Đề cương môn chọn giống cây trồng

Đề cương môn chọn giống cây trồng
Thông tin tài liệu:

Tác giả : Phan Thanh Kiếm
: Nguyễn Châu Niên
Tên tài liệu : Chọn giống cây trồng
Số trang : 17
Ngày in : 17-Aug-09
Dung lượng : 336896
Tài liệu được lưu lần cuối : 17-Aug-09
Hiệu chỉnh bởi : PT

Mục lục

Thông tin tài liệu:
Mục lục
1 Dữ liệu môn học
2 Mục tiêu môn học
2.1 Mục tiêu tổng quát
2.2 Năng lực đạt được
2.3 Mục tiêu cụ thể
3 Môn học tiên quyết
4 Tiến trình giảng dạy
4.1 Cấu trúc tổng quát nội dung học tập
4.2 Cấu trúc chi tiết nội dung môn học
Chương 1: Khái quát về công tác giống cây trồng (4 tiết)
Chương 2: Sử dụng nguồn gen thực vật (4 tiết)
Chương 3: Cơ sở di truyền số lượng trong chọn giống cây trồng (5 tiết)
Chương 4 : Lai giống và ưu thế lai (8 tiết)
Chương 5: Chọn lọc (6 tiết)
Chương 6 : Sử dụng đột biến và đa bội thể trong chọn giống (4 tiết)

Chương 7 : Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống (4 tiết)
Chương 8 : Quá trình chọn giống, khảo nghiệm, sản xuất thử và công nhận
giống (6 tiết)
Chương 9 : Nguyên lý sản xuất giống (4 tiết)
5 Đánh giá hoàn tất môn học
6 Tiêu chuẩn giảng viên
7 Tài liệu tham khảo
8 Ngày soạn thảo, nhóm/người biên soạn
9 Phê duyệt chương trình môn học

1

Dữ liệu môn học
§

Tên môn học: CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG
§

Mã môn học: 204207
§

Bộ môn/khoa quản lí: Bộ môn Di truyền – Giống/ Khoa Nông Học
§

Nhóm môn học: Chuyên ngành
§

Tính chất môn học: Bắt buộc
§

Bố trí giảng dạy: năm thứ 2, học kỳ thứ 4
§

Số tiết giảng dạy: Tổng số tiết: 60 Lý thuyết: 45 Thực hành: 30
§

Tổng số chương/môn học: 9
§

Số bài trong tuần: 2
§

Mô tả tóm tắt nội dung môn học:
Giới thiệu khái quát về công tác giống cây trồng – Sử dụng nguồn gen
thực vật – Cơ sở di truyền số lượng trong chọn giống - Lai giống và ưu thế
lai – Các phương pháp chọn lọc - Gây đột biến, gây đa bội, chuyển gen –
Trình tự quá trình tạo giống, khảo nghiệm và công nhận giống – Sản xuất
hạt giống.
2

Mục tiêu môn học
2.1

Mục tiêu tổng quát
Hiểu biết và vận dụng các nguyên lý di truyền và các khoa học có liên
quan để duy trì các giống hiện có, chọn tạo giống mới, khảo nghiệm và
nhân giống cây trồng.
2.2

Năng lực đạt được

Ứng dụng trong thực tế các kỹ thuật chọn giống và nhân giống
2.3

Mục tiêu cụ thể
-

Kiến thức: Nắm được cơ sở di truyền của chọn giống và các kiến thức cơ
bản về chuyên ngành chọn giống theo nội dung môn học.
-

Hiểu biết: Hiểu biết nguyên lý và các phương pháp chọn giống cho các
nhóm cây trồng khác nhau.
-

Ứng dụng: Biết thực hiện các kỹ thuật chọn giống và nhân giống cây trồng
trên đồng ruộng và trong phòng thí nghiệm.
-

Tổng hợp: Biết đánh giá phân tích, đề xuất, tham gia thực hiện và tổng kết
các công việc về giống cây trồng
3

Môn học tiên quyết
Di truyền học đại cương; Di truyền số lượng; Toán thống kê sinh học.
4

Tiến trình giảng dạy
4.1

Cấu trúc tổng quát nội dung học tập

Chương
mục
Số tiết
(LT+TH)
Số
bài
Các mục tiêu cụ thể Phương
pháp giảng
dạy
Tương quan
chương mục
đối với môn
học
1 2 3 4 5 6
1. Khái quát
về công tác
giống cây
trồng
4 LT 2LT Nắm được sự ra đời
và lịch sử phát triển
của chọn giống cây
trồng; giống và công
tác giống
Giảng và
giải thích,
thảo luận
Mở đầu
9% LT
2. Sử dụng
nguồn gen

thực vật
4 LT + 4
TH
2LT
1TH
Nắm được vai trò
của nguồn gen thực
vật, thu thập, đánh
giá và sử dụng
nguồn gen trong
chọn giống. Thực
hành phân loại giống
Giảng và
thực hành
Khai thác vật
liệu khởi đầu
9% LT,
13,3% TH
3. Cơ sở di
truyền số
lượng trong
chọn giống
cây trồng
4 LT + 8
TH
4LT
2TH

Cơ sở lý luận
9% LT,

26,7% TH
4. Lai giống
và ưu thế lai
8 LT + 8
TH
4LT
2TH
Nắm được mục đích,
ý nghĩa của lai giống
và biết thực hành lai
giống, các phương
pháp tạo giống ưu
thế lai cho cây giao
phấn và cây tự thụ
phấn. Thực hành tạo
dòng tự phối và lai
giống
Giảng và
thực hành
Kỹ thuật chọn
tạo giống
18% LT,
26,7% TH
5. Chọn lọc 7 LT 3LT Nắm được cơ sở lý
luận về chọn lọc, các
phương pháp chọn
lọc cho cây tự thụ
phấn, cây giao phấn
và cây sinh sản vô
tính

Giảng và
giải thích,
thảo luận
Phương pháp
chọn giống
15% LT
6. Sử dụng
đột biến và
đa bội thể
trong chọn
giống
4 LT 2LT Nắm được phương
pháp tạo biến dị di
truyền bằng đột biến
và gây đa bội,
phương pháp chọn
lọc giống đột biến và
đa bội thể
Giảng và
giải thích,
thảo luận
Kỹ thuật chọn
tạo giống
9% LT
7. Ứng dụng
công nghệ
sinh học
trong chọn
giống
4 LT + 4

TH
2LT
1TH
Nắm được phương
pháp tạo giống bằng
kỹ thuật di truyền,
nuôi cấy mô, nuôi
cấy túi phấn, hạt
phấn, nuôi cấy phối
và lai tế bào. Thực
Giảng và
thực hành
Kỹ thuật chọn
tạo giống

9% LT,
13,3% TH
hành nuôi cấy mô
8. Quá trình
chọn giống,
khảo
nghiệm, sản
xuất thử và
công nhận
giống
6 LT + 6
TH
3LT
2TH
Nắm được trình tự

quá trình chọn giống,
bố trí thí nghiệm
giống, đánh giá
giống, khảo nghiệm
và công nhận giống
cây trồng. Thực hành
đánh giá giống và
thống kê thí nghiệm
đồng ruộng.
Giảng và
thực hành
Trình tự chọn
tạo giống
13% LT,
20% TH
9. Nguyên lý
sản xuất
giống
4 LT 2LT Nắm được phương
pháp phục tráng và
nhân giống. Hiểu và
thực hiện theo pháp
lệnh giống cây trồng
và các văn bản có
liên quan
Giảng và
giải thích,
thảo luận
Duy trì giống
9% LT

4.2

Cấu trúc chi tiết nội dung môn học
Chương 1: Khái quát về công tác giống cây trồng (4 tiết)
Bài 1: Chọn giống cây trồng và lịch sử phát triển
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Sự ra đời và lịch sự phát triển của công tác chọn
giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu số [1] trang 9 – 12
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Giống và nội dung của công tác giống cây trồng
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu về giống cây trồng, tầm quan trọng của
giống trong sản xuất, tiêu chuẩn giống tốt và nội
dung của công tác chọn giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu số [1] trang 15 – 30
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 2: Sử dụng nguồn gen thực vật (4 tiết)
Bài 1: Nguồn gen thực vật và các trung tâm phát sinh cây trồng
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu về nguồn gen thực vật và các trung tâm
phát sinh cây trồng

Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu số [1] trang 57 – 61,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Thu nhập, nhập nội, bảo quản, nghiên cứu và sử dụng nguồn
gen thực vật
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu nội dung thu nhập, nhập nội, bảo quản,
nghiên cứu và sử dụng nguồn gen thực vật về
nguồn gen thực vật và các trung tâm phát sinh cây
trồng
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu số [1] trang 69 – 80,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 3: Cơ sở di truyền số lượng trong chọn giống cây trồng (5 tiết)
Bài 1: Mô hình toán học của các tính trạng số lượng
Hoạt động 1 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu mô hình toán học của các tính trạng số
lượng và ý nghĩa trong chọn giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu số [1] trang 34 – 42,
[2] trang 13 – 33, các tài liệu khác và thảo luận
nhóm

Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Khả năng di truyền, hiệu quả chọn lọc, tương quan di truyền
và chọn lọc đồng thời đa tính trạng
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu khả năng di truyền, hiệu quả chọn lọc,
tương quan di truyền và chọn lọc đồng thời đa tính
trạng
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 43 – 46, [2]
trang 39 – 50, 129 – 148, các tài liệu khác và bố trí
thí nghiệm đồng ruộng
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 3: Tương tác kiểu gen – môi trường, tham số đánh giá tính thích
nghi và ổn định
Hoạt động 1 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu tương tác kiểu gen – môi trường, tham
số đánh giá tính thích nghi và ổn định
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 37, [2]
trang 109 – 128, các tài liệu khác và thảo luận
nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được

các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 4: Khả năng phối hợp
Hoạt động 1 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu khả năng phối hợp và ý nghĩa trong chọn
giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 49 – 55, [2]
trang 51 – 84, các tài liệu khác và thảo luận nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 4 : Lai giống và ưu thế lai (8 tiết)
Bài 1: Lai giống
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu khái niệm và ý nghĩa của lai giống, lai
gần và lai xa
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 81 – 108,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Tổ chức và thực hiện

Bài 2: Cơ sử di truyền và cách xác định ưu thế lai
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu hiện tượng và đặc điểm của ưu thế lai,
cơ sở di truyền và cách xác định ưu thế lai
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 139 – 143,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 3: Phương pháp tạo giống ưu thế lai
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu các phương pháp tạo giống ưu thế lai với
cây giao phấn, cây tự thụ phấn
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 144 – 155,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 4: Sử dụng bất dục đực và vật liệu vô phối trong sản xuất hạt lai
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu việc sử dụng bất dục đực tế bào chất
(CMS) để sản xuất hạt giống lai ba dòng, sử dụng
bất dục đực gen (GMS) trong sản xuất hạt lai hai
dòng và sử dụng vật liệu vô phối trong sản xuất hạt

lai một dòng.
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 156 – 168,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 5: Chọn lọc (6 tiết)
Bài 1: Cơ sở lý luận về chọn lọc và các phương pháp chọn lọc cơ
bản
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu cơ sở lý luận về chọn lọc và các phương
pháp chọn lọc cơ bản
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 109 – 118,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Chọn lọc với cây tự thụ phấn
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu phương pháp chọn lọc với cây tự thụ
phấn
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 119 – 130,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được

các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 3: Chọn lọc với cây giao phấn và cây sinh sản vô tinh
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu phương pháp chọn lọc với cây giao phấn
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 131 – 138,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 6 : Sử dụng đột biến và đa bội thể trong chọn giống (4 tiết)
Bài 1: Sử dụng đột biến trong chọn giống
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu khái niệm và ý nghĩa của đột biến trong
chọn giống, các tác nhân gây đột biến, sửa chữa
sau đột biến và chọn giống đột biến
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 169 – 179,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận

Bài 2: Sử dụng đa bội thể trong chọn giống
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu hiện tượng đa bội và ý nghĩa của đa bội
thể trong chọn giống, các loại đa bội thể, các
phương pháp gây đa bội và chọn giống đa bội
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 180 – 192,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 7 : Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống (4 tiết)
Bài 1: Tạo giống cây trồng bằng kỹ thuật di truyền
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu cây trồng biến đổi gen, lợi ích và các
phương pháp tạo giống biến đổi gen bằng kỹ thuật
di truyền
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 193 – 206,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
một số công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Một số ứng dụng của công nghệ tế bào thực vật
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu về nuôi cây mô, nuôi cấy bao phấn và hạt

phấn, nuôi cấy phôi, dung hợp tế bào (lai tế bào
soma).
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 207 – 216,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 8 : Quá trình chọn giống, khảo nghiệm, sản xuất thử và công
nhận giống (6 tiết)
Bài 1: Trình tự các bước chọn giống và bố trí thí nghiệm giống
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu trình tự các bước chọn giống và bố trí
các thí nghiệm giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 237 – 244,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Đánh giá vật liệu chọn giống và khảo nghiệm giống
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu nguyên tắc, hình thức và nội dung việc
đánh giá vật liệu chọn giống, mục đích, hệ thống tổ
chức, các hình thức và các nội dung, quy mô khảo
nghiệm giống

Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 245 – 248,
252 - 258, các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 3: Giống công nhận tạm thời, sản xuất thử và công nhận chính thức
Hoạt động 2 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu tiêu chuẩn giống công nhận tạm thời, quy
mô sản xuất thử, thủ tục công nhận giống tạm thời,
công nhận chính thức và quy định về đặt tên giống
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 249 – 251,
các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Chương 9 : Nguyên lý sản xuất giống (4 tiết)
Bài 1: Phục tráng giống và nhân giống
Hoạt động 3 tiết. Giảng và giải thích
Nội dung Giới thiệu yêu cầu của sản xuất đối với hạt giống,
hiện tượng thoái hóa giống và biện pháp khắc phục,
phương pháp phục tráng và nhân giống các cấp với
cây tự thụ phấn, cây giao phấn và cây sinh sản vô
tính
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [1] trang 259 – 279,

các tài liệu khác và thảo luận theo nhóm
Sau khi học Học viên nắm được nội dung bài và thực hiện được
các công việc liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày và hướng dẫn thảo luận
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung và phân nhóm thảo luận
Bài 2: Pháp lệnh giống và các văn bản về giống cây trồng
Hoạt động 1 tiết. Trình bày và giải thích
Nội dung Giới thiệu nội dung pháp lệnh giống cây trồng và
cập nhật các văn bản về giống cây trồng
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu [10]
Sau khi học Học viên nắm được nội dung pháp lệnh giống cây
trồng và hiểu được các tài liệu liên quan
Phương pháp và phương
tiện
Giáo viên trình bày
Tổ chức và thực hiện Giảng tập trung

Phần thực hành: THỰC HÀNH (30 tiết)
Bài 1: Phân loại giống (lúa, bắp, đậu nành, bông và giống khoai lang)
Hoạt động 4 tiết. Học viên tự đánh giá theo hướng dẫn của
giáo viên
Nội dung Giới thiệu đối tượng thực hành , các quy định về
phân biệt các tính trạng hình thái (định tính) và
các tính trạng số lượng (định lượng) giữa các
giống theo tiêu chuẩn DUS, thực hành trên đồng
ruộng
Trước khi học Tiến hành trồng các giống cây trồng thực hành
trên đồng trước, sao cho khi thực tập cây ở thời

kỳ điển hình nhất để đánh giá (tùy loại cây trồng).
Lập sẵn các bảng theo dõi theo mẫu quy định
cho một số tính trạng
Sau khi học Học viên thực hiện được việc phân loại giống cho
các cây trồng
Phương pháp và phương
tiện
Theo dõi, đo đếm trên đồng
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
Bài 2: Ứng dụng di truyền số lượng trong chọn giống
Hoạt động 8 tiết. Giáo viên hướng dẫn và học viên thực
hành
Nội dung - Thực hành đo chiều cao, theo dõi các chỉ tiêu
cấu thành năng suất của một số cây trồng với
dung lượng mẫu lớn
- Trình bày biến động các thế hệ bàng bảng số
liệu và đồ thị
- Tính hệ số biến động, hệ số di truyền
- Tính tương quan di truyền và phân tích đường
dẩn (path analysis)
Trước khi học Học viên tự nghiên cứu tài liệu
Sau khi học Học viên biết thực hiện các công việc liên quan
đến các nội dung bái học
Phương pháp và phương
tiện
Đo đếm trên đồng và thực hành tại phòng máy
tính
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
Bài 3: Lai hữu tính
Hoạt động 4 tiết. Thực hành việc khử đực và lai giống

Nội dung Giới thiệu đối tượng thực hành , cách chọn bố
mẹ, các bước tiến hành khi lai giống và thực
hành
Trước khi học Trồng các giống thực hành trên đồng ( hoặc
trong chậu) trước, tính toán sao cho khi thực tập
cây ra hoa (tùy loại cây trồng). Tiến hành việc
khử đực chiều hôm trước, chuẩn bị các dụng cụ
lai như bao cách ly, panh, đĩa petri, thẻ đeo.
Sau khi học Học viên thực hiện được việc lai giống cho một
số cây trồng
Phương pháp và phương
tiện
Theo hướng dẫn của giáo viên trên đồng (hoặc
trong chậu)
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
Bài 4: Tạo dòng tự phối
Hoạt động 4 tiết. Thực hành việc tạo dòng tự phối
Nội dung Giới thiệu đối tượng nghiên cứu, phương pháp
tạo dòng tự phối và thực hành trên đồng ruộng
Trước khi học Tiến hành trồng các giống cây trồng thực hành
trên đồng trước, sao cho khi thực tập cây ra hoa
(tùy loại cây trồng). Chuẩn bị các dụng cụ tự
phối: Bao cách ly, thẻ đeo
Sau khi học Học viên thực hiện được việc tạo dòng tự phối
cho một số cây trồng
Phương pháp và phương
tiện
Theo dõi, đo đếm trên đồng
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
Bài 5: Đánh giá giống

Hoạt động 6 tiết. Thực tập trên đồng
Nội dung Giới thiệu đối tượng thực hành , các đánh giá
một số chỉ tiêu và phương pháp so sánh phân
loại
Trước khi học Tiến hành trồng các giống cây trồng thực hành
trên đồng trước, sao cho khi thực tập cây ở thời
kỳ điển hình nhất để đánh giá (tùy loại cây trồng).
Lập sẵn các bảng theo dõi theo mẫu quy định
cho một số tính trạng
Sau khi học Học viên biết được phương pháp và thực hành
việc đánh giá giống
Phương pháp và phương
tiện
Theo dõi, đo đếm trên đồng
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
Bài 6: Nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô
Hoạt động 4 tiết. Giáo viên hướng dẫn và học viên thực
hành
Nội dung Giới thiệu về phòng nuôi cấy mô, các loại môi
trường nuôi cấy, pha chế môi trường (hoặc thực
hành khử trùng, cấy)
Trước khi học Chuẩn bị phòng nuôi cấy
Sau khi học Học viên biết thực hiện các công việc liên quan
đến các nội dung bái học
Phương pháp và phương
tiện
Thực hành tại phòng thực tập
Tổ chức và thực hiện Phân nhóm thực hiện
5

Đánh giá hoàn tất môn học
Cho điểm môn học theo thang điểm 10, trong đó:
-

Lý thuyết: 75% (theo hình thức thi trắc nghiệm hoặc tự luận)
-

Thực hành: 25%
6

Tiêu chuẩn giảng viên
-

Kinh nghiệm: Đã qua tập sự và giảng thử đạt yêu cầu chuyên môn
-

Chuyên môn: Tốt nghiệp đại học đúng chuyên ngành
7

Tài liệu tham khảo
[1] Phan Thanh Kiếm, 2006. Giáo trình giống cây trồng. NXB Nông nghiệp.
[2] Phan Thanh Kiếm, 2007. Di truyền số lượng: nguyên lý và bài toán ứng
dụng trong nghiên cứu cây trồng. NXB Nông nghiệp
[3] Nguyễn Văn Hiển (Chủ biên), 2000. Chọn giống cây trồng. NXB Giáo dục
[4] Luyện Hữu Chỉ (Chủ biên), 1998. Giáo trình giống cây trồng. NXB Nông
nghiệp.
[5] Bùi Chí Bửu, Nguyễn Thị Lang. 2007. Chọn giống cây trồng Phương pháp
truyền thống và phân tử. NXB Nông nghiệp
[6] Tử Bích Thủy, 2004. Giáo trình chọn tạo giống cây trồng. NXB Đại học
quốc gia Tp.HCM

[7] Trần Đình Long (Chủ biên), 1997. Chọn giống cây trồng (Giáo trình cao
học nông
nghiệp). NXB Nông nghiệp.
[8] Lê Duy Thành. 2001. Cơ sở di truyền chọn giống thực vật. NXB Nông
nghiệp.
[9] Lê Trần Bình, Hồ Hữu Nghị, Lê Thị Muội. 1997 . Công nghệ sinh học trong
cải tiến giống cây trồng. NXB Nông nghiệp.
[10] Pháp lệnh giống cây trồng, 2004. NXB Chính trị quốc gia
[11] R.W. Allard, 1976. Principles of Plant Breeding, John Wiley & Sons, Inc.
New York 10016.
[12] H. Kuckuck, G. Kobabc, G. Wenzel, 1991. Fundamentals of Plant
Breeding. Springer-Verlag Berlin Heidelberg
8

Ngày soạn thảo, nhóm/người biên soạn
-

Ngày biên soạn: 02/01/2007
-

Nhóm biên soạn
- See more at: />giong-cay-trong.html#sthash.noADyMhh.dpuf