B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
Ngô Hu Tâm
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU
HOT NG TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH BN TRE
Chuyên ngành : Tài chính Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN VN S
TP. H Chí Minh – Nm 2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu, phân tích và thc hin ca bn
thân tôi. Các d liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và có ngun
gc trích dn rõ ràng.
TP H Chí Minh, ngày 30 tháng 06 nm 2015
Hc viên
Ngô Hu Tâm
MC LC
Trang
Danh mc các t vit tt i
Danh mc các bng iii
Danh mc các biu đ, hình v iv
M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu: 2
5. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu 2
6. Kt cu ca đ tài 2
CHNG 1. C S LÝ LUN V HIU QU HOT NG TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI 3
1.1 Khái nim hiu qu hot đng tín dng 3
1.2 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng tín dng 5
1.2.1 Các nhân t bên trong 5
1.2.2 Các nhân t bên ngoài 6
1.3 Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng ngân hàng 8
1.2.3.1 Ch tiêu đánh giá quy mô, c cu tín dng 8
1.2.3.2 Ch tiêu đánh giá cht lng tín dng 9
1.2.3.3 Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng 11
KT LUN CHNG 1 15
CHNG 2: THC TRNG HOT NG TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH BN TRE 16
2.1 Tng quan v BIDV Bn Tre 16
2.1.1 Gii thiu v BIDV 16
2.1.2 Khái quát v BIDV Bn Tre 17
2.1.3 S lc kt qu hot đng kinh doanh ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-
2014 17
2.2 Thc trng hiu qu hot đng tín dng ti BIDV Bn Tre 19
2.2.1 Khái quát v tình hình huy đng vn 19
2.2.2 Kt qu hot đng tín dng 20
2.3 Phân tích hiu qu hot đng tín dng ti BIDV Bn Tre giai đon 2010-
2014 21
2.3.1 V quy mô, c cu tín dng 21
2.3.1.1 Tc đ tng trng tín dng 21
2.3.1.2 C cu tín dng 23
2.3.2 Các ch tiêu v cht lng tín dng 27
2.3.2.1 N quá hn 28
2.3.2.2 N xu 31
2.3.2.3 Lãi treo 32
2.3.2.4 T l trích lp d phòng ri ro 33
2.3.3 Phân tích ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng 35
2.3.3.1 Vòng quay vn tín dng 35
2.3.3.2 H s thu n 36
2.3.3.3 Chênh lch lãi sut bình quân 37
2.3.3.4 T l thu nhp ròng t lãi (NIM) 38
2.3.3.5 Ch tiêu hiu sut s dng vn 40
2.3.3.6 Ch tiêu sinh li t hot đng tín dng 43
2.3.3.7 T l thu nhp t hot đng tín dng 44
2.3.4 Nghiên cu các yu t tác đng đn hiu qu hot đng tín dng ti BIDV
Bn Tre 45
2.4 ánh giá v hiu qu hot đng tín dng ti BIDV Bn Tre giai đon
2010-2014 46
2.4.1 ánh giá nhng mt đt đc 46
2.4.2. ánh giá nhng hn ch và phân tích nguyên nhân nh hng đn hiu qu
tín dng ti BIDV Bn Tre 50
2.4.2.1. Nhng vn đ còn hn ch nh hng đn hiu qu tín dng ti
BIDV Bn Tre 50
2.4.2.2. Nguyên nhân hn ch 52
KT LUN CHNG 2 52
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH BN TRE 56
3.1 nh hng hot đng tín dng ca BIDV đn nm 2020 56
3.1.1 Mt s tác đng ca chính sách tin t đn hot đng ca BIDV 56
3.1.2 Chin lc, mc tiêu phát trin ca BIDV đn 2020 56
3.1.2.1 Ni dung c bn ca chin lc phát trin đn nm 2020 56
3.1.2.2 Mc tiêu chung 57
3.1.2.3 Các mc tiêu u tiên thc hin 57
3.1.2.4 Các ch tiêu c bn giai đon 2015 – 2020 58
3.2 nh hng hot đng tín dng ca BIDV Bn Tre 59
3.2.1 Mt s chính sách, gii pháp ln ca đa phng liên quan ti lnh vc hot
đng ngân hàng 59
3.2.2 Mc tiêu và nhim v ca BIDV Bn Tre trong giai đon 2015-2020 60
3.3 Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti BIDV
Bn Tre 60
3.3.1 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng 61
3.3.1.1 V chính sách tín dng 61
3.3.1.2 V công tác thm đnh và phân tích tín dng 62
3.3.1.3 V công tác kim tra giám sát 64
3.3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn 65
3.3.3 V nhân s 65
3.3.4 Mt s gii pháp khác 67
3.4 Mt s kin ngh nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng 69
3.4.1 Kin ngh đi vi Ngân hàng TMCP u T và Phát Trin Vit Nam 69
3.4.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 72
3.4.3. i vi các c quan nhà nc 73
3.4.4. i vi chính ph 74
KT LUN CHNG 3 75
KT LUN 76
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
i
DANH MC CÁC CH VIT TT
BIDV : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
BIDV Bn Tre : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre
BQ : Bình quân
CBBQ : S cán b bình quân
CBNV : Cán b nhân viên
Chi nhánh : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre
CIC : Trung Tâm Thông tin Tín dng Ngân hàng Nhà nc
CP : C phn
BSCL : ng bng sông Cu Long
CTC : nh ch tài chính
DPRR : D phòng ri ro
VT : n v tính
FTP : (Fund Transfer Pricing) đnh giá chuyn vn ni b
GD : Giao dch
GDP : Tng sn phm quc ni
HKD : Hot đng kinh doanh
HV : Huy đng vn
Hi s
chính/HSC : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
HTNB : Hch toán ngoi bng
KCN : Khu công nghip
KH : Khách hàng
KHCN : Khách hàng cá nhân
KHDN : Khách hàng Doanh nghip
KHKD : K hoch kinh doanh
LN : Li nhun
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NQD : Ngoài quc doanh
NQH : N quá hn
QH : Quá hn
QL : Qun lý
QLRR : Qun lý ri ro
TA2 : D án Hin đi hoá ngân hàng trin khai ti BIDV
ii
TCKT
: T chc kinh t
TCTD
: T chc Tín dng
TD
: Tín dng
TDH
: Trung dài hn
TDN
: Tng d n
TMCP
: Thng mi C phn
TMXD
: Thng mi xây dng
TN
: Thu nhp
TNHH
: Trách nhim Hu hn
TPP
: Hip đnh hp tác kinh t chin lc xuyên Thái Bình Dng
TSC
: Tài sn có
TSB
: Tài sn bo đm
iii
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1:Kt qu hot đng kinh doanh ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 17
Bng 2.2:Tình hình tng trng ngun vn t nm 2010-2014 19
Bng 2.3:Hot đng tín dng ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 20
Bng 2.4: Cht lng tín dng ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 27
Bng 2.5: N quá hn ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 29
Bng 2.6: N xu ti BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 31
Bng 2.7: Tình hình trích lp d phòng ri ro tín dng ca BIDV Bn Tre giai đon
2010-2014 33
Bng 2.8: Các ch tiêu hiu qu tín dngca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 35
Bng 2.9: T l TN ròng t lãi (NIM) ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 40
Bng 2.10: Hiu sut s dng vn H1 ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 41
Bng 2.11: Hiu sut s dng vn H2 ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 42
Bng 2.12: T l thu nhp t hot đng tín dngca BIDV Bn Tre giai đon 2010-
2014 44
Bng 2.13: Th phn hot đng ca các TCTD trên đa bàn tnh Bn Tre giai đon
2010-2014 47
Bng 2.14:C cu lao đng ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 49
iv
DANH MC CÁC BIU VÀ HÌNH V
BIU
Biu đ 2.1: Tc đ tng trng li nhun ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 18
Biu đ 2.2: Tc đ tng trng tín dng ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 . 22
Biu đ 2.3: C cu tín dng theo loi tingiai đon 2010-2014 23
Biu đ 2.4: C cu tín dng theo đi tng khách hànggiai đon 2010-2014 24
Biu đ 2.5:C cu tín dng theo k hngiai đon 2010-2014 25
Biu đ 2.6: C cu tín dng theo ngành kinh tgiai đon 2010-2014 26
Biu đ 2.7: T l n quá hn giai đon 2010-2014 28
Biu đ 2.8: T l n xu giai đon 2010-2014 31
Biu đ 2.9: Lãi treo giai đon 2010-2014 32
Biu đ 2.10: T l trích lp d phòng ri ro tín dng giai đon 2010-2014 34
Biu đ 2.11:Chênh lch lãi sut bình quân ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 37
Biu đ 2.12: Hiu sut s dng vn H1 ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 41
Biu đ 2.13: H s mc sinh li vn TD ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-2014 . 43
HÌNH V
Hình 2.1: Hi s chính thc hin điu hòa vn gia các Chi nhánh thông qua c ch
“mua/bán” vn tp trung 38
1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong hot đng ca các NHTM Vit Nam hin nay, hot đng tín dng là
mt nghip v truyn thng, nn tng, chim t trng cao trong c cu tài sn và c
cu thu nhp nhng cng là hot đng phc tp, tim n ri ro ln nht đi vi các
NHTM. Vì vy cht lng, hiu qu hot đng tín dng có ý ngha quan trng đi
vi các NHTM. Nhng nm gn đây, n xu liên tc gia tng mc dù Chính ph,
NHNN, các b ngành có liên quan cng đã có không ít các bin pháp tháo g khó
khn, to điu kin thun li cho các NHTM trong quá trình x lý n xu. Theo s
liu thng kê ca NHNN, n xu nm 2013 toàn h thng ngân hàng là 3,79%
tng đng 131.788 t đng, so vi nm 2012 là 4,1% tng đng 120.000 t
đng. n cui nm 2014, t l n xu toàn h thng ngân hàng là 3,25%, tng
đng khong 127.852 t đng. N xu nm 2014 ca h thng ngân hàng có gim
hn so vi các nm trc. Tuy nhiên, đây cng là vn đ nan gii ca các NHTM.
Các NHTM nói chung và BIDV Bn Tre nói riêng, đ tn ti và phát trin
bn vng, vt qua giai đon khó khn hin nay thì mt trong nhng nhim v quan
trng hàng đu là phi nâng cao hiu qu ca hot đng tín dng. Nhn thc đc
tm quan trng ca vn đ này, tác gi la chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu
qu hot đng tín dng ti Ngân hàng Thng mi c phn u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre” làm lun vn tt nghip Cao hc Kinh t -
chuyên ngành Tài chính Ngân hàng, vi mong mun đ xut đc mt s gii pháp
hu hiu nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng ca BIDV Bn Tre, giúp
BIDV Bn Tre vt qua giai đon khó khn trc mt.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài nghiên cu đc thc hin vi các mc tiêu sau:
- Phân tích, đánh giá thc trng hiu qu hot đng tín dng ti BIDV Bn
Tre giai đon 2010-2014. T đó, nhn bit nhng thành công đt đc cng nh
nhng hn ch còn tn ti trong hot đng tín dng ti BIDV Bn Tre thi gian qua.
2
- Da vào kt qu phân tích, kho sát ý kin các chuyên gia, đ tài đ xut
mt s gii pháp và kin ngh nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti BIDV
Bn Tre trong thi gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: hiu qu hot đng tín dng ca BIDV Bn Tre.
- Phm vi nghiên cu: hot đng tín dng ca BIDV Bn Tre giai đon 2010-
2014, trong đó, ch yu phân tích hot đng cho vay.
4. Phng pháp nghiên cu:
đt đc các mc tiêu đ ra, đ tài vn dng các phng pháp nghiên cu
ph bin trong nghiên cu kinh t nh: phng pháp phân tích, tng hp, thng kê
mô t, so sánh, đánh giá… Ngun s liu phc v nghiên cu đc thu thp t
NHNN, các báo cáo tng hp ti BIDV Bn Tre, đm bo đ tin cy.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
Hiu qu hot đng tín dng là điu đáng quan tâm ca các NHTM Vit
Nam nht là trong điu kin kinh t khó khn nh hin nay vì hot đng tín dng là
hot đng ch yu mang li li nhun cho ngân hàng nhng đng thi cng là hot
đng tim n nhiu ri ro, đe da đn toàn b hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Do vy, vic tìm kim gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti các
NHTM luôn là mt yêu cu bc xúc, cn thit cho mi NHTM nói riêng và h
thng ngân hàng nói chung.
6. Kt cu ca đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, ph lc, danh mc tài liu tham kho, lun vn
bao gm 3 chng:
- Chng 1: C s lý lun v hiu qu hot đng tín dng ca các NHTM
- Chng 2: Thc trng hiu qu hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre
- Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti Ngân hàng
TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Bn Tre.
3
CHNG 1. C S LÝ LUN V HIU QU
HOT NG TÍN DNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Khái nim hiu qu hot đng tín dng
Hot đng tín dng là mt trong nhng nghip v c bn ca NHTM, nó là
mt hot đng sinh li ch yu và luôn chim t trng ln trong tng tài sn có ca
các NHTM vi ni dung ch yu là huy đng vn vi chi phí đu vào là tr lãi tin
gi cho ngi gi tin và các chi phí có liên quan đn vic huy đng vn đ thc
hin cho vay, kt qu đu ra là thu lãi cho vay. Trong trng hp có kh nng xy
ra ri ro do các khon cho vay không thu hi đc buc ngân hàng phi trích lp và
s dng ngun d phòng ri ro đ hoàn tr cho ngi gi tin, tc là tng chi phí
đu vào, t đó làm gim hiu qu hot đng tín dng.
Hiu qu hot đng tín dng là điu kin tiên quyt đi vi s tn ti và phát
trin ca ngân hàng, vì hot đng tín dng là hot đng ch yu mang li li nhun
nhng cng tim n nhiu ri ro đe da hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Do
vy, vic nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti các NHTM luôn là mt yêu cu
bc xúc, là điu kin sng còn cho bn thân mi ngân hàng, cho h thng ngân hàng
và rng hn na là cho c nn kinh t.
Hiu qu hot đng tín dng bao gm 2 yu t: mc đ an toàn và kh nng
sinh li do hot đng tín dng mang li. Trong hot đng tín dng, ri ro càng cao
thì t sut sinh li k vng càng ln và ngc li. Do đó, ngân hàng có th theo
đui hot đng tín dng có mc đ ri ro cao hay thp trong ngn hn, tuy nhiên,
trong dài hn đu phi tính đn mi quan h gia ri ro và kh nng sinh li, đm
bo gia tng thu nhp cho ngân hàng và ch s dng vn.
Theo các c s trên có th đa ra mt khái nim chung v hiu qu hot
đng tín dng ca NHTM nh sau “Hiu qu hot đng tín dng ca NHTM là thu
đc lãi ti đa t vic cp tín dng vi chi phí tr lãi ti thiu trên c s ri ro thp
nht”.
4
Khi đánh giá hiu qu tín dng ngân hàng cn phi xem xét c hai mt là
hiu qu kinh t và li ích xã hi:
- i vi ngân hàng: hiu qu tín dng đc xét trên hai phng din là
kh nng đáp ng nhu cu vay vn ca khách hàng và kh nng thu hi n vay.
Ngân hàng phi thu đc n và lãi đy đ, đúng hn, có ngha là ngân hàng đã hoàn
tt mt chu k hay vòng quay vn tín dng mc đ ri ro thp nht và hiu qu
cao nht. Hay nói khác đi là hiu qu tín dng thng đi đôi vi cht lng các
khon cho vay, cht lng ca các khon vay tt mi đem li hiu qu cao cho ngân
hàng, ngc li cht lng các khon cho vay kém s d kéo theo ri ro và tn tht
cho ngân hàng.
- i vi khách hàng: hiu qu tín dng đi vi khách hàng đc hiu là
khon tín dng mà ngân hàng cung cp s đc khách hàng hp th mt cách ch
đng, đúng mc đích, an toàn và hiu qu, đm bo kh nng hoàn tr n cho ngân
hàng theo đúng cam kt trong hp đng tín dng. đm bo hiu qu khon vay,
khách hàng phi thc hin đy đ các điu kin tín dng, điu kin gii ngân mt
cách tt nht, đng vn phi tht s đi vào sn xut và lu thông hàng hóa và kt
thúc quá trình này thì hàng hóa phi đc tiêu th, hn ch hàng hóa tn kho, nâng
cao vòng quay vn và hiu qu s dng vn vay, giúp doanh nghip hoàn thành tt
phng án vay vn sn sut kinh doanh, tng doanh thu và li nhun cho khách
hàng.
- i vi nn kinh t: ngân hàng là mch máu ca nn kinh t, trong đó tín
dng có vai trò quan trng và quyt đnh đn các mc tiêu phát trin kinh t xã hi
ca ng và nhà nc, góp phn phát trin các vùng kinh t, các ngành kinh t mi
nhn. Ngành kinh t phát trin s to công n vic làm cho ngi lao đng, gii
quyt nn tht nghip, góp phn nâng cao đi sng vt cht và tinh thn cho ngi
dân, t đó góp phn n đnh trt t, an ninh xã hi. Ngoài ra, hiu qu tín dng còn
góp phn chuyn dch c cu kinh t, thúc đy quá trình công nghip hóa, hin đi
hóa đt nc, góp phn n đnh kinh t tin t, n đnh kinh t v mô, góp phn thúc
đy tng trng kinh t gn lin phát trin kinh t - xã hi.
5
1.2 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng tín dng
1.2.1 Các nhân t bên trong
- Ngun nhân lc là yu t hàng đu đi vi hu ht các t chc. Tùy thuc
vào trình đ, nng lc, k nng ca ngun nhân lc mà các NHTM có th quyt
đnh phát trin kinh doanh theo hng nào, hoc đào to ngun nhân lc theo
hng đã hoch đnh. Xây dng mt đi ng nhân lc chuyên nghip s góp phn
nâng cao kh nng cnh tranh, cht lng phc v khách hàng và hiu qu hot
đng ca ngân hàng.
- Mô hình t chc ca ngân hàng: mô hình t chc ca ngân hàng phi đm
bo kh nng vn hành ca tng phòng ban, đng thi c ch vn hành phi đng
b, phi hp nhp nhàng, mc tiêu cui cùng là cung cp các sn phm dch v tt
nht, nhanh nht, đáp ng kp thi nhu cu ca khách hàng và hn ch ri ro mc
thp nht, hiu qu cao nht. Trong mô hình cn phi phân đnh rõ chc nng,
nhim v ca tng khâu, tng b phn, đc bit trong lnh vc tín dng cn phi
tách bch các khâu t tip nhn h s tín dng, thm đnh, tác nghip, qun lý tín
dng nhm hn ch ri ro trong hot đng cp tín dng, hn ch thp nht các tn
tht có th xy ra, đm bo kh nng thu hi vn và hiu qu tín dng cao.
- Chính sách tín dng: đc các NHTM thit lp nhm mc đích quy đnh
thng nht cách ng x, đm bo tính minh bch, công khai và công bng ca ngân
hàng trong vic phát trin mi quan h đi vi tng nhóm khách hàng vay vn. Mt
chính sách tín dng hp lý s to điu kin đ NHTM s dng ti đa hóa ngn vn
ca mình khi cho vay, bo đm an toàn trong kinh doanh là điu kin quan trng đ
nâng cao hiu qu tín dng ca NHTM.
- Công tác thm đnh và phân tích tín dng : là khâu đu tiên và quyt đnh
đn cht lng tín dng, nu cán b làm công tác tín dng không quan tâm đúng
mc thì nguy c xy ra ri ro rt cao. Vic nâng cao cht lng thm đnh thông
qua vic đánh giá chính xác tình hình tài chính, tình hình hot đng kinh doanh,
nng lc ca khách hàng đ đ xut tín dng phù hp, nâng cao cht lng và hiu
qu tín dng ca NHTM.
6
- Mng li hot đng: Mng li hot đng ca ngân hàng càng rng khp
thì càng có nhiu c hi tip cn khách hàng cng nh cung cp các sn phm dch
v nhanh chóng hn, đáp ng tt hn nhu cu ca khách hàng.
- Hot đng Marketing: thc hin tt công tác chm sóc khách hàng truyn
thng ca BIDV nhân dp l, tt, sinh nht, ngày thành lp, ngày Quc t Ph n,…
nhm cng c lòng trung thành ca khách hàng, đng thi gii thiu sn phm dch
v ca BIDV nhm thu hút thêm khách hàng mi, mang li li ích cho BIDV.
- Thông tin tín dng: là nhng thông tin v khách hàng, d án, phng án
sn xut kinh doanh, tình hình hot đng kinh doanh ca khách hàng, đi th cnh
tranh, thông tin v môi trng kinh t, xã hi, lut pháp Thông tin tín dng có vai
trò quan trng, là mt trong nhng yu t nh hng đn cht lng và hiu qu tín
dng. Thông tin càng đy đ, kp thi, chính xác và toàn din thì hot đng cho vay
ca ngân hàng đi vi tng khách hàng s chun xác hn và ch đng hn, giúp
ngân hàng cng nh khách hàng không b l các c hi kinh doanh, đng thi kh
nng phòng nga và hn ch ri ro cho nhng khon tín dng ca ngân hàng càng
tt, cht lng tín dng càng đc nâng cao và ngc li.
- Kim tra, kim soát ca ngân hàng: đ hn ch ri ro và nâng cao hiu qu
tín dng thì ngoài vic thm đnh trc khi cho vay, ngân hàng còn phi tin hành
kim tra, kim soát quá trình s dng vn vay ngân hàng nhm phát hin kp thi và
x lý nhng khon vay có vn đ. Bên cnh đó cn kt hp thng xuyên vi công
tác kim soát ni b ngân hàng nhm kp thi phát hin và ngn nga các thiu sót
trong h thng x lý nghip v. ng thi gim thiu đc các ri ro: ri ro không
tuân th chính sách và quy trình nghip v, ri ro gian ln do bên th ba hoc cán
b ca ngân hàng gây ra.
1.2.2 Các nhân t bên ngoài
- Yu t môi trng: gm môi trng kinh t, môi trng chính tr xã hi,
môi trng pháp lý, môi trng cnh tranh, môi trng t nhiên.
+ Môi trng kinh t: Khi nn kinh t n đnh s to điu kin thun li cho
tín dng ngân hàng phát trin. Nn kinh t n đnh, các doanh nghip hot đng sn
7
xut kinh doanh thun li, có hiu qu mang li li nhun cao, doanh nghip hoàn
tr đc vn vay ngân hàng c gc và lãi vay, nên hot đng tín dng ca ngân
hàng phát trin, cht lng tín dng đc nâng cao. Ngc li trong thi k suy
thoái kinh t, sn xut kinh doanh b thu hp, đu t, tiêu dùng đu gim sút, nhu
cu tín dng gim, vn tín dng đã thc hin cng khó có th s dng có hiu qu
hoc tr n đúng hn cho ngân hàng.
+ Môi trng chính tr, xã hi: Môi trng chính tr, xã hi n đnh s to
điu kin thun li cho các doanh nghip hot đng, thu hút đu t. Ngc li, nu
môi trng chính tr, xã hi không n đnh thì các doanh nghip không th yên tâm
mà phát trin và luôn đt trong trng thái ri ro có th p ti bt kì lúc nào, khi đó,
hot đng tín dng ca ngân hàng cng có kh nng xy ra ri ro, cht lng tín
dng kém.
+ Môi trng pháp lý: Pháp lut có vai trò quan trng, là mt hàng rào pháp
lý to ra mt môi trng kinh doanh bình đng thun li, bo v quyn, li ích hp
pháp ca các ch th kinh t, nhà nc, cá nhân công dân, bt buc các ch th phi
tuân theo. Nhân t pháp lý nh hng đn cht lng tín dng, đó là s đng b
thng nht ca h thng pháp lut, ý thc tôn trng chp hành nghiêm chnh nhng
quy đnh ca pháp lut và c ch đm bo cho s tuân th pháp lut mt cách
nghiêm minh trit đ. Quan h tín dng phi đc pháp lut tha nhn, pháp lut
quy đnh c ch hot đng tín dng, to ra nhng điu kin thun li cho hot đng
tín dng lành mnh, phát huy vai trò đi vi s phát trin kinh t xã hi. ng thi
duy trì hot đng tín dng đc n đnh, bo v quyn và li ích ca các bên tham
gia quan h tín dng.
+ Môi trng cnh tranh: là yu t tác đng mnh m đn cht lng tín
dng nói riêng và hot đng kinh doanh chung ca NHTM. S tác đng đó din ra
theo hai chiu hng: th nht, đ chim u th trong cnh tranh ngân hàng luôn
phi quan tâm ti đu t trang thit b tt, tng cng đi ng nhân viên có trình đ,
cng c và khuych trng uy tín và th mnh ca ngân hàng. Hng tác đng này
đã to điu kin nâng cao cht lng tín dng. Tuy nhiên, hng th hai, di áp
8
lc ca cnh tranh gay gt các ngân hàng có th b qua nhng điu kin tín dng
cn thit khin cho đ ri ro tng lên, làm gim cht lng tín dng.
+ Môi trng t nhiên: Các yu t ri ro do thiên nhiên gây ra nh l lt, ho
hon, đng đt, dch bnh,… có th gây ra nhng thit hi không lng trc đc
cho c ngi vay và ngân hàng.
- Các yu t thuc v khách hàng nh nng lc, uy tín, trung thc, ri ro
trong hot đng kinh doanh, trình đ, đo đc ca khách hàng vay.
+ Nng lc, trình đ ca khách hàng: là nhân t quyt đnh đn vic khách
hàng s dng vn vay có hiu qu hay không. Nu nng lc ca khách hàng yu
kém, hot đng kinh doanh ca khách hàng s gp khó khn, kh nng tr n ca
khách hàng cng nh cht lng tín dng ca ngân hàng s b nh hng.
+ Uy tín, s trung thc ca khách hàng: Khách hàng có uy tín càng cao thì
khon cho vay ca ngân hàng càng có cht lng, kh nng xy ra ri ro là càng
thp và ngc li nu khách hàng không có uy tín, hoc cung cp các s liu tài
chính không trung thc thì s chây , không có thin chí tr n cho ngân hàng, cht
lng khon vay ngày càng đi xung.
1.3 Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng ngân hàng
1.3.1 Ch tiêu đánh giá quy mô, c cu tín dng
- Tc đ tng trng tín dng: là ch tiêu đánh giá nng lc, kh nng m
rng hot đng tín dng mang li ngun thu nhp hin ti và tng lai cho NHTM.
Tng trng tín dng phi gn lin vi cht lng tín dng trên c s tuân th các
gii hn v hn mc, an toàn tín dng trong tng thi k. Ch tiêu này đc tính
nh sau:
D n bình quân k này
Tc đ tng trng (%) = ( - 1) x 100
Tín dng D n bình quân k trc
- C cu tín dng: là vic phân b tín dng vào danh mc cho vay khác nhau
theo thi hn cho vay, theo thành phn kinh t, theo các ngành ngh kinh doanh,…
Ch tiêu này cho bit t trng d n cho vay vào các ngành ngh, qua đó NHTM s
9
điu chnh c cu cho vay phù hp vi mc tiêu phát trin kinh t tng thi k, tp
trung cho vay các lnh vc đc khuyn khích, đng thi hn ch tín dng vào các
ngành ngh có mc ri ro cao nh hng đn cht lng tín dng ca ngân hàng.
1.3.2 Ch tiêu đánh giá cht lng tín dng
- Ch tiêu th nht: T l n quá hn (Trn Huy Hoàng, 2010)
T l n quá hn phn ánh s d n gc và lãi đã quá hn mà cha thu hi
đc. T l n quá hn cho bit trong 100 đng d n hin ti có bao nhiêu đng d
n quá hn. ây là mt ch tiêu c bn cho bit hiu qu hot đng tín dng ca
ngân hàng. T l n quá hn cao chng t hiu qu hot đng tín dng thp và
ngc li.
- Ch tiêu th hai: t l n xu (Trn Huy Hoàng, 2010)
+ T l n xu: là t l phn trm gia n xu (là n thuc các nhóm 3, 4,
5) và tng d n t nhóm 1 đn nhóm 5 ca NHTM mt thi đim nht đnh,
thng là cui tháng, cui quý, cui nm và đc tính theo công thc di đây:
N xu
T l n xu (%) = x 100
Tng d n
Hin nay, các nhà đu t rt quan tâm đn công tác phân loi n và trích lp
d phòng ri ro ca TCTD (Vn bn quy đnh hin hành là Thông t 02/2013/TT-
NHNN ngày 21/01/2013 có hiu lc thi hành t 01/06/2014) vì t l n xu nh
hng trc tip đn kt qu li nhun ca ngân hàng, t l n xu càng cao, chi phí
trích d phòng càng ln thì cht lng tín dng càng thp, dn đn hiu qu tín
dng càng thp và ngc li.
- Ch tiêu th ba: Lãi treo
Lãi treo là khon lãi mà ngân hàng cha thu đc tính trên s d ca các
khon n vay đc phân loi n t nhóm 2 đn nhóm 5 và phn lãi quá hn (lãi
S d n quá hn
T l n quá hn (%) = x 100
Tng d n
10
pht chm tr) cha thu đc theo hp đng tín dng ca các khon n đc phân
loi n vào nhóm 1 theo quy đnh ca NHNN. Nh vy s d lãi treo này càng thp
càng tt.
- Ch tiêu th t: t l trích lp d phòng ri ro
D phòng ri ro là s tin đc trích lp và hch toán vào chi phí hot đng
đ d phòng cho nhng tn tht có th xy ra đi vi n ca t chc tín dng, chi
nhánh ngân hàng nc ngoài. D phòng ri ro gm d phòng c th và d phòng
chung.
+ D phòng c th: là s tin đc trích lp đ d phòng cho nhng tn tht
có th xy ra đi vi tng khon n c th.
Công thc tính s tin d phòng c th đi vi tng khon n:
Trong đó:
R là tng s tin d phòng c th phi trích ca tng
khách hàng.
là tng s tin d phòng c th ca tng khách hàng ca các
khon n t th 1- đn th n
Ri là s tin d phòng c th phi trích ca tng khách hàng đi vi s
d n gc ca khon n th i và đc xác đnh theo công thc:
Ri = (Ai - Ci) x r
Trong đó:
“Ai” là S d n gc th i;
“Ci” là giá tr khu tr ca tài sn bo đm ca khon n th i.
“r” là t l trích lp d phòng c th.
Trng hp Ci > Ai thì Ri đc tính bng 0.
T l trích lp d phòng c th đi vi tng nhóm n nh sau:
Nhóm 1 (n đ tiêu chun) : 0%;
Nhóm 2 (n cn chú ý) : 5%;
R=
11
Nhóm 3 (n di tiêu chun) : 20%;
Nhóm 4 (n nghi ng) : 50%;
Nhóm 5 (n có kh nng mt vn) : 100%.
+ D phòng chung: là s tin đc trích lp đ d phòng cho nhng tn tht
có th xy ra nhng cha xác đnh đc khi trích lp d phòng c th. Nguyên tc
trích lp d phòng : trích lp d phòng c th trc, d phòng chung sau. T chc
tín dng thc hin trích lp và duy trì d phòng chung bng 0,75 % tng giá tr ca
các khon n t nhóm 1 đn nhóm 4, tr các khon tin gi (tr tin gi thanh toán)
ti t chc tín dng trong nc, chi nhánh ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam theo
quy đnh ca pháp lut và tin gi ti t chc tín dng nc ngoài và các khon cho
vay, mua có k hn giy t có giá đi vi t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng
nc ngoài khác ti Vit Nam
.
Ch tiêu t l d phòng ri ro/tng d n phn ánh kh nng tài chính đ
trích d phòng ri ro ca NHTM. c tính bng t l phn trm gia d phòng ri
ro tín dng và tng d n. Công thc:
D phòng ri ro tín dng
T l d phòng = x 100
ri ro/Tng d n(%) Tng d n
1.3.3 Ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng tín dng
- Vòng quay vn tín dng (Trn Huy Hoàng, 2010)
Vòng quay vn tín dng đc xác đnh bng doanh s thu n so vi d n
bình quân trong mt thi gian nht đnh thông thng là mt nm, tính theo công
thc nh sau:
Doanh s thu n trong k
Vòng quay vn tín dng = x 100
D n bình quân trong k
Vòng quay vn lu đng đo lng tc đ luân chuyn vn tín dng, vòng
quay vn càng nhanh thì đc xem là có hiu qu và ngc li.
12
- H s thu n: biu hin kh nng thu hi n t vic khách hàng vay hay
thin chí tr n ca khách hàng trong thi k nht đnh, giúp đánh giá hiu qu tín
dng trong vic thu hi n ngân hàng. H s này càng cao càng tt.
Doanh s thu n
H s thu n (%)= x 100%
Doanh s cho vay
- Chênh lch lãi sut bình quân (Trn Huy Hoàng, 2010): là ch tiêu dùng
đ đánh giá hiu qu hot đng trung gian tín dng ca NHTM, tc là đánh giá hiu
qu hot đng HV và cho vay. Ch tiêu này có th so sánh đ đo lng mc đ
cnh tranh gia các NHTM trên th trng tin t. S cnh tranh gay gt có xu
hng thu hp mc chênh lch lãi sut bình quân. iu này buc các NHTM phi
c gng tìm ra các bin pháp bù đp khác nh thu phí dch v… đ bù đp phn
chênh lch lãi sut b mt đi.
Chênh lnh lãi sut bình quân = (Tng thu t lãi/Tài sn có sinh li) – (Tng
chi phí lãi/tng ngun vn phi tr lãi)
- T l thu nhp ròng t lãi -NIM (Trn Huy Hoàng, 2010): là mt trong
nhng thc đo tính hiu qu cng nh kh nng sinh li.
NIM = (Thu nhp lãi – Chi phí lãi)/Tng tài sn có sinh li
T l thu nhp ròng t lãi giúp ngân hàng d báo trc kh nng to lãi ca
ngân hàng thông qua vic kim soát cht ch tài sn sinh li và vic tìm kim nhng
ngun vn có chi phí thp nht. Nu chi phí HV tng nhanh hn lãi thu t cho vay
và đu t hoc lãi thu t cho vay và đu t gim nhanh hn chi phí HV s làm cho
NIM b thu hp li, ri ro lãi sut s ln hn.
- Ch tiêu hiu sut s dng vn (Lê Vn T và cng s, 2000)
Hiu sut s dng vn (H1): là t l phn trm (%) gia tng d n cho vay
so vi tng ngun vn huy đng. Công thc tính
:
Tng d n cho vay
Hiu sut s (%) = x 100
dng vn (H1) Tng vn huy đng
13
Ch tiêu này phn ánh kh nng s dng vn ca ngân hàng thông qua hot
đng cho vay. Thông thng ch tiêu này càng ln chng t ngân hàng s dng
nhiu vn huy đng đ cho vay và hot đng ca ngân hàng s hiu qu hn, ngc
li ch s này thp phn ánh kh nng s dng vn kém, các ngun vn huy đng
không cho vay đc trong khi phi tr lãi sut huy đng, dn đn chi phí đu vào
cao, hiu qu tín dng s thp. Do vy, đ đm bo hiu qu trong hot đng tín
dng các NHTM cn phi duy trì ch tiêu này mt cách hp lý, không quá cao và
cng không quá thp tùy theo đc đim, tính cht, lãi sut ca tng ngun vn huy
đng.
Theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam (hin nay là thông t
13/2010/TT-NHNN ngày 20/05/2010) quy đnh v t l bo đm an toàn trong hot
đng ca TCTD, TCTD ch đc s dng ngun vn huy đng đ cho vay vi điu
kin trc và sau khi cp tín dng đu đm bo t l v kh nng chi tr và các t l
bo đm an toàn khác và không đc vt quá 80% vn huy đng.
Hiu sut s dng vn (H2): là ch tiêu phn ánh hiu qu s dng vn
thông qua kh nng khai thác tài sn có đ to li nhun, đc tính theo công thc:
Tng d n cho vay
Hiu sut s (%) = x 100
dng vn (H2) Tng tài sn có
Ch tiêu này cho bit c 100 đng thuc tài sn có thì có bao nhiêu đng
đc s dng đ cho vay trc tip khách hàng. Do tín dng là khon mc sinh li
ch yu, nên hiu sut s dng vn H2 càng cao thì hot đng kinh doanh ca ngân
hàng càng hiu qu và ngc li. Tuy nhiên nu ngân hàng s dng vn cho vay
quá mc thì phi chu ri ro thanh khon; ngc li, nu h s H2 quá thp chng t
ngân hàng đang lãng phí ngun vn, tc là ngun vn cha đc s dng hiu qu
mt cách ti u.
14
- Mc sinh li vn tín dng
H s này cao chng t ngân hàng thng mi hot đng tín dng có hiu
qu. Mc sinh li vn tín dng phn ánh trc tip hiu qu s dng vn. Ch tiêu
cho bit mt đng vn vay to ra my đng thu nhp. Công thc tính nh sau:
Thu nhp t lãi
H s mc sinh li = x 100
Vn tín dng (%) D n bình quân
- T l thu nhp t hot đng tín dng
Thu nhp t hot đng tín dng
T l thu nhp = x 100
t tín dng (%) Tng thu nhp ca ngân hàng
Trong đó :
Thu nhp t hot đng tín dng = Thu t hot đng tín dng – Chi phí cho
hot đng tín dng
Thu t hot đng tín dng bao gm thu lãi cho vay, thu t nghip v bo
lãnh, thu t nghip v cho thuê tài chính và thu khác t hot đng tín dng .
Chi phí cho hot đng tín dng gm chi phí tr lãi vn huy đng, chi phí d
phòng ri ro tín dng, chi phí khác , …
T l này cho thy mc đ đóng góp thu nhp ca hot đng tín dng trong
tng thu nhp ca ngân hàng. T l này càng cao chng t tm quan trng và mc
đ nh hng ln ca tín dng trong kt qu kinh doanh ngân hàng. Ngc li, t l
này thp cho thy thu nhp ca ngân hàng ít b l thuc vào tín dng bng cách tng
thu dch v ngân hàng. Do vy, tùy theo chin lc kinh doanh ca tng ngân hàng
mà áp dng t l này trong tng thi đim cho phù hp nhm đm bo ti u hóa
li nhun ngân hàng.
15
KT LUN CHNG 1
Trong chng 1, tác gi đã đ cp đn khái nim hiu qu hot đng tín
dng, trình bày chi tit các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng tín dng ngân
hàng đng thi đa ra mt s các ch tiêu đ đánh giá hiu qu hot đng tín dng,
làm c s đ phân tích thc trng hiu qu hot đng tín dng ti BIDV Bn Tre
chng 2.