Đảng ta lấy chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng và kim chỉ nam cho mọi hành động

I.ĐẶT VẤN ĐỀ
Trước đây, Việt Nam vốn là một nước thuộc địa nửa phong kiến, yêu cầu
độc lập dân tộc và dân chủ quyện chặt với nhau và trở thành đòi hỏi bức
xúc của cuộc sống. biểu hiện rõ nét là hàng loạt cuộc khởi nghĩa của nhân
dân chống xâm lược nhưng không thành. Sự thất bại đau đớn của các
phong trào yêu nước trên lập trường cũ ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
đặt ra nhu cầu lịch sử về một đường lối cách mạng mới. Sự lựa chọn con
đường cứu nước cứu dân theo con đường cách mạng vô sản của Hồ Chí
Minh là duy nhất đúng. Nó có cơ sở thực tiễn của cách mạng Việt Nam và
cơ sở lý luận về cách mạng vô sản của chủ nghĩa Mác- Lênin. Sự lựa chọn
này là bước ngoặt cực kỳ to lớn trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Lần
đầu tiên sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc được nâng lên trình độ
một cuộc cách mạng xã hội, kết hợp trong bản thân tiến trình cách mạng cả
hai sự nghiệp giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp để đi đến giải
phóng con người. Điều đó tự nó tạo thành định hướng xã hội chủ nghĩa
một cách khách quan, cố kết tự nhiên giữa độc lập dân tộc với chủ nghĩa
xã hội. Hồ Chí Minh tiếp thu những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa MácLênin về chủ nghĩa xã hội, đã vận dụng và phát triển một cách sáng tạo,
đưa ra nhiều kiến giải mới nhằm bổ sung vào lý luận Mác- Lênin, phù hợp
với thực tế Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền
với chủ nghĩa xã hội mang tính chất là một học thuyết cách mạng thuộc địa
ở thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế
giới. Nó có quá trình hình thành và phát triển cùng chiều với toàn bộ hệ
thống tư tưởng của Người. Song, xét về tổng thể, tư tưởng quan trọng này
được biểu hiện như là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ lịch sử cách mạng
Việt Nam, định hướng cho sự phát triển các tư tưởng khác và thắng lợi của
1


cách mạng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng (1991) đã
khẳng định: “Đảng ta lấy chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm nền tảng và kim chỉ nam cho mọi hành động”.

II.

NỘI DUNG

1. Qúa trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Trước khi Pháp xâm lược, Việt Nam là một nước độc lập, có nền văn hiến
ngàn năm rất vẻ vang. Dân tộc Việt Nam có lịch sử chống ngoại xâm vô
cùng oanh liệt. Năm 1858, thực dân Pháp đã nổ súng xâm lược nước ta, sau
khi hoàn thành việc xâm lược và thiết lập bộ máy thống trị trên toàn bộ đất
nước Việt Nam thực dân Pháp tiến hành công cuộc khai thác, chúng cướp
đoạt tài nguyên, bóc lột nhân công rẻ mạt, cho vay nặng lãi và mở rộng thị
trường tiêu thụ hàng hoá của chính quốc,đã đẩy nhân dân Việt Nam vào thế
giới bóng đêm của sự khổ cực. Mâu thuẫn giữa nhân dân ta với giai cấp địa
chủ, phong kiến và giữa nhân dân ta với đế quốc thực dân Pháp ngày càng
trở nên sâu sắc. Nhiều cuộc khởi nghĩa yêu nước đã diễn ra phát huy chủ
nghĩa yêu nước và giá trị truyền thống Việt Nam. Trong giai đoạn này,
phong trào dân tộc và dân chủ với nhiều tổ chức yêu nước theo xu hướng
mới ra đời. Cuối thế kỷ XIX, đầu XX cách mạng nước ta bị khủng hoảng về
đường lối, tình hình đen tối như không có đường ra.
Trên con đường cứu nước cứu dân, Hồ Chí Minh đã tìm thấy ở chủ
nghĩa Mac- Leenin con đường mới của cách mạng Việt Nam. Người khẳng
định: “muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác
con đường cách mạng vô sản”. Đó là con đường “ độc lập dân tộc gắn liền
với Chủ Nghĩa Xã Hội”. Độc lập dân tộc phải đi tới chủ nghĩa xã hội mới
xóa bỏ tận gốc cơ sở áp bức dân tộc và áp bức giai cấp. Như vậy, ở Hồ Chí
2


Minh , yêu nước truyền thống đã phát triển thành yêu nước trên lập trường

của giai cấp vô sản, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Sự khác
nhau giữa con đường: “ độc lập dân tộc găn liền với chủ nghĩa xã hội” của
Hồ Chí Minh khác cơ bản với con đường giải phóng dân tộc của những
người đi trước như phong trào Cần Vương của Phan Bội Châu, Phan Châu
Trinh, Nguyễn Thái Học đều dựa trên hệ tư tưởng phong kiến hoặc tư sản
(những hệ tư tưởng này đã lỗi thời, lạc hậu) không gắn với tiến bộ xã hội
nên đã thất bại. Con đường giải phóng dân tộc của Hồ Chí Minh phản ánh
đúng yêu cầu tất yếu của cách mạng và dựa trên chủ nghĩa Mac- Leenin, gắn
liền với tiến bộ xã hội nên nó là con đường duy nhất đúng đắn và tất yếu là
giành được thắng lợi.
2. Mối quan hệ biên chứng của “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội”.
a. Độc lập dân tộc là mục tiêu trực tiếp của cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân.
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trở thành nội dung cốt lõi, luân
điểm trung tâm xuyên suốt toàn bộ tư tưởng Hồ Chí Minh. Tìm ra con
đường cách mạng Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội “con đường
cách mạng vô sản’, Hồ Chí Minh cũng là người Việt Nam đầu tiên nhận
thức được vai trò lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam mà đội tiên
phong của nó là Đảng Cộng sản có sức mạnh lãnh đạo đưa sự nghiệp cách
mạng đó đến thành công. Con đường cách mạng độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội là lý tưởng cao đẹp nhất của thời đại nhằm giải phóng dân
tộc, xã hội và con người một cách triệt để. Con đường đó cực kỳ khó khăn,
gian khổ, phức tạp và lâu dài nhằm xây dựng một xã hội phồn vinh, có kỷ
cương, lối sống lành mạnh và văn hóa cao; có quan hệ hữu nghị và bình
đẳng với các quốc gia dân tộc trên thế giới. Hồ Chí Minh kết luân: nhân dân
3


Việt Nam không thể cứu nước, giải phóng dân tộc bằng con đường cách

mạng dân chủ tư sản; độc lập dân tộc không thể gắn liền với con đường phát
triển tư bản chủ nghĩa.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc là một khát vọng mang
tính phổ biến. Nó bao hàm một nội dung rất rộng: đó là độc lập thật sự, độc
lập hoàn toàn, độc lập dân tộc gắn liền với thống nhất Tổ quốc; gắn liền với
tự do, dân chủ, ấm no hạnh phúc cho nhân dân. Từ khi Pháp xâm lược Việt
Nam, nền độc lập dân tộc bị mất, nhân dân bị đè nén, thống trị của ngoại
bang. Xuất phát từ hoàn cảnh Việt Nam là một nước thuộc địa nửa phong
kiến, Hồ Chí Minh thấy rõ mâu thuẫn chủ yếu, nổi bật, cấp bách cần giải
quyết là mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc xâm lược
cùng bọn tay sai bán nước, HCM nhấn mạnh nhiệm vụ dân tộc, xác định
mục tiêu cốt yếu của cách mạng dân tộc dân chủ ở nước ta là giành lại độc
lập cho dân tộc, trong khi không quên nhiệm vụ dân chủ nhân dân, song khi
thực hiện nhiệm vụ này trước hết phải nhằm phục vụ nhiệm vụ dân tộc. Có
thể khẳng định rằng, Đảng Cộng sản lãnh đạo cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân là nhân tố quyết định nhất đảm bảo cho cách mạng tiến hành triệt
để, phát triển lên cách mạng chủ nghĩa xã hội; nhưng trước hết phải giành lại
được độc lập dân tộc. Độc lập dân tộc là mục tiêu cốt yếu của cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân, đồng thời là tiền đề tất yếu để cuộc cách mạng
này phát triển lên cách mạng xã hội chủ nghĩa.
b. Chủ nghĩa xã hội là xu hướng phát triển tất yếu của cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Chủ nghĩa xã hội là phương hướng phát triển tất yếu của cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân. Phương hướng phát triển này không những làm
cho cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân được tiến hành triệt để, thể
hiện ở mục tiêu giành lại độc lập hoàn toàn, thực sự cho dân tộc, mà còn
4


đảm bảo cho nền độc lập dân tộc đó được giữ vững và ngày càng củng cố

thêm; có những điều kiện, tiền đề để cách mạng phát triển lên giai đoạn xã
hội chủ nghĩa; xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân, làm cho
độc lập dân tộc thực sự có ý nghĩa, có giá trị.
Theo Hồ Chí Minh: chủ nghĩa xã hội là một xã hội dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh.
+ về kinh tế: từng bước xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ
nghĩa xã hội, thực hiện quản lý dân chủ và phân phối theo lao động, không
ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
+ về chính trị: xây dựng chế độ do nhân dân làm chủ dựa trên nền
tảng liên minh giữa công nhân, nông dân và trí thức, xây dựng nhà nước của
dân, do dân, vì dân.
+về văn hóa xã hội: thực hiện một xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và tiếp thu có chọn lọc
tinh hoa văn hóa nhân loại.
+về đối ngoại: thực hiện chính sách hòa bình, hữu nghị, hợp tác và
làm bạn với tất cả các nước.
3. Sự gắn bó hữu cơ giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong cách
mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
a. Độc lập dân tộc là điều kiện, tiền đề để xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là một tất yếu lịch sử là sự
lựa chọn duy nhất đúng mà Bác Hồ, Đảng ta, nhân dân ta đã lựa chọn. trải
qua các thăng trầm của lịch sử, những biến động của thời cuộc, những
chao đảo ngả nghiêng của các quốc gia Đông Âu, tính đúng đắn của con
đường cách mạng mà Hồ Chí Minh tiếp nhận từ chủ nghĩa yêu nước chân
chính với thế giới quan cách mạng của chủ nghĩa Mac- Leenin đã làm nên
nền tảng tư tưởng của Đảng ta trong 70 năm đấu tranh cách mạng và đổi
5


mới đất nước hôm nay. Vấn đề giải phóng dân tộc phải được giải quyết

bằng cách mạng vô sản gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội. chỉ có
chủ nghĩa xã hội mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập dân tộc, mới
có thể đem lại tự do hạnh phúc thực sự cho mọi người, cho tất cả các dân
tộc và toàn thể loài người trên trái đất. Chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ
nghĩa cộng sản mới có thể xóa bỏ vĩnh viễn ách áp bức, bóc lột và thống
trị của chủ nghĩa tư bản, mới thực hiện sự giải phóng hoàn toàn và triệt để
đối với giai cấp công nhân và nhân dân lao động của tất cả các dân tộc trên
thế giới ra khỏi bất công, tiến tới tự do, dân chủ công bằng vầ bình đẳng
cho con người và loài người. Như vậy, mối quan hệ giữa độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội là mối quan hệ giữa hai giai đoạn, hai thời kỳ của cùng
một quá trình cách mạng và đồng thời cũng là mối quan hệ giữa hai loại
mục đích: mục đích trước mắt và mục đích lâu dài.
b. Chủ nghĩa xã hội là con đường bảo đảm vững chắc độc lập.
Chủ nghĩa xã hội không chỉ bảo vệ vững chắc thành quả của độc lập
dân tộc, mà về cơ bản tạo nên sự phát triển mới về chất của nó, hoàn toàn
có cơ sở để nói rằng: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là chân
lý không thể bác bỏ. Không có độc lập dân tộc không thể có chủ nghĩa xã
hội. Độc lập dân tộc là tiền đề, là điều kiện tiên quyết và căn bản để xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Không có chủ nghĩa xã hội không thể
có độc lập dân tộc bền vững. Chủ nghĩa xã hội là sự bảo đảm chắc chắn
nhất, bền vững nhất cho nền độc lập dân tộc.
4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
được thể hiện trong thực tiễn cách mạng.
Tư tưởng HCM về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội xuất
hiện vào năm 1920, khi Người gặp chủ nghĩa Mác- Leenin, và nó được
phát triển, thể hiện một cách cụ thể sinh động trong thực tiễn cách mạng
6


nước ta từ năm 1930.

- Thời kỳ 1930-1945: tư tưởng này thể hiện rõ nét trong văn kiện do
HCM soạn thảo và được Hội nghị hợp Chánh cùng vắn tắt của Đảng
xác định: làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi
tới xã hội cộng sản. Chính nhờ đường lối đúng đắn và sáng tạo này,
cách mạng tháng 8 đã thành công, khai sinh ra nước Việt Nam Dân
Chủ cộng hòa- nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
- Thời kỳ 1945-1954: tư tưởng HCM về độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội được thể hiện cụ thể ở đường lối “vừa kháng chiến
vừa kiến quốc”. Giai đoạn này, cách mạng nước ta gặp muôn vàn khó
khăn, nhưng với tinh thần thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu
mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ. Quân và dân ta đã làm nên
chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, càng chứng tỏ đường
lối đúng đắn của Đảng ta.
- Từ năm 1954: cách mạng chuyển sang giai đoạn mới, vừa xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa tiến hành cuộc kháng chiến chống
đế quốc Mỹ xâm lược, đấu tranh giải phóng miền Nam. Do sức mạnh
hướng tới mục tiêu độc lập dân tộc, hướng tới ấm no tự do hạnh phúc
do dân tộc Việt Nam tạo ra; sức mạnh cùng chí hướng do lực lượng xã
hội chủ nghĩa và tiến bộ trên thế giới đồng tình, giúp đỡ đem lại; sức
mạnh của thời đại tạo nên…nhờ đó mà cách mạng Việt Nam đã đi từ
thắng lợi này đến thắng lợi khác và đã giành được thắng lợi hoàn toàn,
trọn ven vào tháng 4-1975; ngay sau đó cả nước chuyển lên cách
mạng xã hội chủ nghĩa, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
5. Những điều kiện bảo đảm độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
a. Xác định, tăng cường vai trò lãnh đạo và sức chiến đáu của Đảng
7


Cộng sản Việt Nam trong toàn bộ quá trình cách mạng.

Thấy rõ tầm quan trọng đặc biệt của sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam, coi đó là một điều kiện không thể thiếu được của quá trình
cách mạng Việt Nam theo con đường cách mạng vô sản. thiếu sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam thì cách mạng Việt Nam sẽ đi theo
vết xe đổ của các phong trào cứu nước đó mà thôi.
Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ trở thành điều
kiện bảo đảm cho độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội khi
chính bản thân Đảng vững mạnh, trong sạch. Đó là điều kiện tiên
quyết khi đề cập đến yếu tố Đảng Cộng sản Việt Nam với tư cách là
một điều kiện hang đầu, có tính chất quyết định đến sự phát triển của
đất nước.
b. Xây dựng và phát huy vai trò nhà nước của dân, do dân, vì dân trong
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Vấn đề độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội liên quan chặt
chẽ đến kết quả của quá trình xây dựng nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam- nhà nước dân chủ nhân dân, nhà nước của dân, do
dân, vì dân. Vận dụng tư tưởng HCM vào việc xây dựng nhà nước của
dân, do dân, vì dân để đảm bảo cho đường lối chiến lược độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội được thực hiện một cách đúng đắn:
- Xây dựng một nhà nước do nhân dân lao động làm chủ: đây là tư
tưởng cơ bản , xuyên suốt của HCM về xây dựng nhà nước của dân,
do dân, vì dân. Nhà nước thể hiện khối đại đoàn kết toàn dân nhưng
nòng cốt là khối liên minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và
tầng lớp tri thức. Tất cả mọi người Việt Nam không phân biệt gái trai,
giàu nghèo, nòi giống, dân tộc, tôn giáo…đều phải có trách nhiệm xây
dựng nhà nước với một ý thức làm chủ, nhân dân có quyền kiểm soát
8


và giám sát các hoạt động của nhà nước; cử tri bầu đại biểu vào Quốc

hội và Hội đồng nhân dân các cấp nhưng đồng thời có quyền kiểm tra,
kiểm soát, giám sát họ… nhà nước của dân, do dân, vì dân theo tư
tưởng HCM là nhà nước thể hiện quyền lực của giai cấp công nhân,
đồng thời cũng là bảo đảm thực thi quyền lực của nhân dân lao động.
- Xây dựng nhà nước dân chủ nhân dân nhưng mang bản chất giai cấp
công nhân sâu sắc: nói đến bản chất giai cấp công nhân của nhà nước,
có nhiều yếu tố biều hiện nhưng cơ bản nhất vẫn là bảo đảm và tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với nhà nước; là
tập hợp sức mạnh làm chủ của nhân dân lao động mà nòng cốt là liên
minh giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và tầng lớp tri thức do giai
cấp công nhân lãnh đạo; là sự thống nhất quyền lực để tất cả quyền
lực tối cao thuộc về nhân dân lao động chứ không phải là phân chia
quyền lực.
- Mọi hoạt động của nhà nước đều chỉ nhằm đưa lại quyền lợi cho nhân
dân: vấn đề giữ cho bộ máy nhà nước trong sạch là điều cực kỳ quan
trọng để bảo đảm không những cho hoạt động bình thường của nhà
nước ta mà còn ảnh hưởng đến chính sự tồn vong của chế độ xã hội
chủ nghĩa. Với dân chủ đại diện, chế độ ủy quyền thì tất cả mọi sự vi
phạm của nhà nước, dù là nhỏ, đối với quyền lợi của nhân dân lao
động đều đi ngược lại bản chất giai cấp công nhân cũng như tính chất
dân chủ nhân dân của nhà nước ta.
- Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, vững
mạnh: cán bộ công chức theo tư tưởng HCM phải có những phẩm chất
như có đạo đức cách mạng, trung thành với nhà nước với chế độ,
thành thạo chuyên môn nghiệp vụ, có ý thức tổ chức kỷ luật, thực hiện
tốt hiến pháp và pháp luật, có mối quan hệ mật thiết với nhân dân.
9


II. KẾT LUẬN

Như vậy, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội gắn liền với nhau là con
đường tất yếu của dân tộc Việt Nam. Khẳng định tính tất yếu của nó
không có nghĩa là không cần đến điều kiện, không cần tạo ra những
điều kiện để tạo ra những điều tất yếu đó. Độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội là tất yếu vì rằng, đó là quy luật phát triển của xã hội
Việt Nam, sớm hay muộn rồi xã hội Việt Nam sẽ tiến đến chủ nghĩa
xã hội, không ai có thể ngăn cản nổi. Điều này không những đúng đối
với Việt Nam mà còn đúng với thế giới. Những khúc vận động quanh
co của lịch sử, những thất bại là điều thường thấy trên đường đi tới
đích. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là tất yếu chỉ khi
nó gắn với các điều kiện bảo đảm đó và nó nằm ngay trong yếu tố chủ
quan của chính sự hoạt động của hệ thống chính trị, trong đó quan
trọng nhất là phụ thuộc vào chính yếu tố chủ quan của Đảng Cộng sản
Việt Nam. Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, do đó, trở thành yếu
tố then chốt bảo đảm cho dân tộc Việt Nam phát triển đúng hướng,
đúng quy luật, bảo đảm và giữ vững ngọn cờ chiến lược độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

10