TÌM HIỂU về ánh sáng và MỘT số hiện tượng ánh sáng xảy ra trong tự nhiên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƯ PHẠM
BỘ MÔN SƯ PHẠM VẬT LÝ

TÌM HIỂU V

NH S NG V MỘT S HI N TƯ NG NH S NG
Ả RA TRONG T NHI N
Luận văn tốt nghiệp
Ngành : SƯ PHẠM VẬT LÝ – TIN HỌC

Giáo viên hướng dẫn

Sinh viên thực hiện:

Ths.GVC Nguyễn Hữu Khanh

Trần Vũ Bình
Mssv: 1100282
Lớp: Sư phạm
Vật lý –tin học
Khóa: 36

Cần th

năm


Tuy

MỤC LỤC
Phần MỞ ĐẦU ..................................................................................................................1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .........................................................................................2
2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................................2
3. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................................2
4. PHƢƠNG PHÁP VÀ PHƢƠNG TIỆN THỰC HIỆN ..........................................2
4.1 PHƢƠNG PHÁP ......................................................................................2
4.2 PHƢƠNG TIỆN THỰC HIỆN ................................................................3
5. CÁC BƢỚC THỰC HIỆN ....................................................................................3
Phần N I DUNG ...............................................................................................................4
Chƣơng 1: ÁNH SÁNG DƢỚI SỰ HIỂU BI T CỦA CON NGƢ I TH I C ĐẠI .....4
1.1 ÁNH SÁNG ĐƢ C NGƢ I C ĐẠI GI I THÍCH THEO DUY TÂM ..................4
1.2 ÁNH SÁNG TRONG CON M T NGƢ I C ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI ....................5
Chƣơng 2:NH NG THÀNH TỰU CỦA CON NGƢ I VỀ ÁNH SÁNG T TH
VII Đ N TH
....................................................................................................9
2.1 TH
VII-XVIII ..........................................................................................9
2.1.1Christiaan Huygens (1629-1695) .......................................................................9
2.1.2 Sir Isaac Newton (1643-1727) ........................................................................11
2.1.3 Leonhard Euler (1707 – 1783) ........................................................................14
2.2 TH
I .....................................................................................................15
2.2.1Thomas Young (1773 – 1829), ngƣời Anh ................................................15
2.2.2Augustin Fresnel (1788 – 1827), ngƣời Pháp ............................................16
2.3 TH
......................................................................................................18
Chƣơng 3: M T S HIỆN TƢ NG ÁNH SÁNG TRONG TỰ NHI N ......................21
3.1 HIỆN TƢ NG O NH QUANG HỌC ......................................................21
3.1.1 M

hi n ƣ ng .....................................................................................21
3.1.2 Cơ ở h h ........................................................................................21
3.1.2.1 Đ nh
ph n .........................................................................21
3.1.2.2 Đ nh
h
ánh áng ..........................................................21
3.1.2.3 Hi n ƣ ng ph n
n phần .....................................................22
3.1.2.4 S
ền ánh áng ng
i ƣờng h ng ng nh ề
quang h .................................................................................................23
3.1.3 Gi i h h .................................................................................................23
3.2 HIỆN TƢ NG O NH SA MẠC ...............................................................24
3.2.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................24
3.2.2 Cơ ở h h ........................................................................................25
3.2.3 Gi i h h .................................................................................................25
3.3 HIỆN TƢ NG B NG LAI TI N Đ O .......................................................27
3.3.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................27
3.3.2 Cơ ở h h ........................................................................................27
3.3.3 Gi i h h .................................................................................................28
3.3.4 M
n iể
i ái ........................................................................28
3.4 HIỆN TƢ NG M T TR NG C QUẦNG .................................................29
3.4.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................29

3.4.2 Cơ ở h h ........................................................................................29


3.4.3 Gi i h h .................................................................................................31
3.5 HIỆN TƢ NG MÀU S C BẦU TR I ........................................................32
3.5.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................32
3.5.2 Cơ ở h h ........................................................................................33
3.5.2.1 Lý h ế h
...........................................................................33
3.5.2.2 Lý h ế án .............................................................................34
3.5.2.3 Sóng ánh sang ................................................................................36
3.5.3 Gi i h h .................................................................................................36
3.5.4 M
n iể
i ái ........................................................................38
3.6 HIỆN TƢ NG ÁNH SÁNG Đ N T Đ U ................................................38
3.6.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................38
3.6.2 Cơ ở h h ........................................................................................38
3.6.3 Gi i h h .................................................................................................38
3.7 HIỆN TƢ NG HOÀNG H N VÀ B NH MINH ........................................39
3.7.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................39
3.7.2 Cơ ở h h ........................................................................................39
3.7.3 Gi i h h .................................................................................................39
3.8 HIỆN TƢ NG CÁC V SAO NH P NHÁ ...............................................40
3.8.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................40
3.8.2 Cơ ở h h ........................................................................................40

3.8.3 Gi i h h .................................................................................................40
3.9 HIỆN TƢ NG CẦU V NG .........................................................................42
3.9.1 M
hi n ƣ ng .....................................................................................42
3.9.2 Cơ ở h h ........................................................................................42
3.9.3 Gi i h h .................................................................................................42
3.9.4 M
n iể
i ái ........................................................................44
3.1 HIỆN TƢ NG NH T THỰC – NGU ỆT THỰC ....................................44
3.1 .1 M
hi n ƣ ng ...................................................................................44
3.1 .2 Cơ ở h h ......................................................................................45
3.1 .3 Gi i h h ...............................................................................................45
3.1 .4 M
n iể
i ái ......................................................................48
Phần
T LU N.............................................................................................................49

TÀI LIỆU THAM H O..................................................................................... 50


P

N MỞ Đ U

1. LÝ DO C ỌN ĐỀ TÀI
H ng ng y khi t th
t h i nh s ng n y

m us

ym

nt

u

v mu n v ng hi n t

h ng khi

s

n h t n nh th n o? T i s o khi
ng k

nh minh v ho ng h n

húng t kh ng
nhiên r i khi

n nh n
mọi

n l y nh ng ti n ng m p v y

i u nh

u v ng

t

ti s ng n o t Mặt Tr i th
n sẽ “

trong th giới N kh ng hỉ

ng

ù
Do

sẽ g y

n t ơng t

n ho húng t nh n th y m

T nh ng th i r t x x

i

ho tới ng y n y

im t
C thể
nh

với th giới v ti n

n

n ho húng t t
on

l nh kho họ tri t gi ngh sĩ h y tu sĩ
, tôi họn ề t i nghiên
s t m

u về “Ánh s ng” V t i tin h

s y mê ối với nh ng ng

ph ơng ti n th ng tin

i húng

s ph m V t lí n o trong húng t
s ng khi qu

m i tr

V th

n tr

i yêu t m hiểu về nh s ng

ều hiểu h t về

ng - l ph n ki n th

ặ

i tl

u về nh s ng hi n n y trên

n h t ngu n gố

t

sinh viên

ng truyền ủ ti

qu n trọng trong h ơng tr nh V t Lí THPT

i t ng h p ki n th

về

thu

u th ng tin về nh s ng v m t số hi n t

h nh nh nh t Cũng th ng qu
nh

rằng ề t i n y ũng

r t nhiều tuy nhiên kh ng ph i i trong

i lu n văn n y nh m t

Ánh s ng; giúp
lu n ủ

iển”

nh s ng lu n mê hoặ trí tu

n sinh viên huyên ng nh V t Lí Nh ng t i li u nghiên

gặp m t

s ng

ủ s sống Dù l t nhiên h y nh n t o

s ng ho phép húng t kh ng hỉ ng m nh n th giới m
uy n

huy n g sẽ x y r ? T t

s sống trên h nh tinh n y sẽ hẳng thể n o t n t i n

khẳng ịnh rằng: “Ánh s ng l ngu n gố
h

m u x nh m y m u

n u nh Trái Đ t th n yêu ủ

ịnh ủ t i ũng nh t t

lẽ th t ơn gi n khi

nh s ng t l i th y

u tr i

V m t ng y n o

khi n o t

y lu n n y giúp

tính ơ

n ủ

ng nh s ng t th

n i t thêm về u

ng
tr nh

họ về v n ề n y: li u rằng nh s ng l h t nh Newton qu quy t

h y l s ng nh Huyghens Young v Fresnel khẳng ịnh V o th kỉ XVIII Young ã
h ng minh rằng s thêm nh s ng v o nh s ng
gi i thí h

n u nh s ng
ng t năng l

n

ng tối

iều n y hỉ

n h t s ng Th nh ng v o th kỉ th XX Einstein

gi i thí h “hi u ng qu ng i n” ã
h t n y m t “l

thể ẫn

thể
ể

tr l i qu n ni m nh s ng l h t nh ng g n ho

ng” ý t

ng

Trang 1

Pl n k

r tr ớ

V y nh s ng


l s ng h y h t Muốn i t

húng t hãy ùng gi nh p

nhé! B n sẽ tr l i th n o n u nh m t họ tr

ủ

u

n (h y

tr nh lu n ăng thẳng y

t k i) h i

n rằng: “T i s o

u tr i l i x nh nh ng m y th l i m u tr ng? C u v ng l g v khi n o th t
s t

n rõ nh t? ” Ph n h i trong uốn tiểu lu n sẽ giúp

ng

on ng

i ã

r i kh m ph v

n tr l i

uh i

ng v sẽ hinh phụ thiên nhiên t ơi ẹp n y T vi
y gi

húng t

ã hinh phụ

n ọ m t v i ph t minh ủ

on ng

u

p

uối ùng l

s u

ề

hu nh qu ng Ti p theo l sơ l
qu

ủ vi

“khu h

ngu n t n ; v vi

n nh s ng nh n t o v
về ph t minh r L zer

i” nh s ng nh n th y
on ng

is

Bằng l o
ph t hi n r

nh s ng Trong ph n

ũng sẽ ố g ng giới thi u với
hinh phụ l

thể qu n

i

on ủ

t

húng t i
u ằng

ng

ng i n v

èn

ơ họ l

ng t ; k t

với v số nh ng ng ụng kho họ

t

ụng nh s ng ể v n huyển th ng tin v k t nối nh n

lo i
D

trên vi

t m ki m nh ng t li u

liên qu n về nh s ng trên internet s h

vô tuy n truyền h nh v truyền th nh; ũng nh s
t or

s n ph m nghiên

M TS

HI N T

í h ho

n ọ

2. MỤC ĐÍC

ố gằng t m t i ph n tí h t i hi vọng sẽ

u kho họ m ng tên “T M HI U V

NG ÁNH SÁNG X Y R

o

TRONG T

ÁNH SÁNG V

NHI N” th t s h y v

CỦA ĐỀ TÀI

T m hiểu nh s ng v m t số hi n t
Dùng ki n th

về qu ng họ

ã họ

ng qu ng họ

trong t nhiên

ể gi i thí h nh s ng v

hi n t

ng qu ng

họ x i r trong t nhiên

3. GIỚI

ẠN CỦA ĐỀ TÀI

T m hiểu về nh s ng
Gi i thí h
mặt trăng
s m

qu ng

hi n t

ng qu ng họ trong t nhiên:

ng l i tiên

o ho ng h n v

v s o nh p nh y o nh qu ng họ

nh minh

nh s ng t

4. P ƢƠNG P ÁP VÀ P ƢƠNG TIỆN T ỰC
4.1 P ƢƠNG P ÁP
Ph ơng ph p qu n s t
Trang 2

u v ng nh t th -nguy t th
u tr i
u

IỆN

m u x nh o nh


Ph ơng ph p t ng h p t i li u.

4.2 P ƢƠNG TIỆN T ỰC
C

t i li u liên qu n

IỆN

n ềt i

M ng internet

5. CÁC BƢỚC T ỰC
Nh n ề t i X

ịnh mụ tiêu ủ

T m t i li u liên qu n
X y

ng ề

ềt i

n ềt i

ơng lu n văn

Vi t lu n văn ( tr o
B o

IỆN

i với GVHD v

hỉnh s )

o lu n văn

Trang 3


P
Chƣơng 1: ÁN
T

IC

1.1 ÁN

SÁNG DƢỚI SỰ

SÁNG ĐƢ C NGƢ I C

l

vị th n kh

ng t

ng ủ

ng n y ng

C

ix

ng th n í n o

t p tụ kh

ã

nh u nên

h t khét Ng

n m ng
ng

i nh mới i t

i nh

i nh kh

khi n ho lũ qu

n ng ố r t ng

ng kh

m ủ ng

i mẹ

em làm thay công vi
em hi u s ng v o

ng

l

th m thi t hơn s t

ph n xét Nghĩ l i t nh

ủ

on Th

thiên th n Ng

n êm Vi

hi u s ng giúp ho v n v t

ng h y

ng s ng

ng

m én m ng v s hơi

m ủ 2 nh em

nh ho ng

quy t ịnh ho Ng

i nh sẽ hi u s ng v o

n nh s ng ủ ng
ng y rằm th ng

i

n ng y v ng

i

thể t m

ng

i mẹ v

ọn qu

i em th l i qu y u v s

l

Ánh
ã ị

i em mới ph t s ng ể soi rọi v n v t
i nh xong vi

th ng

u u n v nhớ th ơng nh u Th y
Trang 4

i mẹ

i nh v ng

thể tr nh kh i s săn u i v l ng h nh ủ

Nh ng 2 nh em kh ng thể gặp nh u v khi ng

hính v th họ th

m t

i nh

nh t i nghi p ủ 2 nh em èn

n y nhằm giúp ho 2 nh em

s ng khi n ho v n v t ị kh l i
n ki n nên hỉ

gi n ủ ng

i nh l m n ng

n th n o ũng kh ng

thiên th n th y ho n

nh ho 2

em g i m nh ị lũ qu ăn thịt

th m thi t trên ỉnh núi phí Đ ng t ng y n y qu

ù thèm m u

i nh C

huy n n y lên ho th

lũ qu hút

ví ụ nh m u

y:

y ối xung qu ng h y xém n ớ m t ng

ng y kh

vi

l

ng

tí h ể gi i thí h về nh s ng l do th n t o r

u u n tr ớ tin

khi n ho

t nh

i v họ tin v o m t l

i V

N

u truy n
ới

khi n

on ng

i t gọi n l th n Do m i n ớ

“ Nh gi m ng tin
Qu

on ng

sống ủ

T EO DU T M

nh u

ngƣ i Vi

truy n

ĐẠI GI I T ÍC

ng tối lu n g ng liền với u

gi i thí h theo s t
t or L

I U BI T CỦA CON NGƢ I

ĐẠI

Ánh s ng v

Th

N N I DUNG

i em

t

ul m

2 ều ho n th nh tốt


ng vi

ủ m nh nên th

ng y nghỉ ủ h i ng

ng

i ể họ

ho họ thêm 2 ng y Nh t th

v Nguy t th

giống nh

thể gặp nh u ”

Th ng qu m u truy n n y ng

i t

ũng ể gi i thí h hi n t

ng “Nh t th

v

Nguy t th ”
*Thần Ra
Th n R
iC p

x

n gọi l R - mun l vị th n mặt tr i ủ th nh Heliopolis

Trong khu lăng m

nguyên) ng
t

h y
i phụ n

u u

ủ N ho ng

ẹp nh t trong lị h s

h nh tr nh i ng ng

u ng xuống Th n l i trên hi

ới th i

i C p Nefert ri (Th kỉ 14 tr ớ C ng

iC p

u tr i trên hi

ghi “C m i s ng m i th n R l i
thuyền ủ m nh V khi m n êm

thuyền i v o ị ngụ tối tăm”

*Thần Freyr
Trong th n tho i B
qu nh Th n lu n
thiêng

Âu Freyr l vị th n ủ s thịnh v

ng v sinh s i n y n

nh h o qu ng ủ mặt tr i hi u s ng Th n Freyr l vu

xung

ủ vùng

t

lfheim quê h ơng ủ lo i Elf (tiên) T ơng truyền th n Freyr s h u m t hi

thuyền

thể g p l i

v m t

xe kéo

v o túi khi kh ng ùng

i m t on l n r ng

n m t th nh g ơm th n

thể t

nh

l ng ằng v ng

Thần Helios
Trong th n tho i Hy L p Helios hính l vị th n hi n th n ủ
u ủ

t

ng th n Helios

s ng mặt tr i r ng rỡ - m t iểu t
C n nhiều về
tính ng ỡng kh
ho

l

l

vị th n v

eo m t v ơng mi n s ng t

ng ủ t

Nh ng nh n hung o l

l

ng siêu nhiên l m r nên

ng tr ng ho h ng ngh n ti

o v thống nh t

h gi i thí h nh s ng ủ

n

nh s ng mặt tr i Trên

h

nền văn minh ũng nh

hiểu i t về nh s ng nên mọi ng
th

úng m ng

ns

văn h

nh ng ũng kh ng ít mê tín qu n iểm s i tr i g y h u qu kh ng tốt ho on ng
ã

n
hi n t

s t m hiểu v gi i thí h theo kho họ

i

riêng

i Qu

i n h ng l m rõ về nh s ng t

u

ng nh s ng x i r nh th n o?

1.2 ÁNH SÁNG TRONG CON M T NGƢ I C
- Empédocle (kho ng 490 - 435 TCN) l t
Trang 5

gi

ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI

ủ lý thuy t về thị gi

x x

nh t


Liên qu n

n nh s ng Empé o le ho rằng m t truyền

ngo i S

ĩ

lý thuy t về

on m t

h

v t; nh s ng

ti thị gi

n y m t ph n l

“l ” Theo Empé o le

n i theo hiều ng

“ti thị gi ”
o niềm tin

l i t v t

nm t
với “l ” trong m t ủ Empé o le

tho t r th giới ên ngo i Leu ipe ho rằng th giới thị gi
h t thị gi

l m t tr i nghi m thụ

n gi n ho rằng

nh s ng kh ng i theo m t hiều t m t tới

- Leucippe (kho ng 460-370 TCN): tr i ng
th

n th giới ên

ng D ới t

n với húng t v

ng ủ

nh s ng

o nh – sẽ t h kh i ề mặt ủ v t nh

ơ thể v

i

trên họ thuy t nguyên t

tr ng

Ông h p nh n ốn m u ơ
m u kh

với Empé o le Démo rite kh ng g n
nguyên t

cho
quan kh

h nh

ng kh

- Nh v y thị gi
ph t r l

l

n th n

n gặp ti
ủ n

S u

ng

ng

i

l k t qu

ủ s t ng h p ủ

ph ng thẳng r phí tr ớ

h t o v t ph t r
n

u Ti

ới t

h tn y h

ho

ụng ủ

m u (v

ặ tính gi

v t
v o h ng siêu h nh Mặt Tr i l
qu tr nh

on

sung ho nh u M t

n khi gặp ề mặt ủ m t v t;
nh s ng xung qu nh v k t h p với

th ng tin về t nh tr ng ủ v t m u s

hùm s ng o l i ể truyền

ủ Pl ton l m t tri t gi thu

th giới Ý ni m ủ Pl ton Liên qu n

húng t kh ng nh n th y trong
ề mặt

v k t

n thị gi

tr

ng ph i t

ng th i ng ũng l
ristolte

t kho t

i theo ng lý thuy t n y kh ng gi i thí h
ng tối Ông ũng

v t ể i v o m t ng

u

n m t nh ng th ng tin n y

i nh n ụ thể hơn v kinh nghi m hơn về hi n th

“ti thị gi ” ủ Empé o le
tho t r t

n ho ốn nguyên tố m g n

m với nh s ng l m t ơ qu n g n hặt nh t với Mặt Tr i

- Aristolte (384-322 TCN) họ tr
nhiên

p nh lụ v

k t h p với nh s ng xung qu nh ể t o th nh m t hùm s ng uy nh t

Chùm sáng n y
hùm s ng

t h kh i

n ủ Empé o le – en
m u th

nh u Theo Démo rite

nh mùi v vị) kh ng hi n h u trong

i Thi n v m t nh y

gọi l

m u ơ

-Platon (428-347 TCN): Ở Pl ton nh s ng thu
ủ

ủ m t on r n l t x

qu n iểm ủ Démo rite về nh s ng v thị gi

v v ng-x nh nh ng thêm v o

n u Kh

ei onlon

n m t húng t

-Démocrite (460-370 TCN):
ều

về

h nh nh về

v t qu nh t – m Leu ippe ặt ho m t tên riêng ằng ti ng Hy L p l
nghĩ l

o

qu n ni m ủ Pl ton về

i qu n s t Theo ng s tri gi

Trang 6

t is o
v t

h t

th

hi n kh ng ph i th ng qu

ũng giống nh s p ti p nh n
s t h y v ng
h nh

ng

u n ủ

ã t o nên hi

huyển

m u kh

ng v t h t m
nhẫn

ng …

trong m t m i tr

ng

húng lên

tr n h i m u ơ

nt

ũng

n trong suốt:

qu n

thể
l tr

ng về m u s

iểu hi n

n t o th nh

t ngu n t s h
ng h p

i h t

n: en v tr ng T t

nn yv

tr n 2 m u ơ

m u kh

gi

nhẫn nh ng kh ng t ớ m t ủ n

Nh v y m t ti p nh n

y ng gi i thí h s h

ng g p ủ “nhi t” C

ng ủ

ristolte ho rằng t n t i h i m u ơ

t ngu n t s h

trung gi n”

hi

i nt

“ph m h t
m u kh

tr n gi

m un u

s

en v tr ng

hoặ

m ủ

nh ho ng h n
-Euclide (kho ng 300 TCN): ng ã ùng to n họ
nhiên Eu li e

r tiên ề về t p h p

ủ n l t m ủ m tv
n y v nh
y

ể p ụng ho

“ti thị gi ” h

ng ã gi i thí h

ng t

trong m t h nh n n m

y l ph m vi nh n th y ủ m t Nh

tính to n h nh họ

hi n t

ỉnh

tiên ề mặt n n thị gi

t is o

y

x tr ng l i nh hơn

g n
-Claude Ptolémée (kho ng 100-178): Ptolémée ho rằng m t

ph t v

l m y thu: m t ph t r

Ptolémée ũng
m t

mép nơi
n ph i

ùng

m tt ph p

lớn nh t

hi ti t nhoè m hơn Theo ng “mặt n n thị gi ”
thêm nh s ng ên ngo i ể

xung qu nh Ánh s ng ên ngo i n y
thí h t i s o húng t kh ng nh n

kh i ph t s ho t
hỉ t ơng t

khú x ) Ông ũng l ng

trong

on ng

i Ông ã vẽ

nh nh M t kh ng

u tiên miêu t
m u kh

ng ủ n

ng

r
n

Chẳng h n khi

với v t y n u

nh s ng

ng m nh Điều n y gi i

nh s ng khi n ph n x trên m t ề mặt
ng n y s ng m i tr
m uh

nh u trên m t

n nh n th y s h
Trang 7

tr n

ng kh

( ịnh lu t

tr n với nh u nh th n o trong
nh xe s u

ủ th i gi n ể ph n i t t ng m u m t m

ị tr n v o nh u Ngo i r

n

ng tối

i h ớng khi i t m i tr
i

m t ontinuum

n th n n kh ng ủ;

ng m nh th t ơng t

- Ptolémée ũng suy nghĩ về h nh tr ng ủ
( ịnh lu t ph n x ) h y

h

ng ho rằng

m t nh n th y rõ nh t nh ng gi m

“mặt n n thị gi ” quét lên ề mặt ủ m t v t n

m t ủ

với Eu li e

“ti thị gi ” t h i t m

trung t m t i

l m y

n h t với nh s ng v m u s

r tiên ề về “mặt n n thị gi ” nh ng kh

mặt n n n y kh ng h
ti

“ti thị gi ”

ng th i v

m u

qu y

nh xe th t

hỉ nh n th y

m un y

n

thể l k t qu

ủ


kho ng

h: m t

tr nh ghép

m u s ng nh n t x

thể ho n t

- Claude Galien (130-200) ùng với Hippo r te l h i
Ông l m t g ơng mặt lớn g p ph n ph t triển
m t số qu n ni m ủ
kh ng khí

ristolte:

o qu nh t

hịu m t i n

l m ho kh ng khí i n
ên ngo i i v o m t

Chúng l n truyền theo

lh zen

ng k t h p ủ linh khí thị gi

i l m ho m t nh n th y
ng ý với qu n iểm ủ

h kh ng ph i ng

t

ng về s t n x

l

hỉ m t tỉ l nh

ủ

“ ng th ” phi v t h t) v

ti ph t r t t t
ph t r

m us

ũng

ristolte rằng nh s ng

n

ti s ng th t s t n t i

m u

hùm ti s ng l n t

húng i v o m t húng t Ở

theo t t

y lh zen ã

i

nh Trong

r ý

s h huyên lu n về nh s ng v

qu n ni m ủ

ristote về nh s ng v m u s

(vốn

qu n ni m ủ

lh zen (m u s

i

truyền

iểm ủ v t) Theo B on mọi v t ph ng theo
ig

thu

tinh h t ủ n m

ng thẳng về t t

ng gọi l “lo i” Chẳng h n Mặt tr i

“lo i” s ng
- Francesco Maria Grimaldi (1618-1663): Ông ã t m r ph ơng th

s ng th 4 ng i 3 ph ơng th

tr ớ

ã t m th y l theo

m t mặt phẳng nh g ơng hẳng h n v
th

nh s ng

nh s ng

ng ã ố g ng t ng h p

h ớng m t

C

v

ng thẳng Khi nh s ng xung qu nh h m v o m t v t liền ị v t

-Rober Bacon (1214-1292) ng
m us

i

l thủy tinh thể

l i Theo ng

n y ph n x t m i iểm trên ề mặt ủ m t v t
h ớng v

i nh t th i C

ng về nh s ng G lien ã l y l i

i Theo G lien trung t m ủ thị gi

-Alhazen (965-1040):
t

ới nh h

ýt

sỹ vĩ

ng về m u xám.

th 4

l nhiễu x

nh s ng Nghiên

-Nh ng qu n iểm n y v
sung ho nh u t
í n về nh s ng

ằng khú x khi th y
un y ủ

ng

nh ng m u thuẫn kh ng

h nh th nh nh ng qu n iểm
n

ng thẳng

hé m

Trang 8

truyền nh

ằng ph n x trên

i m i tr

ng Ph ơng

ng ố v o năm 1665
gi i quy t nh ng l i

u tiên về nh s ng. Và nh ng th k s u


Chƣơng

:N

NG T ÀN

SÁNG T

T

2.1 T

XVII-XVIII

TỰU CỦA CON NGƢ I VỀ ÁN

VII Đ N T

2.1.1Christiaan Huygens (1629-1695)
Theo Huygens

nh s ng kh ng thể

tới m t Nh v t lý họ ng
nh s ng nh m t xung

t ngu n t s

i H L n n y ũng

ng l n truyền t

gi n ũng giống nh s ng

ị h huyển

h t ủ v t s ng

qu n iểm ủ Des rtes ho rằng

th i Theo ng nh s ng l n truyền trong kh ng

sinh r khi t ném m t viên

xuống o n sẽ truyền trên

kh p mặt n ớ
* Ánh s ng theo qu n iểm ủ Huygens:
Huygens

trên kh i ni m nh s ng l s ng: S ng nh s ng truyền trong kh ng gi n

qu trung gi n ête m t h t í n kh ng trọng l

ng t n t i nh m t th

kh ng khí v kh ng gi n nh v y m s ng nh s ng
ho ho t t
h t

v

nh ng h t kh
n huyển

ti p xú với n m

thể v h nh trong

thể truyền huyển
n ho t t

ng kh ng nh ng

nh ng h t kh

ti p xú với

ng ủ n

H nh 2 1 s ng v mặt s ng Huygens
Cơ h truyền s ng: Theo Huygens m t ngu n s ng
C

h t n y truyền rung

ng ủ

húng tới

t m t i m i m t h t rung n y V số

s ng
Trang 9

h t ête ên
un y

o g m v số
nh

ới

truyền i v

ng

h t rung
s ng
n kính t

ng
u
ụng


ủ

húng tăng

húng

n theo th i gi n Chúng h ng h p lên nh u v

g n ngu n s ng gi m

s ng s ng

n khi

ng tr nên trơn v

iểu hi n h n

n ủ

s ng truyền r x ngu n s ng C ng x ngu n

ều ặn hơn

Tính h t ủ s ng nh s ng: Ánh s ng truyền nh nh hơn r t nhiều so với m th nh
iều m mọi ng

i

thể nh n th y khi tr i

nghe th y ti ng s m Huygens gi i thí h s
l h lớn về

ng gi

ng ủ m i tr

ng trong suốt Huygens th

m t h t ête l ng y l p t

mềm hơn v truyền

ng h u nh t
n sẽ

rung

ng gi i thí h
Hi n t

hênh l h lớn về v n tố n y l

o

hênh

kh ng khí v ête V n tố l n truyền ủ m t s ng tăng theo

húng truyền mọi nhiễu

*T

gi ng t nh n th y hớp sớm hơn nhiều khi

nh n rằng

th i Chỉ

truyền s ng

h t ête

n m t s rung nhẹ
u ên ki Ng

l i

nm

u ên n y ủ
h t kh ng khí

ng h m hơn r t nhiều

hi n t

ng nh s u

ng ph n x : Thuy t s ng xem ngu n s ng ph t r

theo mọi h ớng Khi h m lên g ơng
ph n h i tr l i t o r m t nh

ng v r n

s ng nh s ng tr i r

s ng ị ph n x theo g

tới nh ng với m i s ng

o ng

h nh 2 2 S ng ph n x
Hi n t

ng khú x

nh s ng: Huygens ho rằng v n tố

k tỉ l nghị h với hi t su t ủ n
v n tố

Nh v y v n tố

nh s ng trong n ớ

Trang 10

ủ

nh s ng trong m t h t

t

nh s ng trong kh ng khí lớn hơn


H nh 2 3 S ng khú x

ti

Khi m t hùm nh s ng truyền gi

h i m i tr

ị khú x ( i h ớng) M t ph n nh

ủ m i

th h i tr ớ khi ph n
qu m i tr

lú n y truyền

kh

u s ng g

nh u th

ph i h m

n truyền trong m i tr

hùm

n m i tr

n mặt ph n giới Ph n n y sẽ

ng h m hơn o hi t su t ủ m i tr

n l i ủ s ng vẫn

h i tố

hi t su t kh

t

ng th h i

ng
u i
o

ng th nh t Do mặt s ng

nh u nên n sẽ uốn ong v o m i tr

ng th h i

o

l m

ng

n y

i h ớng truyền.

Thuy t
V

u s ng ti n

ng th h i sẽ huyển

hơn trong khi ph n
th y

nl i ủ

ng

s ng

ủ

Huyghens

h

gi i

thí h

ể n i lên qu n iểm ủ m nh năm 1960 Huyghen

HỌC”

yl

ng tr nh

hi n

t

ng ố “GIÁO TR NH QU NG

u tiên về lý thuy t s ng ánh sáng.

2.1.2 Sir Isaac Newton (1643-1727):
Ánh s ng l h t i t nh
trong m i tr
Ông

ng

é

ph t r t

v t ph t s ng v

y theo

ng thẳng

ng h t

gi thuy t s ng nh s ng v n u nh s ng

trong nh ng iều ki n nh nh u

n h t s ng nh

m th nh th

húng t sẽ ph i nh n th y nh s ng giống nh nghe th y

âm thanh.
T

ơs

ng gi i thí h

hi n t

ng nh s u:

Nguyên nh n t o r m u s : o kí h th ớ
gi

tím

h t lớn hơn g y r

m gi

ủ

về m u h m v

Trang 11

h t C

h t nh nh t t o r

m

ti p tụ nh v y h t m u

sẽ


l lớn nh t B i v t n t i

ym u ơ

nh u Nh v y s t ng gi

ủ

quy ịnh

khách quan
Gi i thí h
v

y gi

Hi n t

húng t về

i kí h th ớ

m ul

ủ

l i t o r m t h nh
kh

ủ

o ng

qu

th y

n v n tố
m i tr

ng khú x : o t
ng

nh s ng trong m i tr

l

o húng sẽ truyền theo

ng thẳng

n h i trong hùm s ng khi v
ủ

hút

h mv

húng trong hùm s ng ị

o

h t ị n y lên

nh s ng

ng ph n x h t

ụng ủ mặt ph n giới lên h t nh s ng l m ho h t

ị gãy khú

m ặ hơn sẽ ị

u

v o

(h nh vẽ) N u ề mặt qu g ghề th

nh u k t qu l l m t n x

i h ớng truyền v

v o m i tr

iểu thị hủ qu n ủ m t hi n th

nh u nên tr t t

H nh 2 4 Hi n t
Hi n t

y lo i kí h th ớ kh

h t

h t nh s ng nh ng h t m n u ể t

ng ph n x : o s ph n x

nhiều g

h t ph i

ịnh lu t ph n x khú x v nhiễu x Newton ã

h t ị n y lên t nh ng iểm kh
ng

n nên

mặt ph n
ph n t m i tr

h gi
ng

h i m i tr

ng V

hút v v n tố sẽ tăng lên ẫn

ng n ớ h y thủy tinh l i lớn hơn v n tố

ng khí

H nh 2 5 Hi n t

Trang 12

nh s ng i

ng khú x h t

nh s ng trong


T ns

nh s ng qu lăng kính: ng

r gi thuy t ho rằng trên ề mặt ủ m t v t

trong suốt (nh lăng kính hẳng h n) t n t i m t vùng r t m ng
kéo

ti s ng v o ên trong n

m t m i tr
hơn

h t m u tím

t

ụng ể

o húng nh hơn sẽ ị hút

ng ặ hơn kh ng khí (nh thủy tinh hẳng h n) m nh hơn so với

m u

m u

V v y

m tl

t

h t m u tím ị l h kh i

Nh v y Newton ã gi i thí h

h ớng kh

nh u

nh u trong

i ùng m t m i tr

m i tr

Hi n t

t is o

ng trong suốt kh

ng tối h nh họ

h t lớn

u ủ n nhiều hơn

hùm ơn s

kh

h t

nh u l i ị l h
ị l h h ớng kh

nh u
o

m tl

y

t

ụng

y

h t nh

ủ m tv t

Tuy thuy t h t ủ Newton ã
i t ũng o hính ng th

n

ng v t i s o m t hùm ơn s

ng nhiễu x : ng gi i thí h l

s ng v o trong

ng i

i

s

h p nh n r ng rãi nh ng m t thí nghi m ặ

hi n ã khi n húng t ph i suy nghĩ

Khi Newton ặt m t th u kính phẳng l i lên trên m t t m thủy tinh (với mặt phẳng
ng
t

lên trên) v

hi u s ng t t

ằng nh s ng ơn s

ng qu ng họ mới r t l Nhiều v ng tr n

Newton”) xu t hi n
thí h

v n en l vùng

nh s ng
khi
V

n
o

gọi l “
th

n xen gi

ủ

gọi l

Nh ng l m th n o

th u kính

“

“v n tr n

v n en v v n m u Ho n to n t nhiên Newton gi i

lú

th

ng l i ặt r m t gi thuy t mới
ès” H t

ng t m (ng y n y

nh s ng ị th u kính ph n x v

truyền qu
ề mặt

ng ã ph t hi n r m t hi n

ès” truyền qu th

v nm ul

thể gi i thí h

ph n x

lú

m t h t nh s ng

th

truyền qu ?

ng ho rằng m i h t nh s ng
ễ

ng truyền qu

vùng

nh t

m t tính h t
“

ès” ph n x

ễ ph n x

Rõ r ng gi thuy t n y ủ Newton
thêm m t lí thuy t mới n
thuy t h t ủ Newton

r l i l m n y sinh thêm v n ề khi

ể gi i thí h

i tính h t gọi l “

n phỉ

ès” n y Nh v y th lí

ho n to n h p lí h y kh ng?

S h i sinh ủ lý thuy t s ng nh s ng:
* S u khi quyển “Optiks” ủ Newton
u

tr nh lu n về

n h t ủ

xu t

n năm 1704 suốt th k XVIII ã iễn ra

nh s ng với h i qu n iểm tr i ng
Trang 13

nh u: qu n iểm ho

rằng

n h t nh s ng l s ng v qu n iểm ho rằng

n h t nh s ng l h t Suốt th k

n y lý thuy t h t nh s ng ủ Newton ã l n t tuy t ối lý thuy t s ng ánh sáng mà
Huygens ề xu t Lý thuy t s ng nh s ng h u nh kh ng
ủ Newton v nh ng h n h
thí h

hi n t

số

p tới

i uy tín qu lớn

ủ lý thuy t s ng nh s ng m Huygens

r kh ng gi i

ng gi o tho v nhiễu x

nh s ng Do

ề

lý thuy t h t ã

nh v t lý trong th k n y h p nh n Tuy nhiên vẫn

m t (v

n i hống l i qu n iểm h t ủ Newton trong th k XVIII m t iều
n y kh ng ph i o m t nh v t lý theo qu n iểm s ng
ng

tuy t

i

uy nh t) ti ng

t ng v ti ng n i

t lên m l

ủ m t nh to n họ

i Thụy Sĩ Leonh r Euler
2.1.3 Leonhard Euler (1707 – 1783)
Nh to n họ Thụy Sĩ sinh

B le Năm 1746 Euler xu t

mới về nh s ng v m u s ” Qu
nh s ng l s ng ằng
ph ơng th

v

l n truyền ủ

m th nh “

th nh v

h

ph m “M t lý thuy t

uốn s h n y Euler ã ph t triển qu n ni m ho rằng

v o s t ơng t gi
húng Qu

m ts h ih

nt

nh s ng v

ng ã ti n

t ơng t gi

n vi

m th nh

t ơng t h

nguyên nh n v

nh s ng v nh v y lý thuy t m th nh h

ặ

i t l về

gi

nh s ng

tính h t kh

ủ

m

h n sẽ l m s ng t r t nhiều lý

thuy t nh s ng”
M t trong nh ng iểm ti n
m tm u ủ

nh s ng

trong qu n ni m s ng ủ Euler l

ặ tr ng

im t

ớ s ng nh t ịnh t

h i ỉnh hoặ h i hõm liên ti p ủ s ng h nh sin v
Euler l

ng

i

u tiên g n k t

kh i ni m

ng ho rằng: m i
l kho ng

h gi

i m t t n số nh t ịnh Nh v y
ớ

s ng v

t n số với m u s

* Th k XVIII khép l i qu n ni m nh s ng l s ng vẫn h m n i với hỉ m t ti ng n i
o v thuy t s ng ủ Euler Tuy h
ti n

so với

gố

m us

úng

tiền ối

i ng ã

m tr ớ

y ủ nh ng lu n iểm ủ Euler ã thể hi n s
r m t

Newton lẫn Huygens ều kh ng thể

n B ớ s ng th k XIX húng t sẽ
ủ lý thuy t s ng nh s ng Ở n

lĩnh v

qu ng họ t ơng t nh

th k H i nh n v t

h gi i thí h h p nh n

u

về ngu n

m t

h gi i thí h

h ng ki n s h i sinh v ph t triển v

u th k n y ã iễn r m t u

h m ng trong

h m ng ủ Coperni v G lilée tr ớ

v i tr to lớn ho u

và Augustin Fresnel.
Trang 14

t

g n

h m ng trong qu ng họ l Thom s Young

2.2 T

K XIX

B ớ s ng th k XIX húng t sẽ
ủ lý thuy t nh s ng

n

v

qu ng họ t ơng t nh

k

h i nh n v t

h ng ki n s h i sinh v ph t triển v

u TK n y ã iễn r m t u
u

h m ng trong trong lĩnh

h m ng ủ Coperni v G lilée tr ớ

v i tr to lớn ho u

t

g n

th

h m ng trong qu ng họ l Thom s Yuong v

Augustin Fresnel.
2.2.1Thomas Young (1773 – 18 9), ngƣ i Anh
1779

ng

t

u

tr nh i gi i quy t hi n t
hính

ng l

1801

ng

i

ớ lên s n kh u ủ

ng nhiễu x
u tiên s

t

ng ã t m r hi n t
ụng thu t ng

ng ã giới thi u m t thí nghi m ơ

nghi m h i khe Thí nghi m n y ủ
ng

u huy n truyền k về nh s ng Trong qu
ng gi o tho

“gi o tho ” trong kho

n về nh s ng th

ng ã g y m t s ng

họ

gọi l thí
il n

u tiên

y hính l hi n

ng gi o tho

nh s ng

ng ã t m r m t ịnh lu t ơn gi n v t ng qu t ủ hi n t ọng gi o tho l :

Khi nh s ng ủ

ùng m t ngu n s ng truyền

nh s ng sẽ m nh nh t t i nh ng iểm m hi u
in o

ng tối

ũng

nh s ng

H nh 2 6 Hi n t
1802

ng

nhiên lớn

i t nh n th y khi thêm nh s ng v o nh s ng th sẽ ho r
ng gi o tho

nh s ng v

”
Trang 15

nm tt

ằng h i on

ng i ằng

ng kh

nh u

i số nguyên ủ m t “


Lý thuy t ủ Young mặ
ã kh ng

nhiều ng

ù ã gi i thí h

ng nh n s

tl

hi n t

nghiên

nh s ng nh ng

ng ph n

nh s ng o M lus t m r

ủ thuy t s ng nh s ng trong v n ề n y song ng

n i rằng: “khi ph t triển m t lý thuy t kho họ
v iv n ề h

ng gi o tho

i hú ý Ngo i r thuy t s ng nh s ng ủ Young ũng v p ph i

m t kh khăn khi kh ng thể gi i thí h
năm 1808 Young

hi n t

i khi

ph i ti n lên v g t s ng m t ên

gi i quy t với hy vọng rằng húng sẽ

gi i quy t trong nh ng

u s u n y”

2.2.2Augustin Fresnel (1788 – 18 7), ngƣ i Pháp.
Ông l sinh viên tr

ng Đ i họ B h kho P ris s u khi họ xong tr

Fresnel huyển s ng họ tr
mê th
Đã

s

ủ Fresnel

ng nh n

ng kỹ s C u

ng Mặ

ù v y nh s ng mới l niềm

ng ã ùng nh ng lú r nh r i ể gi i mã

n h t s ng ủ

ím t ủ

nh s ng qu thí nghi m về gi o tho m

( ùng h i g ơng phẳng ặt l h nh u m t g

ng B h kho

g n ằng 1800 th

ng

m

nh s ng

ng ã t

ố trí

gọi l h i g ơng

Fresnel).
1817 Vi n h n l m Kho họ P ris ph t
với hy vọng m t i

sẽ gi i thí h

hi n t

ng u

ng tr nh ủ Fresnel trong

ti t hi n t

nh s ng

gi nh hi n th ng trong u
- Fresnel ũng l ng
ng hi n t
u

u ng y

ph i

ùng

ng ph n

gi i thí h hi n t
h kh

s ng ọ Nh

h hính x

ù

u tiên theo tr

ng ph i s ng nh s ng ã gi i thí h th nh
i

o v lý thuy t s ng ph i r t

Thom s Young B i n u oi nh s ng l s ng giống nh
hi u ng trong khi kh ng thể t m r hi n t
ng n y Fresnel ã

n h t s ng nh ng húng kh
i

m th nh th

ng ph n

r m t l i gi i m ng tính

h i

s ng m Để

h m ng: mặ

ù

m

nh u về mặt phẳng

o

ng

u tiên ho rằng nh s ng l s ng ng ng h kh ng ph i

ng trên qu n iểm mới n y Fresnel ã x y

nh s ng trong m i tr

hi

o v lý thuy t s ng nh s ng nh ng Fresnel ã xu t

nh s ng ã khi n ho nh ng ng

Fresnel l ng

v

thi

i

thanh và ánh sáng ều
N i

gi i thí h m t

n năm

trên gi thi t rằng nh s ng l m t s ng trong ête v

tu n theo nguyên lý gi o tho Mặ
s

ng nhiễu x

ng ằng lý thuy t h t Tuy nhiên

1818 họ ã nh n
ng nhiễu x

thi gi i thí h hi n t

ng l ỡng hi t

Trang 16

ng

lý thuy t về s ph n


Nh ng
p
th

ng tr nh ủ Young v Fresnel ã giúp ho lý thuy t s ng h i sinh v tr nên

o lý thuy t h t vốn
nghi m

th

ng v ng

i uy tín ủ Newton Ngo i r

hi n s u khi h i ng m t ã khẳng ịnh s

nh ng ằng h ng

úng

n ủ lý thuy t

sóng ánh sáng.
Nh ng k t qu th

nghi m n y ã g p ph n qu n trọng ho s th ng l i ủ lý

thuy t s ng nh s ng
- Năm 1849 Fize u th
ph p răng

hi n phép o v n tố

nh s ng ng y trên mặt

:

H nh 2 7 Đo v n tố

nh s ng

K t qu l : C=312 000 km/s
- Năm 1850 Fou ult ùng ụng ụ g ơng qu y:

H nh 2 8 Dụng ụ g ơng qu y
Trang 17

t ằng ph ơng


Đ
tố

ng i ủ

nh s ng trong ụng ụ ủ Fou ult ủ ng n ể ùng trong

nh s ng trong

m i tr

ng kh

phép o

ngo i kh ng khí Ông ph t hi n th y tố

nh

s ng trong n ớ hoặ trong thủy tinh hỉ kho ng 2/3 gi trị ủ n trong kh ng khí
Nh v y, k t qu
v n tố

ủ 2 thí nghi m trên ho th y tr i ng

với k t qu

nh s ng trong kh ng khí lớn hơn v n tố

Nh ng thí nghi m ủ Young v Fresnel ã h ng t
Fresnel ã khẳng ịnh m t

h h

p

n vi

ng ủ

y

n violin – vốn ũng l s ng ng ng –

t n t i h i ph ơng

o

tr i s ng ph i) t ơng ng với h i ph n
theo ph ơng thẳng

nh s ng m t

h

nh s ng trong m i tr
n h t s ng ủ

nh s ng Đặ

i t

ng ủ s ng nh s ng ( ng so s nh với

ủ

thể

o

ng t

thể

u

theo ph ơng ng ng
r

m h nh s ng

húng t ph i rẽ s ng lĩnh v

tên tu i ủ J mes Clerk M xwell (1831 – 1879) nh v t lý ng
h n phối gi

o

ới lên trên hoặ t

nh s ng: m t ph n

ng Tuy nhiên ể

y ủ gọn g ng th

tiên ph t hi n r “ nh s ng hính l

ng n ớ .

nị h rằng nh s ng l s ng ng ng Trong lý thuy t ủ

ng ã ề

v m t ph n

ủ Newton ho rằng

i

i n t g n liền với
nh

ng l ng

i

u

i nv t ”

. T
Tuy nhiên t

thể th y qu n ni m “h t nh s ng” o Einstein

ni m tr ớ

y ủ Newton

Newton m

nh ng thu

kh ng ph i l nh ng h t ơ họ

tính riêng ủ n

Einstein ã ho n to n gi i thí h
“Hi u ng qu ng i n” n y l

H Compton ng

nh s ng n y

3 thí nghi m ủ m nh về hi u ng qu ng i n Chính
ng tr nh ã m ng

ủng ố

i h ng minh

ố lí thuy t v t h t v năng l

i
photon

ng

l hi u ng Compton Đ l hi n t

n ho Einstein gi i th
i vẫn th

ng l m t

ng No el h

ng

thể ho n

thí nghi m ủ nh v t lí ng
xung l

ng m t yêu

i ho nh u hi u ng

ng x y r khi Compton nghiên

i gr phit (th n h ) Trong thí nghi m ủ m nh

hùm ti X

i s ng l i qu m t khối gr phit

hùm ti khu h t n
ng với

ng t

hơn 10 năm trong th p niên 1920 lí thuy t ủ Einstein về tính h t h t ủ

nh s ng m t l n n

t n x ) ti X

với qu n

ơn gi n nh qu n ni m ủ

Nh v o gi thuy t về l

kh ng ph i l “Thuy t t ơng ối hẹp” nh nhiều ng
S u

r l kh

i s ng l

m tg

hùm ti

khu h t n j nh m y qu ng ph

n m t v h ng với
Trang 18

u

i Mĩ

rthur

n thi t ể ủng
s un y

gọi

u s khu h t n (h y

ng nh n th y khi ho m t
ị khu h t n Khi kh o s t
ng

i t th y ngo i v h

i s ng l’ lớn hơn l Compton ã gi i thí h


hi n t

ng n y ằng s v

photon nh m t h t

t

photon với ele tron ủ

tính ơ họ N u th

kh ng thể gi i thí h
v s

h m gi
hi n t

h t khu h t n trong

nh n nh s ng

ng ã x y r

ụng thuy t photon ủ Einstein th

n h t s ng th Compton sẽ

hỉ khi h p nh n nh s ng
ng mới

ng

n h th t

thể gi i thí h

trọn vẹn hi n

ng
Nh v y ho
n h t ủ
thể ễ

truyền ủ

n

u th kỉ th 20 t n t i m t

u h i ặt r

nh s ng l s ng h y h t Tr ớ khi hi n t
ng tin h

hi n t

nh s ng nh gi o tho nhiễu x …Tuy nhiên ho
i sẽ kh ng thể lí gi i

nh kho họ :

ng qu ng i n xu t hi n on ng

rằng nh s ng l s ng i n t với

s ng nh s ng on ng

ho

ho

n

ng liên qu n

ng n y on ng

nh s ng th

hi n t

ng về s t ơng t

giống h t D ới s
ủ

p n ho

h t l s ng h y h t?

Victor- e Broglie ho rằng t t
ti ng

gi

i sẽ ph i h p nh n qu n iểm h t photon ủ Einstein V y

Cùng kho ng th i gi n nghiên
v

ns

u th kỉ 20 với lí thuy t

nh s ng v v t h t nh hi u ng qu ng i n hi u ng Compton… Để
nh ng hi n t

i

v t h tv

x

ều

nh ng tính h t v

hỉ ẫn ủ M x Pl n k De Broglie ã ngo i suy

Einstein liên h

E = mc2 = hf Trong

u ủ Compton m t nh kho họ ng

khối l

:E l năng l

ng với năng l

ng

ng ủ h t m l khối l

h

i Ph p Louis
giống sóng
ng th

n i

lu n hằng số Pl n k:

ng

l v n tố

nh s ng h là

hằng số Pl n k v f l t n số
C ng tr nh ủ De Broglie liên h t n số ủ m t s ng với năng l
ủ m t h t m ng tính ơ s trong s ph t triển ủ m t lĩnh v
gi i thí h
l

n h tv

giống s ng v

giống h t ủ

ng v khối l

ng

mới uối ùng sẽ ùng ể

nh s ng Đ

hính l ng nh ơ họ

ng t
Qu

t th y v n ề ặt r

tr nh h p gi

th kỉ 20 khi t m hiểu về nh s ng kh ng ph i l s

h i qu n iểm ể x

ịnh qu n iểm n o úng m l i l s thống nh t

húng l i trong m t lí thuy t mới Ng y n y húng t

ng nh n nh s ng

– h t H i tính h t n y ùng t n t i trong m t thể thống nh t l
ủ hi n t

ng kh o s t

n h tn yh y

coi sóng và h t l h i tính phụ nh u ủ
nh ng liên h

n h t ki

nh s ng Gi

ủ

nh s ng v tùy iều ki n

nh s ng

hi n r T

h i mặt s ng v h t ủ

tính thống nh t h kh ng ho n to n l h i mặt
Trang 19

l ỡng tính s ng
thể

nh s ng

l p với nh u Cho

n


u th kỉ 20 vi
m t

h

th

nh n s k t h p h i

o qu t

ặ tính ủ

n h t s ng v h t ã giúp on ng

nh s ng Ánh s ng kh ng l s ng v

h t n i nh s ng l l ỡng tính s ng – h t th
s ng nh m t ối t

h t

ng mới trong v t lí họ m

h t Qu n iểm n y ã th

s khép l i nh ng u

tr nh lu n về

h y h t Nhi m vụ ủ v t lí họ về nh s ng l t m hiểu về
n y v hơn th n
suy r ng r

ối t
ho

i

p

n nh

giống s ng v

giống

n h t nh s ng l s ng
n h tv

ng “l ỡng tính s ng-h t” kh ng hỉ t n t i

h t v t h t nh t

ũng hẳng l

nh kho họ muốn ề

n h t ủ n v

ùng ặ

i t

nh s ng m

n

ã i t trong lí thuy t ủ De Broglie

Trang 20

i hiểu


Chƣơng : M T S

IỆN TƢ NG ÁN

IỆN TƢ NG

3.1

.1.1 M

O N

iển nh n r x th
lên nh ng

ỌC”

hi n ƣ ng

V o ng y hè n ng n
thuyền h n

QUANG

SÁNG TRONG TỰ N I N

ng th

o hoặ
nh t

khi t
ng

ng y

i trên iển m tr i lặng gi

ng th y trên

lặng gi hoặ khi

ng trên

u tr i hi n lên nh ng h nh nh ủ nh ng on

ng ủ m t ng i nh

phí x xăm Thê nh ng khi gi n i

t nhiên ị i n m t

T i s o l i sinh r hi n t

ng

? Chúng t sẽ l m rõ iều

trên ơ s lý thuy t

sau:

.1. Cơ

h

Định lu t ph n x v

h
ịnh lu t khú x :

H nh 3.1: s ph n x v khú x
Th

nghi m ã x

trong suốt

ng tính v

nh s ng

ịnh rằng m t ti s ng SI khi tới mặt ph n

h h i m i tr

ng

ẳng h ớng th ti s ng ị t h th nh h i ti : ti ph n x IR1 v ti

khú x IR2 húng t tu n theo ịnh lu t s u:
3.1.
Ti ph n x nằm trong mặt phẳng tới (mặt phẳng h

ti tới v ti ph p tuy n vẽ t

iểm tới)
G

ph n x

ằng g

tới i=i’ (1)

3.1.
Đ nh

:

Ti khú x nằm trong mặt phẳng tới v ti

Trang 21

ủ g

tới v g

khú x l số kh ng

i