Qui trình đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong kiểm toán tài chính do công ty TNHH KPMG Việt Nam thực hiện

Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
LI M U
1. Tớnh cp thit ca ti
Trong kim toỏn bỏo cỏo ti chớnh (BCTC), mt trong nhng bc quan trng quyt
nh cht lng cuc kim toỏn l kim toỏn viờn (KTV) phi tin hnh ỏnh giỏ h thng
kim soỏt ni b (KSNB) v ri ro kim soỏt. Cụng vic ny khụng ch xỏc minh tớnh
hu hiu ca KSNB m cũn lm c s cho vic xỏc nh khi lng v phm vi thc hin
cỏc th nghim c bn trờn cỏc nghip v v s d, m bo tớnh hiu qu cho cuc kim
toỏn, t ú tit kim thi gian v chi phớ.
Ti cụng ty KPMG Vit Nam, ỏnh giỏ h thng KSNB c bit c chỳ trng
vỡ ú l bc quyt nh chin lc kim toỏn. Nu h thng KSNB ca khỏch hng
hot ng liờn tc v hiu qu thỡ KTV s tin hnh cỏc th nghim kim soỏt v gim
th nghim c bn. Cũn nu h thng KSNB khụng tt hoc hot ng kộm hiu qu thỡ
KTV s phi tng khi lng cụng vic do thc hin nhiu hn cỏc th nghim c bn.
Nhỡn chung, Vit Nam cỏc doanh nghip cha thc s chỳ trng n xõy dng h
thng KSNB. Do ú, h thng KSNB ca hu ht cỏc doanh nghip cũn yu kộm, ớt hiu
qu. Vỡ vy, ỏnh giỏ h thng KSNB l giai on rt quan trng trong qui trỡnh kim
toỏn ca KPMG.
2. i tng v phm vi nghiờn cu
- i tng nghiờn cu: Qui trỡnh ỏnh giỏ h thng KSNB trong KTTC.
- Phm vi nghiờn cu: Khỏch hng ca Cụng ty TNHH KPMG Vit Nam.
3. Phng phỏp nghiờn cu
Nhng phng phỏp nghiờn cu c s dng trong ti bao gm: Phng
phỏp phõn tớch, so sỏnh, quan sỏt, phng vn, kt hp nghiờn cu, tham kho ti liu v
s dng cỏc vớ d minh ho.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
1
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
4. Mc ớch nghiờn cu
- H thng húa cỏc vn mang tớnh lý thuyt v h thng KSNB v qui trỡnh
ỏnh giỏ h thng KSNB trong kim toỏn ti chớnh.

- Nghiờn cu thc trng qui trỡnh ỏnh giỏ h thng KSNB trong kim toỏn ti
chớnh do cụng ty TNHH KPMG Vit Nam thc hin.
- xut mt s gii phỏp v kin ngh hon thin qui trỡnh ỏnh giỏ h thng KSNB
nhm nõng cao cht lng dch v kim toỏn ca cụng ty TNHH KPMG Vit Nam.
5. Kt cu ca ti
Ngoi li m u, kt lun, danh mc ti liu tham kho v ph lc, ti c
chia thnh 3 phn:
Phn 1: H thng kim soỏt ni b v qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim soỏt
ni b trong kim toỏn ti chớnh
Phn 2: Thc trng qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim soỏt ni b trong kim
toỏn ti chớnh do cụng ty TNHH KPMG Vit Nam thc hin
Phn 3: Phng hng v gii phỏp hon thin qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim
soỏt ni b trong kim toỏn ti chớnh do cụng ty TNHH KPMG Vit Nam thc hin
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
2
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
PHN 1: Lí LUN CHUNG V H THNG KIM SOT NI B V
QUI TRèNH NH GI H THNG KIM SOT NI B TRONG
KIM TON TI CHNH
1.1 Lí LUN V H THNG KIM SOT NI B
1.1.1 Khỏi nim h thng kim soỏt ni b
Theo chun mc kim toỏn Vit Nam s 400, ỏnh giỏ ri ro v kim soỏt ni
b, H thng KSNB: L cỏc qui nh v cỏc th tc kim soỏt do n v c kim toỏn
xõy dng v ỏp dng nhm bo m cho n v tuõn th phỏp lut v cỏc qui nh,
kim tra, kim soỏt, ngn nga v phỏt hin gian ln, sai sút; lp BCTC trung thc v
hp lý; nhm bo v, qun lý v s dng cú hiu qu ti sn ca n v. H thng KSNB
bao gm mụi trng kim soỏt, h thng k toỏn v cỏc th tc kim soỏt.
1
U ban tiờu chun k toỏn c (Australian Accounting Standards Board) a
ra khỏi nim Kim soỏt l kh nng ca mt thc th trong vic chi phi quỏ trỡnh ra

quyt nh, trc tip hoc giỏn tip, trong mi quan h vi cỏc chớnh sỏch ti chớnh v
vn hnh ca mt thc th khỏc, qua ú to kh nng cho ch th ú vn hnh theo cỏc
mc tiờu ca ch th kim soỏt.
2
Theo Liờn on K toỏn Quc t (IFAC), H thng KSNB l mt h thng
chớnh sỏch v th tc c thit lp nhm t c bn mc tiờu sau: bo v ti sn ca
n v, bo m tin cy ca cỏc thụng tin, bo m vic thc hin cỏc ch phỏp lý
v bo m hiu qu ca hot ng.
3
T cỏc khỏi nim trờn, cú th thy: H thng kim soỏt ni b thc cht l cỏc hot
ng, bin phỏp, k hoch, quan im, ni qui chớnh sỏch v n lc ca mi thnh viờn
1, 3
GS.TS. Nguyn Quang Quynh - TS. Ngụ Trớ Tu, 2006, Giỏo trỡnh Kim toỏn ti chớnh, NXB i hc
Kinh t Quc dõn, H Ni
2
Alvin A.Arens James K.Locbbecke, 1997, Kim toỏn, NXB Thng kờ
3
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
3
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
trong t chc m bo cho t chc ú hot ng hiu qu v t c mc tiờu t ra
mt cỏch hp lý. Núi cỏch khỏc, õy l tp hp tt c nhng vic m mt n v cn lm
cú c nhng iu mun cú v trỏnh nhng iu mun trỏnh.
1.1.2 Vai trũ ca h thng kim soỏt ni b
Kim soỏt ni b l mt chc nng thung xuyờn ca cỏc n v, t chc v trờn c
s xỏc nh ri ro cú th xy ra trong tng khõu cụng vic tỡm ra bin phỏp ngn chn
nhm thc hin cú hiu qu tt c cỏc mc tiờu t ra ca n v.
Hỡnh 1.1: Vai trũ ca H thng kim soỏt ni b
Bo v ti sn ca n v
Ti sn vt cht ca n v cú th b ỏnh cp, lm dng vo nhng mc ớch

khỏc nhau hoc b h hi nu khụng c bo v bi cỏc h thng kim soỏt thớch hp.
iu tng t cng ỳng vi ti sn khụng l vt cht nh cỏc khon phi thu v cỏc ti
sn khỏc nh ti liu quan trng (cỏc hp ng bo mt vi Nh nc) v s sỏch (S
Cỏi tng hp v cỏc s Nht ký). S bo v vi s ti sn v s sỏch nht nh ó tr
nờn ngy cng quan trng k t khi cú cỏc h thng mỏy tớnh nh a t, cú th b phỏ
hoi nu nh khụng cn trng bo v chỳng.
Bo m tin cy ca cỏc thụng tin
Thụng tin kinh t, ti chớnh do b mỏy k toỏn x lý v tng hp l cn c quan
trng cho vic hỡnh thnh quyt nh ca cỏc nh qun lý. Nh vy cỏc thụng tin cung
cp phi m bo tớnh kp thi v thi gian, tớnh chớnh xỏc v tin cy v thc trng hot
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
4
Bo v ti sn ca n v
Bo m tin cy ca cỏc thụng tin
Bo m vic thc hin cỏc ch phỏp lý
Vai trũ ca
h thng
kim soỏt
ni b
m bo hiu qu hot ng & nng lc qun lý
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
ng, phn ỏnh y v khỏch quan cỏc ni dung ch yu ca mi hot ng kinh t
ti chớnh. Vớ d, giỏ bỏn sn phm c da mt phn vo thụng tin v chi phớ sn xut
sn phm.
Bo m vic thc hin cỏc ch phỏp lý
H thng KSNB c thit lp trong n v phi m bo cỏc quyt nh v ch
phỏp lý liờn quan n hot ng sn xut kinh doanh ca n v phi c tuõn th ỳng mc.
m bo hiu qu ca hot ng v nng lc qun lý
Cỏc quỏ trỡnh kim soỏt trong mt n v c thit k nhm ngn nga s lp li
khụng cn thit cỏc tỏc nghip, gõy ra s lóng phớ trong hot ng v s dng kộm hiu

qu cỏc ngun lc trong n v. Bờn cnh ú, nh kỡ cỏc nh qun lý thng ỏnh giỏ
kt qu hot ng trong n v c thc hin vi c ch giỏm sỏt ca h thng KSNB
n v nhm nõng cao kh nng qun lý, iu hnh ca b mỏy qun lý n v.
Mt h thng KSNB khụng th c xem l hon ton hiu qu m khụng cn
xột n s thn trng ó c tuõn th khi thit k v vn dng nú. Cho dự cỏc h thng
do con ngi cú th thit k ra l mt h thng lý tng nhng tớnh hiu qu ca nú vn
ph thuc vo kh nng v mc c lp ca nhng ngi s dng. õy chớnh l
nhng hn ch c hu ca h thng KSNB.
1.1.3 Nhng hn ch vn cú ca h thng kim soỏt ni b
Tuy nm trong mt th thng nht song bn mc tiờu trờn ụi khi cng cú mõu
thun vi nhau nh gia tớnh hiu qu ca hot ng vi mc ớch bo v ti sn, s
sỏch hoc cung cp thụng tin y v tin cy. Nhim v ca cỏc nh qun lý l xõy
dng mt h thng KSNB hu hiu v kt hp hi ho bn mc tiờu trờn. Vỡ th, mi h
thng KSNB dự c thit k hon ho n õu cng khụng th ngn nga hay phỏt
hin mi sai phm cú th xy ra, ú l nhng hn ch c hu ca h thng KSNB. Theo
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
5
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Chun mc kim toỏn quc t ISA 400, ỏnh giỏ ri ro v kim soỏt ni b, nhng
hn ch ú c xỏc nh nh sau:
4
- Ban giỏm c thng yờu cu giỏ phớ ca mt th tc kim tra khụng vt quỏ
nhng li ớch m th tc ú mang li nờn vic thit k th tc kim soỏt thc s hiu
hiu b gii hn bi chi phớ thc hin th tc ú.
- Phn ln cụng tỏc kim tra ni b thng tỏc ng n nhng nghip v lp i
lp li m khụng tỏc ng n nhng nghip v bt thng, trong khi nhng nghip v
bt thng mi d xy ra sai phm.
- Khụng loi tr c ri ro, sai sút ca con ngi xut phỏt t s thiu ch ý,
óng trớ, sai sút v xột oỏn hoc do khụng hiu cỏc ch th vỡ gian ln v sai sút thỡ tinh
vi hn so vi nhng bin phỏp phũng nga chỳng.

- Kh nng vt tm kim soỏt ca h thng KSNB do cú s thụng ng ca mt
ngi trong ban giỏm c hay mt nhõn viờn vi nhng ngi khỏc trong hay ngoi
n v.
- Kh nng nhng ngi chu trỏch nhim thc hin KSNB lm dng c quyn.
- Do cú s bin ng tỡnh hỡnh, cỏc th tc kim soỏt cú kh nng khụng cũn
thớch hp v do ú khụng c ỏp dng.
Vỡ nhng hn ch ny v vỡ KTV khụng th cú nhiu hn s m bo hp lý v
tớnh hiu qu ca quỏ trỡnh kim soỏt nờn hu nh luụn cú mt mc ri ro kim soỏt.
Do ú, c vi h thng KSNB c thit k hiu qu nht, KTV vn phi thu thp bng
chng kim toỏn ngoi vic kho sỏt cỏc quỏ trỡnh kim soỏt i vi hu ht cỏc mc
tiờu kim toỏn ca tng ti khon trng yu trờn BCTC.
4
GS.TS. Nguyn Quang Quynh - TS. Ngụ Trớ Tu, 2006, Giỏo trỡnh Kim toỏn ti chớnh, NXB i hc Kinh
t Quc dõn, H Ni
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
6
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Kim toỏn ni b l s phỏt trin cao cp ca h thng KSNB nhng khụng phi
l nn tng ca h thng KSNB. H thng KSNB chớnh l mt mt khụng th tỏch ri
ca h thng qun lý n v, bao gm cỏc yu t cú mi quan h tng h vi nhau.
1.1.4 Cỏc yu t ca h thng kim soỏt ni b
ỏp ng yờu cu qun lý cng nh m bo hiu qu trong hot ng cỏc n
v v t chc, cn xõy dng v khụng ngng cng c h thng KSNB vi bn yu t
chớnh: mụi trng kim soỏt, h thng thụng tin, cỏc th tc kim soỏt v h thng kim
toỏn ni b.
Hỡnh 1.2: Cỏc yu t ca h thng kim soỏt ni b
1.1.4.1 Mụi trng kim soỏt
Mụi trng kim soỏt bao gm ton b nhõn t bờn trong n v v bờn ngoi
n v cú tớnh mụi trng tỏc ng n vic thit k, hot ng v x lý d liu ca cỏc
loi hỡnh KSNB.

Hỡnh 1.3: Cỏc yu t ca mụi trng kim soỏt
Cỏc nhõn t thuc mụi trng kim soỏt chung ch yu liờn quan ti quan im, thỏi
v nhn thc cng nh hnh ng ca cỏc nh qun lý trong n v. Trờn thc t, tớnh
hiu qu ca hot ng kim tra kim soỏt trong cỏc hot ng ca mt t chc ph thuc
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
7
Mụi trng kim soỏt
Kim toỏn ni b
H thng thụng tinTh tc kim soỏt
c thự v qun lý
C cu t chc
Chớnh sỏch nhõn s
Cụng tỏc k hoch
y ban kim soỏt
Mụi trng bờn ngoi
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
ch yu vo cỏc nh qun lý ti n v ú. Nu cỏc nh qun lý cho rng cụng tỏc kim tra,
kim soỏt l quan trng v khụng th thiu c i vi mi hot ng trong n v thỡ mi
thnh viờn ca n v ú s cú nhn thc ỳng n v hot ng kim tra kim soỏt v tuõn
th mi qui nh cng nh ch ra. Ngc li nu hot ng kim tra kim soỏt b coi
nh t phớa cỏc nh qun lý thỡ chc chn cỏc qui ch v kim soỏt ni b s khụng c
vn hnh mt cỏch cú hiu qu bi cỏc thnh viờn ca n v. Cỏc nhõn t trong mụi
trng kim soỏt bao gm:
c thự v qun lý
Cỏc c thự v qun lý cp ti cỏc quan im khỏc nhau trong iu hnh hot
ng ca cỏc nh qun lý. Cỏc quan im ú s nh hng trc tip n chớnh sỏch, ch
, cỏc qui nh v cỏch thc t chc kim tra kim soỏt trong n v. Bi vỡ chớnh cỏc
nh qun lý ny, c bit l cỏc nh qun lý cp cao nht s phờ chun cỏc quyt nh,
chớnh sỏch v th tc kim soỏt s ỏp dng ti n v.
C cu t chc

C cu t chc c xõy dng hp lý trong n v s gúp phn to ra mụi trng
kim soỏt tt. C cu t chc hp lý m bo mt h thng xuyờn sut t trờn xung di
trong vic ban hnh cỏc quyt nh, trin khai cỏc quyt nh ú cng nh kim tra, giỏm sỏt
vic thc hin cỏc quyt nh ú trong ton b n v. Mt c cu t chc hp lý cũn gúp
phn ngn nga cú hiu qu cỏc hnh vi gian ln v sai sút trong hot ng ti chớnh k toỏn
ca n v.
Mt c cu t chc hp lý phi thit lp s iu hnh v kim soỏt trờn ton b
hot ng v cỏc lnh vc ca n v sao cho khụng b chng chộo hoc b trng: thc
hin s phõn chia tỏch bch gia cỏc chc nng, bo m s c lp tng i gia cỏc
b phn, to kh nng kim tra kim soỏt ln nhau trong cỏc bc thc hin cụng vic.
Chớnh sỏch nhõn s
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
8
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
S phỏt trin ca mi n v luụn gn lin vi i ng nhõn viờn v h luụn l
nhõn t quan trng trong mụi trng kim soỏt cng nh ch th trc tip thc hin mi
th tc kim soỏt trong hot ng ca n v. Nu nhõn viờn cú nng lc v tin cy, nhiu
quỏ trỡnh kim soỏt cú th khụng cn thc hin m vn m bo c cỏc mc tiờu ra
ca KSNB. Ngc li, dự n v cú thit k v vn hnh cỏc chớnh sỏch v th tc kim
soỏt cht ch nhng vi i ng nhõn viờn kộm nng lc trong cụng vic v thiu trung
thc v phm cht o c thỡ h thng KSNB khụng th phỏt huy hiu qu.
Cụng tỏc k hoch
H thng k hoch v d toỏn, bao gm cỏc k hoch sn xut, tiờu th, thu chi qu,
k hoch hay d toỏn u t, sa cha ti sn c nh, c bit l k hoch ti chớnh gm
nhng c tớnh cõn i tỡnh hỡnh ti chớnh, kt qu hot ng v s luõn chuyn tin trong
tng lai l nhng nhõn t quan trng trong mụi trng kim soỏt. Nu vic lp v thc hin
k hoch c tin hnh khoa hc v nghiờm tỳc thỡ h thng k hoch v d toỏn ú s tr
thnh cụng c kim soỏt rt hu hiu. Vỡ vy trong thc t cỏc nh qun lý thng quan tõm
xem xột tin thc hin k hoch, theo dừi nhng nhõn t nh hng n k hoch ó lp
nhm phỏt hin nhng vn bt thng v x lớ, iu chnh k hoch kp thi.

U ban kim soỏt
U ban kim soỏt bao gm nhng ngi trong b mỏy lónh o cao nht ca n
v nh thnh viờn ca Hi ng qun tr nhng khụng kiờm nhim cỏc chc v qun lý
v nhng chuyờn gia am hiu v lnh vc kim soỏt. U ban kim soỏt thng cú nhim
v v quyn hn sau: Giỏm sỏt s chp hnh lut phỏp ca cụng ty, kim tra v giỏm sỏt
cụng vic ca KTV ni b, giỏm sỏt tin trỡnh lp BCTC v dung ho nhng bt ng
(nu cú) gia Ban giỏm c vi cỏc KTV bờn ngoi. iu ny cho phộp cỏc KTV v cỏc
giỏm c tranh lun nhng vn liờn quan ti tớnh liờm chớnh hoc hnh ng ca Ban
qun tr.
Mụi trng bờn ngoi
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
9
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Cỏc nhõn t ny tuy khụng thuc s kim soỏt ca cỏc nh qun lý nhng cú nh
hng rt ln n thỏi , phong cỏch iu hnh ca h cng nh s thit k v vn
hnh cỏc qui ch v th tc KSNB. Thuc nhúm cỏc nhõn t ny bao gm: S kim soỏt
ca cỏc c quan chc nng ca nh nc, nh hng ca cỏc ch n, mụi trng phỏp
lý, ng li phỏt trin ca t nc...
1.1.4.2 H thng thụng tin
H thng thụng tin ch yu l h thng k toỏn ca n v bao gm h thng chng
t k toỏn, h thng s sỏch k toỏn, h thng ti khon k toỏn v h thng bng tng hp,
cõn i k toỏn. Trong ú, quỏ trỡnh lp v luõn chuyn chng t úng vai trũ quan trng
trong cụng tỏc KSNB ca n v.
Mc ớch ca h thng k toỏn ca mt t chc l s nhn bit, thu thp, phõn
loi, ghi s v bỏo cỏo cỏc nghip v kinh t ti chớnh ca t chc ú, tho món chc
nng thụng tin v kim tra ca hot ng k toỏn. Mt h thng thụng tin hu hiu phi
bo m cỏc mc tiờu kim soỏt chi tit:
- Tớnh cú thc: c cu kim soỏt khụng cho phộp ghi chộp nhng nghip v
khụng cú thc vo s sỏch ca n v;
- S phờ chun: bo m mi nghip v xy ra phi c phờ chun hp lớ;

- Tớnh y : bo m vic phn ỏnh trn vn cỏc nghip v kinh t phỏt sinh;
- S ỏnh giỏ: bo m khụng cú sai phm trong vic tớnh toỏn cỏc khon giỏ v phớ;
- S phõn loi: bo m cỏc nghip v c ghi chộp ỳng theo s ti khon
v ghi nhn ỳng n trong cỏc loi s sỏch k toỏn.
- Tớnh ỳng kỡ: bo m vic ghi s cỏc nghip v phỏt sinh c thc hin kp
thi theo ch qui nh;
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
10
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
- Quỏ trỡnh chuyn s v tng hp chớnh xỏc: s liu k toỏn c ghi vo s ph phi
c tng cng v chuyn s ỳng n, tng hp chớnh xỏc trờn cỏc BCTC ca n v.
i vi mt cụng ty nh cú s tham gia tớch cc ca ch s hu, h thng k toỏn
th cụng n gin ch yu ch cú mt k toỏn viờn cú nng lc v trung thc l cú th cung
cp mt h thng k toỏn y . Cũn mt cụng ty ln ũi hi mt h thng phc tp hn
bao gm s xỏc nh trỏch nhim rừ rng v cỏc th thc, chớnh sỏch bng vn bn.
1.1.4.3 Cỏc th tc kim soỏt
Cỏc th tc kim soỏt do cỏc nh qun lý xõy dng da trờn ba nguyờn tc c bn:
nguyờn tc bt kiờm nhim, nguyờn tc phõn cụng, phõn nhim rừ rng v ch u quyn.
Hỡnh 1.4: Cỏc nguyờn tc kim soỏt
Nguyờn tc phõn cụng phõn nhim
Theo nguyờn tc ny, trỏch nhim v cụng vic cn c phõn chia c th cho
nhiu b phn v cho nhiu ngi trong b phn. Vic phõn cụng phõn nhim rừ rng to
s chuyờn mụn hoỏ trong cụng vic, sai sút ớt xy ra v khi xy ra thng d phỏt hin,
vic qun lý s tt hn.
Nguyờn tc bt kiờm nhim
Nguyờn tc ny qui nh s cỏch li thớch hp v trỏch nhim trong cỏc nghip v
cú liờn quan nhm ngn nga cỏc sai phm v hnh vi lm dng quyn hn. Vớ d trong
t chc nhõn s khụng th b trớ kiờm nghim cỏc nhim v phờ chun v thc hin,
nhin v thc hin v kim soỏt, nhim v ghi s ti sn v bo qun ti sn...
Nguyờn tc u quyn v phờ chun

Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
11
Phõn cụng
phõn nhim
y quyn
v phờ
chun
Bt kiờm nhim
Kim
soỏt
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Theo s u quyn ca cỏc nh qun lý, cỏc cp di c giao cho quyt nh v gii
quyt mt s cụng vic trong mt phm vi nht nh. Quỏ trỡnh y quyn c tip tc m
rng xung cỏc cp thp hn to nờn mt h thng phõn chia trỏch nhim v quyn hn m
vn khụng lm mt tớnh tp trung ca n v.
tuõn th tt cỏc quỏ trỡnh kim soỏt, mi nghip v kinh t phi c phờ
chun ỳng n. S phờ chun c thc hin qua hai loi: phờ chun chung v phờ
chun c th. S phờ chun chung c thc hin thụng qua vic xõy dng cỏc chớnh
sỏch chung v nhng mt hot ng c th cho cỏc cỏn b cp di tuõn th. Vớ d nh
vic xõy dng v phờ chun bng giỏ bỏn sn phm c nh, hn mc tớn dng cho khỏch
hng... S phờ chun c th c thc hin theo tng nghip v kinh t riờng.
Ngoi nhng nguyờn tc c bn nờu trờn, cỏc th tc kim soỏt cũn bao gm: vic
qui nh chng t s sỏch phi y , quỏ trỡnh kim soỏt vt cht i vi ti sn, s
sỏch v kim soỏt c lp vic thc hin cỏc hot ng ca n v.
1.1.4.4 Kim toỏn ni b
Kim toỏn ni b l mt b phn c lp c thit lp trong n v tin hnh
cụng vic kim tra v ỏnh giỏ tt c cỏc hot ng phc v yờu cu qun tr ni b n
v.
Theo Liờn on k toỏn quc t (IFAC), kim toỏn ni b l mt hot ng ỏnh
giỏ c lp ra trong mt n v nh l mt loi dch v cho n v ú, cú chc nng kim

tra, ỏnh giỏ v giỏm sỏt thớch hp v hiu qu ca h thng k toỏn v KSNB.
5
L mt trong nhng nhõn t c bn trong h thng KSNB ca n v, b phn
kim toỏn ni b cung cp mt s quan sỏt, ỏnh giỏ thng xuyờn v ton b hot ng
ca n v, bao gm c tớnh hiu qu ca vic thit k v vn hnh cỏc chớnh sỏch v th
tc v KSNB. B phn kim toỏn ni b hu hiu s giỳp cho n v cú c nhng
5
GS.TS. Nguyn Quang Quynh - TS. Ngụ Trớ Tu, 2006, Giỏo trỡnh Kim toỏn ti chớnh, NXB i hc Kinh
t Quc dõn, H Ni
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
12
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
thụng tin kp thi v xỏc thc v cỏc hot ng trong n v, cht lng ca hot ng
kim soỏt nhm kp thi iu chnh v b sung cỏc qui ch kim soỏt thớch hp v hiu
qu. Tuy nhiờn, b phn KSNB ch phỏt huy tỏc dng nu:
V t chc, b phn kim toỏn ni b phi trc thuc mt cp cao khụng
gii hn phm vi hot ng ca nú, ng thi phi c giao mt quyn hn tng i
rng rói v hot ng tng i c lp vi phũng k toỏn v cỏc b phn hot ng
c kim tra.
V nhõn s, b phn kim toỏn ni b phi tuyn chn nhng nhõn viờn cú nng lc
chuyờn mụn v o to ngh nghip phự hp vi cỏc qui nh hin hnh.
Kim toỏn ni b l hot ng ỏnh giỏ v t vn ni b trong n v, cú tớnh cht c
lp v khỏch quan, nhm em li giỏ tr v ci tin cụng tỏc qun lý n v thụng qua vic tng
cng KSNB v qun lý ri ro.
Ngoi vai trũ ca nú trong mụi trng kim soỏt ca t chc, mt i ng nhõn viờn
kim toỏn ni b y cú th gúp phn lm gim chi phớ kim toỏn thuờ ngoi bng cỏch trc
tip cung cp s giỳp cho KTV thuờ ngoi. Chun mc kim toỏn quc t SAS 9 xỏc nh
cỏch KTV ni b gõy nh hng n vic thu thp bng chng ca KTV bờn ngoi. Nu
KTV bờn ngoi cú bng chng chng minh cho tớnh khỏch quan, liờm chớnh v nng lc ca
KTV ni b, KTV bờn ngoi cú th da trờn cụng vic ca KTV ni b theo nhiu cỏch.

Thit lp mt h thng KSNB chớnh l xỏc lp mt c ch giỏm sỏt m ú khụng
qun lý bng lũng tin, m bng nhng qui nh rừ rng nhm: Gim bt nguy c ri ro tim
n trong kinh doanh: sai sút vụ tỡnh gõy thit hi, cỏc ri ro lm chm k hoch, tng giỏ
thnh, gim cht lng sn phm; Bo v ti sn khi b h hng, mt mỏt, hao ht, gian ln,
la gt, trm cp; m bo tớnh chớnh xỏc ca cỏc s liu k toỏn v BCTC; m bo mi
thnh viờn tuõn th ni qui ca cụng ty cng nh cỏc qui nh ca lut phỏp; m bo s
dng ti u cỏc ngun lc v t c mc tiờu t ra; Bo v quyn li ca nh u t,
c ụng v gõy dng lũng tin i vi h.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
13
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
H thng KSNB vng mnh l nhõn t ca mt h thng qun tr n v vng mnh
v rt quan trng i vi cụng ty cú nh u t bờn ngoi nờn quy trỡnh ỏnh giỏ h thng
KSNB cn phi c xem xột thn trng v k lng.
1.2 Lí LUN CHUNG V QUI TRèNH NH GI H THNG KIM SOT NI B
TRONG KIM TON TI CHNH
1.2.1 Vai trũ ca qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim soỏt ni b i vi n v
c kim toỏn v cụng ty kim toỏn
H thng KSNB chu nh hng bi nh qun lý v cỏc cỏ nhõn, c thit k cung
cp nhng m bo hp lý liờn quan ti vic t c nhng mc tiờu ca doanh nghip.
ng trờn gúc ca nh qun lý, h thng KSNB cung cp cỏch thc qun lý v
chu trỏch nhim. Vớ d, nh qun lý phi duy trỡ kim soỏt cung cp s m bo hp
lý rng kim soỏt phự hp tn ti i vi ti sn v s sỏch ca doanh nghip. iu ny
cú th c thc hin bng vic phỏt trin h thng KSNB yờu cu nhõn viờn tuõn
theo cỏc chớnh sỏch v th tc. H thng KSNB khụng ch m bo rng ti sn v s
sỏch c an ton m cũn to ra mụi trng trong ú cú th khuyn khớch v qun lý
hiu nng v hiu qu cụng vic. iu ny tr nờn quan trng khi cỏc doanh nghip t
ng húa h thng thụng tin v hot ng trờn c s ton cu. Nh qun lý cng cn h
thng kim soỏt qun lý thụng tin ỏng tin cy phc v cho mc ớch ra quyt nh. Nu
h thng thụng tin khụng ỏng tin cy, nh qun lý khụng th ra quyt nh nh tớnh giỏ

sn phm, giỏ thnh sn xut v thu li t thụng tin. ng thi, nh qun lý cũn thng
xuyờn ỏnh giỏ kh nng hot ng ca h thng KSNB ci thin, tỡm ra cỏch thc
kim soỏt thay th ti u nhm khụng ngng nõng cht lng qun lý ni b. Túm li,
nh qun lý khuyn khớch thit lp v duy trỡ h thng KSNB hu hiu.
ng trờn gúc ca KTV thỡ tm quan trng ca h thng KSNB c th hin
nhúm chun mc thc hnh th hai, nú ch ra rng KTV phi cú s hiu bit y v h
thng KSNB lp KHKT v xỏc nh bn cht, thi gian v phm vi thc hin cỏc th
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
14
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
nghim kim toỏn
6
. Kim soỏt liờn quan ti kh nng doanh nghip ghi chộp, x lý, tng
hp v bỏo cỏo thụng tin ti chớnh cú quan h vi cỏc c s dn liu (tn ti hay hin hu,
y , quyn v ngha v, ỏnh giỏ, thuyt minh v trỡnh by) l s tp trung chớnh ca
cuc kim toỏn. Hn na, KTV cn m bo tin cy ca thụng tin trong h thng KSNB
cng nh cỏch thc ti sn v s sỏch ca doanh nghip c bo v an ton.
Nh vy, ỏnh giỏ h thng KSNB cú vai trũ quan trng i vi c cuc kim toỏn.
Kt qu ỏnh giỏ h thng KSNB l c s xõy dng k hoch kim toỏn v thit k
chng trỡnh kim toỏn. Nu vic ỏnh giỏ cho thy h thng KSNB c thc hin tt v cú
tin cy cao thỡ cú th thu hp phm vi, ni dung, khi lng cụng vic kim toỏn v tit
kim chi phớ kim toỏn. Ngc li, ỏnh giỏ khụng ỳng v tỡnh hỡnh, tin cy ca h thng
KSNB thỡ KTV cú th s b sút nhng ni dung trng yu v khụng trỏnh khi ri ro kim
toỏn. Do vy, vic KTV hiu bit v ỏnh giỏ h thng kim soỏt ni b ca cụng ty khỏch
hng cú ý ngha rt quan trng trong quỏ trỡnh lp k hoch v thc hin kim toỏn.
Mt khỏc, nhng ý kin hon thin h thng KSNB cú vai trũ quan trng khụng
ch vi n v c kim toỏn m cũn c cụng ty kim toỏn. Thụng thng, mt n v
c mt cụng ty kim toỏn tin hnh kim toỏn trong nhiu nm. Vỡ vy, vic n v ú
hon thin h thng KSNB s gúp phn gim ri ro kim soỏt cn c ỏnh giỏ trong
nm kim toỏn tip theo. Theo ú, s lng cỏc th nghim c bn c thc hin trong

nm kim toỏn tip ú s gim xung, tớnh hiu qu trong nm kim toỏn tip theo c
nõng cao.
Hiu bit ca KTV v h thng KSNB l nhõn t quan trng quyt nh vic lp
KHKT. Do ú, KPMG luụn c gng thit k v thc hin ỏnh giỏ h thng KSNB ca
khỏch hng hp lý v khoa hc t c nhng mc tiờu kim toỏn nht nh.
1.2.2 Mc tiờu ca qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim soỏt ni b trong kim toỏn ti chớnh
6
William F. Messier, 1997, Auditing A Systematic Approach, the McGraw Hill companies, Inc
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
15
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
H thng KSNB c cỏc nh qun lý thit k nhm t mc tiờu qun lý n
v. Cỏc nh qun lý duy trỡ h thng KSNB t c mc tiờu ra i vi h thng
KSNB. Trong khi ú, KTV thit k v thc hin qui trỡnh ỏnh giỏ h thng KSNB
trong KTTC li hng n nhng mc tiờu phc v cho vic lp k hoch v thc hin
kim toỏn. Bi vỡ hot ng KTTC i vi mi n v thng hng ti mc tiờu a
ra ý kin xỏc nhn rng BCTC cú c lp trờn c s chun mc v ch k toỏn
hin hnh hoc c chp nhn, cú tuõn th phỏp lut cú liờn quan v cú phn ỏnh
trung thc v hp lý tỡnh hỡnh ti chớnh trờn cỏc khớa cnh trng yu hay khụng. Do ú
mt h thng KSNB c thit k v hot ng hu hiu cú th giỳp ớch cho KTV
trong quỏ trỡnh kim tra cỏc thụng tin ti chớnh. Vỡ th ỏnh giỏ h thng KSNB l mt
trong nhng bc cụng vic quan trng trong KTTC nờn KTV cn cú hiu bit y
v h thng KSNB. Theo chun mc kim toỏn Vit Nam s 400 ỏnh giỏ ri ro v
kim soỏt ni b, s hiu bit v h thng KSNB s giỳp cho KTV: Xỏc nh c
phm vi kim toỏn cn thit i vi nhng sai sút trng yu cú th tn ti trong BCTC;
Xem xột nhng nhõn t cú kh nng gõy ra sai sút trng yu; Xõy dng cỏc th tc
kim toỏn thớch hp. Nh vy, ỏnh giỏ h thng KSNB ca khỏch hng hng ti
hai mc tiờu rừ rng.
Mt l, vic tỡm hiu h thng KSNB v cỏc yu t cu thnh giỳp KTV ỏnh giỏ
nhng im mnh v im yu ca KSNB núi chung v KSNB trong tng b phn, tng

khon mc núi riờng. Trờn c s ú, KTV cú th hỡnh dung v khi lng cụng vic, s
b ỏnh giỏ v ri ro kim soỏt. Nh ú, KTV s xỏc nh phng hng v phm vi kim
tra, thit k cỏc th tc kim toỏn, d kin v thi gian, lc lng nhõn viờn cn thit trong
vic lp k hoch v chng trỡnh kim toỏn. Nh vy vic ỏnh giỏ h thng KSNB ca
khỏch hng giỳp cho KTV xỏc lp mc tin cy vo h thng KSNB, gim ti a th
nghim c bn cn tin hnh nhng vn m bo cht lng cuc kim toỏn.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
16
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Hai l, KTV da vo h thng KSNB nõng cao cht lng v hiu qu cuc
kim toỏn. Cht lng cuc kim toỏn liờn quan ti vic thu thp bng chng kim toỏn y
v cú hiu lc. Tớnh y ca bng chng kim toỏn nh hng bi qui mụ mu chn.
Qui mụ mu chn chu nh hng ca nhiu yu t trong ú cú h thng KSNB. Cht lng
ca h thng KSNB cng tỏc ng n hiu lc ca bng chng kim toỏn. Bng chng
kim toỏn thu thp t mt h thng KSNB hot ng hiu qu thỡ ỏng tin cy hn t mt
h thng KSNB kộm hiu qu. Nh vy, vic ỏnh giỏ h thng KSNB ca khỏch hng giỳp
cho KTV xỏc lp mc tin cy vo h thng KSNB, gim ti a th nghim c bn cn
phi tin hnh m vn m bo cht lng cuc kim toỏn.
Mt khỏc, hiu qu cuc kim toỏn cú liờn quan ti giỏ phớ cuc kim toỏn v phớ
thu thp bng chng kim toỏn. Nu cụng ty m bo hiu qu cuc kim toỏn thỡ vi
doanh thu c nh, vic gim ti a chi phớ giỳp h t c li nhun ti a. Vi mc
li nhun xỏc nh, chi phớ ti thiu giỳp giỏ phớ kim toỏn nh nht, nõng cao kh nng
cnh tranh ca cụng ty kim toỏn.
Trờn c s vai trũ v mc tiờu ca qui trỡnh ỏnh giỏ h thng KSNB, KTV tỡm
hiu v ỏnh giỏ h thng KSNB ca cụng ty khỏch hng theo mt quy trỡnh chung trong
kim toỏn BCTC.
1.2.3 Qui trỡnh ỏnh giỏ h thng kim soỏt ni b trong kim toỏn ti chớnh
Trong kim toỏn BCTC, KTV phi ỏnh giỏ h thng KSNB v ri ro kim soỏt
khụng ch xỏc minh tớnh hu hiu ca h thng KSNB m cũn lm c s cho vic xỏc
nh phm vi thc hin cỏc th nghim c bn trờn s d v nghip v ca khỏch hng.

S 1.1 trỡnh by khỏi quỏt cỏc bc tỡm hiu, ỏnh giỏ h thng KSNB v ỏnh
giỏ ri ro kim soỏt v vic liờn h kt qu vi cỏc cuc kho sỏt s d trờn BCTC. Trong
s ny, cỏc bc (1), (2), (3) l cỏc bc ca quỏ trỡnh thu thp thụng tin v h thng
KSNB v ỏnh giỏ ri ro kim soỏt trong giai on lp KHKT. Cỏc bc cũn li l cỏc
bc liờn h kt qu ca vic ỏnh giỏ ú vi cỏc th nghim kim toỏn.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
17
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
S 1.1: Khỏi quỏt vic nghiờn cu h thng kim soỏt ni b ca khỏch hng
v quỏ trỡnh ỏnh giỏ ri ro kim soỏt
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
18
Quỏ trỡnh ỏnh giỏ ri ro kim soỏt
ỏnh giỏ xem liu cỏc BCTC cú th
kim toỏn c hay khụng
í kin t chi
hoc rỳt ra khi
hp ng
Khụng th kim toỏn
Mc ti a
Mc c chng minh bng
s hiu bit ó cú
Mc thp hn kh nng cú
th chng minh c
Cú th kim toỏn
Lp k hoch v thc hin th
nghim kim soỏt
Xỏc nh liu mc ỏnh giỏ v ri ro kim soỏt cú c gim hn
t kt qu ca cỏc th nghim kim soỏt hay khụng
M rng s hiu bit

nu thy cn thit
Ri ro kim soỏt tng hn so vi mc ỏnh
giỏ ban u hoc mc ti a. Ri ro phỏt
hin gim xung v phi lp k hoch cỏc
trc nghim toỏn tha món mc ri ro
phỏt hin thp hn ny
Ri ro kim soỏt gim xung, ri ro
phỏt hin tng lờn v phi lp k hoch
thc hin cỏc th nghim kim toỏn
tha món mc ri ro phỏt hin tng lờn
3 kh nng
Khụng
th
gim
7 6
5
4
1
3
2
t c s hiu bit v HTKSNB ca khỏch
hng lp KHKT BCTC
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
1.2.3.1 Thu thp hiu bit v mụ t chi tit v h thng kim soỏt ni b trờn giy t
lm vic
Trong giai on ny, KTV tỡm hiu v h thng KSNB ca khỏch hng trờn hai
mt ch yu: thit k h thng KSNB bao gm thit k v qui ch kim soỏt v thit k
v b mỏy kim soỏt; hot ng liờn tc v cú hiu lc ca h thng KSNB.
Tỡm hiu v h thng KSNB c thc hin trong giai on lp KHKT, trong
ú KTV phi tỡm hiu v vic thit k v vn hnh h thng KSNB ca khỏch hng theo

tng yu t cu thnh t c nhng mc tiờu xỏc nh.C th:
Hiu bit v mụi trng kim soỏt: Thu thp thụng tin v mụi trng kim soỏt.
Sau ú KTV s dng hiu bit nh mt cn c ỏnh giỏ thỏi v nhn thc ca Ban
qun tr i vi tm quan trng ca kim soỏt. Vớ d: KTV cú th xỏc nh bn cht h
thng d toỏn ca khỏch hng nh mt phn ca vic hiu bit v thit k mụi trng
kim soỏt. Hot ng ca h thng d toỏn khi ú cú th c ỏnh giỏ bng cỏch thm
vn cỏc nhõn viờn d toỏn xỏc nh cỏc th thc d toỏn v theo dừi cỏc chờnh lch
gia d toỏn vi thc t. KTV cng cú th xem xột cỏc bng lit kờ ca khỏch hng cú so
sỏnh kt qu thc t vi d toỏn.
Hiu bit v h thng k toỏn: hiu bit c thit k ca h thng k toỏn,
KTV xỏc nh: (1) cỏc loi nghip v kinh t ch yu ca khỏch hng; (2) hin cú nhng
s sỏch k toỏn no v bn cht ca chỳng l gỡ; (3) cỏc nghip v kinh t c x lý nh
th no t khi khi u cho n khi hon thnh; (4) bn cht v chi tit bỏo cỏo ti chớnh
theo sau. Thụng thng iu ny c hon thnh v chng minh bng s mụ t lit kờ h
thng hoc s th hin s phỏt trin ca h thng qua cỏc giai on.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
19
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Hiu bit v cỏc th tc kim soỏt: KTV cú c hiu bit v mụi trng kim soỏt
v h thng k toỏn theo mt cỏch tng t nhau hu ht cỏc cuc kim toỏn nhng vic
cú c mt s hiu bit v cỏc th tc kim soỏt thỡ khỏc nhau ỏng k. i vi nhng
khỏch hng cú qui mụ nh thỡ thng ch nhn din c rt ớt hoc thm chớ khụng cú th
thc kim soỏt no c vỡ quỏ trỡnh kim soỏt thng khụng cú hiu qu do s lng nhõn
viờn hn ch. Trong trng hp ú, mc ỏnh giỏ cao ca ri ro kim soỏt c s dng.
nhng khỏch hng cú quỏ trỡnh kim soỏt sõu rng v KTV tin tng vo h thng
KSNB ny, thỡ vic nhn din c cỏc th tc kim soỏt trong giai on lp k hoch s
giỳp ớch rt nhiu cho vic thc hin kim toỏn sau ny. Mc nhn din cỏc th tc
kim soỏt ph thuc rt nhiu vo phỏn xột ngh nghip ca KTV.
Mt khi ó t c s hiu bit v h thng KSNB ca khỏch hng, KTV ỏnh
giỏ xem liu cỏc BCTC cú th kim toỏn c hay khụng: KTV phi thu thp thụng tin v

tớnh trung thc ca Ban qun tr vi bn cht v phm vi ca cỏc s sỏch k toỏn c
tha món l cỏc bng chng y , thớch hp v cú sn chng minh cho cỏc s d trờn
BCTC.
nhn din v ỏnh giỏ cỏc sai phm tim tng.
quyt nh v mc ỏnh giỏ thớch hp ca ri ro kim soỏt nh hng n ri
ro phỏt hin t ú nh hng n quyt nh s lng bng chng kim toỏn phi thu thp,
cú k hoch thit k cỏc cuc kho sỏt thớch hp.
Phng phỏp tip cn: Cú nhiu phng phỏp tip cn thu thp hiu bit v h
thng KSNB v ỏnh giỏ ri ro kim soỏt, trong ú cú hai cỏch ph bin:
Phng phỏp tip cn theo khon mc: Cỏch lm ny d thc hin nhng
KTV s khú ỏnh giỏ v nhng nh hng ca h thng KSNB n cỏc s d ca khon
mc trong BCTC.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
20
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Phng phỏp tip cn theo chu trỡnh nghip v: Theo phng phỏp ny, KTV
xem xột cỏc chớnh sỏch, th tc kim soỏt n tng chu trỡnh nghip v (Chu trỡnh u t
ti chớnh, chu trỡnh chi tiờu, chu trỡnh sn xut, chu trỡnh doanh thu). Phng phỏp ny cho
phộp KTV phõn chia cỏc nghip v v cỏc s d ti khon thnh tng loi rừ rng (cỏc chu
trỡnh) v sau ú KTV cú th hiu bit v cỏch thc kim soỏt cho cỏc mc tiờu liờn quan
ti tng loi nghip v v s d ti khon trong chu trỡnh ú.
Th thc t c s hiu bit v h thng kim soỏt ni b
Cng ging nh giai on tỡm hiu hot ng kinh doanh ca khỏch hng, cỏc phng
phỏp KTV thng ỏp dng khi tỡm hiu h thng KSNB rt a dng.
Da vo kinh nghim trc õy ca KTV vi khỏch hng: Hu ht cỏc cuc
kim toỏn ca mt cụng ty kim toỏn thc hin hng nm. Do vy, KTV thng bt u
cuc kim toỏn vi mt khi lng ln thụng tin v h thng KSNB ca khỏch hang ó
thu thp t cỏc cuc kim toỏn trc. Bi vỡ cỏc h thng kim soỏt thay i thng
xuyờn nờn thụng tin cú th c cp nht húa v mang sang nm hin hnh.
Thm vn nhõn viờn ca cụng ty khỏch hng: Cụng vic ny giỳp KTV thu

thp c thụng tin ban u (i vi khỏch hng mi) hoc nm bt c nhng thay
i trong h thng KSNB ca khỏch hng (i vi khỏch hng thng niờn) cp nht
thụng tin cho cuc kim toỏn nm hin hnh.
Xem xột s tay v th tc v ch ca cụng ty khỏch hng: Qua vic nghiờn
cu v tho lun vi khỏch hng v ti liu ny KTV cú th hiu rừ c cỏc th tc v
ch liờn quan n h thng KSNB ang c ỏp dng khỏch hng.
Kim tra cỏc chng t v s sỏch ó hon thnh: Thụng qua vic kim tra ny,
KTV cú th thy c vic vn dng cỏc th tc v ch trờn ti cụng ty khỏch hng.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
21
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Quan sỏt cỏc mt hot ng v quỏ trỡnh hot ng ca cụng ty khỏch hng:
Cụng vic ny cng c thờm s hiu bit v kin thc v thc t s dng cỏc th tc v
ch KSNB ti cụng ty khỏch hng.
mụ t h thng KSNB, KTV s dng mt trong ba phng phỏp hoc c ba
phng phỏp sau tựy thuc c im n v c kim toỏn v qui mụ kim toỏn: v cỏc
Lu , lp Bng cõu hi v h thng KSNB, lp Bn tng thut v h thng KSNB.
Mụ t tng thut
Bn tng thut l mt bn mụ t bng vn bn v h thng KSNB ca khỏch hng.
Bn tng thut v h thng k toỏn v cỏc th tc kim soỏt liờn quan cú bn ni dung:
- Ngun gc ca mi chng t v s sỏch trong h thng. Vớ d: bn mụ t phi
núi rừ n t hng ca khỏch n t õu v cỏc húa n bỏn hng phỏt sinh nh th no.
- Tt c cỏc qỳa trỡnh ó xy ra. Vớ d: nu s tin bỏn hng c xỏc nh theo
mt chng trỡnh phn mm l nhõn lng hng gi i vi giỏ tiờu chun ca HTK thỡ
iu ny phi c mụ t.
- S chuyn giao ca mi chng t v s sỏch trong h thng. Vic lu tr
chng t, gi chỳng cho khỏch, hy b chỳng u phi c trỡnh by.
- Du hiu ch rừ cỏc th tc kim soỏt thớch hp vi quỏ trỡnh ỏnh giỏ ri ro
kim soỏt. Cỏc th tc ny bao gm s cỏch ly v trỏch nhim (nh cỏch ly vic ghi s
TM vi vic gi TM), phờ chun (nh phờ chun tớn dng) v kim tra ni b (nh so

sỏnh n giỏ bỏn vi cỏc hp ng tiờu th).
Vic s dng bn tng thut rt thụng dng i vi cỏc h thng KSNB n
gin v d mụ t. Nhng bt li ca chỳng l khú mụ t chi tit h thng KSNB bng cỏc
t rừ v n gin lm cho ngi c d hiu m vn cung cp thụng tin cho quỏ
trỡnh phõn tớch cú hiu qu cỏc th tc kim soỏt v ỏnh giỏ ri ro kim soỏt.
Bng cõu hi v h thng KSNB
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
22
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Bng ny a ra cỏc cõu hi theo 7 mc tiờu kim soỏt chi tit i vi h thng
KSNB. Cỏc cõu hi c thit k di dng tr li cú hoc khụng v cỏc cõu tr li
khụng s cho thy nhc im ca h thng KSNB.
u im ca cụng c ny l c lp sn nờn KTV cú th tin hnh nhanh chúng
v khụng b sút cỏc vn quan trng. Nhng do c thit k chung, nờn bng cõu hi
ú cú th khụng phự hp vi mi loi hỡnh doanh nghip. Trong thc t, cỏc KTV
thng s dng kt hp Bng cõu hi vi Lu cung cp cho KTV hỡnh nh ti u
v h thng KSNB.
Lu
Lu v h thng KSNB l s trỡnh by cỏc ti liu v s vn ng liờn tip ca
chỳng bng cỏc ký hiu v biu , bao gm lu ngang v lu dc. iu ny giỳp
KTV nhn xột chớnh xỏc hn v cỏc th tc kim soỏt ỏp dng i vi cỏc hot ng v
d dng ch ra cỏc th tc kim soỏt cn b sung.
Vic s dng kt hp bng cõu hi vi lu hoc vi bn tng thut s giỳp
KTV hiu bit tt hn v h thng KSNB ca khỏch hng. Lu cung cp cỏi nhỡn
khỏi quỏt v h thng ú cũn bng cõu hi v bn tng thut l nhng bn hu ớch nhc
nh KTV v nhiu loi kim soỏt khỏc nhau cú th tn ti. Ngi ta thng a chung
vic s dng cỏc bn tng thut hoc s ca cụng ty khỏch hng vi yờu cu khỏch
hng in vo bng cõu hi v h thng KSNB. Khi ú, KTV s thu thp c nhng
hiu bit cn thit lm c s cho vic ỏnh giỏ ban u v ri ro kim soỏt.
1.2.3.2 ỏnh giỏ ban u v ri ro kim soỏt lp k hoch cho cỏc khon mc trờn

bỏo cỏo ti chớnh
Theo chun mc kim toỏn quc t ISA 400, ỏnh giỏ ri ro v KSNB Sau
khi hiu c h thng k toỏn v kim toỏn ni b, KTV phi thc hin ỏnh giỏ ban
u v ri ro kim soỏt theo cỏc c s dn liu cho s d ca mi ti khon trng yu.
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
23
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
Ri ro kim soỏt c ỏnh giỏ thụng qua nhng hiu bit v h thng KSNB.
Nu h thng KSNB c thit k v vn hnh hu hiu thỡ ri ro kim soỏt c ỏnh
giỏ thp v ngc li.
Sau khi thu thp c mt s hiu bit v cỏch thit k v s vn hnh ca h
thng KSNB, KTV s a ra ỏnh giỏ (ban u) v ri ro kim soỏt cho tng mc tiờu
kim soỏt chi tit. Cụng vic ny c lm riờng r cho tng loi nghip v kinh t ch
yu trong tng chu trỡnh nghip v theo cỏc bc sau:
- Nhn din cỏc mc tiờu kim soỏt chi tit m theo ú quỏ trỡnh ỏnh giỏ h
thng KSNB vn dng. Trong bc ny, KTV s vn dng cỏc mc tiờu KSNB c th
cho tng loi nghip v ch yu ca cụng ty.
- Nhn din cỏc quỏ trỡnh kim soỏt c thự. bc ny, KTV khụng cn thit
phi xem xột mi quỏ trỡnh kim soỏt m ch phi nhn din v phõn tớch cỏc quỏ trỡnh
kim soỏt d kin cú nh hng ln nht n vic tha món mc tiờu kim soỏt v s
mang li tớnh hiu qu cho cuc kim toỏn.
- Nhn din v ỏnh giỏ cỏc nhc im ca h thng KSNB: Nhc im c
hiu l s vng mt ca cỏc quỏ trỡnh kim soỏt thớch ỏng m iu ny s lm tng kh
nng ri ro ca vic tn ti cỏc sai phm trờn BCTC. Trong phỏn oỏn ca KTV, nu cú
cỏc quỏ trỡnh kim soỏt khụng thớch ỏng tho món mt trong s cỏc mc tiờu thỡ d
kin sai phm s tng lờn. Vớ d: nu khụng cú quỏ trỡnh kim tra ni b ca vic ỏnh
giỏ cỏc nghip v tin lng thỡ KTV cú th kt lun l cú nhc im trong h thng
KSNB. Thụng thng, KTV s dng phng phỏp 4 bc nhn din nhng nhc
im ny, bao gm: Nhn din cỏc quỏ trỡnh kim soỏt hin cú; Nhn din s vng mt
ca cỏc quỏ trỡnh kim soỏt ch yu; Xỏc nh kh nng cỏc sai phm nghiờm trng cú

th xy ra; Nghiờn cu kh nng ca cỏc quỏ trỡnh kim soỏt bự tr.
- ỏnh giỏ ri ro kim soỏt: Khi ó nhn din c quỏ trỡnh kim soỏt v cỏc
nhc im ca h thng KSNB, KTV tin hnh ỏnh giỏ ri ro kim soỏt ban u i
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b
24
Luận văn tốt nghiệp công ty tnhh kpmg việt nam
vi tng mc tiờu kim soỏt ca tng loi nghip v kinh t. KTV cú th ỏnh giỏ ri ro
theo yu t nh tớnh thp, trung bỡnh, cao hoc theo t l phn trm. Theo ISA 400,
KTV thng t ra mc ri ro kim soỏt l cao trong trng hp:
* H thng k toỏn v KSNB khụng c ỏp dng ỳng hoc;
* ỏnh giỏ s ỏp dng ca h thng k toỏn v KSNB c coi l khụng .
Mc ri ro kim soỏt ban u ny s c chng minh bng vic thc hin
cỏc kho sỏt (th nghim kim soỏt) giai on hai ca cuc kim toỏn (giai on thc
hin cỏc th nghim kim soỏt v th nghim c bn) trc khi KTV a ra mc ri
ro kim soỏt thớch hp c s dng.
ISA 400 (on 40) cú cp ti trong nhiu trng hp, Ban giỏm c thng
phn ng li trc nhng ri ro tim tng bng cỏch thit lp h thng KSNB ngn
nga hoc phỏt hin v sa cha cỏc sai sút vỡ ri ro tim tng v ri ro kim soỏt cú mi
liờn h cht ch vi nhau. Khi ú, KTV phi ỏnh giỏ chung c ri ro tim tng v ri ro
kim soỏt khi ỏnh giỏ ri ro kim toỏn.
Mi quan h gia vic ỏnh giỏ ri ro kim soỏt v vic xỏc nh cỏc phộp
th nghim ỏp dng: Trong kim toỏn BCTC vic ỏnh giỏ ri ro kim soỏt cú nh
hng trc tip n vic xỏc nh cỏc phộp th nghim ỏp dng. Nu ri ro kim soỏt
c ỏnh giỏ mc ti a (khi h thng KSNB khụng hot ng hoc hot ng khụng
cú hiu lc, khụng phỏt hin v ngn chn cỏc gian ln v sai sút trng yu) thỡ kim toỏn
viờn khụng th da vo h thng KSNB ca khỏch hng gim bt cỏc th nghim c
bn trờn s d v nghip v. Trỏi li, KTV phi tng cng cỏc th nghim c bn phỏt
hin cỏc hnh vi gian ln v sai sút. Trong trng hp ny, KTV khụng cn thc hin th
nghim kim soỏt (th nghim tuõn th).
Trần thị hà thu Lớp kiểm toán 46b

25