CH
NGă1. CÁC V Nă
C ăB N V PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
TÀI CHÍNH DOANH NGHI P
1.1. T ng quan v tài chính doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là t ng th các quan h giá tr gi a doanh nghi p và các
ch th trong n n kinh t phát sinh trong quá trình hình thành và s d ng các qu ti n
t nh m đ t đ
c m c tiêu nh t đ nh. Các quan h kinh t đó bao g m:
Quan h gi a doanh nghi p v i Nhà n
c: M i quan h này phát sinh khi doanh
nghi p th c hi n các ngh a v thu v i Nhà n c. Hay khi Nhà n
liên doanh ho c mua c phi u, trái phi u c a các doanh nghi p.
Quan h gi a doanh nghi p v i th tr
c c p v n, góp v n
ng tài chính: Doanh nghi p thông qua th
tr ng tài chính có th huy đ ng v n t các ngu n nh đi vay các t ch c tín d ng,
phát hành c phi u, trái phi u đ tài tr cho ho t đ ng S KD.
ng th i, doanh
nghi p s chi tr lãi vay, c t c cho các nhà tài tr . M i quan h này c ng phát sinh
khi doanh nghi p tìm ki m c h i đ u t trên th tr ng tài chính b ng cách n m gi
ch ng khoán hay g i ngu n ti n nhàn r i vào ngân hàng…
Quan h gi a doanh nghi p v i th tr
ng khác: Các th tr
ng khác có m i quan
h ch t ch v i doanh nghi p nh th tr ng các y u t đ u vào, đ u ra. Thông qua các
th tr ng này, doanh nghi p có th mua s m máy móc, thi t b , v t t , nguyên v t li u
c ng nh tìm ki m ngu n lao đ ng. Và đây c ng là c s đ doanh nghi p xác đ nh
nhu c u tiêu th , th hi u c a khách hàng, t đó giúp doanh nghi p ho ch đ nh ngân
sách, l p k ho ch s n xu t, ti p th m t cách hi u qu nh t. M i quan h này đ c th
hi n qua vi c doanh nghi p t n d ng các kho n tín d ng th
ng m i t nhà cung c p
hay các quan h tín d ng c a doanh nghi p v i các khách hàng đ kích thích ho t đ ng
tiêu th c a doanh nghi p.
Quan h trong n i b doanh nghi p:
c ph n ánh qua m i quan h kinh t gi a
doanh nghi p v i các ph ng ban, phân x ng và t đ i s n xu t trong vi c nh n và
thanh toán t m ng, thanh toán tài s n. Và các m i quan h kinh t gi a doanh nghi p
v i cán b công nhân viên trong quá trình phân ph i thu nh p cho ng i lao đ ng d i
hình th c ti n l
ng, ti n th
ng, ti n ph t và lãi c ph n.
Các m i quan h gi a doanh nghi p v i các ch th trên v a ph n ánh doanh
nghi p là m t đ n v kinh t đ c l p, l i v a ph n ánh rõ nét m i liên h gi a tài chính
doanh nghi p v i các khâu khác trong h th ng tài chính.
1
1.1.2. Vai trò c a tài chính doanh nghi p
Trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, tài chính doanh nghi p có nh ng
vai trò ch y u sau đây:
Huy đ ng đ m b o đ y đ và k p th i v n cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p.
Tài chính doanh nghi p t o l p các đ n b y tài chính đ kích thích đi u ti t các
ho t đ ng kinh t trong doanh nghi p.
Tài chính doanh nghi p ki m tra đánh giá hi u qu các ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p.
1.2. Phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính là quy trình t p h p các khái ni m, h th ng, ph ng pháp, công
c , k thu t phân tích cho phép thu th p và x lý các thông tin k toán và các thông tin
khác v qu n lý nh m đánh giá tình hình tài chính c a m t doanh nghi p, đánh giá r i ro,
m c đ và ch t l ng hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p, giúp ng
đ a ra các quy t đ nh tài chính, qu n lý, đ u t và tài tr phù h p.
đ
i s d ng thông tin
Phân tích tài chính giúp ta đánh giá tình hình tài chính c a các doanh nghi p, nó
c s d ng nh công c kh o sát c b n trong l a ch n quy t đ nh đ u t . Ngoài ra,
phân tích tài chính còn cung c p các d đoán v đi u ki n và k t qu tài chính trong
t ng lai, là công c đánh giá c a các nhà qu n tr doanh nghi p. Phân tích tài chính s
t o ra các ch ng c có tính h th ng và khoa h c đ i v i các nhà qu n tr .
1.2.2. Ý ngh a và vai trò c a phân tích tài chính doanh nghi p
Ho t đ ng tài chính có m i quan h tr c ti p v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Do đó t t c các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u có nh h ng đ n tài chính c a
doanh nghi p. Ng c l i, tình hình tài chính t t hay x u đ u có tác đ ng thúc đ y ho c
kìm hãm đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh. Chính vì v y, phân tích tình hình tài
chính có ý ngh a quan tr ng đ i v i b n thân ch doanh nghi p và các đ i t ng bên
ngoài có liên quan đ n tài chính c a doanh nghi p.
i v iă á ă
ăquanăqu nălỦăNhƠăn
ă(
ăquanăthu ,ăđ năv ki mătoánầ)
Thông qua k t qu phân tích tài chính, các c quan qu n lý Nhà n c s đánh giá,
ki m tra, ki m soát các ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng tài chính ti n t c a doanh
nghi p v i chính sách, quy đ nh c a pháp lu t và tình hình h ch toán chi phí, giá
thành, tình hình th c hi n ngh a v v i Nhà n c và khách hàng c a doanh nghi p.
2
Thang Long University Library
i v i nhà qu n tr doanh nghi p
Các ho t đ ng nghiên c u tài chính trong doanh nghi p đ
c g i là phân tích tài
chính n i b . Khác v i phân tích tài chính bên ngoài do nhà phân tích ngoài doanh
nghi p ti n hành, do có thông tin đ y đ v doanh nghi p, các nhà phân tích tài chính
trong doanh nghi p có nhi u l i th đ phân tích tài chính t t nh t. K t qu c a phân
tích tài chính doanh nghi p là c s quan tr ng c a doanh nghi p đ th c hi n vi c s n
xu t kinh doanh đ t đ c m c tiêu c a mình.
i v iă á ănhƠăđ uăt
M i quan tâm l n c a các nhà đ u t là v kh n ng hoàn v n, m c sinh lãi, kh
n ng thanh toán v n và s r i ro. Thông qua các k t qu phân tích tài chính doanh
nghi p, các nhà đ u t có đ y đ thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình ho t đ ng,
v k t qu kinh doanh và các ti m n ng c a doanh nghi p. D a vào nh ng đánh giá v
tình hình tài chính, kh n ng hoàn v n, kh n ng thanh toán c a doanh nghi p, nhà
đ u t có th đ a ra các quy t đ nh đ u t .
i v i á ăt ă h
ăt nă
Các t ch c tín d ng
ngă
đây là nh ng ngân hàng, các qu ti n t ... cung c p nh ng
kho n vay, kho n tín d ng giúp doanh nghi p đ m b o ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Phân tích tài chính đ c các t ch c tín d ng s d ng đ đánh giá kh n ng tr n c a
doanh nghi p. Các đ i t ng này xem x t kh n ng thanh toán c a doanh nghi p trên
hai khía c nh là ng n h n và dài h n. N u là nh ng kho n cho vay ng n h n, h đ c
bi t quan tâm đ n kh n ng thanh toán nhanh c a doanh nghi p, ngh a là kh n ng ng
phó c a doanh nghi p đ i v i các kho n n khi đ n h n tr . N u là nh ng kho n cho
vay dài h n, h quan tâm đ n kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. B ng cách cân nh c
các y u t trên, h đ a ra quy t đ nh cho vay hay không cho vay, kí k t h p đ ng
thanh toán tr ch m hay thanh toán tr ngay…
ho t đ ng tín d ng.
i v iăng
i u này s làm gi m r i ro trong các
iălaoăđ ng trong doanh nghi p
Bên c nh các nhà đ u t , nhà qu n lý và các nhà cung c p, t ch c tín d ng, ng
i
lao đ ng trong doanh nghi p c ng r t quan tâm t i các thông tin tài chính c a doanh
nghi p. Bên c nh thu nh p t ti n l ng, m t s lao đ ng còn có m t ph n v n góp trong
doanh nghi p, vì v y, ngoài ph n thu nh p là ti n l ng đ c tr , h còn có thêm m t
ph n ti n l i nhu n đ
c chia. C hai kho n thu nh p này đ u ph thu c vào k t qu ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, do v y phân tích tình hình tài chính doanh
nghi p giúp ng
i lao đ ng đ nh h
ng vi c làm n đ nh và yên tâm lao đ ng.
3
1.2.3. Tài li u s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p
Trong phân tích tài chính, nhà phân tích ph i thu th p, s d ng m i ngu n thông
tin: t thông tin n i b doanh nghi p đ n thông tin bên ngoài doanh nghi p, t thông
tin s l ng đ n thông tin giá tr . Nh ng thông tin đó đ u giúp cho nhà phân tích có
th đ a ra đ c nh ng nh n x t, k t lu n chính xác.
1.2.3.1. Thông tin bên trong doanh nghi p
Nh ng thông tin bên trong bao g m h th ng các báo cáo tài chính. Trong đó, đ
đánh giá m t cách c b n tình hình tài chính c a doanh nghi p, có th s d ng thông tin
k toán trong n i b doanh nghi p nh là m t ngu n thông tin quan tr ng b c nh t. V i
nh ng đ c tr ng h th ng, đ ng nh t và phong phú, các báo cáo k toán cung c p nh ng
thông tin đánh giá cho phân tích tài chính. Thông tin k toán đ c ph n ánh khá đ y đ
trong các báo cáo k toán. Phân tích tài chính đ c th c hi n trên c s các báo cáo tài
chính đ c hình thành thông qua vi c x lý các báo cáo k toán ch y u: đó là b ng cân
đ i k toán, báo cáo k t qu kinh doanh, ngân qu
báo cáo l u chuy n ti n t ).
B ngă ơnăđ iăk ătoánă
B ng cân đ i k toán là m t báo cáo tài chính ch y u ph n ánh t ng quát tình
hình tài s n c a doanh nghi p theo giá tr ghi s c a tài s n và ngu n hình thành tài
s n vào m t th i đi m cu i n m. N i dung c a b ng cân đ i k toán th hi n qua h
th ng các ch tiêu ph n ánh tình hình tài s n và ngu n hình thành tài s n. Xét v b n
ch t, b ng cân đ i k toán là m t b ng cân đ i t ng h p gi a tài s n v i v n ch s
h u và công n ph i tr (ngu n v n).
B ng 1.1. B ngă ơnăđ i k toán
N mă(t-1)
Ch tiêu
TÀI S N
A. Tài s n ng n h n
I. Ti n và các kho n t
II.
ng đ
ng ti n
u t tài chính ng n h n
III. Các kho n ph i thu ng n h n
IV. Hàng t n kho
V. Tài s n ng n h n khác
B. Tài s n dài h n
I. Các kho n ph i thu dài h n
4
Thang Long University Library
N măt
II. Tài s n c đ nh
III. B t đ ng s n đ u t
IV. Các kho n đ u t tài chính dài h n
V. Tài s n dài h n khác
NGU N V N
A. N ph i tr
I. N ng n h n
II. N dài h n
B. Ngu n v n ch s h u
I. V n ch s h u
II. Ngu n kinh phí, qu khác
T ng ngu n v n
B ng cân đ i k toán đ
ck tc ud
i d ng b ng cân đ i s d các tài kho n k
toán và s p x p tr t t các ch tiêu theo yêu c u qu n lý. B ng cân đ i k toán đ c
chia làm 2 ph n (có th k t c u theo ki u 2 bên ho c 1 bên) là ph n “Tài s n” và
“Ngu n v n”.
Ph n tài s n: Ph n ánh giá tr ghi s c a toàn b tài s n hi n có c a doanh nghi p
đ n cu i n m k toán đang t n t i d i các hình thái và trong t t c các giai đo n, các
khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh. Các ch tiêu ph n ánh trong ph n tài s n
th ng đ c s p x p theo trình t luân chuy n c a v n.
Ph n ngu n v n: Ph n ánh ngu n hình thành c a tài s n đ n cu i n m h ch toán.
Các ch tiêu ph n ngu n v n th hi n trách nhi m pháp lý c a doanh nghi p đ i v i
t ng đ i t ng.
Báoă áoăk tăqu ăho tăđ ngăkinhă oanhă
Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh là m t báo cáo tài chính ph n ánh các
kho n doanh thu, chi phí và k t qu kinh doanh c a doanh nghi p sau m t k ho t
ng.
Báo cáo cung c p nh ng thông tin v doanh thu, chi phí và k t qu c a các ho t
đ ng c b n trong doanh nghi p nh ho t đ ng th ng m i, ho t đ ng tài chính và các
ho t đ ng khác. T đó nh n x t đ c s phù h p gi a đ c đi m và nhi m v c a
doanh nghi p v i c c u doanh thu, chi phí và k t qu c a t ng ho t đ ng. Báo cáo
c ng cho bi t doanh thu c a ho t đ ng nào chi m t l l n trong doanh nghi p, t đó
5
các nhà qu n tr doanh nghi p có th ra quy t đ nh m r ng kinh doanh và phát tri n
doanh thu d a vào nh ng ho t đ ng đó. Ngoài ra các nhà qu n tr c ng có th đánh giá
đ c chi phí c a các ho t đ ng đ r i đ a ra các quy t đ nh đ u t , góp ph n nâng cao
hi u qu kinh doanh.
B ng 1.2. Báo cáo k t qu kinh doanh
N mă(t-1)
Ch tiêu
N măt
1. Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v
2. Các kho n gi m tr
3. Doanh thu thu n v bán hàng và cung c p d ch v
4. Giá v n hàng bán
5. L i nhu n g p v bán hàng và cung c p d ch v
6. Chi phí bán hàng
7. Chi phí qu n lý doanh nghi p
8. L i nhu n bán hàng và cung c p d ch v
9. Doanh thu ho t đ ng tài chính
10. Chi phí tài chính
11. L i nhu n t ho t đ ng tài chính
12. Thu nh p khác
13. Chi phí khác
14. L i nhu n khác
15. T ng l i nhu n tr
c thu
16. Thu thu nh p doanh nghi p
17. L i nhu n sau thu
Doanh thu là ph n giá tr mà doanh nghi p thu đ c trong quá trình ho t đ ng
s n xu t kinh doanh. Thông qua nó, ta có th đánh giá đ c tình hình ho t đ ng c a
doanh nghi p có hi u qu không, đ c t o ra t các ho t đ ng
Doanh thu t ho t đ ng s n xu t kinh doanh: Bao g m các kho n thu nh p thu t
ho t đ ng bán hàng và cung c p d ch v c a doanh nghi p nh bán s n ph m doanh
nghi p t s n xu t ra, bán hàng hóa mua vào.
6
Thang Long University Library
Doanh thu t ho t đ ng tài chính là các kho n thu nh p v ho t đ ng đ u t mua
bán ch ng khoán, lãi cho vay, lãi ti n g i, lãi t giá h i đoái, chênh l ch lãi do bán
ngo i t , thu h i thanh lý các kho n v n góp liên doanh, đ u t vào công ty liên k t,
công ty con và các kho n thu t ho t đ ng tài chính khác.
Doanh thu t ho t đ ng khác.
Chi phí là m t ph m trù kinh t g n li n v i s n xu t và l u thông hàng hóa. ó
là nh ng hao phí th hi n b ng ti n trong quá trình ho t đ ng kinh doanh. Chi phí
đ c chia thành các lo i khác nhau nh chi phí s n xu t, chi phí ngoài s n xu t (Chi
phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p, chi phí kh u hao tài s n c đ nh,..)
L i nhu n là k t qu cu i cùng c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p, là ch tiêu ch t l ng t ng h p đ đánh giá hi u qu s n xu t kinh doanh. Hay
nói cách khác, l i nhu n là ph n còn l i c a t ng doanh thu tr đi t ng chi phí. Các ch
tiêu th ng đ c xem xét khi phân tích l i nhu n là:
L i nhu n thu n t lãi đ
L i nhu n tr
c thu đ
L i nhu n sau thu đ
c xác đ nh b ng thu nh p t lãi tr chi phí t lãi.
c tính b ng t ng doanh thu thu n tr t ng chi phí.
c xác đ nh b ng l i nhu n sau thu tr thu thu nh p.
T c đ t ng l i nhu n gi a k này so v i k tr
c ho ch k ho ch.
Báoă áoăl uă huy năti năt ă
Báo cáo l u chuy n ti n t là báo cáo tài chính ph n ánh các kho n thu và chi
ti n trong k c a doanh nghi p theo các ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng đ u t và
ho t đ ng tài chính: D a vào báo cáo l u chuy n ti n t ta có th đánh giá đ c kh
n ng t o ra ti n, s bi n đ ng tài s n thu n, kh n ng thanh toán, và d đoán đ c
lu ng ti n trong k ti p theo c a doanh nghi p.
Báo cáo l u chuy n ti n t g m 3 ph n:
L u chuy n ti n t t ho t đ ng kinh doanh: ph n ánh toàn b d ng ti n thu vào
và chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh thu ti n
m t t doanh thu bán hàng, các kho n thu b t th ng b ng ti n m t khác, chi ti n m t
tr cho ng
i bán ho c ng
i cung c p, chi tr l
ng n p thu , chi tr lãi ti n vay...
L u chuy n ti n t t ho t đ ng đ u t : ph n ánh toàn b d ng ti n thu vào và
chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng đ u t c a doanh nghi p. Các kho n thu ti n
m t nh bán tài s n, bán ch ng khoán đ u t , thu n các Công ty khác, thu l i v ph n
đ u t . Các kho n chi ti n m t nh mua tài s n mua ch ng khoán đ u t c a doanh
nghi p khác...
L u chuy n ti n t t ho t đ ng tài chính: Ph n ánh toàn b d ng ti n thu, chi
liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p bao g m các nghi p v
7
làm t ng, gi m v n kinh doanh c a doanh nghi p nh ch doanh nghi p góp v n, vay
v n dài h n, ng n h n, nh n v n liên doanh, phát hành trái phi u...
Có hai ph ng pháp l p báo cáo l u chuy n ti n t là ph ng pháp tr c ti p và
ph ng pháp gián ti p. M i báo cáo l p theo ph ng pháp khác nhau thì tuân theo
nguyên t c c s s li u và cách l p các ch tiêu khác nhau.
Thuy tăminhă áoă áoătƠiă h nhă
Thuy t minh báo cáo tài chính là m t b ph n h p thành h th ng báo cáo tài
chính c a doanh nghi p, đ
c l p đ gi i thích b sung thông tin v tình hình ho t
đ ng c a doanh nghi p trong k báo cáo mà các báo cáo tài chính không th trình bày
rõ ràng và chi ti t đ c.
Thuy t minh báo cáo tài chính trình bày khái quát đ a đi m ho t đ ng s n xu t
kinh doanh, n i dung m t s ch đ k toán đ c doanh nghi p l a ch n đ áp d ng,
tình hình và lý do bi n đ ng c a m t s đ i t ng s n xu t và ngu n v n quan tr ng,
phân tích m t s ch tiêu tài s n ch y u và các ki n ngh c a doanh nghi p. C s s
li u l p thuy t minh báo cáo tài chính là các s k toán k báo cáo, b ng cân đ i k
toán k báo cáo thuy t minh báo cáo tài chính k tr
c, n m tr
c.
Tóm l i, đ phân tích tình tài chính c a m t doanh nghi p, các nhà phân tích c n
ph i đ c và hi u đ c các báo cáo tài chính, qua đó, h nh n bi t đ c và t p trung
vào các ch tiêu tài chính liên quan tr c ti p t i m c tiêu phân tích c a h .
1.2.3.2. Thông tin bên ngoài doanh nghi p
Nh ng thông tin đ phân tích tài chính không th ch gi i h n vi c nghiên c u
nh ng báo cáo tài chính mà ph i t p h p đ y đ các thông tin liên quan đ n tình hình
tài chính c a doanh nghi p, nh thông tin v tr ng thái n n kinh t , chính sách ti n t ,
thu khóa, các thông tin v l nh v c ngành ngh kinh doanh mà doanh nghi p đang
ho t đ ng, các thông tin v pháp lý đ i v i doanh nghi p…
Thông tin liên quan đ n tình hình kinh t nh : Thông tin v t ng tr
ng, suy
thoái kinh t ; thông tin v lãi su t ngân hàng, trái phi u kho b c, t giá ngo i t ; thông
tin v t l l m phát; các chính sách kinh t l n c a Chính ph , chính sách chính tr ,
ngo i giao c a nhà n
c...
Thông tin thỀo ngành nh : M c đ và yêu c u công ngh c a ngành, m c đ c nh
tranh và quy mô c a th tr ng, tính ch t c nh tranh c a th tr ng, m i quan h gi a doanh
nghi p v i nhà cung c p và khách hàng, nh p đ và xu h
ng v n đ ng c a ngành…
Thông tin v đ c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p nh : M c tiêu và chi n
l c ho t đ ng c a doanh nghi p (chi n l c tài chính và chi n l c kinh doanh); đ c
đi m quá trình luân chuy n v n trong các khâu kinh doanh t ng lo i hình doanh
8
Thang Long University Library
nghi p; tính th i v , tính chu k trong ho t đ ng kinh doanh; và m i liên h gi a
doanh nghi p v i nhà cung c p, khách hàng, ngân hàng.
1.2.4. Ph
ng pháp phân tích tài chính ếoanh nghi p
1.2.4.1. P
Ph
n p áp t s
ng pháp t s là ph
ng pháp truy n th ng đ
c áp d ng ph bi n trong
phân tích tài chính. ây là ph ng pháp trong đó các t s đ c s d ng đ phân tích
(các t s đ n đ c thi t l p b i chi tiêu này so v i ch tiêu khác). Ph ng pháp phân
tích t s d a trên ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l
ng tài chính trong các quan
h tài chính. S bi n đ i các t s là s bi n đ i các đ i l ng tài chính. V nguyên
t c, ph ng pháp t s yêu c u ph i xác đ nh các ng ng, các đ nh m c, đ nh n x t,
đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh
nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ
c phân thành các
nhóm t l đ c tr ng, ph n ánh nh ng n i dung c b n theo các m c tiêu ho t đ ng
c a doanh nghi p. ó là các nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u
v n và ngu n v n, nhóm t l v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh
n ng sinh l i.
M i nhóm t l l i bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n c a ho t
đ ng tài chính trong m i tr ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích, ng i phân
tích l a ch n các nhóm ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích c a mình.
Ch n đúng các t s và ti n hành phân tích chúng, ch c ch n ta s phát hi n đ c
tình hình tài chính. Phân tích t s cho ph p phân tích so sánh d c gi a các ngành
c ng n m và phân tích so sánh ngang gi a các n m ho c phân tích ch tiêu theo m c
đích riêng.
1.2.4.2. P
Ph
n p áp so sán
ng pháp so sánh là ph
ng pháp s d ng ph bi n nh t trong phân tích tài
chính.
v n d ng phép so sánh trong phân tích tài chính c n quan tâm đ n đi u ki n,
n i dung c ng nh nh k thu t so sánh.
i u ki n so sánh:
Các t s ph i th ng nh t v n i dung và ph
Các t s ph i c ng đ n v đo l
ng pháp tính toán
ng
N i dung so sánh:
So sánh th c t kì này v i kì tr
c a doanh nghi p
c đ th y xu th thay đ i v tình hình tài chính
9
So sánh gi a s li u th c t và k ho ch đ đánh giá m c đ hoàn thành c a
doanh nghi p
So sánh s li u c a doanh nghi p v i doanh nghi p khác ho c v i trung bình
ngành
So sánh d c và so sánh ngang
K thu t so sánh:
So sánh b ng s tuy t đ i: ph n ánh t ng h p s li u, quy mô c a các ch tiêu
kinh t
Y Y1 Y0
So sánh b ng s t
ng đ i: th hiên m i quan h t c đ phát tri n
Y
Y1 Y0
100%
Y0
ây là ph ng pháp tr c quan và đ n gi n đ th y đ c s thay đ i c a các ch
tiêu tài chính t đó có th nhanh chóng đ a ra các nh n x t và đánh giá, tuy nhiên vi c
so sánh không th đ t hi u qu cao n u s li u ch bó g n trong th i gian ng n, b i
nh th s không bi t đ
c xu h
ng bi n đ ng theo chu kì và t đó s d có các k t
lu n sai l ch.
1.2.4.3. P
Ph
n p áp t
t
liên hoàn
ng pháp thay th liên hoàn là ti n hành l n l
t thay th t ng nhân t theo
m t trình t nh t đ nh. Nhân t nào đ c thay th nó s xác đ nh m c đ nh h ng
c a nhân t đó đ n ch tiêu phân tích. Còn các ch tiêu ch a t ng đ c thay th ph i
gi nguyên k k ho ch, ho c k kinh doanh tr c (g i t t là k g c). C n nh n m nh
r ng, đ i v i ch tiêu phân tích, có bao nhiêu nhân t nh h ng thì có b y nhiêu nhân
t ph i thay th và cu i cùng t ng h p s nh h ng c a t t c các nhân t nh h ng
b ng m t phép c ng đ i s . S t ng h p đó c ng chính b ng đ i t ng c th c a phân
tích mà đã đ
1.2.4.4. P
c xác đ nh
trên.
n p áp upont
Ph ng pháp Dupont đ c đ a vào s d ng đ u tiên kho ng Chi n tranh th gi i
th nh t. B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t t s t ng h p ph n ánh m c sinh
l i c a doanh nghi p nh ROA, ROE thành tích s c a chu i các t s có quan h v i
nhau đ th y đ
c tác đ ng c a m i quan h gi a vi c t ch c, s d ng v n và t
ch c, tiêu th s n ph m t i m c sinh l i c a doanh nghi p.
10
Thang Long University Library
Ph
ngătr nhăDupont:
ROA = ROS * Hi u su t s d ng t ng tài s n
hay:
L i nhu n sau thu
L i nhu n sau thu
=
T ng tài s n
Doanh thu thu n
*
Doanh thu thu n
T ng tài s n
ROE = ROS * Hi u su t s d ng t ng tài s n * H s s d ng v n c ph n
hay:
L i nhu n sau thu
L i nhu n sau thu
=
V n ch s h u
Ph
Doanh thu thu n
*
Doanh thu thu n
T ng tài s n
*
T ng tài s n
V n ch s h u
ng pháp Dupont có u đi m v tính đ n gi n, đây là m t công c r t t t đ
cung c p các thông tin c n b n v k t qu kinh doanh c a doanh nghi p nh ng m c đ
tin c y c a mô hình ph thu c hoàn toàn vào gi thuy t và s li u đ u vào, do v y s
li u càng sát th c t thì các phân tích s ph n ánh càng t t th c tr ng tài chính c a
doanh nghi p.
Nh v y, m i ph ng pháp phân tích có nh ng u đi m và h n ch riêng, do đó
cán b phân tích không th s d ng đ n l t ng ph ng pháp. Vi c s d ng k t h p
các ph ng pháp giúp ph n ánh đ c th c ch t tình hình tài chính c ng nh xu h ng
bi n đ ng c a t ng ch tiêu tài chính qua các giai đo n khác nhau, t đó nh ng nh n
x t, đánh giá đ a ra có đ tin c y cao h n.
1.2.5. N i dung phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.5.1. Phân tích tình hình bi n
ng v tài s n-ngu n v n
Tài s n và ngu n v n là hai khía c nh c b n trong tài chính và th
ng xuyên
thay đ i trong quá trình kinh doanh c a doanh nghi p. Phân tích s bi n đ ng c a tài
s n và ngu n v n giúp có đ c các thông tin c n thi t và t ng quan v tình hình tài
chính. Vi c phân tích ch y u d a vào s li u t b ng cân đ i k toán và phân tích trên
hai ph ng di n là quy mô và c c u.
Tình hình bi năđ ng tài s n
Phân tích s bi n đ ng v quy mô tài s n c a doanh nghi p nh m đánh giá k t
qu và tr ng thái tài chính t i th i đi m phân tích đ ng th i d đoán nh ng r i ro và
ti m n ng tài chính trong t
ng lai.
T s li u các kho n m c tài s n trên b ng cân đ i k toán, ta so sánh gi a s
đ u k v i cu i k ho c gi a k này v i k khác c v tuy t đ i, t ng đ i đ xác đ nh
s bi n đ ng v quy mô tài s n c a doanh nghi p. Nói cách khác là ta xem xét s thay
11
đ i v đ l n c a m t kho n m c nh t đ nh qua các th i k đ th y đ
nó đ
c quy mô c a
c m r ng hay gi m đi.
Phân tích c c u tài s n th hi n vi c so sánh t ng tài s n cu i kì so v i đ u kì,
xem xét t tr ng các lo i tài s n trong t ng tài s n, xu h ng bi n đ ng c a các lo i tài
s n đó. T đó đánh giá đ c s phân b tài s n có phù h p v i ho t đ ng s n xu t
kinh doanh và vi c s d ng tài s n nh h
th nào.
T tr ng tài s n
ng n h n
T tr ng tài s n dài
h n
ng đ n hi u qu s n xu t kinh doanh nh
Tài s n ng n h n
=
T ng tài s n
Tài s n dài h n
=
T ng tài s n
Ngoài vi c xem x t c c u trong m t k thì c ng c n so sánh c c u tài s n gi a
các k khác nhau đ th y đ c h ng thay đ i trong chi n l c kinh doanh c a doanh
nghi p.
Tình hình bi năđ ng ngu n v n
đ
Phân tích s thay đ i v quy mô ngu n v n s giúp các nhà qu n tr đánh giá
c kh n ng huy đ ng v n vào kinh doanh c a doanh nghi p t ng lên hay gi m đi,
có đ m b o duy trì ho t đ ng hi u qu không.
Phân tích s thay đ i v c c u ngu n v n đ th y đ c t tr ng c a t ng lo i
v n hình thành nên ngu n v n c a doanh nghi p. T đó đánh giá tính h p lý v c c u
v n kinh doanh hi n có c a doanh nghi p, kh n ng t tài tr và nh ng r i ro doanh
nghi p có th g p ph i trong t ng lai.
N ph i tr
T tr ng n ph i tr
=
T ng ngu n v n
T tr ng v n ch s
h u
T l t ng n trên
v n ch s h u
V n ch s h u
=
T ng ngu n v n
N ph i tr
=
V n ch s h u
(t s D/E)
1.2.5.2. Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, l i nhu n
Khi phân tích báo cáo k t qu kinh doanh có th phân tích qua ba m c l n v tình
hình doanh thu, tình hình chi phí và tình hình l i nhu n.
12
Thang Long University Library
Phơnăt hăt nhăh nhă oanhăthu
L nl
t so sánh các ch tiêu v doanh thu bán hàng và cung c p d ch v , doanh
thu ho t đ ng tài chính và thu nh p khác thông qua s tuy t đ i và t ng đ i gi a k
này và k tr c ho c nhi u k v i nhau. Qua đó rút ra nh n x t v tình hình tiêu th
s n ph m c a doanh nghi p. Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v th ng có quy
mô l n nh t và c ng là ch tiêu ph n ánh hi u qu t ch c s n xu t, phân ph i, bán
hàng c a doanh nghi p. Phân tích tình hình doanh thu giúp các nhà qu n tr th y đ
c
u nh c đi m trong quá trình t o doanh thu và xác đ nh các y u t làm t ng, gi m
doanh thu. T đó lo i b ho c gi m tác đ ng c a các y u t tiêu c c, đ y m nh và phát
huy y u t tích c c c a doanh nghi p nh m nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
Phơnăt hăt nhăh nhă hiăph
th
T t c các kho n chi phí đ u là d ng ti n ra c a doanh nghi p. iá v n hàng bán
ng là kho n chi phí l n nh t trong doanh nghi p. Do đó vi c ki m soát giá v n
hàng bán thông qua theo dõi và phân tích t ng b ph n c u thành c a nó là r t có ý
ngh a. Vì vi c gi m t l giá v n hàng bán trên doanh thu s làm t ng kh n ng c nh
tranh và kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Ngoài ra, chi phí lãi vay c ng là kho n
m c c n chú tr ng trong phân tích vì nó ph n ánh tình hình công n c a doanh nghi p.
Nh v y, n u chi phí b ra quá l n ho c t c đ t ng c a chi phí l n h n t c đ t ng
c a doanh thu thì ch ng t doanh nghi p đang s d ng ngu n l c không hi u qu .
Phơnăt hăt nhăh nhăl iănhu n
L i nhu n là ch tiêu t ng h p bi u hi n k t qu c a quá trình S KD. L i nhu n
cao cho th y doanh nghi p ho t đ ng t t, ít r i ro và ng c l i. Thông qua phân tích
m i quan h gi a t ng doanh thu, t ng chi phí và l i nhu n đ t đ c c a doanh
nghi p, s đánh giá đ
c chính xác hi u qu kinh doanh và kh n ng sinh l i cho ch
s h u.
K t h p nh ng nh n x t và đánh giá rút ra t ba ph n doanh thu, chi phí và l i
nhu n đ làm rõ xu h
ng bi n đ ng c a k t qu S KD và đ a ra các quy t đ nh qu n
lý, quy t đ nh tài chính ph h p nh t.
1.2.5.3. Phân tích kh n n t
n toán
Tình hình tài chính c a doanh nghi p ch u nh h ng và tác đ ng tr c ti p đ n
kh n ng thanh toán.
th y rõ tình hình tài chính c a doanh nghi p trong hi n t i và
t
ng lai, c n xác đ nh các ch tiêu phân tích nhu c u và kh n ng thanh toán c a
doanh nghi p, kh n ng thanh toán đ
c bi u hi n
nghi p hi n có d ng đ trang tr i các kho n n .
13
s ti n và tài s n mà doanh
Kh n ngăthanhătoánăhi n hành
Kh n ng thanh toán hi n hành th hi n n ng l c đáp ng các ngh a v thanh
toán trong th i gian ng n c a doanh nghi p, bi u hi n m i quan h so sánh gi a tài s n
ng n h n v i các kho n n ng n h n.
Kh n n
T ng tài s n l u
=
thanh toán hi n hành
ng
T ng n ng n h n
Tài s n l u đ ng bao g m ti n, các ch ng khoán ng n h n d chuy n đ i thành
ti n, các kho n ph i thu và kho, n ng n h n bao g m các kho n vay ng n h n ngân
hàng và các t ch c tín d ng khác.
T s này cho bi t m t đ ng n ng n h n c a doanh nghi p đ c đ m b o thanh
toán b i bao nhiêu đ ng tài s n l u đ ng. H s này càng cao, kh n ng tr n ng n
h n c a doanh nghi p càng l n, thông th ng t s này có giá tr l n h n 1 là tích c c.
N u h s này nh h n 1 thì doanh nghi p có kh n ng không hoàn thành đ c ngh a
v tr n c a mình khi t i h n. M c dù v i t l nh h n 1, có kh n ng không đ t
đ c tình hình tài chính t t, nh ng đi u đó không có ngh a là doanh nghi p s b phá
s n vì có r t nhi u cách đ huy đ ng thêm v n.
T l này còn giúp hình dung ra chu kì ho t đ ng c a doanh nghi p có hi u qu
không, ho c kh n ng bi n s n ph m thành ti n m t có t t không. N u doanh nghi p
có khó kh n trong v n đ đ i các kho n ph i thu ho c th i gian thu h i ti n m t kéo
dài thì kh n ng thanh kho n s g p r i ro.
Kh n ngăthanhătoánănhanh
Kh n ng thanh toán nhanh cho bi t kh n ng thanh toán c a doanh nghi p đ n
t các tài s n có thanh kho n cao sau khi đã lo i tr hàng t n kho – m t kho n m c có
m c đ chuy n thành ti n m t th p. Nói cách khác, t s này đo l
ng m i quan h
c a các tài s n ng n h n có kh n ng chuy n đ i thành ti n nhanh so v i n ng n h n.
Kh n n
thanh toán nhanh
=
T ng tài s n l u
ng - Kho
T ng n ng n h n
H s này cho th y 1 đ ng n ng n h n c a doanh nghi p đ
c đ m b o b i bao
nhiêu đ ng tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao. N u h s này cao th hi n kh
n ng thanh toán nhanh c a công ty t t nh ng n u quá cao s là m t bi u hi n không
t t khi đánh giá v kh n ng sinh l i, h s này mà nh h n 1 thì tình hình tài chính
c a doanh nghi p có kh n ng không đáp ng đ
c các kho n n tr
14
Thang Long University Library
c m t.
Kh n ngăthanh toán t c th i
Kh n ng thanh toán t c th i đánh giá n ng l c đáp ng các kho n n ng n h n
b i các tài s n có tính thanh kho n cao nh ti n và các kho n t
doanh nghi p.
Kh n n
thanh toán t c th i
=
Ti n + Các kho n t
n
ng đ
ng ti n c a
n t n
T ng n ng n h n
Ch s này cho bi t 1 đ ng n ng n h n đ c đ m b o b i bao nhiêu đ ng tài s n
có tính thanh kho n cao là ti n và các kho n t ng đ ng ti n. C ng nh các ch s
kh n ng thanh toán khác, ch s này cao th hi n kh n ng đáp ng ngh a v n c a
doanh nghi p t t, nh ng n u m c quá cao thì s làm t ng chi phí c h i và chi phí
l u tr , qu n lý c a vi c n m gi ti n.
1.2.5.4. Phân tích kh n n qu n lý tài s n
Nhómă h ătiêuăv ăkh ăn ngăqu nălỦăhƠngăt năkho
S vòng quay hàng t n kho:
Là tiêu chu n đ đánh giá hi u qu s d ng công c d ng c , nguyên v t li u...
trong kho và ho t đ ng tiêu th s n ph m c a doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t s
l n bình quân mà hàng t n kho luân chuy n trong k hay th i gian hàng hóa n m trong
kho tr
c khi đ
c bán ra.
S vòng quay hàng
t n kho
Giá v n hàng bán
=
Hàng t n kho
H s này cao cho th y t c đ quay vòng c a hàng hóa trong kho là nhanh, t c là
doanh nghi p bán hàng thu n l i và hàng t n kho không b đ ng nhi u. Tuy nhiên,
h s này quá cao c ng không t t vì nh v y có ngh a là l ng hàng d tr trong kho
không nhi u, n u nhu c u th tr
ng t ng đ t ng t thì r t có kh n ng doanh nghi p b
m t khách hàng và b đ i th c nh tranh giành th ph n.
ng th i, d tr nguyên v t
li u đ u vào cho khâu s n xu t không đ có th khi n dây chuy n s n xu t b đình tr .
Bên c nh đó, n u s vòng quay hàng t n kho th p ch ng t hàng t n kho
đ ng
nhi u, s n ph m không tiêu th đ c do không đáp ng yêu c u c a th tr ng d n
đ n tình th khó kh n v tài chính c a doanh nghi p trong t ng lai. Vì v y, s vòng
quay hàng t n kho c n ph i phù h p đ đ m b o m c đ s n xu t và đáp ng đ
c
nhu c u c a khách hàng.
Th i gian luân chuy n hàng t n kho trung bình
T v ng quay hàng t n kho, ta tính đ
quay hàng t n kho qua công th c sau:
c s ngày trung bình th c hi n m t v ng
15
360
Th i gian luân chuy n
=
hàng t n kho trung bình
S vòng quay hàng t n kho
Th i gian luân chy n kho trung bình cho bi t kho ng th i gian c n thi t đ doanh
nghi p có th tiêu th đ c h t s l
c n đang trong quá trình s n xu t).
ng hàng t n kho c a mình (bao g m c hàng hoá
Ch s này càng l n càng b c l nh ng y u k m c a doanh nghi p trong khâu
tiêu th hàng hóa ho c đình tr xu t nguyên v t li u cho s n xu t. Thông th ng n u
ch s này m c th p thì có ngh a là doanh nghi p ho t đ ng khá t t. Tuy nhiên,
m c nào là th p, m c nào là cao ta c n so sánh t
ng ng ch tiêu này c a doanh
nghi p v i các doanh nghi p khác trong ngành đ đ a ra k t lu n.
Nhómă h ătiêuăv ăkh ăn ngăqu nălỦă á ăkho năph iăthu
S vòng quay các kho n ph i thu
S vòng quay các kho n ph i thu ph n ánh t c đ chuy n đ i các kho n ph i thu
thành ti n và các kho n t
ng đ
ng ti n.
Doanh thu thu n
S vòng quay các
=
kho n ph i thu
Ph i thu khách hàng
ụ ngh a: cho bi t các kho n ph i thu ph i quay kho ng bao nhiêu vòng trong m t
k báo cáo nh t đ nh đ đ t đ c doanh thu trong kì đó. ây là m t ch tiêu ph n ánh
chính sách tín d ng mà doanh nghi p đang áp d ng đ i v i khách hàng. Th t v y,
quan sát s vòng quay kho n ph i thu s cho bi t chính sách bán hàng tr ch m và tình
hình thu h i n c a doanh nghi p.
Ch tiêu này càng l n ch ng t t c đ thu h i n c a doanh nghi p càng nhanh
đ ng th i c ng cho th y doanh nghi p ít b chi m d ng v n (ít ph i c p tín d ng cho
khách hàng và n u c p tín d ng thì ch t l
ng tín d ng cao). Nh ng n u s vòng quay
quá l n có th khi n doanh nghi p s t gi m doanh s bán hàng do s c h p d n trên th
tr ng gi m so v i các đ i th cung c p th i gian tín d ng th ng m i dài h n. C ng
là không t t khi v ng quay quá nh vì đi u đó ch ng t doanh nghi p b chi m d ng
v n l n gây thi u h t v n trong S KD, bu c ph i huy đ ng v n t bên ngoài.
Th i gian thu n trung bình:
bi t s ngày bình quân mà doanh nghi p c n đ thu h i đ
đ
c n sau khi bán
c hàng, ta s d ng công th c sau:
Th i gian thu n
trung bình
360
=
S vòng quay các kho n ph i thu
16
Thang Long University Library
Ch tiêu này đánh giá t c đ thu h i n c a doanh nghi p. Nh n th y r ng v ng
quay các kho n ph i thu càng l n thì th i gian thu n trung bình càng nh và ng
c l i.
Nên n u ch tiêu này cao có ngh a là doanh nghi p b chi m d ng v n trong thanh toán,
kh n ng thu h i v n ch m, doanh nghi p c n có bi n pháp đ c i thi n. N u ch tiêu
này th p ch ng t doanh nghi p đang ki m soát ch t ch các kho n n c n thu h i.
C n chú ý r ng, th i gian thu n trung bình ph thu c vào quy mô c a doanh
nghi p và đ c thù c a t ng ngành ngh kinh doanh. Nên khi xem x t ch tiêu này, c n
tìm hi u chính sách tín d ng c a doanh nghi p đ i v i khách hàng và chi n l
doanh trong th i gian t i c a doanh nghi p.
c kinh
Nhómă h ătiêuăqu nălỦă á ăkho năph iătr
S vòng quay các kho n ph i tr
đánh giá m c đ hoàn thành ngh a v đ i v i các kho n ph i tr c a doanh
nghi p, ta s d ng ch tiêu s v ng quay các kho n ph i tr .
v n qu
o np
tr
=
á v n hàng bán+ Chi phí bán hàng và qu n lý
Ph i tr n
bán+L
n ,t
ng,thu ph i n p
Ch tiêu s v ng quay các kho n ph i tr ph n ánh kh n ng chi m d ng v n
ng n h n c a doanh nghi p đ i v i nhà cung c p, ng
i lao đ ng và c quan Nhà
n c. N u s vòng quay các kho n ph i tr n m nay nh h n n m tr c ch ng t
doanh nghi p chi m d ng v n trong th i gian dài h n và thanh toán ch m h n n m
tr c. Ng c l i, n u ch tiêu này n m nay l n h n n m tr c ch ng t doanh nghi p
chi m d ng v n trong th i gian ng n h n và thanh toán nhanh h n n m tr
c.
Vi c chi m d ng v n c a các ch th khác có th s giúp doanh nghi p gi m đ
c
chi phí v v n, đ ng th i th hi n uy tín trong quan h thanh toán đ i v i nhà cung c p
và s tín nhi m c a ng i lao đ ng. Tuy nhiên, c ng c n l u ý r ng n u s vòng quay
các kho n ph i tr quá nh (các kho n ph i tr l n), s ti m n r i ro v kh n ng thanh
kho n và có th nh h ng không t t đ n x p h ng tín d ng c a doanh nghi p.
Th i gian tr n trung bình
T s v ng quay các kho n ph i tr , ta tính đ
c th i gian tr n trung bình qua
công th c sau:
Th i gian tr
n trung bình
360
=
S vòng quay các kho n ph i tr
Là ch tiêu th hi n s ngày trung bình mà doanh nghi p c n đ tr ti n cho nhà
cung c p. H s này th hi n m i quan h gi a doanh nghi p và nhà cung c p. H s
này cao t c là doanh nghi p có quan h t t v i nhà cung c p và có kh n ng k o giãn
17
th i gian tr ti n cho ng
tr ti n cho ng
i bán. Ng
c l i h s này th p ngh a là doanh nghi p ph i
i bán trong th i gian ng n sau khi nh n hàng, không đ
c u đãi v
các đi u kho n thanh toán.
Ch ătiêuăv ăkh ăn ngăqu nălỦăti năvƠă á ăkho năt
ngăđ
ngăti n
Th i gian luân chuy n v n b ng ti n trung bình
tính toán kho ng th i gian t lúc thanh toán ti n hàng cho nhà cung c p t i
khi thu đ c ti n ng i mua là bao lâu, ta s d ng ch tiêu th i gian luân chuy n v n
b ng ti n trung bình. Tính đ c qua công th c sau:
Th i gian luân
Th i gian thu
chuy n v n b ng =
ti n trung bình
n trung bình
+
Th i gian luân
Th i gian tr
chuy n hàng t n –
kho trung bình
trung bình.
n
ụ ngh a c a ch tiêu này là m t đ ng mà doanh nghi p chi ra thì trung bình bao
nhiêu ngày thu h i l i đ c.
H s này càng cao thì l ng ti n m t c a doanh nghi p càng khan hi m cho
ho t đ ng s n xu t kinh doanh và cho các ho t đ ng khác nh đ u t . N u h s này
nh thì t c là kh n ng qu n lý v n ng n h n c a doanh nghi p t t. Tuy nhiên khi
phân tích ch tiêu c ng c n chú ý t i đ c đi m l nh v c ngành ngh ho t đ ng c a
doanh nghi p đ đ a ra đ c nh n đ nh chính xác nh t.
Nhómă h ătiêuăqu nălỦătƠiăs nă hung
Hi u su t s d ng tài s n dài h n
Hi u su t s d ng
tài s n dài h n
Doanh thu thu n
=
T ng tài s n dài h n
Ch s này cho bi t 1 đ ng b ra đ u t vào tài s n dài h n qua quá trình s n xu t
kinh doanh t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu thu n trong k .V nguyên t c, các t
s càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n dài h n càng t t. Tuy nhiên khi đánh giá
hi u su t s d ng tài s n dài h n c n l u ý t i l nh v c kinh doanh c a doanh nghi p
c ng nh tu i th c a tài s n dài h n.
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n
Hi u su t s
s n ng n h n
d ng tài
Doanh thu thu n
=
T ng tài s n ng n h n
Ch s này cho bi t 1 đ ng giá tr tài s n ng n h n tham gia vào quá trình kinh
doanh c a doanh nghi p t o đ c ra bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này
càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n ng n h n càng cao.
18
Thang Long University Library
Hi u su t s d ng t ng tài s n
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng
t ng tài s n
=
T ng tài s n
Ch s này ph n ánh hi u su t s d ng t ng tài s n nói chung. T l này cho bi t
bình quân m i đ ng đ u t vào tài s n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu. Ch s này
càng cao đ ng ngh a v i vi c s d ng tài s n c a doanh nghi p vào các ho t đ ng s n
xu t kinh doanh càng hi u qu . Tuy nhiên mu n có k t lu n chính xác v m c đ hi u
qu c a vi c s d ng tài s n thì c n so sánh v i ch s bình quân c a ngành.
1.2.5.5. Phân tích kh n n qu n lý n
Trên th c t , th t khó đ tìm ra m t doanh nghi p kinh doanh mà không ph i vay
n . Do đó phân tích kh n ng qu n lý n giúp ta đánh giá công tác vay n c a doanh
nghi p có h p lý không và các kho n n đang nh h ng nh th nào t i ho t đ ng
c a doanh nghi p. Khi phân tích kh n ng qu n lý n có nh ng ch tiêu c b n sau
T s n
T s n
T ng n
=
T ng tài s n
T s này cho bi t có bao nhiêu ph n tr m tài s n c a doanh nghi p là t đi vay.
Qua đây bi t đ c kh n ng t ch tài chính c a doanh nghi p. T s này mà quá nh ,
ch ng t doanh nghi p vay ít. i u này có th hàm ý doanh nghi p có kh n ng t ch
tài chính cao. Song nó c ng có th hàm ý là doanh nghi p ch a t n d ng h t c h i
chi m d ng v n, ch a bi t khai thác đ n b y tài chính. Ng c l i, t s này mà quá
cao hàm ý doanh nghi p không có th c l c tài chính mà ch y u đi vay đ có v n kinh
doanh t c là m c đ r i ro c a doanh nghi p cao h n.
S l n thu nh p trên lãi vay
S l n thu nh p trên
lãi vay
=
EBIT
Lãi vay
H s này cho bi t m c đ l i nhu n đ m b o kh n ng tr lãi nh th nào t c là
m t đ ng lãi vay có th đ c doanh nghi p tr b ng bao nhiêu đ ng l i nhu n tr c
thu và lãi vay. Rõ ràng, kh n ng thanh toán lãi vay càng cao thì kh n ng thanh toán
lãi c a doanh nghi p cho các ch n c a mình càng l n. T s trên n u l n h n 1 thì
doanh nghi p hoàn toàn có kh n ng tr lãi vay. N u nh h n 1 thì ch ng t doanh
nghi p đã vay quá nhi u so v i kh n ng c a mình ho c kinh doanh k m đ n m c l i
nhu n thu đ
c không đ tr lãi vay.
19
T s n trên t ng tài s n (D/A)
T s n
=
trên t ng tài s n
T ng n
T ng tài s n
T s n trên t ng tài s n hay t s n đo l ng m c đ s d ng n c a công ty
so v i tài s n. Tông n trên t s c a công th c này bao gôm n ng n h n và n dài
h n ph i tr . Ch n th ng thích công ty có t s n th p vì nh th công ty có kh
n ng tr n cao h n. Ng c l i, c đông thich có t s n cao vì s d ng đ n bây tài
chính nói chung gia t ng kh n ng sinh l i cho c đông. Tuy nhiên, mu n bi t t s
này cao hay th p c n ph i so sánh v i t s n bình quân ngành.
T ăl ăn ăsoăv iăv nă h ăs ăh u
T s n so v i v n
=
ch s h u
T s này đo l
T ng n
V n ch s h u
ng m c đ s d ng n c a doanh nghi p trong m i t
ng quan
v i m c đ s d ng v n ch s h u. V m t ý ngh a t l này cho bi t:
M i quan h gi a m c đ s d ng n so v i m c đ s d ng v n ch s h u c a
doanh nghi p.
M i quan h t
ng ng gi a các kho n n và v n ch s h u trong doanh nghi p.
T ăl ăkh ăn ngătr ăn
T l kh n ng tr lãi không ph n ánh đ c toàn di n trách nhi m n c a doanh
nghi p vì ngoài chi phí lãi doanh nghi p có th ph i tr n g c và các kho n chi phí
khác nh chi phí thuê tài chính… Do đó, khi phân tích kh n ng qu n lí n c n s
d ng t l kh n ng tr n . T l này đ c xác đ nh b ngcông th c sau:
T s kh n n tr n
=
Giá v n hàng bán + Chi phí kh u hao+ EBIT
N g c + Chi phí lãi vay
1.2.5.6. Phân tích kh n n s n l i
N u nh các ch s v kh n ng qu n lý tài s n, qu n lý v n ph n ánh hi u qu
t ng ho t đ ng c a doanh nghi p thì ch s v kh n ng sinh l i ph n ánh t ng h p
nh t hi u qu s n xu t kinh doanh và qu n lý c a doanh nghi p.
T su t sinh l i trên doanh thu
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên
=
doanh thu
Doanh thu thu n
Ch tiêu này cho bi t trong m t đ ng doanh thu thu n c a doanh nghi p thì có
bao nhiêu đ ng là l i nhu n ròng. Khi phân tích t su t này c n xem x t đ n đ c đi m
20
Thang Long University Library
kinh doanh c a ngành, k kinh doanh c a doanh nghi p và chi phí nh h
ng ra sao
t i l i nhu n c a doanh nghi p.
Không ph i lúc nào t su t này t ng c ng ph n ánh doanh nghi p đang kinh
doanh t t và gi m thì ph n ánh doanh nghi p đang kinh doanh kèm hi u qu mà vi c
xem x t t ng gi m t su t sinh l i trên doanh thu là t t hay x u c ng ph thu c vào lý
do c a vi c t ng gi m đó.
T su t sinh l i trên t ng tài s n
T su t sinh l i trên
t ng tài s n
L i nhu n ròng
=
T ng tài s n
Ch tiêu này ph n ánh hi u qu s d ng tài s n doanh nghi p, th hi n trình đ
qu n lý và s d ng tài s n. Ch tiêu này cho bi t bình quân m t đ n v tài s n s d ng
trong quá trình kinh doanh t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. Tr s c a ch
tiêu càng cao, hi u qu s d ng tài s n càng l n và ng
c l i.
T su t sinh l i trên v n ch s h u
T su t sinh l i trên
v n ch s h u
ây là ch s đ
L i nhu n ròng
=
V n ch s h u
c các nhà đ u t , c đông c a doanh nghi p quan tâm nh t vì
nó ph n ánh nh ng gì mà h s đ c h ng. Ch s này cho bi t m t đ ng v n ch s
h u b ra đ đ u t thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. K t qu tính toán t
su t này càng l n ch ng t hi u qu s d ng v n t có càng cao. Ta th ng dùng chi
phí c h i c a vi c cho vay trên th tr ng ti n t (trái phi u kho b c, ti n g i ti t ki m
…) làm m c so sánh v i ch s trên đ xác đ nh hi u qu v n t có. M t doanh nghi p
ph i có t s này cao h n lãi su t ti t ki m thì m i đ c coi là đ t hi u qu . Tuy nhiên
t s này s không ph n ánh đúng th c ch t doanh nghi p n u doanh nghi p ho t đ ng
b ng v n vay là ch y u hay v n ch s h u quá th p.
nhăh
1.3. Các nhân t
ng t i tình hình tài chính doanh nghi p
1.3.1. Các nhân t ch quan
Các y u t thu c v doanh nghi p có tác đ ng tr c ti p t i tình hình tài chính c a
doanh nghi p mình.
Quyămô,ă
ă u t ch c c a doanh nghi p.
Doanh nghi p có quy mô càng l n thì vi c qu n lý ho t đ ng c a doanh nghi p
càng ph c t p. Do l ng v n s d ng nhi u nên c c u t ch c c a doanh nghi p càng
ch t ch thì s n xu t càng hi u qu . Khi qu n lý s n xu t đ c qu n lý quy c thì s
ti t ki m đ
c chi phí và thu l i nhu n cao. Mà công c ch y u đ theo dõi qu n lý
21
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p là h thoóng k toán tài chính. Công tác k
toán th c hi n t t s đ a ra các s li u chính xác giúp cho lãnh đ o n m đ
c tình tình
tài chính c a doanh nghi p, trên c s đó d a ra các quy t đ nh đúng đ n.
Tr nhăđ k thu t s n xu t
i v i doanh nghi p có trình đ s n xu t cao, công ngh hi n đ i s ti t ki m
đ c nhi u chi phí s n xu t, t đó h giá thành s n ph m, t ng s c c nh tranh trên th
tr ng. Nh ng ng c l i trình đ k thu t th p, máy móc l c h u s làm gi m doanh
thu, nh h
ng đ n tài chính c a doanh nghi p.
Tr nhăđ đ iăng ă ánă
laoăđ ng s n xu t
Trình đ t ch c qu n lý c a lãnh đ o: vai trò c a ng
i lãnh đ o trong t ch c
s n xu t kinh doanh là r t quan tr ng. S đi u hành qu n lý ph i k t h p đ c t i u
các y u t s n xu t, gi m chi phí không c n thi t, đ ng th i n m b t đ c c h i kinh
doanh, đem l i s phát tri n cho doanh nghi p.
Trình đ tay ngh c a ng i lao đ ng: n u công nhân s n xu t có trình đ tay
ngh cao phù h p v i trình đ dây chuy n s n xu t thì vi c s d ng máy móc s t t
h n, khai thác đ
l
c t i đa công su t thi t b làm t ng n ng su t lao đ ng, t o ra ch t
ng s n ph m cao.
i u này ch c ch n s làm tình hình tài chính c a doanh nghi p
n đ nh.
Chi năl
c phát tri n,ăđ uăt ă
a doanh nghi p
B t c m t doanh nghi p nào khi kinh doanh đ u đ t ra cho mình k ho ch đ
phát tri n thông qua các chi n l c.
tình hình tài chính c a doanh nghi p đ c phát
tri n n đ nh thì các chi n l c kinh doanh ph i đúng h ng, ph i cân nh c thi t h n
vì các chi n l c này có th làm bi n đ ng l n l ng v n c a doanh nghi p.
1.3.2. Các nhân t khách quan
Y u t l m phát: Khi n n kinh t có l m phát m c đ cao thì vi c tiêu th s n
ph m c a doanh nghi p g p khó kh n khi n cho tình tr ng tài chính c a doanh nghi p
g p c ng th ng. N u doanh nghi p không áp d ng bi n pháp tích c c thì có th còn b
th t thoát v n kinh doanh. L m phát c ng làm cho nhu c u v n kinh doanh t ng lên và
tình hình tài chính doanh nghi p không n đ nh.
Các y u t th i v c ng làm nh h ng đ n tình hình ho t đ ng c a công ty và
khi n cho các t s tài chính có khuynh h ng thay đ i b t th ng. Ch ng h n vào
mùa v hàng t n kho t ng lên cao h n bình th ng nên n u s d ng t s vòng quay
hàng t n kho t ng lên cao h n bình th ng n u s d ng t s vòng quay hàng t n kho
s th y công ty có v ho t đ ng kém hi u qu .
22
Thang Long University Library
Lãi su t th tr
ng: Là y u t tác đ ng l n đ n ho t đ ng tài chính c a doanh
nghi p. L a su t th tr
ng nh h
ng đ n c h i đ u t , đ n chi phí s d ng v n và
c h i huy đ ng v n c a doanh nghi p. M t khác, lãi su t th tr ng còn nh h ng
gián ti p đ n tình hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Khi lãi su t th tr ng
t ng cao, thì ng i ta có xu h ng ti t ki m nhi u h n tiêu d ng, đi u đó h n ch đ n
vi c tiêu th s n ph m, nh h
ng đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p.
Tình tr ng c a n n kinh t : M t n n kinh t đang trong quá trình t ng tr
ng thì
có nhi u c h i cho doanh nghi p đ u t phát tri n, t đoa đ i h i doanh nghi p ph i
tích c c áp d ng các bi n pháp huy đ ng v n đ đáp ng yêu c u đ u t . Ng c l i,
n n kinh t đang trong tình tr ng suy thoái thì doanh nghi p khó có th tìm đ
cc
h it tđ đ ut .
Chính sách kinh t và tài chính c a nhà n c v i doanh nghi p: nh các chính
sách đ u t , chính sách thu ; chính sách xu t kh u, nh p kh u, ch đ kh u hao tài s n
c đ nh… đây là y u t tác đ ng l n đ n các v n đ tài chính doanh nghi p.
Th tr
ng tài chính và h th ng các trung gian tài chính: ho t đ ng c a doanh
nghi p g n li n v i th tr
ng tài chính, n i mà doanh nghi p có th huy đ ng gia t ng
v n, đ ng th i có th đ u t các kho n tài chính t m th i nhàn r i đ t ng thêm m c
sinh l i c a v n ho c có th d dàng h n th c hi n đ u t dài h n gián ti p. S pát tri n
c a th tr ng làm đa d ng hóa các công c và các hình th c huy đ ng v n cho doanh
nghi p, ch ng h n nh s xu t hi n và phát tri n c a hình th c thuê tài chính, s hình
thành và phát tri n c a th tr ng ch ng khoán… Ho t đ ng c a các trung gian tài chính
nh h ng l n đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p. S l n m nh c a các trung
gian tài chính s cung c p các d ch v tài chính ngày càng phong phú đa d ng h n cho
doanh nghi p. S c nh tranh lành m nh gi a các trung gian tài chính t o đi u ki n t t
h n cho doanh nghi p ti p c n, s d ng ngu n v n tín d ng v i chi phí th p.
K T LU NăCH
Ch
NGă1:
ng 1 đã trình bày khái quát nh ng lí thuy t c b n v tài chính doanh
nghi p, ho t đ ng phân tích tình hình tài chính doanh nghi p, đ a ra m t s ph
pháp và n i dung phân tích tài chính doanh nghi p.
T c s lý thuy t xác đ nh
ty TNHH Ánh Dung s đ
ch
c trình bày
ng
ng 1 đ phân tích tình hình tài chính t i Công
ch
ng 2.
23
CH
NGă2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH T I CÔNG TY
TRÁCH NHI M H U H N ÁNH DUNG
2.1. Khái quát v Công ty Trách nhi m h u h n Ánh Dung
2.1.1. Gi i thi u chung v Công ty Trách nhi m h u h n Ánh Dung
Công ty TNHH Ánh Dung thành l p n m 2006 hi n nay công ty là m t trong
nh ng đ a ch uy tín chuyên cung c p các s n ph m thi t b n i th t phòng t m chính
hãng American Standard, Ferroli, Picenza giá t t và cung c p c nh ng s n ph m nh p
kh u uy tín trên đ a bàn t nh Phú Th .
Tên đ y đ : Công ty trách nhi m h u h n Ánh Dung
Tên giao d ch: ANH DUNG CO LTD
Hình th c s h u: Công ty trách nhi m h u h n
V n đi u l : 5.000.000.000 VN tính đ n th i đi m 31 tháng 12 n m 2011
Mã s thu : 2600431178
a ch : khu 2, ã V n Lung, Th xã Phú Th , T nh Phú Th
2.1.2. L ch s hình thành và phát tri n c a Công ty TNHH Ánh Dung
V i s
phát tri n kinh t trong nh ng n m qua, ch t l
ng cu c s ng c a
ng i dân ngày càng đ c nâng cao và c i thi n, bên c nh nh ng nhu c u thi t y u
c a cu c s ng, ng i dân ngày càng có yêu c u cao h n v i trang trí n i th t, và
các thi t b s d ng trong đ i s ng sinh ho t hàng ngày. S m n m b t đ c nhu c u
và th hi u c a qu n chúng, Công ty TNHH Ánh Dung đ c thành l p vào ngày
27/06/2008 v i 10 nhân viên, chuyên bán buôn, bán l các s n ph m, thi t b , n i
th t phòng t m, phòng b p.
n tháng 9 n m 2010, sau h n 2 n m ho t đ ng, Công ty m r ng ho t đ ng
kinh doanh b ng vi c cung c p thêm d ch v T v n thi t k n i th t phòng t m,
phòng b p, n i th t nhà , cho thuê máy móc, trang thi t b xây d ng, cho thuê kho
bãi, ph ng ti n v n t i. Lúc này, đ i ng nhân viên toàn Công ty t ng thành 25 ng i.
V i 8 n m kinh nghi m trong l nh v c thi t b v sinh, n i th t và s tin t ng t
khách hang thân thi t, Công ty TNHH Ánh Dung đã không ng ng phát tri n, nâng cao
ch t l ng d ch v và tr thành m t trong nh ng nhà phân ph i hàng đ u trên th
tr ng Phú Th
2.1.3. Khái quát v ngành ngh kinh doanh c a Công ty TNHH Ánh Dung
th
Công ty TNHH Ánh Dung là m t đ n v tiêu bi u trong ngành kinh doanh
ng m i, c th là trong l nh v c cung c p các s n ph m, thi t b , n i th t phòng
t m chính hãng cho các công trình nhà , chung c … Bên c nh đó, Công ty đã và
24
Thang Long University Library
đang ti p t c m r ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh sang nhi u l nh v c khác. C
th , hi n nay, công ty đang ti n hành kinh doanh:
Bán buôn, bán l các s n ph m, thi t b , n i th t phòng t m, phòng b p.
T v n thi t k n i th t phòng t m, phòng b p, n i th t nhà
Cho thuê máy móc, trang thi t b xây d ng
Cho thuê kho bãi, ph
ng ti n v n t i
Trong nh ng l nh v c trên thì ngu n doanh thu ch y u c a Công ty TNHH Ánh
Dung đ n t ho t đ ng s n xu t kinh doanh chính c a mình đó là bán buôn, bán l
thi t b , n i th t phòng t m.
2.1.4. C c u t ch c c a Công ty c a Công ty Trách nhi m h u h n Ánh Dung
2.1.4.1.
u t ch c
S ăđ 2.1.ăC c u t ch c c a Công ty TNHH Ánh Dung
iám đ c
Phó giám đ c
Phòng kinh doanh
Phòng tài chính k toán
Phòng hành chính
- nhân s
Ph ng k ho ch qu n lý kho
(Ngu n: Phòng Hành chính – Nhân s )
2.1.4.2. Ch
n n ,n
m v t i m i b ph n
Giámăđ c: Là ng i đ i di n pháp lý c a công ty, có quy n hành cao nh t toàn
quy n quy t đ nh m i v n đ c a công ty. iám đ c đi u hành ho t đ ng c a công ty
và ch u trách nhi m tr
c pháp lu t v vi c th c hi n quy n và ngh a v đ
c giao.
iám đ c quy t đ nh vi c xây d ng chi n l c phát tri n, ph ng án kinh doanh
và ch u trách nhi m v k t qu s n xu t kinh doanh c ng nh đ m b o th c hi n ngh a
v đ i v i Nhà n c.
Phóă giámă đ c: Là ng
i giúp giám đ c đi u hành m t s l nh v c c a công ty
theo s phân công c a iám đ c công ty, ch u trách nhi m tr
lu t v nh ng công vi c đ c phân công ho c y quy n.
25
c giám đ c, tr
c pháp