MỘT số KINH NGHIỆM GIẢNG DẠY GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG đào TẠO THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIẢNG DẠY GÓP PHẦN NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ
Nguyễn Thị Huệ
Khoa SPTH-MN
Trong đào tạo theo học chế tín chỉ, một trong những yếu tố quan trọng đóng
vai trò quyết định chất lượng đầu ra chính là phương pháp dạy học. Sự xuất sắc
trong giảng dạy không giống như sự xuất sắc trong nghiên cứu học thuật, các thầy
cô không cần phải là người lỗi lạc mới làm tốt công việc dạy học. Có thể nói rằng,
những giảng viên ưu tú là những người nhiệt tình, truyền đạt các ý tưởng một cách
rõ ràng và đối xử công bằng với sinh viên. Ở bài viết này, chúng tôi muốn chia sẽ
với các thầy cô, các bạn đồng nghiệp một số kinh nghiệm trong giảng dạy góp phần
nâng cao chất lượng đào tạo theo học chế tín chỉ với hy vọng chúng ta thành công
hơn nữa trong sự nghiệp trồng người.
Thứ nhất: Kỹ năng tạo ấn tượng ban đầu
Kỹ năng tạo ấn tượng ban đầu là rất quan trọng. Hãy mở đầu một buổi học
bằng một ấn tượng để thu hút các sinh viên của mình bằng những công việc sau:
- Giờ giấc: nên đến sớm 5 phút trước buổi giảng để thể hiện sự chuẩn bị chu
đáo tôn trọng người học.
- Trang phục: nên chọn trang phục lịch sự, phù hợp với môi trường giảng dạy.
Trang phục sẽ tự giới thiệu về con người và tính cách của mình, đừng quá cầu kỳ
như một buối trình diễn nhưng cũng đừng quá đơn điệu.
- Lời chào: nên đáp lại lời chào với sinh viên để tạo nên sự tôn trọng và thiện
cảm với sinh viên.
Thứ hai: Kỹ năng thuyết trình
Từ xưa đến nay, thuyết trình là phương pháp giảng dạy truyền thống của các
trường cao đẳng, đại học trong và ngoài nước. Đó là quá trình mà người giảng viên
tiếp xúc trực tiếp và đối diện với sinh viên. Một bài giảng được đánh giá là hay
không chỉ qua nội dung ý tưởng mà còn phải thể hiện được sắc thái, giọng nói, lòng
nhiệt tình của giảng viên. Vậy, làm thế nào để các thầy cô có thể lôi cuốn được sinh
viên một cách thành công? Hãy chú ý những điểm sau đây:

1


- Thu hút sự tập trung, nên vào đề bằng một câu chuyện vui hoặc một sự kiện
thực tế có liên quan đến bài học nhằm thu hút sự tập trung và tạo hưng phấn cho
sinh viên.
- Cách trình bày: để truyền đạt một cách có hiệu quả, giảng viên phải trình bày
ý tưởng của mình rõ ràng, cần đơn giản hoá những vấn đề phức tạp; chỉ dùng những
khái niệm đã biết để lý giải những vấn đề chưa biết. Đặc biệt quan tâm đến từng đối
tượng sinh viên để có các cách trình bày khác nhau cho phù hợp.
- Giọng nói: nói rõ ràng, đủ cả phòng nghe, tránh lên gân khi nói, nhấn mạnh ý
chính, lên giọng khi bắt đầu ý mới, dừng ở cuối mỗi ý chính. Nên thường xuyên
thay đổi cách diễn đạt, tránh lặp từ…
- Tác phong đứng thẳng, tư thế thật thoải mái, mắt đưa nhìn người nghe khắp
phòng, có thể sử dụng động tác, gương mặt để biểu cảm, nên di chuyển khi thuyết
trình thay vì đứng nguyên một chỗ.
- Thái độ: cởi mở, thân thiện, thể hiện nhiệt huyết. Lưu ý tuyệt đối không đọc
từ bài giảng hoặc silde.
- Đặt câu hỏi: quá trình dạy học là quá trình tương tác với sinh viên thông qua
việc hỏi và trả lời. Việc giảng dạy không chỉ là giảng bài mà là bất kỳ điều gì chúng
ta có thể thực hiện để giúp đỡ và khuyến khích sinh viên của mình học tập. Nên để
lại cho sinh viên những câu hỏi sau mỗi bài thuyết trình.
- Tổng kết vấn đề: kết thúc mỗi phần thuyết trình, nên tóm lại các ý chính để
sinh viên nắm bắt các vấn đề cơ bản nhất.
Trong khi thuyết trình nên chú ý thêm chút hài hước để tạo sự phấn khích và
giải trí cho sinh viên, cần tạo những khoảng lặng để các ý tưởng thấm vào người
nghe.
Thứ ba: Kỹ năng giải quyết tình huống phát sinh
Mặc dù các thầy cô đã chuẩn bị bài giảng rất cẩn thận và có kỹ năng thuyết trình
tốt kết hợp với lòng nhiệt tình nhưng đôi lúc không tránh khỏi những trục trặc trong

quá trình giảng bài. Trong từng tình huống cụ thể cần phải giải quyết rất thông minh
và nhanh trí. Xoay quanh vấn đề đặt câu hỏi và trả lời, có một số tình huống sau:
- Một là, khi các thầy cô đặt câu hỏi nhưng không có câu trả lời. Sẽ có những
lúc câu hỏi các thầy cô đưa ra bị rơi vào im lặng tưởng chừng như vô tận. Sinh viên
cúi mặt trầm ngâm, tránh ánh mắt của các thầy cô. Giờ học trở nên uể oải. Khi rơi
vào tình huống này, giảng viên nên điều tra xem vấn đề gì đang xảy ra. Ví như câu

2


hỏi của mình có phù hợp, có dễ hiểu với sinh viên không? Hoặc liệu có sự phản
kháng nào từ phía sinh viên đối với mình không? Một cách thông minh là nên yêu
cầu sinh viên ghi những suy nghĩ của họ ra giấy rồi tập hợp lại để các thầy cô suy
ngẫm và có sự điều chỉnh phù hợp.
- Hai là, khi các thầy cô không chủ động được câu hỏi của sinh viên. Tình
huống này xảy ra khi sinh viên hỏi những câu hỏi mà các thầy cô chưa chắc chắn
lắm về câu trả lời. Nghệ thuật "đá bóng" nên được áp dụng, nghĩa là nên đưa vấn đề
đó để cả lớp cùng trao đổi. Mỗi sinh viên sẽ đóng góp một ý tưởng, khi đó các thầy
cô vừa có thời gian để suy ngẫm thêm, vừa thu thập được các ý tưởng khác và sẽ
dần dần định hình được câu trả lời. Nghệ thuật này nên cần được sử dụng trong
giảng dạy kể cả khi các thầy cô đã biết rõ câu trả lời, vì đó là cách kích thích sự tìm
hiểu, đóng góp của sinh viên.
- Ba là, khi các thầy cô nhận được những câu trả lời sai. Thay vì việc im lặng
hoặc nhận xét về câu trả lời sai làm cho tình hình trở nên nghiêm trọng, các thầy cô
nên khen sinh viên ở một khía cạnh khác. Ví dụ: Tôi rất hoan nghênh sự đồng cảm
của bạn. Câu trả lời này sẽ đúng hoàn toàn nếu tôi thay đổi câu hỏi. Cám ơn bạn
đã gợi ý cho tôi một chủ để thảo luận mới nhưng nó chưa phải là nội dung của bài
học hôm nay…
- Vấn đề phương tiện giảng dạy cũng cần quan tâm đúng mức, tránh sự cố về
máy chiếu, micrô,… gây khó chịu cho người nghe.

Thứ tư: Kỹ năng đánh giá
Tâm lý sinh viên thường không sợ khó khăn gian khổ nhưng sợ mình bị lãng
quên. Điểm số là rất quan trọng nó như một giấy thông hành làm bận tâm cả người
"nhận" và người "cho". Đánh giá là khâu rà soát quá trình học tập của sinh viên và
giúp các thầy cô hiểu được mức độ tiến bộ của từng người. Thật không đơn giản để
có thể đánh giá được công bằng và chính xác nếu các thầy cô cho điểm quá cao. Bởi
nếu như vậy sẽ không tạo được động lực cho sinh viên cố gắng. Ngược lại nếu cho
điểm quá thấp sẽ thủ tiêu sự cố gắng của sinh viên. Cần đánh giá khách quan, hợp lý
để kích thích được sinh viên học tập và phấn đấu, khơi dậy sự hào hứng của sinh
viên và đánh thức niềm khát khao học tập. Có một số gợi ý để đánh giá như sau:
Trước hết, nên đo lường thông qua những bài kiểm tra ngắn tại lớp, phải đánh
giá trong những quá trình học thay vì căn cứ vào kết quả của một bài kiểm tra, nên

3


khuyến khích sinh viên bằng cách cho điểm cộng thay vì những điểm trừ, cộng
điểm qua những bài nhận xét thuyết trình...
Đề thi cũng là một nhân tố quan trọng trong quá trình đánh giá và phân loại
được sinh viên. Một đề thi được coi là "chuẩn" phải phản ánh được lực học của từng
sinh viên trong lớp, nghĩa là người học giỏi có thể được điểm cao, người học bình
thường có được điểm trung bình... đó là đề thi có "phổ điểm trải rộng"…
Nâng cao chất lượng đào tạo luôn là nhiệm vụ và mục tiêu xuyên suốt trong
quá trình phát triển của trường đại học. Trong quá trình giảng dạy, chúng tôi đã
không ngừng đổi mới. Trên đây là một số kinh nghiệm trong thực tế giảng dạy
nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo theo học chế tín chỉ . Chúng tôi rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp cũng như sự hỗ trợ của các thầy cô, các
bạn đồng nghiệp trong nhà trường.

4