B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C KINH T TP. H
CHÍ MINH
NGUY N V N TH Y
NH H
NG C A NHÂN T N NG L C
C NH TRANH
N K T QU HO T
NG
KINH DOANH C A CÁC NGÂN HÀNG
TH
NG M I C PH N TRÊN A BÀN
THÀNH PH H CHÍ MINH
LU N ÁN TI N S KINH T
THÀNH PH
H
CHÍ MINH - N M 2015
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C KINH T TP. H
CHÍ MINH
NGUY N V N TH Y
NH H
NG C A NHÂN T N NG L C
C NH TRANH
N K T QU HO T
NG
KINH DOANH C A CÁC NGÂN HÀNG
TH
NG M I C PH N TRÊN A BÀN
THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH
Mã s : 62.34.01.02
LU N ÁN TI N S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C:
1. TS.
NG NG C
I
2. TS. NGUY N THANH H I
THÀNH PH
H
CHÍ MINH - N M 2015
i
L IC M
Lu n án Ti n s này đ
Minh d
i s
h
N
c th c hi n t i Tr
ng d n khoa h c c a TS.
ng
ng Ng c
i h c Kinh t TP. H Chí
i và TS. Nguy n Thanh
H i. Nghiên c u sinh xin bày t lòng bi t n sâu s c t i các Th y v đ nh h
ng
khoa h c, liên t c quan tâm, t o đi u ki n thu n l i trong su t quá trình nghiên c u
hoàn thành lu n án này. Nghiên c u sinh c ng xin đ
c chân thành c m n các nhà
khoa h c, tác gi các công trình công b đã trích d n trong lu n án vì đã cung c p
ngu n t li u quý báu, nh ng ki n th c liên quan trong quá trình nghiên c u hoàn
thành lu n án.
Nghiên c u sinh xin trân tr ng c m n t p th các nhà khoa h c thu c Tr
ng
i h c Kinh t TP. H Chí Minh, đ c bi t là các Th y, Cô Khoa Qu n tr Kinh
doanh và Vi n
ào t o sau đ i h c vì đã t o đi u ki n đ nghiên c u sinh đ
hi n và hoàn thành ch
c th c
ng trình nghiên c u c a mình.
Nghiên c u sinh xin g i l i c m n t i Ban Giám hi u tr
ng
i h c Ngân
hàng TP. H Chí Minh và các th y cô đ ng nghi p, b n bè thân h u, Ban Giám đ c
chi nhánh các ngân hàng th
ng m i c ph n t i TP. HCM và nhóm c ng tác nghiên
c u vì đã t o nhi u đi u ki n thu n l i, h tr th c hi n vi c thu th p d li u đi u tra
v đ tài nghiên c u t i hi n tr
ng.
Cu i cùng là s bi t n t i B , M và ng
i v th
ng yêu cùng v i 2 con đã
liên t c đ ng viên đ duy trì ngh l c, s c m thông, chia s v th i gian, s c kh e
và các khía c nh c a cu c s ng trong c quá trình đ hoàn thành lu n án.
TP. H Chí Minh, tháng 08 n m 2015
Nguy n V n Th y
ii
C NG HOÀ XÃ H I CH NGH A VI T NAM
c l p – T do – H nh phúc
TP. H Chí Minh, ngày
L I CAM
tháng 08 n m 2015
OAN
Tôi xin cam đoan lu n án ti n s kinh t “ nh h
ng c a nhân t n ng l c
c nh tranh đ n k t qu ho t đ ng kinh doanh c a các ngân hàng th
ng m i c ph n
t i TP. H Chí Minh” là công trình nghiên c u do chính tác gi th c hi n. Các k t
qu nghiên c u chính c a lu n án là trung th c và ch a t ng đ
c công b trong b t
k công trình nào khác. T t c nh ng ph n k th a c ng nh tham kh o đ u đ
trích d n đ y đ và trích d n ngu n g c rõ ràng trong danh m c tài li u tham kh o
Tác gi
Nguy n V n Th y
c
iii
M CL C
Trang bìa ph
Trang
L ic m n
L i cam đoan
M cl c
Danh m c ch vi t t t
Danh m c Hình, B ng và Bi u đ
TÓM T T .............................................................................................................................1
CH
NG 1: GI I THI U...............................................................................................3
1.1.
C s nghiên c u ......................................................................................................3
1.1.1. S c n thi t c a nghiên c u...................................................................................3
1.1.2. Khái quát tình hình c nh tranh c a ngân hàng th
ng m i Vi t Nam.............5
1.2. Tình hình nghiên c u liên quan đ n lu n án...................................................... 12
1.2.1. Tình hình nghiên c u
n
1.2.2. Tình hình nghiên c u
trong n
c ngoài .................................................................. 12
c ................................................................... 15
1.3. M c tiêu nghiên c u................................................................................................. 18
1.4.
1.5. Ph
it
ng và ph m vi nghiên c u ......................................................................... 19
ng pháp nghiên c u ........................................................................................ 19
1.6. óng góp m i c a lu n án ...................................................................................... 21
1.7. B c c c a lu n án .................................................................................................... 22
Tóm t t ch
CH
ng 1 .............................................................................................................. 23
NG 2 : C
S
KHOA H C ............................................................................. 24
2.1. Khái ni m c nh tranh và n ng l c c nh tranh .................................................. 24
2.1.1. C nh tranh............................................................................................................. 24
2.1.2. L i th c nh tranh ................................................................................................ 25
2.1.3. N ng l c c nh tranh............................................................................................. 27
2.2. T ng quan lý thuy t v n ng l c c nh tranh...................................................... 30
2.2.1. N ng l c c nh tranh ti p c n t ngu n l c n i t i c a doanh nghi p ........... 31
iv
2.2.1.1. Ti p c n n ng l c c nh tranh theo tr
ng phái kinh t h c ................... 31
2.2.1.2. Ti p c n d a trên ngu n l c (Resource-based View) .............................. 33
2.2.1.3. Ti p c n d a trên n ng l c (Competence-Based View)........................... 37
2.2.1.4. Ti p c n t chu i giá tr (Value chain) ...................................................... 47
2.2.2. Ti p c n d a trên đ nh h
ng th tr
ng (Market Orientation) ..................... 55
2.2.3. Xác đ nh khe h ng nghiên c u........................................................................... 59
2.3. K t qu ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng th
2.3.1.
ng m i............................ 60
nh ngh a k t qu ho t đ ng kinh doanh ........................................................ 60
2.3.2. Các ch tiêu đo l
ng k t qu ho t đ ng kinh doanh c a NHTM ................. 62
2.4. Mô hình nghiên c u lý thuy t v n ng l c c nh tranh c a ngân hàng
th
ng m i ......................................................................................................................... 65
2.4.1. Các khái ni m nghiên c u .................................................................................. 65
2.4.1.1. Kh n ng qu n tr (Manangement capability - MC) ................................ 65
2.4.1.2. Kh n ng marketing (Marketing Capability – MAC) ............................. 69
2.4.1.3. Kh n ng tài chính (Financial Capapbility – FC) ................................... 71
2.4.1.4. Kh n ng đ i m i s n ph m – d ch v (Innovation Products-Services
Capability - IPSC)....................................................................................................... 73
2.4.1.5. Kh n ng t ch c ph c v (Organization Service Capability – OSC)... 75
2.4.1.6. Kh n ng qu n tr r i ro ( Risk Management Capability – RMC) ......... 75
2.4.2. Mô hình nghiên c u lý thuy t ............................................................................ 78
Tóm t t ch
CH
ng 2............................................................................................................ 79
NG 3: PH
NG PHÁP NGHIÊN C U ....................................................... 80
3.1. Nghiên c u đ nh tính ............................................................................................... 80
3.1.1. M c đích ............................................................................................................... 80
3.1.2. Ph
ng pháp nghiên c u .................................................................................... 81
3.1.3. K t qu nghiên c u đ nh tính ............................................................................. 81
3.2. Xây d ng và phát tri n thang đo .......................................................................... 82
3.2.1. Ph
ng pháp xây d ng thang đo ....................................................................... 82
3.2.2. Phát tri n thang đo n ng l c c nh tranh............................................................ 83
3.2.2.1. Thang đo kh n ng qu n tr ......................................................................... 83
v
3.2.2.2. Thang đo kh n ng marketing ..................................................................... 85
3.2.2.3. Thang đo kh n ng tài chính ....................................................................... 87
3.2.2.4. Thang đo kh n ng đ i m i s n ph m – d ch v ...................................... 87
3.2.2.5. Thang đo kh n ng t ch c ph c v ........................................................... 88
3.2.2.6. Thang đo kh n ng qu n tr r i ro ............................................................. 89
3.2.3. Phát tri n thang đo k t qu kinh doanh c a NHTM ........................................ 90
3.2.4. Thi t k phi u kh o sát d th o ......................................................................... 91
3.3. Nghiên c u đ nh l
ng s b ................................................................................. 92
3.3.1. M u nghiên c u và ph
3.3.2. Ph
ng pháp thu th p d li u .......................................... 92
ng pháp phân tích s b thang đo ............................................................. 93
3.4. Nghiên c u đ nh l
ng chính th c ....................................................................... 95
3.4.1. M u nghiên c u ................................................................................................... 95
3.4.2.
it
ng kh o sát............................................................................................... 96
3.4.3. Ph
ng pháp và th i gian kh o sát.................................................................... 96
3.4.4. Ph
ng pháp phân tích d li u .......................................................................... 97
3.5. K t qu nghiên c u đ nh l
ng s b ................................................................ 100
3.5.1. H s tin c y - Cronbach’s Alpha .................................................................... 100
3.5.2. Phân tích nhân t khám phá -EFA ................................................................... 101
3.5.2.1. K t qu EFA kh n ng qu n tr ................................................................ 101
3.5.2.2. K t qu EFA kh n ng marketing............................................................. 102
3.5.2.3. K t qu EFA các khái ni m đ n h
ng ................................................... 103
3.5.2.4. K t qu EFA k t qu kinh doanh c a NHTM.......................................... 105
Tóm t t ch
CH
ng 3.......................................................................................................... 106
NG 4: K T QU
NG HIÊN C U............................................................. 107
4.1. Mô t đ c đi m m u nghiên c u ......................................................................... 107
4.2. K t qu phân tích nhân t kh ng đ nh - CFA.................................................. 109
4.2.1. K t qu CFA các thang đo đa h
ng .............................................................. 110
4.2.1.1. K t qu CFA thang đo kh n ng qu n tr ................................................ 110
4.2.1.2. K t qu CFA thang đo kh n ng Marketing............................................ 115
4.2.2. K t qu CFA các thang đo đ n h
ng............................................................ 118
vi
4.2.2.1. Thang đo kh n ng tài chính ..................................................................... 118
4.2.2.2. Thang đo kh n ng đ i m i s n ph m – d ch v .................................... 119
4.2.2.3. Thang đo kh n ng t ch c ph c v ......................................................... 121
4.2.2.4. Thang đo kh n ng qu n tr r i ro ........................................................... 121
4.2.3. K t qu CFA n ng l c c nh tranh c a NHTM .............................................. 122
4.2.4. K t qu CFA k t qu ho t đ ng kinh doanh c a NHTM ............................. 125
4.2.5. K t qu CFA đo l
ng mô hình t i h n ......................................................... 126
4.3. Ki m đ nh mô hình lý thuy t và gi thuy t nghiên c u b ng SEM ............ 129
4.3.1. Ki m đ nh mô hình lý thuy t............................................................................ 129
4.3.2. Ki m đ nh
cl
ng mô hình lý thuy t b ng Bootstrap ............................. 131
4.3.3. Ki m đ nh gi thuy t nghiên c u..................................................................... 132
4.4. Ki m đ nh giá tr trung bình m u t ng th ...................................................... 137
4.4.1. Giá tr trung bình m u t ng th c a các y u t c u thành n ng l c c nh tranh
c a các NHTMCP trên đ a bàn TP. H Chí Minh.................................................... 137
4.4.2. Ki m đ nh giá tr trung bình m u c a các y u t c u thành n ng l c c nh
tranh theo đ c đi m m u nghiên c u ......................................................................... 140
4.4.2.1. Theo gi i tính............................................................................................... 141
4.4.2.2. Theo đ tu i ................................................................................................. 143
4.4.2.3. Theo trình đ chuyên môn.......................................................................... 144
4.4.2.4. Theo thâm niêm làm vi c ........................................................................... 145
4.4.2.5. Theo thâm niên qu n lý .............................................................................. 146
Tóm t t ch
CH
ng 4.......................................................................................................... 148
NG 5 : K T LU N VÀ HÀM Ý .................................................................... 149
5.1. K t qu nghiên c u ................................................................................................ 149
5.1.1. K t qu mô hình đo l
ng ................................................................................ 149
5.1.2. K t qu ki m đ nh mô hình lý thuy t .............................................................. 151
5.2. Hàm ý qu n tr ........................................................................................................ 153
5.2.1. Nâng cao kh n ng tài chính ............................................................................ 153
5.2.2. Nâng cao kh n ng t ch c và qu n tr con ng
i ....................................... 156
5.2.3. Nâng cao kh n ng marketing .......................................................................... 160
vii
5.2.4.
a d ng hóa s n ph m và nâng cao ch t l
ng ph c v khách hàng ........ 161
5.2.5. Nâng cao kh n ng qu n tr r i ro ................................................................... 165
5.3. H n ch c a đ tài và h
ng nghiên c u ti p theo ......................................... 167
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U ............................................... 169
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................ 170
PH L C
viii
DANH M C CH
ACBE
AIM
BP
CAMEL
CAR
CBV
CFA
CFI
CIEM
COMPE
CTTC
CUSRE
EFA
FC
GFI
IO
IPSC
LEC
MAC
MC
MO
NHNN
NHTM
NHTMCP
NHTMQD
NHTMVN
OECD
OHRC
OSC
c
vc
RBV
RMC
RMSEA
RQ
SEM
TLI
VRIN
VAMC
WTO
VI T T T
Adapt to changes of business enviroment
Australian Instituted of Management
Bank Peformance
Capital Adequacy, Asset quality, Management
competence, Earnings strength, Liquidity risk
Capital Adequacy Ratio
Competence-based View
Confirmatory Factor Analysis
Comparative Fit Index
Vi n nghiên c u qu n lý kinh t trung ng
Competitor responsiveness
Công ty tài chính
Customer resposiveness
Exploratory Factor Analysis
Finacial capability
Goodness of Fit Index
Industrial Organization economic
Innovation Products-Services capability
Leadership capabilities
Marketing capabilities
Management capabilities
Market orientation
Ngân hàng nhà n c
Ngân hàng Th ng m i
Ngân hàng th ng m i c ph n
Ngân hàng th ng m i qu c doanh
Ngân hàng th ng m i Vi t Nam
T ch c h p tác và phát tri n kinh t
Organisational Human Rasource capabilities
Organizational service capability
tin c y t ng h p
T ng ph ng sai trích
Resources-based View
Risk management capability
Root Mean Square Error Approximation
Relationship quality
Structural equation modeling
Tucker & Lewis Index
Value, Rare, Inimitable, Non-substitutable
Vietnam Asset Management Company
T ch c th ng m i th gi i
Cronbach’s Alpha
ix
DANH M C HÌNH
Hình 1.1. Qui trình nghiên c u ............................................................................................... 20
Hình 2.1: M i quan h gi a ngu n l c c a doanh nghi p và duy trì l i th c nh tranh . 35
Hình 2.2: Các th c th c b n trong quan đi m n ng l c ................................................... 38
Hình 2.3: M i quan h gi a ngu n l c, kh n ng và n ng l c........................................... 41
Hình 2.4: Quan đi m h th ng m c a công ty ................................................................... 43
Hình 2.5: S phát tri n c a nghiên c u c nh tranh d a trên ngu n l c và n ng l c ....... 46
Hình 2.6: Chu i giá tr đ u t ngu n l c và kh n ng......................................................... 48
Hình 2.7: Chu i giá tr đ u t các ngu n l c và kh n ng c a công ty - giai đo n 6...... 49
Hình 2.8: Chu i giá tr c a ngân hàng th
Hình 2.9: Xu h
ng m i .............................................................. 51
ng nghiên c u qu n lý và đo l
ng k t qu ho t đ ng kinh doanh ..... 63
Hình 2.10: Mô hình nghiên c u.............................................................................................. 78
Hình 4.1: K t qu CFA thang đo kh n ng lãnh đ o (chu n hoá)....................................111
Hình 4.2. K t qu CFA thang đo kh n ng t ch c nhân s (chu n hoá) .......................113
Hình 4.3: K t qu CFA (chu n hoá) thang đo Kh n ng qu n tr ....................................114
Hình 4.4: K t qu CFA thang đo kh n ng marketing (chu n hoá).................................116
Hình 4.5: K t qu CFA thang đo kh n ng tài chính (chu n hoá) ...................................119
Hình 4.6: K t qu CFA thang đo kh n ng đ i m i s n ph m-d ch v (chu n hoá) .....120
Hình 4.7: K t qu CFA thang đo kh n ng t ch c ph c v (chu n hoá).......................121
Hình 4.8: K t qu CFA thang đo kh n ng qu n tr r i ro (chu n hoá) ..........................122
Hình 4.9: K t qu CFA thang đo n ng l c c nh tranh (chu n hoá).................................123
Hình 4.10: K t qu CFA thang đo k t qu kinh doanh c a NHTM (chu n hoá) ...........125
Hình 4.11: K t qu CFA mô hình t i h n (chu n hoá)......................................................127
Hình 4.12: K t qu SEM mô hình lý thuy t (chu n hoá) ..................................................130
x
DANH M C B NG
B ng 2.1: Tóm t t các nghiên c u th c nghi m trên m i quan h gi a đ nh h
tr
ng th
ng (MO) và K t qu ho t đ ng kinh doanh (BP) ........................................................... 58
B ng 2.2: Tóm t t các gi thuy t nghiên c u ........................................................................ 79
B ng 3.1. Thang đo kh n ng qu n tr ................................................................................... 84
B ng 3.2: Thang đo kh n ng marketing ............................................................................... 86
B ng 3.3. Thang đo kh n ng tài chính c a NHTM............................................................ 87
B ng 3.4: Thang đo kh n ng đ i m i s n ph m – d ch v ................................................ 88
B ng 3.5: Thang đo kh n ng t ch c ph c v c a NHTM................................................ 89
B ng 3.6: Thang đo kh n ng qu n tr r i ro c a NHTM .................................................. 90
B ng 3.7: Thang đo k t qu kinh doanh c a ngân hàng th
ng m i ................................. 91
B ng 3.8 : K t qu phân tích h s tin c y - Cronbach’s Alpha .......................................100
B ng 3.9: K t qu EFA khái ni m kh n ng qu n tr (l n 2) ............................................102
B ng 3.10: K t qu EFA Khái ni m n ng l c Marketing (l n 3) .....................................103
B ng 3.11: K t qu phân tích nhân t khám phá các thang đo đ n h
ng .....................104
B ng 3.12: K t qu EFA thang đo k t qu kinh doanh......................................................105
B ng 4.1:
c đi m m u đi u tra .........................................................................................109
B ng 4.2: K t qu ki m đ nh giá tr phân bi t gi a các nhân t trong mô hình đo
l
ng Kh n ng qu n tr .........................................................................................................114
B ng 4.3: H s tin c y t ng h p thang đo Kh n ng qu n tr ........................................114
B ng 4.4: K t qu ki m đ nh giá tr phân bi t thang đo khái ni m kh n ng
Marketing .................................................................................................................................117
B ng 4.5: H s tin c y t ng h p thang đo kh n ng marketing ......................................117
B ng 4.6: K t qu ki m đ nh giá tr phân bi t thang đo khái ni m n ng l c c nh
tranh ..........................................................................................................................................124
B ng 4.7: H s tin c y t ng h p các thang đo n ng l c c nh tranh ...............................125
B ng 4.8: K t qu ki m đ nh giá tr phân bi t gi a các nhân t trong mô hình t i h n 128
B ng 4.9: H s tin c y t ng h p các nhân t trong mô hình t i h n ..............................129
B ng 4.10: K t qu ki m đ nh m i quan h nhân qu gi a các khái ni m trong mô
hình lý thuy t (ch a chu n hoá) ............................................................................................131
xi
B ng 4.11: K t qu
cl
ng b ng Bootstrap v i N = 1000 .........................................132
B ng 4.12: H s h i quy chu n hoá c a mô hình lý thuy t .............................................133
B ng 4.13: Tóm t t k t qu ki m đ nh gi thuy t nghiên c u ..........................................137
B ng 4.14: Giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t n ng l c c nh tranh c a
NHTMCP trên đ a bàn TP.HCM...........................................................................................138
B ng 4.15: So sánh giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t c u thành n ng l c
c nh tranh c a các NHTMCP t i TP.HCM v i giá tr trung bình thang đo ....................139
B ng 4.16: Ki m đ nh s khác bi t giá tr trung bình m u nghiên c u c a t ng c p
y u t n ng l c c nh tranh .....................................................................................................140
B ng 4.17: Giá tr trung bình m u nghiên c u c a các y u t n ng l c c nh tranh
NHTMCP theo gi i tính .........................................................................................................142
B ng 4.18: Ki m đ nh s khác bi t v giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t
n ng l c c nh tranh c a NHTMCP theo gi i tính...............................................................143
B ng 4.19: Ki m đ nh s khác bi t v giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t
n ng l c c nh tranh c a NHTMCP theo đ tu i .................................................................144
B ng 4.20: Ki m đ nh s khác bi t v giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t
n ng l c c nh tranh c a NHTMCP theo trình đ chuyên môn .........................................145
B ng 4.21: Ki m đ nh s khác bi t v giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t
n ng l c c nh tranh c a NHTMCP theo thâm niên làm vi c ............................................146
B ng 4.22: Ki m đ nh s khác bi t v giá tr trung bình m u nghiên c u các y u t
n ng l c c nh tranh c a NHTMCP theo thâm niên qu n lý ..............................................147
xii
DANH M C BI U
Bi u đ 1.1: S l
ng ngân hàng th
ng m i Vi t Nam n m 2013 .................................... 6
Bi u đ 1.2: Th ph n tín d ng ngân hàng Vi t Nam giai đo n 2007-2013 ....................... 7
Bi u đ 1.3: Quy mô t ng tài s n c a NHTMVN n m 2012 ................................................ 8
Bi u đ 1.4: Quy mô v n CSH và v n đi u l n m 2012 ..................................................... 9
Bi u đ 1.5: K t qu tài chính c a m t s NHTM n m 2013............................................. 10
Bi u đ 1.6: T l n x u c a NHTMVN giai đo n 2004-2013 ........................................ 11
Bi u đ 4.1: T l ngân hàng tham gia nghiên c u chính th c ........................................108
1
TÓM T T
M c đích chính c a nghiên c u này là khám phá và ki m đ nh, b sung các
y u t c u thành n ng l c c nh tranh c a ngân hàng th
ng m i và s
các y u t này đ n k t qu kinh doanh c a ngân hàng th
d a vào lý thuy t n ng l c c nh tranh xu t phát t
nh h
ng c a
ng m i. Nghiên c u này
các ngu n l c, n ng l c c a
doanh nghi p và n ng l c c nh tranh ti p c n theo đ nh h
ng th tr
ng. T đó xem
xét, đánh giá và xây d ng mô hình nghiên c u ng d ng cho các ngân hàng th
m i c ph n trên đ a bàn TP.HCM (trình bày ch
Ph
ng pháp nghiên c u đ
ng
ng 2).
c s d ng đ đánh giá, ki m đ nh thang đo và
mô hình lý thuy t trong nghiên c u bao g m 2 giai đo n: (1) Nghiên c u đ nh tính
(nghiên c u lý thuy t và th o lu n ý ki n chuyên gia), (2) Nghiên c u đ nh l
g m 2 b
ng
c: (a) Nghiên c u s b nh m khám phá các y u t c u thành n ng l c
c nh tranh c a ngân hàng th
ng m i. Nghiên c u này đ
c th c hi n ph ng v n
tr c ti p trên 121 Phó Giám đ c chi nhánh c a các NHTMCP đang ho t đ ng trên
đ a bàn TP.HCM. (b) Nghiên c u chính th c đ
c th c hi n sau khi đi u ch nh l i
thang đo t k t qu nghiên c u s b thông qua kh o sát tr c ti p 319 Giám đ c chi
nhánh ngân hàng. Nghiên c u này ki m đ nh giá tr thang đo b ng phân tích nhân t
kh ng đ nh (CFA) và mô hình nghiên c u lý thuy t b ng mô hình c u trúc tuy n tính
(SEM) (k t qu trình bày
c uđ uđ tđ
đ
c ch p nh n
ch
ng 3 và 4). K t qu cho th y các thang đo nghiên
c giá tr h i t , đ tin c y và giá tr phân bi t cao. Các gi thuy t đ u
đ tin c y 95%, ngo i tr gi thuy t H4 có đ tin c y
m c 90%.
Nghiên c u đã xây d ng thang đo m i (kh n ng qu n tr r i ro) trong n ng
l c c nh tranh c a ngân hàng th
ng m i và ki m đ nh cho th y kh n ng qu n tr
r i ro có tác đ ng m nh nh t t i k t qu kinh doanh c a ngân hàng th
ng m i. Bên
c nh đó, thang đo n ng l c qu n tr v i đ xu t ban đ u bao g m 4 nhân t (T m
nhìn & chi n l
c c a lãnh đ o, lãnh đ o hi u qu , lãnh đ o con ng
t ch c), k t qu ki m đ nh cho th y có 2 nhân t đ
đ o và kh n ng t ch c nhân s .
i và kh n ng
c hình thành là kh n ng lãnh
2
Ngoài ra, k t qu nghiên c u xác đ nh đ
h
c t m quan tr ng và m c đ
nh
ng c a t ng nhân t c u thành n ng l c c nh tranh đ n k t qu ho t đ ng kinh
doanh c a ngân hàng th
ng m i. T đó, lu n án đ a ra nh ng hàm ý qu n tr đ i
v i các nhà qu n tr ngân hàng trong quá trình xây d ng chi n l
c c nh tranh và
đi u hành kinh doanh nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a NHTM.
3
CH
NG 1: GI I THI U
1.1. C s nghiên c u
1.1.1. S c n thi t c a nghiên c u
Toàn c u hoá và t do hoá th
ng m i nhanh chóng trong nh ng n m v a qua
đã t o ra nhi u thay đ i to l n v môi tr
ng kinh t qu c t . Các công ty đa qu c
gia và xuyên qu c gia đã m r ng lãnh th ho t đ ng c a mình và ngày càng có
nhi u nh h
ng đ n các qu c gia trên th gi i. Do v y, đ có th t n t i và đ ng
v ng ngay trên “sân nhà” đòi h i các doanh nghi p c a trong n
ng ng nâng cao n ng l c c nh tranh so v i doanh nghi p trong n
các doanh nghi p n
c ph i không
c mà còn c v i
c ngoài. Các ngân hàng không có kh n ng c nh tranh s đ
c
thay th b ng các ngân hàng có n ng l c t t h n, đi u này cho th y ch có các ngân
hàng có n ng l c c nh tranh cao nh t m i có l i th v c nh tranh.
Vi t Nam quá trình th c hi n c c u l i h th ng ngân hàng trong giai đo n
1990 – 2010 và đ án C c u l i h th ng các t ch c tín d ng giai đo n 2011 –
2015 theo Quy t đ nh s 254/Q -TTg ngày 01/3/2012 c a Th t
t o ra cho ngành ngân hàng nhi u thay đ i l n c v s l
ng Chính ph , đã
ng, quy mô và ch t l
ng,
đây là nh ng ti n đ c b n ban đ u đáp ng các cam k t đã ký trong l trình h i
nh p c a l nh v c ngân hàng và t o đi u ki n thu n l i cho h th ng ngân hàng b
c
vào th i k h i nh p kinh t qu c t . Tuy nhiên, bên c nh nh ng thành công trong
quá trình h i nh p, các ngân hàng th
nh trình đ
ng m i Vi t Nam đã b c l m t s b t c p
qu n tr , ngu n nhân l c còn y u, t l n x u gia t ng, thanh kho n
th p…d n đ n n ng l c c nh tranh ch a cao. Th c tr ng này đ t ra v n đ c p bách
ph i tái c u trúc h th ng các ngân hàng th
tranh. Do v y, trong môi tr
ng m i t đó n ng cao n ng l c c nh
ng c nh tranh và đòi h i c a h i nh p nh hi n nay, h
th ng ngân hàng không nh ng ph i duy trì đ
c s
n đ nh trong ho t đ ng c a
mình mà còn ph i có n ng l c c nh tranh đ i v i các t ch c tài chính phi ngân hàng
và các đ nh ch tài chính khác. Các ngân hàng th
ng m i (NHTM) trên đ a bàn
Thành Ph H Chí Minh c ng không n m ngoài nh ng đòi h i này.
4
M t khác, kh ng ho ng tài chính toàn c u đang di n ra r t ph c t p và nhi u
ngân hàng th
ng m i t i M và Châu Âu đã ph i đóng c a, phá s n ho c h p nh t.
T n m 2000 đ n nay, theo th ng kê c a B o hi m ti n g i liên bang c a M (2014)
(FDIC - Federal Deposit Insurance Corporation) đã có 538 ngân hàng trên th gi i
phá s n, ch riêng giai đo n 2011 – 2014 đã có 183 ngân hàng tuyên b phá s n. ây
c ng là m t v n đ mà các NHTM Vi t Nam nói chung và các ngân hàng trên đ a
bàn TP.HCM nói riêng c ng b tác đ ng không nh và đó c ng là bài h c thi t th c
cho các NHTM trong vi c nâng cao n ng l c c nh tranh và hi u qu ho t đ ng c a
mình trong quá trình toàn c u hoá n n kinh t .
V i vai trò quan tr ng c a n ng l c c nh tranh đ i v i các doanh nghi p trong
vi c t o ra l i th c nh tranh và đ t đ
c m c tiêu chi n l
xem xét các v n đ có liên quan trong qu n lý chi n l
c, nghiên c u này s
c và n ng l c c nh tranh.
Các y u t c u thành n ng l c c nh tranh theo quan đi m d a trên n ng l c (CBVCompetence-based View) và tác đ ng c a nó đ n k t qu kinh doanh nh m phác ho
nên b c tranh v n ng l c c nh tranh d a trên n ng l c c a doanh nghi p.
Jackson, Hitt & DeNisi (2003) cho r ng, trong b t k b i c nh c nh tranh thì
ngu n l c vô hình có kh n ng t o ra n ng l c c nh tranh. Tuy nhiên, môi tr
n ng đ ng v i nh ng thay đ i nhanh chóng và khó l
dàng truy c p, b t ch
ng
ng thì ngu n l c đã tr nên d
c và thay th nên r t khó có các ngu n l c đáp ng đ y đ
các tiêu chí có giá tr , hi m, không th thay th và khó b t tr
c (VRIN - Value,
Rare, Inimitable, Non-substitutale) c a Barney đ ra. Sanchez (2008) cho r ng, thành
công c a doanh nghi p theo lý thuy t ngu n l c ch y u d a vào l i th so sánh thay
vì t p trung vào ngu n g c l i th c nh tranh dài h n c a doanh nghi p đó là b n ch t
c u trúc ngu n l c công ty đ
c đ a ra b i kh n ng n ng đ ng và h i nh p c a doanh
nghi p. Ngoài ra, s k t h p m i các ngu n l c và m i quan h h th ng các ngu n l c
c a doanh nghi p là ngu n l i th c nh tranh b n v ng mà các đ i th c nh tranh s khó
có th b t ch
c ho c c i ti n (Galunic & Rodan, 1998).
Theo Sanchez & Heence (1996, 2004) thì n ng l c c nh tranh c a doanh
nghi p d a trên kh n ng k t h p các ngu n l c c a doanh nghi p nh m t o ra l i
5
th c nh tranh. “N ng l c c nh tranh c a m t công ty là kh n ng duy trì, tri n khai,
ph i h p các ngu n l c và kh n ng theo cách giúp công ty đ t đ
c m c tiêu c a
nó” (Sanchez & Heene, 1996, 2004). Nh v y, ti p c n d a trên ngu n l c d a vào
l i th ngu n l c c a doanh nghi p so v i đ i th c nh tranh còn ti p c n d a trên
n ng l c thì d a vào kh n ng k t h p các ngu n l c đ t o ra n ng l c - đòi h i
doanh nghi p ph i n ng đ ng, h th ng, nh n th c và toàn di n trong qu n lý chi n
l
c (Sanchez, 2008). B n ch t c a n ng l c c nh tranh đã đ
c chuy n h
ng chú
tr ng vào n ng l c thay vì ngu n l c (Sanchez & Heence, 1996, Sanchez, 2001;
Freiling & ctg, 2008). Theo quan đi m d a trên n ng l c c a doanh nghi p thì n ng
l c là chìa khóa đ duy trì l i th c nh tranh b n v ng và đ t hi u qu cao (Grant,
1996; Jackson, Hitt & DeNisi, 2003; Teece, Pisano & Shuen, 1997; Sanchez &
Heence, 1996, 2004; Sanchez, 2008). Nh v y, n ng l c c nh tranh tr thành m t
tiêu chí quan tr ng đ đánh giá s t n t i và phát tri n c a m t ngân hàng trong môi
tr
ng c nh tranh qu c t ngày càng gia t ng.
Ngoài ra, đ đ t v n đ nghiên c u trong m t b i c nh c th , ngân hàng
th
ng m i c ph n Vi t Nam và các chi nhánh ngân hàng th
Thành ph H Chí Minh đ
ng m i c ph n t i
c l a ch n đ nghiên c u b i vì còn thi u nh ng nghiên
c u th c nghi m v n ng l c c nh tranh trong l nh v c ngân hàng và TP. H Chí
Minh là thành ph
t p trung h u h t t t c các ngân hàng th
ng m i c
ph n
(NHTMCP) Vi t Nam đang ho t đ ng t i đây.
1.1.2. Khái quát tình hình c nh tranh các ngân hàng th
H th ng ngân hàng th
v s l
ng l n quy mô. S l
ng m i Vi t Nam
ng m i Vi t Nam đã có s phát tri n nhanh chóng c
ng ngân hàng t 9 ngân hàng vào n m 1991 lên 74
ngân hàng vào n m 2001 và t i th i đi m 31/12/2013 là 98 ngân hàng. Trong đó, 1
ngân hàng th
ng m i qu c doanh, 37 ngân hàng TMCP, 4 ngân hàng liên doanh, 5
ngân hàng 100% v n n
c ngoài và 51 chi nhánh ngân hàng n
phòng đ i di n c a các ngân hàng n
c ngoài ch a k v n
c ngoài t i Vi t Nam. Nh v y, s l
ng ngân
hàng t ng lên t p trung vào 2 kh i là NHTMCP và các chi nhánh ngân hàng n
ngoài cho th y s c h p d n c a ngành Ngân hàng Vi t Nam đ i v i các nhà đ u t
c
6
trong n
c c ng nh các t ch c tài chính qu c t . Ngoài các ngân hàng, th tr
ng
tài chính Vi t Nam còn kho ng 30 công ty tài chính và cho thuê tài chính, h n 1.000
qu tín d ng. Nh v y, sau khi ký k t Hi p đ nh th
ng m i Vi t – M (2001) và gia
nh p T ch c Th
ng m i Th gi i (2007), Vi t Nam đã m c a th tr
các ngân hàng n
c ngoài. S hi n di n c a ngân hàng n
đáng k . Tr
ng đ i v i
c ngoài đang t ng lên
c cu c đ b này, các ngân hàng n i bu c ph i có nh ng chu n b nh
t ng v n, h p tác v i n
c ngoài đ h n ch m t th ph n.
Bi u đ 1.1: S l
ng NHTM Vi t Nam 2013
Ngân hàng TMQD
Ngân hàng TMCP
Chi nhánh NHNN
Ngân hàng Liên doanh
Ngân hàng 100% v n NN
T ng s ngân hàng
98
96
75
74
51
48
39
37
26
4 4
9
5
0 1 0
1991
4
2001
0
5
37
34
29
4
2005
0
4 5
5
1
2010
2013
Ngu n: T ng h p t báo cáo c a Ngân hàng nhà n
Hi n nay, các NHTM có v n nhà n
4 5
c v n th ng tr c th tr
c Vi t Nam
ng tín d ng l n
huy đ ng nh ng h đang m t d n th ph n c v huy đ ng l n tín d ng cho các đ i
th thu c nhóm th
ng m i c ph n. N u nh n m 2000, 4 NHTMNN chi m 70%
th ph n tín d ng thì đ n n m 2007, t l này gi m v d
h n m t chút so v i kh i ngân hàng th
NHTMCP đã giành đ
i 60% và hi n ch nh nh
ng m i c ph n. Ch 5 n m tr l i đây,
c h n 15% th ph n t tay NHTMNN. Trong khi Agribank là
ngân hàng m t nhi u th ph n nh t thì th ph n c a VietinBank l i t ng thêm 1,3%
trong vòng 3 n m qua.
7
Cu c c nh tranh v th ph n càng tr nên gay g t h n khi quá trình tái c c u
ngân hàng đ
c đ y nhanh đ gi i quy t v n đ n x u c ng nh đáp ng các tiêu
chu n qu c t . Thêm vào đó, hi n kh i NHTMNN t p trung ch y u vào cho vay các
t p đoàn, DNNN, trong khi kh i NHTMCP t p trung cho vay DN nh và v a, khách
hàng cá nhân, trong khi kh i ngân hàng ngo i tích c c chào vay các doanh nghi p
trong n
c, thì kh i ngân hàng n i c ng tích c c ti p c n doanh nghi p FDI.
Bi u đ 1.2: Th ph n tín d ng ngân hàng Vi t Nam giai đo n
2007-2013
70.0%
60.0%
50.0%
40.0%
NHTMNN
30.0%
NHTMCP
KHÁC
20.0%
10.0%
0.0%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Ngu n: T ng h p t báo cáo c a Ngân hàng nhà n
Bên c nh s t ng tr
ng v s l
c Vi t Nam
ng, quy mô ho t đ ng c a các ngân hàng
c ng phát tri n m nh m . N m 2007, t ng tài s n c a các ngân hàng là 1.500 ngàn t
đ ng thì đ n n m 2012 quy mô t ng tài s n c a các ngân hàng và t ch c tín d ng t i
Vi t Nam đ t trên 4.866,118 ngàn t đ ng. Trong đó kh i NHTMCP chi m t trong
cao nh t v i 43,21% t ng tài s n v t lên trên 5 NHTMQD (42,52%). Theo công b
c a NHNN thì đ n cu i n m 2013 quy mô t ng tài s n c a toàn h th ng đ t
5.755,87 nghìn t đ ng, t ng 899,752 ngàn t đ ng so v i n m 2012. Trong đó, t ng
tài s n c a nhóm ngân hàng th
ng m i có v n Nhà n
c (VCB, Agribank,
Vietinbank, BIDV) đ t 2.504,87 nghìn t đ ng, nhóm ngân hàng th
ng m i c ph n
đ t 2.463,44 t đ ng. Theo báo cáo tài chính h p nh t m t s ngân hàng m i công
b , t ng tài s n đ n 31/12/2013 c a Vietcombank đ t 467.459 t đ ng, t ng t i
52.970 t đ ng so cu i 2012; tài s n c a BIDV c ng t ng h n 13%... Trong khi đó,
8
m t s
ngân hàng l n khác trong kh i ngân hàng TMCP l i có tài s n gi m nh
ACB, Eximbank...
Bi u đ 1.3: Quy mô t ng tài s n - 2012
43.21%
2,102,518
NHTMNN
NHTMCP
NHLD&NN
10.72%
521,848
CTTC
QTDTW
42.52%
2,069,193
0.28% 3.26%
13,708 158,851
Ngu n: T ng h p t báo cáo c a Ngân hàng nhà n
c Vi t Nam
M t khác, theo ngh đ nh 141/2006/N -CP và ngh đ nh 10/2011/N -CP v
vi c t ng v n t i thi u 3.000 t đ ng vào n m 2010 và 5.000 t đ ng vào n m 2015
và 15.000 t đ ng vào n m 2020 đã thúc đ y các ngân hàng t ng v n đi u l m t
cách đáng k .
ây c ng là yêu c u c p thi t đ nâng cao n ng l c tài chính c a các
NHTM. N m 2012, t ng v n đi u l c a các ngân hàng và t
ch c tín d ng đ t
386,123 ngàn t đ ng và v n ch s h u đ t 413,425 ngàn t đ ng, trong đó kh i
ngân hàng TMCP đ t 172,854 ngàn t đ ng v n đi u l và 176,856 ngàn t đ ng v n
ch s h u, chi m 44,77% v n đi u l toàn h th ng và 42,76% v n ch s h u
toàn h th ng.
n 31/12/2013, t ng v n đi u l c a toàn h th ng ngân hàng Vi t
Nam đ t 423,98 nghìn t đ ng. Trong đó, v n đi u l c a kh i ngân hàng th
m i nhà n
c đ t 128,09 nghìn t đ ng và kh i ngân hàng th
ng
ng m i c ph n đ t
193,53 nghìn t đ ng.
Quá trình t ng quy mô v n ch s h u và v n đi u l này theo yêu c u c a
quá trình tái c u trúc c a NHNN đã làm gia t ng các ho t đ ng mua bán và sáp nh p
(M&A) gi a các ngân hàng và t ng c ph n n m gi c a các c đông n
c ngoài
trong khu v c ngân hàng, bao g m v sát nh p 3 ngân hàng y u kém (Tín Ngh a,
Ficom Bank và SCB), v SHB mua l i HBB, v Ngân hàng
i Tín (Trust Bank)
9
bán 85% c
ph n cho m t nhóm các nhà đ u t (do T p đoàn Thiên Thanh đ ng
đ u), và v sát nh p Ngân hàng TMCP Ph
ng Tây (Western Bank) v i Công ty Tài
chính D u khí (PVFC). Các nhà đ u t n
c ngoài đã t ng c
mình trong khu v c ngân hàng, v i v mua l i 20% c
ng s hi n di n c a
ph n c a Ngân hàng Tiên
Phong c a m t nhóm các nhà đ u t do t p đoàn DOJI đ ng đ u.
Bi u đ 1.4: Quy mô v n CSH và v n đi u l n m 2012
450.000
413.425
386.123
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
172.854
176.856
VCSH
133.749
111.372
V L
91.273 75.384
100.000
24.488
2.025
9.373
2.174
50.000
0.000
Ngu n: T ng h p t báo cáo c a Ngân hàng nhà n
c Vi t Nam
Theo báo cáo k t qu tài chính n m 2013 c a nhi u ngân hàng th
cho th y, đã b l
ng m i
ho c s t gi m m nh v l i nhu n. Nhi u NHTM ph i c t gi m
nhân s , thu h p m ng l
i… đ gi m chi phí. H th ng NHTM c ng đang b
c vào
cu c thanh l c m nh m . Theo báo cáo c a NHNN, l i nhu n c a toàn h th ng
ngân hàng l y k đ n h t tháng 11/2013 đ t 29.500 t đ ng, t ng 3,2% so v i n m
2012. Tuy nhiên, n u so sánh v i các n m 2010-2011, thì l i nhu n tr
n m 2013 ch b ng 53%-64%.
c thu l y k
c bi t, có t i 17% ngân hàng l trong n m 2013.
Nhìn chung, trong n m 2013 trên 50% s
ngân hàng gi m l i nhu n so v i n m
2012. Do tình hình kinh t khó kh n trong giai đo n 2010 – 2013, các doanh nghi p
ti p t c g p khó kh n nên không vay thêm và ch t p trung duy trì và n đ nh s ho t
đ ng. Theo t ng c c Th ng kê s
doanh nghi p g p khó kh n ph i gi i th ho c
ng ng ho t đ ng n m 2013 là 60.737 doanh nghi p, t ng 11,9% so v i n m tr
c,
10
trong đó s
doanh nghi p đã gi i th là 9.818 doanh nghi p, t ng 4,9%; s doanh
nghi p đ ng ký t m ng ng ho t đ ng là 10.803 doanh nghi p, t ng 35,7%; s doanh
nghi p ng ng ho t đ ng nh ng không đ ng ký là 40.116 doanh nghi p, t ng 8,6%.
Thêm vào đó, các ngân hàng c ng ng n ng i khi n x u t ng cao.
VT: Ngàn t đ ng
Bi u đ 1.5: K t qu tài chính m t s NHTMCP n m 2013
700.000
600.000
576.368
548.386
500.000
468.994
400.000
300.000
200.000
169.835
161.378
100.000
54.075
0.000
158.896
74.919
42.386
17.064
5.808
180.381
166.599
143.626
4.378
10.356
14.680
2.229
12.504
0.850
0.659
0.826
32.040
4.051
15.148 29.074
3.204
2.286
0.018
13.920
0.659
5.884
0.328
CTG
VCB
STB
EIB
SHB
ACB
BID
MBB
NVB
TECH
EAB
T ng tài s n
576.368
468.994
161.378
169.835
143.626
166.599
548.386
180.381
29.074
158.896
74.919
65.086
Ti n g i khách hàng
364.497
332.246
131.645
79.472
90.761
138.111
338.902
136.089
18.377
119.977
V n ch s h u
54.075
42.386
17.064
14.680
10.356
12.504
32.040
15.148
3.204
13.920
5.884
Thu nh p lãi thu n
18.277
10.782
6.627
2.736
2.104
4.386
13.950
6.124
0.596
2.292
2.227
7.751
5.743
2.961
0.828
1.000
1.036
5.290
3.022
0.024
0.878
0.430
5.808
4.378
2.229
0.659
0.850
0.826
4.051
2.286
0.018
0.659
0.328
L i nhu n tr
c thu
L i nhu n sau thu
Ngu n: T ng h p t báo cáo tài chính c a các NHTMCP
n h t n m 2013, ROA, ROE c a các ngân hàng c ng ch a đ
đ u gi m so v i n m 2012 khi ch đ t l n l
c c i thi n,
t 0.53% và 5,6%. So v i n m 2012 đã
gi m trên 50% ROA và trên 40% ROE. Nguyên nhân ch y u là chênh l ch lãi su t
đ u ra, đ u vào gi m m nh, chi phí d phòng r i ro, t p trung là r i ro tín d ng trong
ho t đ ng cho vay t ng m nh, trong khi ch t l
ng d phòng gi m sút. T l an toàn
v n CAR đ n 31/12/2013 đ t 13,25% gi m m nh so v i m c 13,75% c a cu i tháng
12/2012. Trong đó, CAR c a kh i ngân hàng th
kh i ngân hàng th
ng m i c
v n huy đ ng t i th tr
ng m i Nhà n
c đ t 10.91%,
ph n đ t 12,56%. T l c p tín d ng so v i ngu n
ng 1 c a toàn h th ng đ t 84,71%.
11
T l n x u c a các ngân hàng có xu h
ng t ng nhanh đáng k t 2009 đ n
2012. T i th i đi m cu i n m 2009 t l này là 2,2% nh ng đ n tháng 9/2012 con s
này là 8,82%.
n 31/12/2012, t ng d n đ i v i n n kinh t là 3.090.904 t đ ng;
t l n x u 4,08% t
ng ng v i 126.108 t đ ng n x u. Trong n m 2013 n x u
c a toàn ngành có nh ng d u hi u tích c c, gi m t m c 4,3% đ u n m 2013 xu ng
còn 3,79% vào 31/12/2013 nh ng con s tuy t đ i t
ng ng là 131.788 t đ ng.
ây là k t qu c a vi c các NHTM đã ch đ ng, tích c c dùng d phòng đ x lý n
x u, đ ng th i th n tr ng h n trong các quy t đ nh cho vay nh m đ m b o ch t
l
ng tài s n. M c dù v y, theo báo cáo c a t ch c x p h ng tín nhi m Moody’s
Investor Service thì n x u c a ngân hàng Vi t Nam ph i chi m ít nh t 15% t ng tài
s n và đây là n
c có t l n x u cao nh t trong 6 n
c
ông Nam Á mà Fitch theo
dõi. T l n x u c a Vi t Nam đ n cu i tháng 2/2014 là 3,86%, t
ng đ
ng v i
122.000 t . Tuy nhiên, có kho ng 185.000 t đ ng n do th c hi n Quy t đ nh
780/Q -NHNN c a NHNN v c
c u l i n nên đã không đ
c chuy n thành n
x u. N u c ng c s n này thì t i th i đi m này t ng s n x u vào kho ng 307.000
t đ ng, t
ng đ
ng 9,71% d n toàn h th ng.
Bi u đ 1.6: T l n x u c a NHTMVN giai đo n 2004 - 2013
5.00%
4.50%
4.00%
3.50%
3.00%
2.50%
2.00%
1.50%
1.00%
0.50%
0.00%
4.67% 4.73%
4.08%
2.90%
3.20%
3.50%
3.00%
2.60%
2.00%
2.20%
Ngu n: T ng h p t báo cáo c a Ngân hàng nhà n
Ngân hàng nhà n
3.79%
3.40%
c Vi t Nam
c c ng đã ban hành nhi u v n b n nh m quy đ nh và ki m
soát n x u c a các ngân hàng th
ng m i nh thông t 02/2013/TT-NHNN v phân
lo i n (có hi u l c t tháng 6 n m 2014), bên c nh đó Quy t đ nh s 493/2005/Q -