Trật tự từ trong tiếng hàn so sánh với tiếng việt

n(> GIAo ouc v ADAO T ~o
D~l HOC QUOC GIA THANH PHO H() CHI MINH
TRUONG D~I HOC KHOA HOC XA H(H VA NHAN VAN

eo------AHN KYONG IIWAN

1~:~ ~~Gtl..:B~ ci'\J
·IJ-)1\(!

sAc A

_____

..._..

~

"
'
K
'
TRATTUTUTRONG
TIENG
HAN
·so sANH va1 TIENG viET
.

Chuyen nganh
Mii sf'l

: Ngon ngft hQc so sanh ·

: 05. 04. 27

LUJN AN PHO TTEN Sf KHOA H(JC NGU VAN

N(;lJ'(JI HU'(JNG DAN

NGUYEN DtJC DAN GIAo su TIEN si NGON NGfr HQC
LA O~

THANH PHO HO CHI MINH - 1996


MUC
LUC
.
.
?

'"

CHUO'NG I. MO' DAU
l . Nhftng van d'e chung.
1.

Ly do chQn d'e tai va ffi\IC dich nghien cltu.

2. Lich sit nghieil cttu va"n d'e.
3. D6i tU'Q'ng va ph~m vi nghien citu.
4. PhU'<1ng phap nghien cllu.
5. Dong gop cua lu~n an.

ll. Tieng Han va tr~t hi tlt trong tieng Han.
1. Ngft h~ tieng Han.
2. V'e Uch sit tieng Han.
3. V'e d~c di~m lo~i hlnh cua tieng Han.
4. Ve tn~t ta.t tit ciia ngon ngfl.
5. V'e tr~t t\I' tit trong tieng Han.

l
1

4
5

5
7
7

7
9

13
25

26

CHUO'NG II. TR!T '"flJ TU TRONG

DANHNGU
I . Gi6'i thuyet chung.

29

ll . Thanh t6 trung tam cua danh ngft.

32

1U :Tr~t t\t tit trong cau true danh ngft dO'n gian.

39

lV .Tr~t t\t tit trong cau true danh ngft phllc t~1>.

44

V. LU'c/C db cau true danh ngft tieng Han.

48

VI. Nh~n xet chung.

49


Cl-IU'O'NG III. rfl{~T rfV 1,U rfl{ONG
DQNG NGU

I. . GiO'i thuyet chung.

51

u . Xac dinh thanh to trung tam trong dong ngft.

55

l!l .Tr~t h,t Ht cua thanh to ph\I ta ph6 tit.

56

lV. Tr~t t\t tit cua cac thanh to phi) la th\tC tit.

91

V. LttQ'c do ca'u true d{mg ngit tieng Han.

98

CHUO'NG IV. TR~T rfl)' TU TRONG
TINHNGU

J • Gi6'i thuyet chung.

100

II. Vi tri thanh to trung tam trong tinh ngft.

102

m. Tr~t hi tit ciia thanh to ph\l la ph6 tit.

103

lV. Tr~t t\t tit cua cac thanh to ph\I Ia th\tc tit.

104

V . LttQ'c d6 ca'u true tinh ngft tieng Han.

108


l . Khai quat v'e d~c di~m chung cl'ia cau tie'ng Han.

109

11 •Van de cau true cau ti~ng Han.

112

Ill .Tr~t t\I' tit trong cau do'n.

115

lV .Tr~t tl,t tit trong cau ghep.

121

1.Tr~t ti!

tit cac thanh ph'an cau trong cau ghep.
2.Vi tri ciia die ket tit trong cau ghep.

3.V'e 14 kiiu ket tit trong cau ghep tieng Han.
v .Van d'e gi6'i tit trong tieng Han.

121
125
126
144

CHUO'NG VI. KET LUi).N
I . V'e tr~t ta.t tit trong doan ngft.

162

ll . V'e tr~t

164 .

ta.t cac thanh t6 trong cau d
Jll . V'e tr~t ta.t cac thanh ph'an trong cau ghep.

?

THU' Ml)C l]-IAM 1\:1-IAO

164


?

A.

A

,..,

'

,..,

BANG PHIEN AM TIENG HAN RA TIENG ANH
Trong lu~n an nay, chung toi sit dvng ky hi~u phien am, System of
YALE Romanization, ghi phien am tie'ng Han rci titn·g Anh bang T\f
di€n Han - Anh do Samue1 E. Martin, Yang Ha Lee, va Sung-Un

de

Chang, YALE University Press, New Heaven, 1967.

Nguyen
C.H

C.A

l
~
~
I

TT

-r-l
~

-ll
~l
-r-11
._.l_
JJ_

_y
}
~

01.. ..
J. .....

Wl

uy
u after p ph pp m
wu elsewhere
.yu after a e o( u)
yu elsewhere

0

.yo after a e o (u wu)
yo elsewhere
oy

a
wa

4:llll

C .A

I

k

=}

l::J

kh
kk
p

li

ph

11

u

e
we
.ye after a e o (u)

ye elsewhere
ey
.yey after a e o (u)
yey el sew here
.wey after a e o u
wey elsewhere

.,._.,.
"

C.H

1

~

"
am

tll:I

pp

c.
E

t
th

u:

tt

7..

7<.·-

c
ch

'M

cc

,A

s

}I..

SS

0

h

0

m

L

n
--·


Nguyen
C.H

l:
H

fl
~

,..

C.A

.ya after a e o (u)
ya elsewhere
ay
, .yay
yay elsewhere
way

. C.H: Chft Han.
· C.A: Chft Anh.

Ph\l

am

C.H
2.

0

,..

am

C.A
I

(zero
-ng)


1

?

'"

CHUO'NG I: MO' DAU
,...

,,.,,

""'

?

'"'

...

"

_

,..

I. NHUNG VAN DE CHUNG CUA DE TAI SO SANH TR~T TV
TU TRONG HAI NGON NGiJ' VIET-HAN.

1. Ly do chQn d'e tai va ID\IC dich nghien citu.
Viet Nam va Han Qu6c v6n c6 m(>t m6i quan he than thien va hi~u bie't
lftn nhau tit Hiu dCii. Hi~n nay, con htu gift dttcjc nhfeu tai li~u lich slt v'e
m6i quan h~ a'y.
Yao nam 1226, Ci Vi~t Nam sau khi vttcing tri'eu nha Ly chuy~n qua tay
nha Tr'an, hoang than Ly Long TttO'ng ( con thir ciia vua Ly Anh Tong,
1138 - 1175, em cua vua Ly Cao Tong, 1196 - 1210) mang theo te' khf
vlftrl dong t9c. thO' phµng t6 tien. Ong da dttcjc vttdng trieu Cao L~ cho elf tru (J
vung m1i Hoa Sdn. Chfnh (J day, khi quan Nguyen Mong danh chitm Cao
4 fTH (1253 ), Ly Long TttO'ng cung vdi nhan dan cua da't ntfdc da clfu- ~ang
m)nh t6 chti'c CUQC khang chi{n, Va ong da l~p nen ·chie°n Cong to ldn, gop
ph'an bao v~ dttcjc da't mt6'c Cao L~. Ong la'y vcj Ia ngttCii Han Qu6c. Cac the' · h~ con chau cua ong da c6 nhffng dong g6p dang k~ cho da't mt&c nay tit d6

de'n nay.
Trong thO'i ky lich slt trung d<:ti, qu~m h~ Vi~t - Han dttcjc th~_ ~ien qua s\f
giao htu rfft m~t thie't giffa cac sli' th'an hai ntt6'c tren dfft Truog Hoa,theo
tinh th'an "tu hai giai huynh df . HQ da cling xtt6'ng h9a, ngam vinh thd.
phu, vie't lO'i tµ'a cho cac thi t~p ciia nhau. Theo sit sach th'i cu<)c tie'p xtic dau
tien day tlnh giao hao la gifra sli' th'an Vi~t Nam Phung Khac Khoanf,'!'2 va sti
th'an Tri'eu Tien(Chosun) Ly Toai Quangr.--0 nam 1597. Tit d6 v'e sau, con c6
nhung cu()c giao h.tu khac gifta cac s-U th'an, nhtt: Nguyen Cong Hang fl'» (Viet
f:ll.

Cao

Le : Ten cua VttO'ng quo'c Han Quc'lc LhO'i nam 918 - 1392.NgttO'i Viet thttO'ng g9i la Cao Ly.

tm. Phung KMc Khoan (1528 - 1623) : Mc)t nha ngoc,ii g iao, hQc lhtk uyen tham v'e dC1i Le Trung hung.

6ng con htu lc,ii

u

PhUng cong thi ~p" .

Ly Toai Quang ( 1563- 1628) : Nha bac h9c v'e thC1i Trfeu Tien.. rueu la Chi Phong. Ngttoi fSn aau lien
gi6'i thieu D~o Thien Chua Trfcu Tien. 6ng con h.tu l~i "Chi phong t~p" . .
f"'tl4. Nguyen Cong Hang (1680 - l 732 ) : Danh si doi U .6ng con lttu l~i
" Tinh sai t~p thi t~p"

f\'"i>.

2

Nam) vdi Du T~p Nhfft, ffii Ly The" C~n (Trfeu Tien), Le Quy Don~n
(Vi~t Nam) I-fong- Khai Hy,e117 Tri~u Vinh Tie"nri-~, Ly Huy Chfnhr,-13 (Tri'eu
Tien), Nguy~n Tu Gianffuo ( Vi~t Nam ) vdi Nam Dlnh Thu~n , Tri~u
Binh Cao (Tri'eu Tien )...
Trong .thO'i c~n dc,ti, vdi ID\).C tieu chung giai ph6ng dan t(k khoi ach
thO'ng tri cua ngo(;li bang ( th\fc dan Phap ?:J Vi~t Nam, de' qu6c Nh~t ?:J Ttfeu
Tien ), nhfeu nh.a ai quO'c, nha each mc.ing hai mtdc da g~n b6 vdi nhau. Tieu
bi~u hdn .ca Ia nhftng cu9c tie"p xuc gifta Phan B9i Chau~H 1 , Ho Chf Minh vdi
nhteu nha ai quo'c, nha each m(}.ng Trfeu Tien.
Tuy nhien, S\f dfnh liu cua Han Quo'c vao CUQC chie"n tranh (J Vi~t Nam
trong nhrtng nam cuo'i th?p nien 60 dau th~p nien 70 cua the' ky nay da cts le.ii
nhi?ng h~u qua nl:ing n'e ma hai qu6c gia da phai n& ]\fc giai quye"t, vdi tinh
th'an 'khep l<.ti qua kha, httO-ng tdi tltdng lai" . Chfnh v&i tinh th'an fiy,
1

ngay 22 thang 12 nam 1992, hai m:rac da thie't l~p quan h~ ngo~i giao day

du

d c[p d~i sti.
Nhllng nam g'an day, quan h~ gii?a hai mtdc Vi~t Nam va Han Quo'c
phat triin m<;!nh tren nhi'eu lTnh v\fc, nh[t Ia trong ITnh v\fc kinh te" vdi phf:!m
vi ngay cang rong, qui mo ngay cang ldn, nhjp dQ ngay cang nhanh.
Nhu c'au h9c ~p tie'ng Han va tie'ng Vi~t lam phlldng ti~n giao tie'p ngay
cang cao. D@ dap ang nhu c'au do, ngoai khoa tie'ng Vi~t da dttQ'c thanh l~p (J
Tntetng D~i h9c Ngo(}.i ngft Han QuO'c ( Seoul ) tlr nam 1967, trong cac nam
1991va1994 Tntetng D~i h9c Ngo<;!i ngfr Pusan va Tntetng Cao d&ng Ngo(;li
ms Du

np Nhai ( 1653 - 1724 ) : Van tnan dO'i Tri'Cu Tien.

~. Le Quy Don (1726 - 1784) : Nha bac hQC v'C thi:1i Le. Tnl lhu~t
Vi~l

.

ra1 nhieu tac ph~m v'e ljch si't, dia dtt va van hoa

Nam.

Hong Khai Hy ( l 703 - 1771 ) : Van th'an dai Trieu Tien. Thi hi~u ia Van Gian.
ffiB. Trieu Vinh Tic'n ( 1703 - 1775 ) : Van th'an dO'i Tri'Cu Tien. Thi hi~u la Dinh Hie'n._
9. Ly Huy C.nfnh (1760. 7): Van th'an d{Ji Trieu Tien. Nam 1834 tham Nha Thanh.
fl'1T.

fiJIO.Nguy~n Tit

Clian(lli23-1890) :Donh si tri'C\u Nguy~n .Con 1r11y'C\11 !;,ii 11hit11g t6c ph~m "

'111\lcll Ni'\ng thi vlin t~p" • "'llwch Nung tlmg lho;,ii

"vl't "Yen thfcu thi thiio" .

r.lll.Phan B()i Chau ( 1867 - 1940) : Nha chf si each m~ng lirng danh da gay dtt~c 1n()1 phnng trao ho:,it d()ng dfl giai
ph6ng dan t{>c. C~n truy'en lili nhftng tac phfui
llai ngo:,1i huyei th1r" v.v.

"Viet Nam vong quuc su"

,"

Khuy.C'n thrum nien du hQC" vA "


3
ngft Sungsim ( Pusan ) ding da thanh l~p Khoa tie'ng Vi~t. M5i nam, cac
tntCing tren c6 hang tram -sinh vien theo h9c va t6t nghi~p. Nhi'eu nha kinh
doanh, nhi'eu nhan vien cua cac cong ty l&n nho (J Han Qu6c ding da va dang
hQC tie'ng Vi~t (J cac Cd sd dao Le;to khac (j Han Qu6c va Yi9t Nam.
NhU' v~y. tie'ng. Vi~t da trO' thanh m9t ngo(}.i ngff dU'quan tam.

aVi~t Nam, tie'ng Han chU'a th~t S\t la m(>t ngo(,li ngi1 dU'(lc quan tam.

Tuy nhien ding da c6 nhffng nhu c'au th~t S\J, nen tie'ng Han da dtt(lc d<;ty va
hQc d nhi'eu ndi tren da't nU'6'c Vi~t Nam. Ch~ng h(,ln; tie'ng Han dU'(lc d<;ty Ci
nganh ngon ngft va van h6a Han Qu6c thu9c Khoa Ngft van TntCing D<;ti h<;>c
Khoa h9c Xa h9i va Nhan van Ha N()i va Tn.tO'ng D~i h9c sU' ph<;tm Ha N<)i, CJ
Khoa Dong Phl!dng TrU'O'ng D<;ti hQc Khoa h<;>c Xa h(>i va Nhan van Thanh
Ph6 Ho Chf Minh, va (J Khoa Ngon ngft va Van hoa Pht!dng Dong Tn.tO'ng
De;ti h9c Dan l~p Ngoe;ti ngft va Tin h9c Thanh Ph6 H'o Chf Minh.
M9t s6 16'p tie'ng Han ding da dtt<;ic md ra cho nhftng ngttCii lao d()ng
Vi~t Nam tnt&c kbi h9 t&i Jam vi~c d Han QuO'c. M9t d()i ngi1 dong dao cac
nha phien dich so_ng ngft Vi~t - Han chuyen nghi~p da dtt(lc hlnh thanh. HQ
lam vi~c d nhi'eu ndi tren Hinh th5 hai ntt6'c: Han Qu6c va Vi~t Nam.

Di dap lfng nhu c'au dc;ty va hQC tie'ng Vi~t, tie'ng Hand hai mt&c dl!c;J'C
t6t hO'n, thl vi~c nghien cau dO'i chie'u hai ngon ngft tren nhi'eu blnh di~n, d~c

bi~t la d blnh di~n tr~t tlJ tit se c6 m()t y nghia d~c bi~t quan tr9ng. No giup
cho ngl!di l,lQC mau nam bat dU'(/C nhftng diem tl!dng d'ong Va khac bi~t gifta
hai ngon nglr hO'n, nhO' d6 nam dU'(lc ngi1 phap va n6i dtf(lc nhanh hdn.
.

.

Hon nfta, tie'ng Vi~t va tie'ng Han khong nhftng la hai ngon ngft xa
nhau, xet v'e ngu'on gO'c, ma con la hai ngon ngft ra't khac nhau v'e lo<;ti hlnh.
Do v~y,m()t s\f nghien cau c6 tfnh cha't so sanh nhtt vtta n6i, v'e hai ngon ngft
nay, ne'u dlt<;ic tie'n hanh m9t each nghiem tUc va khoa h9c, con. c6 gia trj ly
thuyei dang ki: n6 se g6p phftn soi sang nhftng net rieng ding nhtt nhilng
d~c diem lo~i hlnh cua m5i ngon ngft' di'e~ ma Iau nay chtta dtt(lc cac nha
ngon ngft h9c hai nl!~c quan tam t6'i bao nhieu.


4
Viec khao sat tr~t tt! tit trong tie"ng Han va so sanh vd'i tr~t t\f ttr trong
tie'ng Vi~t ma lu~n an nay d~t ra chfnh la nhhm vao nhilng .mvc

dfch d6.

2. Lich sit nghien cU'u va'n d'e.
Khai niem "so sanh" khong phai la xa 1~ ho~c mdi

ngil' h<;>c.

me d6i vdi ngon

·

Qua V~Y, bang Vi~C SO sanh S\f dien tie'n cua cac hien tlfQ'ng ngon ngil'
thu9c nhftng theti ky ljch sit khac nhau trong m9t thll tie'ng hay giila nhl'eu
thlt ti(ng Vdi nhau, ngon ngft hQC Xac djnh dlt<;1C ngu'on
Va quan h~ than
thUQC cua cac ngon ngft. M()t phttO'ng phap d~c thu cua ngon ngft h9c da
dtt<;tc hlnh thanh tit d6: phttdng phap lich--slt so sanh.

goc

Ngon ngfi' hQC, ding bang S\l' so sanh - so sanh ca'u true ciia cac ngon
ngft, da phat hi~,n ra nhilng phtirng nh6m ngon ngil' ding nhtt nhilng d~c tntng rieng cua m6i ngon ngir.
M9t chuyen nganh rieng cua ngon ngft hQC, nganh lof:ti hlnh hQC, da dtt<;tc ra
d(Ji nhCt Sl.f SO scinh do.

DO'I v~i tie'ng Viet, ngoai s\f nghien cl1u nhilng va'n de thuc)c n9i b(> ngon
ngil' nay, ciing da c6 nhftng cong trlnh nghien cl1u dem nhltng blnh di~n khac
nhau ciia tie'ng Vi~t so sanh vai nhfi'ng blnh di~n tttdng tlng ciia tie'ng Han, ,
tie'ng Anh, tie'ng Phap, tie'ng Nga va nhi'eu ngon ngft dan t(>c khac (J Vi~t
Nam, (J Dong Nam A. M()t tlnh hlnh nhtt v~y ding c6 thi tlm th[y trong ljch

si't nghien cttu v'e tie'ng Han.
Tuy nhien, cho de'n nay, chtta c6 m9t cong tdnh nghien cll'u nao tie'n
hanh so sanh nhftng b'inh dien nh[t djnh cua tie'ng Vi~t vdi tie'ng Han, trit
lu~n an th';tc sI ciia chung toi: " Btt(fc dau so sanh t~t t\f tit trong tie'ng
Trfeu Tien va tie"ng Vi~t" bao v~ ~i Tnt{Jng D~i hQc Tdng h<;fp Thanh Ph6
H'o Chi Minh, ngay 3 thang 1 na111 1994.

5

ae

. ' Nhtt v~y' c6 the n6i bfit ky m9t
tai nghien cau khoa hQC nao tie'n
hanh so sanh tie'ng Han Vdi tie'ng Vi~t deu la md'i me, c6 the dtt<;tc xem nhtt
la s\f mC1 dau cho m()t httdng nghien cau c6 nhfeu hda h~n. Va chfnh de tai
"Tr~t t\f tlt trong tie'ng Han so sanh vOi tie'ng Vi~t" da dl!Q'c xac djnh theo
h\tdng ffy : CO the xem dft'y fa S\t tie'p nfii Va nang cao them
tai lu~n Van
th~c sI ma chung toi da hoan thanh vao dau nam 1994.

ae

3. D6i htf/ng va ph3m vi nghien c
a. DO'i ttt<;tng khao sat ciia lu~n an la tr~t t\f tl.r trong cac lo~i doan ngit
nh\t danh ngft (Noun phrase), d9ng ngil' (Verb phrase), tinh ngil (Adjective
phrase}; tr~t t\t tU' giil'a cac thanh ph'an cau dc1n nh\t: chu ngil', vi ngil', b5 ngtr;
tr~t l\f cac vt trong cac lo~i ca'u phdc nh\t dhi phdc lien h<;tp va cau phdc qua

hp.
b. Ph~tn vi nghien ct1u (J ca ba lo~i doan ngil tren la xac djnh vi trf ciia
cac thanh t6 trung tam va thanh t6 phv; chi ra l\tc;1c cfo ca'u true chung cua ca
ba lo~i doan ngft va rut ra nhftng nh~n xet v'f. S\t giffng nhau Va khac nhau v'e
m~t tr4t t\t' giil'a cac thanh t6 trong dfo tn1c doan ngft giffa hai ngon ngft.
c. Ph~m vi nghien c&u (J ph'an cau g'Om: do'i chie'u tr~t t\! ca'u true ciia ba
thanh phan cau: chu ngil', vi ngft, b5 ngil; doi chie'u tr~t t\t ciia hai thanh ph'an
cau chii ngft va vj ngft; dO'i chie'u tr~t t\t cac vl ciia cau phdc lien h<;1p va qua

l(,li.

4. Phttdng phap nghien cllu.

Yeu c'au dijt ra cho lu~n an nay la so sanh t~t t\t tit trong tie'ng Han voi
tr~t t\t ttt trong tie'ng Vi~t, tren cd sd ke't qua nghien cdu ciia cac nha ngon
ngil' h9c v'e tr~t t\! tit trong hai ngon ngfi' nay. Qua S\t SO sanh, lu~n an CeJ
gang lam n&i b~t S\! ttldng aong Va S\! khac biet v'e tr~t l\! cac thanh ph'an Ct


6

cac ddn vi cu phap trong hai ngon ngil. Nhtt v~y. lu~n an gia djnh tru&c r~ng
nhifng kei qua khao sat CUa cac nha nghien ctlu di trttCtc la dang tin c~y. Va Se
can ell vao do ma tie'n hanh so sanh tr~t t\f tl:r trong hai ngon ngil' Vi~t - Han.
Hdn nil'a, d~ tie"n hanh so sanh, c'an xac djnh ngon ngfi' dtt<1C dung lam
Cd sd cua S\t so sanh. Do nhftng yeu c'au C\1 the cua vft'n c:fe dang dtt<;tc khao

ra,

sat d~t
dt,ta vao nhilng thanh t\fu nghien ct1u v'e tr~t t\( tl:r trong hai tht1
tie'ng, tie'ng Vi~t va tie'ng Han, c6 the xem tie'ng Vi~t la ngon ngft dttctc dung
lam Cd SCJ cho S\f SO sanh.
Tit S\t xac dinh nhlt tren, chung toi cho rang phttdng phap khoa hQC Cd
dttcJC Ung dµng trong lu~n an la phttdng phap so sanh lo~i hlnh, ttlc la
dem tr~t t\t ttt ca"u true cua tie'ng Han so sanh vcli tr~t t\t tl:r dfo true ciia tie'ng
Vi~t dS phat hi~n ra nhftng tttdng d'ong va nhilng khac bi~t gifta hai ngon ngil
v'e tr~t t\t tlt. Tl:r phttdng phap khoa hQc cd ban d6, trong nhifng tntClng hcfui thie't, IU~Il an cling ap dµng nhi'eu phttdng phap cua ngon ngil hQC ca'u

true, da to ra c6 hi~u l\fc cao trong vi~c nghien ct1u tr~t t\t tit cua ngon ngft,
dtt<;tc dung ph5 bie'n trong ngon ngft hQc hi~n nay, nhtt plutdng phap phan b6.
phltdng phap phan tfch thanh to' tf\tc tie'p, phli'O'ng phap cai bie'n ....

ban

Cung c'an lttu y them rang lu~n an c6 tfnh chfft hoan chinh nen khong c6
phttdng phap thlt nghi~m rieng cho titng ph'an ma ap dvng phli'dng phap thlt
nghiem chung cho toan b() lu~n an. Do la kiem chung nhftng ke't qua khao sat
dtt<;tc thong qua qua trlnh de;ty tie'ng Vi~t cho ngttCti Han. Ve m~t
nay, chling tor c6 dttnhiem vv d~y tie'ng Vi~t t~i TntC1ng Cao d~ng NgoC;ti ngil Surigsim ( Pusan ).
Th\fc te' kiem chung cho tha"y s\f so sanh tr~t t\t tit tie'ng Han vdi tr~t w tit
tie'ng Viet t~o them s\f thu~n lChung toi tin rang cilng se c6 m()t tlnh hlnh tttdng t\t, ne'u tie"n
hanh kiem chtlng trong dO"i ttt<;"fng ngttkiem chll'ng nay se lam cho lu~n an c6 gia ttj khoa h<;>c va gia tri th\fc ti~n
vftng
hdn, dang tin c~y hdn.

chac


7
,

,#

.,

"

,

5. DONG GOP CUA LU~N AN.
Nhftng kham pha cua lu~n an it nhfeu se g6p ph'an soi sang them nhftng
diim khac nhau v"e m~t lo~i hlnh gifta hai ngon ngft ma tnt(fc nay chlla dt!quan tam nghien cau thoa dang.

Giup cho ngttdi hQc hai tht1 tie'ng ( tie'ng Vi~t va tie'ng Han ) d8 nam bat
dU'
II. TIENG HAN v A TR!T Tt,J' TU TRONG TIENG HAN
1.Ngft he tie'ng Han

Ngu'on go'c cua ngon ngft Han vftn con chua ro rang. Yao h~u ban the'ky
19, ngon ngft Han dU'<;1c quan tam do nhftng nha ngon ngil h9c tay phU'dng
nhtt Rosny(1864), Dallet(l874), va Ross(l878) ma da chu tntdng rang c6 le
c6 S\t tU'dng tt,f gifta tie'ng Han va tie'ng Tatar( m9t lo~i ngon ngil thuqc tie'ng
Ural- Altaic ).
Yao dau the-' ky 20, Siratori Kurakichi, nha str h9c Nh~t, so sanh 595 tlt
gifta tie'ng Han va nhftng tie'ng Altaic trong lu~n an "Nghien c\Ju so sanh
gifta tie'ng Tri'eu Tien va tie-'ng Ural - Altaic" vao nam 1914 -1916. Yao nam
1928, Gustaf J.Ramstedt"iHZ phat bieu lu~n an nhan ae· " y kie'n v'e tie'ng
Han" va chii tntdng tiei1g Han thm)c ngft h~ Altaic fan dau tien. Sau do N.
Poppeffi13 cung cbu tntdng tie'ng Han c6 nhtrng diim giO'ng nhtt tie'ng Altaic
khac trong tac phftm nhan d'e "Nghien cU'u v'e nhftng tie'ng Altaic" vao nam
1965.
Theo G .,J . Ramsle12

frl

.Gustaf

J . Ramstedt(l.873- 1950): Ngt.tO'i Phln Lan.

Nha ngon ngcr hQc

va

nha

ngo~i

giao(Cong sll t~i Nh~t lll naml919 de'n1930). 6ng con htu I~i nhO'ng t~c pha'.m nhlt "Nghien cllu v'C
tit nguyen hQc lie'ng Han" va "Nghicn ctlu v'C nhDng tic'ng Altaic l.ll,Ill (1952. 1957,1966)''
·
m1a. N.Poppe( IS9l.

>: Ngll/Ji Nga. Nhll ng6n nhi1 hQc. Gilio s\f tit nl!m 1949 (1 Tnri'•ng DH Washington, My.


8

G.J. Ramstedt
,,

Nhftng tie'ng Altaic

(phia B~c)

. Tie'ng Mong C5

Tie'ng Han

(phfa Tay)

(phfa Dong)

Tie'ng Th6 NhI Ky

Tie"ng Tungus
(phfa Nam)

N.Poppe

Nhftng tie'ng Altaic

Tie"ng Th5 Nhi Ky-Tschwasch
Mong Cd-Tungus
Tie'ng Thd Nhi KyTschwasch

Tie'ng Han c&

Tieng Mong ' , Manchu,
Tungus

'fieng Manchu-Tungus

chung

Nhilng tieng
1116NhiKy -

TiC'ng Tschwasch

jrichg Han j


9

Nhlfng (J Han Quo'c, nghien cllu ngft h~ v'e tie-'ng Han dlfQ'c b~t aau sau
gilti phong tlt th\IC dan Nh~t vao nam 1945 ma chua c6 ly thuye't tho"ng nha't
v'e ngil he tie'ng Han. Nhi'eu nha ngon ngil hQc nhtt Lee Kee Mun, Kim Bang
Han. Park Byung Chae vv... c6 y kie'n la tie'ng Han c6 le thu9c m()t lo~i trong
ngft h~ Altaic vi chlla c6 s6 li~u ma tie'ng Han khong thUQC ngft h~ Altaic va
tie'ng Han c6 nhftng di@m gi6ng nhau va ch~t che hdn v

va khong bang quan h~ giila tie'ng Manchu·Ttmgus, tie'ng Mong CB va tie'ng
Tu5 Nhi Ky va chii tntdng phai nghien cttu them.
Ra'°t co the tie'ng Han ta anh em hQ xa vdi cac tie-'ng Altaic va da tach
khoi cht!ng ttt nhi'eu ngan nam truac, va so" lll(lng tl! v\fng lien quan ntu c6 y
nghia, ding khong nhi'eu l~m. DuO'ng nhtt hlnh thai ban d'au cua cac nh6m
ngon ngft Tungus, Mong C5 va Thci NhI Ky(thanh vien cua tie-'ng n6i gdc ·
Altaic) chia nhau tie'ng n6i go'c chung, nh\tng tie'ng Han nguyen thuy ho~c
tach khoi n6 Sdm hdn nhfeu ~~ Vdi ba nhom khac ho~c c6 th~ CO mot lien h~
anh em ru()t vai n6, hai tntdng hqp d'eu tich khoi ngon ngil' go'c chung ban

ca

dau.
2. V'e lich sit tie'ng Han
2.1. M9t vai net v'e cac vung phUdng ngil (dialect) tren ban dao Han
. Qu6cfi'H4 •

Vao khoang the' ky V d(n IV TCN. khi d'o sat ra dC1i, clan toe Han bat
dau chuy~n sang xa h<)i c6 giai ct{p va quo'c gia xu[t hien sam nha't la nu(;c
Cd Tri'eu Tien ma dja ban cua n6 Ia d vitng htu v\fc song Lieu d Dong - B~c
Trung Quo'c, va mi'en Tay - Bae ban dao Han Quoc.
N goai mtdc CG Tri'eu Tien de'n the' ky III TCN l~i xutt hi~n cac mteic
Phu Du d vung \llu vlJc song Tung Hoa va song H~c Long d Dong - B£c
Trung Qu& con Thin Qu6c do tQc Ma Han l~p nen, dja ban (J mi'en Nam ban
dja Han Qu6c..

Vao cuOI thtky II TCN, mtac Phu Ott chia thanh nhi'eu the-'l\fc cat cu.
14
e;.)

Tham khao: Park Byung Chae, History of the Korean language development,Seyoungsa, 1989.


11

gio Ia Seoul. Ngan ngft khu v\fc Han Thanh tr?I thanh ngon ngtl' tieu chudn
')

,,.,,,

.

cua quoc gia.

Sau CUQC The' Chie'n lhff II va S\t phan chia ban dao Han Quo'c thanh hai
mi'en Nam Bae, B~c Tri'eu Tien ch9n ngon ngil Blnh Nhtt(jng lam ngon ngl1
lieu chuffn quo'c gia. Han Quo'c chQn ngon ngi1 vung Seoul lam ngon ngl1
tieu chu5n qu5c gia. Cho nen ngon ngil' ?1 hai mi'en ft nhi'eu ding c6 st,t khac
nhau nha't la v'e m~t llt V\tng. ChUng hc_tn:
Tie'ng H~n

Tie'ng ll~c Han

mil llttl ( Jf-{l ~ ~ 71)

?u-ly

ppi ppi (musenhochulki)
(m~y nhan tin)

cwumem cong

~

(chuong trong tu i)
7}-AJ

cang mo

kasi
(m~

(m<; Yr/)

Pl

~

"ii~

y

mi hon mo
(phµ ni1 khong ch'ong

ma c6 con)

»J

cmeni
vq)
~~

t.=]

hay pang che nye

% 9hong SWU
(s\f
111

khun mul

tvl)
~

(mtdc IJn)

oJ-

~- ~

mi swuk a
(dffa be thiC'u thang)
t:Q

oJ E:J

UIJ

oJ

6

tey i -the pey i su
( cd sd
dil' ki~n)

~

oJ- ol

tal mos chan a i

(dlla be chl!a tdi thang)
.A}-

it

7J .AJ

Jyo ki ci
(cct sd tai li~u)
ca


12
Tit vl,fng cua tie-'ng Han hi~n d<:ti g'om khoang 40% tlf ban dja va
60% ttt mlf<;)'n, ph'an 16'n la tlf g6c Han.

2.2. Sd lttQ'c v'e cac giai do<:tn l!ch sit cua tie-'ng Han va chlr Han.
a. Tie-'ng Han c5 d;;ti:(Giai do;;tn tit 1443 trd v'e trade.)
Dae diem: da c6 tiiu tit chu each 0 1i hk _nay ngU'O'i Han mttQ'n chlr Han
di ghi tie-'ng Han. Phttdng phap ghi la:KUKYEL~ 18 (Khftu Quye-'t),
HY ANGCHAL~ (Htfdng Trat) va ITU~ (Li:ii D9c)
19

20

b. Tie-'ng Han thO'i trung d<,li (nam 1443 - 159geTJ21 )
Tie-'ng Han c6 17 am vi phµ am, 11 am vj nguyen am. ThC1i ky nay tie-'ng

Han xua't hi~n tieu ttt chu each 7} ka.
ThO'i ky nay ngttCii Han da c6 chff vie-'t rieng. Nam 1443 The-'Tong D<:ti
Vttdng (nam 1418 - 1450) vi vua thli ttt cua Vlfdng Qu6c Chosun(Tri'eu Tien
-nam 1392 - 1910) d~t ra chfr Han. chff Han dtt
Am.
B9 chff Han g'om 28 con chlr, trong d6 11 con chff d~ ghi nguyen am, 17
con chfr d€ ghi phµ am (hi~n nay chi con dung 24 con chff con 4 con chff g'om
1 con chfr ghi nguyen am
va 3 con chlf ghi phµ am
0 , f}, , 0
ff

'

II

II

ff

·thl khong dltQ'c dung nfta.
c. Tie-'ng Han thC1i ky c~n d<,li ( nam 1598 - 1894~22 ).
H~ tho'ng am vi giO'ng tie-'ng Han c6 d~i.

f;'l ts.KIATCN-935 va Sl-llLLA thf)ng nhal Tam Quoc fan d'au trcn ljch str Han quoc vao nam (~76) bi'ti nha bac hQC'J1myel

Thong da giup dQC Ph~1 Kinh va nhitng quyin sach Trung quoc b~ng each them gioi tit va d()ng tit.
19

·

Hyangchal (HttO'ng licit) :Hyangchal da sl.t dt,mg de ghi danh tll rieng. qua•i chtk, ten da't, ten ngttO'i va
Lieng Han bang ngi:r am va y nghia ciia tie'ng Han. Hyangchal da dtte;lc sit di,mg ttt vao the'ky IV den VIII.
rriio.Itu (Llli dQC): Jiu gio'ng nhtr Hyangchal v'e m~l hlnh !Mc ma b~l cfau dtt41c si'r dvnr tit nha Cao L~ _dC'n h~u Mn

fl'l

nha Trie~ Tien. llu la phttc1ilg ph3p ghi liiu tit tie'ng Han bang chfr !Mn.
fl'l2 l
22

f\'1

Nam 1598 cf}a'm dth chie'n tranh Imjinwaylan ma Nh~l xam lttc.tc Vl!O'ng qu("c Chosun vao nam 1592.
Nam c3i d'ch.M¢t cu()c khC1i nghia da bung n6. N6 dl!c.tc gQi la Cach M~ng Dong hQc.


13
d.Tie'ng Han hi~n d<;ti (sau nam 1894 de'n nay)

He thO'ng am vi g'om 10 nguyen am va 19 ph\l am va 3 ban nguyen am.
Tai ca Ja 32 am vj. Ca'u tnic am tie't tie"ng Han la: C V I C V C.
3. V'e dijc di~m IO\li hinh cua tie'ng Han
)

1/ D~c di~m chung.
Tie'ng Han la ngon ngft chap dinh(Agglutinative language), quan h~ ngil'
phap d\.fph\l t6; nhttng can t5 it bie'n d6i Va CO th~ tach ra dung dQC }~p lam tlt, COil

ph\l tff th} ke't h9•p ffiQt each Cd giQ-i vQ-i can tO', mfii ph\l t6 tht!dng chuyen
di~n d(.lt m9t y nghia nhai djnh.

2/ D~c di€m ngli' am cua tie'ng Han.
a.

He tho'ng am vj.

(1) Cac nguyen am(Vowels): g'om 10 nguyen am ddn va 11 nguyen am

kep nhll sau:
Nguyen am

~

F ~ ~

....L.

.LL

,-

TT

1

-

a ya e ye o yo wu yu u

ddn

l

Nguyen am

11

kep

ay yay ey yey oy wi uy wa way we wey
..

~

·11

~l

~

-r-l -1

_i.} ~

-r-l

~l

·-

(2) Cac ph\l am(Consonants): g'om 14 ph\l am ddn va 5 ph\l am kep nhlf

sau:
Ph\l am ddn

I

L

C.

2.

D

1::l

A

0

7-. ?.. 7

·E

JI.

-5"

k(g) n t(d) r(l) m p(b) s ng ·c ch kh th ph h
P~v

am kep

11

a:.

J:Jl:l

kk

tt·

pp

M

A/Ii

SS CC


14

3/ D~c di~m ca'u true cua am tie't tie'ng Han.
· · Tie'ng Han la ngon ngfr da am tie't nhU'ng trong vo'n tlt ding c6 nhfrng tit
" ttet.

.""
ddn am

Cac ph\l am trong tie'ng Han khong the 1\1' than lam thanh am tie't ma
phai ke't hQ'p vCti nguyen am. day c'an phan bi~t d<:mg thll'c chfr vie't va ca'u
true am tie't cua tie'ng Han. C6 nam d~ng thll'c chil' vie't cua am tie't tie'ng Han

a

nhtt sau:
·,

(I) D~ng thll' nha't:jc

vi

,, ., ,,

'. o}

CV

al

-Al (bO) -aped

CV

ol

<>i

'' ''
r.
cv

CV

(2) D(;lng thll' hai:

cv

,,
Y

(m~).-emeni

CV

(sfta) - uyu

c v
(3) D~ng tht? ba:

Q r,

(cai tai) -kwi

c v

(4) D~ng tht? tit :

~

f'
c

(5) D~ng thU' nam: C

c

J
v

(sach) - chayk

-~c

(

r~l cai cung) -hwal

c

~c


15
V6'i nam d<;tng thU'c chft vie't tren, v'e phttdng di~n cfiu true am tie't thl chi
,c6 hai kieu. D6 la C V va C V C. Trong tie'ng Han, phv am cueii dttQ'c gQi la

patchim (1tt~) trong mot am tie't thl luon luon dtf
4/ D~c diim cu phap va d~c di~m ca'u ~o tit titng Han.
4.1.D~c diim cu phap tie'ng Han.
Tie'ng Han c6 tr~t l\1 cu phap la S - O - V.

. dQng tit.

BB ngft luon luon dtlng tnt6'c

Vi da.i:

v

0

nanun haksayng hanthey pyencilul sse cul
(toi)

(hoc sinh) (cho) (thlt')

kesipnita.

(viet)(dtta) (vi~c)ipnita

(Toi vitt thtt (dtta) cho h9c sinh)

s

0

v

nayka poko isstun sinmuni eti kassupnikka?
(toi)

(d9c) (d9c) (bao) - (dau) (di)

( Bao (ma) toi da d9c ?J dau? )

Chu y: Khi Y./7-l-na/che(toi) ktt hbie'n hlnh tfl-nay(toi) ho~c All-chey(toi). Trong d6, A~che(toi) va ftllchey(toi) dtt
de

Tlt lo<,Ii trong tie'ng Han c6 th~ dtt<;tc chuygn Jo~i do h~u tei hlnh thai va
g'om CO hai ph'an Ilblf ph'an Ynghia Va ph'an hlnh thai -Ol/- 71(-i/-ki) Va - g
/-o (-um/-m).


16

Vi d\l:
a. Chuy€n lo<;ti tit d()ng tit de'n danh tit.
DQng tlt
{1-q

capta
(nam la'y)
~q

nolta
(chdi)

Danh tit thtt 1

Danh tit th(t 2

;:~J. _Q_
ti 0

~o]

cap um
(vi~c nam la'y)

capi
(s\f nam I[y)
~01

~-9-

a o

nolum
(CUQC chdi)

A}q

{}-

cata
(ngu)

cam

noli
(s\f chdi)
A}7l

(CUQC ngu)

caki
(s\f ngu)

b. Chuyen lo<;ti tlf tfnh tit de'n danh tlt.
Tinh tit

oJl ttllq

oJl ~

yeyppeta

yeyppum
(ve d~p)

· (d~p)

'=4 '=4 t>}q

neknekhata
cday du)

,, l ·

Danh tit th(t 1

'=4 '=4

w

Danh tit th(t 2
oil llll 71

yeyppuki
(ve d~p)

'=4 '=4 -6} 7 l

neknekh a m

neknekhaki

(s\f day du)


~
.l'I: t:t

~ _Q_
:IX. p

nopta
(cao)

nopum
(s\f cao)

3!£71
nopki
(s\f cao)

"trong danh ngft Jie'ng Han, khong c6 khai ni~m v'e gi6ng d\fc va gi6ng
cai ngoai m9t vai danh tit c6 khai ni~m v'e gi6ng d\fc va gi6n g cai nhll ~ -


17
kkweng(chim tri)-n6i chung, c6 hai lo~i danh tit -AJ7Jl cangkki(chim tri tro'ng)
va 711-Jf-il kkathuli(chim tri mai). Di phan bi~t gio'ng d\fc va gio'ng cai, tie'ng
Han d~t tntdc cac danh tll Han - Han nhil'ng tit nhtt \l-(nam) -nam hay ~
(ye)·nft ho~c d~t tnt&c cac danh tit thu'an Han nhftng tfnh tlt nhlf Cf.f (am)mai hay~ · 'X(su ' SUS )-tr6ng.
Gi6ng
Vi d\l:

GiO'ng cai

\i-~1-~

Qf ~!-Jl

namhaksayng
(nam sinh vien)

yehaksayng
(nft sinh vien )
<:9~1j

namsensayng
(th'ay)

yesensayng

(co giao)

SUS. SO

am so

(bo d\fc)

(ho cai)

~

SU

7H
khay

(ch6 d\fc)
~

~

7H

am khay
(ch6 cai) .

ca- !ill 7.l

!ill7.l

su thwayci
( l
am thwayci
OcJn nai)

thak
(ga tr6ng)
SU

~t

am thak
(ga mai)

.·/" YnghTa ve s6 nhfeu cua danh tlt trong tic'ng Vi~t do cac tit nhll: nhftng,
cac. bi~u thj. Con trong tie'ng Han, y nghta v'e s6 nhfeu do ph\l t6 (h~u to) ~ (•
tun dltog sau nhftng danh ttt bi~u thi ho~c do tit ghep song song biiu thj.
r~:

.. .

-~
·1' ..,,..u
1· .•v.. I::.'.!
, .: .• -,-·:
J cn.•.
~..i.
( •;." •,···-·~~··-·1
.
'
• ·
&

7.c -3 . . ·-·

'fA ·-·· .. . ...

~

u

0

18

Vi dv:

S6 it

s6 nhi'eu

J-};g-

A}if{ ~

sa1am
(ngttCii)

salamtul

(nhftng ngttO'i)

Jl oJ:ol

J1 OJ=ol ~

koyangi

koyangitul

(meo)

(nhftng con meo)
{)

{]

{!

ctp ctp

Clp

(nha)

(nha nha-nhil'ng ngoi nha)

A};g-

;_pg ,q>tt

salam

salam salam

(ngttO'i)

(ngttdi ngttO'i- nhllng ngttC1i)

Can chu y la ~ -tul c6 th~ dtttren. N6 ding c6 thi dttgc si't dvng nhtt sau:

.E..01
a

7J.
kap,

ul,

pyeng, tuli

issta.

( Giap), (At), (Bfnh), (van van) (co)
(C6 Giap, At, Bfnh vv ...)

avi d\l tren, ~ tul (nghia ta van van) bieu thi ding c6 ngttdi khac nfta
ng~i

~'

ra 7tt( Giap). g_ (At), tg (Bfnh).
.. la phv tff (h~u to).

a day, ~
?

tul Ia danh tft cha khong phai


19

4.2. D~c diim ca'u t~o tir tie'ng

Han.

Trong tie'ng Han c6 cac kiiu tit dtt
a. Tlt ddn(Simple word)
Vi d\I: 7J-kang(song),

~-san(m1i), ~ - chayk(sach), ~-mul(mtCtc),

~-pal(chan), ~-kal(con

dao), iiTI-hay(m~t trCii), 1if-pap(cctm)

7t!-kil(con dttdng), ~-swul(ntqu), t:-- nun (con mat/tuyet)vv ...

b. Tl.t ghep(Compound word)

Vi d9i1:
-Tit ghep chinh ph1=1:
Danh tit:
~

~

~

am

thak

talk koki

J!.71

(mai) (ga)

(ga) (thit)

(ga mai)

(thit ga)
A} ll}

nun

mul

'-Pf-

(mat) (ntt<1c)

namu
(trai born) (cay) -

(nll~c mat)

(cay bom)

yen

kkoch

sakwa

7:1%

*

kyewul

os

(sen) (bong)

(mua dong) (ao)

(bong sen)

(ao

AR

Jfl-

~1

say hay

pal

cd

m&i nam

(canh tay) (vong)

(nam m&i)

(vong tay)

i>ll

mua dong)


20
D()ng tit:

1.fl c1 q

~~

7}q

naylyeta pota
(xuo'ng) (nhin)

kele

kata

(b9)

(di)

(nhln xu6ng)

(di bQ)

_li_tj-

l t:l-

~01

l:!

kwulme cwukta

ss1pe

mekta

(d6i)

(nhai)

(an)

( chft)

(chft d6i)

(an nhai)

t..l-71- q

~ ~:;_q-

nakata
(ra) (di)

tule ota
(vao) (di)

(di ra)

(di vao)

7l ~

71 ~ :;_q

71-tj-

ota

kie kata

(bo) (di)

kie

(bo di)

(bo tOi)

(bo) Ct.ti)

· Tinh tit:
n_l.
r lt"<:> .....

q~}

filt:.l-

ccng manhta

laham epsta

(tlnh)( phfeu)

(cung) (vo)

(day caifi tlnh)

(vo cling)

1)1-

y.q

mas nata
(ngon)

~11°1 q-q.

cayminata
(hay)