Bài giảng nội năng và sự biến thiên nội năng vật lý 10

- Các chất được cấu tạo từ những hạt riêng
biệt gọi là phân tử, nguyên tử.
CẤU TẠO CHẤT
- Các phân tử, nguyên tử chuyển động
không ngừng.
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên
tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động
càng nhanh.
- Các phân tử, nguyên tử tương tác với
nhau bằng lực hút và lực đẩy phân tử.
Cơ năng của một
v ậ t ch í nh l à t ổng
động năng và thế
năng của vật.
Cơ năng của một
vật là gì?


C
C
á
á
c v
c v
ậ
ậ
t chuy
t chuy
ể
ể

n
n
đ
đ
ộ
ộ
ng th
ng th
ì
ì
c
c
ó
ó


đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
n
n
ă
ă
ng
ng
.
.



C
C
á
á
c v
c v
ậ
ậ
t t
t t
ư
ư
ơ
ơ
ng t
ng t
á
á
c v
c v
ớ
ớ
i nhau th
i nhau th
ì
ì
c
c

ó
ó
th
th
ế
ế


n
n
ă
ă
ng
ng
.
.
Các nguyên tử, phân tử có động năng,
thế năng không? Vì sao?
Chúng ta cùng xem đoạn phim sau:
I. N
I. N
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng

ng
1. N
1. N
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng l
ng l
à
à
g
g
ì
ì
?
?
Ph
Ph
â
â
n t
n t
ử
ử
chuy
chuy
ể

ể
n
n
đ
đ
ộ
ộ
ng =>
ng =>
đ
đ
ộ
ộ
ng n
ng n
ă
ă
ng ph
ng ph
â
â
n t
n t
ử
ử
.
.
C
C
á

á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử
t
t
ư
ư
ơ
ơ
ng t
ng t
á
á
c => th
c => th
ế
ế
n
n
ă
ă
ng ph
ng ph
â

â
n t
n t
ử
ử
.
.
Th
Th
ế
ế
n
n
ă
ă
ng +
ng +
đ
đ
ộ
ộ
ng n
ng n
ă
ă
ng ph
ng ph
â
â
n t

n t
ử
ử
=
=
n
n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng c
ng c
ủ
ủ
a v
a v
ậ
ậ
t
t
N
N
ộ
ộ
i n
i n
ă

ă
ng k
ng k
í
í
hi
hi
ệ
ệ
u U
u U
đ
đ
ơ
ơ
n v
n v
ị
ị
l
l
à
à
Jun (J)
Jun (J)
.
.
H
H
ã

ã
y ch
y ch
ứ
ứ
ng t
ng t
ỏ
ỏ
n
n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng c
ng c
ủ
ủ
a m
a m
ộ
ộ
t v
t v
ậ
ậ
t ph

t ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c
c
nhi
nhi
ệ
ệ
t
t
đ
đ
ộ
ộ
v
v
à
à
th
th
ể
ể
t
t
í

í
ch c
ch c
ủ
ủ
a v
a v
ậ
ậ
t: U = f(T,V)
t: U = f(T,V)
.
.
Tr
Tr
ả
ả
l
l
ờ
ờ
i:
i:
-
-
T thay
T thay
đ
đ
ổ

ổ
i => V thay
i => V thay
đ
đ
ổ
ổ
i =>
i =>
thay
thay
đ
đ
ổ
ổ
i
i
=> n
=> n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng thay
ng thay
đ
đ
ổ

ổ
i
i
.
.
- V thay đổi => r thay đổi => thay đổi
=> nội năng thay đổi.
V
V
ậ
ậ
y: U ph
y: U ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c v
c v
à
à
o T v
o T v
à
à
V
V
.

.
t
đ


H
H
ã
ã
y ch
y ch
ứ
ứ
ng t
ng t
ỏ
ỏ
n
n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng c
ng c
ủ
ủ
a m

a m
ộ
ộ
t l
t l
ư
ư
ợ
ợ
ng kh
ng kh
í
í


l
l
ý
ý
t
t
ư
ư
ở
ở
ng ch
ng ch
ỉ
ỉ
ph

ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c v
c v
à
à
o nhi
o nhi
ệ
ệ
t
t
đ
đ
ộ
ộ
?
?
Tr
Tr
ả
ả
l
l
ờ

ờ
i:
i:
V
V
ì
ì
b
b
ỏ
ỏ
qua t
qua t
ư
ư
ơ
ơ
ng t
ng t
á
á
c gi
c gi
ữ
ữ
a c
a c
á
á
c ph

c ph
â
â
n
n
t
t
ử
ử
n
n
ê
ê
n c
n c
á
á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử
kh
kh
í
í
l

l
í
í
t
t
ư
ư
ở
ở
ng ch
ng ch
ỉ
ỉ
c
c
ó
ó


đ
đ
ộ
ộ
ng n
ng n
ă
ă
ng m
ng m
à

à
kh
kh
ô
ô
ng c
ng c
ó
ó
th
th
ế
ế
n
n
ă
ă
ng do
ng do
đ
đ
ó
ó


n
n
ộ
ộ
i n

i n
ă
ă
ng c
ng c
ủ
ủ
a kh
a kh
í
í
l
l
í
í
t
t
ư
ư
ở
ở
ng ch
ng ch
ỉ
ỉ
ph
ph
ụ
ụ
thu

thu
ộ
ộ
c
c
v
v
à
à
o nhi
o nhi
ệ
ệ
t
t
đ
đ
ộ
ộ
.
.
2.
2.
Đ
Đ
ộ
ộ
bi
bi
ế

ế
n thi
n thi
ê
ê
n n
n n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng
ng
:
:


Ph
Ph
ầ
ầ
n n
n n
ộ
ộ
i n
i n
ă

ă
ng t
ng t
ă
ă
ng th
ng th
ê
ê
m hay gi
m hay gi
ả
ả
m b
m b
ớ
ớ
t
t
đ
đ
i
i
trong m
trong m
ộ
ộ
t qu
t qu
á

á
tr
tr
ì
ì
nh
nh
.
.


K
K
í
í
hi
hi
ệ
ệ
u:
u:


U
U
II. C
II. C
á
á
c c

c c
á
á
ch l
ch l
à
à
m thay
m thay
đ
đ
ổ
ổ
i n
i n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng
ng
:
:


II. C
II. C
á

á
c c
c c
á
á
ch l
ch l
à
à
m thay
m thay
đ
đ
ổ
ổ
i n
i n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng
ng
1.
1.
Th
Th
ự

ự
c hi
c hi
ệ
ệ
n c
n c
ô
ô
ng
ng


T
T
á
á
c d
c d
ụ
ụ
ng l
ng l
ự
ự
c
c
.
.



Trong qu
Trong qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh th
nh th
ự
ự
c hi
c hi
ệ
ệ
n c
n c
ô
ô
ng c
ng c
ó
ó
s
s
ự
ự
chuy

chuy
ể
ể
n
n
h
h
ó
ó
a t
a t
ừ
ừ
m
m
ộ
ộ
t d
t d
ạ
ạ
ng n
ng n
ă
ă
ng l
ng l
ư
ư
ợ

ợ
ng kh
ng kh
á
á
c sang n
c sang n
ộ
ộ
i
i
n
n
ă
ă
ng
ng
.
.


V
V
ớ
ớ
i mi
i mi
ế
ế
ng kim lo

ng kim lo
ạ
ạ
i v
i v
à
à
kh
kh
ố
ố
i kh
i kh
í
í
tr
tr
ê
ê
n c
n c
ò
ò
n
n
c
c
ó
ó
c

c
á
á
ch n
ch n
à
à
o
o
đ
đ
ể
ể
l
l
à
à
m thay
m thay
đ
đ
ổ
ổ
i n
i n
ộ
ộ
i n
i n
ă

ă
ng n
ng n
ữ
ữ
a
a
hay kh
hay kh
ô
ô
ng
ng
?
?
2. Truy
2. Truy
ề
ề
n nhi
n nhi
ệ
ệ
t
t
a. Qu
a. Qu
á
á

tr
tr
ì
ì
nh truy
nh truy
ề
ề
n nhi
n nhi
ệ
ệ
t
t
:
:


L
L
à
à
qu
qu
á
á
tr
tr
ì
ì

nh truy
nh truy
ề
ề
n n
n n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng m
ng m
à
à
kh
kh
ô
ô
ng
ng
c
c
ó
ó
c
c
ô
ô

ng th
ng th
ự
ự
c hi
c hi
ệ
ệ
n
n
.
.


Trong qu
Trong qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh truy
nh truy
ề
ề
n nhi
n nhi
ệ
ệ

t ch
t ch
ỉ
ỉ
c
c
ó
ó
s
s
ự
ự


truy
truy
ề
ề
n n
n n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng t
ng t
ừ
ừ

v
v
ậ
ậ
t n
t n
à
à
y sang v
y sang v
ậ
ậ
t kh
t kh
á
á
c
c
.
.
Hãy so sánh sự thực hiên công và truyền
nhiệt; Công và nhiệt lượng.
Trả lời:
1.So sánh sự thực hiện công và truyền
nhiệt:
* Giống nhau:
- Cả hai cách đều làm thay đổi nội năng
của vật.
* Khác nhau: Ta có bảng so sánh sau:
Th

Th
ự
ự
c hi
c hi
ệ
ệ
n c
n c
ô
ô
ng:
ng:


Qu
Qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh truy
nh truy
ề
ề
n nhi
n nhi
ệ

ệ
t:
t:
Th
Th
ự
ự
c hi
c hi
ệ
ệ
n c
n c
ô
ô
ng:
ng:


Qu
Qu
á
á
tr
tr
ì
ì
nh truy
nh truy
ề

ề
n nhi
n nhi
ệ
ệ
t:
t:
- Ngoại lực thực hiện công
lên vật.
- Có sự chuyển hóa năng
lượng từ các dạng năng
lượng khác sang nội năng.
-Không có ngoại lực thực
hiện công lên vật.
-Nội năng được truyền từ
vật này sang vật khác.
C
C
ô
ô
ng
ng
Nhi
Nhi
ệ
ệ
t L
t L
ư
ư

ợ
ợ
ng
ng
Là phần năng lượng
được truyền từ vật này
sang v ậ t kh á c trong
qu á tr ì nh th ự c hi ện
công.
Là phần nội năng mà
vật nhận được hay
mất đi trong quá trình
truyền nhiệt.
* Giống nhau: Đều là số đo của sự biến đổi năng
lượng.
2. So sánh công và nhiệt lượng:
* Khác nhau:
Mô tả và nêu tên các hình thức truyền nhiệt:
HÃY QUAN SÁT HÌNH VẼ VÀ TRẢ LỜI
b. Nhiệt lượng
Số đo độ biến thiên nội năng trong quá trình
truyền nhiệt là nhiệt lượng:
U = Q
Q : Nhiệt lượng (J)
Q(J)
m (kg)
c (J/ kg.K)
t: ( 0 C hoặc K)
Công thức tính nhiệt lượng

Q = mct
TRẮC NGHIỆM
H
H
ã
ã
y ch
y ch
ứ
ứ
ng t
ng t
ỏ
ỏ
n
n
ộ
ộ
i n
i n
ă
ă
ng c
ng c
ủ
ủ
a m
a m
ộ
ộ

t v
t v
ậ
ậ
t ph
t ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c
c
nhi
nhi
ệ
ệ
t
t
đ
đ
ộ
ộ


v
v
à
à

th
th
ể
ể
t
t
í
í
ch c
ch c
ủ
ủ
a v
a v
ậ
ậ
t: U = f(T,V)
t: U = f(T,V)
Tr
Tr
ả
ả
l
l
ờ
ờ
i:
i:
Khi T thay
Khi T thay

đ
đ
ổ
ổ
i th
i th
ì
ì
v
v
ậ
ậ
n t
n t
ố
ố
c chuy
c chuy
ể
ể
n
n
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
h
h

ỗ
ỗ
n
n
đ
đ
ộ
ộ
n c
n c
ủ
ủ
a c
a c
á
á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử
thay
thay
đ
đ
ổ
ổ

i. Do
i. Do
đ
đ
ó
ó
U thay
U thay
đ
đ
ổ
ổ
i.
i.
Khi V thay
Khi V thay
đ
đ
ổ
ổ
i th
i th
ì
ì
kho
kho
ả
ả
ng c
ng c

á
á
ch gi
ch gi
ữ
ữ
a c
a c
á
á
c ph
c ph
â
â
n t
n t
ử
ử


c
c
ấ
ấ
u t
u t
ạ
ạ
o n
o n

ê
ê
n v
n v
ậ
ậ
t thay
t thay
đ
đ
ổ
ổ
i l
i l
à
à
m cho th
m cho th
ế
ế
n
n
ă
ă
ng t
ng t
ư
ư
ơ
ơ

ng
ng
t
t
á
á
c gi
c gi
ữ
ữ
a ch
a ch
ú
ú
ng thay
ng thay
đ
đ
ổ
ổ
i. Do
i. Do
đ
đ
ó
ó
U thay
U thay
đ
đ

ổ
ổ
i.
i.
V
V
ậ
ậ
y: U ph
y: U ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c v
c v
à
à
o T v
o T v
à
à
V
V
.
.
NHIỆM VỤ VỀ NHÀ
• Làm bài tập 7, 8 trong sách giáo

khoa và 32.6, 32.7 sách bài tập.
• Ôn tập: Cấu tạo chất và xem trước
bài 33.