TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
DƢƠNG QUỐC TRUNG
KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT
ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG
TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT
THÀNH VIÊN COOPMART CẦN THƠ
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kế toán
Mã số ngành: 52340301
Cần Thơ, 08- 2013
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
DƢƠNG QUỐC TRUNG
LT11265
KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
TIÊU THỤ HÀNG HÓA TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH
VIÊN COOPMART CẦN THƠ
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH KẾ TOÁN
Mã số ngành: 52340301
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
Th.S: ĐÀM THỊ PHONG BA
Cần Thơ, 08 - 2013
LỜI CẢM TẠ
Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh
Doanh Trƣờng Đại Học Cần Thơ, đặc biệt là Cô Đàm Thị Phong Ba là ngƣời
đã tận tình hƣớng dẫn em hoàn thành cuốn luận văn này.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến chị Châu Bảo Uyên, chị Nguyễn Thị
Bích Thủy và các anh, chị trong Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Một Thành
Viên CoopMart Cần Thơ đã tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện tốt cho em thực
hiện luận văn này.
Xin gửi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè đã nhiệt tình giúp đỡ, và ủng hộ
trong quá trình học tập cũng nhƣ trong thời gian thực tập.
Sau cùng, em xin kính chúc quý Thầy Cô trƣờng Đại Học Cần Thơ, cô
Đàm Thị Phong Ba, Các anh chị trong Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Một
Thành Viên CoopMart Cần Thơ và các bạn bè lời chúc sức khỏe, hoàn thành
tốt mọi nhiệm vụ đƣợc giao và luôn thành công trong công việc.
Cần Thơ, Ngày..…tháng..…năm 2013
Sinh viên thực hiện
Dƣơng Quốc Trung
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề
tài nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, Ngày……tháng……năm 2013
Sinh viên thực hiện
Dƣơng Quốc Trung
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.......................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Cần thơ, Ngày…… tháng…… năm 2013
Thủ trƣởng đơn vị
iii
NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
-
Họ và tên ngƣời nhận xét: ĐÀM THỊ PHONG BA Học vị: Thạc sĩ
-
Chuyên ngành: .......................................................................
-
Nhiệm vụ trong Hội đồng: Cán bộ hƣớng dẫn
-
Cơ quan công tác: Khoa Kinh Tế & Quản Trị Kinh Doanh
-
Tên sinh viên: DƢƠNG QUỐC TRUNG MSSV: LT11265
-
Lớp: KT1120L1
-
Tên đề tài: KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH
VIÊN COOPMART CẦN THƠ
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
2. Về hình thức
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt đƣợc (Theo mục tiêu nghiên cứu)
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
iv
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày..… tháng..… Năm 2013
Ngƣời nhận xét
v
NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
-
Họ và tên ngƣời nhận xét: ............................................................ Học vị: ......................
-
Chuyên ngành: ..............................................................................................................
-
Nhiệm vụ trong Hội đồng: Cán bộ phản biện
-
Cơ quan công tác: ..........................................................................................................
-
Tên sinh viên: DƢƠNG QUỐC TRUNG MSSV: LT11265
-
Lớp: KT1120L1
-
Tên đề tài: KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH
VIÊN COOPMART CẦN THƠ
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
2. Về hình thức
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt đƣợc (Theo mục tiêu nghiên cứu)
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
vi
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày… tháng… Năm 2013
Ngƣời nhận xét
vii
MỤC LỤC
Trang
CHƢƠNG 1GIỚI THIỆU ......................................................................... 1
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................................ 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................. 2
1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................ 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................ 2
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................. 2
1.3.1 Thời gian ......................................................................................... 2
1.3.2 Không gian ..................................................................................... 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ....................................................................... 2
1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU .................................................................... 2
CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 4
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................................. 4
2.1.1 Một số khái niệm, vai trò, đối tƣợng và mục đích của phân tích hiệu quả
hoạt động kinh doanh ................................................................................ 4
2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh ...................................... 4
2.1.1.2 Vai trò của phân tích hoạt động kinh doanh ..................................... 4
2.1.1.3 Đối tượng và mục đích của phân tích hoạt động kinh doanh .............. 5
2.1.2 Tổ chức kế toán xác định kết quả kinh doanh ....................................... 6
2.1.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ............................. 6
2.1.2.2 Kế toán chi phí hoạt động kinh doanh ............................................. 8
2.1.2.3 Kế toán doanh thu và chi phí tài chính .......................................... 13
2.1.2.4 Kế toán thu nhập khác và chi phí khác .......................................... 16
2.1.2.5 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ............................................. 18
2.1.3 Phân tích chỉ số tài chính................................................................. 20
2.1.3.1 Phân tích các chỉ tiêu sinh lợi ....................................................... 20
viii
2.1.3.2 Phân tích tình hình thanh toán ..................................................... 20
2.1.3.3 Phân tích các chỉ số hoạt động...................................................... 21
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 22
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ......................................................... 22
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích số liệu ........................................................ 22
2.2.2.1 Phương pháp so sánh ................................................................... 22
2.2.2.2 Phương pháp thay thế liên hoàn ................................................... 23
CHƢƠNG 3 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP ............ 26
3.1 QUÁ TRÌNH THÀNH LẬP VÀ PHÁT TRIỂN ................................... 26
3.1.1 Lịch sử hình thành .......................................................................... 26
3.1.2 Các thành quả đạt đƣợc ................................................................... 27
3.1.3 Ngành nghề kinh doanh .................................................................. 27
3.2 CƠ CẤU BỘ MÁY QUẢN LÝ CỦA SIÊU THỊ ................................. 27
3.2.1 Cơ cấu tổ chức hoạt động ................................................................ 27
3.2.2 Tổ chức công tác kế toán tại siêu thị................................................. 30
3.2.3 Phân công công việc kế toán............................................................ 31
3.3 KHÁI QUÁT HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG
TY TNHH MTV COOPMART TỪ NĂM 2010 - ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU
NĂM 2013. ............................................................................................ 33
3.4 THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ PHƢỚNG HƢỚNG PHÁT TRIỂN
TRONG NĂM TỚI ................................................................................ 33
3.4.1 Thuận lợi ....................................................................................... 33
3.4.2 Khó khăn ....................................................................................... 35
3.4.3 Phƣơng hƣớng khắc phục khó khăn .................................................. 35
3.4.4 Mục tiêu phát triển trong năm 2013 .................................................. 36
CHƢƠNG 4 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ
HOẠTĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH MTV
COOPMART CẦN THƠ ........................................................................ 37
ix
4.1 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA
CÔNG TY QUÝ I NĂM 2013 ................................................................. 37
4.1.1 Hình thức tiêu thụ,thanh toán và chứng từ trong kế toán xác định kết quả
kinh doanh ............................................................................................. 37
4.1.1.1. Hình thức tiêu thụ và thanh toán tại Công ty ................................. 37
4.1.1.2 Chứng từ..................................................................................... 37
4.1.2 Quy trình hạch toán doanh thu ......................................................... 38
4.1.3 Tình hình thực hiện công tác ghi sổ kế toán Quý I năm 2013 .............. 39
4.2 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH
CÔNG TY TỪ NĂM 2010 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2013 ................... 45
4.3 PHÂN TÍCH DOANH THU .............................................................. 48
4.3.1 Phân tích doanh thu thuần theo thành phần ....................................... 50
4.3.2 Phân tích doanh thu thuần theo ngành hàng ...................................... 50
4.4 PHÂN TÍCH CHI PHÍ ....................................................................... 53
4.4.1 Giá vốn hàng bán ........................................................................... 54
4.4.2 Chi phí bán hàng ............................................................................ 54
4.4.3 Chi phí quản lý doanh nghiệp .......................................................... 57
4.5 PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN ................................................................ 57
4.5.1 Lợi nhuận thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh ............................ 57
4.5.2 Lơi nhuận khác .............................................................................. 57
4.6 PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ....................................... 57
4.7 PHÂN TÍCH CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH ............................................... 57
4.7.1 Phân tích chỉ tiêu sinh lợi ................................................................ 57
4.7.1.1 Lợi nhuận trên tài sản ROA .......................................................... 57
4.7.1.2 Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ROE .............................................. 57
4.7.1.3 Lợi nhuận trên doanh thu ROS ...................................................... 57
4.7.2 Phân tích tình hình thanh toán.......................................................... 57
4.7.2.1 Hệ số thanh toán ngắn hạn (tỷ số lưu động) ................................... 57
x
4.7.2.2 Hệ số thanh toán nhanh (tỷ số thanh toán nhanh) ........................... 57
4.7.3 Phân tích các chỉ số hoạt động ......................................................... 57
4.7.3.1 Vòng quay các khoản phải thu ...................................................... 57
4.7.3.2 Vòng quay hàng tồn kho ............................................................... 57
4.7.3.3 Hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản ................................................. 57
CHƢƠNG 5 NHẬN XÉT ....................................................................... 57
5.1 ƢU ĐIỂM ........................................................................................ 57
5.1.1 Về công tác tổ chức kế toán trong công ty......................................... 57
5.1.2 Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty .................... 57
5.2 TỒN TẠI ......................................................................................... 57
5.2.1 Về công tác tổ chức kế toán trong công ty......................................... 57
5.2.2 Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty .................... 57
5.3 GIẢI PHÁP ...................................................................................... 57
5.3.1 Về công tác tổ chức kế toán trong công ty......................................... 57
5.3.2 Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty .................... 57
5.3.2.1 Biện pháp làm tăng sản lượng....................................................... 57
5.3.2.2 Thay đổi kết cấu mặt hàng ............................................................ 57
5.3.2.3 Kiểm soát chi phí bán hàng.......................................................... 57
5.3.2.4 Kiểm soát chi phí quản lý doanh nghiệp......................................... 57
5.3.2.5 Cải thiện tình hình hàng tồn kho ................................................... 57
5.3.2.6 Một số giải pháp khác .................................................................. 57
CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................. 57
6.1 KẾT LUẬN ...................................................................................... 57
6.2 KIẾN NGHỊ ..................................................................................... 57
6.2.1 Đối với ngân hàng .......................................................................... 57
6.2.2.Đối với nhà nƣớc............................................................................ 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 57
xi
DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Báo cáo khái quát doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty từ năm
2010 đến 6 tháng đầu năm 2013 ............................................................... 34
Bảng 4.1 Sổ nhật ký chung quý I năm 2013 Công Ty TNHH MTV CoopMart
Cần Thơ ................................................................................................ 39
Bảng 4.2 Sổ cái doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ quý I năm 2013 ... 42
Bảng 4.3 Sổ chi tiết hàng hóa quý I năm 2013 ........................................... 42
Bảng 4.4 Sổ cái thu nhập khác quý I năm 2013 ......................................... 42
Bảng 4.5 Sổ cái chiết khấu thƣơng mại quý I năm 2013 ............................. 43
Bảng 4.6 Sổ cái giá vốn hàng bán quý I năm 2013 ..................................... 43
Bảng 4.7 Sổ cái doanh thu hoạt động tài chính quý I năm 2013 ................... 43
Bảng 4.8 Sổ cái chi phí bán hàng quý I năm 2013 ...................................... 44
Bảng 4.9 Sổ cái chi phí quản lý doanh nghiệp quý I năm 2013 .................... 44
Bảng 4.10 Sổ các xác định kết quả kinh doanh quý I năm 2013……………. 45
Bảng 4.11 Báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh công ty từ năm 2010 đến 6
tháng đầu năm 2013 ................................................................................ 46
Bảng 4.12 Doanh thu thuần theo thành phần từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm
2013 ...................................................................................................... 49
Bảng 4.13 doanh thu thuần theo ngành hàng từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm
2013 ...................................................................................................... 51
Bảng 4.14 Chi tiết từng khoản mục chi phí bán hàng từ năm 2010 đến 6 tháng
đầu năm 2013 ......................................................................................... 55
Bảng 4.15 Chi tiết các khoản mục chi phí quản lý doanh nghiệp từ năm 2010
đến 6 tháng đầu năm 2013 ....................................................................... 57
Bảng 4.16 Tình hình lợi nhuận công ty từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm
2013 ...................................................................................................... 57
Bảng 4.17 Doanh thu và giá vốn của công ty năm 2010 - 2011 ................... 57
Bảng 4.18 Doanh thu và giá vốn của công ty năm 2011 - 2012 ................... 57
xii
Bảng 4.19 Tổng hợp các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận qua 3 năm từ 2010 đến
năm 1012 ............................................................................................... 57
Bảng 4.20 Bảng các chỉ tiêu sinh lợi của công ty qua 3 năm ....................... 57
Bảng 4.21 Các chỉ số thanh toán công ty qua 3 năm ................................... 57
Bảng 4.22 Các chỉ số hoạt động của công ty qua 3 năm……………………. 57
xiii
DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. ............. 7
Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán ................................................ 9
Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán chi phí bán hàng………………………………… 10
Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp ............................. 12
Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán doanh thu tài chính ............................................. 14
Hình 2.6 Sơ đồ hạch toán chi phí tài chính…………………………………. 15
Hình 2.7 Sơ đồ hạch toán thu nhập khác ................................................... 17
Hình 2.8 Sơ đồ hạch toán chi phí khác ..................................................... 18
Hình 2.9 Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh .............................. 19
Hình 3.1 Cơ cấu tổ chức các bộ phận trong công ty ................................... 28
Hình 3.2 Cơ cấu tổ chức bộ phận kế toán .................................................. 31
Hình 4.1 Sơ đồ hạch toán doanh thu thực tế tại đơn vị................................ 38
xiv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Tiếng Việt
TNHH
:
Trách nhiệm hữu hạn
MTV
:
Một thành viên
Thƣơng mại
TM
SXKD
:
Sản xuất kinh doanh
GTGT
:
Giá trị gia tăng
TTĐB
:
Tiêu thụ đặc biệt
HH
:
Hàng hóa
DT
:
Doanh thu
CP
:
Chi phí
GTCL
:
Giá trị còn lại
HTK
:
Hàng tồn kho
GVHB
:
Giá vốn hàng bán
TSCĐ
:
Tài sản cố định
BHXH
:
Bảo hiểm xã hội
BHYT
:
Bảo hiểm y tế
BHTN
:
Bảo hiểm thất nghiệp
KPCĐ
:
Kinh phí công đoàn
NSNN
:
Ngân sách nhà nƣớc
TP.HCM
:
Thành phố Hồ Chí Minh
HĐQT
:
Hội đồng quản trị
QĐ
:
Quyết định
TT
:
Thông tƣ
BTC
:
Bộ tài chính
NXB
:
Nhà xuất bản
VNĐ
:
Việt nam đồng
ROE
:
Return on common equity (lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu).
ROA
:
Return on total assets (lợi nhuận trên tài sản).
ROS
:
Return on sales (lợi nhuận trên doanh thu thuần)
Tiếng Anh
xv
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Ngày nay trong sự nghiệp đổi mới của đất nƣớc thì vấn đề đổi mới kinh
tế đƣợc đặt lên hàng đầu, nó là nền tảng cho việc đổi mới những lĩnh vực
khác. Để nền kinh tế có thể phát triển tốt, bền vững thì phải có sự kết hợp
chặt chẽ giữa nhà sản xuất và ngƣời tiêu dùng để có thể tiêu thụ hết những
sản phẩm sản xuất ra, cũng nhƣ có thể thỏa mãn đƣợc nhu cầu của khách
hàng. Vì trong thực tế có những doanh nghiệp đã sản xuất ra quá nhiều sản
phẩm nhƣng không tiêu thụ đƣợc, không tìm đƣợc khách hàng, thế là sản
phẩm của họ bị tồn đọng, gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Trong khi đó có
những khách hàng cần đến sản phẩm của họ thì lại không biết để tìm đến
mua, kết quả là cả hai bên đều bị thiệt. Mỗi doanh nghiệp kinh doanh luôn
tự đặt ra câu hỏi lợi nhuận hàng năm là bao nhiêu? Làm sao có thể phát triền
bền vững trong khi cạnh tranh ngày càng khóc liệt? để đạt đƣợc điều đó thì
ngoài đặc điểm của ngàng và uy tín của doanh nghiệp thì một trong những tiêu
chuẩn để xác định vị thế đó là hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp. Kế toán và phân tích hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp là việc làm hết sức cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp, phải
đảm bảo cung cấp số liệu đầy đủ, kip thời và chính xác trên cơ sở đó phân tích
các mối quan hệ, sự biến động của doanh thu, chi phí, lợi nhuận từ đó tìm ra
các biện pháp thiết thực để tăng cƣờng nâng cao hoạt động sản xuất kinh
doanh. Ngoài ra số liệu và việc phân tích còn là căn cứ quan trọng phục vụ cho
việc dự đoán, dự báo xu thế phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,
từ đó các nhà quản trị sẽ đƣa ra những quyết định về chiến lƣợc kinh doanh có
hiệu quả hơn. .
Do đó vấn đề kế toán và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp trở nên cần thiết và đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết đối
với các doanh nghiệp để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trƣờng, đặc
biệt là trong bối cảnh kinh tế suy thoái và cạnh tranh ngày càng gay gắt nhƣ
hiện nay cùng với chính sách mở cửa chủ động hội nhập nền kinh tế thế giới
của nƣớc ta thời gian qua nên em chọn đề tài “Kế toán và phân tích kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công Ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Một Thành
Viên CoopMart Cần Thơ” làm đề tài tốt nghiệp.
1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
- Thực trạng kế toán và phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của đơn vị để từ đó đề ra một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán và nâng
cao hơn nữa hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Phân tích khái quát hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh doanh
nghiệp 3 năm 2010 – 2012 và 6 tháng đầu năm 2013.
- Thực trạng kế toán xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh quý
I năm 2013tại siêu thị.
- Phân tích và đƣa ra các nhân tố chủ quan và khách quan ảnh hƣởng đến
kết quả hoạt động kinh doanh.
- Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh.
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1Thời gian
- Thời gian thâm nhập thực tế tại công ty bắt đầu ngày 12/08/2013 đến
ngày 18/11/2013.
1.3.2 Không gian
- Luận văn đƣợc thực hiện tại công ty TNHH MTV COOPMART Cần
Thơ.
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Do luận văn liên quan khá nhiều chỉ tiêu và thời gian thực tập có hạn
nên em chỉ nghiên cứu: Kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân tích kết
quả hoạt động kinh doanh thông qua phân tích doanh thu, chi phí, và lợi
nhuận.
1.4 LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU
- Nguyễn Thành Thi, lớp Kế toán thƣơng mại, Khóa 28.A2, trƣờng Cao
đẳng kinh tế đối ngoại, “Kế toán xác định và phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh của Công ty Nông sản thực phẩm Xuất khẩu Cần Thơ”. Nội dung
chính: Đề tài chủ yếu là các phần hành kế toán cụ thể của công ty trong
việc xác định kết quả hoạt động kinh doanh nhƣ: kế toán doanh thu bán
2
hàng, kế toán chi phí bán hàng, kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp,kế
toán xác định kết quả kinh doanh của công ty,…
- Nguyễn Nhƣ Anh, lớp Kế toán 2 Khóa 29, ĐH Cần Thơ, “Phân tích
hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH công nghiệp thực phẩm
Pataya.Nội dung chính: Phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động của công ty
qua ba năm 2004- 2006 cụ thể là phân tích doanh thu, lợi nhuận và đƣa ra
giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty.
- Nguyễn Lệ Trinh, lớp DH1KT2, Trƣờng Đại Học An Giang. “ Phân
tích tình hình tài chính tại Công ty du lịch An Giang”. Nội dung chủ yếu của
bài là phân tích kết cấu tài chính của doanh nghiệp trong bảng cân đối kế toán
và bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh cụ thể phân tích hiệu quả hoạt
động thông qua các chỉ số tài chính để làm rõ các vấn đề tài chính của công
ty.
3
CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Khái niệm, vai trò, đối tƣợng và mục đích của phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh
Phân tích hoạt động kinh doanh hiểu theo nghĩa chung nhất là nghiên
cứu tất cả các hiện tƣợng, các hoạt động có liên quan trực tiếp và gián tiếp với
kết quả hoạt động kinh doanh của con ngƣời, quá trình phân tích đƣợc tiến
hành từ bƣớc khảo sát thực tế đến tƣ duy trừu tƣợng tức là sự việc quan sát
thực tế, thu thập thông tin số liệu, xử lý phân tích các thông tin số liệu, đến
việc đề ra các định hƣớng hoạt động tiếp theo.
2.1.1.2 Vai trò của phân tích hoạt động kinh doanh
- Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để phát hiện những khả năng
tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh mà còn là công cụ cải tiến cơ chế quản
lý trong kinh doanh.
- Bất kì hoạt động kinh doanh trong các điều kiện hoạt động khác nhau
nhƣ thế nào đi nữa cũng còn những tiềm ẩn, khả năng tiềm tàng chƣa đƣợc
phát hiện, chỉ thông qua phân tích doanh nghiệp mới có thể phát hiện đƣợc và
khai thác chúng để mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Thông qua phân tích
doanh nghiệp mới thấy rõ nguyên nhân cùng nguồn gốc của các vấn đề phát
sinh và có giải pháp cụ thể để cải tiến quản lý.
- Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn
nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng nhƣ những hạn chế trong doanh
nghiệp của mình. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn
mục tiêu cùng các chiến lƣợc kinh doanh có hiệu quả.
- Phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở quan trọng để ra các quyết định
kinh doanh.
- Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng trong những chức
năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp.
Phân tích là quá trình nhận thức hoạt động kinh doanh, là cơ sở cho việc
ra quyết định đúng đắn trong chức năng quản lý, nhất là các chức năng kiểm
tra, đánh giá và điều hành hoạt động kinh doanh để đạt các mục tiêu kinh
doanh.
4
- Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi
ro.
Để kinh doanh đạt hiệu quả mong muốn, hạn chế rủi ro xảy ra. Doanh
nghiệp phải tiến hành phân tích hoạt động kinh doanh của mình, đồng thời dự
đoán các điều kiện kinh doanh trong thời gian tới, để vạch ra các chiến lƣợc
kinh doanh cho phù hợp. Ngoài việc phân tích các điều kiện bên trong doanh
nghiệp về tài chính, lao động, vật tƣ… Doanh nghiệp còn phải quan tâm phân
tích các điều kiện tác động ở bên ngoài nhƣ thị trƣờng, khách hàng, đối thủ
cạnh tranh… Trên cơ sở phân tích trên, doanh nghiệp dự đoán các rủi ro có thể
xảy ra và có kế hoạch phòng ngừa trƣớc khi xảy ra.
- Tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ cần thiết cho các nhà
quản trị ở bên trong doanh nghiệp mà còn cần thiết cho các đối tƣợng bên
ngoài khác, khi họ có mối quan hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông
qua phân tích họ mới có thể có quyết định đúng đắn trong việc hợp tác đầu tƣ,
cho vay… với doanh nghiệp nữa hay không.
2.1.1.3 Đối tượng và mục đích của phân tích hoạt động kinh doanh
Đối tƣợng của phân tích hoạt động kinh doanh suy đến cùng là kết quả kinh
doanh.
- Nội dung phân tích chính là quá trình tìm cách lƣợng hóa những yếu tố
đã tác động đến kết quả kinh doanh. Đó là những yếu tố của quá trình cung
cấp, sản xuất, tiêu thụ và mua bán hàng hóa, thuộc các lĩnh vực sản xuất,
thƣơng mại, dịch vụ.
- Phân tích hoạt động kinh doanh còn nghiên cứu tình hình sử dụng các
nguồn lực: vốn, vật tƣ, lao động và đất đai; những nhân tố nội tại của doanh
nghiệp hoặc khách quan từ phía thị trƣờng và môi trƣờng kinh doanh, đã trực
tiếp ảnh hƣởng đến hiệu quả của các mặt hoạt động doanh nghiệp.
Phân tích hoạt động kinh doanh đi vào những kết quả đã đạt đƣợc, những
hoạt động hiện hành và dựa trên kết quả phân tích đó để ra các quyết định
quản trị kịp thời trƣớc mắt - ngắn hạn hoặc xây dựng kế hoạch chiến lƣợc - dài
hạn.
- Có thể nói theo cách ngắn gọn, đối tƣợng của phân tích là quá trình kinh
doanh và kết quả kinh doanh- tức sự việc đã xảy ra ở quá khứ; phân tích, mà
mục đích cuối cùng là đúc kết chúng thành qui luật để nhận thức hiện tại và
nhắm đến tƣơng lai cho tất cả các mặt hoạt động của một doanh nghiệp.
5
2.1.2 Tổ chức kế toán xác định kết quả kinh doanh
2.1.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
a) Khái niệm
- Phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp
trong một kỳ kế toán của hoạt động SXKD từ các giao dịch và các nghiệp vụ
sau:
- Bán hàng: Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hóa
mua vào và bán bất động sản đầu tƣ.
- Cung cấp dịch vụ: Thực hiện công tác thỏa thuận theo hợp đồng trong
một kỳ hoặc nhiều kỳ kế toán nhƣ cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch, cho
thuê TSCĐ theo phƣơng thức cho thuê hoạt động
- Các khoản giảm trừ doanh thu:
+ Chiết khấu thƣơng mại: Là số tiền giảm giá cho khách hàng trong
trƣờng hợp ngƣời mua, mua hàng với số lƣợng lớn nhƣ đã thỏa thuận trên hợp
đồng mua bán.
+ Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm giá trên giá đã đƣợc thỏa thuận do
hàng bán kém phẩm chất hay không đúng quy cách, mẫu mã,…đã ghi trong
hợp đồng mua bán.
+ Hàng bán bị trả lại: Là trị giá của số hàng đã tiêu thụ nhƣng bị khách
hàng trả lại do vi phạm cam kết; vi phạm hợp đồng mua bán: Hàng bị mất
kém phẩm chất; không đúng chủng loại, quy cách.
b) Chứng từ sử dụng
-Phiếu xuất kho, hợp đồng bán hàng,…
-Hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng.
-Ngoài ra còn sử dụng các bảng kê bán lẻ hàng hóa, dịch vụ, bảng thanh
toán hàng đại lý, kí gửi,…
Nhằm mục đích xác định số lƣợng, chất lƣợng, đơn giá, thuế GTGT,
giá thanh toán là căn cứ ghi nhận doanh thu vào các sổ kế toán có liên quan.
6
c) Tài khoản, kết cấu và sơ đồ hạch toán
- Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Tài khoản 511
Số thuế TTĐB, XNK, (nếu có ) Doanh thu bán hàng phát sinh
K/c trị giá hàng bán bị trả lại
K/c số chiết khấu thƣơng mại
K/c số giảm giá hàng bán
K/c doanh thu thuần
Tổng số phát sinh nợ
Không có số dƣ
Tổng số phát sinh có
- Ngoài ra còn có các tài khoản giảm trừ doanh thu nhƣ: Tài khoản 521 Chiết khấu thƣơng mại,Tài khoản 532- Giảm giá hàng bán,Tài khoản 531Hàng bán bị trả lại.
- Sơ đồ hạch toán
333
(1)
511
(6)
521
(2)
(7)
(3)
(8)
(4)
(9)
(5)
(10)
113
331,513
531
532
111,112
131
911
152,156
(11)
Nguồn: Giáo trình “Kế toán tài chính”, 2008, NXB thống kê.
Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Giải thích sơ đồ
(1) Các khoản thuế tính vào doanh thu (TTĐB, Thuế xuất khẩu).
(2) Cuối kỳ kết chuyển chiết khấu thƣơng mại.
(3) Kết chuyển doanh thu hàng bán bị trả lại.
7
(4) Kết chuyển giảm giá hàng bán.
(5) Doanh thu thuần.
(6) Doanh thu thu bằng tiền.
(7) Doanh thu chuyển thẳng vào ngân hàng.
(8) Doanh thu đƣợc chuyển thẳng để trả nợ.
(9) Doanh thu chƣa thu tiền.
(10) Doanh thu bằng hàng (hàng đổi hàng)
(11) Các khoản chiết khấu, hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán .
2.1.2.2 Kế toán chi phí hoạt động kinh doanh
a) Giá vốn hàng bán
- Khái niệm: Dùng để phản ánh trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, dịch
vụ, bất động sản đầu tƣ, giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp bán ra trong
kỳ.
- Chứng từ sử dụng
+ Hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT.
+ Bảng kê bán lẻ hàng hóa, bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi.
- Tài khoản, kết cấu và sơ đồ hạch toán
+ Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán
Tài khoản 632
- Phản ánh giá vốn của sản phẩm, dich - Khoản hoàn nhập dự phòng
vụ, hàng hóa đã tiêu thụ trong kỳ.
giảm giá hàng tồn kho cuối năm
- Phản ánh khoản hao hụt, mất mát của tài chính (31/12), (khoản chênh
của hàng tồn kho sau khi trừ phần
lệch giữa số dự phòng năm nay
bồi thƣờng trách nhiệm cá nhân
nhỏ hơn số dự phòng năm trƣớc
gây ra.
- Kết chuyển giá vốn của sản phẩm
- Phản ánh chi phí tự xây dựng, tự
hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ
chế TSCĐ vƣợt trên mức bình thƣờng trong kỳ sang TK 911 " xác định
không đƣợc tính vào nguyên giá TSCĐ kết quả kinh doanh
hữu hình tự xây dựng và tự chế hoàn
thành
- Phản ánh khoản chênh lệch giữa số
dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải
năm nay lớn hơn khoản đã lập dự
phòng năm trƣớc
Tổng số phát sinh nợ
Không có số dƣ
Tổng số phát sinh có
8