Phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí chế tạo trên địa bàn tỉnh bình dương đến năm 2020 trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

TR

NG

B

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

-----------------------------*-----------------------------

PH M V N D NG

PHÁT TRI N CÔNG NGHI P H
CH T O TRÊN

TR

NGÀNH C

A BÀN T NH BỊNH D

NG

KHÍ

NN M

2020 TRONG QUÁ TRÌNH H I NH P KINH T QU C T
Chuyên ngành: Kinh t chính tr
Mã s

: 60310102

LU N V N TH C S KINH T

Ng

ih

ng d n khoa h c: TS. NGUY N V N SÁNG

THÀNH PH

H

CHÍ MINH, 2015


L IăCAMă OAN
TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăc uăkhoaăh c
đ căl păc aăriêngătôi.ăCácăs ăli uăs ăd ngăphơnătíchălu năv n
cóăngu năg cărõărƠng,ăđưăđ

căcôngăb ătheoăquyăđ nh.

Cácăk tăqu ănghiênăc uătrongălu năv nădoătôiăt ătìmăhi u,
phân tíchăm tăcáchătrungăth c,ăkháchăquan.ăCácăk tăqu ănƠy
ch aăt ngăđ

căcôngăb ătrongăb tăc ănghiênăc uănƠoăkhác.

Tácăgi

Ph măV năD ng


M CăL C
TRANGăPH ăBỊA
L IăCAMă OAN
M CăL C
DANHăM CăCÁCăT ăVI TăT T
DANHăM CăHỊNHăV ,ă

ăTH

DANHăM CăCÁCăB NGăBI U
PH NăM ă

U

1. S ăC NăTHI TăC Aă

ăTÀI

2. M CăTIểUăNGHIểNăC U
IăT

3.
4. PH

NGăVÀăPH MăVIăNGHIểNăC U

NGăPHÁPăNGHIểNăC U

5. TỊNHăHỊNHăNGHIểNăC U
6. K TăC UăC AăLU NăV N
CH

NGă1 C ăS ăLÝăLU NăV ăPHÁTăTRI NăCÔNGăNGHI PăH ăTR ăNGÀNHă
C ăKHệăCH ăT O TRONGăQUÁăTRỊNHăH IăNH PăKINHăT ăQU CăT

1.1 T ngăquanăv ăcôngănghi păh ătr
1.1.1 Kháiăni măcôngănghi păh ătr ……………………………………ă………… ..…1
1.1.1.1 Kháiăni m “Côngănghi păh ăătr ”ă…………………………………………..1
1.1.1.2 Cácăkháiăni măliênăquan…………………………………………………….6
1.1.2 Phơnălo iăcôngănghi păh ătr …………………………………………..………..ă7
1.1.2.1 Phơnălo iătheoăngƠnhăngh ăs năxu tăraăs năph măcu iăcùng…………………8
1.1.2.2 Phơnălo iătheoăngƠnh/côngăngh ăs năxu tălinhăki n………………………….8
1.1.3

căđi măc aăcôngănghi păh ătr ……………………………………….……….9

1.1.4 Vaiătròăc aăcôngănghi păh ătr ……………………………………….………….10
1.2 T ngăquanăv ăcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o…………………………ăăăă14
1.2.1 N iădungăngƠnhăcôngănghi păc ăkhí…………………………………….………14
1.2.2 N iădungăCôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o………………………. …....16
1.2.3 M iăquanăh ăgi aăngƠnhăCKCTăvƠăCNHTăngƠnhăCKCTă……………….……...16
1.2.4 M tăs ăđ căđi măc aăngƠnhăCNHTăngƠnhăCKCT………………………………18
1.2.5 Vaiătròăc aăCNHTăngƠnhăCKCTăđ năs ăphátătri năc aăngƠnhăCKCT…….… ….21


1.3 Phátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o…………………………….. ...24

1.3.1 Yêuăc uăc aăh iănh păkinhăt ăqu căt ăđ iăv iăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCT… 24
1.3.2 Kháiăni măv ăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o…………...... 29
1.3.3 Cácătiêuăchíăphátătri năcôngănhi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oă…………...…....30
1.3.4 Cácănhơnăt ă nhăh

ngăđ năs ăphátătri năc aăCNHTăngƠnhăCKCT……….……33

1.4 BƠiăh căkinhănghi măv ăphátătri năcôngănghi păh ătr ………………………..……34
1.4.1 Kinhănghi măMalaysia…………………………………………………….…… 34
1.4.2 Kinhănghi măTrungăQu c…………………………………………………..…...35
1.4.3 BƠiăh căchoăcôngănghi păh ătr ăngƠnh c ăkhíăch ăt oăt iăBìnhăD

CH

ng………….37

NGă2 TH CăTR NGăCÔNGăNGHI PăH ăTR ăNGÀNHăC ăKHệăCH ăT Oă

TRểNă

AăBÀNăT NHăBỊNHăD

NGă

NăN Mă2020ăTRONG QUÁ TRÌNH H Iă

NH P KINHăT QU CăT
2.1 Kháiăquátăv ăcôngănghi păc ăkhíăt nhăBìnhăD
2.1.1 Vaiătròăc aăngƠnhăCKCTăt nhăBìnhăD

ng……………….……….……. ….40

ngătrongăphátătri năkinhăt ăxưăh i… ….40

2.1.2 Hi nătr ngăngƠnhăc ăkhíăch ăt oăc aăt nhăBìnhăD

ng…………………..… …. 41

2.2 Th cătr ngăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oăBìnhăD
2.2.1 Cácănhơnăt ă nhăh

ngăđ năCNHTăngƠnhăCKCTăc aăt nhăBìnhăD

2.2.2 Th cătr ngăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTăt iăt nhăBìnhăD

ng

ng….….….45

ngă………………..47

2.3 ánhăgiáăchungăv ăcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oăc aăBìnhăD
2.3.1 Nh ngăđi uăki năc năthi tăđ ăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTăt iăBìnhăD
2.3.2 ThƠnhăt uăđ tăđ
2.3.2.1 K tăqu ăđ tăđ

ng
ng…56

cătrongăquáătrìnhăphátătri n……………………………… …..57

că…………………………………………………………..ăă57

2.3.2.2 Nguyênănhơnăc aănh ngăk tăqu ăđưăđ tăđ

că………………….…….…. ….58

2.3.3 Nh ngăh năch ătrongăquáătrìnhăphátătri nă……………………………..….…. …59
2.3.3.1 Nh ngăy uăkém,ăt năăt iă…………………………………………...……. ….59
2.3.3.2 Nguyênănhơnăc aănh ngăy uăkémăt năt iă…………………………...……….60
2.3.4 Nh ngăv năđ ăđ tăraătrongăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTăt iăBìnhăD

ngăă……62


CH

NGă3 M TăS ăGI IăPHÁPăPHÁTăTRI NăCÔNGăNGHI PăH ăTR ăNGÀNHă

C ăKHệăCH ăT O TRểNă

AăBÀNăT NHăBỊNHăD

NGă

NăN Mă2020ăTRONG

QUÁ TRÌNH H IăNH P KINHăT QU CăT
3.1 Tácăđ ngăc aăh iănh p kinhăt qu căt ăđ năCNHT ngƠnhăc ăkhíăch ăt oăc aăBìnhă
D

ng

3.1.1 Xuăth ăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTăth ăgi iătrongăquá trình h iănh p KT qu căt …65
3.1.2 Tácăđ ngăc aăh iănh p kinhăt ăqu căt ăđ iăv iăCNHTăngƠnhăCKCTătrênăđ aăbƠnăt nhă
Bình D
3.2

nhăh

ng………… …...……………………………………………….….….…...66

ngăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhí ch ăt o c aăt nhăBìnhăD

ngă

đ năn mă2020
3.2.1 Quanăđi măphátătri n……………………………………………….……….…………70
3.2.2

nhăh

ngăphátătri n……………………………………………………….…….…..70

3.2.3 M căătiêu…………………………………………………….………………….……...72
3.3 Cácăgi iăphápăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oătrênăđ aăbƠnăt nhă
BìnhăD

ngăđ năn mă2020………………………………………...……. ……….……...72

3.3.1 Nhóm gi iăphápăchínhăsáchă………………………………………………… ….…… 72

3.3.2 Nhómăgi iăphápăcóătínhăt

ngăh păv iăth ătr

ng………………………….………. . .83

3.3.3 Cácăđi uăki năvƠăyêuăc uăh ătr ănh măth căthiăgi iăpháp…………………………….ă.88
3.3.3.1 ánhăgiáăđi uăki năth căthiăcácăgi iăpháp……………..………………………. … 88
3.3.3.2 M tăs ăki năngh ănh mănơngăcaoăkh ăn ngăth căthiăcácănhómăgi iăpháp………...ă 89

K TăLU N
DANHăM CăTÀIăLI UăTHAMăKH O


DANHăM CăCÁCăT ăVI TăT T
ASEAN

The Association of SouthEast Asian Nations
Hi păh iăcácăqu căgiaă ông Nam Á

CNH

Côngănghi păhóa

CNHTăăăăăăăăăăăCôngănghi păh ătr
CKCTăăăăăăăăăăăC ăkhíăch ăt o
DNăăăăăăăăăăăăăăăăDoanhănghi p
FDI

Foreign Direct Investment

GDP

Gross Domestic Product
T ngăs năph măqu căn i

H Hăăăăăăăăă

Hi năđ iăhóa

JETRO

Japan External Trade Organization
C ăquanăH pătácăth

JICA

ngăm iăh iăngo iăNh tăB n

Japan International Coorporation Agency
C ăquanăh pătácăqu căt ăNh tăB nă

MNC

Multinational Company
Côngătyă aăqu căgia

ODA

Official Development Assistance

H ătr ăphátătri năchínhăth c

SME

Small and Medium Enterprices
Doanh nghi pănh ăvƠăv a

VDF

Vietnam Development Forum
Di năđƠnăphátătri năVi tăNam

WTO

World Trade Organization
T ăch căth

ngăm iăth ăgi i


DANHăM CăHỊNHăV ,ă

ăTH

Hìnhă1.1ăKháiăni măchungăngƠnhăcôngănghi păh ătr
Hìnhă1.2ăPh măviăc aăcôngănghi păh ătr ătheoăMITI
Hìnhă1.3ăCôngănghi păh ătr ătheoăquanăđi măc aăNh tăB n.
Hìnhă1.4ăăC ăc uăậ Ph măviăc aăcôngănghi păh ătr
Hìnhă1.5ăăQuanăh ăgi aăcôngănghi păchínhăvƠăcôngănghi păh ătr
Hình 1.6 Mô hìnhăviênăkimăc

ngăc aăPorterăv ăl iăth ăc nhătranhăc aăcácăqu căgia

Hìnhă1.7ăQuáătrìnhăs năxu tăc ăkhíă
Hìnhă1.8ăCôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o
Hìnhă1.9ăM iăquanăh ăgi aăngƠnhăc ăkhíăvƠăcôngăngi păh ătr ăngƠnhăc ăkhí
Hìnhă1.10ăChu iăăgiáătr ătrongăm tăngƠnhăcôngănghi p
Hìnhă2.1ăăTrìnhăđ ăcôngăngh ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oă
Hìnhă2.2ăăTrìnhăđ ăcôngăngh ăc aăngƠnhăcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíă( )


DANHăM CăCÁCăB NGăBI U
B ng 2.1ăT căđ ăt ngătr

ngăgiáătr ăs năxu tăngƠnhăc ăkhíăgiaiăđo nă2001ăậ 2010

B ngă2.2ă óngăgópăc aăngƠnhăcôngănghi păCKCTvƠoăt căđ ăt ngătr

B ngă2.3ăS ăl

ngăGTSXăcôngănghi pă

ngăc ăs ăs năxu tăngƠnhăcôngănghi păc ăkhíăch ăt oăt nhăBìnhăD

ng

B ngă2.4ăLaoăđ ngăngƠnhăcôngănghi păc ăkhíăch ăt o
B ngă2.5ăC ăc uălaoăđ ngăăcácăngƠnhăcôngănghi pă( )
B ngă2.6ăV năs năxu tăkinhădoanhădoanhănghi păc ăkhíăt nhăBìnhăD
B ngă2.7ăT căđ ăt ngătr

ng

ngăgiáătr ăs năxu tăngƠnhăc ăkhíăgiaiăđo nă2001ăậ 2010

B ngă2.8ăN ngăsu tălaoăđ ngătínhătheoăch ătiêuăgiáătr ăs năxu tăgiáăth căt
B ngă2.9ăTh ătr

ngătiêuăth ăs năph măngƠnhăc ăkhíăch ăt oă2010

B ngă2.10ăHìnhăth căs năxu tăvƠăcungăc pănguyênăli uăchoăcácăngƠnhăc ăkhíăch ăt o
B ngă2.11ăNgu năcungăc pănguyênăli uăchoăngƠnhăcôngănghi păc ăkhíă( )
B ngă2.12ăS ăl

ngădoanhănghi păcôngănghi păh ătr ăchoăngƠnhăc ăkhí

B ngă2.13ăS ădoanhănghi păchiaătheoăquyămôăngu năv năn mă2013
B ngă2.14.ăDoanhănghi păchiaătheoăthƠnhăph năkinhăt ă(N mă2013)
B ngă2.15ăM tăs ăch ătiêuăbình quơnăchoăm tădoanhănghi păvƠăm tălaoăđ ngătrongăcôngă
nghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíă(2013)
B ngă2.16ăS ăl

ngălaoăđ ngăcôngănghi păh ătr ăchoăngƠnhăc ăkhí

B ngă2.17ăC ăc uălaoăđ ngătrongăngƠnhăc ăkhíăc aăt nhăBìnhăD

ng

B ngă2.18ăGiáătr ăs năxu tăcôngănghi păh ătr ăchoăngƠnhăc ăkhíă(Theoăgiáăth căt )ăăă
B ngă2.19ăCôngătácăx căti năth

ngăm iăcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíă( )

B ngă2.20ăă

iăt

ngătiêuăth ătrongăn

căs năph măCNHTăngƠnhăc ăkhíă( )

B ngă2.21ăă

iăt

ngătiêuăth ăngoƠiăn

căs năph m CNHTăngƠnhăc ăkhíă( )

B ngă3.1ăTiêuăchíăđi uăki năc ăs ăv tăch tăvƠăngu năl căc năđánhăgiá
B ngă3.2ăTiêuăchíăv ăn ngăl căho chăđ nhăvƠăth căthiăchínhăsáchăcôngănghi păc năđánhă
giá


PH NăM ă
1. S ăC NăTHI TăC Aă
BìnhăD

U

ăTÀI

ngăthu cămi nă ôngăNam B ,ăn mătrongăvùngăt ăgiácăkinhăt ătr ngăđi mă

phíaăNam,ălƠăm tătrongănh ngăt nhăcóăt căđ ăt ngătr
nghi păn ngăđ ngăc aăc ăn

ngăkinhăt ăcao,ăphátătri năcôngă

c. Trongănh ngăn măg năđơy,ăt căđ ăt ngătr

ngăkinhăt ă

luônă ăm căcao,ăGDPăt ngăbìnhăquơnăkho ngă14 /n m.ăC ăc uăcôngănghi păchi măt ă
tr ngăcao, đ năcu i n mă2013,ăt ăl ăcôngănghi p chi mă61,5 ătrongăc ăc uăGDPăc aă
t nh.ăTuyănhiên,ăđ ăphátătri năb năv ngăc năxơyăd ngăm tăn năcôngănghi păd aătrênăn nă
t ngălƠăcácăngƠnhăCNHTăhi năđ iăv ăcôngăngh ăvƠăph i thamăgiaăvƠoăchu iăgiáătr ăkhuă
v c vƠătoƠnăc u,ănh tălƠătrongăquáătrìnhăh iănh p kinhăt qu căt ăvƠăs ăc nhătranhătrongă
khuăv căngƠyăcƠngăgayăg t.ă
lƠăm tăgi iăphápăchi năl

ngătr

cănh ngătháchăth căđó,ăphátătri năCNHTăđ

căcoiă

că uătiênăhƠngăđ u.ăPhát tri năCNHT c ngăgi pădoanhănghi pă

khôngănh tăthi tăph iăđ uăt ăvƠoăs năxu tăt ăAăđ năZămƠăv năcóăth ăt ăch căs năxu tăcácă

s năph măcôngănghi păcóăch tăl
t ăn

ngăcaoăc ngănh ăt oăđi uăki năthu năl iăđ ăthuăh tăđ uă

căngoƠi.

C ăkhíălƠăngƠnhăcôngănghi p n năt ng,ăcóăvaiătròăđ căbi tăquanătr ngătrongăth căhi nă
s ănghi păCNH, H H c aăm tăqu căgia,ăđ căbi tălƠăcácăqu căgiaăđangătrongăgiaiăđo nă
đ uăquáătrìnhăcôngănghi păhóa.ăB năch tăk ăthu tăc aăquáătrìnhăCNH lƠăxơyăd ngă

n năt ngăv tăch tăk ăthu tăchoăn năkinhăt ămƠătrongăđóăcácăs năph măđ

căs nă

xu tăraăb ngămáyămóc.ăCh căn ngăch ăy uăc aăcôngănghi păc ăkhíălƠăch ăt oăraă
máyămóc,ăthi tăb .ăChínhăvìăv y,ăs ăkhôngăth ăhoƠnăthƠnhăcôngănghi păhóaăm tă
cáchăv ngăch căho căxơyăd ngăm tăn năkinhăt ăphátătri năb năv ngăn uăngƠnhă
côngănghi păc ăkhíăkhôngăđ ăm nh.ăKinhănghi măc aăcácăn
th y,ătùyătheoăl iăth ăc aăt ngăn

căphátătri năchoă

cămƠăcóăth ăth căhi năquáătrìnhăcôngănghi păhóaă

theoăcácăcáchăkhácănhauănh ngăđ uăch ătr ngăphátătri năm nhăcácăchuyênăng ành
c ăkhí.ă

n nay, ch a có m t n

c nào đã hoàn thành giai đo n công nghi p hóa mà

công nghi p c khí v n ch gi vai trò th y u trong n n kinh t . V iăvaiătròăquanătr ngă
nh ăv y,ăCNHTăngƠnhăc ăkhíăch ăt oăcóăm tăỦăngh aăr tăl năđ iăv iătoƠnăb ăngƠnhăc ă


khí vì là ngƠnhăcungăc păđ uăvƠo,ălinhăki n,ăph ăki năchoăngƠnhăc ăkhíăch ăt o.ăN uăm tă
qu căgiaăcóăm tăn năcôngănghi păc ăkhíăv ngăm nh,ăhoƠnăch nhăvƠăphátătri năb năv ngă
thìăph iăcóăCNHTăngƠnhăc ăkhíăt

ngă ngănh măđápă ngăđ

căc ăv ăs ăl

ngăc ngănh ă

ch tăl

ngăc aăcácălinhăki n,ăchiăti tămáy,ăcóănh ăv yăm iăt oăraăđ

ch tăl

ngăđ măb oăkh ăn ngăc nhătranhăkhiăcácăs năph măc ăkhíăc aăqu căgiaăđóăthamă

giaăvƠoăchu iăgiáătr ătoƠnăc u.ăă

căcácăs năph măcóă

căbi tătrongăm tăth ăgi iămƠăquáătrìnhătoƠnăc uăhóaă

đangădi năraăm nhăm ,ăápăl căc nhătranhăt ăbênăngoƠiăngƠyăcƠngătr ănênăl năh n,ăn uă
khôngăt ăxơyăd ngăchoămìnhăm tăn năcôngănghi păc ăkhíăd aătrênănƠngăt ngăc aăCNHTă
v ngăm nhămƠăph ăthu căquáănhi uăvƠoăngu năcungăt ăbênăngoƠiăs ăbi năqu căgiaănƠyă
tr ăthƠnhăm tăcôngătr
cóăđ

ngălƠmăthuêăchoăth ătr

ngăc ăkhíăth ăgi i,ăkhiăđóăgiáătr ăgiaăt ngă

căch ăd aăvƠoăm tăn năc ăkhíăl părápăs ălƠăvôăcùngăth p,ăchiăphíăc uăthƠnhăs nă

ph măl iăt ngăcaoădoăph ăthu căquáănhi uăvƠoăngu năcungăc păcácălinhăki n,ăchiăti tămáyă
nh păt ăbên ngoƠi,ăchiăphíăcaoăs ălƠmăgi măkh ăn ngăc nhătranhăc aăs năph măkhôngă
nh ngă ăth ătr

ngăn

căngoƠiămƠăngayătrongălưnhăth ăqu căgia,ăvìăkhôngăch ălƠăng

iă

tiêuădùngăs năph măcu iăcùngămƠăcácănhƠăs năxu tăl yăs năph măc aăngƠnhăc ăkhíălƠmă
đ uăvƠoăs ăd ădƠngănh păkh uăs năph măt

ngă ngă ăth ătr

ngăbênăngoƠi.

ăăăăăTrongănhi uăn măqua,ăcácădoanhănghi păc ăkhíăch ăt oătrênăđ aăbƠnăt nhăBìnhăD

ngă

h uăh tăs ăd ngănguyênăli uănh păkh uăđ ăs năxu tăthƠnhăph m,ăđ căbi tălƠăc ăkhíăchínhă
xácăđòiăh iătrìnhăđ ăcôngăngh ătiênăti n.ăTuyănhiênăCNHTăngƠnhăc ăkhíăch ăt oătrênăđ aă
bƠnăt nhăBìnhăD

ngănóiăriêngăvƠăc ăn

ki năchoăs năxu tătrongăn

căc ăv ăs ăl

cănóiăchungăch aăđápă ngănhuăc uălinhăph ă
ngăl năch tăl

ng.ăVi căthi uăquyăho chăđ uăt ă

phátătri năcácăngƠnhăcôngănghi păh ătr ănóiăchung,ăCNHTăngƠnhăc ăkhíănóiăriêngăc ngă
thêmăthi uăcácăchínhăsáchăkhuy năkhíchăphátătri năCNHTăc aăTrungă

ngătrongăm tă

th iăgianădƠiălƠănguyênănhơnăch ăy uăkhi năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíătrênăđ aăbƠnă
t nhăBìnhăD

ngăc ngănh ăc ăn

cănóiăchungăkémăphátătri n.ă

ăăăăăTìnhăhìnhătrênăđòiăh iăph iăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíănh ălƠăm tăn nă
t ngăc năthi tăchoăcôngănghi păc ăkhíăphátătri n,ăgópăph năth căđ yănhanhăti nătrìnhă
côngănghi păhóaăđ tăn

c.ăChínhăvìăv y,ăv năđ ănghiênăc u,ăxơyăd ngăcácăgi iăphápă

nh mă”phátătri năCNHTăngƠnhăCKCT trênăđ aăbƠnăt nhăBìnhăD
quá trình h iănh păkinhăt ăqu căt ”ăălƠăm tăyêuăc uăc păthi t.

ngăđ năn mă2020ătrongă


2. M CăTIểUăNGHIểNăC Uă
M c tiêuăc aălu năv nălƠăh ăth ngăhóaăc ăs ălỦălu năv ăcôngănghi păh ătr ,ăđ ăxu tă
cácăgi iăphápăphátătri năCNHTăngƠnhăc ăkhíăch ăt o,ăxétăc ătrênăph

ngădi nălỦălu năvƠă

th căti n.
M cătiêuăc ăth
Th nh t, h ăth ngăhóaăc ăs ălỦălu năv ăCNHT và CNHT ngànhăc ăkhíăch ăt o.
Th hai, đánhăgiáăth cătr ngăCNHTăngƠnhăCKCTăt iăt nhăBìnhăD

ng.

Th ba, đ ăxu tăcácăgi iăphápăphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTătrênăđ aăbƠnăt nhăBìnhă
D

ng.

3.

IăT

-

iăt

NGăVÀăPH MăVIăNGHIểNăC Uă
ngăc aălu năv nălƠănghiênăc uăs ăphátătri năngƠnhăCNHTăvƠăl yăCNHTă

ngƠnhăc ăkhíăch ăt oăđ ăc ăth ăhóaăn iădungănghiênăc u.ăă
-

Ph măviăs ăđ

căgi iăh n trongăđ aăbƠnăt nhăBìnhăD

ngăgiaiăđo nă2000ăđ năn mă

2013ăcóăxétăđ năn mă2020.ă
iăt

-

ngănghiênăc uăc aălu năv năđ

căđ tătrongăkhôngăgian c aăQuáătrìnhătoƠnă

c uăhóaăvƠăh iănh păkinhăt ăqu căt .

4. PH
-

Ph

NGăPHÁPăNGHIểNăC U
ngăphápălu nănghiênăc uămangătínhăch tăn năt ngălƠăph

duyăv tăvƠăbi năch ngăl chăs ,ăph

ngăphápăBi năch ngă

ngăphápăti păc nălogică- h ăth ng,ătrongăđóăđ tă

CNHT ngành CKCT trongăm iăquanăh ăh uăc ăv iăt ngăth ăngƠnhăcôngănghi păc aă
t nhăBìnhăD

ngăvƠăc ăn

c,ăc ngănh ăCNHTăngƠnhăCKCTălƠăm tăb ăph năh uăc ă

c aăt ngăth ăngƠnhăCNHT.
-

Ph

ngăphápăk ăth a:ăLu năv năs ăd ngăk tăqu ănghiênăc uăvƠăs ăli uăth ăc păt ă

các công trình khoaăh căcóăliênăquanăđ năCNHTăvƠăngƠnhăC ăkhíăch ăt o.ă
lƠăs ăli uăth ăc păđ

BìnhăD

căcungăc păb iăC căth ngăkêăBìnhăD

ngăvƠăS ăcôngăth

ngăt nhăBìnhăD

ng.ă

căbi tă

ng,ăniênăgiámăth ngăkêă

ăph măviănghiênăc uăđ

că

th ngănh t,ăthu năti năchoăvi cănghiên c u,ătácăgi ăgi iăh năs ăli uăv ăCôngănghi pă
h ătr ăngƠnhăc ăkhíătrongăcácămưăngƠnhă25,ămưăngƠnhă27,ămưăngƠnhă28ăTheoăh ă


th ngăphơnăngƠnhăkinhăt ăqu cădơnăVi tăNamăđ

căbanăhƠnhătheoăQuy tăđ nhă

10/2007/Q -TTgăngƠyă23ăthángă1ăn mă2007 .
-

Ph

ngăphápăth ngăkêăsoăsánhăvƠăphơnătíchăđánhăgiáăt ngăh p:ăLu năv năphơnătíchă

h ăth ngăs ăli uătheoăchu iăth iăgianăv ăCNTHăc aăt nhăBìnhăD

ngăvƠăsoăsánhă

trongăcácăgiaiăđo năkhácănhauătrongăph măviănghiênăc u.ăHƠmăth ngăkêăđ
d ngăch ăy uătrongălu năv n lƠăhƠmăv ăT căđ ăt ngătr

căs ă

ng.

5. TỊNHăHỊNHăNGHIểNăC Uă
-

Kháiăni măv ă“côngănghi păliênăquanăvƠăh ătr ”ăđ

căM.Porterănh căđ năl nă

trongătácăph mă“L iăth ăc nhătranhăc aăcácăqu căgia”ă(Theăcompetitiveăadvantageăofă
nations, Harvard business review, 1990), trongăđóăkháiăni măv ăCNHTăkhôngăđ

căđ nhă

ngh aărõărƠngănh ngăn iădungăcóăth ăhi uăCNHTănh ălƠăm tătrongăn măy uăt ăt oănênă
s căm nhăc nhătranhăc aăm tăqu căgia.ă
-

KyoshiroăIchikawa,ăT ăv năđ uăt ăcaoăc p,ăC căX căti năNgo iăth

B năt iăHƠăN i (JETRO),ă(2004),ă“ Xơyăd ngăvƠăt ngăc
t iăVi tăNam”.ăBáoăcáoănƠyăđ

ngăNh tă

ngăngƠnhăcôngănghi păh ătr ă

căcoiălƠătƠiăli uăđ uătiênăđánhăgiáăv ăth cătr ngăngƠnhă

CNHT ăVi tăNam.ăTácăgi ăđưăkh ngăđ nhăCNHTă ăVi t Namăđưăb tăđ uăhìnhăthƠnh.ă
M cădù CNHT có vai trò r tăquanătr ngănh ngănh n
th căc aăcácăc ăquanăChínhăph ăvƠădoanhănghi păv ăCNPTăcònăr tăth păvƠăch a đ yăđ ,ă
cácădoanhănghi păt ănhơnăvƠăkh iădoanhănghi păFDIăđangăv

nălênăvƠ khá ch ăđ ngă

trongăvi căn măb tăcácăc ăh iăđ ăth căđ yăCNPTăphátătri năđóng góp vƠoăthuăh tăđ uăt ă
tr căti păn
-

căngoƠiăFDIăvƠăđ măb oăn năkinhăt ăt ng tr

ngă năđ nh,ăb năv ng.

Di năđƠnăphátătri năVi tăNam - VDF,ă(2007),ă“Xây d ngăcôngănghi păh tr ăt i

Vi tăNam”,ăGS.ăKenichiăOhnoăch ăbiên,ăNhƠăxu tăb năLaoăđ ngăXưăh i. Cu năsáchăđư
đ aăraăk tăqu ăkh oăsátăv ăth cătr ngăcácăngƠnhăCNHT;ătrong Ch

h ătr ăVi tăNamăd

ngă1ă“Côngănghi pă

iăgócănhìnăc aăcácănhƠăs năxu t Nh tăB n”,ăv iă11ăn iădungăđánhă

giáăt ngăquanăv ăth cătr ngăvƠăv năđ ăphát tri năCNHTăhi nănayă ăVi tăNam;ăCh

ngă2ă

“Côngănghi păh ătr :ăT ngăquanăv kháiăni măvƠăs ăphátătri n”,ăđưăt ngăk tăl chăs ăra
đ iăvƠăn măkháiăni măliên quanăđ năCNHTăvƠăđ ăxu tăkháiăni măchoăVi tăNam.


Tr nă ìnhăThiênă(ch ăbiên), 2007. Phátătri năngƠnhăcôngănghi păh ătr ă-

-

đánhăgiáăth cătr ngăvƠăh ăqu ,ăđ ătƠiăkhoaăh căc păB .ă

ătƠiăđưăt pătrungăphơnătíchăvƠă

lƠmărõăkháiăni măCNHT,ăxácăđ nhăvaiătrò,ăch căn ngăvƠăyêuăc uăphátătri năCNHTătrongă
vi căth căhi năchi năl
qu căt .ă

căCNH,ăH Hăc aăVi tăNamătrongăđi u ki năh iănh păkinhăt ă

ngăth i,ăđ ătƠiăcònăphơnătíchăvƠăđánhăgiáăth cătr ngăngƠnhăCNHTă ăVi tăNamă

hi nănay,ătrênăc ăs ăđóăđ ăxu tăph
trongăt ngăth ăchi năl

ngăh

ngăvƠăgi iăphápăphátătri năcácăngƠnhăCNHTă

căCNH,ăH Hăc aăVi tăNamătrongăb iăc nhăh iănh păkinhăt ă

qu căt .
LêăTh ăGi i,ă2010.ăPhátătri năcôngănghi păh ătr ă ăVi tăNamăLỦăthuy t,ăth c

-

ti năvƠăchínhăsách.ăHƠăN i:ăNhƠăxu tăb năchínhătr ăqu căgia.ăTrongănghiênăc uănƠy,ătácă
gi ăcóăxuăh

ngăđiăsơuăvƠoăvi căv năd ngălỦăthuy t,ăkinhănghi măn

căngoƠiăchoăvùngă

kinhăt ătr ngăđi mămi năTrungătrongăđóăt pătrungăvƠoăphơnătíchăđ căđi m,ăl iăth ăc aă
m tăvùngăkinhăt ăvƠăm iăquanăh ăliênăk tăkinhăt ăđ ăphátătri năCNHTăv iăcácăvùngăkinhă
t ăkhácămangătínhăch tăliênăk tăvùngăvƠăliênăk tăv iăph năcònăl iăc aăn năkinhăt .
HoƠngăV năChơuă(ch ăbiên),ă2010.ăChínhăsáchăphátătri năcôngănghi păh ătr ă

-

c aăVi tăNam.ăHƠăN i:ăNhƠăxu tăb năthôngătinăvƠătruy năthông..ăCu năsáchăđ
thƠnhăn măch

ng:ăTrongăCh

căk tăc uă

ngăI,ăcácătácăgi ănêuănh ngăv năđ ăkháiăquátăchungăv ă

CNHTăvƠăcácămôăhìnhăphátătri năCNHT;ăCh
sáchăphátătri năCNHTăc aăm tăs ăn

ngăII,ătácăgi ăđưăđiăsơuăphơnătíchăchínhă

cănh ăNh tăB n,ăTháiăLan,ăTrungăQu c,ă

Malaysia...ăt ăđóăr tăraănh ngăbƠiăh căkinhănghi măchoăquáătrìnhăphátătri năCNHTăt iă
Vi tăNam. Ch

ngăIII,ătrênăc ăs ăđánhăgiáăth cătr ngăn măngƠnhăcôngănghi păch ăđ o,ă

thôngăquaăđóăcácătácăgi ăđưăđánhăgiáăkháiăquátăth cătr ngăCNHTăVi tăNam.ăTrongă
ch

ngăIV,ătácăgi ăđiăvƠoăphơnătíchăchínhăsáchăphátătri năCNHTăđ iăv iăm tăs ăngƠnh.ă

T ăđóăđánhăgiáăvi căth căhi năvƠăhi uăqu ăc aănh ngăchínhăsáchătheoănhómădoanhă
nghi păvƠănhómătácăgi .ă
h

căbi t,ă ăch

ngăV,ătrênăc ăs ăd ăbáoănh ngăy uăt ă nhă

ngăđ năs ăphátătri năCNHTăc aăVi tăNamăđ năn mă2020,ănhómătácăgi ăđưănêuăraă

quanăđi măphátătri năCNHTăVi tăNam đ năn mă2020.ăT ăđó,ăđ ăxu tăth ăch ăvƠăchínhă
sáchăphátătri năCNHTăchoăt ngăngƠnhăcôngănghi pănóiăchungăvƠăc ăngƠnhăCNHTănóiă
riêng.


-

Tr

ngăTh ăChíăBình,ă(2010), “Phátătri năcôngănghi păh ătr ătrong ngƠnhăđi nă

t ăgiaăd ngă ăVi tăNam”; Lu năánăti năs ăkinh t , Tr

ngă

iăh căKinhăt qu cădơn.ăTác

gi ăđưăphơnătíchăcácălu năc ălỦăthuy tăvƠăth căti năv ăcáchăth căphátătri năCNHTăngƠnhă
đi năt ăgiaăd ng.ăLƠmărõăb năch t,ăcácăy uăt ă nhăh

ngăđ năphátătri n CNHT,ăt ăđóă

kh ngăđ nhăquanăđi mă“h pălỦ”ăv ăphátătri năCNHTăcho Vi tăNam. V iăvaiătròătíchăc că
c aăcácăMNCsăvƠăcác nhà cung ngăqu căt .ăTácăgi cònăphơnătíchăquyătrìnhăs n xu tăcácă
s năph măđi năt ăgiaăd ng,ăxácăđ nhăph măviăc aăCNHTăngƠnhăđi năt gia d ngăbaoă
g măquáătrìnhăs năxu tă3ănhómăs năph măchính:ălinhăki năđi năvƠ đi năt ,ălinhăki năkimă

lo i,ălinhăki nănh aăvƠăcaoăsu.ăNghiênăc uălỦădoăCNHT ngƠnhăđi năt ăgiaăd ngă ăVi tă
Namăch aăphátătri năvƠăkh ngăđ nh,ăCNHTăngƠnh đi năt ăgiaăd ngăcóăth ăphátătri n,ăkhiă
Vi tăNamăthamăgiaăđ

căvƠoăcácăl păcung ng trongăm ngăl

iăs năxu tăc aăcácăMNCs.

GoodwillăConsultantăJSCăvƠădi năđƠnăphátătri năVi tăNamă(VDF),ă2011,ă

-

“Surveyăonăcomparisionăofăbackgrounds,ăpolycyămeasuaresăandăoutcomesăforă
development of supporting industries in ASEAN (Malaysia and Thailand in comparion
withăVietNam)”ă( i uătraăsoăsánhăb iăc nh,ăbi năpháp,ăchínhăsáchăvƠăk tăqu ăphátătri nă
CNHTă ăASEAN),ăPublishingăHouseăofăCommunicationăandăTransport,ăNhƠăxu tăb nă
GiaoăthôngăV năt i.ăTrongătrongătƠiăli uănƠyăcácătácăgi ăđiăsơuăvƠoăphơnătíchăMalaysia và
TháiăLan,ălƠăhaiătrongăs ăcácăn

că ăASEANăđưăcóăr tănhi uăch

ngătrìnhădƠnhăchoă

CNHTăt ănh ngăn mă1980.ăThôngăquaăvi căphơnătíchăcácăv năđ ăv :ăb iăc nh;ăt ăch că
chínhăsáchăvƠăcácăbênăliênăquan;ăđ nhăngh aăvƠăph măviăc aăCNHT;ăcácăbi năphápăchính
sách;ă nhăh

ngăchínhăsáchăvƠăk tăqu ăđ tăđ

c...ăcácătácăgi ăđưăđ aăraănh ngăsoăsánhă

v iăVi tăNamătrênăc ăs ănghiênăc uăhi nătr ngăCNHTăVi tăNam,ănh ngăthƠnhăt uăvƠăb tă
c păv ăkhungăchínhăsách.
-

Tr năHoƠngăLong,ă2012.ăChínhăsáchăth

ngăm iăđ iăv i s ăphátătri năngƠnhă

côngănghi păh ătr ăVi tăNam.ăTácăph mătrìnhăbƠyănh ngăv năđ ălỦălu năv ăchínhăsáchă
th

ngăm iăđ iăv iăs ăphátătri năngƠnhăcôngănghi păh ătr .ăPhơnătíchăth cătr ng,ănêuă

quanăđi măvƠăgi iăphápăhoƠnăthi năchínhăsáchăth

ngăm iănh măphátătri năcôngănghi pă

h ătr ă ăVi tăNamăđ năn mă2020.
-

Nguy năTh ăDungăHu ,ă2013.ăPhátătri năcôngănghi păh ătr ăd tămayăc aăVi t


Namătrongăb iăc nhăh iănh păqu căt .ăHƠăN i,ăNhƠăxu tăb năchínhătr ăqu căgiaăậ S ă
th t. Tácăgi ălu năánăđưălu năgi iălƠmărõăc s ălỦălu năvƠăth căti năv ăphátătri năCNHTă
ngƠnhăd tămayănh :ăkháiăni măCNHTăngƠnhăd tămay, m iăquanăh ăgi aăngƠnhăcôngă
nghi păd tămayăvƠăCNHTăngƠnhăd tămay,ăvaiătrò c aăngƠnhăCNHTăd tămayăv iăs ăphátă
tri năc aăngƠnhăcôngănghi păd tămay.ăT đóătácăgi ăđ a raănh ngătiêuăchíăđánhăgiáăs ă
phátătri năc aăngành d tămay,ătrên c ăs ănh ngătiêuăchíăđánhăgiáăth cătr ngăngành công

nghi păd tămayăvƠăCNHT ngành d tămay. Tácăgi ăđư đ aăraănh ngăgi iăphápă ăc ăt măv ă
môăvƠăviămôăđ th căđ yăCNHTăngƠnhăd tămay Vi tăNam phátătri n.
-

HƠăTh ăH

ngăLan,ă2014.ăCôngănghi păh ătr trongăm tăs ăngƠnhăcôngănghi p

ăVi tăNam.ăLu năánăti năs .ăH căvi năchínhătr ăqu căgiaăH ăChíăMinh. Trong Lu năán,
tácăgi ăđiăsơu nghiênăc uăv năđ :ăCNHTătrongăm tăs ngƠnhăcôngănghi pă ăVi tăNam.
B ng nghiênăc uăv ăCNHT,ătácăgi điăsơuălƠm rõ vai tròăc aăphátătri năCNHTăđ iăv i
n năkinhăt ăqu cădơnănóiăchungăvƠ ngƠnhăcôngănghi p ăVi tăNam nóiăriêng;ăđ căbi tălƠă
nghiênăc uăsơuăvƠălƠmărõ vai trò cóătínhăhaiăm t trongăđi uăki năgiaăt ngăc aăxuăh

ngă

toƠnăc uăhoáăkinh t ,ăquáătrìnhăphơnăcôngălao đ ngăqu căt ăsơuăr ng,ăliênădoanh,ăliênăk tă
ngày cƠngăphátătri n,ăs ăgiaăt ngăm iăquanăh ătrongăs năxu tăcácăs năph măcông nghi p.
ánhăgiáăchungăv ăk tăqu ăc aăcácăcôngătrìnhăkhoaăh căđưănghiênăc u
Dùăti păc năd

iăgócăđ ălỦălu năhayăth căti n,ăcácăcôngătrìnhănghiênăc uătrênăđưăđ ă

c păvƠăph năánhănhi uăgócăc nhătrênăcácăgiácăđ ăkhácănhauăv ăCNHTăvƠăphátătri nă
CNHTă ăVi tăNam.ăM tăs ăv năđ ăđưăđ

căt pătrungăphơnătíchănh :ălỦălu năchungăv ă

CNHT,ăch ăraănh ngăquanăni măkhácănhauăv ăCNHT,ăc uătr căngƠnhăCNHT,ăphơnătíchă
c ăs ălỦălu năchungăv ăCNHTătrongăm tăs ăngƠnhănh ăđi năt ăgiaăd ng,ăd tămay,ădaă

giƠy....ăLƠmărõăm tăs ăđ căđi măc aăCNHTătrongăquá trình h iănh păkinhăt ăqu căt .ă
Phơnătíchăcácănhơnăt ă nhăh

ng,ăvaiătròăvƠăs ăc năthi tăphátătri năCNHTătrongănơngăcaoă

s căc nhătranhăc aădoanhănghi păvƠăc aăn năkinhăt .ăCácănghiênăc uăc ngătrìnhăbƠyăkinhă
nghi măc aăm tăs ăn

cătrongăphátătri năCNHTătrênăcácăkhíaăc nhăchi năl

CNHT,ăthuăh tăđ uăt ăn

căphátătri nă

căngoƠiăchoăCNHT,ă...ăt ăđóăch ăraăm tăs ăkinhănghi m,ăg iăỦă

choăquáătrìnhăho chăđ nhăc ăch ,ăchínhăsáchăphátătri năCNHTă ăVi tăNam.ăM tăs ăcôngă
trìnhăđưăb

căđ uănghiênăc uăt ngăquanăth cătr ngăngƠnhăCNHTătrongăquáătrìnhăphátă


tri năc aăm tăs ăngƠnhăcôngănghi păđi năhìnhănh ăxeămáy,ăôătô,ăđi n,ăđi năt ăgiaăd ng...,ă
ch ărõă uăđi m,ăthƠnhăt u,ăh năch ăvƠănh ngănguyênănhơnătrongăphátătri năCNHTăc aă
cácăngƠnh,ăquaăđóăđiăđ năkh ngăđ nhăs ăh năch ,ăy uăkémăc aăCNHTălƠmăgi măs căc nhă
tranhăc aăs năph măcôngănghi pănóiăriêng,ăn năkinhăt ăqu cădơnănóiăchung.ăNgoƠiăra,ăcácă
côngătrìnhăcònăđ ăc păđ năphátătri năCNHTă ăVi tăNamătrongăb iăc nhăh iănh păqu căt ,ă
ch ărõănh ngăthu năl i,ăkhóăkh nătrongăphátătri năCNHTă ăVi tăNam,ăt ăđóăđ aăraănh ngă
g iăỦ,ăgi iăphápăđ nhăh

ngăphátătri năngƠnhăCNHTătrongăquáătrìnhăphátătri năkinhăt ă-

xưăh iăvƠăch ăraănh ngăđ nhăh

ngăphátătri năCNHTăchoăm tăs ăngƠnhăcôngănghi pă ă

Vi tăNamăhi nănay.ă
Nh ngăk tăqu ănghiênăc uăc aăcácăcôngătrìnhăkhoaăh cătrênălƠătƠiăli uăcóăgiáătr ătham
kh oăvôăcùngăquỦăgiáăchoătácăgi ătrongăquáătrìnhăth căhi năđ ătƠi
M tăs ăkhíaăc nh cònătr ngăđ ăđ ătƠiăti păt cănghiênăc u,ăkhaiăthác
M cădùăcóăkháănhi uăcôngătrìnhăkhoaăh cănghiênăc u,ăkh oăsátăv ăCNHT,ăsongă ăt mă
vi mô, các công trình khoa h cănghiênăc u v năch aăđ ăc păđ n:
-

N iăhƠmăc aăCNHTăd

iăgócăđ ăkinhăt ăchínhătr .

-

Vaiătròăc aăCNHTăđ iăv iăm tăngƠnhăcôngănghi păc ăth ălƠăngƠnhăCKCTătrongă
ph măviăc aăm tăđ aăph

-

ng.

ánhăgiáăth cătr ngăCNHTăngƠnhăCKCTătrênăđ aăbƠnăt nhăBìnhăD
Nh ngăthu năl i,ăkhóăkh năvƠănhơnăt ă nhăh
CKCTăhi nănayă ăBìnhăD

-

ngălƠăt nhăBìnhăD

ng.

ngăđ năphátătri năCNHTăngƠnhă

ng.

Gi iăphápănh măphátătri năCNHTăngƠnhăCKCTătrênăđ aăbƠnăt nhăBìnhăD

ng.


6. K TăC UăC AăLU NăV Nă
Bênăc nhăph năm ăđ u,ăk tălu n,ăcácăhìnhăv ăvƠăb ngăbi uăminhăh a,ăn iădungăc aă
lu năv năg mă3ăch
Ch

ngăđ

cătrìnhăbƠyătómăt tănh ăsau:ă

ngă I C ăs ălỦălu năv ăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt o trong quá

trìnhăh iănh păkinhăt ăqu căt
Ch
D

Ch

ngăII Th cătr ngăcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oătrênăđ aăbƠnăt nhăBình
ng đ năn mă2020 trong quá trình h iănh p kinhăt qu căt
ngăIII M tăs ăgi iăphápăphátătri năcôngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăt oătrênăđ aă

bƠnăt nhăBìnhăD

ng đ năn mă2020 trong quá trình h i nh p kinhăt qu căt


1

CH

NGă1 C ăS ăLÝăLU NăV ăPHÁTăTRI NăCÔNGăNGHI PăH ăTR ă
NGÀNHăC ăKHệăCH ăT O TRONGăQUÁăTRỊNHăH IăNH Pă
KINHăT ăQU CăT

1.1 T ngăquanăv ăCôngănghi păh ătr ă
1.1.1

Kháiăni măCôngănghi păh ătr

1.1.1.1 Kháiăni m “Côngănghi păh ăătr ”
C măt ăti ngăAnhă“supportingăindustry” đ
ti ngăVi tăvi tăv ăCNHT vƠăth

ngăđ

căb tăg păkháănhi uătrongăcácătƠiăli uă

căd chăraătheoăhai cáchălƠă“côngănghi păh ătr ”ă

ho călƠă“côngănghi păph ătr ”.ăTheo (Ohno, Kenichi 2007) thì đơyălƠăm tăc măt ăAnhăậ
Nh tăđ

căcácăDN Nh tăB năs ăd ngăt ălơu tr

căkhiănóătr ăthƠnhăm tăthu tăng ăchínhă

th c.ăThu tăng ănƠyătr ănênăthôngăd ngă ăNh tăB năkho ngăvƠoăgi aănh ngăn mă1980ă
khiăđ

căchínhăph ăNh tăB năs ăd ngătrongăcácăv năb năvƠătƠiăli uăc aămìnhăvƠădoălƠmă

sóngăđ uăt ăsangăcácăqu căgiaăchơuăÁăkhácăc aăNh tăđưăbi năkháiăni mănƠyăb tăđ uă
đ

căs ăd ngăr ngărưi. M cădùăv yăthu tăng ănƠyăđ nănayăv năr tăm ăh ăvƠăkhôngăcóă

m tăđ nhăngh aăth ngănh t.

Hìnhă1.1ăKháiăni măchungăngƠnhăcôngănghi păh ătr
Ngu n:ăIchikawa,ă2004

Xétătrênăngh aăt ngăquátănh t,ăCNHT lƠăthu tăng ăch ăm tăh ăth ngăs năxu t,ăcungă
c pănh ngăy uăt ăđ uăvƠoăchoăquáătrìnhăs năxu tăs năph măcu iăcùngă(HoƠngăV năChâu,
2010).ăTrongăs năxu tăhi năđ iăngƠyănayătrongăm tăth ăgi iăph ng,ăquáătrìnhăchuyênă
mônăhóaădi năraăsơuăs c,ăb tăk ăc ngăđ ng,ăn năkinhăt ăhayăbiênăgi iălưnhăth ăqu căgiaă

2

thìăcácălinhăki n,ăph ăătùng,ăbánăthƠnhăph măđ uăđ

căs năxu tăraăbênăngoƠiănhƠămáyăl pă

rápăthƠnhăs năph măcu iăcùng.ăT tăc ăh ăth ngănƠyăt oănênăngƠnhăCNHT.
Theoăngh aăh p,ăCNHT g năv iăch căn ngăcungăc pălinhăki n,ăph ătùngăvƠăcôngăc ă
choăm tăs ăngƠnhăcôngănghi pănh tăđ nhă(Ohno, Kenichi 2007). Víăd ăCNHT c aăcôngă
nghi păxeămáyăcungăc păcácănguyênăli uăđ uăvƠoăvƠăquiătrìnhăs năxu tăch ng,ăvƠăcácă
d chăv ăchoăcácănhƠăl părápăxeămáy.ăTuyănhiênăCNHT c ngăđ
khôngăcóăranhăgi iăc ăth . M tăxuăh

căhi uăr ngăh năth ăvƠă

ngăd ănh năth yălƠăm tănhƠăcungăc păcóăth ăs nă

xu tăvƠăcungă ngălinhăki năchoăcácăkháchăhƠngă ănhi uăngƠnhăs năxu tăkhácănhau.ăVíăd ă
nh ăm tănhƠămáyăs năxu tăthépăcóăth ăcungă ngăs năph măc aămìnhăchoăngƠnhăđóngă
tƠu,ăôătô,ăc ăkhí,ăđi nă- đi năt . Nóiăcáchăkhácăcóăm tăs ăgiaoăthoaăgi aăcácăngƠnhăs nă
xu tăkhácănhauătrongăvi căs ăd ngăh ăth ngăcungăc păh ătr . i uănƠyăcóăngh aălƠăđ ă
ho chăđ nhăđ

căchínhăsáchăphùăh păthìăph măviăc aăCNHT c năph iăđ

ho chăđ nhăchínhăsáchăquiăđ nhăm tăcáchăc ăth ăvƠămangătínhăchi năl
s ăt

căcácănhƠă
cănh măđ măb oă

ngăthíchăgi aăđ nhăngh aăv iăm cătiêuămƠăchínhăsáchă yătheoăđu iă(Ohno, Kenichi

2007).

Hìnhă1.2ăPh măviăc aăcôngănghi păh ătr ătheoăMITI
Ngu n: Hi păh iăDN h iăngo iăNh tăB n,ăJOEA(1994:19)ătríchăb iăOhno, Kenichi 2007

Vi căs ăd ngăkháiăni măr ngăh pănh ăth ănƠoăhoƠnătoƠnăph ăthu căvƠoătínhăch ăquană
vƠăm căđíchăc aăng
ni măg năv iăchi năl

iăs ăd ngăch ng,ăthôngăth

ngă ăt măv ămô,ăngh aăr ngăc aăkháiă

căphátătri năcôngănghi păqu căgiaăt ngăth .ă ăt măho chăđ nhă

ngƠnhăho căviămô,ăngh aăh păc aăkháiăni măcóăgiáătr ăxácăđ nhăn iăhƠmăchu iăcungă ngă
c ăth ,ăg năli năv iăphátătri năngƠnhăậ s năph măđ ăcóăchi năl

căphátătri năphùăh p.ă

Haiăc păđ ăkháiăni mănƠyăhoƠnătoƠnăkhôngălo iătr ănhauămƠăgiaoăthoaăn iăhƠmăvƠăb ă
sungăchoănhauă(Tr nă ìnhăThiên,ă2012).ăă


3

B ăKinhăt ,ăth
trongăCh

ngăm iăvƠăcôngănghi păNh tăB nă(METI)ăđ nhăngh aăv ăCNHT

ngătrìnhăphátătri năCNHT châu Á (1993) lƠă“cácăngƠnhăcông nghi păcungăc pă

cácăy uăt ăc năthi tănh ănguyênăv tăli uăthô,ălinhăki năvƠăv n,…ăchoăcácăngƠnhăcôngă
nghi păl părápă(baoăg măôătô,ăđi năvƠăđi năt )” (LêăTh ăGi i,ă2010,ătrangă20)

Hìnhă1.3ăCôngănghi păh ătr ătheoăquanăđi măc aăNh tăB n.
Ngu n:ăJ.Mori,ă2005ătríchăb iăHoƠngăV năChơu,ă2010

Vi tăNamăti pănh năthu tăng ă“Côngănghi păh ătr ”ăt

ngăđ iămu n.ăTh iăk ăt pă

trungăbaoăc păvƠăl yăphátătri năcôngănghi păn ngălƠmăn năt ngăcôngănghi p,ăcácăDN
qu cădoanhăs năxu tăxeăđ p,ăxeămáy,ămáyănôngănghi p,ăôătô c ngăđòiăh iăl

ngăđ uăvƠoă

trênăquiămôăr ng,ănh ngăVi tăNamăth iăk ăđóăch aăcóăm tăkháiăni mănƠoăv ăCNHT, quy
trìnhăs năxu tălinhăph ăki năđ

căs năxu tăraătrongăcùngăm tăDN theoăcáchăth c t ăch că

côngănghi pătíchăh pătheoăchi uăd c.ăS năph măđ
đ

căs năxu tăraăt ăcácălinhăph ăki nă

căs năxu tătrongăcùngăm tăDN t ăAăt iăZ.
Sauăkhiăh iănh păl iăv iăn năkinhăt ăkhuăv căvƠăth ăgi i,ăkhiăcácănhƠăđ uăt ăn

că

ngoƠiăb tăđ uăvƠoăVi tăNamăt ăgi aănh ngăn mă1990,ăh ăg pănhi uăkhóăkh nătrongăvi că
tìmăki mănh ngănhƠăcungăc păs năph măđ uăvƠoăđápă ngăđ
d chăv .ăNh măgi păVi tăNamăc iăthi nămôiătr

căyêuăc uăv ăch tăl

ngăvƠă

ngăkinhădoanhăvƠăđ uăt ,ăNh tăB năđưă

h ătr ăthôngăquaăd ăánăIshikawaă(1995)ăvƠăSángăki năchungăVi tăNamăậ Nh tăB nă
(2003).ăSángăki nănƠyăbaoăg măvi căxơyăd ngăquiăho chăt ngăth ăphátătri năCNHT,ăl pă
c ăs ăd ăli uăv ăCNHT vƠăthƠnhăl păkhuăcôngănghi păchoăCNHT.ăNh ngăch
nƠyămangăl iăl iăíchăchoăc ăhaiăbên,ătrongăkhiăVi tăNamăcóăth ăthuăh tăđ
n

ngătrìnhă

cănhi uăđ uăt ă

căngoƠiănh mătranhăth ăngu năv n,ăcôngăngh ăvƠăk ăn ngăqu nălỦătiênăti năt ăcácă

4

côngătyăFDI,ăthìăcácăcôngătyănƠyăs ăđ

căh

ngămôiătr

ngăđ uăt ăvƠăkinhădoanhăt tă

h n. (Nguy năTh ăDungăHu ,ă2013)
TƠiăli uăcóătínhăphápălỦăchínhăth căm iănh tă ăVi tăNamăv ăCNHT đ

căđ aăraătrongă

Quiăho chăt ngăth ăphátătri năcácăngƠnhăCNHT đ năn mă2010,ăt mănhìnăđ năn mă2020ă
c aăb ăcôngăth
t

ngăVi tăNamăđ

căth ăt

ngăChínhăph ,ă2011a) trongăđóăCNHT đ

ngăkỦăbanăhƠnhăthángă12ăn mă2011ă(Th ă
căđ nhăngh aănh ăsau:

Hìnhă1.4ăăC ăc uăậ Ph măviăc aăcôngănghi păh ătr

Ngu n:ăOhno, Kenichi 2007

Côngănghi păh ătr :ăLƠăcácăngƠnhăcôngănghi păs năxu tăv tăli u,ălinhăki nă ph ă

i)

tùng,ăbánăthƠnhăph măđ ăcungăc păchoăngƠnhăcôngănghi păs năxu t,ăl părápăcácă
s năph măhoƠnăch nhălƠăt ăli uăs năxu tăho căs năph mătiêu dùng.
S năph măcôngănghi păh ătr ăg m:ăv tăli u,ăph ătùng,ălinhăki n,ăph ăki n,ăbánă

ii)

thƠnhăph măđ ăcungăc păchoăkhơuăl păráp,ăs năxu tăs năph măhoƠnăch nh.
iii)

D ăánăs năxu tăs năph măcôngănghi păh ătr ălƠăd ăánăđ uăt ăt iăVi tăNamă(k ăc ă
đ uăt ăm iăvƠăđ uăt ăb ăsung)ăđ ăs năxu tăs năph măCNHT.

Côngănghi păh ătr ălƠăc năthi tăchoăc ăcácăngƠnhăcôngănghi păch ăt oănh ăs năxu tăôă
tô,ăxeămáy,ăđi năt ,ăc ăkhíăc ngănh ăcácăngƠnhăcôngănghi păch ăbi nănh ămayăm c,ădaă
giƠy,ănh ngăCNHT c aăm iăngƠnhănƠyăl iăcóănh ngăđ căđi măkhácănhau,ăyêuăc uăkhácă
nhau,ăth măchíăm căđíchăkhácănhauătrongăt ngăgiaiăđo năphátătri năc aăngƠnh.ăDoăđó,ă
m tăđ nhăngh aămangătínhăch tăbaoăquátăchungăchungăc năđ

călƠmărõărƠngăh n,ăc ăth ă

h năkhiăđiăvƠoăxơyăd ngăchínhăsáchăchoăt ngăngƠnh c ăth ănh măđ tăđ

cătínhăkh ăthiă

5

chínhăsáchăcaoăh n. Trong quá trình h iănh păkinhăt ăqu căt ăvƠătoƠnăc uăhóaănh ăhi nă
nayămƠăVi tăNamăkhôngăth ătáchăr i,ăđ căbi tăv iăngu năngơnăsáchăh năh p,ăn nămóngă
côngănghi păcònăđangătrongăquáătrìnhăhoƠnăthi năthìăkháiăni măh păv ăCNHT c năđ
nh năm nhănhi uăh năđ ăcóăđ

că

căs ăth căd ngătrongăchínhăsáchăvƠăhƠnhăđ ngănh măhuyă

đ ngăt iăđaăm iăngu năl căđ ăxơyăd ngăvƠăphátătri năcácăs năph măCNHT c ăth ,ătheoă
quiătrìnhăm tăcáchăhi uăqu . Nh năđ nhătrênăc năc ăvƠoăhi n tr ngăphátătri năCNHT c aă
Vi tăNamătrongăgiaiăđo năhi nănayălƠăphùăh păvƠăđ ăđ tăđ

cătínhăphùăh p,ătínhăkh ăthiă

khi so n th oăchínhăsáchăv ăCNHT c ngănh ăhƠnhăđ ngăđ ăđ tăđ

căcácăm cătiêuăchínhă

sáchă y. V iăph măviănghiênăc uălƠăCôngănghi păh ătr ăch ăchoăngƠnhăc ăkhíăch ăt oăvƠă
gi iăh nătrênăđ aăbƠnăc aăt nhăBìnhăD

ng,ătácăgi ănh năth yăr ng s ăh pălỦăh năn uăti pă

c năv ăcôngănghi păh ătr ă ăkháiăni măh pă t măho chăđ nhăngƠnhăho căviămô. Ngh aă
h păc aăkháiăni măcóăgiáătr ăxácăđ nhăn iăhƠmăchu iăcungă ngăc ăth ,ăg năli năv iăphátă
tri năngƠnh c ăkhíăch ăt oăvƠăcóăcác s năph măc ăth ăs ălƠăthíchăh păh n đ ăcóăchi nă

l

căphátătri năphùăh p.ăDoăv y,ătácăgi ăđ ăxu tăl yăđ nhăngh aăc a Ohmo đ nhăngh aăv ă

CNHT lƠmăc ăs ăn năt ngăxuyênăsu tălu năv nănƠy,ăt căCôngănghi păh ătr

“là m t

nhóm các ho t đ ng công nghi p cung c p các đ u vào trung gian (g m linh ki n,
ph tùng và các công c đ s n xu t ra các linh ki n, ph tùng này) cho các ngành
công nghi p l p ráp, ch t o và ch bi n” (Ohno, Kenichi 2007, trang 39)
M i quan h gi a công nghi p h tr và công nghi p chính đ

Hìnhă1.5ăăQuanăh ăgi aăcôngănghi păchínhăvƠăcôngănghi păh ătr
Ngu n:ăQuyăho chăphátătri năcôngănghi păh ătr

c th hi n nh sau:


6

1.1.1.2 Cácăkháiăni măliênăquan
 Công nghi p liên quan và h

tr

Thu tăng ă“côngănghi păliênăquanăvƠăh ătr ”ă(relatedăandăindustries)ăđ

căM.ăPorteră

s ăd ngănh ălƠăm tăy uăt ăquy tăđ nhăc aăl iăth ăc nhătranhăqu căgia.ăTrongăcu nă“L iă
th ăc nhătranhăqu căgia”ă(M.Porter,ă1990),ăôngăgi iăthi uămôăhìnhăkimăc

ngăg măb nă

y uăt ăchínhăliênăk tăch tăch ăv iănhauăt oănênăl iăth ăc nhătranhăvƠăcóăth ăápăd ngăchoă
cácăqu căgia,ăvùngăvƠăcácăngƠnhăcôngănghi p.ă

Hìnhă1.6ăMôăhìnhăviênăkimăc

ngăc aăPorterăv ăl iăth ăc nhătranhăc aăcácăqu căgia

Ngu n: M. Porter, 1990

Trongăb năy uăt ănƠy,ă“côngănghi păliênăquanăvƠăh ătr ”ăđ

căđ nhăngh aălƠă“s ăt nă

t iăc aăngƠnhăcôngănghi păcungăc păvƠăngƠnhăcôngănghi păliênăquanăcóăn ngăl căc nhă
tranhăqu căt ”.ăÔngăchiaăy uăt ănƠyăthƠnhăhaiăph n,ăg măCNHT vƠăcôngănghi păliênă
quan. CNHT t oăraăl iăth ăchoăcácăngƠnhăcôngănghi păh ăngu năvìăch ngăs năxu tăraă
nh ngăđ uăvƠoăđ

căs ăd ngăr ngărưiăvƠăcóăt măquanătr ngătrongăvi căc iăti năvƠăqu căt ă

hóa,ăcònăcôngănghi păliênăquanălƠănh ngăngƠnhătrongăđóăDN cóăth ăph iăh păho căchiaă
s ăcácăho tăđ ngătrongăcùngăchu iăgiáătr ăkhiăh ăc nhătranhăv iănhau,ăho călƠănh ngă
ngƠnhăs năxu tăraănh ngăs năph măcóătínhăb ăsungăchoănhauă(M.Porter, 1990).
 Th u ph
Kháiăni mă“th uăph ”ăđ

khôngăđ

căs ăd ngăkháălơuătrongăgi iăcôngănghi păth ăgi iănh ngă

căđ nhăngh aăc ăth .ă

nhăngh aănƠyăđ

căT ăch căphátătri năcôngănghi pă

Liênăh păqu că(UNIDO)ădi năgi iă“lƠăs ăth aămưnăgi aăhaiăbênăậ nhƠăth uăchínhăvƠănhƠă
th uăph ”ă(Ohno, Kenichi ,ă2007,ăătrangă36).ăNhƠăth uăchínhăgiaoăchoăm tăho căm tăvƠiă
DN s năxu tălinhăph ăki năho căc mălinhăki năvƠă/ho căcungăc păd chăv ăcôngănghi pă
c năthi tăchoăvi căs năxu tăs năph măcu iăcùngăc aămình.ăNhƠăth uăph ăth căhi năcôngă


7

vi cătuơnătheoăs ăch ăđ nhăc aănhƠăth uăchính.ăKhôngănh ăCNHT,ăth uăph ănh năm nhă
vƠoăcácăcamăk tăvƠăquanăh ălơuădƠiăgi aăDN l năvƠănhƠăth uăph ămƠăkhôngăbaoăg măcácă
lo iăhìnhăgiaoăd chăkhác,ănh ăs năxu tăt iăch ăho cămuaăngoƠi.
 Côngănghi păph ăthu c
Thu tăng ănƠyăđ
n mă1951ăc aă nă

căđ nhăngh aătrongălu tă(Phátătri năvƠă i uăch nh)ăcôngănghi pă
ălƠă“ho tăđ ngătrongăl nhăv căcôngănghi păcóăliênăquanăđ năho căcóă

d ăđ nhăliênăquanăđ năvi căch ăt oăho căs năxu tălinhăki n,ăph ătùng,ăc mălinhăki n,ă
côngăc ăho căhƠngăhóaătrung gian,ăho căcungăc păd chăv …”.ăThu tăng ănƠyăch ăđ

s ăd ngăph ăbi nătrongălưnhăth ă nă
đ

,ănguyênănhơnăcóăth ădoăcôngănghi păph ăthu că

căx pălƠăm tăph năc aăcôngănghi păquiămôănh ănênăđưăkhôngăth ătìmăth yăđ

quanătơm,ăchínhăsáchăho căchi năl
nƠy,ăk ăc ă ă nă

că

căs ă

căriêngăchoăs ăphátătri năc aăngƠnhăcôngănghi pă

.

 Côngănghi pălinhăph ăki n
Khôngăcóăđ nhăngh aăriêngăbi tăchoăthu tăng ă“côngănghi pălinhăph ăki n”,ănh ngă
thu tăng ănƠyăth
ki năvƠăđ

ngăđ

căhi uălƠănh ngăngƠnhăcôngănghi păs năxu tăph ătùng,ălinhă

căs ăd ngăr ngărưiătrongăngƠnhăcôngănghi păl părápănh ăxeămáy,ăôătôăvƠ đi nă

t .ă ơyălƠăthu tăng ăcóăph măviăh pănh tăvìănóăkhôngăbaoăg măcácăđ uăvƠoăkhácăcóăth ă

cóătrongăkháiăni măv ăCNHT nh ăd chăv ,ăcôngăc ,ămáyămócăvƠănguyênăli u.ăCôngă
nghi pălinhăph ăki năcóăth ăđ

căxemălƠătrungătơmăc aăCNHT,ălƠăy uăt ăquanătr ngăchoă

vi căđánhăgiáăn iăđ aăhóa.
 Ng

iăcungăc p

Kháiăni m “ng
chungălƠăng
đ

iăcungăc p” c ng khôngăđ

căđ nhăngh aăc ăth ,ăch ăđ

căhi uă

iăbánăcácăhƠngăhóaăvƠăd chăv ăchoăngƠnhăcôngănghi p.ăThu tăng ănƠyă

căs ăd ngănhi uă ăMalaysiaăvƠăcácăn

căNamăÁăkhácăđ ch ăcácăDN v aăvƠănh ă

ho tăđ ngănh ănhƠăth uăph ăc aăcácăDN l n.ă“Ng

iăcungăc p”ădùngăđ ăch ăt ngăDN

đ năl ăthayăvìăch ăm tăDN t ngăth .ăV ăc ăb n,ănh ngăng

iăcungăc pălƠăm tăb ăph nă

c aăCNHT,ăcóăvaiătròăquy tăđ nhăchoăs ăphátătri năc aăngƠnhăcôngănghi p này.
1.1.2

Phơnălo iăcôngănghi păh ătr

Vi căphơnălo iăCNHT cóăth ăđ

căth căhi nătheoăcácăcáchăth căkhácănhau. (Hoàng

V năChơu,ă2010)ăđưăphơnălo iăCNHT theoăhaiătiêuăth cănh ăsau:ă


8

1.1.2.1 Phơnălo iătheoăngƠnhăngh ăs năxu tăraăs năph măcu iăcùng
Theo cáchăti păc năv ăCNHT lƠăm tăh ăth ngăbaoătrùmăchu iăgiáătr ăs năxu tăraăm tă
s năph m,ăm tăch ngălo iăs năph măc ăth ,ăCNHT cóăth ăphơnăthƠnhăcácăngƠnhăphùăh pă
v iăcácăs năph măcu iăcùngăchínhănh :
-

Côngănghi păh ătr ădaăgiƠy,ămayăm c;

-

Côngănghi păh ătr ăcácăngƠnhăc ăkhí:ăcóăth ăchiaănh ăthƠnh:
 Côngănghi păh ăătr ăngƠnhăxeămáy;

 Côngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăch ăbi nănôngălơmăth yăs n;
 Côngănghi păh ătr ăngƠnhăc ăkhíăgiaăd ng;…
Cáchăphơnălo iăCNHT nƠyăđ

căs ăd ngăkháăph ăbi năc ătrongăth căt ăvƠătrongă

nghiênăc u,ănh tălƠătrongănghiênăc uăt ngăngƠnhăs năxu tăriêngăl .ă uăđi năc a nó là
xácăđ nhărõărƠngăcácăđ i t

ngăthamăgiaăm tăh ăth ngăngƠnhăcôngănghi p,ăđóngăgópăvƠoă

chu iăgiáătr ăđ ăs năxu tăraăs năph măcu iăcùng.
Nh

căđi măcóăth ănh năth yă ăcáchăphơnălo iănƠyălƠănh ngăkhóăkh năg păph iăkhiă

m tăDN h ătr ăthamăgiaăvƠoănhi uăngƠnhăs năxu tăkhácănhau.ăKhiăđóăs ăkhóăcóăth ăxácă
đ nhănhƠăs năxu tănƠyăthamăgiaăvƠoăm tăngƠnhăs năxu tăđ nănh tănƠo.ăChínhăs ăgiaoă
thoaănƠyălƠmăh năch ăkh ăn ngăti păc năcácăDN s năxu tăh ătr ,ăk ăc ăv ăm tănghiênăc uă
và chính sách.
1.1.2.2 Phơnălo iătheoăngƠnh/côngăngh ăs năxu tălinhăki n
V iăcáchăti păc năCNHT lƠăngƠnhăs ăd ngăchungăchoănhi uăngƠnhăs năxu tăkhácă
nhau,ăm tăcáchăth căphơnălo iăCNHT lƠăphơnălo iătheoăs năxu tălinhăki n,ăc năc ăvƠoă
ch ngălo iăs năph măDN s năxu tăraăho căcôngăngh ămƠăDN đóăs ăd ng.ăVíăd ăm tăDN
CKCT khuơnăm uăcóăth ăs năxu tăvƠăcungăc păs năph măchoăkháchăhƠngătrongăngƠnhă
nh aă(ch ăbi năs năph m giaăd ng),ăngƠnhăôătô,ăc ăkhíănôngănghi p,ăđi n,ăđi năt ă…ă
V iăcáchăti păc năphơnălo iătrên,ăm tăs ăngƠnhăCNHT,ăs ăd ngăcácăcôngăngh ăliênă
quanăt iăcácăv tăli uăđi năhìnhălƠ:
-

CácăngƠnhăs năxu tăgiaăcôngăkimăkhíănh : Rèn; D p;
M ; C t; Giaăcôngănhi t; Giaăcôngăc ăkhíăchínhăxác.

-

NgƠnhăs năxu tălinhăki năcaoăsu;

-

NgƠnhăs năxu tăhóaăch t; …ă…

c; Giaăcôngăkhuônăm u;