Tự kỷ là một loại khuyết tật do rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động não bộ. Tự kỷ có
thể xuất hiện không phân biệt giới tính, chủng tộc, giàu nghèo và địa vị xã hội. Hiện nay tự kỷ được coi là
căn bệnh của thời đại.
Tỷ lệ trẻ em bị tự kỷ tăng nhanh tại Mỹ
Theo công bố của Cơ quan y tế và sức khỏe của Mỹ, báo cáo điều tra mới nhất cảnh báo về tỷ lệ trẻ em
của nước này bị bệnh tự kỷ đang tăng khá nhanh, đặc biệt từ năm 2007.
Những trẻ em bị bệnh tự kỷ thường có khó khăn trong hoạt động giao tiếp xã hội, phản xạ chậm và có hạn
chế trong việc hòa nhập với bạn bè cùng lứa trong lớp học.
Báo cáo điều tra của Trung tâm Thống kê y tế quốc gia (NCHS) thuộc Trung tâm Kiểm soát và ngăn chặn
dịch bệnh (CDC) cho biết, đến năm 2012, trung bình cứ 50 trẻ em Mỹ ở độ tuổi từ 6-17 có một trẻ bị
bệnh tự kỷ ở các mức độ khác nhau.
Những trẻ em bị bệnh tự kỷ thường có khó khăn trong hoạt động giao tiếp xã hội, phản xạ chậm và có hạn
chế trong việc hòa nhập với bạn bè cùng lứa trong lớp học (Ảnh: Internet)
Theo báo cáo cách đây 5 năm của CDC, tỷ lệ này tăng mạnh từ mức trung bình 1/88 và cao hơn rất nhiều
so với thời kỳ 2000-2002 khi tỷ lệ trẻ em mắc chứng tự kỷ mới chỉ ở mức 1/150. Trong đó, số những trẻ
em tự kỷ, tỷ lệ bé trai cao gấp hơn 4 lần so với bé gái.
Theo các nhà khoa học, một nguyên nhân khách quan dẫn tới tỷ lệ trẻ em tự kỷ tăng 6 là do thiết bị y tế
chẩn đoán và phát hiện bệnh tự kỷ ngày càng hiệu quả hơn.
Theo kết quả nghiên cứu trước đây, những bà mẹ ở độ tuổi ngoài 40 tuổi sinh con có tỷ lệ mắc chứng tự
kỷ 50% so với những người mẹ ngoài 20 tuổi trong khi tỷ lệ sinh con bị bệnh tự kỷ ở các ông bố ngoài 40
tuổi là 36%.
Việt Nam: Số trẻ tự kỷ tăng nhanh
Tại hội thảo “Chăm sóc và giáo dục trẻ tự kỷ: Thực trạng và triển vọng” mới đây, PGS - .TS Nguyễn Thị
Hoàng Yến - Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết, tuy chưa có số liệu cụ thể,
nhưng nhiều bằng chứng cho thấy, tỷ lệ trẻ em mắc hội chứng tự kỷ ở Việt Nam đang tăng nhanh.
Theo số liệu từ khoa Phục hồi chức năng (Bệnh viện Nhi Trung Ương), năm 2000 số trẻ tự kỷ tăng 122%
so với năm trước, nhưng đến năm 2007 lại tăng đến 268%. Điều đang lo ngại là kiến thức của cha mẹ về
việc chăm sóc trẻ tự kỷ cũng rất hạn chế.
Trẻ tự kỷ có cơ hội phát triển bình thường nếu phát hiện sớm
Theo các chuyên gia, nếu trẻ tự kỷ được can thiệp sớm trước 2 tuổi, cơ hội phát triển bình thường và hòa
nhập với cộng đồng của trẻ là rất lớn (đến 80%), sau 2 tuổi hiệu quả can thiệp chỉ còn được 50% và giảm
dần khi phát hiện bệnh muộn hơn nữa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trẻ tự kỷ được chẩn đoán bệnh khá
muộn, gần một nửa trường hợp phát hiện bệnh sau 3 tuổi.
Theo bác sĩ Nguyễn Mai Hương, Phó trưởng Khoa tâm bệnh (Bệnh viện Nhi Trung ương), tự kỷ là căn
bệnh không thể chữa khỏi nhưng lại cần điều trị lâu dài để tránh những hậu quả đáng tiếc khi trẻ lớn lên.
Thời gian gần đây số trẻ đến khám bệnh tự kỷ gia tăng đáng kể. Một trong những nguyên nhân dẫn tới
tình trạng này là do cha mẹ đã đọc được thông tin về bệnh nên quan tâm và đưa trẻ đi khám khi thấy biểu
hiện nghi ngờ của bệnh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều trẻ được đưa đến khám khi bệnh đã nặng, ảnh hưởng
nhiều đến cuộc sống của trẻ và gia đình.
Bác sĩ Hương cho biết những dấu hiệu của bệnh tự kỷ thường có thể phát hiện từ khi trẻ 7-8 tháng tuổi.
Tuy nhiên, cần ít nhất 6 tháng khám, bao gồm các công đoạn như khai thác kỹ tình trạng và những biểu
hiện của trẻ từ lúc mới sinh, theo dõi trẻ, thực hiện các bài test và khám kỹ nhiều lần thì bác sĩ mới có thể
đưa ra.
Hiện nay bệnh tự kỷ chưa có phương pháp nào chữa khỏi mà chỉ có thuốc điều trị rối loạn đi kèm như
tăng động, hung tính, động kinh. Việc điều trị cho trẻ tự kỷ mang ý nghĩa nâng đỡ, giúp trẻ đa dạng hóa
kỹ năng, tự chăm sóc bản thân và dễ hòa nhập hơn. Bác sĩ cũng có thể can thiệp sớm bằng những trị liệu
hành vi, dạy ngôn ngữ và giao tiếp, trị liệu vận động và điều hòa cảm giác, tự phục vụ, chơi tương tác, kỹ
năng xã hội, tư vấn gia đình.
Các chuyên gia khuyến cáo, trẻ tự kỷ có kết quả tốt nếu được can thiệp bởi các chuyên gia với tần suất và
sự tập trung cao. Nhưng cha mẹ có thể học được cách can thiệp và đạt kết quả tốt hơn bởi họ có thể can
thiệp với cường độ thường xuyên hơn. Đặc biệt, cha mẹ và các thành viên trong gia đình là những người
nhận thấy khi nào cần biện pháp can thiệp mới. Trường học ở nhà cũng là nơi tốt để thực hiện can thiệp.
Dấu hiệu nhận biết sớm trẻ tự kỉ
Trẻ từ 0- 6 tháng: Trẻ mắc tự kỷ là thờ ơ với âm thanh, hành vi bất thường như khó ngủ, khóc nhiều, đau
quặn bụng do đầy hơi, khó chịu không lý do, không chú ý hoặc tập trung, ít hoặc không nhìn vào mặt
người đang nói chuyện.
Trẻ từ 6 đến 12 tháng: Trẻ phát triển các hành vi bất thường như chơi một mình, chơi với các ngón tay và
bàn tay ở trước mặt, sử dụng đồ vật một cách bất thường như gãi, cào hay cọ xát, không phát âm hoặc rất
ít...
Trẻ trên 12 tháng: 5 dấu hiệu để nhận biết trẻ tự kỷ là mất hoặc không đáp ứng với âm thanh; không có kỹ
năng giao tiếp bằng mắt, cử chỉ chân tay, biểu lộ cảm xúc; không hoặc ít phát ra âm thanh; không hoặc
khó có khả năng chơi nhóm và thậm chí tự đánh mình, đánh người khác...".