Bài giảng trẻ nhẹ cân và trẻ ốm

TRẺ NHẸ CÂN VÀ TRẺ ỐM
Mục tiêu
•
Hiểu được sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho
trẻ sanh nhẹ cân
•
Hiểu được tầm quan trọng của sữa mẹ đối
với trẻ bệnh và trẻ vàng da
•
Có thể giúp đỡ người mẹ có con sanh nhẹ
cân hoặc con bệnh được nuôi bằng sữa
mẹ
•
Giúp đỡ bà mẹ cho trẻ ăn bằng ly và
muỗng
Sữa của bà mẹ sanh đủ tháng và
sanh non
•
Sữa của bà mẹ sanh non có nhiều
proteine hơn sữa của trẻ đủ tháng
•
Phần lớn là protein kháng khuẩn
•
Trẻ sanh non cần nhiều protein để tăng
cân
 Sữa mẹ trong trường hợp sanh non thích
hợp đối với trẻ non tháng
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Trong vài ngày đầu,
trẻ có thể được nuôi

ăn bằng đường tĩnh
mạch
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Trẻ có tuổi thai dưới
30 – 32 tuần thường
cần nuôi ăn quan
sonde dạ dày và thức
ăn nên là sữa mẹ vắt
ra
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Bà mẹ có thể cho con
mút ngón tay của
mình hay cho bú mẹ
qua sonde để kích
thích hệ tiêu hoá của
trẻ, kích thích phản xạ
nút và giúp trẻ tăng
cân
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Cho ăn qua đường miệng 2 giờ đầu sau
sanh nếu có thể và lặp lại mỗi 2 – 3 giờ
một lần để tránh nguy cơ hạ đường huyết
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Đặt trẻ nằm gần mẹ
nếu có thể, tiếp xúc
da kề da

Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Vắt sữa mẹ
ra ly và cho
trẻ ăn bằng
muỗng
•
Phương
pháp này có
thể tạo thích
thú cho trẻ
và kích thích
hệ tiêu hoá
của trẻ
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Trẻ trên 32 tuần có
thể bú mẹ được nếu
trẻ khoẻ
•
Mỗi lần bú mẹ có thể
kéo dài hơn bình
thường
•
Không tách bé ra khỏi
vú mẹ quá nhanh
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Hãy để trẻ ở lại bầu
vú để trẻ có thể bú lại

nếu trẻ muốn
•
Xen kẻ những lần cho
bú mẹ là cho ăn bằng
ly và muỗng
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Phương pháp kangaroo có thể giúp tăng
phản xạ prolactin, oxytocin và giúp trẻ có
cảm giác ấm áp, ít tiêu tốn năng lượng,
nhịp thở ổn định và dễ dàng thiết lập việc
nuôi con bằng sữa mẹ
Phương pháp kangaroo
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Đảm bảo trẻ mút vú ở
tư thế đúng
•
Tư thế tốt nhất để đặt
trẻ nhẹ cân vào vú là
–
Thân trẻ nằm ngang,
bế trẻ bằng tay đối
diện với bên vú
–
Tư thế dưới cánh tay
Những biện pháp nuôi trẻ nhẹ cân
•
Tiếp tục theo dõi và cân trẻ thường xuyên
để đảm bảo trẻ nhận được đủ lượng sữa

mẹ cần thiết
Vàng da sớm
•
Một lý do thường gặp
làm cho trẻ ngưng bú
mẹ là vàng da
•
Vàng da sớm trước 2
ngày đầu sau sanh
•
Vàng da thường gặp
hơn và thường nặng
hơn ở những trẻ
không được nhận đủ
sữa mẹ
Vàng da sớm
•
Trẻ cần được bú mẹ
sớm sau sanh, đặc
biệt là sữa non
•
Sữa non có tác dụng
sổ nhẹ, giúp tống
phân su, bilirubin
được bài tiết theo
phân giúp giảm vàng
da
Vàng da sớm
•
Đôi khi có những chất trong sữa mẹ có

thể gây vàng da, ít gặp, nhẹ và thường tự
hết sau vài tuần
•
Nếu trẻ vàng da kéo dài, cần kiểm tra cân
nặng, dấu hiệu nhiễm trùng và gan to
–
Nếu trẻ khoẻ, bú tốt, tăng cân, gan không to,
có thể do sữa mẹ, có thể tiếp tục bú mẹ
–
Ngược lại, nguyên nhân không do sữa mẹ, trẻ
cần được điều trị
Vàng da do tan máu
•
Bất đồng nhóm máu
ABO
•
Vàng da nặng,
bilirubin máu tăng cao
>20%
•
Trẻ cần được quang
trị liệu
Vàng da do tan máu
•
Quang trị liệu có thể
làm mất nước, cần bù
dịch.
•
Lượng dịch tốt nhất là
sữa mẹ

•
Có thể cho ăn bằng ly
và muỗng
Một số trường hợp khác
•
Trẻ bị nhiễm khuẩn
hô hấp hay nấm
miệng làm khó bú,
hay mất cảm giác
ngon miệng
Một số trường hợp khác
•
Trẻ bệnh nặng hay
phẫu thuật không ăn
qua đường miệng
được
Nuôi con bằng sữa mẹ khi trẻ ốm
Nếu ngưng bú mẹ
•
Trẻ nhận ít chất dinh
dưỡng  sụt cân
•
Chậm hồi phục
•
Thiếu thoải mái khi
được bú mẹ trở lại
hay từ chối bú mẹ
•
Sữa mẹ có thể bị
giảm đi

Nếu tiếp tục bú mẹ
•
Trẻ nhận đủ chất dinh
dưỡng  ít sụt cân
•
Hồi phục nhanh hơn
•
Được thoải mái khi bú
mẹ
•
Sữa mẹ tiếp tục tạo
ra
Hỗ trợ bú mẹ khi trẻ ốm
Khi trẻ nằm viện
•
Cho mẹ cùng vào
bệnh viện với trẻ
•
Khuyến khích cho bú
thường xuyên nếu trẻ
bú được
•
Trẻ bị tiêu chảy càng
phải tăng cường bú
mẹ
Hỗ trợ bú mẹ khi trẻ ốm
Trẻ từ chối bú mẹ
•
Vắt sữa, cho ăn bằng
ly và muỗng hay qua

sonde dạ dày