sang kien kinh nghiem lop 1

trờng tiểu học QUỳNH LƯU
Sáng kiến kinh nghiệm
Rèn nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng cho học
sinh lớp 1 để làm cơ sở cho việc viết chữ đẹp
Giáo Viên: Bùi Thị Phơng
Năm Học : 2010 - 2011
Phần I : Lí do chọn đề tài
Chữ viết đẹp của học sinh là vấn đề đợc mọi ngời trong và ngoài ngành Giáo Dục Đào
tạo quan tâm lo lắng . Ngời xa có đã nói : nét chữ nết ngời là hàm ý hai vấn đề : Thứ
nhất, nét chữ thể hiện tính cách con ngời ; thông qua rèn luyện chữ viết mà giáo dục
nhân cách con ngời . Vì vậy phong rào vở sạch chữ đẹp vừa alf mục đích , vừa là
phơng tiện trong quá trình rèn luyện học sinh viết đúng , dẫn tới việc viết đẹp cho học
sinh , nó góp một phần vào việc giáo dục toàn diện cho học sinh ngay từ lớp 1.
Phần II : Cơ sở khoa học và thực tiễn để chọn đề tài
Học sinh lớp 1 ngày đầu tiên đi học ở trờng phổ thông còn rất nhiều bỡ ngỡ. Việc làm
quen với chữ viết đối với các em thật khó khăn bởi đôi tay còn vụng về, lóng ngóng. Là
giáo viên dạy lớp 1 đã nhiều năm, tôi luôn trăn trở suy nghĩ một câu hỏi: ở lớp 1 có nên
tiến hành dạy các em viết đẹp ngay không? Sau nhiều năm đúc rút qua việc giảng dạy
1
môn Tập Viết tôi nhận thấy rằng đối với học sinh lớp 1 nếu cùng một lúc đòi hỏi các em
viết đúng, viết đẹp ngay là một điều không thực tế, khó có thể thực hiện đợc. Do vây đối
vói từng lớp, giáo viên cần lựa chọn mục tiêu trọng tâm của môn học phù hợp với lứa
tuổi để học sinh tiếp thu bìa một cách vững chắc nên tôi đã xác định muốn viết chữ đẹp
thì việc đầu tiên cần làm ở lớp 1 là rèn cho trẻ có nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng thì mới
ccó cơ sở để viết chữ đẹp. Đây chính là yêu cầu có tính quyết định trong việc rèn viết chữ
đẹp cho suốt quá trình học tập của HS.
PhầnIII: Các biện pháp tiến hành
Muốn HS viết đúng để dẫn đến viết đẹp tôi đã kiên trì thực hiện một số biện pháp sau:
Biện pháp thứ nhất :
Chuẩn bị mọi điều kiện để học sinh viết đúng :
a. Điều kiện về t thế ngồi viết .

Ngay từ khi vào lớp ở tuần đầu tôi hớng dẫn học sinh rất kĩ về t thế ngồi viết một cách
thoải mái nhất, không gò bó ( dễ gây tê mỏi ). hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định
mới điều khiển cây bút theo sự chỉ huy của não đợc. Ngồi quá cao, đầu phải cúi gằm
xuống. Ngồi quá thấp, đầu phải nhìn lên ( điều này phụ thuộc vào bàn ghế phải thích hợp
kích cỡ học sinh). Tuyệt đối không quỳ, nằm, ngồi viết tùy tiện. Khoảng cách từ mắt đến
tầm 25 cm đến 30cm là vừa ( hơn một gang tay ngời lớn ); không đợc nhìn quá gần vở vì
thiếu ánh sáng sẽ dẫn đến cận thị .
- Cột sống lng luôn ở t thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghé ngồi. Không ngồi
vặn vẹo, lâu dần thành có tật, dẫn đến lệch cột sống, rất khó chữa sau nay.
- Hai chân thoải mái, không để chân co, chân duỗi khiến cột sống phải lệch vẹo và
chữ viết sẽ xiên lệch theo.
- Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ lấy mép vở cho khỏi xô lệch , đồng thời làm
điểm tựa cho trọng lợng nửa ngời bên trái.
b/ Hớng dẫn cách cầm bút đúng:
- Tay phải cầm chắc bút bằng 3 ngón tay ( cái , trỏ , giữa ). Đầu ngón trỏ cách đầu
ngòi bút chừng 2,5cm. Mép bàn tay là điểm tựa của cánh tay phải khi đặt bút
xuống bàn viết . Lúc viết, điều khiển cây bút bằng các cơ cổ tay và các ngón tay.
- Không để ngửa bàn tay quá, tạo nên trọng lợng tì xuống lng của hai ngón tay út va
áp út ( ngón deo nhẫn ). Ngợc lại không úp quá nghiêng bàn tay về bên trái (nhìn
từ trên xuống thấy cả 4 ngón tay: trỏ, giữa, áp út và út ).
Các t thế tay cầm bút không đúng sẽ dẫn đén các cố tật sau này khó chữa nh: căng
cứng,mỏi cơ gân bàn tay; viết chóng mỏi tay;ra nhiều mồ hôi tay;không thẻ viết lâu, viết
nhanh đợc.
ở giai đoạn viết chì , cần chuẩn bị chu đáo cho đầu nét chì hơi nhọn đúng tầm. nếu quá
nhọn dẫn đến nét chữ quá mảnh, đôi khi còn chọc thủng giấy.Ngợc lại, đầu nét chì quá
tù, nét chữ quá to, chữ viết ra rất xấu.
Cầm bút xuôi theo chiều ngồi.Góc đọ bút đặt so với mặt giấy khoảng 45 độ. Tuyệt đối
không cầm bút dựng đứng 90 độ. Đa bút từ trái qua phải từ trên xuống dới các nét đa lên
hoặc đa sang ngang phải thật nhẹ tay, không ấn mạnh đầu bút vào mặt giấy.
Biện pháp thứ hai :

Rèn viết đúng trọng tâm từ nhóm chữ
Nếu cùng một lúc đòi hỏi học sinh viết đúng và đẹp ngay là diều rất khó thực hiện, mặt
khác căn cứ vào đặc điểm cấu tạo nét và mối quan hệ về cách viết các chữ cái đến học
sinh viết đúng kĩ thuật ngay từ đầu tôi chia nhóm chữ và xác định chữ trọng tâm đại diện
cho mỗi nhóm chữ hcj sinh hay sai chỗ nào, học sinh gặp khó khăn gì khi viét các chữ ở
nhóm đó.
Nhóm 1: Gồm các chữ : m n i u v r t
Với nhóm chữ này học sinh hay thắc mắc lỗi viết cha đúng nét nối giữa các nét, nét móc
thờng bị đổ nghiêng, khi hất lên thờng choãi chân ra nên không đúng .
- Để khắc phục nhợc điểm trên ngay từ nét bút đầu tiên tôi đặt trọng tâm rèn luyện học
sinh viết nét móc ngợc, móc 2 đầu thật đúng, thật ngay ngắn trớc khi ghép các nét tạo
thành chữ. Khi ghép chữ tôi luôn chú ý minh họa rõ nét điểm đặt bút, điểm dừng bút của
mỗi nét để chữ viết cân đối, đẹp.
2
- Từ các nét cơ bản ở nhóm chữ thứ nhất đợc viết đúng kĩ thuật học sinh sẽ có cơ sở viết
chữ ở nhóm thứ 2 dễ hơn.
Nhóm thứ 2: gồm các chữ : l b h k y
ở nhóm chữ này học sinh hay viết sai điểm giao nhau của nét và chữ viết còn cong vẹo.
- Để giúp học sinh viết đúng điểm giao nhau của các nét khuyết tôi luôn cho học sinh
xác định rõ ràng điểm giao nhau của nét khuyết bằng 1 dấu chầm nhỏ và rèn cho học
sinh thói quen luôn đa bút từ điểm bắt đầu qua đúng chấm rồi mới đa bút lên tiếp thì mới
viết đúng.
- Đối với học sinh lớp 1 để viết đợc nhóm chữ này thẳng, ngay ngắn thì cần rèn cho học
sinh biết viết nét sổ thật đúng,thật thẳng ở ngay các bài nét chữ cơ bản khi nào thành
thạo thì mới tiến hành viét nét khuyết .
Nhóm 3 : Gồm các chữ : o ô ơ ă â
Với nhóm chữ này nhiều ngời cứ nghĩ là đơn giản nhng thực tế hầu hết học sinh viết sai
từ chữ O nh chiều ngang quá rộng hoặc quá hẹp, nét chữ không đều đầu to đầu bé.
chính vì vậy ở nhóm chữ này tôi xác định cần dạy học sinh viết đúng chữ O để làm cơ sở
cho viết đúng các chữ khác trong nhóm. vậy thì O viết thế nào cho đúng? Điểm đặt bút

từ đâu? chiều ngang chiếm tỉ lệ bao nhiêu so với chiều cao? Đó là việc làm rất khó đểcho
học sinh xác định đợc. Vì vậy khi dạy chữ O tôi kẻ một ô vuông trên bảng rồi chia ra 3
phần bằng nhau, đánh dấu 4 điểm ở giữa các cạnh hình chữ nhật, dùng phấn màu chấm
hình chữ O sau đó tô lên các dấu chấm,vừa tô vừa giảng kĩ, nhấn mạnh điểm đặt bút đầu
tiên và điểm dừng bút chính là điểm để viết thêm dấu , chữ O và điểm để nối các nét
chữ khác khi viết nhanh. Viết đợc chữ O đúng học sinh dễ dàng viết đúng các chữ cái
khác trong nhóm.
Giai đoạn viết hoa :
Sau 4 năm dạy chơng trình cải cách tôi nhận thấy phần dạy học sinh làm quen với việc tô
chữ hoa còn có sự mâu thuẫn: Trong sách hớng dẫn: Qui trình là:
- GV tô chữ hoa mẫu trên bảng lớp.
- Học sinh viết chữ hoa vào bảng con trớc rồi mới tập tô chữ hoa trong vở nên rất khó
khăn cho học sinh,cứ đến giờ viết chữ hoa nhiều em lo lắng vì viết quá khó. Sau khi tìm
hiểu tâm lý và thử nghiệm tôi mạnh dạn chuyển đổi quy trình khác với sách hớng dẫn đó
là:
-GV tô màu trên bảng lớp
-Học sinh tô vào vở
-Phần củng cố học sinh mới luyện viết chữ hoa vào bảng con .
Bằng cách suy nghĩ thay đổi quy trình ở sách hớng dẫn học sinh bớt căng thẳng và phấn
khởi khi đã đợc tô chữ trớc khi tập viết chữ hoa do vậy chất lợng viết chữ hoa của học
sinh lớp tôi có nhiều tiến bộ.
Sau khi chia các nhóm chữ, xác định trọng tâm cần dạy kĩ ở mỗi nhóm tôi luôn đặt ra
một kế hoạch rèn chữ hàng tuần, hàng tháng 1 cách cụ thể. Mỗi tuần tôi rèn một nhóm
chữ nhất định, rèn đúng loại chữ này thì mới chuyển sang loại chữ khác, loại chữ này viết
đúng kỹ thuật mới chuyển sang rèn loại chữ khác rồi tiến tới rèn viết đẹp nên học sinh rất
say mê,phấn khởi, không căng thẳng lo lắng khi tập viết.
Sau mỗi bài viết cần nhận xét nét nào đợc, nét nào hỏng?. Tìm nguyên nhân vì sao
hỏng: Tại t thế cầm bút, ngồi viết không đúng quy định, tay đặt bút không có điểm tựa,
vì cha chuyển dịch bút đúng tầm tay đa bút, do vớng vấp cạnh bàn, mặt giấy không nhẵn,
mực xuống không đều Tóm lại có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chữ xấu trong khi

viết.
Sau khi phát hiện ra nguyên nhân chỗ viết hỏng, cần giúp trẻ rút kinh nghiệm, tránh vấp
phải sai sót tơng tự ở lần sau.
Khi viết thấy mỏi tay, mồ hôi tay ra nhiều, hoặc hoa mắt, nhức đầu, có nghĩa là ngồi quá
lâu, phải nghỉ giải lao, chuyển sang các hoạt động cơ bắp nh :vơn vai , hít thở, tập thể
dục Sau 4 đến 5 phút trở lại ngồi viết sẽ có hiệu quả hơn.
Biện pháp Thứ Ba:
Sự mẫu mực chữ viết của GV là phơng tiện quan trọng để dạy HS viết đúng, đẹp.
3
Ngời giáo viên phaỉ coi trọng việc trình bày trên bảng là trang viết mẫu mực của mình
cho học sinh noi theo.Do vậy việc khổ công rèn luyện viết đúng,viết đẹp,viết rõ ràng và
ngay ngắn là tiêu chí mọi GV đều phải đặt ra và thực hiện bằng đợc trong từng giờ
học,trong từng cách trình bày bảng sao cho khoa học, đẹp mắt.
Ngoài yêu cầu về viết đúng, viết đẹp tôi còn luôn chú ý tạo sự thống nhất trong cách
trình bày bảng ở từng phân môn và thể hiện bài dạy. Từ đó quy định cách trình bày bài
viết trong vở của học sinh để tạo ra sự thống nhất , chuẩn mực từ các chi tiết nhỏ
nhất(gạch chân, kẻ hết bài,kẻ hết buổi,cách ghi phân môn,cách trình bày bài thơ lục bát ,
thơ tự do và bài văn xuôi ).Hay khi chấm bài tôi rất chú ý đến việc chữa lỗi kĩ cho học
sinh kết hợp với lời phê chính xác, mang tính khích lệ, chỉ bảo, luôn chứa đựng tình cảm,
động viên học sinh để học sinh tự tin vào bản thân khi viết bài và nhận ra những tồn tại
cần khắc phục.
VD: Đối với học sinh viết đúng, viết đẹp:
Bài em viết đúng. Nét chữ mềm mại - Đáng khenĐối với học sinh cha đúng mà có
tiến bộ
Chữ viết em đã có tiến bộ. Cô rất vui. Em hãy cố gắng hơn nữa
Nếu có những học sinh thờng viết sai tôi nhận xét thật rõ ràng những nét chữ sai đó và viết
mẫu cho các em 2,3 dòng để về nhà tập viết lại theo mẫu.
Em viết sai nét , hãy tập viết lại theo mẫu của cô
Biện Pháp Thứ T:
Kết hợp với cha mẹ học sinh và tổ chức tốt các phong trào thi đua.

Đặc điểm của học sinh lớp 1 là nhanh quên vì vậy việc rèn luyện viết chữ đúng,đẹp cần đ-
ợc làm thờng xuyên và liên tục ở mọi nơi mọi lúc, ngoài sự dạy dỗ của thầy cô ở lớp việc
cha mẹ giúp đỡ con rèn chữ ở nhà là một việc quan trọng vì vậy ngay buổi học đầu tiên
của năm học tôi đã trao đổi rất kĩ tầm quan trọng của việc rèn chữ cho học sinh lớp 1 và
phổ biến cách dạy các cháu ở nhà cho thống nhất với giáo viên ở lớp.
Một mặt nữa tôi luôn chú ý bồi dỡng lòng say mê và quyết tâm rèn chữ viết cho học sinh
thông qua các phong trào thi đua theo tuần, theo chủ điểm.VD: Mỗi tuần vào tiết sinh
hoạt lớp tôi thờng dành khoảng 10 phút để tổng kết đánh giá việc rèn chữ giữ vở của học
sinh.
- Ngoài việc phát động thi đua trong học sinh tôi còn giới thiệu các bài viết đẹp, các
trang viết đẹp của học sinh trong buổi họp cha mẹ học sinh để cha mẹ học sinh cùng thi
đua rèn luyện cho con em mình.
IV. Kết quả thực hiện.
Từ nhận thức của bản thân trên cơ sở thực tiễn chọn đề tài và các biện pháp triển khai đề
tài lớp tôi đã đạt đợc một số kết quả thực hiện nh sau:
- Mỗi tháng học sinh lớp tôi đều có tiến bộ về chữ viết, cụ thể:
T9: A = 50%
B = 50%
T10: A = 55%
B = 45%
T11: A = 60%
B= 40%
- Là lớp có vở sạch chữ đẹp với tỉ lệ cao
- Qua đợt kiểm tra thờng kì của trờng đợc khen là lớp có kĩ thuật viết tốt, đảm bảo chiều
cao, độ rộng của các con chữ.
Học sinh thích môn tập viết có lòng say mê rèn chữ giữ vở.

4