Phát huy năng lực lãnh đạo nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của nhân viên công ty thiết kế và tư vấn xây dựng công trình hàng không (ADCC)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.62 MB, 82 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------
TRẦN TUẤN ĐỨC
PHÁT HUY NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO
NHẰM THÚC ĐẨY SỰ SÁNG TẠO CỦA NHÂN VIÊN
CÔNG TY THIẾT KẾ VÀ TƢ VẤN XÂY DỰNG
CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG (ADCC)
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60 34 05
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Hà Nội - Năm 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------TRẦN TUẤN ĐỨC
PHÁT HUY NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO
NHẰM THÚC ĐẨY SỰ SÁNG TẠO CỦA NHÂN VIÊN
CÔNG TY THIẾT KẾ VÀ TƢ VẤN XÂY DỰNG
CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG (ADCC)
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60 34 05
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đinh Việt Hòa
Hà Nội - Năm 2015
MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT.....................................................................i
DANH MỤC CÁC BẢNG...........................................................................................ii
DANH MỤC CÁC HÌNH...........................................................................................iii
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1
Chƣơng 1. GIỚI THIỆU NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.....................................3
1.1. Lý do chọn đề tài………………………............................................................4
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu......................................................................7
1.2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngoài.................................................7
1.2.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở Việt Nam…...............................................10
1.3. Mô hình nghiên cứu.........................................................................................12
1.4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................13
1.5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...................................................................14
1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................14
1.6.1. Phương pháp nghiên cứu................................................................................14
1.6.2. Câu hỏi nghiên cứu.........................................................................................15
1.7. Ý nghĩa đóng góp của đề tài............................................................................16
Chƣơng 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO…….17
2.1. Lãnh đạo và các học thuyết lãnh đạo.............................................................17
2.1.1. Lãnh đạo.........................................................................................................17
2.1.2. Các học thuyết về lãnh đạo.............................................................................21
2.2. Lãnh đạo hiệu quả và mô hình lãnh đạo hiệu quả........................................22
2.2.1. Lãnh đạo hiệu quả .........................................................................................22
2.2.2. Mô hình lãnh đạo hiệu quả ............................................................................23
2.3. Năng lực và năng lực lãnh đạo........................................................................25
2.3.1. Năng lực..........................................................................................................25
2.3.2. Năng lực lãnh đạo...........................................................................................26
2.3.3. Phát triển năng lực lãnh đạo..........................................................................26
2.4. Cấu thành năng lực lãnh đạo và tầm quan trọng của năng lực lãnh đạo....28
2.4.1. Cấu thành năng lực lãnh đạo..........................................................................28
2.4.2. Tầm quan trọng năng lực lãnh đạo.................................................................35
Chƣơng 3. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CÁC LÃNH ĐẠO TẠI
CÔNG TY THIẾT KẾ VÀ TƢ VẤN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG
(ADCC).....................................................................................................................38
3.1. Giới thiệu về Công ty thiết kế và tƣ vấn xây dựng công trình hàng không
(ADCC)....................................................................................................................38
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển.....................................................................38
3.1.2. Những thành tựu đạt được của Công ty thiết kế và tư vấn xây dựng công trình
hàng không (ADCC)..................................................................................................40
3.1.3. Cơ cấu tổ chức…............................................................................................42
3.2. Kết quả khảo sát nghiên cứu...........................................................................44
Chƣơng 4. ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
LÃNH ĐẠO CHO CÔNG TY THIẾT KẾ VÀ TƢ VẤN XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH
HÀNG KHÔNG (ADCC)..........................................................................................58
4.1. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực lãnh đạo của Công ty thiết kế và tƣ
vấn xây dựng công trình hàng không (ADCC).....................................................58
4.2. Các giải pháp và kiến nghị chính....................................................................59
KẾT LUẬN................................................................................................................68
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................70
PHỤ LỤC..................................................................................................................72
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
GVHD
:
Giảng viên hướng dẫn.
TS
:
Tiến sĩ.
ĐHKT
:
Đại học kinh tế.
ĐHQGHN :
Đại học quốc gia Hà nội.
i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Số
Tên bảng
hiệu
2.1
Các khái niệm về lãnh đạo
3.1
Mô tả theo Trính độ học vấn.
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3.10
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng tạo tầm nhín theo độ
tuổi nhân viên
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng truyền cảm hứng theo
độ tuổi
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng truyền cảm hứng theo
độ tuổi
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng gây ảnh hưởng theo độ
tuổi.
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng thúc đẩy sự sáng tạo
của nhân viên theo độ tuổi.
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng tạo tầm nhín theo trính
độ học vấn
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng tạo truyền cảm hứng
theo trính độ học vấn.
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng gây ảnh hưởng theo
trính độ học vấn.
Tổng hợp kết quả khảo sát khả năng năng thúc đẩy sự sáng
tạo của nhân viên theo trính độ học vấn.
ii
Trang
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Số
Tên hình
hiệu
1.1
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
Mô hính nghiên cứu.
Mô hính nhà lãnh đạo phát triển cấp dưới chỉ tăng thêm
một người mỗi lần
Mô hính nhà lãnh đạo phát triển nhà lãnh đạo sẽ tăng theo
cấp số nhân
Mô hính lãnh đạo hiệu quả theo hai nhóm nhân tố hành vi công việc
Mô hính lãnh đạo hiệu quả theo quá trính
Mô hính lãnh đạo hiệu quả - tiếp cận theo bộ phận cấu
thành
3.1
Sơ đồ tổ chức công ty.
3.2
Biểu đồ tăng trưởng doanh số
iii
Trang
LỜI MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, năng lực lãnh đạo là một chủ đề
được các doanh nghiệp, tổ chức quan tâm đặc biệt. Bởi ví sự thành bại của
một doanh nghiệp hay tổ chức đa phần là do khả năng lãnh đạo của người
đứng đầu - nhà lãnh đạo quyết định.
Theo John C.Maxwell [15, tr.12], chía khóa thành công là khả năng
lãnh đạo người khác đi tới thành công. Chúng ta có thể vì doanh nghiệp như
một con tàu mà giám đốc là người cầm lái. Với vai trò chèo chống của mính,
giám đốc có thể đưa doanh nghiệp đến đìch hoặc sẽ bị chím. Hay chúng ta
cũng có thể vì nó giống như một bản giao hưởng cho một dàn nhạc giao
hưởng, mà mỗi thành viên sử dụng một nhạc cụ để đóng góp vào bản nhạc ấy
dưới sự hướng dẫn của một nhạc trưởng - lãnh đạo (Đinh Việt Hòa, 2007). Và
chình nó là nền tảng, là lý do mọi người tập hợp lại với nhau để cùng đi trên
một con đường. Bất kể họ là ai, là những người thân cận hay những người
không hề quen biết thí họ đều đến với nhau để chia sẻ thành công và thất bại.
Bản nhạc giao hưởng đó có hay được hay không đều do cách “cây đũa thần”
của nhạc trưởng truyền đến các thành viên trong dàn nhạc.
Trong cuốn sách Leading Change của John Kotter [14] cho rằng “lãnh
đạo trong kỷ nguyên hiện đại cần có đủ năng lực tạo ra tầm nhín, truyền đạt
tầm nhín, lập chiến lược, quản trị thay đổi, xây dựng văn hoá đặc sắc hơn,
lãnh đạo trong điều kiện mới càng có đủ năng lực khơi dậy sự đam mê, lòng
nhiệt huyết của nhân viên và tạo sự gắn kết giữa nhân viên và doanh nghiệp”.
“Người lãnh đạo đóng một vai trò rất ý nghĩa trong việc tạo nên trạng thái
tinh thần xã hội. Họ là hính tượng của một thể thống nhất về đạo đức của xã
hội. Họ có thể tạo nên những giá trị gắn kết mọi người trong xã hội lại với
nhau. Quan trọng nhất là họ có thể nhận thức và kết nối với những mục tiêu
nhằm đưa mọi người thoát khỏi những nỗi bận tâm vụn vặt, nâng họ vượt lên
trên những mâu thuẫn chia cắt xã hội, và hướng họ vào việc theo đổi những
1
mục tiêu xứng đáng sự cống hiến hết sức mính.” - John W. Gardner [12].
Chình ví vậy, có thể nói rằng các tổ chức, doanh nghiệp sẽ không thể thành
công nếu không có các nhà lãnh đạo thực thụ. Một nhà lãnh đạo thực thụ là
nhà lãnh đạo có đủ năng lực, kỹ năng đưa mọi người cùng lên một con
thuyền, cùng đi về một hướng và chèo cùng một nhịp.
Việt Nam đang bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế toàn diện như một xu
thế tất yếu, đòi hỏi tất cả các thành phần kinh tế đều phải nỗ lực trên con
đường phát triển của mính. Sự cạnh tranh ngày càng gay go và khốc liệt.
Đứng trước những thách thức đó, các doanh nghiệp Việt Nam phải xây dựng
cho mính một lực lượng có sức cạnh tranh cao và bền vững. Ngoài tiềm lực
tài chình, như điều kiện cần của doanh nghiệp, thí doanh nghiệp cũng cần
phải có lực lượng nhân sự chất lượng cao, tâm huyết và trung thành. Đây
chình là những “toa tàu” hạng sang để phục vụ khách hàng và khẳng định
đẳng cấp của doanh nghiệp đó, sự thỏa mãn của khách hàng phụ thuộc trực
tiếp vào năng lực và thái độ của họ.
Thành bại của mỗi doanh nghiệp đều do năng lực lãnh đạo của những
người đứng đầu. Thực tế cho thấy một doanh nghiệp nào thành công là một
doanh nghiệp có những nhà lãnh đạo biết xây dựng sứ mệnh, tầm nhín cho
doanh nghiệp và phát triển nhân sự thông qua các công việc như: tuyển dụng,
đào tạo, khìch lệ… nhân viên thực hiện sứ mệnh, tầm nhín đã đề ra. Ý thức
được tầm quan trọng đó mà các nhà lãnh đạo luôn muốn tím ra những giải
pháp hữu hiệu phát huy năng lực của mính để đưa doanh nghiệp đến những
thành công mỹ mãn. Với một Quốc gia “người tài” là “nguyên khì”, còn với
một doanh nghiệp Quốc phòng, An ninh như Công ty Thiết kế và Tư vấn xây
dựng công trính Hàng không (ADCC), người tài không những là yếu tố đem
lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, quyết định sự thịnh vong của doanh nghiệp
mà còn phải đảm bảo cho các hoạt động Quốc phòng, an ninh của đất nước.
2
Ngày nay có thể hiểu người tài không chỉ là trì thức, mà là tất cả những ai có
năng lực, có tâm huyết và khát vọng cống hiến cho tổ chức mà họ tham gia.
Nhà lãnh đạo tài ba còn là “thỏi nam châm” để thu hút những nhân viên
giỏi và tâm huyết, góp phần xây dựng doanh nghiệp phát triển vững mạnh
toàn diện. Vậy nên, nghiên cứu về lãnh đạo, phát huy năng lực lãnh đạo nhằm
thúc đẩy sự sáng tạo của nhân viên là một đề tài rất bổ ìch và cấp thiết trong
hoàn cảnh hiện nay của nền kinh tế Việt Nam nói chung và tại Công ty Thiết
kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC) nói riêng. Nội dung
chình của đề tài được sắp xếp như sau:
2. Kết cấu của luận văn
Nghiên cứu này gồm có 4 chương với nội dung chình như sau:
Chương 1: Giới thiệu và những vấn đề nghiên cứu
Chương 2: Cơ sở lý luận về phát triển năng lực lãnh đạo
Chương 3: Thực trạng nghiên cứu.
Chương 4: Đề xuất những giải pháp nhằm phát huy năng lực lãnh đạo
Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC) nhằm
thúc đẩy sự sáng tạo của nhân viên .
3
Chƣơng 1:
GIỚI THIỆU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
“Coi trọng yếu tố con người: Năng động, sáng tạo, chuyên nghiệp;
Duy trì môi trường làm việc: Hiện đại, thân thiện với mục tiêu “Nâng cánh
cho những chuyến bay”, là doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh
vực thiết kế tư vấn xây dựng công trình hàng không”. Đây là những điều ấp ủ
và cũng là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Công ty Thiết kế và Tư vấn
xây dựng công trính Hàng không (ADCC). Công ty Thiết kế và Tư vấn xây
dựng công trính Hàng không (ADCC) được thành lập trong giai đoạn đầu nền
kinh tế đất nước chuyển từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa. Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy và
Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng Không - Không quân, Công ty với ý chì tự
lực, tự cường và tinh thần năng động, sáng tạo, tranh thủ được năng lực, trì
tuệ và kinh nghiệm chuyên môn của các chuyên gia, cố vấn, đã đứng vững và
phát triển ngày càng lớn mạnh trong cơ chế thị trường.
Sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức Thương mại Thế giới, Công ty
Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không luôn chịu sự cạnh tranh
mạnh mẽ từ các công ty tư vấn xây dựng giao thông của Bộ Giao thông vận
tải, Công ty tư vấn xây dựng công trính Hàng không do Cục Hàng không Việt
Nam thành lập, các công ty nước ngoài về lĩnh vực tư vấn Hàng không. Đây
là một rào cản, thách thức không nhỏ trong quá trính xây dựng trưởng thành
của công ty, đặc biệt lại rơi vào thời kỳ toàn thế giới đang hứng chịu cuộc
khủng hoảng tinh tế toàn cầu. Trước thách thức đó, ban lãnh đạo công ty phải
làm gí để chèo lái Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng
không đi đúng hướng? Tất cả phụ thuộc vào việc tạo dựng yếu tố nguồn lực Nhân lực.
4
1.1. Lý do lựa chọn đề tài
Thực tiễn đã chứng minh nhà lãnh đạo có vai trò vô cùng to lớn trong
các tổ chức, chúng ta không thể phủ nhận rằng năng lực lãnh đạo không ảnh
hưởng trực tiếp đến sự thành bại của các tổ chức ấy, lãnh đạo mà cụ thể là kỹ
năng lãnh đạo của người đứng đầu, là nhân tố quyết định thành công của tổ
chức, của doanh nghiệp. Theo học giả Gary Yuki [12], lãnh đạo được hiểu là
“một quá trính ảnh hưởng mang tình xã hội trong đó lãnh đạo tím kiếm sự
tham gia tự nguyện của cấp dưới nhằm đạt mục tiêu của tổ chức”. Trong cuốn
Trở thành lãnh đạo của Warren Bennis [22, tr.241] đã đưa ý kiến của Don
Ritchey một cựu CEO cũng cho rằng: “Thật sự, để lãnh đạo thành công thí
bạn không thể nào ép buộc người khác làm gí. Tự bản thân họ phải muốn và
nhiều lúc tôi nghĩ là họ sẽ muốn nếu họ tôn trọng cá nhân đứng đầu công
ty…Tôi chẳng nảy ra ý tưởng thông minh nào để dạy cho một ai đó trở thành
lãnh đạo, nhưng tôi biết bạn không thể nào lãnh đạo ai đó trừ phi người đó
thực sự muốn tham gia cùng bạn”. Hay theo Doug Crandall [11], thí “khả
năng lãnh đạo là nhân tố chủ chốt trong thành công của các tổ chức xã hội,
bởi ví những gí thuộc về tầng cao nhất của một công ty, nhóm, đội hay một tổ
chức nào đó luôn tạo ảnh hưởng đến các thành phần khác. Nếu như quan điểm
của những người lãnh đạo nghèo nàn, thí toàn bộ cấp dưới cũng hướng theo
quan điểm ấy. Trong một doanh nghiệp người giám đốc có ảnh hưởng quyết
định sự thành bại của tổ chức mính ví qua điều tra thống kê các doanh nghiệp
làm ăn thua lỗ, phá sản do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân
cơ bản nhất là do công tác quản lý điều hành không tốt, do trính độ học vấn
và kỹ năng lãnh đạo kém”.
Thành công hay thất bại của mỗi doanh nghiệp, tổ chức đều phụ thuộc
vào năng lực lãnh đạo của những người đứng đầu. Một doanh nghiệp, tổ chức
thành công là do doanh nghiệp hoặc tổ chức ấy có những nhà lãnh đạo biết
5
xác định sứ mệnh, tầm nhín, mục tiêu cho tổ chức và phát triển nhân sự thông
qua các công việc như: tuyển dụng, đào tạo, khìch lệ… nhân viên thực hiện sứ
mệnh, tầm nhín, mục tiêu đã đề ra.
Dưới góc độ của bộ phận cấu thành, năng lực lãnh đạo là tổng hoà của
nhiều yếu tố [15,tr.20-210]: Lãnh đạo thể hiện ở mức độ gây ảnh hưởng, năng
lực giải quyết vấn đề (con đường hoàn thiện kỹ năng lãnh đạo nhanh nhất),
phát triển đội ngũ nhân sự (bài học quan trọng nhất), thái độ (ưu điểm trong
năng lực lãnh đạo), tầm nhín (phẩm chất quan trọng nhất)….
Nếu thành công của mỗi tổ chức trước hết phụ thuộc vào mỗi cá nhân
giống như lời tác giả Jonhn C.Maxwell [15]: “Năng lực là nền tảng của sự tồn
tại, hiệu quả là nền tảng của sự thành công thí vai trò then chốt và quyết định
trong việc khìch lệ, thúc đẩy và phát triển sự hiệu quả đó thuộc về nhà lãnh
đạo, nói cách khác một nhà lãnh đạo tài ba không chỉ biết tổ chức công việc
và đội ngũ mà còn có khả năng xây dựng tầm nhín, tạo ra động lực phát triển
cá nhân và niềm say mê công việc cho tất cả những người tham gia tổ chức”
thí việc ý thức được vai trò của năng lực lãnh đạo là rất quan trọng.
John c.Maxwell đã nhận định: “Everything rises and falls on
Leadership” - Mọi sự thành bại là do lãnh đạo.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mính, Chủ tịch Hồ Chì
Minh luôn quan tâm đến công tác cán bộ, Người khẳng định: “ Cán bộ là cái
gốc của mọi công việc”, “công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt
hay kém”, “có cán bộ tốt thí công việc gí cũng xong”..
Trong thời đại hiện nay, chúng ta đã ghi nhận với nhau rằng: Nguồn
nhân lực là tài sản quý giá nhất của mọi doanh nghiệp, là nguồn gốc của mọi
của cải, vật chất, của mọi sự phát triển, trong đó Lãnh đạo nổi lên như một
yếu tố quyết định vị thế của doanh nghiệp trên thương trường.
6
Không thể phủ nhận rằng năng lực lãnh đạo ảnh hưởng trực tiếp đến sự
thành bại của tổ chức. Vậy, năng lực lãnh đạo sẽ quyết định ở mức độ nào đến
sự thành công của doanh nghiệp. Nhà lãnh đạo nào cũng mong muốn tổ chức
của mính đạt được những thành quả to lớn, nhưng câu hỏi đặt ra là: Để biến
ước muốn tốt đẹp đó thành hiện thực thí nhà lãnh đạo cần phải làm gí? Đó
cũng là bài toán đặt ra cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tại Việt Nam.
Chúng ta đã thấy có rất nhiều tài liệu nói về phát triển kỹ năng lãnh đạo, nâng
cao năng lực lãnh đạo... nhưng có rất ìt tài liệu nghiên cứu để kiểm định năng
lực đó trong việc xây dựng và thực thi sứ mệnh, tầm nhín của doanh nghiệp.
Là một Sỹ quan, cán bộ công tác tại Công ty Thiết kế và Tư vấn xây
dựng công trính Hàng không (ADCC), bản thân tôi nhận thức sâu sắc rằng:
Việc phát huy năng lực lãnh đạo là một việc làm hết sức cần thiết, thường
xuyên, liên tục và là nhiệm vụ chung của các doanh nghiệp Việt Nam nói
chung và Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không nói
riêng. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên và từ thực tế của công ty, tôi đã lựa
chọn đề tài: "Phát huy năng lực lãnh đạo nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của nhân
viên Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC)".
Hy vọng rằng kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho các nhà lãnh đạo có sự
quan tâm thìch đáng hơn đến việc phát huy năng lực lãnh đạo tại Công ty
Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng Không (ADCC) hiện nay, từ đó
đưa Công ty đạt được những bước tiến vững mạnh.
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về lãnh đạo và năng lực lãnh đạo,
nhất là ở Mỹ, Châu Âu và một số nước phát triển khác. Tiêu biểu nhất là các
nghiên cứu và các tác giả dưới đây:
7
(1) John C. Maxwell, Developing the Leader Within You, Thomas
Nelson, 1993 (Repackaged 2001).
Đây là cuốn sách nghiên cứu về “Phát triển kỹ năng lãnh đạo” của John
C. Maxwell công bố năm 1993. Trong nghiên cứu này ông đã chỉ ra được những
kỹ năng lãnh đạo cần thiết của một nhà lãnh đạo như: Kỹ năng gây ảnh hưởng;
kỹ năng lựa chọn theo thứ tự ưu tiên; kỹ năng giải quyết vấn đề; kỹ năng tạo ra
sự thay đổi tìch cực; kỹ năng phát triển đội ngũ nhân sự… và chứa đựng những
nguyên tắc bất biến, trường tồn mà bất cứ ai muốn trở thành nhà lãnh đạo tài ba
cũng phải áp dụng và thực hành.
(2) John C. Maxwell, The 21 Irrefutable Laws of Leadership, Thomas Nelson,
1998
Nghiên cứu này đề cập đến “21 nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh
đạo” được John C. Maxwell công bố năm 1998. Trong đó có một số nguyên tắc
tiêu biểu như: Khả năng lãnh đạo quyết định cấp độ hiệu quả; thước đo chình
xác nhất của nghệ thuật lãnh đạo là ảnh hưởng; năng lực lãnh đạo phát triển từng
ngày, không phải ngày một ngày hai; ai cũng có thể lái tàu, nếu có người chỉ huy
lập hải trính; khi nhà lãnh đạo thực thụ lên tiếng, mọi người đều lắng nghe; niềm
tin là nền tảng của sự lãnh đạo…với nghiên cứu này tác giả đã nêu bật được tầm
quan trọng của 21 nguyên tắc trong nghệ thuật lãnh đạo. Tác giả đã chỉ ra rằng các
nguyên tắc chình là nền tảng của sự lãnh đạo; các nguyên tắc có thể đứng độc lập
nhưng đều có tác dụng bổ trợ cho nhau.
(3) John C. Maxwell, The 17 Indisputable Laws of Teamwork, Thomas
Nelson, August 2001
Cuốn sách là sự chia sẻ những nguyên tắc sống còn - hữu ìch trong mọi
lĩnh vực đời sống - của xây dựng nhóm hiệu quả như: lựa chọn thành viên
nhóm, xác định mục tiêu chung của nhóm, lãnh đạo nhóm,…Nghiên cứu hoàn
toàn không phải là những lý thuyết sáo rỗng, mà là những trải nghiệm vô
8
cùng thú vị mà John C. Maxwell muốn gửi đến cho tất cả mọi người. Có thể nói
đây là một trong những nghiên cứu thành công và nổi bật của John C.
Maxwell.
(4) Richard L.Hughes, Robert C. Ginnett và Gordon J.Curphy,
Leadership, McGraw - Hill Education, 2009.
Trong công trính nghiên cứu này, nhóm tác giả đã chỉ ra rằng: Việc
lãnh đạo là một quá trính chứ không phải là một vị trì; lãnh đạo là việc của
mọi người; lãnh đạo bao hàm sự tương tác giữa người lãnh đạo, cấp dưới và
tính huống; năng lực lãnh đạo được phát triển thông qua kinh nghiệm và quá
trính giáo dục; quyền lực và sự ảnh hưởng; những đặc điểm của năng lực lãnh
đạo; hành vi lãnh đạo; các kỹ năng lãnh đạo…bên cạnh đó nghiên cứu còn
nhấn mạnh đến sự quan trọng của việc thiết lập mục đìch, điều hành cuộc
họp, đàm phán, giải quyết mâu thuẫn trong nhóm, và xử lý stress của cá
nhân,…
(5) Warren Bennis, On Becoming a Leader, 20th Anniversary
Edition/3rd edition, 2009.
Nghiên cứu này trính bày về tầm quan trọng của lòng tự tin, khả năng
nhín xa trông rộng, đạo đức, trực giác và lòng tin vào trực giác là rất cần thiết
đối với nhà lãnh đạo. Tác giả nhấn mạnh nhà lãnh đạo cần học hỏi từ mọi thứ,
nhưng nhiều nhất là từ chình kinh nghiệm của bản thân mính. Họ cũng cần
phải học từ nghịch cảnh và lỗi lầm đã phạm phải. Họ học cách lãnh đạo trong
quá trính tự mính lãnh đạo.
(6) Doug Crandall and Jim Collins, Leadership Lessons from West Point,
2006.
Công trính nghiên cứu này có 19 chương sách bao gồm rất nhiều ý
tưởng của những người thuộc mọi cấp bậc trong quân đội; từ những học viên
đến các vị tướng. Nó phản ánh thực chất việc truyền thụ kinh nghiệm, sự uyên
9
bác và những nỗ lực để đào tạo, dạy dỗ, truyền cảm hứng cho thế hệ quân
nhân tương lai của Mỹ. Đó là tổng hợp của khả năng lãnh đạo, sự học hỏi
không ngừng cũng như việc đào tạo là một khìa cạnh tuyệt vời của Học viện
cùng với nhiều kinh nghiệm chân thực về phát triển. Trong cuốn sách này, tác
giả đã đưa ra những ý tưởng cũng như học thuyết luôn tiến về phìa trước,
những bài học thực tế từ nỗ lực hoàn thiện, giúp người đọc có được nhiều
cảm hứng từ đó phát triển kinh nghiệm bản thân để hướng đến tương lai.
Đồng thời tác giả mở ra những cánh cửa vào thế giới của sự phát triển, thông
qua khả năng lãnh đạo với sự thẳng thắn, những câu chuyện đầy sức thuyết
phục, thực tiễn sinh động và ý tưởng tiên phong.
1.2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
(1) TS.Nguyễn Hữu Lam, Nghệ thuật lãnh đạo, Nxb Giáo dục, 1997.
Trong nghiên cứu này tác giả chủ yếu phân tìch những phẩm chất,
phong cách và các kỹ năng cần có của nhà lãnh đạo. Đồng thời tác giả cũng
chỉ ra rằng: Lãnh đạo gắn liền với quyền lực và sự ảnh hưởng; lãnh đạo phải
theo tính huống và phải luôn mới về chất.
(2) TS. Đỗ Tiến Long, Triết lý Kaizen và lãnh đạo doanh nghiệp, đăng
trên Tạp chì Nghiên cứu Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội, số 4 năm 2010.
Bài nghiên cứu này, tác giả đã phân tìch được những nét đặc sắc của
Kaizen và đặc điểm của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản, từ đó so
sánh với những đặc điểm của lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam trong giai
đoạn hội nhập quốc tế, đồng thời chỉ ra những thách thức mà giới lãnh đạo
doanh nghiệp Việt Nam cần phải vượt qua để áp dụng thành công triết lý
Kaizen.
(3) Đặng Ngọc Sự, luận án tiến sĩ về “Năng lực lãnh đạo – nghiên cứu
tình huống của lãnh đạo các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam”, Viện
nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương – CIEM, tháng 12 năm 2011.
10
Luận án chủ yếu đề cập đến những vấn đề lý luận như: lãnh đạo và lãnh
đạo hiệu quả; các mô hính lãnh đạo hiệu quả; năng lực lãnh đạo; cấu thành
của năng lực lãnh đạo. Đồng thời vận dụng lý luận để tím hiểu thực tiễn năng
lực lãnh đạo tại các doanh nghiệp tại Việt Nam. Luận án cũng đã chỉ ra được
những điểm mạnh và những điểm yếu cần khắc phục, từ đó đề xuất một số
giải pháp về tầm nhín chiến lược; nâng cao năng lực động viên, khuyến khìch
nhân viên; nâng cao năng lực phân quyền và ủy quyền; nâng cao năng lực
giao tiếp…
(4) TS.Đinh Việt Hòa, Tinh thần khởi nghiệp kinh doanh-trái tim của
một doanh nhân, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2012.
Trong nghiên cứu này tác giả đã làm sáng tỏ các vấn đề như: khởi
nghiệp kinh doanh, xương sống của nền kinh tế, ước mơ làm chủ doanh
nghiệp, làm thế nào viết bản kế hoạch kinh doanh tốt, chiến lược quản lý tăng
trưởng nhanh và khuếch trương thương hiệu…Đồng thời cuốn sách này còn
tôn vinh tinh thần khởi nghiệp của các doanh nhân khởi nghiệp - những người
mang trong mính tâm huyết, đam mê, nỗ lực không ngừng nghỉ dấn thân vào
nghiệp kinh doanh và mang lại thành quả không chỉ cho cá nhân mà cho toàn
xã hội.
(5) TS.Đinh Việt Hòa, Tầm nhìn và chiến lược giúp lãnh đạo tạo ra
thay đổi, đăng trên trang , ngày 27/02/2012.
Trong bài viết này, tác giả đã làm rõ được tầm quan trọng của vấn đề
tầm nhín - chiến lược. Tác giả cho rằng việc lập kế hoạch tốt có vai trò đặc
biệt quan trọng trong các tổ chức. Tuy nhiên, kế hoạch và tầm nhín – chiến
lược không thể thay thế cho nhau ví chúng phục vụ cho những mục đìch khác
nhau. Tôi xin trìch dẫn một đoạn trong bài viết của tác giả “…Kế hoạch giúp
mọi người hoàn thành công việc một cách nhất quán và theo kết quả đã dự
tình; kế hoạch có thể là thực hiện những gí đã làm trước đó hoặc cố gắng đi
11
theo một đường lối mới. Tầm nhín - chiến lược giúp tạo ra thay đổi ở sản
phẩm, marketing, tài chình, thậm chì là cách quản lý của một tổ chức”.
Ngoài ra còn nhiều công trính nghiên cứu khác viết về năng lực lãnh
đạo và kỹ năng lãnh đạo được công bố và xuất bản, phát hành.
Như vậy, năng lực lãnh đạo là vấn đề thu hút được rất nhiều sự quan
tâm, tuy nhiên các công trính nêu trên chủ yếu nghiên cứu và ứng dụng các kỹ
năng lãnh đạo chung cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Bằng việc khảo sát và đánh giá năng lực lãnh đạo tại Công ty Thiết kế
và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC) thúc đẩy sự sáng tạo của
nhân viên, từ đó đưa ra những giải pháp và kiến nghị cho việc phát huy năng
lực lãnh đạo cho các vị trì chủ chốt đồng thời phát triển nguồn nhân lực cho
công ty.
1.3. Mô hình nghiên cứu
Hiện tại, các học giả nghiên cứu về năng lực lãnh đạo đã đưa ra một số
mô hính về năng lực lãnh đạo. Mỗi mô hính năng lực lãnh đạo khác nhau có
một cách tiếp cận khác nhau.
Thực chất công việc lãnh đạo là khả năng tạo ra tầm nhìn, cảm hứng và
ảnh hưởng trong tổ chức. Ba nhiệm vụ này kết hợp với nhau, tạo nên sự khác
biệt của một nhà lãnh đạo với bất kỳ ai. Người nhín xa trông rộng không phải
là người lãnh đạo nếu anh ta không thể truyền cảm hứng. Người tạo ra và duy
trí được ảnh hưởng không phải là người lãnh đạo nếu anh ta không thể tạo ra
một tầm nhín. Tầm nhín, cảm hứng và ảnh hưởng cần phải được thực hiện
một cách khéo léo và bài bản, đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có những phẩm chất
và kỹ năng riêng biệt.
Năng lực của một nhà lãnh đạo thể hiện ở khả năng tạo ra sự thay đổi
tìch cực của tổ chức. Nhà lãnh đạo bằng những hành động của mính để tác
12
động lên nhân viên nhằm tạo ra sự thay đổi tìch cực cho tổ chức mính, điều
này được mô tả trong sơ đồ mô hính nghiên cứu 1.1 sau đây:
Tạo tầm nhìn cho nhân viên
Lãnh đạo
Khách hàng
Nhân viên
Tạo động lực cho nhân viên
Các
giải
pháp
Gây ảnh hƣởng lên nhân viên
g
Hình 1.1: Mô hình nghiên cứu.
1.4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu:
Bằng việc khảo sát và đánh giá năng lực lãnh đạo tại Công ty Thiết kế
và Tư vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC), thúc đẩy sự sáng tạo
của nhân viên, từ đó đưa ra những giải pháp và kiến nghị cho việc Phát huy
năng lực lãnh đạo cho các vị trì chủ chốt đồng thời phát triển nguồn nhân lực
cho công ty.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hoá các quan điểm, cách tiếp cận về lãnh đạo và năng lực lãnh
đạo, đặc biệt là làm rõ bản chất của việc phát huy năng lực lãnh đạo.
- Chỉ ra mối quan hệ giữa các bộ phận cấu thành đến việc phát huy năng
lực lãnh đạo, nhận dạng những nhân tố chình để phát triển năng lực đó:
+ Lãnh đạo có quan tâm đến quyền phát huy sáng tạo của nhân viên
không?
+ Khả năng khìch lệ nhân viên thế nào?
13
- Khảo sát, đánh giá năng lực lãnh đạo thúc đẩy sự sáng tạo của nhân
viên.
- Từ kết quả nghiên cứu sẽ đề xuất các giải pháp phát huy năng lực lãnh
đạo cho các vị trì chủ chốt đồng thời phát triển nguồn nhân lực cho công ty.
1.5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Là các lãnh đạo, nhân viên và khách hàng thân thiết của Công ty Thiết
kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng Không (ADCC). Khảo sát được thực
hiện tại Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng Không. Khảo
sát được thực hiện với 102 phiếu khảo sát năng lực lãnh đạo trong tổng số 149
người làm việc tại công ty. Trong đó được thống kê theo các nhóm: Theo độ
tuổi nhân viên, theo trính độ học vấn.
* Phạm vi nghiên cứu
Việc nghiên cứu được giới hạn trong phạm vi Công ty Thiết kế và Tư
vấn xây dựng công trính Hàng Không (ADCC). Về khái niệm nghiên cứu,
Lãnh đạo là một khái niệm rất rộng lớn, ở đây bản tiểu luận này nghiên cứu
phát huy năng lực lãnh đạo nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của nhân viên Công ty
Thiết kế và tư vấn xây dựng công trính Hàng không.
* Quy trình nghiên cứu.
Sau khi xác định được mục tiêu và đối tượng nghiên cứu, chúng ta tiến
hành các bước tiếp theo.
1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu
1.6.1. Phương pháp nghiên cứu
Trong luận văn này, tác giả sẽ vận dụng cả phương pháp định tình và
phương pháp định lượng, các phương pháp thống kê để phân tìch thực trạng,
áp dụng phương pháp nghiên cứu định lượng trong thu thập và xử lý thông tin
14
sơ cấp (phát phiếu điều tra) sau khi phân tìch, so sánh, tổng hợp để rút ra kết
luận có tình định tình về năng lực lãnh đạo của công ty.
1.6.2. Câu hỏi nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện thông qua phương pháp nghiên cứu tổng
hợp, điều tra và lấy số liệu dựa trên phiếu điều tra đánh giá năng lực lãnh đạo
được thực hiện bằng phương pháp lấy mẫu thuận tiện với 102 cán bộ, công
nhân viên của Công ty Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trính Hàng Không.
Nhằm trả lời cho các câu hỏi sau:
Năng lực của nhà lãnh đạo về khả năng tạo tầm nhìn cho nhân viên
biểu hiện như thế nào?
-
Truyền tư tưởng về tầm nhín và sứ mệnh chung cho nhân viên.
-
Giúp nhân viên hính dung được viễn cảnh nếu thực hiện sứ mệnh.
-
Giúp nhân viên luôn tin tưởng vào sứ mệnh và thực hiện một cách có hiệu
quả.
Năng lực của nhà lãnh đạo về khả năng truyền cảm hứng cho nhân
viên biểu hiện như thế nào?
-
Truyền cảm hứng bằng cách làm gương.
-
Thông qua việc ghi nhận đóng góp của nhân viên.
-
Tạo điều kiện cho nhân viên phát huy tình sáng tạo và hoàn thiện cá nhân.
-
Tin tưởng và trao quyền cho nhân viên.
Năng lực của nhà lãnh đạo về khả năng ảnh hưởng lên nhân viên biểu
hiện như thế nào?
-
Phong cách của lãnh đạo ảnh hưởng đến tư tưởng và tác phong của nhân
viên.
-
Thể hiện là một nhà lãnh đạo nhất quán.
15
-
Lãnh đạo là người hỗ trợ và đồng hành cùng nhân viên.
-
Biết chấp nhận thất bại.
-
Luôn làm việc với tinh thần quyết thắng cao nhất.
Năng lực của nhà lãnh đạo thúc đẩy sự sáng tạo của nhân viên biểu
hiện như thế nào?
- Luôn khơi nguồn đam mê.
- Khen ngợi các ý tưởng mới.
- Trao quyền chủ động cho nhân viên trong khuôn kh ổ những
mục tiêu của công ty.
- Dám chấp nhận mạo hiểm, vượt qua nỗi sợ thất bại.
- Đa dạng hóa môi trường làm việc.
- Giao đúng người đúng việc:
- Phân phối thời gian và nguồn nhân lực cho các dự án.
- Để những nhân viên biết rằng những điều họ làm là quan trọng:
1.7. ý nghĩa đóng góp của đề tài
Đóng góp về lý thuyết:
Giới thiệu về khái niệm và vai trò của lãnh đạo trong tổ chức nói chung
và trong các doanh nghiệp nhà nước. Đặc biệt là các doanh nghiệp Quân đội
Quốc phòng, an ninh. Các yếu tố cần thiết để trở thành một nhà lãnh đạo giỏi.
Đóng góp về mặt thực tiễn:
Nghiên cứu thực trạng năng lực lãnh đạo trong Công ty Thiết kế và Tư
vấn xây dựng công trính Hàng không (ADCC) một cách khách quan. Từ đó
phân tìch, đưa ra những nhận định và giải pháp nhằm phát huy năng lực lãnh đạo
trong công ty, góp phần đưa công ty ngày càng vững mạnh toàn diện, luôn giữ
vững là một Doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực Tư vấn xây
dựng công trính Hàng không.
16
Chƣơng 2:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO
2.1. Lãnh đạo và các học thuyết về lãnh đạo
2.1.1. Lãnh đạo
Khái niệm “nhà lãnh đạo” đang bị ngộ nhận và nhầm lẫn với nhiều khái
niệm khác mà đặc biệt là với nhà quản lý, hay chủ doanh nghiệp. Khi hỏi
những người làm công tác lãnh đạo: “định nghĩa nhà lãnh đạo là gì? ”, chúng
ta có thể nhận được nhiều câu trả lời khác nhau.
Việc ngộ nhận và không có cái hiểu sâu sắc về bản thân nhà lãnh đạo
đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của không ìt tổ chức hay nhóm làm
việc. Cho nên, hiểu rõ khái niệm “nhà lãnh đạo” là rất quan trọng. Bản chất
công việc của họ và bản chất bên trong con người họ là gí?
Trong chương này, chúng ta cùng làm rõ bản chất công việc, các hoạt
động của nhà lãnh đạo trong doanh nghiệp và phân tìch các phẩm chất, kỹ
năng của nhà lãnh đạo.
Mặc dù thuật ngữ lãnh đạo đã được sử dụng từ rất lâu nhưng những khái
niệm hay bản chất của lãnh đạo mãi đến thế kỷ XX mới được các nhà học
thuật luận bàn và khi hỏi mười người định nghĩa lãnh đạo là gí, thí chúng ta
có thể nhận được mười câu trả lời khác nhau. Dưới đây là các khái niệm về
lãnh đạo:
Bảng 2.1. Các khái niệm về lãnh đạo
STT
Khái niệm lãnh đạo
Lãnh đạo là hành vi của một cá nhân nào đó nhằm chỉ đạo hoạt động
1
của một nhóm để thực hiện mục tiêu chung (Hamphill &Coons,
1957)
2
Lãnh đạo là sự tác động nhằm gây ảnh hưởng đối với cấp dưới thông
17
qua các chỉ đạo, chỉ thị của tổ chức (D.Katz &Kahn, 1978)
3
4
Lãnh đạo là quá trính gây ảnh hưởng lên các hoạt động của tổ chức
nhằm hướng tới mục tiêu chung (Rauch & Behling, 1984)
Lãnh đạo là quá trính đưa ra mục tiêu để đạt tới thong qua nỗ lực của
tập thể (Racobs & Jaques, 1990)
Lãnh đạo là khả năng vượt qua khỏi văn hoá hiện thời để khởi thuỷ
5
những thay đổi có tình cách mạng nhưng phù hợp (E.H.Schein,
1992)
Lãnh đạo là quá trính làm cho mọi người trong tổ chức cảm nhận
6
được những gí họ đang làm nhờ đó họ sẽ thấu hiểu và cam kết thực
hiện những gí họ sẽ làm (Drath & Palus,1994)
Lãnh đạo là sự khớp nối tầm nhín, giá trị cốt lõi và tạo ra môi trường
7
mà tại đó mọi cái sẽ được thực thi một cách hoàn hảo (Richards &
Engles, 1986)
Lãnh đạo là khả năng gây ảnh hưởng, động viên khuyến khìch một
8
người nào đó để cho cấp dưới đóng góp công sức của mính cho sự
thành công của tổ chức (House et al, 1999)
9
10
11
Lãnh đạo là sự gây ảnh hưởng đến con người nhằm theo đuổi việc
đạt được mục đìch chung (theo Cyril O’ Donnell,1964).
Lãnh đạo là sự gây ra ảnh hưởng có chủ đích… Không hơn… Không
kém (Đinh Việt Hòa)
Khi chúng tôi nhín về phìa trước trong thế kỷ tới, các nhà lãnh đạo sẽ
là những người trao quyền cho người khác. (Bill Gates)
Bên cạnh những định nghĩa đã nêu ra ở trên cũng có rất nhiều cách
định nghĩa khác về lãnh đạo. Theo Kevin Freiberge và Jackie Freiberge “Lãnh
đạo là mối quan hệ năng động dựa trên sự ảnh hưởng lẫn nhau và mục đìch
18
