Bài Giảng Ký Sinh Trùng Hình Thể Một Số Loài Giun Sán

Mục tiêu :
1. Mô tả đặc điểm hình thể và nhận dạng một số
loài giun,sán.
2. Mô tả đặc điểm hình thể và nhận dạng một số
loài đơn bào.
3. Mô tả được đặc điểm hình thể chung của các tiết
túc y học đã học.



- Chiều dài: Con đực 15-17cm. Con cái: 20-25cm.
- Màu sắc: Màu trắng sữa hay hơi hồng.
- Thân tròn, 2 đầu hơi nhọn, không phân đốt, có lớp vỏ
kitin bao bọc bên ngoài.
- Miệng có 3 môi phát triển để hút thức ăn và 1 ống tiêu
hóa .
- Con đực đuôi cong về phía bụng, có 2 gai sinh dục .
- Con cái đuôi thẳng có đoạn thắt 1/3 trước cơ thể.


Ankylostoma duodenale

Giống nhau

Necator americanus

Cấu tạo: gần giống nhau, giun móc lớn hơn giun mỏ.
Chiều dài: 9-11mm, thân tròn, 2 đầu nhọn.
- Màu sắc: màu trắng sữa.
- Con đực nhỏ hơn con cái; Con cái đuôi thẳng
-Giun móc hình chữ C

-Giun mỏ hình chữ S
-Đầu có bao miệng phình ra, -Bao miệng phình ra có 2 răng
2 cặp vòng móc sắc bén để
sắc bén.
bám chắc vào niêm mạc ruột.

Khác nhau

Con đực: sườn lưng chia 2
nhánh, mỗi nhánh chẻ ba, 2
gai sinh dục xòe ra.

Giun mỏ đực: sườn lưng ở túi
giao hợp chia 2 nhánh từ chân
sườn mỗi nhánh chẻ hai, 2 gai
sinh dục song song với nhau.



Đầu và đuôi giun móc

Đầu và đuôi giun mỏ






Màu hồng nhạt, thân chia làm hai phần: phần đầu mảnh dài như sợi tóc;
phần đuôi ngắn và to chiếm 3/5 thân.

- Con đực dài 30-40mm, đuôi cong, cuối đuôi có một gai sinh dục.
- Con cái dài 30-50 mm, đuôi thẳng


Giun màu trắng, hai đầu nhọn, miệng
gồm 3 môi.
 Phần cuối thực quản có ụ phình.
 Giun cái dài 9 -12mm, giun đực dài
3-5mm.
 Đuôi giun cái dài và nhọn, lỗ sinh dục
cái ở 1/2 trước của thân. Đuôi giun đực
cong và gập về phía bụng, cuối đuôi thường
có gai sinh dục lòi ra ngoài



Đặc điểm
Miệng
Ấu trùng
giai đoạn 1
Rhabditiform

Ấu trùng giun lươn

Hở, bao miệng dài

Hở, bao miệng ngắn

Nhọn

Nhọn

Phình hình quả lê

Phình hình quả lê

Di động

Chậm

Nhanh

Hình dáng

Mập

Mảnh

Sau 24 – 48 giờ

Có ngay trong phân

Kín

Kín

Nhọn

Chẻ hai

Đuôi
Thực quản

Có trong phân
Ấu trùng

Miệng

giai đoạn 3

Đuôi

Filariform

Ấu trùng giun móc

Thực quản

Hình trụ chiếm 1/4 thân Hình trụ chiếm 1/2 thân









. Sán dây lợn (Toenia solium)




- Sán dây lợn dài từ 2-3m có
khi tới 8m, khoảng từ 8001000 đốt. Đầu gần như hình
4 góc, chiều ngang là 1mm,
có bộ phận nhô ra và 2 vòng
móc gồm 25 - 30 móc, bốn
hấp khẩu tròn, cổ ngắn và
mảnh.
- Lỗ sinh dục của đốt sán
chạy ra cạnh đốt và trên các
đốt những lỗ sinh dục xen kẻ
tương đều cả 2 bên. Những
đốt già ở cuối thân thường
rụng từng 5 - 6 đốt liền nhau
rồi theo phân ra ngoài.

Sán dây bò (Toenia saginata)




- Sán dây bò dài 4-10 m, đầu có
4 hấp khẩu và không có vòng
móc.
- Đốt sán già không rụng từng
đốt rời nhau ra và có khả năng
tự động bò ra ngoài ống tiêu
hoá, rơi ra quần áo hoặc giường

chiếu






- Là một bọc tròn hay bầu dục, có đường kính 0,7 0,8cm; chiều dài 1,5cm.
- Bên trong chứa đầu sán non có 4 đĩa hút và 2 hàng
móc nằm trong môi trường lỏng, màu trắng đục.


Đặc điểm chung của ngành
Đơn bào

Phân loại Đơn bào






Entamoeba histolytica

Entamoeba coli


Đặc điểm

E. histolytica

E. coli

Thể hoạt
động lớn

23-45µm
Hoạt động chân giả mạnh,
NSC có chứa hồng cầu, nhân
thể chính tâm.

20-50µm
Hoạt động chân giả
yếu, không chứa hồng
cầu,nhân thể lệch tâm.

Thể hoạt
động bé

18-20µm
Hoạt động chân giả yếu,
chưa ăn hồng cầu,nhân thể
chính tâm

13-35µm
Hoạt động chân giả
yếu, chưa ăn hồng
cầu,nhân thể lệch tâm

Thể bào

nang

10-15µm
Có 1-4 nhân, nhân thể chính
tâm, NST hình gậy

15-20µm
Có 1-8 nhân, nhân thể
lệch tâm, NST mảnh