế một vấn đề t t
ởng đạo lý có đặc điểm nh thế nào?
I.Bài học.
.
a. Tìm hiểu đề và tìm ý.
b. Lập dàn bài.
c. Viết bài.
Đề bài:Suy nghĩ về đạo lý uống nớc nhớ nguồn
Dàn bài:
A. Mở bài:
- Giới thiệu câu tục ngữ và nêu t tởng chung của nó.
B. Thân bài:
1.Giải thích nội dung câu tục ngữ: uống nớc nhớ nguồn
- Uống nớc là gì? Nguồn là gì? Uống nớc nhớ nguồn
là gì?

2. Nhận định đánh giá về câu tục ngữ.
a. Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên quý báu.
b. Tác dụng của lời khuyên với cuộc sống: cá nhân, gia
đình, xã hội.
c. Nội dung, biểu hiện của lời khuyên trong xã hội ngày
nay.
d. Phê phán thái độ sai: Thái độ vô ơn.
C. Kết bài: + Khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
+ ý nghĩa của câu tục ngữ với ngày nay.
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t6
t6ởng , đạo lý.
1. Đề bài nghị luận về
một vấn đề t6 t6ởng, đạo
lý.
2.Cách làm bài nghị luận
về một vấn đề t6 t6ởng,
đạo lý.
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề
t tởng, đạo lý.
I. Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận về
một vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
-Mở bài:
Mở bài:
1.Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam có nhiều câu tục ngữ sâu

sắc thể hiện truyền thống đạo lý của ngời Việt. Một trong
những câu đó là câu: Uống nớc nhớ nguồn. Câu tục ngữ
này nói lên lòng biết ơn với những ai đã làm nên thành quả
cho con ngời hởng thụ.
=>Đi từ chung đến riêng.
2. Đất nớc Việt Nam có nhiều đền chùa và lễ hội. Một trong
những đối tợng thờ cúng, suy tôn trong đó là các anh hùng,
các vị tổ tiên có công với dân, với làng, với nớc. Truyền
thống đó đợc phản ánh vào một câu tục ngữ rất hay và cô
đọng: Uống nớcnhớ nguồn
=>Đi từ thực tế đến đạo lý.
+ Đi từ chung đến riêng
+ Đi từ thực tế đến đạo lý
!"#$%&'(&)%*+',-
,%/0
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận
vềmột vấn đề t6 t6ởng,
đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
-Mở bài:
+ Đi từ chung đến riêng
+ Đi từ thực tế đến đạo lý
- Mở bài trực tiếp:
Nhân dân ta th6ờng nhắc nhở nhau:
Uống nớc nhớ nguồn . Truyền thống đạo

lý đó có ý nghĩa nh6 thế nào chúng ta cùng
đi tìm hiểu.
!"#$%&'(&)%*+',-
,%/0
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận
vềmột vấn đề t6 t6ởng,
đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
-Mở bài:
+ Đi từ chung đến riêng
+ Đi từ thực tế đến đạo lý
- Mở bài bằng cách dẫn câu tục ngữ có nội
dung tơng tự:
Tục ngữ có câu: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Uống nớc sông nhớ mạch suối .
Truyền thống đạo lý tốt đẹp ấy còn thể hiện
qua câu tục ngữ: Uống nớc nhớ
nguồn . Ngày nay câu tục ngữ này còn có ý
nghĩa ra sao chúng ta cùng tìm hiểu.
!"#$%&'(&)%*+',-
,%/0
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận

vềmột vấn đề t6 t6ởng,
đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
-Mở bài:
+ Đi từ chung đến riêng
+ Đi từ thực tế đến đạo lý
- Mở bài bằng cách đa ra những câu có nội
dung trái ngợc:
Trong cuộc sống, bên cạnh những ng6ời
tốt còn có không ít kẻ vô ơn mà nhân dân ta
đã khái quát thành những câu tục ngữ, thành
ngữ nh6: Khỏi vòng cong đuôi , Có mới
nới cũ , Qua cầu rút ván Đ ể khuyên răn
con ng6ời sống có đạo lý, ông cha ta có câu:
Uống nớc nhớ nguồn . Câu tục ngữ này đã
thể hiện sâu sắc truyền thống đạo lý của ng6
ời Việt.
!"#$%&'(&)%*+',-
,%/0
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận
vềmột vấn đề t6 t6ởng,
đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.

-Mở bài:
+ Đi từ chung đến riêng
+ Đi từ thực tế đến đạo lý
-Thân bài:
Dùng các phép lập luận:
chứng minh, giải thích,
phân tích.
-Kết bài:
Kết bài
1.Câu tục ngữ đã nhắc nhở mọi ng6ời ghi nhớ một đạo lý
của dân tộc, đạo lý của ng6ời đ6ợc h6ởng thụ. Hãy
sống và làm việc theo truyền thống tốt đẹp đó.
=> Kết bài đi từ nhận thức đến hành động.
2. Câu tục ngữ ngắn gọn mà hàm ý sâu xa, nói về nghĩa
vụ của những ai đang h6ởng thụ các thành quả.
=> Kết bài có tính chất tổng kết.

3. Câu tục ngữ đã nêu lên truyền thống đạo lý tốt đẹp của
ng6ời Việt. Đọc và hiểu câu tục ngữ, em thấy mình cần
biết ơn, gìn giữ, bảo vệ thành quả đã có đồng thời phải
học tập thật tốt để sau này cống hiến những thành quả
mới, có nh6 thế xã hội mới ngày càng tốt đẹp.
=>Kết bài có tính chất tổng kết, liên hệ:

+ Đi từ nhận thức đến hành
động.
+Kết bài có tính chất tổng
kết.
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý.

2.Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý.
a. Tìm hiểu đề và tìm ý.
b. Lập dàn bài.
c. Viết bài.
-Mở bài:
+Đi từ chung đến riêng.
+ Đi từ thực tế đến đạo lý.
-Thân bài:
Dùng các phép lập luận: chứng minh, giải thích, phân tích.
-Kết bài:
+ Đi từ nhận thức đến hành động.
+Kết bài có tính chất tổng kết.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa.


!"#$%&'(&)%*+'
,- ,%/0
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn đề t6
t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa.
II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.
- Tìm hiểu đề:
+ Đề bài nghị luận về một vấn đề t6 t6ởng, đạo

lý.
+Đề thuộc dạng mở, không có mệnh lệnh.
- Tìm ý:
+ Thế nào là học? Thế nào là tự học?
+ Tự học có ý nghĩa nh6 thế nào?
+ Cần có timh thần tự học ra sao?
+ Thực tế còn hiện t6ợng học sinh thiếu tinh
thần tự học không? Biểu hiện?
+ Em biết những tấm g6ơng tự học nào?
!"#$%&'(&)%*+'
,- ,%/0
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t6
t6ởng , đạo lý.
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận vềmột
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa
A.Mở bài: Giới thiệu về vấn đề: tinh thần tự học và t tởng
chung của nó.
B.Thân bài:
1. Giảit thích thế nào là học và tự học.
2. ý nghĩa của tinh thần tự học:
- Tự học giúp ta chủ động suy nghĩ
- Tự học giúp tiếp thu kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau
- Tự học giúp ta chủ động ghi nhớ lý thuyết, chủ động thực

hành, tìm ra phơng pháp học phù hợp
3. Cần có tinh thần tự học nh thế nào?
- Chủ động học tập mọi lúc mọi nơi
4. Nêu một số tấm gơng về tinh thần tự học: Bác Hồ và một
số nhà khoa học khác.
5. Phê phán thái độ ỷ nại, thiếu tự lập trong học tập của một số
học sinh hiện nay.
- Phụ thuộc vào bài giảng, sách tham khảo thiếu sáng tạo.
- Hậu quả: Học nhanh quên, lý thuyết suông, kiến thức
rỗng
C. Kết bài: -Khẳng định ý nghĩa của tinh thần tự học.
- ý nghĩa của vấn đề t tởng này đối với ngày nay.
II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.
- Tìm hiểu đề
- Tìm ý
- Lập dàn ý

. Viết bài
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t6
t6ởng , đạo lý.
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận vềmột
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa

II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.
- Tìm hiểu đề
- Tìm ý
- Lập dàn ý

. Viết bài
Mở bài:
1.Vốn tri thức của nhân loại là vô cùng rộng
lớn, để có tri thức con ngời phải học. Tự học
là phơng pháp học không mới nhng lại rất
hiệu quả.
2. Tục ngữ có câu: Không thầy đố mày làm
nên. Nhng thực tế cũng cho tháy tự học rất
quan trọng.Tự học là yếu tố quan trọng giúp
ta thành công trong học tập.
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t6
t6ởng , đạo lý.
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận vềmột
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa
II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.
- Tìm hiểu đề

- Tìm ý
- Lập dàn ý

. Viết bài
Kết bài:
1. Tự học là phơng pháp học thông minh, là
con đờng dẫn ta đến thành công.
2. Trong học tập, tự học là cách học hiệu quả
nhất giúp ta có thể tiến bộ trong học tập. Em
thấy mình cần có tinh thần tự học tốt hơn
nữa để đạt đợc thành tích cao nhất trong
năm học cuối cấp này.
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề
t tởng , đạo lý
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn
đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận vềmột
vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa
II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.
- Tìm hiểu đề
- Tìm ý
- Lập dàn ý
-Viết bài

Bài tập về nhà:
Viết các đoạn văn phần thân
bài cho đề bài: Tinh thần tự học.
Tiết 114: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề
t tởng , đạo lý
I.Bài học.
1. Đề bài nghị luận về một vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
2.Cách làm bài nghị luận vềmột vấn đề t6 t6ởng, đạo lý.
a.Tìm hiểu đề và tìm ý.
b.Lập dàn bài.
c.Viết bài.
d. Đọc lại bài viết và sửa chữa
II. Luyện tập.
Đề bài: Tinh thần tự học.


Bài tập về nhà:
Viết các đoạn văn phần thân
bài cho đề bài: Tinh thần tự học.
Gi¸o viªn:
TrÇn Thanh Nga