Kỷ yếu hội thảo khoa học về tác phẩm kim ngao tân thoại

MUCLUC
.
.

1. DANH GIA TiNH CHAT VAN HOC SU CUA KIM NGAO

TAN THOAI - So ]ae Yong, Gitio su danh dlf df:li hqc Song Sil,
nguyen H¢i trudng
H¢i ngon ngft va van
.
. hqc Han Quoc.

2. THO CHU HAN TRONG KIM NGAO TAN THOAI- GS. Phan
Van Ctic, Vi¢n Nghien citu Htin Nom.

3. NGHIEN cvu so SANH TIEU THlJYET TRUYEN KY HANTRUNG - VI~T, GS. ]eon Hye Kyung, Df:li hqc Ngof:li ngft Han
Quo'c.

4. T i\C PHAlVI KIM NGAO TAN THO~I cuA HAN Qu6c vA

QUA TRINH TIEP NH~N, NGHIEN CUU TAl V~T NAM PGS.TS. Nguyin Hftu Son, Vi¢n Van hqc.

5. KIM NGAO TAN THO~I MOT TAC PHAM DANH BAT HU

TRUYEN - Ly Xudn Chung, Vi¢n Nghien citu Dong Bdc A.


"

"'

"

,.,;

....

?

?

DANH GIA TINH CHAT VAN HOC Su CUA
KIM NGAO TAN THO~I

1.

Mo dau.

Kim N gao tan thog_i cua Kim Thm T~p (1435 - 1493) la tac phfun
duqc coi la n6i b~t nha't v~ ti~u thuyet trong van h9c su Han Qu6c. Tnr6'c
d6, cung c6 nhfrng tac ph~m c6 th~ duqc coi Ht ti~u thuyet, vf dt;t nhu

Truy¢n Thai Chi Viln trong Thu

di

truy¢n ho~c Truy¢n Die'u Tin trong

Tam qu6c di slf. Nhung, nhfrng tac phfun d6 don thuan chl mang tinh chat
cua truy~n

kY thuyet tho~i, con Kim N gao tan thogi h¢i tl;l_.dAy du nhfrng

di~u ki¢n va hlnh thuc hu ca'u cua m¢t ti~u thuyet va vi¢c danh gia tac

phfun nay la tac phfun dAu tien mb ra thai d~ ti~u thuyet trong van h9c su
H~m Qu6c la di~u khong phai ban cai.

Kim N gao tan thogi hi¢n t~ la tac

phfun gom 5 truy~n ngan duqc luu truy~n l~i vm hlnh thuc phien

ban.

Xet theo Long tuye'n darn tjch kj cua Kim An Lao (1481 - 1537) c6
ghi: Kim N gao tan thog_i "mo phong theo Tiln dang tan thog_i, viet v~
nhling chuy¢n

kY di

roi cat giau vao trong ngoi nha nho bang da". Neu

nhu v~y thl ta thay r5 Kim N gao tan thog_i thu¢c lo<;ri ti~u thuyet truyen
chiu

ky

rum huang cua Tien dang tan thog_i, hon nua, qua thvc te ca't giau tac

phfun trong ngoi nha nho bang da cho thay' duong thai, tac ph~ nay

khong duqc luu truy~n r¢ng rai. Sau d6, trong thai gian xay ra lO'J.ll Nh~t

Ban nam Nham 1hln (1592- 1599) thl tac phfun b! milt mat va luu truy~n
sang Nh~t Ban roi duqc xuat ban nhieu Ian (vf dt;t nhu N¢i Cac ban, 1653;
Dc_1i Chung ban, 1884). Bu6'c sang the kY XX, Thoi Nam Thi¢n trong t~p
chf Khai Minh (so 19, nam 1922), da gi6'i thi~u tac phfun nay r¢ng rai b
Han Qu6c cho IDg9i la Bdn Trie'u Tien Kim N gao tan thog_i 0 thu vi¢n DQuoc do Doan Xuan Nien (1514- 1567) bien t~p. Tuy van ban nay khong
duqc luu truy~n r¢ng rai 0 Han Qu6c nhung cling xac nh~ duqc rang c6


ngum .da tUng dQc. Neu xem ban viet tay cac truy~n V gn ?hue tl! hu bo'

Ly sinh khuy tuiJng truy¢n cua Kim N gao tan thogi trong tai li~u m6i
la Than but truye'n kY ttjp cua Kim T~p (1574 - 1656) hru truyen 1~ thl
cling c6 th~ tha'y rfulg day la tac phfun truyen ky rna tAng lap tri thuc thich

kj,

d<;>c.
Bai viet nay truac tien de c~p den CUQC dai cua tac gia Mai Nguy~t
Duang Kim ThOi T~p, sau d6 ban den gia

t:ri cua tac phAm trong Itch sir

ti~U thuyet thong qua ban ve cac truy~n Cl;l thti roi danh gia

v!

trf mang

tfnh chat van h<;>c sir cua tac phAm.

2. Cu()c dOi Mai Nguy~t Duang Kim ThOi T~p.

v e CUQC dOi. cua tac gia Kim N gao tan thogi Kim ThOi T~p, Ly Tu
(1480- 1533) trong Lai Tga Mai Nguy¢t Duimg ttjp va Ly L~t Coc (1536
- 1584) trong bru viet cua m1nh da tom t~t va luu truyen 1~. Kim Thai T~p
la con chau dong h<;> Kim 6 Giang Lang, h~u du~ dong t¢c U Trf Vuong
Shilla, cha la Kim Nh~t Tinh va my la Tieu sai Truong
N guy~t Duang, Thanh
Sam... ,

tuy

Han

thi, hi~u .la Mai

Tu, Dong Phong, Chue The Ong, Tuyet

theo thOi the rna dung ten

hi~u

khac nhau.

Ly Tu la ngum

mum nam day cong nghien cliu Mai Nguy~t Duemg da het lai ca ngqi:
"Van chucmg cua ong nhu gi6 th6i ao ao, mua sa sam s~p, niem vui va
phftn n¢, tat ca deu duqc viet thanh tho rna am v~ khong khien cu&lg,
phep t~c niem lu~t khong roi lo~, diu chu g<;>t rila cAn th~, dyp n;ra ng<;>c
quy" . L~ nua, con c6 lm danh gia van chuang cua ong qua la cua m¢t
ngum sinh ra da biet het thay (sinh nhi tri chi)(l). Doan Xuan Nien ca ngqi
het lm tri thong minh cua Mai N guy~t Dubng va cling n6i ve Sl.! sung ai
d~c bi~t

cua vua sejong ducmg thai doi vm rieng ong.

Kim Thm T~p tUng di du lam kh~p cac ncri tren da't Trieu Tien roi
O> Sinh nhi tri chi: chii trong Lu~n ngii, nghia Ut sinh ra eta biet uft thay, chi b~c

thanh nhan. (NO chu thich)


vao mii Kim Ngao (a Nam San, Kieng Chu) d chua Nhung Tnremg va viet
nen tac phfun Kim N gao tan tho9i rna ong t§m dik. Sau d6, ong mat &
chua Vo Luqng, H6ng San (xa Ngoe;U San, Qu~ Phil Du), huang th<;> 59
.J·

tu01.

Theo nghi 1~ cua ChaBi, d d6 vful con Phu
Khi ong mat, ong de le;U hai buc tranh

Do0 ) kh~c ghi v~ ong.

tv h<;>a hie con tre va luc gia va tieu

blm nhfrng buc tranh ay vAn con luu lcp den ngay nay. Buc chan dung ay
vful duqc gifr gin b chua V o Luqng, noi ong mat. Nhfrng nguOi. thu th~p
tha van ht

tan mat cua ong va hoan thanh b¢ Mai N guy¢t DuiJng tgp la Ly

Til, Phac Tuang va Doan Xuftn Nien ... Trong Kim ThiJi T gp truy¢n, khi
Yi-Yul-Gok viet v~ tu tubng cua ong da tom t~t trong m¢t-cau de th~ hi~n
la "Tam Nho t:lch Ph~t", c6 ngh!a la trong long theo Nho nhung khoac len

mlnh chiec ao nha Ph~t di tham thu chua chi~n. Khi ong dang d<;>c sach b
chua Trung Hung tren nui Tam Giac thl nghe tin sejo cu6p ngoi cua chau
la vua Tangjong ben xuong t6c di tu, lay hi~u la Tuyet ~m, giau minh r6i
di du lam kh~p trong nu6c. C6 m¢t thm gian, ong hoan ~c va lay vq
nhung ciing chfulg keo dai duqc bao lau. Cu¢c song cua ong khong thich
Ung dU<;>'C V6i xa h(>i duang thQi va Slf khong thich Ung V6i thOi. CUQC ay
duqc ong vi nhu "can vuong ban tron",

y n6i cu¢c dOi ong luon trai nguqc

v6i tha i the va th~ hi~n dmg y chi cua ong ciing khac v6i thOi. the.
Kim Thm T~p duqc coila tac gia Phuong ngoe;U nhan<2) d~u tien cua
van h<;>c SU khi bUOC Vao thm de;ll ChoSon. Vl CUQC dQi ong khong hqp V6i
thai the, ong bo di phieu lang tim thu vui v6i thien nhien song nui. T~p
tha Ky hanh "Mai Nguy~t Duemg thi tU du h;1c" da ghi chep vi~c ong du
ngo<;m kh~p vling Quan Dong, Quan Sa, Ho Nam va sau cung, ong Iva

(I)

Phu Do: Giong nhtr cai thap, ba m~t khk tuqng, m¢t m~t khftc chit.

(Z)

Phuong ngo~i nhan: Ht nhiing van nhan, tri thuc chong l~i th~ ch€ chinh hi,

b! g<;lt ra ngoai th~ ch€ va song theo y cua mlnh ho~c vl ngtrOi k.hac. (ND)

3


eh<;m nui Kim Ngao 6 Kieng Chu Uun nai 6 ~ va sang tae Kim N gao tan
thogi, bay to y nghi eua mlnh. Trong bai tha De' Tien dang tan thogi h¢u,

ong viet: "Tt;t tay minh d.t dfu bae den va viet nhiing di~u ky df'. Di~u d6
n6i rang, Kim ThOi T~p da d9e Tien dang tan thogi va ehtu rum huang eua
tae phfu-n nay, nhung chu d~, nhan v~t, b6 eve ho~e ket eau eua tae philm
ong viet da th~ hi¢n S\f sang tc;to eua m¢t Phuong ngoc;ti nhan Un.g xu v6i
thOi eu¢e rna ong sinh song. Nhfrng ghi ehep trong bai De' Kim N gao tan
thogi: "Suu tam ti mi nhfrng ehuy¢n phong luu

kY eli d~ r6i sang tac Kim

N gao tan thogi" va ghi ehep Thu giap t(ip h¢u 6 cuoi tac phfun la chling
eli e6 th~ eho thay khi nang nguyen bin khong chi la 5 truy¢n rna c6 quy

mo 16n nhu Tien dang tan thogi g6m 40 truy¢n.
Ti~u thuyet truy~n ky

we Ia ti~u thuyet duqe xay dt;rng bang sv giao

cam giua hi¢n thvc va phi hi¢n th1Jc. Di~m nay ciing giong v6i ket eau cua
ti~u thuyet m¢ng du. Trong giai doc;tn dftu cua sv phat tri~n ti~u thuyet, d~

...

d~ Ia sv phat tri~n phii trill qua qua trlnh nay. V ~ tinh chat, Kim N gao tan

thogi duqe chia ra Hun hai mang 16n, V gn Phuc t7J hu b6 Icy, Ly sinh khuy
tu(!ng truy¢n, Tuy du PhL't Bich dinh kj thu¢c m¢t ming, trong d6, hai
truy~n tnr6c la di~n hlnh cua truy~n

chat hi¢n th\{c

g~p

kY di~m tlnh. Nhan v~t chinh c6 tinh

ga va chia se tlnh yeu v6i ncr h6n rna, VI the, n6 thu¢c

m¢t loc;ti cua ti~u thuyet rna qmii.lteh sir bang truy~n ky m¢ng du thay cho chu d~ tlnh yeu. M¢t ming khac
g6m hai truy¢n la Nam Viem Phil chdu chi va Long cung ph6

yen

lLfc.

Truy¢n thu nhat c6 boi can.h la Dia ngve, truy~n thu hai e6 b6i einh Long
cung va Ia nhfrng truy¢n truy~n ky m¢ng du e6 tinh tuqng trung eao.

y nghia don thufu cua hai truy¢n nay thl em hi~u
sau sa hon nhu Uri Kim An Lao Ia "thu~t di ng\1 y" (n6i nhiing truy¢n ky

Nhung, vuqt len tren

(I)

Nguyen van la Minh h6n ti~u thuye't

+


di d~ ng\1 y), bm le, tac gia da thong qua cau chuy~n (d~c bi~t la truy~n
sau) d~ CO th~ bi~u 1¢ y do th~t S\f cua mlnh.
gia da duqc mieu ta C\1
thay duqc

Q di~m nay, CUQC dOi cua tac

the 0 trong truy~n khong phru la qua IC1i, ta c6 th~

aday y d6 cua tac gia viet ve cu¢c dOi mlnh.

3. Ban ve tac phftm Kim Ngao bin tho~i.
(1) St;r g~p go gifra Lucmg sinh va thieu nfr (trong V~ Phuc tv hu b6 ky)

B6i citnh dia 1y cua cau chuy~n nay la

aNam Nguyen (Nam Uon),

nai rna IDtfch v~n con 1~ tuqng Ph~t trong chua V ~ Phuc va tro chai Hu b6. Ne'u
.,.

nhu Lucmg sinh thfulg trong cu¢c chai Hu b6 thl duqc ban cho m(>t c6 gai
xinh d~p. R6t cu¢c, Lucmg sinh da thfulg va g~p duqc m¢t thie'u nii. Thie'u
nfr d6 Ia h6n rna ciia m¢t c6 gai da chet trong lo~ gi~c Oa. Lucmg sinh

a

nha (nfun mo) cua nii h6n rna ba ngay. Khi chia tay, Luong sinh nh~ tfn
v~t 1a cai bat bang b~c. Day Ia tin v~t d~ hai nguOi c6 th~ tai ng¢

a chua

Bao Lien. H6m d6 la ngay l~ d~ tuang (tile gi6 he't) ciia nu hon rna. Sau
khi gi6 chay ket thuc, nfr h6n rna do~ tuy~t nhan duyen v6i Lucmg sinh,
vtit bay ve trm. Tu d6, Luong sinh khong sao quen duqc co gai va khong

Hiy vq nfra, vao nui Tri D! hai thu6c, kh6ng ro cu6i cling ra sao.
Tom uit cot truy~n nhu sau:
Hai nguOi g~p go

achua V ~ Phuc - chung song v6i nhau o nam

m6 - tai ng¢ a chua Bao Lien - chia fia.
Co gai la linh h6n ciia m¢t thieu nfr da chet. H~ phuc tiep n6i qua
hai lful g~p go nhung r6i phai bi~t ly bm gi6i h~ giua hi~n thvc va the
gi6i ben kia. Qua hai 1ful g~p go, tffih yeu cang sau d~ Va CUQC bi~t ly

theo djnh m~nh cang cho thay net bi trang ciia tlnh yeu duqc thang hoa.
"Lucmg sinh tU d6 kh6ng lay vq nfra, vao nui Tri Dj hai thuoc, khong biet
cuoi cung ra sao." Ia lm ket cua truy~n nay. Lucmg sinh kh6ng sao quen
duqc tlnh yeu cua nfr h6n rna, di vao nui Tri Dj, ke't thuc CUQC dOi, di theo
hon rna.
5


a trong truy¢n nay c6 the coi Ia "oan h6n vua
Tanjong (Doan Tong)" rna tac gia ton tha athe giro hi¢n th1fc. Luang sinh
Nhful v~t thieu nu

bat chap ca tinh phi ly CUa hi¢n thl;l'C tuqng tnmg cho y chi th\fC hi¢n ly
tubng di tim thi hai cua c6 gai rna rrllnh yeu. vt;zn p hue t¥ hu
truy¢n xuat slic trong tac phfun truyen
chinh Luang sinh bat h<;mh va

bo kj Ia rn¢t

kJ. 0 day c6 bi lqch cua nhan v~t

a hi¢n thvc cling

c6 bi Iqch cua thieu nfr

khong the c6 duqc tlnh yeu. Can nguyen cua CUQC g~p go gifra hai ngum
va chien lo~ gi~c Oa da the hi¢n l~p di l~p 1~ bi Iq.ch cua chien tranh.
(2) C6 gii hQ Thai g~p Ly sinh (trong Ly sinh khuy tuang truy¢n)
Boi cinh truy¢n nay lab Tung Do (Khai thanh). Ly sinh tren duang
tm truang Qu6c hqc thuang di qua nha co gru h9 Thai

alang Thi¢n True

da g~p co gai hQ Th6i xinh dyp va tinh yeu miy ncr. The nhung, phia nha
Ly sinh kh6ng d6ng y, Ly sinh b! bu¢c phii di xa, kh6ng the nao g~p
duqc c6 gai h9 Th6i. Co gai vi thuong nh6 rna rnlic b¢nh tuong tu. Nha co
gai h9 Thai biet duqc sv th~t d6 ben tim ngum mai rn6i, n6i I~ tinh duyen
gifra hai ngUffi Va hQ dUQ'C chung Song Vffi nhau,

tra thanh VQ' ch6ng. Khi

d6, b8ng xay ra lo~ gi~c khan do, co gai bi chet r6i sau d6 h6n rna co gai
g~p 1~

Ly sinh va tiep n6i tlnh duyen cu. Ba nam sau, co gai h9 Thai n6i

101 tit bi¢t vl biet rang nhan duyen v6i Ly sinh da het. Sau khi Ly sinh ly
bi¢t nfr h6n rna vfullu6n tubng nh6 r6i lam b¢nh n~ng, tit gia coi trfu.
Xem xet n¢i dung tren, ta thay lftn

d~u g~p

go gifra Ly sinh va c6

gai h9 Thai Ia hi¢n thvc, ca hai deu Ht con ngum thvc. Nhung, lfu g~p go
thu hai la sv g~p go gifra Ly sinh vm h6n rna. Neu bo di lfu g~p go dau
tien thl ket cau gi6ng nhu V t;zn Phuc t¥ hu b6 kj. Lan g~p go thu nhat
trong Ly sinh khuy tuang truy¢n la nhfrng sv ki¢n Ly sinh g~p c6 gai h9
Thai, yeu nhau r6i chia ly. Lftn g~p thu hai Ia cu¢c g~p go c6 sv ket hqp
cua ca hai ngum mang d~ tfnh tfch eve cua c6 gai hQ Thai. Nhung, lfu

g~p go thu ba la cu¢c g~p go giua Ly sinh vm h6n rna c6 gai hQ Thai sau

lo~ l~c. C6 dieu la

a Hill g~p go nay' Sl;( chia ly do s6 rn¢nh 1~ di~n ra.

Sau khi h6n rna c6 gai hq Thai bay di, Ly sinh cang tubng nho sau slic
6


rn6i tinh d6 roi cling ttr gia coi doi. LOi ket thuc truy~n: "Nghe chuy~n d6,
kh6ng ai Ht kh6ng thucmg cam va ai rn¢ nghia tlnh cua h<;>" da cho thay lm
ket cua bi lqch truy~n ky. G~p go va ly bi~t roi 1~ g~p go va chia ly da
cho thay truy~n nay mang tinh bi Iqch hgai h<;> Th6i rna Ly sinh yeu thuong chac hful la Sl! hlnh tuqng hoa ly
tuemg rna tac gia thea du6i 0 hi~n thl.fc.
(3) C6 gai h<;> Ca g~p gO' Hong sinh ( trong Tuy du Phil Bich dlnh ky)
Truy~n nay

c6 nqi dung v~ Hong sinh o Ke-Scmg len chai dlnh Phil

Bich ben song D~ Dong

o Blnh Nhuang g~p rn¢t co gai thuqc thm C6

Cho Son tir tren thuqng gi6i xu6ng va hoi c6

1~

J..ich su. Co gru n6i ve

vuong nghi~p cua C6 Cho Son b! dm n6i, Tien khao (cha tien nil) b! mat
nuoc vao tay ke that phu, tUc
nghi~p

vuong

V~

Man cu6p

do~t

ngoi vua. Thea lm ay,

chinh th6ng cua Ca Tu da bi V~ Man chiem

do~t.

Thong

qua 101 ghi mang tfnh l!ch su ay, ta c6 th~ coi day la tieu thuyet hon rna J.ich su, tuqng trung cho cuqc chinh bien rna Sejo cu6p ng6i vua thm Cho
Son. Co gru h<;> Ca da tau v6i Ngqc Hoang thuqng de ban cho Hong sinh
mqt chuc quan va d6 Ia Slf th~t khi Hong sinh tU gia coi trfu. N qi dung
truy~n

cling cho thay th\l'C chat cua tlnh yeu giua hai ngum. Hong sinh va

co gai h<;> Ca g~p nhau, khong th~ yeu nhau

o tren dm nay rna h<;> g~p l:P.

nhau tren thuqng gi6i roi yeu nhau, di6u d6 c6 the cho thay quan ni~m
mang d~ mau sac sieu nhien cua D~o giao. Nhu v~y,

o day cling c6 th~

cho thay net dien hlnh cua tu tuemg chinh th6ng i.rong l!ch su cho rang
lich su c6 tir thai Dan Quan den Ca Tu va V~ Man lake xam luqc.
(4) D6i

tho~i

giua Phac sinh v6i Diem Vuang (trong Nam Viem

Phil chau chi).
Nam Viem Phu chdu chi la rnqt trong nam truy~n cua tac phAm. C6
th~ coi day la truy~n th~ hi~n Slf buc xuc ve m~t tu tubng cua Kim Thai

T~p.

d truy~n nay, thong qua CUQC d6i tho:P. giua Phac sinh v6i Diem La

Vuang du6i d!a phu, tac gia da bay to m¢t each rat c6 logich ve nh~ thuc
nhfrng vi~c IOn. va nhiing chu trucmg cling nhu suy nghi thu

cmg. Ong muqn hlnh thuc m¢ng du d~t trong m¢t khong gian tu6ng tuqng
g<;>i la chau Viem Phu va

ad6, ong d~ cho Phac sinh c6 nhieu chuy~n

rieng tu g~p Diem Vuong va neu nhfrng chinh kien cua mlnh. Phac sinh
thong qua ly lu~ nhat ly cua Trlnh - Chu tir nho da duqc h<;>c d~ phu nh~
thuyet Ph~t giao, ling h¢ h<;>c thuyet Nho gia. Phac sinh con neu nhieu
dieu, hoi ve nhieu van de nhu Quy th~n lu~, dia ngl;lC thuyet. Dong thai.,
ciing do tai ling d6i nen Phac sinh da duqc Diem Vuong till nhi~m va ket
qua la tim duqc l6i thoat, sau nay se thay

vi tri

cua Diem Vuong. Phac

sinh va Diem La Vuong chinh Ia hi~n than cua Kim Thm T~p. Neu nhfrng
gl Phac sinh cho la hi~n thvc thl c6 th~ coi d6 la ly tubng cua Diem La
Vuong. Phac sinh hoi ve cac van de hi~n thvc rna ban than mlnh da c610i
gim dap chuan bi tru6c va 0 day duqc di~n giai ra qua lm giru dap cua
Diem La Vuong. Phac sinh duqc Diem La Vuong tin nhi~m va duqc coi Ia
ngum ke vi Diem La Vuong da cho thay rang lOi giai dap cua Diem La
Vuong la lOi giai dap cua chinh Phac sinh. Nam Viem Phu chdu chi la cau
chuy~n rna Kim Thm T~p mu6n phe phan hi~n thvc va tu tu6ng duong

thai., qua d6 d~ xay dl;1'11g nen m¢t minh quan theo tu tuong Ly h<;>c nhu
Diem La Vuong. Dong thai., ong cling thong qua chuy~n ay phu dinh
thuyet luan hoi, d~a ngl;lC . cua Ph~t giao va cling ngl;l y phe phan vuong
quyen duong thai..
(5)

G~p

g& giua Han sinh v6i Long Vuong (trong Long cung ph6

yen I1:1c).

Long cung ph6 yln

llf,C

viet ve cu¢c du ngo~ cua Han sinh dum

Long cung. Long Vuong dvng l~u Giai H¢i mm dum Long cung, mm Han
sinh xu6ng d~ viet cho bai van cat n6c. Trong bfra ti~c Long vuong thet
dai, Han sinh duqc tiep dai rat

thinb tl.nh. Sau bua ti~c, Han sinh duqc di

tham quan nhieu noi hoa l~ dum Long cung. Khi chia tay rave, Han sinh
duqc Long Vuong t~g cho m6n qua qui bau nhu ng<;>c d<:,l quang va l11a
trfu!g, duqc su gia mang sling te giac dAn duang dua ve trill gian. D6
chfulg qua chi la giac m¢ng. Nhung, qua sv tht.;rc la qua t~g cua Long


Vuong hi~n hiiu tren thl;!c te' da cho thcfy net d~c bi~t trong ti~u thuye't
mqng du xoa nhoa ranh gi& giua hi~n thl;!C va gicfc m¢ng. Han sinh cat kY
m6n qua d6 vao trong hom, coi la bao v~t quy nhat tren dm roi "di vao mii
thieng, khong biet cuoi cling ra sao". Uri ke't cua cau chuy~n nhu v~y da
cho thay "the gi& quan mang tfnh chat nhi nguyen lu~". The gi& tuqng
tn.rng trong gicfc mqng duqc bai tri chfuig khac gi hi~n th1fc. The gi6i khac
nhung l<;ll gi6ng nhu hi~n thvc duqc bay ra la "Bai van cat n6c trong giac
mqng - Slf .khoan dai thinh trnh cua Long

v uong

- qua t~g quf bau la

ngQc d~ quang, h;m trfmg- khong biet cu6i cung ra sao." Nhan v~t chinh
trong

truy~n

- Han sinh chfnh la ban than tac gia Kim Thm

T~p.

Long

cung chfnh Ia cung di~n rna hie con nho Kim Thm T~p duqc vao tham khi
vua Sejong ·cho veri vao cung; Qua t~g la l1;1a tr&ng cling,chfnh la tuqng
trung cho 50 tcfm l1;1a dyp rna vua Sejong ban cho. Va cling chinh hi~n th-gc
d6 khien cho logfch cua truy~n c6 sue thuyet phl:lC 16n. Lm ket cua truy~n
"Sau d6, Han sinh khong . mang danh lqi, di vao mii thieng, khong biet
CUOi cung ra sao cling coi nhU la Stf ghi chep l<;li CUQC d(ri CUa tac gia Kim
11

Thm T~p.

4. Lm ket.
Qua nhfrng dieu neu tren, ta c6 th~ danh gia ve 5 truy~n trong Kim

N gao tan tho<;li nhu sau:

Kim N gao tan thoc;zi tuy chiu anh huang cua Tiln .dang tan thogi

cua CU Hvu (1341 - 1427) dm Minh nhung Tiln dang tan thoc;zi m6i chi
du nh~p vao ChoSon khoang hon 40 nam thl Kim N gao tan thoc;zi da duqc
sang tthuyet truyen ky chin muoi ca ve m~t thm d~i lful van h6a duong thm.
Vao thm

kY

d6, Thai binh qudng kj ng(In gidi, Thai binh thong tdi cua

Thanh Nh~; Dung trai tung thoc;zi cua Thanh Hi~n; But uyin tc;zp kj cua
Ttr Cu Chinh... da xuat hi~n va khong khf, dieu ki¢n mang tinh xa hqi d~
xua't hi~n truyen ky da chin muoi. Hon nua, CUQC chinh bien cua Sejo (Sl.f
ki~n

Sejo chiern do~t ngoi vua cua Tanjong) la mqt tac dqng rat rn~


mang tinh xa h¢i vao kht>ng khi, di~u ki~n dO da c6 th~ t~o ra sl.f xuflt hi~n
tac phfun truy~n ky giong nhu Kim Ngao tan thor;zi. Nhu tren da tirng d~
c~p, sl.J phat hi¢n ra Bdn Trieu

Tien Kim N gao tan thor;zi la m¢t thrum qua

to 16n gfu day. Tu li¢u cho biet, Ly TheNhan (1452- 1511) lfu dAu tien
tau xin xuat ban van t~p cua Kim Thm T~p vao nam 1511, tUc chi sau 18
nam Kim Thai T~p mflt. Ly Til va Doan Xuan Nien la ngum dam nhi~m
c6ng vi¢c nay. 1\tfai Nguy¢t D ufmg t(zp duqc coi la xuat ban vao thm vua

Chungjong tii vi (1546- 1567) va trong d6 c6 ca Mai Nguy¢t Dufmg tien

sinh truy¢n cua Doan Xuan Nien cling vm Kim ThC!i T(zp truy¢n cua Ly
Nhi. Doan Xuan Nien Ia ngum sung kinh Kim Thm T~p nhu la Khdng Til
cua ChoSon, 6ng da bo c6ng sue 10 nam trm d~ bien so~ cu6n M ai

N guy¢t Dufmg t(zp va Ia ngum c6 vai tro quyet d!nh trong vi¢c xuat ban
Tien dang tan thor;zi cu gidi va Kim Ngao tan thor;zi. Ban Kim N gao tan
thor;zi

truy~n sang Nh~t Ban da nhi~u lao duqc an hanh va

Kim N gao tan thor;zi duqc phat hi¢n b thu

Bdn Trie'u Tien

vi~n truemg D~i h9c D~ Lien

(Trung Qu6c) c6 th~ duqc coi Ia nguyen ban.

0 giua Bdn Trieu Tien Kim

Ngao tan thor;zi c6 phfu Kim Ngao t~p cling la di~u cfu luu y.
Th~ van cua

Kim Ngao tan thogi la th~ van cua truyen ky duong

thm, ket hqp giua van xuoi va thct, lay tho Hun trung tam. Nhung
truy~n

kY

truy~n

diem tlnh hay nhu V r;zn Phuc tlf hu bo' kj, Ly sinh khuy tufmg

truy¢n Ia nhfrng truy~n mang tinh d~ bi~u cua ti~u thuyet c6 chu d~ tinh
yeu nam nu. Trong lm ket cua truy~n, Sl.J ly bi¢t giua cac nhan v~t chinh
kh6ng chi mang net bi trang rna con c6 lm hyn cho IAn g~p go mm. St;r bat
man cua tac gia v6i thffi cuqc khien cho m9i nguffi hi~U duqc Sl.J giro thfch
xa h¢i, lich su xay ra bi kich nhu v~y. Tuy du Phu Bich dinh kY cling c6
-.
dAy du kha nang giai thich m¢t each thuyet pht;Ic y thuc lich sir c6 lien

v~

quan vm S\( tht;rc lich su. Nam Viem Phu chau chi v6i nqi dung nh~ Slf
nhuemg ngoi cua Diem La Vuong th6ng qua Slf tri~n khai mqt each logich
mang tfnh h9c Vall CO h¢ th6ng da cho thay trlnh d<) hQC van, trf tu~

10

Va


each t6 chuc cua tic gia. Long cung ph6 ye'n lLfc v6i n¢i dung nh~ Uri mm
cua Long Vuong xuong Long cung dl;! ti~c, tham quan roi tn1 ve Ia Slf hlnh
I

tm;m.g hoa thrum th\lC chuyen tham quan cung

di~n

CUa tac gia hie con

nho.
CUng v6i sv giao hru va truyen ba van hoa, khong khi va v~t the
cling chuyen d¢ng theo. Lu6ng gi6 van minh cua the ky XV rna Mai
N guy~t DuCm.g sinh song chuyen d¢ng rat mau ly va d6 la thm
d¢ng. Khong nhfrng the, cac tac gia nhu Kim Thm

T~p

song

c4i

soi

a thm

ChoSon Ia nhfrng tac gia rat c6 man cam ve y thuc thm d~. Trong van hQC
su Han Quoc, Kim Thm T~p - Hua Dum - Quyen Tat - Nh~ The - Ph:k
Chi Nguyen... deu la nhfrng tac gia chiem

v1 trf tn;mg yeu trong

Phuong

ngo~ nhan van hQC. HQ la nhfrng ngum tiep nh~ m¢t cadi mAn cam van

h9c truyen ky gi6ng nhu Tiln dang tdn thogi cua CU Ht!U dm Minh r6i
sang tac m¢t each sang t~o va nhanh chong nhfrng tac phfun mang tfnh
cha't ChoSon giong nhu Kim Ngao tan thogi. D6 la do Slf phful n¢ va sue
m~

doi khang v6i thm cu¢c cua h9 (duqc g9i la Phuong ngo~ nhm)

khong the thich Un.g vm xa h¢i.

Kim N gao tan thor;zi da duqc truyen sang

Nh~t

Blm, duqc d¢c gia

d6n nh~ va khong khi van hoa truyen k)' d6 duqc lan toa, AsayRioy
(Tien Tinh Lieu

Y) da viet nen

tac ph~m n6i tieng Otokybo Kio (Gia Ty

Ti'r). Sau d6, cac tac gia khac cung da cho ra dm nhfrng tac phfun mang
tinh truyen ky nhu Ukesumonokatari (Vu Nguy~t v~t ngfr) cua Uetaa
Kynari (Thuqng Dien Thu Thanh).

d Vi~t Nam,

trong boi cinh van hoa

tuong tv nhu vuang trieu ChoSon duemg thm, tieu thuyet Truye'rz

kY mgn

lLfC, tieu thuyet truyen ky mang tinh tieu bieu cua vuong trieu nha Le cling
da xuat hi~n. Xem xet Lm TJ!a, ta thay cling khong thoat ra khoi vong anh
huang cua Tien dang tan thogi. Neu so sanh v6i Kim N gao tan thogi thl
c6 nhieu chuy~n trong d6 c6 ch8 giong nhau.


Kim N gao tdn thor:zi hill dAu tien duqc Giao su Jeon Hye Kyung,
truemg
hqc

D~

Ly

h9c Ngo~ ngfr Han Qu6c cling v6i nha nghien cliu Han Qu6c

Xuan Chung d!ch sang tieng

Vi~t

va d6 la tin vui d6i v6i gi6i

nghien cliu van hqc, bbi le n6 d~t duqc cCJ sb cho van hqc so sanh m¢t
each chinh thuc cua hai nu6c Han -

Vi~t.

Toi xin chan thanh chile mtrng

H¢i thao h9c thu~t qu6c te v6 tac phfun Kim Ngao tan tho~ va hy vqng
rang H¢i thao hom nay coi nhu d~t m¢t vien da dfiu tien tien vao thOi.
cua van hqc so sanh chfnh thuc gifra van hqc

Vi~t

ky

Nam va van h9c Han

Qu6c trong tuong lai.

Thang 12 niim 2005

So Jae Yong
Giao su danh dt;r D;# hqc SongSil,
nguyen H¢i truemg H¢i ngon ngfr va van hqc Han Qu6c

I~


Tai lieu tham khao
1. Mai Nguy~t Duemg toan
D~i

t~p, Vi~n

nghien coo Tae- tong, truemg

h<;>c Thanh Quan Qmin.
2. Mai Nguy¢t Duemg t~p (ban qu6c ngfr), H¢i phat tri~n van hoa

dan t¢c.
3. Thai Dung
tho~,

Tri~t; Vi~c

xuat

ban

va

truy~n

ba Kim Ngao tan

ChoSon san ban, Nghien coo Han Qu6c h<;>c, t~p 1, nam 2001.
4. Jeon Kye Hyung, Dong Yang Guon;

Vi

tri cua Kim Ngao tan

tho~ dum g6c d¢ so sanh cua ti~u thuye't truy~n ky; Cac van d~ ti~u

thuye't c6, T~p van duang 1993.
5. Sojae Yong; Gia tri van h<;>c cua Kim Ngao tan tho~i; T6ng t~p
Mai N guy¢t Duemg.
6. Sojae Yong; Nghien coo van h9c thai ChoSon; NXB van hoa
Chau A, 1997.

r3


THO CHU HAN TRONG KIM NGAO TAN THO~I 11
11

PnAN VAN

cAc

"Kim Ngao tdn tlzo9i" (Kl\JTT) cua Kim Thai T~p (1435- 1493) duqc

coi la tac ph~m tieu bi~u cam moe lich su cua van hQC

su Han Qu6c chinh

thuc bu6'c vao thai dq.i ti~u thuyet.
KNTI la m(>t t~p truy~n ngan da dq.t t6'i d(> chin ca v~ tu tuemg l~n
ngh~ thu~t. M(>t d~c di~m.ngh¢ thu~t d~ nh~n th5y la trong KNTI c6 kha
nhi~u thO',

bm viet nay neu len m(>t

so suy ngh! va nh~n xet ve thO' trong

KNTI.
l. Tru6'c bet, tho chiem m(>t ti l~ kha Ion trong khu6n kh6 chung cua
t~p truy~n.

To~m t~p truy~n

c6 han 30.000 chfr thi c6 den 44 bai til

tuy~t,

16 bai

bat cu, 14 bai c6 phong, trong d6 c6 bai dai den 80 cau va 1 bai tu, t6ng c(>ng
den ng6t 600 cau tho gom tren 4000 chu,tuc la tho chiem khoang 14% t6ng

so chil.
Chi duy nhat m(>t truy~n thu tu Nam Viem phzi chdu chi la thwin van

xuoi, khong xen m(>t cau tho nao.
2. C6 th~ n6i chat luqng tho rat cao, du la tho Duong lu~t hay tho C6
phong, du la bat cu hay til tuy¢t, ta't ca deu nit trau chu6t, dc.lt dao chat thO'.
Xin lay ra day mDay la hai kh6 thO' tu tuy~t cua Luang sinh trong

Icy:
Nhar th~t le hoa b9n tfch liht,
Khd ldn c6 ph~i nguy¢t minh tieu.
Thanh nien ctc)c ngog c6 song bgn,

Ha xzl' ng9c nhdn xuy phuqng tiht.

vCJ-n PhLtC {~( hll b6


*

*

*

Phi thuy co phi bat tac song,
Uyen uO'ng tha/t lu d~tc tinh giang.

kY t1:C,
Dg b6c dang hoa sdu y song.

Thuy gia hfcu uac xao

Nghla Ia:
M¢t cay hoa le lam b~ voi c5i co lie u tich mtch,
M¢t mlnh co qu<;lnh trong dem trang sang,

th~t

dang thuong.

Chang thanh nien m<)t mlnh nam ben song cua,
N guoi ng9c noi. nao th6i phuqng tieu.

*

*

*

Chim phl thuy bay m<)t mlnh khong c6 doi,
Uyen uong mat b<;ln tam m¢t mlnh tren dong song t<;lnh nang,
Nha ai c6 h~n den cling choi co,
Ban dem xem b6i hoa den, buon rau ngoi tva ben cua s6.

Dich tho:
1V!Qt goc hoa le cdnh tfch lieu,
Dem trdng c6 qur;mh dang thuong nhie'u .
Chang trai don chie'c nam ben cua,
N guai ngqc nO'i nao th6i phur;ng tieu.

*

*


Phi thuy thie£t d6i bay li chile,
Uyen uong wing bgn tam ben song.
Qudn cr1 ai h~n sang nha go,
Dem b6i hoa den sdu t~tasong.

Con day la nhfrng chum tha tU tuy~t cua b6n co gcli xinh

ci~p

va thong

minh ciua tien Luang sinh, m6i chum 4 bai, chi xin gi6i thi~u chum thu nhat
cua Trinh
thi:.
.
Xuan tieu hoa nguy~t lu5ng thuy~n quyen,
Truemg ba xuan sau bat ky nien.
Tl;I h~n bat nang nhu ti ctvc,
Song song tuang hy vii thanh thien.

*

*

*

Tat _d ang vo di~m d~ nhu ha?
Tinh ci~u sa hoanh nguy~t ban ta.
Sieu tru6ng u cung nhan bat ciao,
Thu~·

sam lieu lo~n man sam sa.

*

*

*

Phieu mai tlnh u6c canh sa cia,
Co phl;l xuan phong sv eli qua.
Ch~m thuqng 1~ ngan ky vien ditim,

Man dlnh san vrr da le boa.

*

*

*

Nhat x uan tam sv di vo lieu,

Tich mich khong san ky ci¢ tieu.


Bat kien Lam Kieu kinh qua khach,
Ha nien Bui Hang ng¢ Van Kieu.

Nghla Ia:
Dem xuan, trang sang hoa no th~t d~p,
Mai mang theo noi buon tu6i xuan khong biet den bao gio.

Chl h~n mlnh khong th~ lam chim lien canh,
Cling song doi bay ben nhau vui thu tren troi xanh.

Den trong nha mo khong sang, dem sera sao?
Sao Bac d~u m6i chenh chech, trang da xe ta.

Buon rau 0 trong tham cung, nguoi ch£ng den,
Xiem ao xoc xech, t6c mai r6i boi.
Tmh Phieu mai 1 da h~n 1cp_ don sai,
Phl;l long ng9n gi6 xuan, tlnh da 16' roi.
L~

roi tling hang ben g6i chiec,

Khap san, mua gi6 vui d~p hoa le.

v 6 vi, buon ba su6t ca mila xuan,
May dem khong ngi.l trong hang nui tich mich,
Khong thay khach di tren cau Lam Kieu,2
Bao gio Bui Hang m6i g~p dugc Van Kieu? 3
1

Phieu mai: tho Phieu mai trong Kinh thi.
Lam kieu: thu¢c huy~n Lam Dien. Thi~m Tay, Trung Qu6c. Doi Duang, day la
nai Bui Hang g~p Van Anh, truyen thuyet cho ding nai d6 Ul. tien canh.
3Bui Hang: nguoi dOi Duang, khi chua thi d6 c6 MP Van Kieu, Van Kieu bao ding
6 Lam Kieu c6 than tien. sau d6 Bill Hang t6i d6 g~p Van Anh. Van Kieu la nguoi hu6ng
dan Bui Hang den Lam Kieu g~p Van Anh.
1


D!ch tho:

Dem xudn hoa tham du:6'i trang thanh,
Kechi nam thang mo'i sdu tinh.
H(ln kh6ng bang du:q-c chim liln canh,

Sanh d6i bay lw;rn giita trC!i xanh.

*

*

*

D¢m ra sao nhl, anh den m&?

Bdc Dau chenh chenh nguy¢t xe' ta.
Sdu dqng tham cung, ngu:m chdng den,
Ao x.iem xr)c x¢ch, t6c suong pha.

*

*

*

Phie'u mai tinh h?n lc;zi don sai,
Phz_t bgc gi6 xudn

Sf! liJ ro'i.

Mc/y gi9t l¢ tron hoen goi chile,

Hoa le mua mii ngng d(lp vlii.
Sdu xudn tam s~c luang c6 lieu,
Trong nui bao dem lc;zi vc1ng teo.

Chdng thdy Lam Kie'u qua lc;zi khach,
BLli Hcmg nao thud ggp van Kziu?
Cling can ph:ii nh~c den nhfrng bai bat eli rat thanh cong nhu nhfrng
kien true hoan chinh v6i nhling

ve d~p rat dai cac, nhu:

Khai Ninh dqng ly biio xuan sdu,


Hoa lac hoa khai cdm bach ttu.

S6 giap van trung qudn bat kiln,
TLtong giang tnic he; khdp doanh mdu.
Tinh giang nhr;lt noan uyen WYng tfnh,
Bich lc;c vdn tieu phi thuy du.
Hdo thf do'ng tdm song quan ket,
l'Vfc;c ntang hoan phi{n oan thanh thu.

Nghia Ia:
Om moi xuan sau trong .x6m Khai Ninh,
Hoa r1;1ng hay hoa n0 deu chi thay buon.
Trang dam may tren suan mii Vu Son4 , chang c6 biet,
Nuac mat cu rai hoai. du0i kh6m true ben song Tuong.5

Trai am ap, dong song sang trong, chim uyen uong di tlm doi,
Chim phi thuy bay luqn. vui v0i may bay tren trai xanh.
D6 la luc chung ta ket duyen vq chong,
Ch0 dem qu~t llfa ra oan mua thu mat me.

D~ch

tha:
Khai Ninh trong x6m dw7m xudn sdu,
Hoa no hoa tan tram n6i dau.
Vu Giap trong may chang c6 biet,
Tuong Giang du6'i tntc l¢ tu6n mau.
Uyen uang sanh bc;n song da'y nang,

Vu Son: ngQn mii aphia Do ng huy~n Vu Son, Tu Xu yen, Trung Qu6c.
Song Tuong: m¢t dong son g aTrung Qu6c, noi hai quy phi c ua Thuan De la Nga
Hoang va ' 0: Anh kh6c. Khi Thuan De mat, hai qui phi nay da tr~m mlnh xu6ng song
Tuong.
4

5


Phi thuy bay vui may bite mau.

t(vlz£c dong tam duyen thdm ket ,
Ch6 dem qu~zt l~ta oan tr&i thu .

Va day la m<)t bai c6 phong truemg doan cu rat d~c sac do Luang sinh
cam t:k tren b~m ti~c:

Kim tich
. . ha tich,
. kien thu tien thu,
Hoa nhan ha xuoc uoc,

Giang than tl! anh chau.
Phong tao vuu xao di¢u,

Di an6 duang ham h6.
Chuc nfi dau co h(;l thien tan ,
Hang Nga phao chu ly thanh do.

Diem trang chieu thu d(;li m(;lo dien,
Vil truemg giao phi thanh yen ngu.
Doi vu vuu van tuy

vi q min ,

Thi~n cham de xLtong tua ng di du.

Tv h y ng¢ nh~p B6ng lai dao,
Doi thu tien phu phong luu d6.
Dao tuang quynh dich d~t phuang ton,
Thuy nao

vv phun kim nghe 16.

B::_!ch ng<;>c sang ti~n huang tiet phi,
Vi phong ham ba thanh sa tru.
Chan nhan h<)i nga h9P c~n tri,
6

DiAn: ten hi~u cua Ly Thanh Chieu, nu thi si doi Tong.

Thai van nhiem nhiem tuang uynh hu.
Quan bat kien:
Van Tieu ng¢ Thai Loan,

Truong Th(;lc phung D6 Lan.
Nhan sinh tuong hqp dinh hfru duyen,
HN uang tu ha vi xu at khinh ngon,
DC;lo nga y~m khi thu phong hoan.
The the sinh sinh vi phoi ngau,
Hoa tien nguy~t hC;l tucmg ban ho~m.

Nghia la:
Dem nay la dem nao rna
M~t d~p

g~p

duqc tien nfr xinh d~p nay,

nhu hoa moi do nhu son.

Tho van qua tuy~t di~u,

Di An cung phai tram tr6,

Chuc Nfr qu~ng ca con thoi d~t roi tu tren troi xuong,
Hang Nga bod. cai chay roi cung trang.
Trang die'm l¢ng lay phi!m chieu t6i d. chieu doi moi,
Nang chen IUQ'U moi nhau, bua ti~c th~t vui ve.

Tuy chua quen v6i chuy~n yeu duong may mua,
Nhung hay C(;ln chen xuong hOC;l vui ve cling nhau.
Tl:I lay lam ml:rng duqc l(;lc vao chon Bong Lai,
G~p

duqc bC;ln phong luu nai coi tien nay.

Hay r6t quynh tuang tran chen thorn,
Hay dot them huang tram cho vao lu huang vang.
Huang thorn lan toa khap giuong bC;lch ngQc,
Gi6 nhe nh~ lay d¢ng tam man the xanh.
N guoi cling ta u6ng rUQ'U hqp cAn,


May ngu sac d~p dlu quan quyt v6i nhau.
Ngum c6 biet:
Van Tieu g?p Thai Loan,7

Truong ThC:lc g?p Do Lan.

8

Nhan sinh tuang hqp nhat dinh nen duyen,
G~p

nhau, ta cling nang chen u6ng th~t say.

C6 sao nuong tu no trach ta,
Rang ta vlit b6 chiec quC:lt l1:1a trong gi6 thu.
DO'i dm kiep kiep la vc; chong,

Tru6c hoa duoi nguy~t mai ben nhau.

Dich tho:

Dem hom nay, cai dem gl v~y?
Ta den day duc;c thay tien sa,
D~p

tuai guang m~t nhu hoa,

Lan moi tham do nhu la quet son.
Cau cfim tu vang gion tuy~t di~u,
Khien Di An cling nhiu ngh~n lm,
Ben trO'i aChl'rc quang thoi,
H~mg

Nga boc6i rna roi cung trang.

Chieu doi moi di~m trang l¢ng lAy,
Nang chen mai biet may la vui.
May mua dAu ching quen mui,
Hay xin C'J.n chen chung vui b'}.n be.
MUng da duc;c 1'}-c ve Bong dao,
7

g

chong.

Van Tieu: thu sinh doi Tong, g~p tien nfr Ut Thai Loan roi ket duyen vq chong.

Truong Th~c: la than tien doi Han, g?p tien nii la
Lan Huang roi ket duyen "9

Do


G~p

noi day Tien phil phong luu,

Quynh tuang chen ng9c r6t trao,
Lu nghe thuy nao them vao tram huang.
Mui thorn toa khap giuemg b~ch ngQC,
Gi6 nhy lay the biec man loan.
Cling ta hqp can giao hoan,
May mau ngu sac man man d~p dlu.
Ha ch~ng thay: Van Tieu g~p Thai Loan,
Truong Tiwc g~p Do Loan.

d dOi g~p go la duyen,
G~p

nhau hay chu6c say men nong n~m .

B0i c6 sao rna nang v<)i tnich,
Ta n0 n~w vUt qu(:lt ngay thu.
DOi. doi kiep kiep ben nhau,
Tru6c hoa du6i nguy~t d(:lt dao lua doi.
D~c bi~t khong th~ khong nhac den bai

tu A1an Giang ho'ng:

Phien am:
Tnic trac xuan hi'm la sam b~c,
K)> hoi truemg doVan san ngung dN19 van truang san.
cam tru6ng uyen kham vo dfr b(:ln,
Bao thoa ban dao xuy long quan.
Kha tich hua quang am ctt khieu hoan,
Trung tlnh man.
Dang vo di~m ngan blnh doan,