Luận văn: Nghiên cứu lựa chọn bài tập phát triển tốc độ di chuyển trong thi đấu cho đội tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
NGUYỄN THỊ BIÊN
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
DẠY VÀ HỌC MÔN HỌC GIÁO DỤC THỂ CHẤT NỘI KHÓA
CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
Chuyên ngành: Giáo dục thể chất
Mã số:
ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Hồ Đắc Sơn

HÀ NỘI – 2014
1
MỤC LỤC
2
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài.
Thể dục thể thao là hoạt động không thể thiếu được trong đời sống con
người. Chính vì vậy sau khi cách mạng tháng Tám 1945 thành công, đầu năm
1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi toàn dân tập thể dục và bồi dưỡng
sức khoẻ. Người nói "Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới,
việc gì cũng cần có sức khoẻ mới thành công". Thấm nhuần tư tưởng của Người,
Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến sự phát triển TDTT. Nhờ đó mà phong
trào TDTT ở nước ta ngày càng phát triển cả về chất lượng cũng như số lượng.
Ở nước ta môn Cầu lông là môn thể thao được phát triển muộn hơn so với
các môn thể thao khác nhưng do tính hấp dẫn, sự đơn giản trong dụng cụ tập
luyện nên Cầu lông đã trở thành môn thể thao được đông đảo quần chúng nhân
dân lao động tham gia tập luyện và thi đấu, đây là môn thể thao đòi hỏi khả năng
nhanh, mạnh, khéo léo, thông minh và sáng tạo.
Trong thực tế các môn thể thao nói chung và Cầu lông nói riêng, việc huấn
luyện thể lực là một khâu cơ bản nhằm mục đích nâng cao các tố chất vận động,

nâng cao năng lực điều khiển hệ thống thần kinh trung ương cũng như các bộ
phận của cơ thể nhằm mục đích là chịu được lượng vận động lớn, đảm bảo và ổn
định trạng thái sung sức để từ đó người chơi nắm vững được kỹ - chiến thuật
nhanh hơn và có hiệu quả cao trên cơ sở đó không ngừng nâng cao thành tích thể
thao. Cầu lông hiện đại đang tiến dần theo xu thế thi đấu với nhịp độ cao, chiến
thuật phong phú, tốc độ, điểm rơi biến hoá và diễn ra trong thời gian dài nên yêu
cầu phải có khả năng thích ứng phù hợp với xu thế đó. Quá trình huấn luyện thể
lực là một quá trình toàn diện nhiều tố chất vận động, song khả năng di chuyển tốc
độ trong hoạt động thi đấu Cầu lông giữ vai trò quan trọng, không một kỹ thuật
nào của Cầu lông lại không cần đến khả năng này, một VĐV có khả năng di
3
chuyển tốt sẽ luôn chủ động áp dụng các ý đồ chiến thuật của mình, giúp cho
VĐV đó tiết kiệm được thể lực và tăng cường khả năng thi đấu trong thời gian
dài, ngược lại nếu khả năng di chuyển kém sẽ tạo ra cho các VĐV những tình
huống bị động khi đánh trả cầu cho đối phương.
Trường Cao đẳng Tuyên Quang là một trường có phong trào TDTT phát
triển mạnh, trong đó phải kể đến thành tích của những môn thể thao như: Điền
kinh, Bóng chuyền, Những năm gần đây Trường Cao đẳng Tuyên Quang đã
chú trọng đầu tư phát triển một số môn thể thao mũi nhọn, trong đó không thể
không nói đến môn Cầu lông. Tuy nhiên thành tích của môn Cầu lông ở Trường
vẫn còn chưa giành được thứ hạng cao ở các giải lớn.
Cầu lông là một môn thể thao hấp dẫn có sức lôi cuốn mạnh mẽ thanh thiếu
niên, học sinh sinh viên tham gia tập luyện và thi đấu, với đặc điểm gọn nhẹ, dễ
chơi không đòi hỏi trang thiết bị tập luyện phức tạp , cầu lông ngày càng được
phát triển mạnh mẽ ở các trường Đại học, Cao đẳng và hầu hết các em sinh viên
đều yêu thích môn cầu lông.
Qua quan sát các em sinh viên đội tuyển Cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên
Quang tập luyện và thi đấu, đề tài nhận thấy rằng các bài tập huấn luyện tốc độ
di chuyển chưa hợp lý dẫn đến tốc độ di chuyển trong thi đấu của các VĐV bị
hạn chế, di chuyển chưa đúng kỹ thuật, khả năng phản ứng chậm khó có thể đáp

ứng với yêu cầu thi đấu cao của môn thể thao hiện đại này. Thực tế công tác
huấn luyện Cầu lông hiện nay tuy đã được đầu tư đáng kể, nhưng thực chất chưa
định hướng rõ vấn đề then chốt cần giải quyết. Năng lực di chuyển là một yếu tố
riêng biệt mang tính đặc thù nhưng trong huấn luyện còn bị xem nhẹ, chưa được
sử dụng thường xuyên. Trên thực tế chúng ta đều thấy rõ thể lực chuyên môn
còn rất hạn chế, biểu hiện ở các động tác bật nhảy, đập cầu và di chuyển để cứu
cầu.
Để đảm bảo cho các em sinh viên có một trình độ thể lực chuyên môn đáp
4
ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tập luyện đòi hỏi phải có một chương trình
huấn luyện thể lực đảm bảo tính hệ thống, khoa học, cần nghiêm túc đánh giá và
đưa ra các giải pháp cụ thể trên cơ sở xây dựng các bài tập phát triển thể lực
chuyên môn phù hợp, đảm bảo hiệu quả cao trong huấn luyện.
Cầu lông là một môn đối kháng cao, phải sử dụng nhiều kỹ - chiến thuật và
một trong những kỹ thuật cơ bản cần được tiếp thu đầu tiên đó là di chuyển bước
chân. Vì muốn đánh được Cầu lông đúng kỹ thuật hoặc phối hợp cao trong thi
đấu cần phải tập luyện đến mức tự động hoá các kỹ thuật di chuyển, cần kết hợp
nhịp nhàng các bước di chuyển của chân với mỗi kỹ thuật của tay trong từng vị
trí, từng thời điểm một cách hợp lý, thông minh sáng tạo để đạt thành tích cao.
Cũng qua tham khao các đề tài của một số tác giả như: Phạm Đức Anh “ Nghiên
cứu lựa chọn bài tập nhằm phát triển tốc độ di chuyển trong thi đấu cho nam
VĐV cầu lông lứa tuổi 14 – 16 tuổi tỉnh Quảng Ninh”, Phạm Quang Khánh
“Nghiên cứu một số bài tập nâng cao tốc độ di chuyển bước chân cho nam VĐV
cầu lông trẻ 14- 15” và nhiều tác giả khác, đề tài nhận thấy đề tài của các tác giả
trên chưa đi sâu vào nghiên cứu tốc độ di chuyển bước chân của VĐV cầu lông
và hiện tại Trường Cao đẳng Tuyên Quang chưa có đề tài nghiên cứu về tốc độ
di chuyển cho đội tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang. Xuất phát từ
những vấn đề nêu trên đề tài tiến hành nghiên cứu đề tài:
"Nghiên cứu lựa chọn bài tập phát triển tốc độ di chuyển trong thi đấu
cho đội tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang”

2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu lựa chọn và ứng dụng một số bài tập
mang tính hệ thống, khoa học nhằm phát triển tốc độ di chuyển trong thi đấu cầu
lông. Từ đó nâng cao được hiệu quả công tác huấn luyện cho đội tuyển cầu lông
của Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
5
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Để giải quyết mục đích nghiên cứu của đề tài, đề tài đề ra hai nhiệm vụ
nghiên cứu sau:
3.1. Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu thực trạng công tác giảng dạy và huấn luyện
tốc độ di chuyển bước chân cho đội tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên
Quang.
Giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu này, luận văn sẽ tiến hành các nội dung
nghiên cứu sau:
- Đánh giá thực trạng công tác giảng dạy kỹ thuật di chuyển cầu lông của
Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
- Đánh giá thực trạng công tác huấn luyện kỹ thuật di chuyển cầu lông của
Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
- Đánh giá thực trạng các yếu tố điều kiện đảm bảo cho công tác giảng dạy
cũng như huấn luyện môn cầu lông, bao gồm: Yếu tố về cơ sở vật chất, nguồn
nhân lực, kinh phí cho công tác giảng dạy và huấn luyện…
3.2. Nhiệm vụ 2: Nghiên cứu lựa chọn và đánh giá hiệu quả bài tập nhằm
nâng cao tốc độ di chuyển trong thi đấu cầu lông cho đội tuyển cầu lông Trường
Cao đẳng Tuyên Quang.
Giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu này, luận văn sẽ tiến hành các nội dung
nghiên cứu sau:
- Xác định cơ sở lý luận và thực tiễn lựa chọn các bài tập phát triển tốc độ
di chuyển cho đội tuyển cầu lông của Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
- Ứng dụng và đánh giá các bài tập phát triển tốc độ di chuyển trong thi đấu
cho đội tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang.

4. Giả thuyết khoa học.
6
Trong điều kiện cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ giáo viên giảng dạy và
huấn luyện môn cầu lông của trường còn thiếu nhiều bài tập nếu ứng dụng các
bài tập mà đề tài lựa chọn thì tốc độ di chuyển trong tập luyện và thi đấu của đội
tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang sẽ được nâng cao hơn.
5. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu.
5.1 Đối tượng nghiên cứu:
- Bài tập nhằm nâng cao tốc độ di chuyển trong thi đấu cầu lông cho đội
tuyển cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
+ Khách thể nghiên cứu : Gồm 20 VĐV đội tuyển cầu lông Trường Cao
đẳng Tuyên Quang.
5.2 Phương pháp nghiên cứu:
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, đề tài đã sử dụng các
phương pháp nghiên cứu sau:
5.2.1 Phương pháp đọc, phân tích và tổng hợp tài liệu:
Phương pháp đọc, phân tích và tổng hợp tài liệu là phương pháp nghiên cứu
được sử dụng rộng rãi trong các công trình nghiên cứu, lý luận, sư phạm. Từ các
cơ sở lý luận, tri thức khoa học của các tài liệu trong và ngoài nước để làm sáng
tỏ và tổng quát được vấn đề nghiên cứu, xây dựng giả định khoa học, xác định
mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp nghiên cứu của đề tài. Cũng từ phương pháp
nghiên cứu này đề tài đánh giá và phân tích các chương trình huấn luyện cầu
lông của một số đội tuyển trong những năm gần đây qua đó giúp về mặt định
hướng để xây dựng hệ thống chỉ tiêu trong công tác huấn luyện cho đội tuyển
cầu lông Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
5.2.2 Phương pháp phỏng vấn toạ đàm:
Phương pháp này đề tài sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục đích
tìm hiểu thực trạng việc sử dụng, phát triển tốc độ di chuyển thi đấu lông trong
7
giảng dạy và huấn luyện thể lực cho đội tuyển cầu lông của Trường Cao đẳng

Tuyên Quang . Cùng với phỏng vấn toạ đàm đề tài tiến hành trao đổi, tham quan
các chương trình huấn luyện ở các Câu lạc bộ trong tỉnh nhằm mục đích tổng hợp
các ý kiến khách quan cho việc lựa chọn và sử dụng các bài tập phát triển tốc độ di
chuyển cho đối tượng nghiên cứu.
5.2.3 Phương pháp quan sát sư phạm:
Đề tài sử dụng phương pháp này để quan sát trong các buổi giảng dạy và
huấn luyện, thi đấu ở các giải Cầu lông học sinh - sinh viên. Từ đó thu thập các
số liệu nghiên cứu của đề tài. Ngoài ra còn tiến hành quan sát trực tiếp qua các
giải thi đấu Cầu lông nhằm đánh giá tốc độ di chuyển bước chân.
Quan sát sư phạm trực tiếp: Nghiên cứu trực tiếp tình hình tập luyện và thi
đấu của VĐV qua các giải ở trường.
Quan sát sư phạm: Nghiên cứu và ghi chép về lượng vận động tập luyện,
thời gian tập luyện trong các buổi tập.
5.2.4 Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Để có được các số liệu cần thiết và kết quả nghiên cứu đề tài tiến hành kiểm
tra các đối tượng nghiên cứu theo các giai đoạn:
- Kiểm tra giai đoạn đầu trước thực nghiệm.
- Kiểm tra giai đoạn sau thực nghiệm.
Thông qua các Test kiểm tra:
+ Test 30m XPC (s) đánh giá sức nhanh (thực hiện 3 lần, lấy thành tích cao
nhất).
+ Test nhảy dây tốc độ 40 lần (s). Nhằm phát triển sức nhanh, mạnh và khả
năng phối hợp vận động.
+ Test di chuyển ngang sân đơn 60 lần (s). Nhằm đánh giá sức bền và sức
nhanh trong di chuyển.
8
+ Test di chuyển nhặt đổi cầu 6 điểm trên sân (s). Nhằm phát triển tốc độ
trong di chuyển và khả năng phối hợp vận động.
+ Test di chuyển tiến lùi 20 lần (s). Nhằm phát triển sức bền chuyển môn
và sức nhanh trong di chuyển.

+ Test di chuyển tiến lùi bật nhảy đập cầu 15 lần (s). Nhằm phát triển sức
bền chuyên môn và sức nhanh trong di chuyển, khả năng phản xạ đối với động
tác.
+ Test di chuyển theo tín hiệu của huấn luyện viên. Nhằm phát triển sức
nhanh trong di chuyển và khả năng phản xạ đối với các tình huống.
+ Test di chuyển bốn điểm trên sân 10 lần (s). Nhằm phát triển sức bền
chuyên môn và sức nhanh trong di chuyển.
+ Test di chuyển thi đấu tất cả các vị trí trên sân. Phát triển kỹ năng thi đấu
và khả năng phối hợp kỹ thuật di chuyển thi đấu ở các vị trí trên sân.
5.2.5 Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Để đánh giá hiệu quả những bài tập huấn luyện tốc độ di chuyển bước chân
cho đội tuyển của trường được lựa chọn và ứng dụng, quá trình nghiên cứu tiến
hành thực nghiệm song song trên hai nhóm đối tượng:
Thực nghiệm sư phạm được tổ chức chặt chẽ với từng nhóm, theo kế hoạch
dưới sự tổ chức của giáo viên (HLV), thời gian thực nghiệm tiến hành trên nhóm
thực nghiệm ở giai đoạn đầu và cuối đợt huấn luyện, bằng các Test đánh giá hiệu
quả tốc độ di chuyển bước chân cho đội tuyển của trường, so sánh kết quả trước
và sau thực nghiệm để xác định hiệu quả của bài tập.
5.2.6 Phương pháp toán học thống kê:
Để phân tích kết quả nghiên cứu đề tài sử dụng phương pháp toán học
thống kê, qua đó đánh giá mức độ động tác và hiệu quả bài tập.
Việc xử lý số liệu nhằm xác định các tham số sau:
9
- Số trung bình cộng:
n
x
X
i
i
∑

=
=
1
- Công thức tính phương sai:
2
)()(
22
2
−+
−+−
=
∑ ∑
BA
B
B
A
A
nn
XxXx
δ
(n < 30)
- Công thức tính độ lệch chuẩn:
2
δδ
=
- Công thức so sánh 2 số trung bình quan sát (t).
B
C
A
C

BA
nn
XX
t
22
δδ
+
−
=
(n < 30)
- Công thức tính hệ số tương quan thứ bậc:
∑
−
−
−
=
2
2
)(.
)1(
61
ii
BA
nn
r
- Công thức tính nhịp độ tăng.
%100
)(5,0
21
12

×
+
−
=
VV
VV
W
V
1
: trị số TB của lần kiểm tra trước.
V
2
: trị số TB của lần kiểm tra sau.
6. Kế hoạch tổ chức nghiên cứu.
6.1 Thời gian nghiên cứu:
10
Đề tài được tiến hành nghiên cứu đề tài từ tháng 6/2013 đến tháng 9/2014
tại Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài chia làm 3 giai đoạn:
* Giai đoạn 1: Từ tháng 6/2013 đến tháng 8/2013: xác định vấn đề nghiên
cứu, hướng nghiên cứu và bảo vệ đề cương trước hội đồng khoa học.
* Giai đoạn 2: Từ tháng 9/2013 đến tháng 2/2014: nghiên cứu các tài liệu
chuyên môn có liên quan đến đề tài, lựa chọn hệ thống bài tập, thu thập và xử lý
số liệu, giải quyết nhiệm vụ 1 và 2.
* Giai đoạn 3: Từ tháng 3/2014 đến tháng 9/2014: Lựa chọn hệ thống bài
tập, thu thập và xử lý số liệu, giải quyết nhiệm vụ 1 và 2. Hoàn thiện luận văn,
chuẩn bị bảo vệ trước Hội đồng khoa học nhà trường.
6.2 Phạm vi ghiên cứu đề tài.
Đề tài được nghiên cứu tại Trường Cao đẳng Tuyên Quang.
Đội tuyển cầu lông của Trường Cao đẳng Tuyên Quang.

7. Những đóng góp của đề tài.
- Đánh giá được thực trạng công tác huấn luyện đội tuyển cầu lông của
trường Cao đẳng Tuyên Quang.
- Tìm ra những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng đó và đề xuất
những bài tập phù hợp nhằm nâng cao kỹ thuật di chuyển cho đội tuyển cầu lông
Trường CĐTQ.
11
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Xu hướng huấn luyện cầu lông hiện na
Cầu lông là một môn thể thao thi đấu gián tiếp mang tính chất cá nhân, di
chuyển liên tục trên một diện tích lớn và thực hiện những động tác phức tạp, hoạt
động trong thời gian dài. Chính vì vậy mà yêu cầu của môn cầu lông là phát triển
tốt các tố chất vận động, sức nhanh, mạnh, bền và sự khéo léo, có tâm lý thi đấu
tốt, ý trí vững vàng … đó là những yếu tố quan trọng cấu thành nên thành tích
cao. Để có được những tố chất đó vận động viên phải được tập luyện bền bỉ, lâu
dài với cường độ và khối lượng lớn.
Như chúng ta đã biết, để đạt được những thành tích thể thao trong thời đại
nền kinh tế - văn hóa – khoa học phát triển. Người huấn luyện viên, giáo viên,
hướng dẫn viên… đã không ngừng vận dụng những tiến bộ, những thành tựu của
khoa học kỹ thuật vào nghiên cứu cũng như sử dụng trong tập luyện, bên cạnh
đó người ta vận dụng huấn luyện với một khối lượng bài tập khổng lồ để đạt
thành tích cao trong thi đấu như ở các nước có môn cầu lông phát triển đỉnh cao:
Inđônêxia, Trung Quốc, Malayxia, Hàn Quốc … Người ta đã sử dụng đa dạng
các bài tập khác nhau, ngoài các bài tập chuyên môn ra, các bài tập bổ trợ nhằm
nâng cao kỹ năng, kỹ xảo vận động của vận động viên cũng được sử dụng rộng
rãi. Bởi những bài tập bổ trợ tạo nền tảng chuyên môn cho vận động viên tiếp tục
hoàn thiện cho mình trình độ thể thao.
Trong xã hội hiện nay, xu hướng huấn luyện cầu lông rất đa dạng và phong
phú, nhưng thông thường nhất các huấn luyện viên, giáo viên … đều sử dụng

12
một khối lượng vận động rất lớn trong thời gian dài để nó phát huy tối đa năng
lực cơ thể trong khoảng thời gian ngắn nhất. Hay nói một cách khác, xu hướng
huấn luyện cầu lông hiện nay là tăng cao về khối lượng và thời gian thực hiện
bài tập để đảm bảo phát triển tối ưu các kỹ năng vận động và đạt được thành tích
cao trong thi đấu cầu lông.
1.1.1. Xu hướng sử dụng lượng vận động lớn.
Để phát triển các tố chất thể lực cho VĐV cầu lông, trong giai đoạn đầu quá
trình chuyên môn hóa, việc đào tạo toàn diện là một nguyên tắc cơ bản khi sử
dụng lượng vận động lớn, trong quá trình huấn luyện không ngừng nâng cao
năng lực làm việc của hệ thống thần kinh trung ương và các trung khu của nó,
nâng cao năng lực làm việc của các cơ quan nội tạng, nhất là cơ quan tuần hoàn,
hô hấp, dưới tác động của lượng vận động ngày càng lớn. Đó chính là quá trình
làm biến đổi, thích nghi và không ngừng nâng cao giới hạn khả năng hoạt động
của các cơ quan chức phận phù hợp với lượng vận động, duy trì trạng thái sung
sức thể thao và có khả năng điểu chỉnh trạng thái đó vào đúng thời kỳ thi đấu,
kéo dài tuổi thọ thể thao, phòng tránh được chấn thương. Trong huấn luyện thể
thao nói chung và cầu lông nói riêng, huấn luyện thể lực có vị trí và tầm quan
trọng đặc biệt là cơ sở chính để thực hiện kỹ - chiến thuật và nâng cao hiệu quả
thi đấu cho VĐV.
Cầu lông là môn thể thao thi đấu đối kháng gián tiếp cá nhân, thời gian một
trận đấu cầu lông phụ thuộc vào trình độ giữa các VĐV, song thời gian trung
bình cho một hiệp đấu là từ 15 – 20 phút. Do đó một trận đấu có thể từ 30 – 60
phút, thậm chí có thể kéo dài hơn nữa. Điều này đòi hỏi các VĐV cầu lông phải
có một trình độ thể lực vững vàng để thi đấu trong những tình huống khó khăn
và căng thẳng nhất. Trong thi đấu cầu lông, các VĐV thường sử dụng chủ yếu kỹ
thuật bằng năng lực tốc độ và sức mạnh như các bước di chuyển, đập cầu… Một
13
trận đấu cầu lông thường có từ 80 – 85% các kỹ thuật đòi hỏi sức mạnh tốc độ.
Với lối đánh thực dụng hiệu quả trong cầu lông hiện đại đòi hỏi những yêu cầu

cao về các tố chất thể lực đã hình thành xu hướng tập luyện với thời gian dài,
cường độ vận động lớn và đây là xu hướng thứ nhất trong huấn luyện thể lực cho
VĐV cầu lông.
1.1.2. Xu hướng tăng nhanh tỷ trọng huấn luyện thể lực chuyên môn
trên cơ sở nền tảng thể lực chung đã vững chắc:
Thi đấu cầu lông hiện đại thường được thể hiện với tốc độ cao và cường độ
lớn, đặc biệt ở các giải lớn. Mỗi trận đấu càng ở vòng trong càng mang tính căng
thẳng, quyết liệt. Do đó đòi hỏi mỗi VĐV có sự chuẩn bị tốt về thể lực. Trong
suốt thời gian trận đấu hoặc ngay trong mỗi tình huống cụ thể đòi hỏi các VĐV
phải di chuyển hợp lí trên sân, bật nhảy tấn công liên tục, thực hiện động tác rồi
lại di chuyển để tiếp tục thực hiện kỹ thuật khác. Bởi vậy một yêu cầu huấn
luyện thể lực cho VĐV là phải giúp họ có khả năng thích ứng về thể lực chuyên
môn cao. Tỷ trọng huấn luyện giữa thể lực chung và thể lực chuyên môn cần
được áp dụng thay đổi qua từng thời kỳ huấn luyện và tỷ lệ huấn luyện thể lực
chuyên môn càng được nâng cao khi trình độ VĐV càng phát triển. Ở những
VĐV cấp cao thì huấn luyện thể lực chung chỉ là biện pháp thứ yếu còn huấn
luyện thể lực chuyên môn được coi là chủ yếu. Các VĐV cấp cao của các quốc
gia có môn cầu lông phát triển mạnh như: Đan Mạch, Trung Quốc, tỷ lệ huấn
luyện thể lực chuyên môn thường từ 70 – 90% còn thể lực chung chỉ từ 10 –
30%.
1.1.3. Xu hướng sử dụng các phương tiện chuyên dụng cầu lông cùng
các phương tiện bổ trợ bằng máy móc hiện đại.
Trước hết đó là hệ thống các bài tập thể lực chuyên môn có hoặc không có
dụng cụ nhằm không ngừng nâng cao khả năng của cơ thể như các bài tập di
14
chuyển chuyên môn, các bài tập với dụng cụ bổ trợ như thang gióng, tạ tay, Sử
dụng caccs điều kiện môi trường thiên nhiên như huấn luyện trên núi cao, bãi
biển, huấn luyện ở các vùng khí hậu khác nhau để tạo cho VĐV thích ứng với
những điều kiện thi đấu thay đổi. Sử dụng các thủ pháp sư phạm tạo không khí
đua tranh quyết liệt bằng cách tăng cường nhiều điều kiện khó khăn để rèn luyện

ý chí, tâm lý cho VĐV, xây dựng các điều kiện tập luyện sát với tình huống thi
đấu để cho phép VĐV phát huy hết năng lực của mình trong tập luyện. Sử dụng
các điều kiện, phương tiện máy móc hiện đại cho phép phát triển thể lực của
VĐV cũng như việc kiểm tra thường xuyên sức khỏe của VĐV trong quá trình
huấn luyện.
Ngoài ra cần hoàn thiện cơ chế quản lý, điều khiển trong huấn luyện. Đây là
công việc xây dựng kế hoạch huấn luyện có cơ sở khoa học tạo điều kiện cần
thiết để điều khiển trạng thái tập luyện của VĐV trong quá trình huấn luyện,
kiểm tra biến đổi, thích nghi chức năng sinh lý, sinh hóa của các cơ quan chức
phận của cơ thể dưới tác động của lượng vận động, trên cơ sở đó điều chỉnh với
từng VĐV, phù hợp với cấu trúc hoạt động thi đấu.
1.2. Đặc điểm và vai trò của tốc độ di chuyển trong tập luyện và thi đấu
cầu lông.
Cầu lông cũng như tất cả các môn thể thao khác, để đạt được thành tích thể
thao cao thì VĐV phải là người thuần thục về kỹ - chiến thuật, sử dụng cũng
một cách linh hoạt, tự tao ra cho mình những đường cầu tấn công chủ động nhằm
đưa đối phương vào thế phòng thủ, bị động và dành điểm cho mình. Ngoài việc
điều khiển cầu bằng các động tác kỹ thuật của tay thì kỹ thuật di chuyển của
chân là rất đa dạng và quan trọng để nâng cao thành tích cho người tập. Trên
thực tế rất ít những đường cầu được thực hiện mà không có sự tham gia hoạt
động của bước chân. Người VĐV luôn luôn phải di chuyển trên sân để đánh trả
15
những quả cầu của đối phương đánh xa điểm chuẩn bị của mình. Ngay cả khi đối
phương sử dụng những quả đập mạnh vào giữa người thì VĐV cũng vẫn phải sử
dụng những bước nhảy hay bước đơn để di chuyển né người và tạo tư thế thuận
lợi cho những quả đánh trả tiếp theo. Chính vì vậy có thể nói di chuyển là điều
kiện tiền đề cho việc thực hiện những kỹ thuật thi đấu khác. Một VĐV có khả
năng di chuyển tốt sẽ luôn luôn chủ động và sử dụng có hiệu quả những ý đồ chiến
thuật của riêng mình. Ngược lại, một VĐV di chuyển kém sẽ luôn tạo cho mình thế
bị động khi đánh trả cầu đối phương. Hơn nữa kỹ thuật di chuyển tốt sẽ giúp cho

VĐV tiết kiệm được sức lực và tăng cường được khả năng thi đấu lâu dài với hiệu
quả cao.
Theo tác giả Trần Vân Vinh và Đào Chí Thành cho rằng: "Di chuyển trong
tập luyện và thi đấu Cầu lông là một trong những kỹ thuật rất quan trọng và là kỹ
thuật cơ bản cần được tiếp thu đầu tiên". Muốn đánh được Cầu lông và đánh
đúng kỹ thuật hoặc là phối hợp cao trong thi đấu phải tập luyện đến mức tự động
hoá các kỹ thuật di chuyển. Để đạt được thành tích thi đấu cao cần có sự phối
hợp chặt chẽ và nhịp nhàng giữa các động tác kỹ thuật với nhau, riêng động tác
tay nhanh, mạnh vẫn chưa đủ mà còn phải kết hợp hài hoà các bước di chuyển
của chân với kỹ thuật tay trong từng vị trí, từng thời điểm một cách hợp lý, sáng
tạo mới mong dành được thắng lợi trong mỗi hiệp đấu và trận đấu. Để đạt thành
tích cao trong môn Cầu lông cần kết hợp hoàn thiện và hài hoà về thể lực lẫn kỹ
thuật, một trong những yếu tố có ý nghĩa quyết định đến khả năng hoạt động thể
lực là tốc độ di chuyển.
Di chuyển là một trong những kỹ thuật rất quan trọng trong tập luyện và thi
đấu Cầu lông. Muốn di chuyển tốt phải lựa chọn cho bản thân một tư thế chuẩn
bị thích hợp. Sự di chuyển của cơ thể được thực hiện do lực tác dụng của trọng
lực và lực đạp của chân.
16
Trọng lực là lực tác dụng qua trọng tâm theo phương thẳng đứng và luôn có
hướng từ trên xuống dưới. Khi di chuyển trọng tâm để điểm rọi của trọng tâm rời
khỏi diện tích chân đế thì do tác động của trọng lực, độ ổn định của cơ thể không
còn và cơ thể có xu hướng đi nghiêng về phía điểm rọi. Do vậy nếu kết hợp đúng
việc di chuyển trọng tâm với đạp chân thì việc di chuyển sẽ nhẹ nhàng và hiệu
quả hơn.
Lực đạp chân là động lực chủ yếu khi di chuyển, khi đạp VĐV tác dụng vào
mặt đất một lực và lực phản từ đất tác dụng lại cơ thể một lực bằng độ lớn cùng
phương song ngược chiều với lực đạp đó. Trong trường hợp này lực phải có
hướng đi từ điểm chống qua trọng tâm cơ thể, phản lực chống gồm hai thành
phần, thành phần thẳng đứng của lực này có tác dụng chống đỡ và đẩy cơ thể lên

cao, thành phần nằm ngang của lực này có tác dụng đẩy cơ thể di chuyển theo
chiều ngang. Góc đạp càng nhỏ thành phần nằm ngang càng lớn. Chính vì vậy
quá trình di chuyển VĐV luôn luôn phải khuỵu gối ở hướng di chuyển để tạo
góc độ đạp nhỏ, kết hợp với lực đạp chân của chân đế nhằm tăng thành phần
nằm ngang của lực đưa cơ thể tiến hoặc lùi để thi đấu.
Trong thi đấu cầu lông tình huống cầu luôn biến đổi rất phức tạp. Vì vậy di
chuyển trong cầu lông phải kết hợp với xuất phát cao, bắt ngay tốc độ di chuyển,
dừng lại rồi xuất phát. Do phải biến tốc liên tục như vậy, nên di chuyển trong cầu
lông không chỉ phụ thuộc vào tốc độ nhanh hay chậm mà còn phụ thuộc vào
nhiều năng lực khác của riêng mỗi VĐV như:
- Yếu tố phán đoán: Đây là yếu tố quan trọng trong cầu lông, đòi hỏi VĐV
phải có phản ứng nhanh và phán đoán chính xác, có như vậy mới giúp VĐV lựa
chọn được kỹ thuật di chuyển bước chân chính xác, hợp lý và đạt hiệu quả cao
khi thi đấu.
17
- Tư thế chuẩn bị: Là cơ sở kỹ thuật cho tất cả các động tác. Tư thế chuẩn bị
hợp lý tạo điều kiện cho động tác di chuyển và thi đấu đạt hiệu quả.
Ở tư thế chuẩn bị bao giờ cũng cần hạ thấp trọng tâm và trọng tâm cơ thể
phải hơi dồn về trước mũi bàn chân. Khoảng cách giữa hai chân rộng bằng vai
hoặc hơn vai một chút, đứng ở tư thế chân trước chân sau cách nhau khoảng nửa
bàn chân, gối hơi khuỵu, mắt nhìn thẳng quan sát cầu.
- Kỹ thuật di chuyển bước chân do trọng lực: Tiến hành khi trọng tâm rời
khỏi chân đế để gây ra lực di chuyển cơ thể. Di chuyển trọng lực có ảnh hưởng
rất lớn đến sự di chuyển nói chung và di chuyển do đạp chân nói riêng. Nếu di
chuyển do trọng lực cùng hướng với di chuyển đạp chân thì sẽ có hiệu quả cao,
còn nếu di chuyển ngược hướng thì sẽ tạo ra chuyển động quay cơ thể mất thăng
bằng, dễ ngã.
- Di chuyển do đạp chân: Là sự di chuyển quan trọng nhất. Trong quá trình
di chuyển lực tác động do đạp chân thông qua sự thay đổi của trọng tâm dẫn đến
sự thay đổi của cơ thể. Nó là cơ sở của di chuyển bước nhảy trong cầu lông.

- Yếu tố điều chỉnh vị trí sau khi thi đấu: Sau khi thi đấu VĐV phải điều
chỉnh vị trí đứng của mình. Đây là vấn đề cần được giải quyết trong quá trình
thi đấu. Mục đích chủ yếu là làm cho VĐV trước mối đường thi đấu có được
tư thế chuẩn bị tốt, di chuyển nhanh, chọn thời điểm, vị trí tiếp xúc cầu hợp lý
nhất.
Tóm lại, trong thực tiễn tập luyện cũng như thi đấu, kỹ thuật di chuyển
bước chân rất đa dạng và phức tạp. Nó đóng vai trò đặc biệt quan trọng, ảnh
hưởng to lớn đến kết quả của trận đấu. Do đó giáo viên, huấn luyện viên,… cần
nắm vững những yếu tố trên để huấn luyện sức nhanh di chuyển cho VĐV một
cách thích hợp và hiệu quả nhất.
1.3. Kỹ thuật di chuyển trong tập luyện và thi đấu Cầu lông.
18
Di chuyển trong tập luyện và thi đấu Cầu lông là một trong những kỹ thuật
rất quan trọng. Đây là kỹ thuật cơ bản nhất cần được giảng dạy và tiếp thu đầu
tiên, cần phải tập luyện đến mức tự động hoá các kỹ thuật di chuyển cơ bản trong
Cầu lông. Để đạt thành tích cao trong tập luyện và thi đấu cần có sự phối hợp hết
sức chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các động tác kỹ thuật với nhau. Kỹ thuật di chuyển
không tốt sẽ làm giảm tốc độ di chuyển, khi tốc độ di chuyển bị giảm thì ảnh
hưởng lớn đến việc triển khai các kỹ thuật đánh trả. Trong Cầu lông kỹ thuật di
chuyển được chia làm 3 loại sau:
- Di chuyển đơn bước.
- Di chuyển nhiều bước.
- Di chuyển nhảy bước.
1.3.1. Di chuyển đơn bước:
Là sự di chuyển chỉ thay đổi vị trí của một chân, còn chân kia vẫn giữ
nguyên. Kỹ thuật này được sử dụng nhiều trong các trường hợp cầu đối phương
đánh sang ở gần người (phải - trái - trước - sau, sát người). Kỹ thuật này được áp
dụng phối hợp với các kỹ thuật phòng thủ.
Tư thế chuẩn bị: hai chân đứng song song rộng bằng vai, gối khuỵu, trọng
tâm thấp dồn vào giữa hai chân, người hơi đổ về trước, lưng cong, đầu ngửa, mắt

theo dõi cầu, hai tay co để tự nhiên. Từ tư thế này ta có các bước di chuyển sau:
“Theo Giáo trình Cầu lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
- Di chuyển một bước lên lưới đánh cầu thuận tay: Nếu đối phương đánh
cầu sang ở bên phải, phía trước thì dùng chân trái làm trụ, chân phải bước chếch
lên trước sang phải một bước dài, ngắn tùy theo điểm cầu rơi, góc bước khoảng
45
0
, chân phải khuỵu gối, trọng tâm dồn nhiều vào chân phải, người hơi đổ về
trước ở tư thế đánh cầu bên phải.

19
- Di chuyển một bước lên lưới đánh cầu trái tay: Khi phát hiện đối phương
đánh cầu sang bên trái phía trước, vẫn dùng gót chân trái làm trụ, xoay mũi chân
sang trái tạo với đường đánh cầu một góc từ 85
0
– 90
0
. Chân phải bước lên trước
vòng sang trái một bước dài, ngắn tùy theo điểm cầu rơi. Bàn chân phải tạo với
hướng đánh cầu một góc từ 130
0
– 135
0
. Gót chân phải và mũi bàn chân trái nằm
trên một đường thẳng gần như song song với hướng đánh cầu được kéo dài. “Theo
Giáo trình Cầu lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
- Di chuyển một bước lùi đánh cầu thuận tay: Trong thi đấu nếu cầu đối
phương đánh sang rơi sát người hoặc phía sau bên phải thì vẫn dùng gót chân trái
làm trụ, xoay bàn chân sang phải tạo với hướng đánh một góc từ 130
0

– 135
0
.
Bàn chân phải bước lùi về sau một bước rộng từ 50 – 60cm sao cho mũi bàn
chân phải và gót bàn chân trái nằm trên một đường thẳng song song với hướng
đánh cầu. Bàn chân phải tạo với hướng đánh một góc 45
0
, trọng tâm dồn vào
chân phải, toàn thân tạo thành tư thế đánh cầu bên phải. “Theo Giáo trình Cầu
lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
- Di chuyển một bước lùi đánh cầu trái tay: Trong tình huống, nếu cầu đối
phương đánh sang rơi sát người hoặc phía sau bên trái thì dùng gót chân phải
làm trụ, xoay mũi bàn chân sang trái tạo với hướng đánh cầu một góc 130
0
–
135
0
. Chân trái bước lùi về sau sang trái một bước từ 50 – 80cm sao cho mũi bàn
chân trái và gót bàn chân phải cùng nằm trên một đường thẳng song song với
hướng đánh cầu. Bàn chân trái tạo với hướng đánh một góc 45
0
, trọng tâm dồn
vào chân trái toàn thân ở tư thế đánh cầu trái. : “Theo Giáo trình Cầu lông nhà
xuất bản Thể dục thể thao.”
1.3.2. Di chuyển nhiều bước:
Di chuyển bước đơn chỉ cho phép đấu thủ thi đấu với những quả cầu rơi
quanh người trong phạm vi bán kính từ 1m - 1,5m. Còn những quả cầu đối
phương đánh sang cách xa người thì phải sử dụng di chuyển nhiều bước mới
20
thực hiện được động tác đánh cầu.

Di chuyển nhiều bước là sự di chuyển có sự thay đổi vị trí của hai chân và
thường là từ hai bước trở lên. Kỹ thuật này được sử dụng thường xuyên và có
ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của kỹ thuật các động tác tay cũng như việc
thực hiện các dạng chiến thuật. Đây là kỹ thuật rất đa dạng và phong phú, là
động tác để phối hợp với các kỹ thuật tấn công và phòng thủ cơ bản không thể
thiếu trong tập luyện và thi đấu Cầu lông. Ở kỹ thuật này, tư thế chuẩn bị cũng
như ở di chuyển đơn bước tiếp đó dùng sức đạp của chân và đổ trọng tâm về
hướng di chuyển đẩy người đi, hai bước chân bước luân phiên đến điểm rơi của
cầu với tần số nhanh - chậm, dài - ngắn, tuỳ vào tình huống cầu bay tới. Ở đây
tốc độ càng lớn thì khả năng tiến lại vị trí rơi cầu càng nhanh.
Di chuyển nhiều bước gồm:
- Di chuyển ngang: Từ tư thế chuẩn bị cơ bản, đứng ở giữa sân, nếu di
chuyển sang phải thì đạp mạnh chân trái, đồng thời quay người 90
0
sang phải, đổ
trọng tâm sang phải, bước chân trái về trước sau đó bước tiếp chân phải, gối
khuỵu trọng tâm thấp, cứ như thế bước luân phiên đến đường biên dọc. Bước
cuối cùng chân phải ở trước chạm mép đường biên, gối khuỵu trọng tâm lúc này
dồn vào chân phải, người ở tư thế đánh cầu phải. Sau đó dùng lực đạp mạnh
chân phải quay vòng thân người sang trái – ra sau 180
0
, đồng thời với việc quay
thân, chân phải bước xoay chân theo hướng ngược lại. Sau đó chân trái rồi lại
chân phải, bước cuối cùng khi sang trái là chân phải ở trước và cham đường biên
dọc bến trái để tạo thành tư thế đánh cầu trái. Cứ như thế tiền hành sang phải,
sang trái liên tục, lúc đầu tập với tốc độ chậm sau đó nâng dần lên. “Theo Giáo
trình Cầu lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
- Di chuyển tiến lùi: Di chuyển tiến lùi là thực hiện các bước di chuyển đưa
cơ thể di chuyển về phía trước hay lùi về phía sau để đánh cầu. Từ tư thế chuẩn
bị cơ bản ở cuối sân, VĐV đổ người về phía trước đồng thời đạp mạnh chân

21
thuận bước về trước, sau đó bước tiếp chân kia, trọng tâm hạ thấp gối khuỵu,
bước dài. Bước cuối cùng ở gần lưới sao cho chân thuận ở trên để thực hiện
động tác đánh cầu phía trước, trọng tâm dồn vào chân trước, sau đó đạp nhanh
chân trước theo hướng ngược lại và bước lùi về sau, thân trên ngửa ra và trọng
tâm lại đổ về sau ở tư thế cao. Cứ di chuyển lùi bằng hai chân luân phiên như
vậy cho đến cuối sân sao cho chân thuận trong bước cuối cùng ở lại phía sau
chạm vào đường biên ngang để tạo thành tư thế đánh cầu đúng. Quá trình di
chuyển lùi chú ý trọng tâm cao, đầu ngửa, mắt theo dõi cầu, bước dài và tần số
nhanh. “Theo Giáo trình Cầu lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
1.3.3. Di chuyển bước nhảy:
Là kỹ thuật đặc biệt quan trọng gắn liền với óc quan sát, phán đoán và khả
năng phản xạ nhanh. Trong kỹ thuật này phải sử dụng một lực lớn nhất với tốc
độ cao nhất để thực hiện các động tác xảy ra nhanh như cứu cầu, bật nhảy đập
cầu và thi đấu nhanh trên lưới. Di chuyển bước nhảy gồm:
- Nhảy về trước.
- Di chuyển bước nhảy có bước đệm.
- Di chuyển bật nhảy lên cao.
- Nhảy về trước: là kỹ thuật rất quan trọng trong phối hợp phòng thủ, được
áp dụng nhiều để đỡ những quả bỏ nhỏ, sát lưới hay dọc hai biên, kỹ thuật này
rất hiệu quả vì nhanh và hợp lý với nhiều quả cầu rơi xa người mà bước đơn di
chuyển không có kết quả. Để thực hiện tốt kỹ thuật này đòi hỏi phải có tốc độ di
chuyển tối đa, khi thực hiện kỹ thuật cứu cầu, đập cầu nhanh trên lưới người
chơi phải di chuyển thật nhanh đến điểm cầu rơi. Tốc độ lớn có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng với kỹ thuật nhảy về trước, bước di chuyển này sử dụng lực bột phát
của đôi chân là chính, để phát triển đòi hỏi phải có các bài tập sức bật phù hợp.
Tư thế chuẩn bị cơ bản, VĐV dùng sức mạnh bột phát của chân bật mạnh
đưa cơ thể lao lên cao về trước theo hướng di chuyển. Chân thuận cùng với tay
22
cầm vợt nhanh chóng vươn dài về trước, chân kia vẫn ở phía sau, người lúc này

có giai đoạn bay trên không về hướng di chuyển. Khi chạm đất chân phải xuống
trước, mũi bàn chân xoay sang trái để hoãn xung, gối khuỵu trọng tâm dồn vào
chân trước. Người và tay cầm vợt vươn dài về trước tới điểm cầu rơi và thực
hiện động tác đánh cầu. Sau khi đánh xong nhanh chóng đạp mạnh chân trước
theo hướng ngược lại để đẩy người về tư thế chuẩn bị. “Theo Giáo trình Cầu
lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
- Di chuyển bước nhảy có bước đệm: Cũng giống như kỹ thuật nhảy về
trước nhưng khác ở chỗ động tác này có hai giai đoạn là bật cao và nhảy. Đầu
tiên hai chân dùng sức bột phát bật lên cao đưa cơ thể bay trên không về hướng
di chuyển, nhanh chóng dùng một chân tiếp xúc với mặt đất ( thường là chân
không thuận với tay cầm vợt) rồi lại nhanh chóng bật tiếp lần nữa đưa cơ thể bay
nhanh hơn về hướng di chuyển, chân thuận vươn dài về trước và tiếp đất giống
như di chuyển nhảy về trước để đánh cầu. “Theo Giáo trình Cầu lông nhà xuất
bản Thể dục thể thao.” Kỹ thuật này đòi hỏi người tập phải có tốc độ và sức
mạnh lớn để nhanh chóng di chuyển tiếp xúc với đường cầu của đối phương.
- Di chuyển bật nhảy lên cao: Kỹ thuật này cho phép VĐV khống chế
chiều cao của đường cầu bay đến, tranh thủ thi đấu sớm, nhanh… Hoàn thiện kỹ
thuật di chuyển bật nhảy lên cao kết hợp với sức bật lớn nhất VĐV có khả năng
dứt điểm tốt nhiều đường cầu cao của đối phương, hạn chế khả năng tấn công
của đối phương, chiếm thế chủ động và ghi điểm. Khi hoàn thiện kỹ thuật này sẽ
là một trong những điều kiện nâng cao tốc độ di chuyển, giúp cho VĐV có được
tốc độ lớn nhất trong di chuyển.
Kỹ thuật di chuyển và tốc độ di chuyển có mối quan hệ qua lại, kỹ thuật tốt
giúp cho tốc độ di chuyển tốt và ngược lại, tốc độ được nâng cao giúp cho VĐV
sử dụng kỹ thuật đạt hiệu quả cao.
23
Thông thường VĐV ở tư thế chuẩn bị chân trước, chân sau, trọng tâm dồn
vào chân trước, gối khuỵu, lưng cong, đầu ngửa tay cầm vợt giơ cao, mặt vợt
ngang chán. Khi thực hiện động tác bật nhảy đánh cầu thì nhanh chóng chuyển
trọng tâm từ chân trước ra sau, chân trái rời mặt đất trước, đồng thời chân phải

bật mạnh tiếp theo đưa cơ thể lên cao, khi cảm giác thấy người lên cao nhất thì
thực hiện động tác đánh cầu, khi rơi xuống chân chạm đất trước là chân ngược
lại với tay cầm vợt, sau đó chân kia hạ xuống tiếp và nhanh chóng đưa cơ thể về
tư thế ban đầu. “Theo Giáo trình Cầu lông nhà xuất bản Thể dục thể thao.”
Các bài tập được sử dụng để nâng cao tốc độ di chuyển trong Cầu lông phụ
thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có khả năng phản xạ của VĐV trước những
cú đánh của đối phương. Khả năng phán đoán được đường cầu có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng với việc sử dụng tốc độ các kỹ thuật di chuyển để đến được vị trí
cầu rơi khác nhau.
* Những điều cần chú ý trong di chuyển bước chân của cầu lông hiện đại:
- Lựa chọn vị trí đứng thích hợp: Trong đánh đơn VĐV chọn vị trí thích
hợp nhất là vị trí tại trung tâm sân. Tại vị trí này VĐV luôn ở tư thế chuẩn bị
đứng trên hai chân, chủ yếu trên mũi bàn chân, luôn luôn chủ động để phán đoán
di chuyển đến vị trí đánh cầu một cách nhanh nhất
- Lực bột phát của chân là hạt nhân của di chuyển bước chân đánh cầu:
Để tạo cho bước di chuyển luôn luôn có một nguồn lực sẵn sàng bột phát,
VĐV cần dồn đều trọng tâm trên hai mũi bàn chân. Sự dịch chuyển trọng tâm
thông qua các cử động nhỏ của hai chân có tác dụng tạo lực bột phát kết hợp
với các kỹ thuật sử dụng linh hoạt các bước bật nhẩy đánh cầu để khống chế
sớm đường cầu đối phương đánh sang sân mình có một ý nghĩa rất quan trọng.
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ di chuyển.
Để phát triển được tốc độ di chuyển trong Cầu lông bao gồm hai yếu tố sau: Sự
24
hoàn thiện về kỹ thuật và tăng cường phát triển thể lực tương ứng.
1.4.1. Hoàn thiện về kỹ thuật:
Kỹ thuật di chuyển trong Cầu lông bao gồm một nhóm các loại hình di
chuyển như di chuyển bước đơn, di chuyển nhiều bước và di chuyển bước nhảy.
Dựa vào phương hướng di chuyển người ta lại chia các loại hình di chuyển đó ra
thành các kỹ thuật di chuyển tiến, lùi, sang trái, sang phải, di chuyển chéo sân
(giáo trình Cầu lông).

Trong tập luyện và thi đấu Cầu lông VĐV không thể chỉ đứng tại chỗ thi
đấu dù quả cầu đó đối phương có đánh vào giữa người mình, những trường hợp
như vậy VĐV vẫn phải di chuyển một bước hoặc tiến, hoặc lùi, hoặc sang trái,
hoặc sang phải để đảm bảo tư thế thi đấu hợp lý. Với những quả cầu đối phương
đánh ở xa vị trí chuẩn bị của mình, VĐV không thể chỉ di chuyển một bước mà
với tới thì việc thực hiện di chuyển 2 - 3… bước hoặc sử dụng bước nhảy dài là
điều bắt buộc phải làm. Tuy nhiên trong tất cả kỹ thuật di chuyển dù là đơn
bước, đa bước hay bước nhảy trong tập luyện và thi đấu Cầu lông đều có một
điểm chung là trước khi thực hiện động tác đánh cầu dù bên phải hay bên trái thì
chân cùng với tay cầm vợt cũng luôn ở phía trước. Còn với những động tác thi
đấu trên cao (cả những động tác phối hợp bật nhảy) thì chân ngược với tay cầm
vợt lại luôn ở phía trước. Điều này cho thấy mặc dù di chuyển trong Cầu lông
bao gồm nhiều các kỹ thuật khác nhau song nhìn chung đây là nhóm kỹ thuật có
thể tiếp thu một cách dễ dàng nếu như người tập có sự chú ý ngay từ những buổi
tập đầu.
Sự kém hoàn thiện về kỹ thuật di chuyển bước chân cũng dẫn đến tình trạng
người tập không phát huy được tính chủ động trong thi đấu, để điều chỉnh quả
cầu theo ý muốn, hoặc VĐV không thể phát huy được lực tối đa trong những quả
cầu cần sử dụng đến sức mạnh tổng hợp của toàn bộ cơ thể. Như vậy muốn thi
25