phân tích hiệu quả sản xuất lúa hai vụ của nông hộ tại công ty nông nghiệp cờ đỏ nông trường cờ đỏ, huyện cờ đỏ, thành phố cần thơ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH






NGUYỄN THỊ THỦY TIÊN





PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
LÚA HAI VỤ CỦA NÔNG HỘ TẠI CÔNG TY
NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ - NÔNG TRƢỜNG
CỜ ĐỎ, HUYỆN CỜ ĐỎ,
THÀNH PHỐ CẦN THƠ





LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kinh tế Nông Nghiệp
Mã số ngành: 52620115

Tháng 08-Năm 2013
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH




NGUYỄN THỊ THỦY TIÊN
MSSV: 4105087





PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
LÚA HAI VỤ CỦA NÔNG HỘ TẠI CÔNG TY
NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ - NÔNG TRƢỜNG
CỜ ĐỎ, HUYỆN CỜ ĐỎ,
THÀNH PHỐ CẦN THƠ




LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Mã số ngành: 52620115

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
ĐỖ THỊ HOÀI GIANG



Tháng 08 -Năm 2013

i
LỜI CẢM TẠ

Trong suốt thời gian học tại Trƣờng Đại học Cần Thơ, em đã đƣợc quý
Thầy Cô của trƣờng nói chung và quý Thầy Cô của Khoa Kinh tế & Quản Trị
Kinh Doanh nói riêng truyền đạt nhiều kiến thức xã hội và kiến thức chuyên môn
vô cùng quý giá cả về lý thuyết và thực tiễn. Những kiến thức hữu ích đó sẽ là
hành trang giúp em trƣởng thành và tự tin bƣớc vào cuộc sống.
Với tất cả lòng tôn kính, em xin gửi đến quý Thầy Cô Trƣờng Đại học
Cần Thơ và quý Thầy Cô Khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh lòng biết ơn sâu
sắc. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn Cô Đỗ Thị Hoài Giang đã tạo điều kiện
thuận lợi, tận tình giúp đỡ, cũng nhƣ bổ sung cho em những kiến thức còn thiếu
sót trong suốt quá trình nghiên cứu để em có thể hoàn thành đề tài tốt nghiệp này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn chú Phạm Chí Hiếu, đặc biệt là Ban
Giám đốc, các đội trƣởng cùng đội ngũ cán bộ ở các đội sản xuất của Công ty
TNHH MTV Nông nghiệp Cờ Đỏ đã nhiệt tình giúp em trong quá trình thực tập
ở Công ty và các bạn Lê Thị Lụa, Lƣơng Thị Kim Hoàng, Đào Anh Duy đã giúp
đỡ trong quá trình thu số liệu sơ cấp.
Cuối cùng em xin kính chúc quý Thầy Cô, các Anh Chị và các bạn đƣợc
nhiều sức khỏe và công tác tốt.
Em xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày … tháng … năm …

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Thuỷ Tiên

ii
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên
cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ luận văn
cùng cấp nào khác.
Cần Thơ, ngày … tháng … năm …

Sinh viên thực hiện


Nguyễn Thị Thuỷ Tiên

iii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

Cần Thơ, ngày … tháng … năm …


iv
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1 1
GIỚI THIỆU 1
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 2
CHƢƠNG 2 3

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 3
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6
CHƢƠNG 3 10
KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT
LÚA HAI VỤ TẠI CÔNG TY TNHH MTV NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ 10
3.1. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH MTV NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ 10
3.2. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT LÚA HAI VỤ TẠI ĐỊA BÀN CÔNG TY
TNHH MTV NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ 17
CHƢƠNG 4 21
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CỦA CÁC HỘ THAM GIA CANH
TÁC LÚA HAI VỤ TRÊN ĐỊA BÀN CÔNG TY TNHH MTV NÔNG
NGHIỆP CỜ ĐỎ 21
4.1 MÔ TẢ VỀ ĐẶC ĐIỂM NÔNG HỘ TẠI CÔNG TY TNHH MTV NÔNG
NGHIỆP CỜ ĐỎ 21
4.2 PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CỦA NÔNG HỘ
TRỒNG LÚA HAI VỤ TẠI CÔNG TY TNHH MTV NÔNG NGHIỆP CỜ ĐỎ27
4.3 SO SÁNH CÁC KHOẢN MỤC CHI PHÍ, NĂNG SUẤT VÀ LỢI NHUẬN
GIỮA HAI VỤ ĐÔNG XUÂN VÀ HÈ THU 34
4.4 PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
LÚA CỦA NÔNG HỘ 35
4.4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CHO NÔNG
HỘ TRỒNG LÚA 42
CHƢƠNG 5 45
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 45

v
6.1. KẾT LUẬN 45
6.2. KIẾN NGHỊ 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO 47

PHỤ LỤC 48

























vi
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Số hộ đƣợc chọn để phỏng vấn 6
Bảng 3.1. Tình hình sản xuất lúa của Công Ty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ

Đỏ giai đoạn 2010 – 06/2013 17
Bảng 3.2. Diện tích xuống giống phân theo vụ ở Công Ty TNHH MTV Nông
nghiệp Cờ Đỏ 18
Bảng 3.3. Năng suất lúa phân theo vụ ở Công ty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ
Đỏ giai đoạn 2010 – 06/2013 19
Bảng 3.4. Sản lƣợng lúa phân theo vụ ở Công ty TNHH MTV Nông Nghiệp Cờ
Đỏ giai đoạn 2010 – 2012 19
Bảng 4.1: Tình hình chung của nông hộ tại Công ty TNHH MTV Nông Nghiệp
Cờ Đỏ năm 2013 21
Bảng 4.2 Các loại giống nông hộ sử dụng 24
Bảng 4.3: Mật độ gieo sạ vụ Đông Xuân 25
Bảng 4.4: Mật độ gieo sạ vụ Hè Thu 25
Bảng 4.5: Tỷ lệ tham gia tập huấn của nông hộ 26
Bảng 4.6: Lƣợng phân bón nguyên chất nông hộ sử dụng 29
Bảng 4.7: Năng suất, giá bán, doanh thu của nông hộ 32
Bảng 4.8: Một số chỉ tiêu tài chính 33
Bảng 4.9: Bảng tổng hợp chi phí năng suất và lợi nhuận của nông hộ tại địa bàn
Công Ty Nông Nghiệp Cờ Đỏ 34
Bảng 4.10: Các nhân tố ảnh hƣởng đến năng suất vụ Đông Xuân 36
Bảng 4.11: Các nhân tố ảnh hƣởng đến năng suất trong vụ Hè Thu 37
Bảng 4.12: Các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận trong vụ Đông Xuân 39
Bảng 4.13: Các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận trong vụ Hè Thu 40



vii

DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức 16
Hình 4.1: Trình độ học vấn của nông hộ tại địa bàn nghiên cứu 23

viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BVTV
CB-CNV
CCB
DT / CP
ĐVT
LĐ
LĐGĐ
LN/CP
LN/DT
LN/TLĐ
LNR
NN
QK9
SX
TCP
TDT
TN/CP
TNHH MTV
TNR
TN/NCLĐGĐ
TP. Cần Thơ
UBND
XDCB


Bảo vệ thực vật

Cán bộ - Công nhân viên
Cựu cán bộ
Doanh thu/chi phí
Đơn vị tính
Lao động
Lao động gia đình
Lợi nhuận/chi phí
Lợi nhuận/doanh thu
Lợi nhuận/tổng ngày công
Lợi nhuận ròng
Nông Nghiệp
Quân khu 9
Sản xuất
Tổng chi phí
Tổng doanh thu
Thu nhập/chi phí
Trách nhiệm hữu hạn môt thành viên
Thu nhập ròng
Thu nhập/ngày công lao động gia đình
Thành Phố Cần Thơ
Uỷ Ban Nhân Dân
Xây dựng cơ bản




1
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Đối với các quốc gia đang phát triển, nông nghiệp đóng một vai trò quan
trọng trong phát triển kinh tế, trong đó có Việt Nam. Việt Nam là một quốc gia
có nền nông nghiệp trồng lúa nƣớc lâu đời, điều kiện tự nhiên thích hợp với nền
kinh tế nông nghiệp thuận lợi cho việc sinh trƣởng của các loài thực vật, là điều
kiện tốt để xen canh tăng vụ, sản xuất quanh năm, lƣợng nhiệt trung bình cao kết
hợp với độ ẩm trung bình lớn là một thuận lợi cho sự phát triển các loại cây nhiệt
đới vốn ƣa nhiều ẩm nhƣ cao su, cà phê, chè, lúa…Trong đó, Đồng bằng sông
Cửu Long là vùng có diện tích đất nông nghiệp là 2,6 triệu ha, trồng lúa chiếm
90% và sản lƣợng lúa vụ đông xuân đạt 10,4 triệu tấn, vụ hè thu đạt 11 triệu tấn
chiếm 55% sản lƣợng của cả nƣớc (2012). Tuy có xu hƣớng công nghiệp hoá
nhƣng Cần Thơ vẫn là một trong những trọng điểm sản xuất lúa của Đồng Bằng
Sông Cửu Long với sản lƣợng đạt đƣợc vào năm 2012 là 1,318 triệu tấn (Theo
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ). Huyện Cờ Đỏ là vùng sản
xuất lúa trọng điểm của Cần Thơ. Qua nhiều năm hoạt động sản xuất nông
nghiệp, diện tích đất trồng lúa và sản lƣợng lúa của huyện Cờ Đỏ đã tăng lên
đáng kể và từng bƣớc đang phát triển theo hƣớng tích cực. Mô hình trồng lúa hai
vụ là một mô hình phù hợp và hiệu quả nhất đối với kinh tế ngƣời dân trong
huyện Cờ Đỏ đặc biệt khu vực Công ty TNHH MTV nông nghiệp Cờ Đỏ. Công
ty TNHH MTV Nông Nghiệp Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ, thành phố Cần thơ (tiền thân
là Nông trƣờng Cờ Đỏ) là một trong những công ty của thành phố Cần Thơ nhằm
phát huy thế mạnh về trồng, sản xuất nông nghiệp, chế biến lƣơng thực và xuất
khẩu gạo, tuy nhiên lĩnh vực hoạt động chủ yếu của công ty đó là sản xuất lúa.
Do áp dụng kĩ thuật mới vào canh tác lúa hai vụ đơn vị đã và đang đi đầu trong
việc nâng cao năng suất và chất lƣợng lúa, đem lại nhiều lợi nhuận cho công ty.
Tuy rằng kiểu canh tác này trƣớc mắt có làm tăng thêm sản lƣợng lúa, tạo công
ăn việc làm cho nông dân, nhƣng chất lƣợng lúa chƣa cao, dịch sâu rầy phá hoại
thƣờng xuyên nhất là vụ Hè Thu vì thế cần có những nghiên cứu đồng bộ, kĩ
thuật canh tác hợp lí, đánh giá đúng mức những yếu tố có thể ảnh hƣởng đến sự
ổn định của sản xuất. Bên cạnh đó cần đƣợc quan tâm và đầu tƣ đúng mức để
ngành nông nghiệp huyện nói chung và Công ty nói riêng đƣợc phát triển bền

vững theo hƣớng đa dạng hóa sản xuất.
Chính vì thế đề tài “Phân tích hiệu quả sản xuất lúa hai vụ của nông hộ tại
Công ty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ Đỏ - Nông trƣờng Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ”
đƣợc thực hiện để tìm hiểu rõ hơn thực trạng cũng nhƣ những thuận lợi và khó
khăn mà nông hộ gặp phải khi canh tác lúa hai vụ. Từ đó đề xuất một số giải

2
pháp nhằm nâng cao năng suất cho nông hộ, góp phần nâng cao thu nhập cải
thiện đời sống ngƣời dân.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích hiệu quả sản xuất của nông hộ trồng lúa hai vụ ở Công ty Nông
nghiệp Cờ Đỏ - Nông trƣờng Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ, TP. Cần Thơ để từ đó đề
xuất một số giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của nông hộ
trên địa bàn nghiên cứu trong thời gian tới.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình sản xuất lúa của nông hộ thuộc địa bàn Công ty Nông
nghiệp Cờ Đỏ, huyện Cờ Đỏ.
- Phân tích và so sánh các chỉ tiêu tài chính của hai vụ Đông Xuân và Hè
Thu tại địa bàn nghiên cứu.
- Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến năng suất và các nhân tố ảnh hƣởng
lợi nhuận của nông hộ trồng lúa hai vụ.
- Đề xuất một số giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả sản xuất của
nông hộ trồng lúa hai vụ trên địa bàn nghiên cứu.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Không gian nghiên cứu
Đề tài đƣợc thực hiện tại Công Ty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ Đỏ,
Huyện Cờ Đỏ, Thành Phố Cần Thơ.
1.3.2. Thời gian nghiên cứu
- Số liệu thứ cấp: thu thập từ các báo cáo tổng kết, tài liệu của Công ty

TNHH MTV Nông Nghiệp Cờ Đỏ từ năm 2010 đến 06 tháng đầu năm 2013.
- Số liệu sơ cấp: đƣợc thu thập thông qua điều tra phỏng vấn trực tiếp 80
nông hộ trong vụ Đông Xuân và Hè Thu 2013.
- Thời gian thực hiện đề tài: từ tháng 08/2013 đến tháng 12/2013.
1.3.3. Đối tƣợng và nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu đối với 80 nông hộ trồng lúa hai vụ trên địa bàn
của Công ty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ Đỏ.
Trong phạm vi nghiên cứu, đề tài chủ yếu phân tích và so sánh về hiệu quả
sản xuất của hai vụ lúa Đông Xuân và Hè Thu và các yếu tố ảnh hƣởng đến năng
suất và lợi nhuận của hai vụ.


3
CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Một số khái niệm
2.1.1.1 Nông hộ
Nông hộ là những hộ nông dân làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngƣ nghiệp
và dịch vụ, hoặc làm kết hợp nhiều ngành nghề, sử dụng lao động, tiền vốn của
gia đình là chủ yếu để sản xuất kinh doanh. Bao gồm một nhóm ngƣời có cùng
huyết tộc hoặc quan hệ huyết tộc sống chung trong một mái nhà, có chung một
nguồn thu nhập, tiến hành các hoạt động sản xuất nông nghiệp với mục đích chủ
yếu phục vụ cho nhu cầu của các thành viên trong hộ. Nông hộ tiến hành sản
xuất nông-lâm-ngƣ nghiệp để phục vụ cuộc sống và đƣợc gọi là kinh tế hộ gia
đình (Yến, 2009).
2.1.1.2 Khái niệm vụ Đông Xuân và Hè Thu
Theo nông hộ điều tra trên địa bàn công ty Nông nghiêp Cờ Đỏ cho rằng,
vụ Đông Xuân và Hè Thu là việc gieo trồng hai lần lúa xuống nguồn đất đai sẵn
có và sử dụng nguồn nguyên liệu đầu vào nhƣ giống, phân bón, thuốc nông dƣợc,

vốn, máy móc thiết bị… để cây lúa sinh trƣởng và phát triển tốt. Thƣờng thì nông
dân gieo trồng vào đầu tháng 10 và thu hoạch vào đầu tháng giêng (âm lịch)
đƣợc gọi là vụ Đông Xuân, còn vụ Hè Thu gieo trồng giữa tháng 2 và thu hoạch
vào tháng 5 (âm lịch).
2.1.1.3 Hàm sản xuất Cobb – Doughlass
Theo Nguyễn Ngọc Lam, hàm Cobb – Douglas có dạng:
Y = α
0
X
1
α1
X
2
α2
X
3
α3
….X
n
αn

Hay LnY = Lnα
0
+ α
1
LnX
1
+ α
2
LnX

2
+ α
3
LnX
3
+….+ α
n
LnX
n

Trong đó : Y là lƣợng đầu ra.
X
i
(i=1,2,3,…n) là lƣợng các yếu tố đầu vào. Hằng số α
0
đƣợc gọi là tổng
năng suất nhân tố, thể hiện tác động của những yếu tố không có trong hàm sản
xuất. Với cùng lƣợng đầu vào X
i
, α
0
càng lớn thì sản lƣợng tối đa đạt đƣợc sẽ
càng lớn. α
i
(i= 1, 2, 3, , n) là những tham số đo lƣờng hệ số co dãn của sản
lƣợng theo các yếu tố đầu vào. Chúng đƣợc giả định là cố định và có giá trị nằm
trong khoảng từ 0 đến 1. Do đó hàm sản xuất Cobb – Douglass đơn giản và đảm
bảo đƣợc những thuộc tính quan trọng của sản xuất nên thƣờng đƣợc sử dụng
nhiều trong thực nghiệm.