phân tích tình hình tiêu thụ và hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty tnhh tm tân vinh hoa

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH



NGUYỄN THỊ HỒNG THẮM

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI
CÔNG TY TNHH- TM TÂN VINH HOA

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: kế toán
Mã số ngành: 52340301

Tháng 8 năm 2013


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH



NGUYỄN THỊ HỒNG THẮM
MSSV: LT11248

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI
CÔNG TY TNHH- TM TÂN VINH HOA

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Ngành: kế toán
Mã số ngành: 52340301
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
Th.S NGUYỄN THỊ HỒNG LIỄU

Tháng 8 năm 20


LỜI CẢM TẠ

Trong suốt thời gian được học tập tại Trường Đại Học Cần Thơ, em đã
luôn nhận được sự chỉ bảo, giảng dạy tận tình của quý thầy cô, đã trang bị cho
chúng em những kiến thức quý báu để có thể áp dụng trong công việc sau này.
Nhờ có sự giới thiệu của Khoa Kinh Tế- Quản Trị Kinh Doanh và sự đồng ý
của Ban Lãnh Đạo công ty TNHH- TM Tân Vinh Hoa đã tạo điều kiện cho em
được thực tập tại công ty, là dịp để em học hỏi, tiếp xúc thực tế và tự kiểm tra
lại kiến thức đã học. Được sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của các Thầy Cô, Cô
Chú và các Anh Chị trong cơ quan thực tập đã giúp em thực tập tốt và hoàn
thành bài luận văn tốt nghiệp của mình.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại Học Cần Thơ đã
tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em học tập nghiên cứu, xin cảm ơn quý thầy
cô khoa Kinh tế- Quản trị kinh doanh đã truyền đạt cho chúng em những kiến
thức quý báu, đó sẽ là nền tảng vững chắc cho chúng em sau này, đặc biệt em
xin gởi lời biết ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Thị Hồng Liễu đã tận tình hướng dẫn
em trong suốt thời gian làm đề tài luận văn.
Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc công ty TNHH- TM Tân
Vinh Hoa cùng toàn thể các cô, chú, anh, chị trong công ty đã hỗ trợ, cung cấp
cho em các số liệu cần thiết để hoàn thành luận văn.
Tuy nhiên, do còn hạn hẹp về kiến thức và kinh nghiệm nên khó tránh
được những thiếu sót. Em rất mong sự góp ý kiến của các thầy cô, cơ quan

thực tập để đề tài hoàn thiện hơn.
Xin kính chúc quý Thầy cô, Ban Giám Đốc và toàn thể cán bộ trong công
ty dồi dào sức khỏe, gặt hái được nhiều thành công và công ty ngày càng phát
triển.
Xin trân trọng cảm ơn!
Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2013

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Hồng Thắm

i


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất
kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào.

Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2013

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Hồng Thắm

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2013

Thủ trưởng đơn vị
(Ký tên và đóng dấu)

iii


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2013

Giáo viên hướng dẫn

Nguyễn Thị Hồng Liễu

iv


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2013

Giáo viên phản biện
(Ký và ghi họ tên)

v


MỤC LỤC

Trang
Chương 1: GIỚI THIỆU...................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung.......................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................... 2
1.3. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 2
1.3.1. Không gian nghiên cứu.............................................................................. 2

1.3.2. Thời gian nghiên cứu ................................................................................. 2
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 2
Chương 2: TỔNG QUAN VỀ TÀI LIỆU ............................................................ 3
Chương 3: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 4
3.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................ 4
3.1.1. Khái niệm về tiêu thụ sản phẩm ................................................................. 4
3.1.2. Một số vấn đề chung về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ............... 4
3.1.2.1. Khái niệm về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ............................ 4
3.1.2.2. Đối tượng và nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh .................... 4
3.1.2.3. Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích kết quả hoạt động sản xuất
kinh doanh........................................................................................................... 5
3.1.3. Khái quát về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và báo cáo tài chính ................. 6
3.1.3.1. Khái niệm doanh thu............................................................................... 6
3.1.3.2. Khái niệm chi phí ................................................................................... 7
3.1.3.3. Khái niệm lợi nhuận ............................................................................... 8
3.1.3.4. Báo cáo tài chính .................................................................................... 9
3.1.4. Một số chỉ tiêu tài chính .......................................................................... 10
3.1.4.1. Nhóm chỉ tiêu thanh toán...................................................................... 10
3.1.4.2. Nhóm tỷ số về chỉ tiêu hoạt động.......................................................... 11
3.1.4.3. Nhóm tỷ số khả năng sinh lợi................................................................ 13
3.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 14
3.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................... 14
3.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ................................................................. 14
3.2.2.1. Phương pháp so sánh ............................................................................ 15
3.2.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn ............................................................ 16
Chương 4: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH- TM TÂN
VINH HOA....................................................................................................... 19
4.1. Khái quát chung về công ty ........................................................................ 19

vi

4.1.1. Giới thiệu về công ty ............................................................................... 19
4.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty ............................................ 19
4.2. Cơ cấu tổ chức của công ty......................................................................... 20
4.2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức................................................................................ 20
4.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận ................................................... 20
4.3. Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty ............................................................ 21
4.3.1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán.............................................................. 21
4.3.2. Hình thức kế toán áp dụng tại công ty...................................................... 22
4.4. Thuận lợi và khó khăn của công ty ............................................................. 24
4.4.1. Thuận lợi ................................................................................................. 24
4.4.2. Khó khăn ................................................................................................. 24
4.4.3. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty ........................................ 25
Chương 5: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.......................................................... 26
5.1. Phân tích tình hình tiêu thụ của công ty TNHH- TM Tân Vinh Hoa qua
3 năm 2010-2012 và 6T/2013............................................................................ 26
5.1.1. Tình hình tiêu thụ theo số lượng sản phẩm............................................... 26
5.1.2. Tình hình tiêu thụ theo giá trị sản phẩm................................................... 28
5.1.3. Cơ cấu về tình hình tiêu thụ theo giá trị sản phẩm.................................... 31
5.1.4. Phân tích doanh thu tiêu thụ theo thị trường tiêu thụ sản phẩm ................ 34
5.2. Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận từ năm 2010- 2012
và 6T/2013 ........................................................................................................ 37
5.2.1. Phân tích tình hình doanh thu từ năm 2010- 2012 và 6T/2013 ................. 37
5.2.1.1. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ ................................ 39
5.2.1.2. Doanh thu hoạt động tài chính .............................................................. 42
5.2.1.3. Thu nhập khác ...................................................................................... 44
5.2.2. Phân tích tình hình chi phí từ năm 2010- 2012 và 6T/2013 ...................... 46
5.2.2.1. Phân tích chung tình hình chi phí của công ty từ năm 2010- 2012
và 6T/2013 ........................................................................................................ 46

5.2.2.2. Phân tích tình hình biến động của từng chi phí...................................... 49
5.2.3. Phân tích tình hình lợi nhuận từ năm 2010- 2012 và 6T/2013 .................. 59
5.2.3.1. Phân tích chung tình hình lợi nhuận của công ty từ năm 2010- 2012 và
6T/2013............................................................................................................. 59
5.2.3.2. Phân tích tình hình biến động của từng lợi nhuận.................................. 62
5.2.3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận trước thuế từ năm
2010- 2012 và 6T/2013 ..................................................................................... 66
5.3. Phân tích các chỉ tiêu tài chính.................................................................... 73
5.3.1. Phân tích các chỉ tiêu thanh toán.............................................................. 73
5.3.2. Phân tích các tỷ số về chỉ tiêu hoạt động.................................................. 75
5.3.3. Phân tích các tỷ số khả năng sinh lợi........................................................ 78

vii


5.4. Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty qua các chỉ tiêu tài
chính ................................................................................................................. 80
5.5.Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty
TNHH- TM Tân Vinh Hoa................................................................................ 80
Chương 6: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT............................................................. 82
6.1. Kết luận...................................................................................................... 82
6.2. Đề xuất....................................................................................................... 82
Tài liệu tham khảo............................................................................................. 84
Phụ lục 1 ........................................................................................................... 85
Phụ lục 2 ........................................................................................................... 88
Phụ lục 3 ........................................................................................................... 91
Phụ lục 4 ........................................................................................................... 92

viii

DANH MỤC BIỂU BẢNG

Trang
Bảng 5.1: Số lượng sản phẩm tiêu thụ qua 3 năm 2010- 2012 và 6T/2013......
................................................................................................................... 27
Bảng 5.2: Giá trị sản phẩm tiêu thụ qua 3 năm 2010- 2012 và 6T/2013 ...... 29
Bảng 5.3: Cơ cấu về tình hình tiệu thụ theo giá trị sản phẩm qua 3 năm
2010- 2012 và 6T/2013 .............................................................................. 32
Bảng 5.4: Doanh thu tiêu thụ theo thị trường tiêu thụ qua 3 năm
2010- 2012 và 6T/2013 .............................................................................. 35
Bảng 5.5: Tình hình doanh thu của doanh nghiệp qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 38
Bảng 5.6: Tình hình doanh thu bán hàng theo kết cấu sản phẩm bán ra
năm 2010- 2012 và 6T/2013....................................................................... 40
Bảng 5.7: Tình hình doanh thu hoạt động tài chính của công ty qua
3 năm 2010- 2012 và 6T/2013 .................................................................... 43
Bảng 5.8: Tình hình thu nhập khác của công ty qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................ 45
Bảng 5.9: Tình hình chi phí của công ty qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 47
Bảng 5.10: Giá vốn hàng bán theo cơ cấu mặt hàng giai đoạn 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 50
Bảng 5.11: Tình hình biến động của các nhân tố cấu thành chi phí bán hàng
qua 3 năm 2010- 2012 và 6T/2013 ............................................................. 53
Bảng 5.12: Tình hình biến động của các nhân tố cấu thành chi phí quản lý
doanh nghiệp qua 3 năm 2010- 2012 và 6T/2013 ....................................... 55
Bảng 5.13: Tình hình biến động của các nhân tố cấu thành chi phí khác của
công ty qua 3 năm 2010- 2012 và 6T/2013................................................. 58
Bảng 5.14: Tình hình lợi nhuận của công ty qua 3 năm 2010- 2012

và 6T/2013 ................................................................................................. 60
Bảng 5.15: Tình hình lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty qua
3 năm 2010- 2012 và 6T/2013 ................................................................... 63
Bảng 5.16: Tình hình lợi nhuận khác của công ty qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................ 65
Bảng 5.17: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến lợi nhuận trước thuế của
công ty năm 2011 so với năm 2010 ............................................................ 66

ix


Bảng 5.18: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến lợi nhuận trước thuế của
công ty năm 2012 so với năm 2011 ............................................................ 69
Bảng 5.19: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến lợi nhuận trước thuế của
công ty 6T/2013 so với 6T/2012................................................................. 71
Bảng 5.20: Các tỷ số về khả năng thanh toán của công ty qua 3 năm 20102012 và 6T/2013 ........................................................................................ 73
Bảng 5.21: Các tỷ số về chỉ tiêu hoạt động của công ty qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 75
Bảng 5.22: Các tỷ số khả năng sinh lợi của công ty qua 3 năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 78

x


DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ

Trang
Hình 4.1: Sơ đồ về cơ cấu tổ chức của công ty ........................................... 20
Hình 4.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty .................................. 21
Hình 4.3: Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung ......... 23

Hình 4.4: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính
................................................................................................................... 24
Hình 5.1: Biểu đồ thể hiện tình hình doanh thu của công ty từ năm
2010- 2012 và 6T/2013 .............................................................................. 39
Hình 5.2: Biểu đồ thể hiện tổng chi phí của công ty từ năm 2010- 2012
và 6T/2013 ................................................................................................. 48
Hình 5.3: Biểu đồ thể hiện lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp
của công ty từ năm 2010- 2012 và 6T/2013................................................ 61

xi


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT


TNHH- TM: Trách nhiệm hữu hạn- thương mại
TS: Tài sản
VCSH: Vốn chủ sở hữu
GTGT: Giá trị gia tăng
HTK: Hàng tồn kho
ĐTTC: Đầu tư tài chính
DN: Doanh nghiệp
QĐ- BTC: Quyết định- Bộ tài chính
VNĐ: Việt Nam Đồng
ĐVT: Đơn vị tính
TP.HCM: Thành phố Hồ chí Minh
TSCĐ: Tài sản cố định
NĐ- CP: Nghị định- Chính phủ
TNDN: Thu nhập doanh nghiệp
LN: Lợi nhuận

BH & CCDV: Bán hàng và cung cấp dịch vụ
GVHB: Giá vốn hàng bán
CPTC: Chi phí tài chính
CPBH: Chi phí bán hàng
CPQLDN: Chi phí quản lý doanh nghiệp

xii


CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Hiện nay, trong nền kinh tế thị trường ngày càng năng động và phát triển
nhanh chóng, cùng với đó là sự ra đời của rất nhiều các doanh nghiệp lớn nhỏ,
đã tạo ra sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường, sự chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu
kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp muốn tồn tại
và đứng vững trên thương trường phải am hiểu thị trường, về kinh doanh và
đặc biệt là hiểu rõ hiệu quả kinh doanh. Bên cạnh đó, Việt Nam đã chính thức
trở thành thành viên chính thức của tổ chức Thương mại thế giới WTO, mở ra
nhiều cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp nhưng cũng gây ra không
ít khó khăn do sự cạnh tranh gay gắt, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nổ lực
nhiều hơn nữa để tồn tại và phát triển, có chỗ đứng trên thị trường. Muốn làm
được điều này các doanh nghiệp phải có phương án kinh doanh cụ thể và hợp
lý, phải đi sâu tìm hiểu quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, bởi
hiệu quả kinh doanh là thước đo phản ánh năng lực và trình độ kinh doanh, là
điều kiện quyết định sự thành công hay thất bại của các doanh nghiệp. Kinh
doanh có hiệu quả thì doanh nghiệp mới có thể đứng vững trên thị trường, đủ
sức cạnh tranh với các doanh nghiệp khác, có điều kiện tích lũy và mở rộng
sản xuất kinh doanh, đảm bảo được đời sống kinh tế cho người lao động và
làm tròn nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với Nhà nước.

Một trong những tiêu chí để xác định điều này đó là hiệu quả hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh là việc làm hết
sức cần thiết đối với mọi doanh nghiệp, mỗi doanh nghiệp phải thường xuyên
kiểm tra, đánh giá đầy đủ chính xác mỗi diễn biến kết quả hoạt động kinh
doanh của mình. Vì phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để phát hiện ra
những khả năng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh, nhìn nhận đúng đắn về
khả năng sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của mình.
Mặt khác qua phân tích hoạt động kinh doanh còn giúp cho các doanh
nghiệp tìm ra những biện pháp sát thực để phòng ngừa rủi ro trong các hoạt
động kinh doanh và là công cụ để cải tiến cơ chế quản lý trong doanh nghiệp,
nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài ra, phân tích
hoạt động kinh doanh còn là những căn cứ quan trọng phục vụ cho việc dự
đoán, dự báo xu thế phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong
tương lai. Từ đó, các nhà quản trị sẽ đưa ra những quyết định về chiến lược
kinh doanh có hiệu quả hơn.

1


Chính vì nhận xét được tầm quan trọng của vấn đề nên em đã chọn đề tài
“Phân tích tình hình tiêu thụ và hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty
TNHH- TM Tân Vinh Hoa” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích tình hình tiêu thụ và hiệu quả hoạt động kinh doanh của công
ty TNHH- TM Tân Vinh Hoa qua 3 năm 2010- 2012 và 6 tháng đầu năm
2013. Từ đó, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty trong thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình tiêu thụ của công ty qua 3 năm 2010- 2012 và 6

tháng đầu năm 2013.
- Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty qua 3 năm
2010- 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến
sự biến động của các chỉ tiêu này.
- Phân tích một số chỉ tiêu về tài chính để thấy rõ hiệu quả hoạt động
kinh doanh của công ty.
- Đưa ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
của công ty.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian nghiên cứu
Đề tài được thực hiện tại Công ty TNHH- TM Tân Vinh Hoa. Địa chỉ:
171, đường 3/2, phường Hưng Lợi, Quận Ninh Kiều, Thành Phố Cần Thơ.
1.3.2 Thời gian nghiên cứu
- Đề tài được thực hiện trong thời gian thực tập tại công ty từ ngày
12/8/2013 đến ngày 18/11/2013.
- Số liệu sử dụng trong đề tài là số liệu từ năm 2010- 2012 và 6 tháng
đầu năm 2013.
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu
Các số liệu sử dụng để phân tích trong đề tài là số liệu thông tin từ bảng
báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo tài chính kế toán của công ty
qua 3 năm 2010- 2012 và 6 tháng đầu năm 2013.

2


CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN VỀ TÀI LIỆU
Trong quá trình thực hiện bài luận văn tốt nghiệp của mình, em có tìm
hiểu về các đề tài có liên quan đến “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh”, bài viết có tham khảo một số tài liệu đã có kết quả nghiên cứu cụ thể

sau:
Võ Phi Long (2010), luận văn tốt nghiệp “Phân tích hoạt động kinh
doanh Công ty TNHH tư vấn giải pháp và phần mềm Tâm Việt”. Tác giả
sử dụng phương pháp so sánh để đối chiếu số liệu giữa các năm 2007- 2009,
tìm ra xu hướng biến động của nó, kết hợp phân tích báo cáo tài chính theo
chiều dọc- chiều ngang. Ngoài ra bài viết còn phân tích môi trường kinh doanh
để đánh giá các bất lợi, thuận lợi và thách thức của công ty trong hoàn cảnh
hiện tại. Thông qua việc phân tích tình hình tài chính của công ty trong 3 năm
gần đây (2007- 2009) tác giả đã tìm ra những mặt hạn chế làm ảnh hưởng đến
kết quả kinh doanh của doanh nghiệp như việc quản lý tiền mặt tại quỹ chưa
hiệu quả, quản lý chi phí ngoài sản xuất chưa tốt làm ảnh hưởng đến lợi
nhuận, chính sách nhân sự chưa hợp lý, từ đó đưa ra những giải pháp khắc
phục khó khăn và đề ra chiến lược phát triển mới, giúp công ty ngày càng phát
triển hơn.
Nguyễn Thị Trúc Giang (2009), luận văn tốt nghiệp “Phân tích hiệu quả
hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH thương mại và dịch vụ Hoàng
Hà”. Đề tài phân tích chi tiết các khoản mục doanh thu, chi phí, lợi nhuận của
công ty qua 3 năm 2007- 2009. Phân tích cơ cấu tài sản và nguồn vốn của
công ty, đánh giá sơ lược các chỉ số tài chính như: hệ số lãi ròng (ROS), tỷ
suất sinh lời của tài sản (ROA), tỷ suất sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE). Từ
đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
của công ty. Bài viết sử dụng chủ yếu là phương pháp so sánh.

3


CHƯƠNG 3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
3.1.1 Khái niệm về tiêu thụ sản phẩm

Khâu tiêu thụ hàng hóa là khâu cuối cùng kết thúc một chu kỳ hoạt động
sản xuất kinh doanh. Sau giai đoạn sản xuất, sản phẩm thu được sẽ được
doanh nghiệp đem ra bán trên thị trường để nhằm thu lại số vốn đã bỏ ra và
một khoản lãi dự kiến.
Trong khâu tiêu thụ sản phẩm, giá thành sản phẩm (giá vốn của sản
phẩm sản xuất) được tính vào giá vốn hàng bán, còn số tiền thu được từ bán
sản phẩm được tính vào doanh thu bán hàng.
Trong quá trình sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, bên cạnh giá vốn hàng
bán, doanh nghiệp còn phải chi thêm một số khoản chi phí phục vụ cho công
tác bán hàng, công tác quản lí doanh nghiệp.
3.1.2 Một số vấn đề chung về phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh
3.1.2.1 Khái niệm về phân tích kết quả hoạt động kinh doanh
“Phân tích, theo nghĩa chung nhất thường được hiểu là chia nhỏ sự vật,
hiện tượng trong mối quan hệ hữu cơ giữa các bộ phận và hiện tượng cấu
thành sự vật hiện tượng đó”.
“Phân tích hoạt động kinh doanh là một quá trình nghiên cứu để phân
tích toàn bộ và kết quả hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp nhằm làm rõ
chất lượng hoạt động kinh doanh và các nguồn tiềm năng cần khai thác, trên
cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp”.
3.1.2.2 Đối tượng và nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh
Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh là kết quả và quá trình
hoạt động kinh doanh có kế hoạch của các đơn vị kinh tế, những nhân tố phát
sinh bên trong và bên ngoài các đơn vị kinh tế ảnh hưởng đến hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp.
Nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh
- Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ cung cấp thông tin để điều
hành hoạt động kinh doanh cho các nhà quản trị doanh nghiệp (và đồng thời
cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng bên ngoài khác nữa). Những

4


thông tin này thường không có sẵn trong các báo cáo kế toán tài chính hoặc
bất kì tài liệu nào của doanh nghiệp, để có những thông tin này ta phải thông
qua quá trình phân tích.
- Phân tích là đánh giá quá trình hướng đến kết quả hoạt động kinh
doanh, kết quả hoạt động kinh doanh có thể là kết quả kinh doanh đã đạt được
hoặc kết quả của các mục tiêu trong tương lai cần phải đạt được, và như vậy
kết quả hoạt động kinh doanh thuộc đối tượng của phân tích. Kết quả hoạt
động kinh doanh bao gồm tổng hợp của cả quá trình hình thành, do đó kết quả
phải là riêng biệt và trong từng thời gian nhất định, chứ không thể là kết quả
chung chung. Các kết quả hoạt động kinh doanh nhất là hoạt động theo cơ chế
thị trường cần phải định hướng theo mục tiêu dự đoán. Quá trình định hướng
hoạt động kinh doanh được định lượng cụ thể thành các chỉ tiêu kinh tế và
phân tích cần hướng đến các kết quả của các chỉ tiêu để đánh giá.
- Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến
động của kết quả kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu xem
xét các nhân tố ảnh hưởng, tác động đến sự biến động của chỉ tiêu.
- Nhân tố là những yếu tố tác động đến chỉ tiêu tùy theo mức độ biểu
hiện và mối quan hệ với chỉ tiêu mà nhân tố tác động theo chiều hướng thuận
hoặc nghịch đến chỉ tiêu phân tích.
Vậy muốn phân tích hoạt động kinh doanh trước hết phải xây dựng hệ
thống các chỉ tiêu kinh tế cùng với việc xây dựng mối quan hệ phụ thuộc của
các nhân tố tác động đến chỉ tiêu. Xây dựng mối liên hệ giữa các chỉ tiêu khác
nhau để phản ánh được tính phức tạp, đa dạng của nội dung phân tích.
3.1.2.3 Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích kết quả hoạt động sản xuất
kinh doanh
a. Ý nghĩa

- Là cơ sở quan trọng để có thể đề ra những quyết định trong kinh
doanh. Việc phân tích hoạt động kinh doanh sẽ rất quan trọng đối với nhà
quản trị vì nó giúp cho họ có thể đề ra những quyết định đúng đắn cũng như
những kế hoạch chiến lược trong tương lai, chẳng hạn như tung ra thị trường
những sản phẫm mới hoặc mở rộng thị trường tiêu thụ.
- Là công cụ để phát hiện những khả năng tiềm ẩn trong kinh doanh và
còn là công cụ để cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. Bất kì hoạt động
kinh doanh trong các điều kiện hoạt động khác nhau như thế nào đi nữa cũng
còn tiềm ẩn khả năng tiềm tàng chưa được phát hiện chỉ thông qua phân tích,
doanh nghiệp mới có thể phát hiện được và khai thác chúng để mang lại hiệu

5


quả kinh tế cao hơn. Thông qua phân tích doanh nghiệp mới thấy rõ nguyên
nhân cùng nguồn gốc của các vấn đề phát sinh và có giải pháp cụ thể để cải
tiến quản lý.
- Là biện pháp quan trọng để đề phòng những rủi ro trong kinh doanh.
- Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn
nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh
nghiệp của mình. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn
mục tiêu cùng các chiến lược kinh doanh có hiệu quả.
- Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng trong những
chức năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp.
- Tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ cần thiết cho các
nhà quản trị ở bên trong doanh nghiệp mà còn cần thiết cho các đối tượng bên
ngoài khác, khi họ có mối quan hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông
qua phân tích họ mới có thể quyết định đúng đắn trong việc hợp tác, đầu tư,
cho vay … với doanh nghiệp.
b. Nhiệm vụ

- Kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ
tiêu kinh tế đã xây dựng.
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân
gây nên các mức độ ảnh hưởng đó.
- Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những
tồn tại yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh.
- Xác định phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
3.1.3 Khái quát về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và báo cáo tài chính
3.1.3.1 Khái niệm doanh thu
Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế của doanh nghiệp thu được
trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh như: bán hàng hóa, cung cấp
dịch vụ. Doanh thu của doanh nghiệp được hình thành từ các hoạt động:
Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh chính, doanh thu hoạt động tài
chính, doanh thu khác.
Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh chính: là toàn bộ tiền bán sản
phẩm, hàng hóa, cung ứng dịch vụ (sau khi trừ các khoản chiết khấu thương
mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại), được khách hàng chấp nhận thanh
toán (không phân biệt đã thu hay chưa thu tiền). Doanh thu từ hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp còn bao gồm: Các khoản trợ giá theo quy định Nhà

6


nước để sử dụng cho doanh nghiệp đối với hàng hóa, dịch vụ của doanh
nghiệp tiêu thụ trong kỳ được Nhà nước cho phép; Giá trị sản phẩm, hàng hóa
đem biếu, tặng hoặc tiêu dùng trong nội bộ doanh nghiệp.
Doanh thu hoạt động tài chính: bao gồm các khoản thu từ các hoạt động
liên doanh, liên kết, góp vốn cổ phần, cho thuê tài sản (TS), lãi tiền gửi, lãi
tiền cho vay, thu từ hoạt động mua bán chứng khoán (trái phiếu, tín phiếu, cổ
phiếu) hoàn nhập dự phòng giảm giá chứng khoán đã được trích năm trước

nhưng không sử dụng hết.
Doanh thu khác: là các khoản thu từ các hoạt động xảy ra không thường
xuyên như: thu từ bán tài sản dôi thừa, thanh lý tài sản, thanh lý công cụ dụng
cụ đã phân bổ hết giá trị bị hư hỏng và các khoản thu bất thường khác…
3.1.3.2 Khái niệm chi phí
Chi phí là một nhân tố rất quan trọng gắn liền với sản xuất, cung cấp và
lưu thông hàng hóa, thực hiện dịch vụ. Đó là những hao phí lao động xã hội
được biểu hiện bằng tiền trong quá trình hoạt động kinh doanh. Chi phí của
doanh nghiệp là tất cả những chi phí phát sinh gắn liền với doanh nghiệp trong
quá trình hình thành, tồn tại và hoạt động từ khâu mua nguyên vật liệu, tạo ra
sản phẩm, dịch vụ đến khâu tiêu thụ.
Chi phí sản xuất kinh doanh rất đa dạng phong phú bao gồm nhiều loại,
mỗi loại có đặc điểm vận động, yêu cầu quản lý khác nhau. Chi phí sản xuất
kinh doanh bao gồm: chi phí trong khâu sản xuất, chi phí ngoài khâu sản xuất.
Chi phí trong khâu sản xuất bao gồm:
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: là những chi phí của nguyên liệu, vật
liệu chính do người công nhân trực tiếp sử dụng trong quá trình sản xuất tạo ra
sản phẩm.
- Chi phí nhân công trực tiếp: gồm tiền lương và các khoản phụ cấp theo
lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất.
- Chi phí sản xuất chung: là chi phí phát sinh tại nơi sản xuất hay phân
xưởng mà không phải là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công
trực tiếp.
Chi phí ngoài khâu sản xuất bao gồm:
- Chi phí bán hàng: là chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm,
hàng hóa bao gồm các chi phí đóng gói, vận chuyển, giới thiệu, bảo quản sản
phẩm. Bao gồm các khoản mục: chi phí nhân viên, chi phí vật liệu, công cụ

7

dụng cụ, chi phí sản xuất, chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí vận chuyển
bốc xếp bảo quản, chi phí quảng cáo tiếp thị, chi phí bằng tiền khác…
- Chi phí quản lý doanh nghiệp: Phản ánh các chi phí quản lý chung của
doanh nghiệp gồm các chi phí quản lý kinh doanh, chi phí quản lý hành chính,
chi phí chung khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Bao gồm các
khoản mục: chi phí nhân viên quản lý, chi phí vật liệu quản lý, chi phí đồ dùng
văn phòng, chi phí khấu hao tài sản cố định, thuế phí và lệ phí, chi phí dự
phòng, chi phí bằng tiền khác, chi phí dịch vụ mua ngoài …
- Chi phí hoạt động tài chính: là các khoản chi phí đầu tư tài chính ra
ngoài doanh nghiệp, nhằm mục đích sử dụng hợp lý các nguồn vốn, tăng thêm
thu nhập và nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nó bao gồm chi
phí liên doanh liên kết, chi phí cho thuê tài sản, chi phí mua bán chứng khoán,
chi phí nghiệp vụ tài chính khác.
- Chi phí khác : bao gồm chi phí thanh lý nhượng bán tài sản cố định và
giá trị còn lại của tài sản cố định thanh lý, tiền phạt do vi phạm hợp đồng, bị
phạt thuế, các khoản chi phí do kế toán ghi nhầm hoặc bỏ sót khi ghi sổ kế
toán, các khoản chi phí khác còn lại.
3.1.3.3 Khái niệm lợi nhuận
Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí. Lợi
nhuận của một doanh nghiệp bao gồm: Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh
doanh chính, lợi nhuận từ hoạt động tài chính, lợi nhuận từ các hoạt động
khác.
- Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh chính: là phần chênh lệch
giữa tổng doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh chính và tổng chi phí từ
hoạt động sản xuất kinh doanh chính.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: là khoản chênh lệch giữa doanh thu
tài chính và chi phí tài chính bao gồm các hoạt động: Cho thuê tài sản; bán trái
phiếu, chứng khoán; mua bán ngoại tệ; tiền lãi gửi ngân hàng thuộc vốn kinh
doanh; lãi cho vay thuộc các nguồn vốn, quỹ; lãi cổ phần và lãi do góp vốn

liên doanh; hoàn nhập số dư khoản dự phòng giảm giá; đầu tư chứng khoán
ngắn hạn.
- Lợi nhuận từ các hoạt động khác: là khoản chênh lệch giữa doanh khác
và chi phí khác bao gồm các khoản thu lại các khoản nợ khó đòi đã được duyệt
bỏ qua (đang được theo dõi ngoài bảng cân đối kế toán), chênh lệch thanh lý,
nhượng bán tài sản, các khoản lợi tức từ các năm trước phát hiện năm nay.

8


3.1.3.4 Báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính (còn gọi là báo cáo kế toán định kỳ) bao gồm những
báo cáo phản ánh những mặt khác nhau trong hoạt động kinh tế- tài chính của
doanh nghiệp nhằm phục vụ yêu cầu quản lý đa dạng ở cấp độ vĩ mô lẫn vi
mô. Báo cáo tài chính được nhà nước quy định thống nhất về danh mục hệ
thống các chỉ tiêu, phương pháp tính toán và xác lập từng chỉ tiêu cụ thể.
- Mục đích báo cáo tài chính: Cung cấp thông tin về tình hình tài chính,
kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý
của chủ doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người
sử dụng trong việc đưa ra quyết định kinh tế. Báo cáo tài chính phải cung cấp
những thông tin của một doanh nghiệp về: tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở
hữu (VCSH), doanh thu và thu nhập khác, chi phí kinh doanh và chi phí khác,
lãi lỗ và phân chia kết quả kinh doanh, thuế và các khoản nộp Nhà nước, tài
sản khác liên quan đến đơn vị kế toán, các luồng tiền.
- Hệ thống báo cáo tài chính: gồm 4 bảng
Bảng cân đối kế toán (còn gọi là bảng tổng kết tài sản): là một phương
pháp kế toán, là một báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tổng quát toàn bộ giá
trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời
điểm nhất định và theo nguyên tắc sau.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (còn gọi là báo cáo thu nhập hay

báo cáo lợi tức): là báo cáo tài chính tổng hợp về tình hình và kết quả hoạt
động kinh doanh, phản ánh thu nhập qua một thời kỳ kinh doanh, ngoài ra có
thêm phần kê khai tình hình thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với ngân
sách Nhà nước và tình hình thực hiện thuế giá trị gia tăng (GTGT). Nội dung
báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là chi tiết hóa các chỉ tiêu của đẳng thức
tổng quá trình kinh doanh:
Tổng Tài Sản = Tổng Nguồn Vốn
Doanh Thu – Chi Phí = Lợi Nhuận
Lưu chuyển tiền tệ (còn gọi là báo cáo ngân lưu hay báo cáo lưu kim): là
báo cáo tài chính cần thiết không những đối với nhà quản trị hoặc giám đốc tài
chính mà còn là mối quan tâm của nhiều đối tượng đến tình hình tài chính của
doanh nghiệp. Lưu chuyển tiền tệ thể hiện lưu lượng tiền vào, lưu lượng tiền
ra của doanh nghiệp.
Thuyết minh báo cáo tài chính: là bảng thuyết trình, giải thích các số liệu
từ Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu
chuyển tiền tệ. Việc lựa chọn số liệu và thông tin cần phải trình bài trong bảng

9


thuyết minh báo cáo tài chính được thực hiện theo nguyên tắc trọng yếu quy
định tại Chuẩn mực số 21 – Trình bài báo cáo tài chính.
3.1.4 Một số chỉ tiêu tài chính
3.1.4.1 Nhóm chỉ tiêu thanh toán
Nhóm chỉ tiêu này đo lường khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn
của công ty bằng tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn.
a. Hệ số thanh toán hiện thời:
Chỉ số này đánh giá khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn (dưới 1
năm) của công ty bằng tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn.

Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn

Hệ số thanh toán
hiện thời

=

(lần)
Nợ ngắn hạn

Đây là chỉ số cho thấy công ty có bao nhiêu tài sản có thể chuyển đổi
thành tiền mặt để đảm bảo thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Nếu chỉ số này
giảm cho thấy khả năng thanh toán giảm và cũng là dấu hiệu báo trước những
khó khăn về tài chính sẽ xảy ra đối với công ty. Nếu chỉ số hiện hành cao điều
đó có nghĩa là công ty luôn sẵn sàng thanh toán các khoản nợ.
Tuy nhiên nếu tỷ số này quá cao sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động vì công
ty đã đầu tư quá nhiều vào tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn hay nói cách
khác là việc quản lý tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn không hiệu quả.
b. Hệ số thanh toán nhanh:
Tỷ số này đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn bằng giá trị các loại
tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn không bao gồm hàng tồn kho (HTK).
Công thức:

Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn- Hàng tồn kho

Hệ số thanh toán
nhanh

=

(lần)
Nợ ngắn hạn

10


Hệ số thanh toán nhanh được tính toán dựa trên những tài sản lưu động
và đầu tư ngắn hạn có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền, đôi khi còn gọi
là tài sản có tính thanh khoản.
Hệ số thanh toán nhanh lớn hơn 1 thì khả năng thanh toán nhanh của
doanh nghiệp càng cao và ngược lại. Tuy nhiên, hệ số quá lớn lại gây ra tình
trạng mất cân đối của vốn lưu động, đầu tư ngắn hạn có thể không hiệu quả.
c. Hệ số thanh toán tức thời:
Tỷ số thanh toán tức thời là tỷ số đo lường khả năng thanh toán các
khoản nợ ngắn hạn bằng giá trị các loại tài sản ngắn hạn có tính thanh khoản
cao nhất, đó là các khoản tiền và tương đương tiền và đầu tư tài chính ngắn
hạn.

Tiền và tương đương tiền + ĐTTC ngắn hạn
Hệ số thanh toán tức thời =
Nợ ngắn hạn
3.1.4.2 Nhóm tỷ số về chỉ tiêu hoạt động
Các tỷ số về chỉ tiêu hoạt động đo lường tình hình quản lý các loại tài sản
của công ty. Để nâng cao tỷ số hoạt động, các nhà quản trị phải biết là những
tài sản nào chưa dùng và những loại tài sản nào dùng mà không tạo ra thu
nhập. Vì thế công ty cần phải biết cách sử dụng chúng có hiệu quả hoặc loại
bỏ chúng đi. Nhóm tỷ số này bao gồm: Vòng quay hàng tồn kho, kỳ thu tiền
bình quân, vòng quay tổng tài sản.
a. Vòng quay hàng tồn kho:
Tỷ số này phản ánh hiệu quả quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp.

Số vòng quay

Tổng giá vốn hàng bán

hàng tồn kho=

(lần)
Hàng tồn kho bình quân

Với: hàng tồn kho bình quân = (HTK đầu năm + HTK cuối năm) / 2
Hàng tồn kho quay vòng càng nhiều thì hiệu quả sử dụng HTK càng cao,
càng cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh, hàng tồn kho không bị ứ đọng
nhiều, thời gian tồn kho càng ít, chu kỳ kinh doanh được rút ngắn, giảm được

11