Sáng kiến kinh nghiệm quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

ĐÀO
TẠOlượng
DUYgiáo
HẢIdục ở trường THCS
Sáng kiến kinh nghiệm:PHỊNG
Quản lý GIÁO
chunDỤC
mơnVÀ
nâng
cao chất
TRƯỜNG THCS CHUYÊN NỘI
_________________________________

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
QUẢN LÝ CHUYÊN MÔN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
Ở TRƯỜNG THCS

Họ và tên: Bùi Minh Tuấn
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị: THCS Chuyên Nội

Bùi Minh Tuấn

________________________________
Chuyên Nội, tháng 04 năm 2015

1

Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

A. PHẦN MỞ ĐẦU:
I. Lý do chọn đề tài:
Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hố đất nước và hội
nhập Quốc tế, nguồn lực con người có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành
công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trị nhiệm vụ
quan trọng trong việc xây dựng thế hệ người Việt Nam mới có tri thức, phẩm chất
đạo đức tốt, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế của đất nước. Để đáp ứng được vai
trị nhiệm vụ quan trọng đó, giáo dục cần có bước chuyển mạnh mẽ, phải đổi mới,
trước hết là đổi mới quản lý, đổi mới phương pháp dạy học, đồng thời tích cực thực
hiện các cuộc vận động của ngun bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân: “Nói khơng
với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, “Dân chủ – Kỷ cương
– Tình thương – Trách nhiệm”, “Mỗi thầy cô là một tấm gương sáng về đạo đức,
tự học và sáng tạo”. Thực hiện chỉ thị số 40/2008/CT - BGDĐT của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực”.
Thực hiện tốt các cuộc vận động, chỉ thị của ngành chính là để nâng cao
chất lượng giáo dục. Nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những hoạt động
cần thiết với người làm nghề dạy học. Nâng cao chất lượng dạy học chính là để đào
tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào việc thực hiện nghị quyết
Trung ương II - khóaVIII của Đảng. Giáo dục và Đào tạo trở thành nhân tố quyết
định vị thế của mỗi quốc gia và sự thành đạt của mỗi con người trong cuộc sống.
Hoạt động chuyên môn của trường là thực hiện hầu hết các nhiệm vụ
trọng tâm của năm học, hoạt động chun mơn có tốt, có mạnh thì chất lượng giáo
dục của nhà trường mới cao, chất lượng giáo dục của một trường là thước đo năng
lực quản lý của Ban giám hiệu nhà trường và trình độ, năng lực giảng dạy của giáo
viên trường đó. Xong thực tế trong những năm qua chất lượng dạy và học của
trường có cao nhưng chưa ổn định, cịn nhiều bất cập. Bởi tác động mặt xấu của
thời kì hội nhập, của mạng Intenet. Những mặt xấu của xã hội đã ảnh hưởng không

nhỏ đến những học sinh thiếu động cơ thái độ học tập dẫn đến kết quả học tập yếu,
kém, bỏ học (Thể hiện qua kết quả xếp loại hai mặt cuối năm học của nhà trường).
Là Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn ở trường trung học cơ sở, tôi
luôn suy nghĩ, trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là những
trường đại trà như trường chúng tôi. Qua nhiều năm làm công tác chuyên môn tại
trường trung học cơ sở Chuyên Ngoại, tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm
trong quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường trung học cơ sở.
Thực hiện chủ đề năm học “Tiếp tục đổi mới quản lý nâng cao chất lượng giáo
dục”, tôi chọn đề tài “Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở
trường THCS Chuyên Ngoại”.
II. Mục đích và phương pháp:
Bùi Minh Tuấn

2


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

1. Mục đích nghiên cứu:
Qua q trình phân tích, nghiên cứu, thu thập thơng tin về hoạt động
chuyên môn tại trường THCS Chuyên Ngoại. Tôi muốn rút ra một số kinh nghiệm
trong công tác quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS.
2. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp trò chuyện: Tiến hành trong quá trình giảng dạy, các buổi
sinh hoạt chun mơn, qua trị chuyện với giáo viên và học sinh, trao đổi trong
BGH.
- Phương pháp đọc sách và tài liệu tham khảo: Phương pháp này được
tiến hành trước và trong quá trình nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu khách quan: Được tiến hành trong suốt quá
trình nghiên cứu.

- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Qua quá trình làm việc, trò chuyện,
thực tế, nghiên cứu sản phẩm hoạt động.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
1. Cán bộ giáo viên học sinh trường THCS Chuyên Ngoại.
2. Công tác phát triển số lượng và duy trì sĩ số, chất lượng đại trà và chất
mũi nhọn của trường THCS Chuyên Ngoại trong thời gian từ ngày thành lập trường
đến nay.
B. PHẦN NỘI DUNG:
I. Cơ sở lý luận:
1. Trên cơ sở nghiên cứu thực tế
2. Tên cơ sở các khái niệm, chức năng, nội dung, yêu cầu, nguyên tắc
quản lý giáo dục.
1.1. Các khái niệm về quản lý giáo dục:
1.1.1. Khái niệm về quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục là công việc rất
quan trọng trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực, nhằm chuẩn bị đầy đủ kiến
thức, kỹ năng để trở thành người công dân tốt sau này. Quản lý giáo dục là sự tác
động có ý thức của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý, nhằm đưa hoạt động sư
phạm của hệ thống giáo dục đạt hiệu quả cao nhất. Quản lý giáo dục ở trường
THCS được thực hiện trong phạm vi xác định của một đơn vị giáo dục nhà trường
và thực hiện nhiệm vụ giáo dục.
1.1.2. Khái niệm về giáo dục: Giáo dục là hoạt động hướng tới con người,
bằng những biện pháp hướng tới truyền thụ: Tri thức và khái niệm, kỹ năng và lối
sống, tư tưởng và đạo đức. Từ đó hình thành năng lực, phẩm chất, nhân cách, phù
hợp với mục đích, mục tiêu, hoạt động lao động, sản xuất và lối sống xã hội.
Bùi Minh Tuấn

3


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

1.1.3. Quản lý chuyên môn: Là hoạt động của chuyên môn nhằm tập hợp,
tổ chức, huy động tối đa các nguồn lực để nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục.
2. Nội dung của quản lý chuyên môn:
- Nắm vững nhiệm vụ trọng tâm của năm học để xây dựng kế hoạch
chuyên môn. Kế hoạch năm, kế hoạch học kỳ, kế hoạch học tháng, kế hoạch tuần
phù hợp với đặc điểm tình hình của trường của địa phương, thực hiện và chỉ đạo
thực hiện kế hoạch.
- Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp phát triển số lượng và duy trì sĩ số.
- Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp nâng cao chất lượng đại trà.
- Xây dựng chỉ tiêu và biện pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn.
- Xây dựng kế hoạch, thực hiện và chỉ đạo thực hiện kiểm tra đánh giá.
3. Yêu cầu của việc quản lý chuyên môn:
- Nắm được cơ sở lý luận, thực tiễn của công tác chuyên môn trong nhà
trường.
- Hiểu rõ nhiệm vụ năm học và các thông tư hướng dẫn thực hiện năm
học, các phương pháp giáo dục, chương trình giáo dục THCS để tổ chức dạy, học
có hiệu quả nhất.
- Biết huy động, xây dựng và phát triển mạnh mẽ các nguồn lực của nhà
trường, cộng đồng, xã hội để nâng cao chất lượng giáo dục.
4. Nguyên tắc quản lý chuyên môn:
Quản lý chuyên mơn dựa trên các ngun tắc sau:
- Ngun tắc chính trị xã hội: Tính đảng, tính giai cấp, sự kết hợp Nhà
nước - Nhân dân; tập trung dân chủ; pháp chế xã hội chủ nghĩa.
- Nguyên tắc tổ chức quản lý giáo dục: Sự thống nhất của hệ thống các bộ
phận; kết hợp lãnh đạo tập thể trách nhiệm cá nhân.
- Nguyên tắc về hoạt động quản lý giáo dục: kết hợp hài hồ các lợi ích;
chun mơn hố; sử dụng các phương pháp giáo dục.
II. Thực trạng:

1. Thuận lợi – Khó khăn:
1.1. Thuận lợi:
- Phần lớn nhân dân địa phương có truyền thống hiếu học, chính quyền
địa phương có sự quan tâm đến công tác dạy và học, trong nhà trường, đa số phụ
huynh học sinh có tâm nguyện đầu tư cho con em học tốt nên đã tạo mọi điều kiện
tốt nhất để con em được đến trường.
Bùi Minh Tuấn

4


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

- Trường có đội ngũ giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình, năng động và sáng tạo
và đặc biệt rất có tình cảm và đạo đức nghề nghiệp; u nghề mến trẻ, tận tình với
cơng tác chun mơn và sẵn sàng hồn thành mọi nhiệm vụ được giao, tích cực
tham gia vào các hoạt động xã hội tại địa phương.
- Học sinh phần lớn ngoan ngỗn, lễ phép, chăm chỉ học tập, có hồi bão
và lí tưởng sống, kính thầy, yêu bạn, chấp hành tốt nội quy của nhà trường đề ra.
1.2. Khó khăn:
- Trường cách xa trung tâm huyện, dân cư phần lớn là người Ê Đê. Nhân
dân chủ yếu sống bằng nghề nông, đời sống một số gia đình cịn gặp nhiều khó
khăn, do đó việc quan tâm đến việc học tập của con em bị hạn chế dẫn đến ảnh
hưởng không nhỏ đến việc đầu tư thời gian, vật chất, tinh thần cho con em học tập,
nên ảnh hưởng phần nào đến kết quả học tập và rèn luyện của một số học sinh và
kết quả phấn đấu của nhà trường.
- Đội ngũ giáo viên tuy rất nhiệt tình, nhưng chất lượng giáo viên không
đồng đều, đa số giáo viên trẻ nên kinh nghiệm giảng dạy phần nào cịn hạn
chế.
2. Thành cơng – Hạn chế:

2.1. Thành công:
Những năm gần đây chất lượng giáo dục của trường THCS Chuyên
Ngoại luôn đạt kết quả cao và tương đối ổn định.
2.2. Hạn chế:
Học sinh học lực yếu kém, học sinh nghỉ học dài ngày và học sinh bỏ học
tuy đã giảm nhưng vẫn còn.
Sự phối hợp giữa ba mơi trường (Gia đình, nhà trường, xã hội) còn chưa
đồng bộ.
3. Mặt mạnh – Mặt yếu:
3.1. Mặt mạnh:
Tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết, đa số cán bộ, giáo viên, cơng nhân
viên tự giác tích cực, thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn. Đa số học sinh
chăm ngoan, ham học hỏi, phụ huynh đồng tình ủng hộ, chính quyền địa phương
quan tâm.
3.2. Mặt yếu:
Cịn có một vài giáo viên năng lực chun mơn cịn hạn chế, khả năng
truyền thụ và thuyết phục chưa cao. Một số học sinh học yếu chưa có cố gắng
trong học tập.
4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:
Bùi Minh Tuấn

5


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

Trường làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, được nhân dân đồng thuận,
tự nguyện đóng góp xây dựng cơ sở vật chất xây dựng trường. Công tác tuyên
truyền giáo dục tư tưởng được chú trọng, BGH gương mẫu, kiểm tra động viên
nhắc nhở kịp thời, giáo viên nhiệt tình có ý thức phấn đấu vươn lên.

Đa số học sinh có ý thức học tập tốt. Bên cạnh đó trường tơi cũng khơng
tránh khỏi tác động của mặt xấu xã hội (Game, bi-da, ...).
II. Các biện pháp quản lý nâng cao chất lượng giáo dục:
1. Mục tiêu của các giải pháp, biện pháp:
*Kết quả khảo sát ba năm trước khi đổi mới quản lý chuyên môn:
Chất lượng và kết quả
học tập (%)

Năm học

Tỉ lệ tốt nghiệp
cấp học (%)

Giỏi

Khá

TB

Yếu

Giỏi

Khá

TB

2009 - 2010

5,28

38,69

55,3

0,25

6,08

33,04

60,88

2010 - 2011

5,8

34,3

57,4

1,8

6,2

32,1

61,7

2011 - 2012

6,5

38,3

52,4

1,25

6,38

32,98

60,64

2. Nội dung và cách thức thực hiện các biện pháp, giải pháp:
2.1. Các biện pháp giáo dục đạo đức tưởng cho học sinh:
Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã dạy: “Có tài mà khơng có đức là người
vơ dụng”. Giáo dục đạo đức cho học sinh là vô cùng quan trọng đối với học sinh ở
bậc THCS. Các em đang ở tuổi quá độ chưa ý thức được hành vi, việc làm của
mình, thích gì làm nấy, ham chơi, đua địi, ... Nếu giáo dục đạo đức khơng tốt thì
các mục tiêu giáo dục khác bị hạn chế. Xác định được tầm quan trọng của việc giáo
dục đạo đức cho các em nên BGH nhà trường đặc biệt quan tâm.
Với mục đích giáo dục đạo đức làm cho các em chăm ngoan, chấp hành
tốt nội quy, quy định của nhà trường, biết vâng lời cha mẹ, thầy cô giáo, đi học
đúng giờ, chuyên cần đầy đủ; sống có kỷ cương, nề nếp.
Bằng các phương pháp:
- Tác động vào nhận thức tình cảm: Đàm thoại, tranh luận, kể chuyện,
giảng giải, khuyên răn.
- Tổ chức các hoạt động thực tiễn: Giao việc, rèn luyện, tập thói quen, ....

- Kích thích tình cảm và hành vi: Thi đua, nêu gương, khen thưởng, trách
phạt...
- Gắn kết các hoạt động trên lớp và ngoài giờ lên lớp.
Bùi Minh Tuấn

6


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

- CB – GV - CNV phải làm gương cho học sinh về mọi mặt: Giao tiếp,
ứng xử, lời nói, việc làm,...
2.2. Các biện pháp phát triển số lượng và duy trì sĩ số:
Trường ở vùng nông thôn, dân chủ yếu làm nghề nông thì cơng tác phát triển
và duy trì sĩ số là vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo
dục. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác phát triển số lượng và duy
trì sĩ số BGH nhà trường đặc biệt quan tâm đến vấn đề này và đề ra nhiều
biện pháp để phát triển số lượng và duy trì sĩ số cụ thể như sau:
2.2.1. Biện pháp phát triển số lượng:
Hàng năm vào đầu tháng 7 sau khi nhận được kế hoạch tuyển sinh của
PGD&ĐT. Nhà trường lên kế hoạch, gửi thông báo tuyển sinh về các thôn, đồng
thời phân công giáo viên xuống các thôn tuyên truyền vận động phụ huynh có con
em đã hồn thành chương trình tiểu học, mang hồ sơ của con em về trường nhập
học. Huy động hết số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học vào lớp 6. Chính
vì vậy mà năm nào nhà trường cũng đạt và vượt kế hoạch tuyển sinh của phịng đề
ra.
2.2.2. Biện pháp duy trì sĩ số:
Cơng tác duy trì sĩ số là cơng tác hết sức quan trọng, có ảnh hưởng lớn
đến chất lượng hai mặt. Nhà trường đã áp dụng nhiều biện pháp để tăng tỉ lệ
chuyên cần, giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học như:

- Công tác tư tưởng: Tăng cường quán triệt đầy đủ quan điểm, đường lối
giáo dục của Đảng đến tập thể sư phạm nhà trường và tuyên truyền sâu rộng trong
nhân dân về công tác xã hội hoá giáo dục và phổ cập THCS.
- Tăng cường các hoạt động Đoàn - Đội và các hoạt động tập thể: Nắm
bắt tâm lý học sinh bậc THCS thích hoạt động tập thể, nhà trường luôn coi trọng
các hoạt động thập thể. Tăng cường các hoạt động Đoàn - Đội, các hoạt động ngồi
giờ lên lớp, thực hiện có hiệu quả sinh hoạt 15 phút đầu giờ và tiết sinh hoạt lớp
cuối tuần, đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động như thi văn nghệ, thể thao,
thi an tồn giao thơng, thi chúng em kể chuyện Bác Hồ, các trò chơi dân gian, thi
nét đẹp đội viên, ... Kết quả mỗi khi trường tổ chức vui chơi, văn nghệ, thể thao thì
tỉ lệ chuyên cần hàng buổi cao tỉ lệ học sinh bỏ học giảm.
- Nâng cao tinh thần trách nhiệm: Để nâng cao tinh thần trách nhiệm của
giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn, hàng năm vào đầu năm học nhà trường
tổ chức bàn giao lớp và khoán sĩ số đến tận GVCN, GV bộ môn và đưa vào chỉ tiêu
xếp loại thi đua.
- Nâng cao uy tín CB – GV - NV: Nhà trường khuyến khích và tạo điều
kiện cho CB – GV - CNV theo học các lớp nâng cao trình độ chuyên môn, nâng
Bùi Minh Tuấn

7


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

cao tay nghề để truyền thụ và thuyết phục có hiệu quả cao. Mỗi thầy giáo, cô giáo,
mỗi CB - NV phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy, ân cần, niềm nở, nói năng
nhẹ nhàng, thường xun trị chuyện với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy ở
thầy, cô giáo của mình có kiến thức sâu rộng, có hiểu biết nhiều mặt tạo cho học
sinh niềm tin yêu, kính phục, đồng thời là người mẹ hiền khi cần được che chở,
người bạn tốt khi cần tâm sự, tạo cho các em cảm thấy tin tưởng, thoải mái hứng

thú đến trường, để mỗi ngày đến trường của các em thật sự là một ngày vui.
- Tăng cường vận động: Khi có học sinh nghỉ học trước hết GVCN trực
tiếp gặp gia đình, bạn bè tìm hiểu nguyên nhân, bàn cách động viên con em, đồng
thời tổ chức cho nhóm bạn thân gặp trực tiếp học sinh làm công tác tư tưởng rồi rủ
rê, lơi kéo bạn đến trường, nếu khơng được thì GVCN trực tiếp gặp học sinh trị
chuyện tâm tình chia sẻ những vướng mắc, kiên trì động viên học sinh đến trường,
khơng để tình trạng học sinh nghỉ học kéo dài, lây lan. Cuối cùng BGH, chi bộ nhà
trường cùng vào cuộc kết hợp với gia đình, thơn xóm kiên trì thuyết phục, thực
hiện mưa dầm thấm sâu .
2.3. Các biện pháp nâng cao chất lương đại trà:
Đây là nhiệm vụ cơ bản và trọng tâm của năm học. Nếu chất lượng đại trà
(Xếp loại hai mặt: Hạnh kiểm và học lực) thấp coi như khơng hồn thành nhiệm vụ
năm học. Chính vì vậy mà BGH đầu tư nhiều cơng sức lên kế hoạch, thực hiện và
chỉ đạo thực hiện bằng nhiều biện pháp:
- Tăng cường quán triệt tư tưởng: Ơng cha ta có câu: “Tư tưởng khơng
thơng đeo bi đông cũng nặng”. Để tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết, vui vẻ,
thoải mái, cùng nhau thực hiện tốt nhiệm vụ năm học thì BGH nhà trường cần làm
tốt công tác tư tưởng: Ngay từ đầu năm nhà trường đã quán triệt sâu sắc nhiệm vụ
năm học của ngành cấp trên, nêu cao tinh thần tự học và sáng tạo trong chuyên
môn. Nâng cao tinh thần, ý thức trách nhiệm cá nhân, tận tụy trong công tác. Phân
công, công việc phù hợp với chuyên môn, năng lực của từng giáo viên, BGH
thường xuyên động viên, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mọi người cố gắng
hoàn thành tốt nhiệm vụ, vươn lên đạt thành tích xuất sắc trong giảng dạy. (Ví dụ:
Khi phân giáo viên dạy hay chủ nhiệm một lớp khó khăn tơi thường gặp trước giáo
viên đặt vấn đề, cũng là để giáo viên biết BGH nhà trường rất tin tưởng vào khả
năng của họ có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ).
- Tăng cường áp dụng quy chế chun mơn: Biện pháp này mang tính
pháp lý, yêu cầu tất cả cán bộ, giáo viên, công nhân viên phải thực hiện:
+ Thực hiện tốt quy chế chuyên môn, trước khi lên lớp phải chuẩn bị kĩ
bài giảng làm sao đảm bảo phù hợp với từng đối tượng học sinh, phải bao quát lớp,

phải biết được những em nào học giỏi, học khá và những em nào học yếu, học kém
(Đầu năm nhà trường tổ chức thi khảo sát, phân loại học sinh) để kịp thời có
phương pháp giảng dạy phù hợp, khuyến khích các em học khá giỏi vươn lên, em
Bùi Minh Tuấn

8


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

yếu kém không nản cố gắng vươn lên học tốt. Thực hiện giảng dạy theo chuẩn kiến
thức bộ mơn.
+ Tích cực đổi mới phương pháp dạy và học, không truyền thụ kiến thức
một chiều, bắt học sinh ghi nhớ kiến thức, mà phải hướng dẫn học sinh tích cực chủ
động, sáng tạo, rèn luyện thói quen tự học, tinh thần hợp tác, niềm say mê học tập.
+ Thực hiện chấm trả bài đúng quy định, đảm bảo các tiết dạy phải đạt từ
khá trở lên, hạn chế đến mức thấp nhất số tiết dạy trung bình. Triển khai xây dựng
thư viện câu hỏi và bài tập kiểm tra của từng bộ môn để giáo viên, học sinh tham
khảo và sử dụng trong dạy học.
+ Soạn bài bằng công nghệ thông tin phần mềm mới, khuyến khích soạn
giáo án điện tử, tăng cường trao đổi kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin
trong giảng dạy. Rèn luyện kĩ năng sống và những quy tắc ứng xử cho học sinh.
Soạn bài theo hướng đổi mới trong đó học sinh giữ vai trị chủ động, giáo viên là
người đóng vai trị hướng dẫn cho học sinh khai thác, tiếp nhận kiến thức.
+ Giáo viên tích cực tham gia dự giờ thăm lớp, học hỏi kinh nghiệm đồng
nghiệp thường xuyên, liên tục (Đưa vào nghị quyết hội nghị công chức - viên chức
để thực hiện) cụ thể:
Giáo viên biên chế : 01 tiết/tuần và 37 tiết / năm/ 1 giáo viên
Giáo viên tập sự (hợp đồng) : 02 tiết/tuần và 74 tiết / năm / 1giáoviên
+ Tăng cường sử dụng có hiệu quả các thiết bị dạy học.

+ Đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá học sinh, đổi mới trong cách ra đề
kiểm tra, đề thi theo hướng người học hiểu bài, vận dụng sáng tạo kiến thức đã học
vào bài kiểm tra, tránh học vẹt, học đối phó. Đề phải đảm bảo tính vừa sức khơng
đánh đố, khơng q khó. Phân cơng ra đề kiểm tra chéo khối lớp và kiểm tra tập
trung.
+ BGH thường xuyên thanh tra, kiểm tra đột xuất đặc biệt tăng cường dự
giờ thăm lớp. Kết quả các đợt dự giờ, kiểm tra được đưa vào chỉ tiêu thi đua của
tháng, của kỳ và cả năm.
+ Quản lý bài kiểm tra chung, hoán đổi chấm bài kiểm tra giữa các giáo
viên cùng bộ mơn, quản lý điểm bằng phần mềm, thư kí cập nhật điểm hằng tuần.
Giáo viên trả bài phải công bố đáp án và thang điểm để học sinh tự đối chiếu bài
của mình, thơng báo kết quả kiểm tra kịp thời cho phụ huynh học sinh biết.
+ Đảm bảo tốt các tiết thực hành thí nghiệm ở các mơn khoa học tự nhiên
(Vật lý, Hoá học, Sinh học), chú trọng các tiết Văn học, Lịch sử, Địa lý địa phương.
Tăng cường giáo dục thể chất, giáo dục An toàn giao thông, nâng dần chất lượng
học Ngoại Ngữ, tăng cường hướng dẫn cho học sinh giải tốn bằng máy tính bỏ
túi, giải toán, giải Tiếng Anh trên mạng Internet, nâng cao chất lượng các hoạt
động ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp.
Bùi Minh Tuấn

9


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

+ Để giáo viên tự chủ, tự chịu trách nhiệm về chất lượng của mình. Căn
cứ vào chất lượng khảo sát đầu năm, các tổ trưởng xây dựng kế hoạch cho giáo
viên đăng ký chất lượng mũi nhọn và chất lượng đại trà, cam kết trách nhiệm giữa
giáo viên bộ môn - tổ trưởng với BGH nhà trường về chất lượng giảng dạy của tổ
mình. Khốn chất lượng đại trà đến từng giáo viên bộ mơn nhằm giảm tình trạng

học sinh ngồi nhầm lớp.
+ Phân cơng giáo viên có năng lực và kinh nghiệm trong giảng dạy giúp
đỡ những giáo viên mới về trường.
+ Bám sát phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong năm
học.
+ Thực hiện nghiêm túc phân phối chương trình và nội dung giảm tải.
+ Thực hiện nghiêm túc kỷ luật lao động, đảm bảo ngày công, soạn giảng
đầy đủ, chấm trả bài chính xác kịp thời, giáo viên phải phê ý kiến nhận xét về kết
quả bài kiểm tra để học sinh đối chiếu khi trả bài, đảm bảo giờ giấc lên lớp, không
vào muộn ra sớm.
+ Đánh giá chất lượng học sinh phải đảm bảo khách quan, trung thực
chính xác với từng đối tượng theo đúng thơng tư hướng dẫn.
+ Khen thưởng kịp thời những giáo viên có thành tích cao trong giảng
dạy, nghiêm khắc phê bình những giáo viên, công nhân viên vi phạm quy chế
chuyên môn.
- Đẩy mạnh các phong trào thi đua:
+ Phát động phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm, tổ chức chuyên đề và
xây dựng các giải pháp để nâng cao chất lượng (Mỗi năm trường tổ chức ít nhất là
hai chuyên đề).
+ Các tổ tăng cường sinh hoạt tổ, nhóm: Trao đổi, thảo luận, đúc rút kinh
nghiệm thống nhất phương pháp sau mỗi tiết dự, hay sau mỗi chuyên đề. Duy trì
các tiết dạy mẫu, phát triển các tiết dạy tốt.
+ Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh, chính quyền đồn thể tun
truyền trong nhân dân về sự đồng thuận trong cuộc vận động “Nói khơng với tiêu
cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
+Phát động phong trào học tốt (tháng học tốt, tuần học tốt, giờ học tốt),
phát triển phong trào hoa điểm mười trong suốt cả năm học, cho học sinh đăng kí
đơi bạn cùng tiến.
+ Tổ chức thao giảng chào mừng các ngày lễ lớn (Ngày nhà giáo Việt
Nam 20/11, ngày thành lập đoàn 26/3, ...) Thao giảng ở tổ tiến tới hội giảng toàn

trường, phát hiện bồi dưỡng các giáo viên có đủ năng lực tham dự hội thi giáo viên
dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh.
Bùi Minh Tuấn

10


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

- Nâng cao hiệu quả của chỉ đạo và tổ chức thực hiện:
+ Lập kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi và quan tâm phụ đạo học sinh
yếu kém ngay từ đầu năm ở tất cả các khối lớp, khoán chất lượng đến từng giáo
viên bộ mơn.
+ Đồn – Đội thường xun tổ chức các hoạt động Đố vui để học bằng
hệ thống câu hỏi tổng hợp kiến thức đã học trong cuối các giờ chào cờ hàng tuần để
khắc sâu kiến thức, tăng cường các hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm khuyến khích
các em tìm tịi, sáng tạo, đồn kết giúp đỡ lẫn nhau trong học tập.
+ Tham mưu tốt nguồn kinh phí đảm bảo cơ sở vật chất tốt nhất đáp ứng
cho nhu cầu học tập của học sinh.
2. 4. Biện pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn:
Những trường ở vùng sâu vùng xa vùng đồng bào dân tộc như trường
Chuyên Ngoại việc duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng đại trà đã khó, việc nâng cao
chất lượng mũi nhọn lại càng khó hơn. Chất lượng mũi nhọn đánh giá năng lực
thực sự của giáo viên và khả năng tổ chức, quản lý của BGH nhà trường là bề nổi
của nhà trường. Để có nhiều học sinh giỏi huyện, tỉnh, trường tôi đã tiến hành thực
hiện các bước:
- Trước hết nhà trường phải xây dựng kế hoạch cụ thể, lâu dài:
+ Lựa chọn GV có năng lực có kinh nghiệm dạy và bồi dưỡng.
+ Thi chọn để tạo nguồn ngay từ lớp 6, 7 đối với hai mơn Tốn và Ngữ
văn với số lượng 5HS/ đội, nhằm tạo nguồn cho các môn khác ở khối 8,9;

+ Lên kế hoạch thi chọn, bồi dưỡng và tổ chức thi chọn đội tuyển; tiến
hành bồi dưỡng ngay từ đầu năm học.
- Các biện pháp thực hiện:
+ Tác động tư tưởng: Để giáo viên và học sinh phát huy hết khả năng,
năng lực cuảo mình BGH nhà trường cần làm tốt cơng tác tư tưởng:
* Đối với giáo viên ai cũng có lịng tự trọng sự kiêu hãnh, đặc biệt là uy
tín và danh dự nên các nhà quản lý phải biết cách khích lệ, tác động, khơi dậy sự
kiêu hãnh để giáo viên phát huy hết khả năng của mình. Bằng các biện pháp: Động
viên, giao nhiệm vụ, các hình thức khen thưởng. Đơi khi bằng sự phê bình tế nhị
(Trong các cuộc họp nêu gương khen ngợi những giáo viên có học sinh giỏi, hoặc
tác động đến GV chưa có học sinh giỏi bằng câu thành ngữ “Thầy nào, trị nấy”,
thầy có giỏi thì mới có trị giỏi ..) khuyến khích để giáo viên tức trí, quyết tâm
giảng dạy, bồi dưỡng để có học sinh giỏi. BGH cũng ln tạo điều kiện về thời gian
cho giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi, đặc biệt là bồi dưỡng học sinh giỏi đi thi
tỉnh, đặc cách thi đua (Bình xét tiên tiến xuất sắc) treo giải thưởng cho giáo viên
có học sinh giỏi tỉnh, ...
Bùi Minh Tuấn

11


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

* Đối với học sinh: Động viên khích lệ lịng tự hào của bản thân gia đình,
phát huy truyền thống của trường, thể hiện lịng biết ơn các thầy cơ và cho các em
thấy tương lai quyền lợi của các em khi đạt học sinh giỏi để các em nhiệt tình tham
gia thi tuyển và cố gắng hơn trong học tập.
+ Để giáo viên tự chịu trách nhiệm: Cũng như chất lượng đại trà BGH để
giáo viên tự chủ tự chịu trách nhiệm như: Hàng năm các tổ trưởng xây dựng kế
hoạch cho giáo viên đăng ký học sinh giỏi trường, huyện, tỉnh. Những giáo viên có

năng lực và kinh nghiệm nhà trường cho giáo viên đó tự chọn và cam kết bồi
dưỡng .
+ Tuyển chọn đội tuyển: Đây là khâu hết sức quan trọng để có đội tuyển
học sinh giỏi ở khối 9 nhà trường phải tiến hành tuyển chọn bồi dưỡng tạo nguồn
ngay từ lớp 6 (Mơn Ngữ văn, Tốn) các mơn khác từ lớp 7, lớp 8 và chọn lọc dần
đến đầu năm lớp 9 thì tuyển chọn đội hình chính thức.
+ Công tác bồi dưỡng: Được BGH nhà trường đặc biệt quan tâm từ khâu
chọn lựa giáo viên dạy và bồi dưỡng đến sắp xếp thời khố biểu ơn tập; tạo điều
kiện về thời gian và cơ sở vật chất.
III. Kết quả:
1. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp:
1.1.Cơ sở vật chất: Trường có đầy đủ phịng học, phịng thư viện, phịng
thiết bị, phịng máy tính; sân chơi bãi tập,...
1.2. Đội ngũ giáo viên: Đội ngũ giáo viên tương đối đầy đủ theo định
biên; có trình độ, năng lực; có phẩm chất đạo đức tốt; năng động nhiệt tình, tạo
sáng; yêu nghề, mến trẻ; tập thể sư phạm đoàn kết
1.3. Học sinh: Ngoan, chăm học, chấp hành tốt nội quy, quy định của
trường.
* Số lượng giáo viên và học sinh của trường:
- Tổng số CB – GV - CNV là 33, trong đó trình độ đại học 22; trình độ
cao đẳng 8.
- Học sinh: Tổng số 382 em; Trong đó: Nữ: 178 học sinh.
2. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Các giải pháp, biện pháp trên đều có mối quan hệ thống nhất biện chứng
với nhau, do vậy cần được phối kết hợp sử dụng thì mới nâng cao được chất lượng
hiệu quả công tác giáo dục cho học sinh.
3. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:
Nhờ áp dụng các biện pháp hợp lý, phù hợp với đặc điểm tình hình của
trường của địa phương nên chất lượng giáo dục của trường trong những năm qua
Bùi Minh Tuấn

12


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

không ngừng được nâng cao, cả về chất lượng mũi nhọn và chất lượng đại trà. Tơi
xin lấy ví dụ trong ba năm gần đây:
Kết quả cơng tác tuyển sinh và duy trì sĩ số :
Công tác

Tuyển mới

Bỏ học

SL

%

SL

%

2012-2013

94

100

0

0

2013-2014

99

100

0

0

2014-2015

97

100

0

0

Kết quả xếp loại hai mặt trong ba năm:
Năm
học

Học lực
Giỏi

Hạnh kiểm
Khá

TB

Yếu

Kém

Tốt

Khá

TB

S
L

%

S
L

%

S
L

%

SL %

S
%
L

S
L

%

S
L

%

S
L

%

20112012

17

4,2
8

152

38,28

215

54,15

11

2,77

2

0,5

344

86,6

46

11,59

7

1,8

20122013

16

4,1

179

45,3

195

49,4

4

1,01

1

0,3

349

88,4

40

10,1

5

1,2

20132014

23

5,8

182

46

183

46,2

8

2,0

0

0

36
9

93,2

24

6,1

3

0,8

Chất lượng mũi nhọn trong ba năm qua:
Năm học
2011-2012
2012-2013
2013-2014

Giỏi huyện
24 giải: 4 giải Nhì, 16 giải
Ba, 4 giải KK
13 giải: 1 giải Nhì, 5 giải
Ba, 7 giải KK
17 giải, trong đó: 5 giải Nhì,
4 giải Ba, 8 giải KK

Giỏi tỉnh
1 giải Nhì mơn Sinh học.
2 giải Ba: Mơn Lịch sử và mơn Hóa học.
1 giải KK mơn Địa lí.
. 1 giải Ba mơn Sinh học
1 Giải Ba mơn Lịch sử
1 giải Nhì mơn Lịch sử
1 giải Nhì mơn Sinh học

* Một số kinh nghiệm đúc rút trong quá trình nghiên cứu:
Bùi Minh Tuấn

13


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

Qua quá trình nghiên cứu tôi đã rút ra bài học kinh nghiệm quản lý
chuyên môn sau:
- Xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng, theo đúng thông tư hướng dẫn, phù
hợp đặc điểm tình hình của trường của địa phương, khả thi.
- Thực hiện, chỉ đạo thực hiện, phải năng động, sáng tạo; mềm dẻo và
cương quyết.
- Coi trọng giáo dục đạo đức cho học sinh và làm tốt công tác tư tưởng
cho giáo viên.
- Các tổ chức trong nhà trường phải hoạt động đồng bộ.
- Đa dạng hoá các hoạt động trong nhà trường.
- Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục, kết hợp chặt chẽ ba mơi trương giáo dục:
Gia đình, nhà trường, xã hội.
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
I. Kết luận:
Qua đề tài trên tôi thiết nghĩ để chất lượng giáo dục ngày càng nâng cao
thì người quản lý giáo dục trước hết phải có cái tâm, cái tầm, hết lịng vì học sinh
thân yêu, coi trường là nhà, ân cần, tận tụy với học sinh, ln ln trăn trở, tìm ra
các biện pháp tối ưu và biết kết hợp tổng hợp các biện pháp, phát huy mặt mạnh
của trường, tranh thủ sự ủng hộ của xã hội.
Chăm sóc, bồi dưỡng, đào tạo, phát huy nguồn lực con người là nhiệm vụ
trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân với đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục là nòng cốt.
Để các mục tiêu giáo dục đạt chất lượng cao thì việc đầu tiên ở trường
THCS là giáo dục đạo đức cho các em, giúp các em hiểu được cái đúng, cái sai,
việc gì lên làm, việc gì khơng nên làm

Tiếp theo là phải làm tốt cơng tác duy trì sĩ số, đảm bảo tỉ lệ chuyên cần
cao, giảm thiểu tỉ lệ học sinh bỏ học ta phải kết hợp: Tuyên truyền và vận động,
gắn kết gia đình và nhà trường với xã hội. Thường xuyên tổ chức các hoạt động tập
thể, vui chơi, văn nghệ, thể thao và phải thật kiên trì vận động. Đặc biệt thầy giáo,
cơ giáo phải có trình độ, có năng lực, có khả năng truyền thụ, được học sinh tin
yêu và kính phục.
Nâng cao chất lượng đại trà và chất lượng mũi nhọn là nhiệm vụ trọng
tâm của nhà trường và cũng là thước đo năng lực giảng dạy của giáo viên và khả
năng quản lý của BGH nhà trường. Nên đòi hỏi người quản lý phải năng động sáng
tạo, luôn đổi mới từ khâu lên kế hoạch đến việc đề ra biện pháp thực hiện, kiểm tra
đánh giá. Kết hợp nhiều biện pháp từ công tác tư tưởng, thực hiện quy chế chuyên
môn; các phong trào thi đua,... Sử dụng các biện pháp vừa mềm mỏng vừa cứng rắn
dựa trên các nguyên tắc quản lý giáo dục. Đồng thời phải thường xuyên kiểm tra,
Bùi Minh Tuấn

14


Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục ở trường THCS

động viên nhắc nhở, tạo điều kiện thuận lợi để toàn thể giáo viên cơng nhân viên
hồn thành tốt nhiệm vụ.
II. Kiến nghị:
1. Đối với gia đình: Cần quan tâm, theo dõi việc học tập của con em
mình hơn nữa, thường xuyên liên lạc với giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn
để phối hợp giáo dục các em.
2. Đối với nhà trường: Tăng cường hơn nữa cơng tác xã hội hóa giáo
dục để phát huy mọi nguồn lực vào hoạt động giáo dục
3. Đối với chính quyền địa phương: Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất,
xây thêm phòng chức năng, phòng học bộ môn, nhà đa chức năng, sân chơi bãi tập

đầy đủ phục vụ cho việc dạy và học. Đồng thời tạo điều kiện về đất ở để giáo viên
yên tâm công tác lâu dài tại địa phương.
4. Đối với phòng Lao động, thương binh, xã hội huyện: Cần quan tâm
cấp kinh phí hỗ trợ học tập đầy đủ, kịp thời theo tháng.
5. Đối với Phòng GD &ĐT: Việc tuyển dụng, bố trí chỉ tiêu giáo viên
giảng dạy cho các trường cần đảm bảo theo yêu cầu cả về số lượng và chất lượng.
Trên đây là những kinh nghiệm và thành cơng bước đầu trong q trình
quản lý chun mơn, mà bản thân đã nghiên cứu và vận dụng. Do khả năng có hạn
hạn nên trong q trình, trình bày khơng tránh khỏi sai sót, hạn chế. Rất mong các
đồng nghiệp và ban giám khảo góp ý để bản thân rút kinh nghiệm, sửa chữa.
Xin chân thành cảm ơn.
Chuyên Ngoại, ngày 03 tháng 04 năm 2015
NGƯỜI THỰC HIỆN

Bùi Minh Tuấn

Bùi Minh Tuấn

15