phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận của doanh nghiệp tư nhân lập quyên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRƯƠNG NGỌC THƠ

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ
LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP
TƯ NHÂN LẬP QUYÊN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kế Toán
Mã số ngành: 52340301

11/2013


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRƯƠNG NGỌC THƠ
MSSV: LT11352

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ
LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP
TƯ NHÂN LẬP QUYÊN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kế Toán
Mã số ngành: 52340301

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

Ts. PHẠM LÊ THÔNG

11/2013


LỜI CẢM TẠ

Quá trình thực tập tại Doanh Nghiệp Tư Nhân Lập Quyên đã giúp cho
em có nhiều kiến thức bổ ích về thực tiễn, giúp em học hỏi được nhiều kinh
nghiệm trong công việc sau này của mình. Để hoàn thành tốt luận văn tốt
nghiệp của mình, ngoài sự cố gắng của em còn có sự giúp đỡ tận tình của thầy
cô trường Đại Học Cần Thơ và các cô chú, anh chị trong Doanh Nghiệp Tư
Nhân Lập Quyên.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến sự giúp đỡ của quý thầy cô
trường Đại Học Cần Thơ, quý thầy cô Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh,
đặc biệt là sự tận tình chỉ dẫn của thầy Phạm Lê Thông đã giúp cho em hoàn
thành luận văn của mình
Đồng thời em xin chân thành Ban lãnh đạo Doanh Nhiệp Tư Nhân Lập
Quyên đã tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình thực tập. Cám ơn các cô
và các chị công tác tại phòng kế toán đã hết lòng giúp đỡ cho em hoàn thành
tốt đề tài thực tập của mình.
Cuối cùng, em xin gởi lời chúc sức khỏe đến thầy cô của Trường Đại
Học Cần Thơ và tất cả các cô chú, anh chị trong Doanh Nghiệp Tư Nhân Lập
Quyên.
Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm …..
Người thực hiện


LỜI CAM KẾT


Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ
luận văn cùng cấp nào khác.
Cần Thơ, ngày.....tháng…..năm……….
Người thực hiện


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
  
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày…..tháng…..năm……..
Giám đốc doanh nghiệp
(kí tên và đóng dấu)

BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
  
Họ tên người hướng dẫn: ....................................................................................
Học vị: ................................................................................................................
Chuyên ngành: .....................................................................................................
Cơ quan công tác: ................................................................................................

NỘI DUNG NHẬN XÉT
1.Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
2. Về hình thức
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu)
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................


.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài
và các yêu cầu chỉnh sửa)
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày ….tháng….năm……
Người nhận xét


MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU .................................................................................................... 1
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................................... 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................... 1
1.2.1 Mục tiêu chung ............................................................................ …1
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................. 1
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...................................................................... 2
1.3.1 Không gian....................................................................................... 2
1.3.2 Thời gian ........................................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu ....................................................................... 2

1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ........................................................................ 2
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 4
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN ......................................................................... 4
2.1.1 Các khái niệm trong phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm ............. 4
2.1.2 Khái niệm về doanh thu .................................................................... 7
2.1.3 Khái niệm về chi phí ......................................................................... 7
2.1.4 Khái niệm về lợi nhuận..................................................................... 8
2.1.5 Các chỉ tiêu sinh lời ........................................................................ 11
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................... 12
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu ......................................................... 12
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu........................................................ 12
CHƯƠNG 3
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ DNTN LẬP QUYÊN .............................. 14
3.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ................................ 14
3.2 ĐẶC ĐIỂM KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP ........................ 14
3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ BỘ MÁY QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP .... 15
3.3.1 Cơ cấu tổ chức ................................................................................ 15


3.3.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán ........................................................ 16
3.3.3 Hình thức kế toán áp dụng .............................................................. 17
3.4 THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN CỦA DOANH NGHIỆP VÀ NHỮNG
ĐỊNH HƯỚNG SẮP TỚI ............................................................................ 19
3.4.1 Những thuận lợi và khó khăn của doanh nghiệp ............................ 19
3.4.2 Định hướng phát triển của doanh nghiệp trong thời gian tới ......... 19
CHƯƠNG 4
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ LỢI NHUẬN CỦA DNTN
LẬP QUYÊN .................................................................................................. 21
4.1 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA

DOANH NGHIỆP QUA 3 NĂM 2010 – 2012 VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM
2013 ............................................................................................................. 21
4.1.1 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp qua 3
năm 2010 – 2012 ..................................................................................... 21
4.1.2 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp 6 tháng
đầu năm 2013 so với 6 tháng đầu năm 2012 ........................................... 24
4.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ CÁC MẶT HÀNG CHIẾN
LƯỢC CỦA DOANH NGHIỆP QUA 3 NĂM 2010 – 2012 VÀ 6 THÁNG
ĐẦU NĂM 2013 ......................................................................................... 26
4.2.1 Phân tích tình hình tiêu thụ các mặt hàng dưới hình thức số lượng 26
4.2.2 Phân tích tình hình tiêu thụ các mặt hàng dưới hình thức giá trị ... 28
4.2.3 Những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động tiêu thụ các mặt hàng của
doanh nghiệp ............................................................................................ 32
4.3 PHÂN TÍCH CHUNG TÌNH HÌNH CHI PHÍ CỦA DOANH NGHIỆP
QUA 3 NĂM 2010 – 2012 VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2013 .................... 40
4.3.1 Tình hình chi phí của doanh nghiệp qua 3 năm 2010 – 2012 ........ 41
4.3.2 Tình hình chi phí của doanh nghiệp qua 6 tháng đầu năm 2012 và 6
tháng đầu năm 2013 ................................................................................. 42
4.4 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP ..... 43
4.4.1 Phân tích tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp qua 3 năm 2010 –
2012 ................................................................................................................... 43


4.4.2 Phân tích tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp qua 6 tháng đầu
năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ........................................................ 46
4.4.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ............................. 48
4.5 PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU SINH LỜI ............................................. 53
4.5.1 Tình hình qua 3 năm 2010 – 2012 .................................................. 53
4.5.2 Tình hình 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013........... 56
CHƯƠNG 5

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ
LỢI NHUẬN CỦA DNTN LẬP QUYÊN ................................................... 58
5.1 THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN............................................................. 58
5.1.1 Thuận lợi ......................................................................................... 58
5.1.2 Khó khăn ......................................................................................... 58
5.2 GIẢI PHÁP TĂNG KHẢ NĂNG TIÊU THỤ ...................................... 58
5.3 GIẢI PHÁP TĂNG LỢI NHUẬN ........................................................ 60
CHƯƠNG 6
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 61
6.1 Kết luận ................................................................................................. 61
6.2 Kiến nghị đối với doanh nghiệp ........................................................... 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH SÁCH BẢNG
Trang
Bảng 4.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của DNTN Lập Quyên qua 3 năm
2010 – 2012 ..................................................................................................... 22
Bảng 4.2: Kết quả hoạt động kinh doanh của DNTN Lập Quyên 6 tháng đầu
năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ................................................................ 24
Bảng 4.3 Sản lượng tiêu thụ hai mặt hàng chiến lược của doanh nghiệp qua 3
năm 2010 – 2012 ............................................................................................. 27
Bảng 4.4 Sản lượng tiêu thụ hai mặt hàng chiến lược của doanh nghiệp qua 6
tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ............................................... 28
Bảng 4.5 Đơn giá bán các mặt hàng chiến lược qua 3 năm 2010 – 2012 ....... 29
Bảng 4.6 Đơn giá bán các mặt hàng chiến lược qua 6 tháng đầu năm 2012 và 6
tháng đầu năm 2013 ......................................................................................... 29
Bảng 4.7 Doanh thu tiêu thụ hai mặt hàng chiến lược qua 3 năm 2010 - 2012
......................................................................................................................... 30

Bảng 4.8 Doanh thu tiêu thụ hai mặt hàng chiến lược qua 6 tháng đầu năm
2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ........................................................................ 31
Bảng 4.9 Các chỉ tiêu tài chính liên quan đến hàng tồn kho qua 3 năm 2010 2012 ................................................................................................................. 38
Bảng 4.10 Các chỉ tiêu tài chính liên quan đến hàng tồn kho qua 6 tháng đầu
năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2012 ................................................................ 39
Bảng 4.11 Tình hình tổng hợp chi phí qua 3 năm 2010 – 2012 ...................... 41
Bảng 4.12 Tình hình tổng hợp chi phí của 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng
đầu năm 2013 ................................................................................................... 42
Bảng 4.13 Phân tích tình hình lợi nhuận qua 3 năm 2010 – 2012................... 44
Bảng 4.14 Phân tích tình hình lợi nhuận qua 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng
đầu năm 2013 ................................................................................................... 47
Bảng 4.15 Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ............................ 52
Bảng 4.16 Các chỉ số lợi nhuận qua 3 năm 2010 - 2012 ................................. 54


Bảng 4.17 Các chỉ số lợi nhuận qua 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm
2013 ................................................................................................................... 56


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức của doanh nghiệp ....................................................... 15
Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán .......................................................... 16
Hình 3.3 Sơ đồ hình thức kế toán nhật ký chung ............................................ 17
Hình 3.4 Sơ đồ hình thức kế toán trên máy ..................................................... 19
Hình 4.1 Hàng tồn kho bình quân qua 3 năm 2010 – 2012 ............................. 37
Hình 4.2 Hàng tồn kho bình quân của 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu
năm 2013 ......................................................................................................... 38

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DT BHCCDV

: Doanh thu bán hàng cùng cấp dịch vụ

DTT

: Doanh thu thuần

GVHB

: Giá vốn hàng bán

DTHĐTC

: Doanh thu hoạt động tài chính

CPTC

: Chi phí tài chính

CPQLKD-BH

: Chi phí quản lý kinh doanh – bán hàng

LNTTHĐKD

: Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh

TNKhác

: Thu nhập khác

LN khác

: Lợi nhuận khác

Tổng LNTT

: Tổng lợi nhuận trước thuế

CPTTNDN

: Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp

LNSTTNDN

: Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp

6T2013

: 6 tháng đầu năm 2013

6T2012

: 6 tháng đầu năm 2012

Chi phí QLDN và BH

: Chi phí quản lý doanh nghiệp và bán hàng

DTT BHCCDV

: Doanh thu thuần bán hàng cung cấp dịch vụ

LN từ HĐKD
LNTTHĐTC

: lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh
: Lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính


CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Như chúng ta đã biết mục đích của các doanh nghiệp là hướng tới doanh
thu và lợi nhuận. Doanh thu và lợi nhuận thể hiện năng lực của doanh nghiệp.
Một doanh nghiệp muốn đứng vững trên thị trường và ngày càng phát triển thì
doanh nghiệp đó phải tạo ra doanh thu và lợi nhuận vì hai chỉ tiêu này không
chỉ phản ánh kết quả kinh doanh mà còn là cơ sở để tính toán nhiều chỉ tiêu
dùng để đánh giá đầy đủ hơn kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
qua từng kì hoạt động.
Do vậy, mối quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp đó chính là doanh thu
và lợi nhuận. Việc phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận sẽ giúp những
người đứng đầu doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả hoạt động của doanh
nghiệp thông qua mức độ tăng trưởng của doanh thu và lợi nhuận, từ đó tìm ra
những nhân tố ảnh hưởng đến hai chỉ tiêu quan trọng trên. Như vậy doanh
nghiệp sẽ từng bước đề ra những chính sách và biện pháp nhằm phát huy
những mặt tích cực đồng thời hạn chế mặt tiêu cực để không ngừng nâng cao
lợi nhuận và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Việc đánh

giá, xem xét một cách đúng đắn tình hình doanh thu và lợi nhuận của doanh
nghiệp giúp cho các nhà quản trị có thể đưa ra những quyết định hợp lý nhằm
hướng doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả cao hơn.
Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của tình hình tiêu thụ hàng hóa và lợi
nhuận đối với hầu hết các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất
kinh doanh hiện nay, em quyết định chọn đề tài: “Phân tích tình hình tiêu
thụ và lợi nhuận của Doanh Nghiệp Tư Nhân Lập Quyên” làm đề tài luận
văn tốt nghiệp cho mình.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận của doanh nghiệp tư nhân Lập
Quyên, từ đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả tiêu thụ
hàng hóa và lợi nhuận của doanh nghiệp.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình tiêu thụ hàng hóa và nguyên nhân ảnh hưởng đến
tình hình tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp.


- Phân tích tình hình chi phí và lợi nhuận từ, đó tìm nguyên nhân ảnh
hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp
- Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao khả năng tiêu thụ và lợi nhuận từ đó
tăng hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian
Đề tài được thực hiện tại doanh nghiệp tư nhân Lập Quyên. Số liệu
nghiên cứu được thu thập từ phòng kế toán.
1.3.2 Thời gian
Đề tài được thực hiện từ tháng 8/2013 đến tháng 11/2013 nghiên cứu số
liệu qua 3 năm 2010 đến 2012 và 6 tháng đầu năm 2013.
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu

Doanh nghiệp kinh doanh nhiều mặt hàng khác nhau nhưng trong đó
kinh doanh về hàng tiêu dùng là chủ yếu. Do thời gian thực tập có hạn nên đề
tài chủ yếu nghiên cứu sâu về tình hình tiêu thụ hai mặt hàng chủ lực của
doanh nghiệp (dầu ăn và bột giặt).
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
Nguyễn Thị Thanh Thoảng, 2011, “Phân tích tình tiêu thụ và lợi nhuận
của doanh nghiệp tư nhân thương mại Phước Vinh”, Luận văn đại học, Đại
học Cần Thơ. Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận của doanh nghiệp tư
nhân thương mại Phước Vinh qua 3 năm 2008 - 2010, đồng thời xác định và
phân tích những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ và lợi
nhuận của doanh nghiệp. Từ đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao
hiệu quả tiêu thụ hàng hóa và lợi nhuận của doanh nghiệp.
Nguyễn Thị Hồng Vân, 2009, “Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận
của chi nhánh Công Ty Cổ Phần Lương Thực - Thực Phẩm Miền Nam Tại
Vĩnh Long”, Luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Đề tài tập trung nghiên cứu
tình hình tiêu thụ hàng hóa về doanh số bán, giá của từng sản phẩm và phân
tích chi phí, lợi nhuận tại chi nhánh Công Ty Cổ Phần Lương Thực Thực
Phẩm Miền Nam qua 3 năm 2006 – 2008 để tìm ra những nguyên nhân ảnh
hưởng đến tình hình tiêu thụ hàng hóa và lợi nhuận. Từ đó đề ra một số giải
pháp để góp phần nâng cao hiệu quả tiêu thụ hàng hóa và lợi nhuận của công
ty.
Trần Khánh Tâm, 2009, “Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm Công Ty
Trách Nhiệm Hữu Hạn An Việt”, Luận văn đại học, Đại học Cần Thơ. Đề tài


phân tích tình hình tiêu thụ và doanh thu tiêu thụ các sản phẩm thủ công mỹ
nghệ tại Công Ty Trách Nhiệm Hữu Hạn An Việt qua 3 năm 2006 – 2008,
đồng thời phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình tiêu thụ sản phẩm của
công ty. Từ đó đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản
phẩm tại công ty.

CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Các khái niệm trong phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm
2.1.1.1 Khái niệm về tình hình tiêu thụ sản phẩm
Tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa là quá trình đưa hàng hóa đến tay người
tiêu dùng thông qua hình thức mua bán. Đối với mỗi doanh nghiệp, tiêu thụ
hàng hóa là khâu cuối cùng của một vòng chu chuyển vốn, là quá trình chuyển
đổi tài sản từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ. Tiêu thụ hàng hóa có ý
nghĩa vô cùng quan trọng, là nhân tố quyết định thành bại, là quá trình thực
hiện lợi nhuận và là mục tiêu duy nhất của doanh nghiệp. Để theo dõi và phân
tích chính xác tình hình tiêu thụ chúng ta cần nắm bắt được lượng sản phẩm
tồn đầu kỳ, lượng nhập xuất trong kỳ và lượng tồn cuối kỳ.
2.1.1.2 Vai trò của công tác tiêu thụ sản phẩm
- Thị trường sản phẩm là một khâu vô cùng quan trọng đối với bất cứ
một doanh nghiệp sản xuất hay một doanh nghiệp thương mại nào. Có thể nói
sự tồn tại của doanh nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào công tác tiêu thụ sản
phẩm. Hoạt động tiêu thụ sản phẩm chi phối các khâu nghiệp vụ khác. Hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp đòi hỏi phải được diễn ra liên tục và nhịp
nhàng, hiệu quả sản xuất kinh doanh được đánh giá bởi nhiều nhân tố, trong
đó có tốc độ quay vòng vốn mà tốc độ quay vòng của vốn lại phụ thuộc rất lớn
vào tốc độ tiêu thụ sản phẩm. Do đó nếu như tiêu thụ sản phẩm tốt thì làm cho
số ngày trong một vòng quay của vốn giảm đi.
- Hoạt động tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò thực hiện giá trị sản phẩm khi
sản xuất doanh nghiệp phải bỏ vốn đầu tư. Như vậy vốn tiền tệ của doanh
nghiệp được tồn tại dưới dạng hàng hóa. Khi sản phẩm được tiêu thụ, doanh
nghiệp được thu hồi vốn đầu tư để tái sản xuất cho chu kì sau và có thể mở
rộng nhờ phần lợi nhuận thu được từ hoạt động tiêu thụ sản phẩm.

- Thông qua vai trò lưu thông luân chuyển hàng hóa của hoạt động tiêu
thụ sản phẩm ta thấy được điểm yếu để khắc phục, nâng cao, hoàn thiện, quá
trình sản xuất, tạo hiệu quả cao. Nếu cải thiện tốt công tác tiêu thụ sản phẩm,
nghĩa là nâng cao khâu tiêu thụ, nhờ đó sẽ tăng được lợi nhuận cho doanh
nghiệp. Việc tổ chức hợp lý hóa khoa học quá trình tiêu thụ sản phẩm sẽ giảm
tới mức tốt nhất các loại chi phí, góp phần làm giảm giá thành tới tay người
tiêu dùng, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thương trường.


- Tiêu thụ sản phẩm góp phần củng cố vị trí, thể lực của doanh nghiệp,
nâng cao uy tín của doanh nghiệp với khách hàng thông qua sản phẩm có chất
lượng tốt, giá cả hợp lý, phương thức giao dịch mua bán thuận tiện, dịch vụ
bán hàng tốt. Thực hiện tốt các khâu của quá trình tiêu thụ giúp cho các doanh
nghiệp có thể tiêu thụ được khối lượng sản phẩm lớn, lôi cuốn thêm khách
hàng, không ngừng mở rộng thị trường.
- Công tác tiêu thụ sản phẩm trong cơ chế thị trường không đơn thuần là
đem sản phẩm bán ra thị trường mà trước khi sản phẩm được người tiêu dùng
chấp nhận thì cần có sự nổ lực cả về mặt trí tuệ lẫn sức lao động của bộ phận
tiêu thụ. Từ việc điều tra nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng, giới thiệu sản
phẩm, vận chuyển, tổ chức đội ngũ nhân viên phục vụ khách hàng tận tình, có
trình độ hiểu biết để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Tiêu thụ sản phẩm là cầu nối giữa người sản xuất và tiêu dùng. Qua
hoạt động tiêu thụ sản phẩm, người tiêu dùng và người sản xuất gần gũi nhau
hơn.
2.1.1.3 Ý nghĩa và nhiệm vụ phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm
Tiêu thụ sản phẩm là tình hình thực hiện giá trị và giá trị sử dụng của sản
phẩm hàng hóa. Qua tiêu thụ, sản phẩm chuyển từ hình thái hiện vật sang hình
thái tiền tệ và kết thúc một vòng luân chuyển vốn. Có tiêu thụ sản phẩm mới
có vốn để tiến hành tái sản xuất mở rộng, đẩy mạnh tốc độ luân chuyển vốn
nâng cao hiệu quả việc sử dụng vốn.

Qua tiêu thụ tính chất hữu ích của sản phẩm mới được xác định một cách
hoàn toàn. Có tiêu thụ được sản phẩm mới chứng tỏ năng lực kinh doanh của
doanh nghiệp, thể hiện kết quả công tác nghiên cứu thị trường....
Mặt khác qua tiêu thụ doanh nghiệp không những thu hồi được những
chi phí vật chất trong quá trình sản xuất kinh doanh mà còn thực hiện được giá
trị lao động thặng dư, đây là nguồn quan trọng nhằm tích lũy vào ngân sách,
vào các quỹ của doanh nghiệp nhằm mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao đời
sống công nhân viên.
Như vậy, nhiệm vụ phân tích tình hình tiêu thụ của doanh nghiệp gồm
các công việc chủ yếu sau đây:
- Đánh giá đúng đắn tình hình tiêu thụ về mặt số lượng, chất lượng mặt
hàng, đánh giá kịp thời tình hình tiêu thụ.
- Tìm ra nguyên nhân và xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến
tình hình tiêu thụ.


- Đề ra các biện pháp đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ sản phẩm, tăng khối
lượng tiêu thụ về số lượng và chất lượng.
2.1.1.4 Nguyên nhân ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ
Trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp gặp rất nhiều nhân tố ảnh
hưởng đến tình hình tiêu thụ hàng hóa, nhưng có thể khái quát ở hai khía cạnh
là chủ quan và khác quan. Trong mỗi khía cạnh thì có những yếu tố tác động
đến tình hình tiêu thụ hàng hóa theo bản chất của nó. Theo lý thuyết kinh tế,
có 2 loại nguyên nhân ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ.
a) Nguyên nhân chủ quan
Bao gồm các nhân tố thuộc về bản thân doanh nghiệp tác động đến quá
trình tiêu thụ hàng hóa:
- Tình hình cung cấp (thu mua): Tình hình tiêu thụ hàng hóa trước hết
phụ thuộc vào tình hình cung cấp. Nếu một hàng hóa nào đó của doanh nghiệp
đang tiêu thụ tốt trên thị trường mà yếu tố đầu vào cung cấp không kịp thời sẽ

ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ của doanh nghiệp.
- Tình hình dự trữ hàng hóa: Hàng tồn kho phải đảm bảo không để tình
trạng thiếu hụt, không đủ khối lượng, làm mất khách hàng và cơ hội kinh
doanh. Tuy nhiên tồn kho quá lớn làm ứ đọng vốn (tăng chi phí sử dụng vốn)
và tăng chi phí bảo quản hàng tồn kho. Do đó, tồn kho phải kịp thời và vừa đủ.
Vì vậy, doanh nghiệp cần có các nhà cung cấp uy tín bằng các hợp đồng lâu
dài và ổn định. Tuy nhiên điều này không đơn giản – đặc biệt trong nền kinh
tế thị trường ngày nay, luôn chịu nhiều biến động bất định.
- Giá bán: Giá bán là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng hàng
hóa tiêu thụ, ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Giá bán sản phẩm
hàng hóa phụ thuộc nhiều vào quan hệ cung cầu thị trường. Do đó, đòi hỏi nhà
quản lý doanh nghiệp phải hết sức linh hoạt trong việc định giá bán sao cho
phải bù đắp các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất hay là mua sản phẩm
và có lợi nhuận để thực hiện tái đầu tư.
- Chất lượng hàng hóa: Xu hướng xã hội ngày càng cao, nhu cầu của
người dân ngày càng tiến bộ, do đó chất lượng hàng hóa là nhân tố hàng đầu
trong quá trình lựa chọn tiêu dùng của người dân, điều này ảnh hưởng đến tình
hình tiêu thụ của doanh nghiệp.
- Phương thức tiêu thụ và phương thức thanh toán: Cũng ảnh hưởng rất
lớn đến việc tiêu thụ hàng hóa. Doanh nghiệp phải áp dụng linh hoạt các
phương thức và phải quan tâm nhiều đến công tác chăm sóc khách hàng.


b) Nguyên nhân khách quan
Đây là những nhân tố bên ngoài doanh nghiệp. Một nhân tố khách quan
như các chính sách pháp luật của Nhà nước đối với các doanh nghiệp và các
nhân tố thuộc về xã hội.
- Các nhân tố thuộc về xã hội: Xem xét các vấn đề về nhu cầu, mức thu
nhập, phong tục tập quán, thói quen của người tiêu dùng có ảnh hưởng đến
tình hình tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp. Thông thường khi thu nhập tăng

lên thì nhu cầu đối với nhiều loại hàng hóa sẽ tăng vì với thu nhập cao hơn
người tiêu dùng thường có xu hướng mua hàng nhiều hơn. Nghĩa là, cầu đối
với hàng hóa thường sẽ tăng khi thu nhập của người tiêu dùng tăng; ngược lại
cầu đối với hàng hóa thứ cấp sẽ giảm khi thu nhập của người tiêu dùng tăng.
- Các nhân tố thuộc về chính sách nhà nước: Mỗi chính sách kinh tế xã
hội của Nhà nước trong từng thời kỳ cũng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tiêu
thụ hàng hóa của doanh nghiệp như chính sách về tiền lương, chính sách thuế,
chính sách về chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
2.1.2 Khái niệm về doanh thu
Doanh thu bán hàng là toàn bộ giá trị sản phẩm hàng hóa, lao vụ, dịch vụ
mà doanh nghiệp thực hiện trong kỳ, doanh nghiệp bán hàng phản ánh con số
thực tế hàng hóa tiêu thụ trong kỳ.
2.1.3 Khái niệm về chi phí
Chi phí là những hao phí thể hiện bằng tiền bỏ ra để phục vụ cho hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm:
- Giá vốn hàng bán là biểu hiện bằng tiền toàn bộ chi phí của doanh
nghiệp bỏ ra để mua hàng hóa và tiêu thụ một loại sản phẩm nhất định.
- Chi phí bán hàng gồm các chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản
phẩm, hàng hóa, dịch vụ như chi phí nhân viên bán hàng, chi phí quảng cáo
tiếp thị, chi phí vận chuyển, bốc xếp.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp là nhứng chi phí quản lý chung của toàn
doanh nghiệp gồm các chi phí về lương nhân viên bộ phận quản lý doanh
nghiệp; chi phí vật liệu văn phòng, công cụ lao động, khấu hao TSCĐ dùng
cho quản lý doanh nghiệp; tiền thuê kho, thuế môn bài; dịch vụ mua ngoài
(Điện, nước, điện thoại, fax, bảo hiểm tài sản, cháy nổ. . .); chi phí bằng tiền
khác (Tiếp khách, hội nghị khách hàng. . .).

2.1.4 Khái niệm về lợi nhuận

2.1.4.1 Khái niệm
Lợi nhuận là một khoản thu nhập thuần túy của doanh nghiệp sau khi đã
trừ mọi chi phí. Nói cách khác, lợi nhuận là khoản tiền chênh lệch giữa doanh
thu bán hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ trừ đi các khoản giảm trừ, giá vốn hàng
bán, các chi phí liên quan đến quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ
và thuế theo quy định của pháp luật.
Lợi nhuận là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Bất kì một
cá nhân hay tổ chức nào khi tham gia hoạt động kinh tế đều hướng mục tiêu
vào lợi nhuận, có được lợi nhuận doanh nghiệp mới chứng tỏ được sự tồn tại
của mình. Lợi nhuận còn là tiền đề cơ bản khi doanh nghiệp muốn tái sản xuất
mở rộng để trụ vững và phát triển trong nền kinh tế thị trường. Hơn nữa, lợi
nhuận giúp nâng cao đời sống cho người lao động, đó chính là động lực to lớn
nâng cao ý thức trách nhiệm cũng như tinh thần làm việc của người lao động
vốn được xem là một trong những bí quyết tạo nên sự thành công của doanh
nghiệp.
Lợi nhuận của doanh nghiệp bao gồm:
- Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh: Là lợi nhuận thu được từ
hoạt động kinh doanh thuần của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh kết quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kì báo cáo, chỉ tiêu này được
tính toán trên cơ sở lợi nhuận gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ (+) doanh
thu hoạt động tài chính (-) chi phí tài chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lí
doanh nghiệp phát sinh trong kỳ báo cáo.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: Phản ánh hiệu quả hoạt động của hoạt
động tài chính của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này được tính bằng cách lấy thu
nhập từ hoạt động tài chính trừ ra các chi phí phát sinh từ hoạt động này.
- Lợi nhuận khác: Là những lợi nhuận của doanh nghiệp không dự tính
trước hoặc có dự tính trước nhưng ít có khả năng xảy ra. Lợi nhuận từ hoạt
động khác như hoạt động thanh lý tài sản cố định, thắng kiện trong kinh
doanh...
- Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế: Phản ánh tổng số lợi nhuận kế toán

thực hiện trong năm của doanh nghiệp trước khi trừ chi phí thuế thu nhập
doanh nghiệp phát sinh trong kỳ.
- Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp: Phản ánh tổng số lợi nhuận
thuần (hoặc lỗ) sau thuế từ các hoạt động của doanh nghiệp (sau khi trừ chi
phí thuế thu nhập doanh nghiệp) phát sinh trong năm báo cáo.
2.1.4.2 Ý nghĩa của lợi nhuận


Theo lý thuyết kinh tế, lợi nhuận trong sản xuất kinh doanh quyết định
quá trình tái sản xuất nhằm mở rộng xã hội. Lợi nhuận được bổ sung vào khối
lượng tư bản cho chu kỳ sản xuất sau cao hơn trước. Ý nghĩa xã hội: mở rộng
phát triển sản xuất, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập và tiêu dùng xã hội,
đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Đối với doanh nghiệp: Lợi nhuận quyết định sự tồn vong, khẳng định
khả năng cạnh tranh, bản lĩnh doanh nghiệp trong nền kinh tế mà vốn dĩ đầy
bất trắc và khắc nghiệt. Vì vậy, tạo ra lợi nhuận là chức năng duy nhất của
doanh nghiệp.
Vai trò của lợi nhuận
- Lợi nhuận là chỉ tiêu tổng hợp biểu hiện kết quả của quá trình sản xuất
kinh doanh. Nó phản ánh đầy đủ các mặt số lượng chất lượng của doanh
nhiệp, phản ánh kết quả việc sử dụng các yếu tố cơ bản như lao động, vật tư,
tài sản cố định.
- Là một nguồn thu điều tiết quan trọng của ngân sách Nhà nước, giúp
nhà nước thực hiện các chương trình xã hội, phát triển đất nước.
- Là nguồn vốn quan trọng để tái sản xuất và mở rộng toàn bộ nền kinh
tế quốc dân và doanh nghiệp.
- Lợi nhuận được để lại doanh nghiệp thành lập các quỹ tạo điều kiện mở
rộng quy mô sản xuất, nâng cao đời sống cán bộ nhân viên.
- Lợi nhuận là đòn bẩy kinh tế quan trọng khuyến khích người lao động
và các đơn vị ra sức phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh

doanh.
2.1.4.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận
Phân tích ảnh hưởng của từng nhân tố đến sự tăng giảm tổng mức lợi
nhuận của doanh nghiệp là xác định mức độ ảnh hưởng của khối lượng tiêu
thụ, giá thành, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và thuế suất đến
lợi nhuận. Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận gồm có:
+ Mức chênh lệch lợi nhuận giữa các năm
LN = P1+ P2 + P3 + P4 + P5 + P6
Trong đó:
LN: Mức chênh lệch lợi nhuận giữa các năm
P1: Mức độ ảnh hưởng của doanh thu bán hàng đến lợi nhuận
P2: Mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận gộp đến lợi nhuận


P3: Mức độ ảnh hưởng của chi phí quản lý doanh nghiệp
P4: Mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận từ các hoạt động tài chính
P5: Mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận từ các hoạt động khác
P6: Mức độ ảnh hưởng của thuế thu nhập doanh nghiệp đến lợi nhuận.
+ Doanh thu bán hàng:
P1 = DT x T0
P1: Mức độ ảnh hưởng của doanh thu bán hàng
DT: Mức biến động tổng doanh thu giữa 2 năm
T0: Lãi từ hoạt động kinh doanh chia cho tổng doanh thu của năm gốc.
+ Lãi gộp:
P2 = DT1 x L
P2: Mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận gộp
DT1: Tổng doanh thu năm sau
L: Mức tăng, giảm của tỷ lệ lãi gộp chia cho doanh thu
+ Chi phí quản lý doanh nghiệp:
P3= - (DT1 x E)

P3: Mức độ ảnh hưởng của chi phí quản lý doanh nghiệp
DT1: Tổng doanh thu năm sau
E: Mức tăng giảm tỷ suất chi phí quản lý doanh nghiệp.
+ Lợi nhuận từ hoạt động tài chính:
P4(2011/2010) = Lợi nhuận HĐTC2011 – Lợi nhuận HĐTC2010
Tương tự:
P4(2012/2011) = Lợi nhuận HĐTC2012 – Lợi nhuận HĐTC2011
+ Lãi từ hoạt động khác:
P5 = P*1 – P*0
P5: Mức độ ảnh hưởng của lợi nhuận từ các hoạt động khác
P*1: Lãi từ hoạt động khác năm sau
P*0: Lãi từ hoạt động khác năm trước
+ Thuế thu nhập doanh nghiệp


P6 = - (T1 –T0)
P6: Mức độ ảnh hưởng của thuế thu nhập doanh nghiệp
T1: Thuế lợi tức năm sau.
T0: Thuế lợi tức năm trước.
2.1.5 Các chỉ tiêu sinh lời
2.1.5.1 Chỉ tiêu lãi gộp trên doanh thu
Lãi gộp là khoản chênh lệch giữa giá bán và giá vốn không tính đến chi
phí kinh doanh. Tỷ lệ lãi gộp biến động sẽ là nguyên nhân trực tiếp ảnh hưởng
đến lợi nhuận. Tỷ lệ lãi gộp thể hiện khả năng trang trải chi phí
Lợi nhuận gộp
Tỷ lệ lãi gộp trên doanh thu =
Doanh thu thuần

2.1.5.2 Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS)
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu là tỷ số đo lường trong 1 đồng doanh

thu mang về bao nhiêu đồng lợi nhuận từ đó cho thấy khả năng của doanh
nghiệp trong việc kiểm tra chi phí liên quan đến doanh thu.
Lợi nhuận sau thuế
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu =
Doanh thu thuần
2.1.5.3 Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA)
Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản là đại lượng đo lường hiệu quả việc
quản lý, sử dụng tổng tài sản của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh cứ 1
đồng tài sản dùng cho sản xuất kinh doanh trong kỳ thì sẽ tạo ra bao nhiêu
đồng về lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sản xuất kinh doanh
càng lớn.
Lợi nhuận sau thuế
Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản =
Tổng tài sản