Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
MỘT VÀI KINH NGHIỆM VỀ VIỆC LỒNG GHÉP GIÁO DỤC TƯ
TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ
I. Lí do chọn đề tài:
“ Ngủ thì ai cũng như lương thiện,
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền;
Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn,
Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
( Bản dịch của Nam Trân)
Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc, là danh nhân văn hóa của thế
giới. Người là kết tinh của tư tưởng “Đại nhân, Đại nghĩa” Người để lại cho dân tộc ta
một tư tưởng cách mạng, một nhân cách đạo đức cao cả.Người đã làm “rạng rỡ non sông
ta đất nước ta”. Suốt cuộc đời hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc giải phóng giai cấp
Hiện nay đất nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH và đổi mới đất nước theo
hướng tích cực, chủ động hội nhập thế giới. Vừa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vừa
chủ động hội nhập quốc tế. Tiếp thu có chọn lọc nền văn hóa thế giới. Vì vậy việc học
tập, rèn luyện tư tưởng, đạo đức, lối sống và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh
là việc làm hết sức cần thiết. Bởi vì tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là nền tảng của xã
hội, là động lực vượt qua khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế đất nước, hoàn thiện
nhân cách của mỗi người.
Nhưng hiện nay vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường vẫn chưa
đạt được hiệu quả. vì do ảnh hưởng nhiều tác động như phim, ảnh, lối sống hưởng thụ,
các trò chơi điện tử mang nặng lối sống bạo lực… bên cạnh đó một số phụ huynh lo làm
ra tiền, ít có thời gian quan tâm đến con cái chỉ phó mặc cho nhà trường giáo dục. Một
khía cạnh khác là cơ chế thị trường đã len lỏi vào nếp suy nghĩ của một số phụ huynh và
học sinh chỉ quan tâm đến các môn học tự nhiên. xem nhẹ những môn học khác và xem
đó là “ Môn phụ” từ đó dẫn đến vấn đề suy thoái đạo đức trong một số thanh thiếu niên
hiện nay. Vì vậy bộ môn Lịch sử đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho
học sinh. Giáo dục học sinh lòng yêu nước, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lòng biết ơn
ông cha ta đổ bao mồ hôi xương máu mới có được cuộc sống tốt đẹp như ngày hôm nay,
giáo dục cho học sinh tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội… Ngoài những phương
pháp dạy học truyền thống giáo viên dạy Lịch sử cần phải lồng ghép giáo dục tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh trong từng tiết dạy để học sinh thấm nhuần tư tưởng đạo đức của
Bác. Học tập và làm theo tấm giương đạo đức của Bác để sau này trở thành những công
dân có đủ phẩm chất cách mạng, có tinh thân yêu nước yêu xã hội chủ nghĩa góp phần
xây dựng đất nước.
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
1
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
II. Đối tượng, cơ sở và phương pháp nghiên cứu:
1/ Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh các khối lớp 8,9 trường THCS Giang Sơn
2/ Cơ sở nghiên cứu:
Các tác phẩm:
- Cuộc đời hoạt động của chủ tịch Hồ Chí Minh của Trần Dân Tiên
- Búp sen xanh ( Sơn Tùng)
- Kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh
- Tác phẩm văn của chủ tịch Hồ Chí Minh( Hà Minh Đức)
- Các chuyên đề về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh(NXB chính trị quốc gia)
Và các tài liệu liên quan đến cuộc đời hoạt động của Bác
- Sách giáo khoa lịch sử 8,9 …
3/ Phương pháp nghiên cứu:
- Trao đổi với học sinh
- Điều tra bằng phiếu, bài thu hoạch qua các đợt vận động “ Học tập và làm theo
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh”
- So sánh đối chiếu
III. Nội dung và kết quả:
1/ Thực trạng:
Hiện nay đất nước ta đang đấy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH đất nước tiến nhanh,
tiến mạnh trên con đường XHCN. Từng bước hội nhập quốc tế để đưa nước ta trở thành
nước công nghiệp, sánh vai cùng với các cường quốc năm châu, thực hiện mục tiêu của
Đảng là “Xây dựng thành công CNXH và bảo vệ vững chắc nước Việt Nam XHCN”Học
sinh khi ra trường phải là người vừa có tài, có đức “ vừa hồng, vừa chuyên”
Cùng với các môn Ngũ văn, GDCD, Mỹ thuật, Hoạt động ngoài giờ lên lớp ….
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua tiết học lịch sử là rất quan trọng. Vì môn Lịch sử
xuyên suốt tiến trình lịch sử của dân tộc, mỗi thời đại đều xuất hiện những anh hùng dân
tộc có đầy đủ phẩm chất đạo đức để giữ gìn nền độc lập của Tổ quốc đưa đất nước ta
phát triển. Tiêu biểu trong các vị anh hùng dân tộc đó là chủ tịch Hồ Chí Minh vị lãnh tụ
kính yêu của dân tộc. Người đã dâng hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng. Người
là kết tinh các phẩm chất cao đẹp của dân tộc ta suốt mấy nghìn năm dựng nước và giữ
nước. Người đã đi xa nhưng Người đã để lại cho dân tộc một di sản tinh thần hết sức to
lớn trên mọi lĩnh vực. Những tư tưởng của Người là “ Kim chỉ nam” cho mọi hoạt động
của Đảng và nhà nước ta. Hiện nay toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đang thực hiện học
tập và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh.
Là giáo viên dạy học Lịch sử, qua nhiều năm kinh nghiệm, tôi nhận thấy rằng việc
lồng ghép giáo dục đạo đức tư tưởng Hồ Chí Minh trong các bài giảng là vô cùng cần
thiết nhằm nâng cao được tư tưởng đạo đức cách mạng cho học sinh. Bởi vì cuộc đời
hoạt động cách mạng của Bác đã đi suốt quá trình lịch sử cứu nước của dân tộc,tư tưởng
của Người còn định hướng cho mọi hoạt động của Đảng và nhà nước ta trong công cuộc
đổi mới hiện nay.
Trước những biến động phức tạp của thế giới. Một bộ phận cán bộ, Đảng viên
với lối sống tha hóa, suy thoái về đạo đức, lối sống đã ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
2
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
của Đảng, niềm tin của nhân dân. Vì vậy để giáo dục thế hệ trẻ tin tưởng vào sự lãnh đạo
của Đảng, có lối sống lành mạnh, tinh thần yêu nước, yêu CNXH sâu sắc thì việc lồng
ghép giáo dục đạo đức tư tưởng của Bác trong dạy lịch sử góp phần hình thành nhân
cách, lối sống của học sinh.
2/Cách tiến hành
a/ Sự chuẩn bị của giáo viên:
Đối với công việc dạy học nói chung, dạy học Lịch sử nói riêng. Việc chuẩn bị của
giáo viên là vô cùng cần thiết. Ngoài việc xác định mục đích, yêu cầu, đồ dùng dạy học
liên quan đến bài dạy. Giáo viên còn dự kiến cho bài dạy, dạy mục nào, chuẩn bị đồ dùng
dạy học gì, kiến thức cho mục đó ra sao… Đối với những bài dạy liên quan đến việc lồng
ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thì giáo viên phải xác định nội dung cần
lồng ghép,thời điểm lồng ghép, cách lồng ghép như thế nào cho phù hợp với bài dạy…
dùng hình ảnh tư liệu, nội dung tài liệu liên quan đến chủ tịch Hồ Chí Minh, Bởi vì tư
tưởng đạo đức của Bác là vô cùng rộng trên nhiều lĩnh vực… Giáo viên phải biết chọn
lọc, linh hoạt vận dụng một tư tưởng phù hợp để lồng ghép vào bài dạy. Khi áp dụng
phương pháp này giáo viên phải chú ý đến thời gian phân bố trong tiết học. Tuyệt đối
giáo viên không được “Tham” kiến thức, sa đà. Tránh tình trạng biến giờ dạy lịch sử
thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh.
b/Tiến hành lồng ghép trong giờ học :
Đối với việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học
lịch sử có thể thông qua nhiều hình thức. Trong một bài dạy có thể dùng hình ảnh tư liệu,
phim tư liệu, kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh, trích dẫn những câu nới của Bác hoặc
trích dẫn những danh nhân, tư liệu văn học về Bác để giáo dục tư tưởng của Bác đối với
học sinh.
-Để giáo dục cho học sinh tinh thần cứu nước, quyết tâm ra đi tìm đường cứu
nước cho dân tộc. Khi dạy bài 30 chương trình lịch sử lớp 8: Phong trào chống Pháp từ
đầu thế kỉ XX đến năm 1918. Sau khi dạy xong các phong trào yêu nước ở đầu thế kỉ
XX Phong trào Đông Du, Đông kinh nghĩa thục, Duy tân, phong trào chống thuế ở Trung
kì…..Giáo viên kết luận: Sau khi phong trào Cần Vương thất bại đến thế kỉ XX có nhiều
xu hướng cứu nước. Nhưng tất cả các phong trào này đều bị thất bại. Cách mạng Việt
Nam bị khủng hoảng về con đường cứu nước.Trong hoàn cảnh đó Nguyễn Tất Thành đã
đáp ứng được yêu cầu của lịch sử. Nguyễn Tất Thành sinh ra trong gia đình trí thức yêu
nước, quê hương có truyền thống cách mạng. Người rất khâm phục tinh thần yêu nước
của các cụ Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, ….nhưng Người không tán thành đường
lối cứu nước của các cụ. người quyết định tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc.
Ngay từ nhỏ sớm có tinh thần yêu nước. Khi vào học trường quốc học ở Huế Người tham
gia phong trào chống thuế ở Trung kì bị buộc thôi học sau đó Người vào bến cảng nhà
Rồng để ra nước ngoài tìm đường cứu nước.
Để giáo dục cho học sinh tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm tìm con đường cứu
nước cho dân tộc. Giáo viên kể chuyện “Hai bàn tay”. Khi vào Sài gòn Nguyễn Tất
Thành gặp lại anh Tư Lê người quen cũ lúc còn ở Phan Thiết . Người tâm sự với Tư Lê:
Tôi muốn ra các nước phương Tây xem họ làm như thế nào sau đó trở về giúp đồng bào
chúng ta . Nhưng chúng ta lấy tiền đâu để đi Tư Lê nói lại. Nguyễn Tất Thành giơ hai
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
3
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
bàn tay nói: Đây tiền đây, tiền đây chúng ta làm bất cứ việc gì để sống và để đi. Tư Lê
không giữ lời hứa, Bác một mình làm phụ bếp trên tàu La-tu-sơ-trơ-rê-vin ra nước ngoài
tìm đường cứu nước. Thông qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng cứu nước, học sinh
càng biết ơn Bác đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc ta để có cuộc sống
như ngày nay
Để giáo dục tư tưởng tinh thần đoàn kết quốc tế, “Bốn phương vô sản đều là anh
em” của Bác. Sau khi sang Pháp Người nhận xét: “Người Pháp ở Pháp tốt hơn người
Pháp ở Đông Dương”, ở đâu cũng có hai loại người người bóc lột và người bị bóc lột . để
thấy được chúng ta chống bọn thực dân Pháp kẻ đã gây bao đau thương, tang tóc cho các
dân tộc thuộc địa chứ người Pháp tiến bộ là bạn chúng ta. Phải tranh thủ sự giúp đỡ của
họ. Sau khi dùng lược đồ giới thiệu hành trình cứu nước của Bác. Từ năm 1911-1917 Bác
đi khắp thế giới Bác từng đi thăm khu phố Hac-lem nơi ở của người da đen ở Mĩ Người
hiểu rõ được bản chất tàn bạo của chủ nghĩa thực dân. Vì vậy muốn đánh đổ đế quốc
thực dân thì vô sản quốc tế phải đoàn kết lại. Qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng tình
đoàn kết quốc tế “ Bốn phương vô sản đều là anh em” từ đó hình thành cho học sinh cách
nhìn nhận “bạn” “thù” một cách rõ ràng, rành mạch. Chúng ta căm thù chủ nghĩa đế
quốc, thực dân kẻ đã xâm lược đất nước ta, gây bao nỗi đau khổ cho dân tộc ta chứ nhân
dân tiến bộ các nước là anh em, như nhân dân Pháp, Mĩ trong hai cuộc kháng chiến
chống Pháp, Mĩ họ đã tích cực ủng hộ cuộc kháng chiến của ta.Như anh Hăng –ri –mác
tanh không chịu sang Đông Dương giết hại nhân dân Đông Dương, chị Ray-mông –điêng
nằm trên đường ray để cản đoàn tàu chở vũ khí sang Đông Dương của Pháp. Anh Mo-rixơn tự thiêu trước nhà quốc hội Mĩ để phản đối cuộc chiến tranh của đế quốc Mĩ ở Việt
Nam, và bao nhiêu thanh niên Mĩ đốt thể quân dịch không chịu sang Việt Nam tàn sát
đồng bào ta… Ngày nay đất nước đã thống nhất, Nhà nước ta thực hiện đường lối đối
ngoại tích cực quan hệ giao lưu với thế giới, nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
chúng ta “Hòa nhập chứ không hòa tan, Việt Nam muốn là bạn với tất cả các nước trên
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
4
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
thế giới”. Cả dân tộc ta khép lại quá khứ hướng tới tương lai để xây dựng đất nước. Đưa
nước ta trở thành nước công nghiệp hiện đại, chúng ta khép lại quá khứ chứ không bao
giờ quên quá khứ, “ Ai bắn vào quá khứ bằng phát súng lục, thì tương lại sẽ trả lời bằng
đại bác” Vì vậy trong dạy học lịch sử lồng ghép tư tưởng này để học sinh nhìn nhận đúng
đắn đường lối đối ngoại của Đảng ta.
Để giáo dục tư tưởng: Suốt cuộc đời hoạt động của Bác là giải phóng giai cấp, giải
phóng loài người xây dựng một xã hội tốt đẹp không còn người bóc lột người. Khi dạy
bài 16 chương trình lịch sử lớp 9 . Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở nước ngoài.
Mục I: Thời gian Nguyễn Ái Quốc ở Pháp( 1917-1923)
Sau chiến tranh thế giới thứ nhất Nguyễn Ái Quốc thay mặt những người Việt Nam
yêu nước tại Pháp gởi tới hội nghị Vec-xai bản yêu sách đòi tự do, quyền bình đẳng cho
dân tộc Việt Nam. Tuy không được chấp nhận nhưng việc làm đó gây tiếng vang rất lớn
đối với dân tộc Việt Nam, nhân dân Pháp và các dân tộc thuộc địa. Tuy nhiên Người vẫn
chưa tìm được con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam . 7/1920 Người đọc
“Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về các dân tộc và thuộc địa” của Lê-nin . Ngồi một
mình trong phòng Người sung sướng muốn phát khóc lên Người nói một mình như đang
nói với toàn thể dân tộc “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ đây là cái cần thiết cho chúng
ta, đây là con đường giải phóng cho chúng ta. Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc
không có con đường nào khác là con đường cách mạng vô sản”. Như vậy từ một người
yêu nước chân chính Người đến với chủ nghĩa Mác –Lê-nin, tìm ra con đường cứu nước
đúng đắn đã giải phóng cho dân tộc ta khỏi ách áp bức, bóc lột của thực dân, phong kiến.
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
5
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Tranh biếm họa của Nguyễn Ái Quốc cho tờ Le Paria, đời sống người dân dưới ách thống trị của
thực dân Pháp
Giáo dục tư tưởng: Chăm lo, bồi dưỡng cho các thế hệ cách mạng đời sau. Suốt
trong cuộc đời hoạt động của Người lúc nào Người cũng chăm lo bồi dưỡng tinh thần
cách mạng cho các thế hệ sau. Năm 1925 trong bài “Gửi thanh niên An Nam” Người
nhắc nhở “Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám thanh niên già
cỗi của người không sớm hồi sinh”
Khi dạy bài 16 chương trình lịch sử 8: Thời gian Nguyễn Ái Quốc ở Trung Quốc
giáo viên nêu rõ. Để giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp Người rất chăm lo bồi
dưỡng tinh thần cách mạng cho thế hệ thanh niên. Người tập hợp thanh niên yêu nước
trong tổ chức “Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa MácLê Nin cho thanh niên. Người mở lớp huấn luyện, đào tạo cho thanh niên yêu nước từ
trong nước sang. Một số thanh niên xuất sắc được chọn đi học trường Đại học Phương
Đông ở Liên xô, một số học trường quân sự ở Trung Quốc và Liên xô, còn lại về nước
hoạt động. những người này trở thành những cán bộ cốt cán của Đảng sau này như đồng
chí Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Hồng Phong….Còn lại cử về nước hoạt động
đi vào phong trào công nhân tổ chức, giác ngộ quần chúng đấu tranh gây dựng cơ sở
cách mạng. Để chuẩn bị ra đời một Đảng của giai cấp công nhân năm 1925 Người thành
lập tổ chức ‘Hội cách mạng Việt Nam thanh niên” Hội cách mạng Việt Nam thanh niên
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
6
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
là tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam sau này. Qua việc lồng ghép giáo dục tư tưởng
suôt cuộc đời hoạt động của Bác lúc nào Người cũng chăm lo bồi dường đội ngũ kế cận,
chăm lo giáo dục tưởng cách mạng cho thế hệ thanh niên bởi vì tổ chức Đoàn là cánh tay
đắc lực của Đảng, Hội Cách mạng Việt Nam thanh niên là tiền thân của sự ra đời của
Đảng cộng sản Việt Nam. Ngày nay trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa thanh
niên là lực lượng nòng cốt của sự nghiệp này. Vì thanh niên là lực lượng có sức khỏe, có
hoài bão, có nghị lực, có văn hóa….. Từ việc giáo dục tư tưởng này để cho học sinh nhận
thức được vài trò của thế hệ thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ
đó ra sức học tập, chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức nhân loại góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Bác không chỉ chăm lo bồi dưỡng tư tưởng cách mạng cho thế hệ thanh niên mà
Người còn quan tâm đến các cháu thiếu niên nhi đồng. Khi dạy bài 24 lịch sử 9: Cuộc
đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân(1945-1946). Giáo dục tinh
thần yêu nước, những sách lược khôn khéo mềm dẻo của Hồ Chí Minh trong việc đối
phó với thù trong giặc ngoài, nội dung tích hợp cho học sinh, dưới sự lãnh đạo của Đảng
đứng đầu là Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiễn hành đấu tranh chống giặc đói, giặc dốt,
khó khăn về tài chính và giặc ngoại xâm.
Ngay sau khi khai trường đầu tiên sau cách mạng Hồ Chủ Tịch căn dặn thế hệ trẻ
“ Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong, chờ đợi các em rất nhiều. Non
sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay
không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm
châu được hay không. Chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các em”và Bác căn dặn
thanh niên, nhi đồng “Muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại
phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra sức làm việc dể chuẩn bị cho cái
tương lai đó. Ngày nay các cháu là nhi đồng ngày mai các cháu là chủ của nước nhà, của
thế giới. Các cháu đoàn kết thì thế giới hòa bình,và dân chủ, sẽ không có chiến tranh.Các
cháu phải thi đua, tùy theo sức của các cháu, làm việc gì có ích cho kháng chiến thì thi
đua vậy”.Giáo viên liên hệ thực tế để giáo dục học sinh. Ngày nay đất nước hòa bình.Cả
nước tiến hành công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước thì mỗi học sinh phải ra sức học
tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, chiếm lĩnh đỉnh cao của tri thức. Để sau này
góp phần xây dựng đất nước.
Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc
Giáo dục cho học sinh
tinh thần vì dân vì nước của Bác.
Tư tưởng này xuyên suốt trong
cuộc đời hoạt động của Bác, thể
hiện qua nhiều bài dạy. Suốt cuộc
đời của chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ
khi ra đi tìm đường cứu nước đến
khi vĩnh biệt chúng ta Người chỉ
có một ham muốn “Ham muốn
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
7
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
tột bậc là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai
cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành….” Bác đã từng căn dặn các vị lãnh đạo
“ Độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội đem lại cơm no, áo ấm cho dân, nếu
độc lập, dân còn nghèo đói thì độc lập không có nghĩa lí gì”. Khi dạy bài 22 lịch sử 9 :
Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Sau khi Nhật đảo
chính Pháp, quân Pháp bị đánh bại trên toàn Đông Dương, quân Đồng Minh chuẩn bị kéo
vào Đông Dương. Thời cơ tổng khởi nghĩa đã chín muồi. Trong lúc Bác đang bị bệnh rất
nặng có nguy cơ không qua khỏi. Bác cầm tay các đồng chí cách mạng căn dặn “ Thời cơ
đã đến dù đốt cháy dãy Trường Sơn cũng cố giành cho được độc lập” Dù hoàn cảnh nào
Bác vẫn nghĩ tới dân tộc. Khi dạy bài 24 lịch sử 9: Cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền
dân chủ nhân dân. Mục tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám. Ngay sau khi Hà
Nội khởi nghĩa thắng lợi từ chiến khu Bác về Hà Nội Người rất đau lòng khi thấy nhân ta
trải qua trận đói khủng khiếp hậu quả chính sách cai trị tàn bạo của thực dân, phong kiến.
Vì vậy ngay sau khi đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng
hòa Người đã ra sắc lệnh diệt “giặc đói” Bản thân Bác cũng nhịn ăn để dành gạo cứu đói.
Thông qua giờ dạy lịch sử lồng ghép giáo cho học sinh học tập đứ tính giản dị của
Hồ chủ Tịch. Bởi vì thế hệ thanh thiếu niên hiện nay do bị tác động bởi nhiều yếu tố,
như phim ảnh, lối sống không lành mạnh đã suy thoái về đạo đức, lối sống, từ trang phục,
lối sống, cách cư xử với mọi người…. Vì vậy giáo dục học sinh học tập đức tính giản dị
của Bác là vô cùng cần thiết từ đó góp phần hình thành nhân cách cho học sinh. Bác Hồ
của chúng ta vô cùng giản dị. Dù ở cương vị nào lối sống của Người cũng giản dị, một
đôi dép cao su, bộ đồ ka ki đã ngả màu theo thời gian. Người sống giản dị nhưng không
tầm thường, trên thế giới không có vị lãnh tụ nào mà suốt cuộc đời với bộ đồ kaki đã ngả
màu với đôi dép cao su đã mòn gót, sống trong ngôi nhà sàn. Người sống thanh bạch
không ham địa vị, không màng danh lợi Người nhiều lần tâm sự: “ Tôi có một ham
muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước nhà hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự
do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Nếu nhân dân tín
nhiệm tội đứng ra gánh vác công việc nước, không được nhân dân tín nhiệm thì tôi về
làm bạn với trẻ chăn trâu và cụ già hái củi….”. Trong bữa ăn các món ăn rất giản dị, thịt
gà do Người nuôi, cá bắt dưới hồ, có khi Người để lại đĩa thịt gà mà ăn trọn những quả cà
xứ nghệ Có lúc nhà nước đề nghị phong tặng huân chương và tạc tượng Bác. Bác nói”
Đất nước có chiến tranh các chú để đồng đúc đạn để đánh giặc. Đức tính giản dị của Bác
được nhà thơ Tố Hữu ca ngợi “Mong manh áo vải hồn muôn trượng, hơn tượng đồng
phơi những lối mòn”.Có một nhà báo nước ngoài khi nhận xét về Người “Người giống
một thầy giáo ở nông thôn hơn là vị chủ tịch nước”.
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
8
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Phong cách giản dị của Hồ chủ tịch
Bác Hồ của chúng ta lối sống giản dị nhưng không tầm thường, nhân hậu nhưng
không yếu đuối. Khi Thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta Người và Đảng chủ
trương nhân nhượng để tránh cho dân tộc ta một cuộc chiến tranh, nhưng càng nhân
nhượng thực dân Pháp càn lấn tới quyết tâm cướp nước ta một lần nữa Người kiên quyết
kêu gọi nhân dân chiến đấ đến giọt máu cuối cùng để bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ
quốc.
Sau hiệp định Giơ-ne-vơ đất nước ta tạm thời chia làm hai miền miềm Bắc được
giải phóng tiến lên xây dựng CNXH, miền Nam vẫn còn nằm trong vòng kìm kẹp của
Mĩ-ngụy. Sau khi thất bại trong chiến lược “Chiến tranh đặt biệt” Mĩ trực tếp nhảy vào
miền Nam Bác kêu gọi cả nước đứng lên chống Mĩ. Người nói “ Dù Mĩ có đưa mấy
chục vạn quân vào miền Nam, nhân dân ta cũng quyết tâm đánh bại chúng, chúng càng
thua đau ở Miền Nam thì chúng điên cuồng ném bom Miền Bắc. Đế quốc Mĩ giống như
con thú dữ bị thương cố giãy giụa trước hơi thở cuối cùng. Không có gì quí hơn độc lập
tự do. Đến ngày thống nhất ta xây dựng đất nước đàng hoàng hơn tươi đẹp hơn…” Bác
nhiều lần nói “Miền Nam trong trái tim tôi”. Khi tuổi đã cao mỗi buổi sáng thức dậy
Bác đều gọi các chiến sĩ bảo vệ vào hỏi miền Nam hôm nay thắng lợi ở đâu , đồng bào ta
trong đó thế nào. Bác có một ước mơ khi nước nhà thống nhất sẽ vào thăm đồng bào
miền Nam. Nhiều lúc khi còn chiến tranh Bác đề nghị và thăm miền Nam nhưng các
đồng chí Trung ương không đồng ý. Cứ mỗi độ xuân về, tết đến Người đều có thư chúc
tết đồng bào cả nước. Người căn dặn đồng bào cả nước” Đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy
nhào, Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn"
Khi dạy bài 29 lịch sử lớp 9 : Cả nước trực tiếp chiến đấu chống Mĩ cứu nước
(1965-1973) phần III: Chiến đấu chống chiến lược “ Việt Nam hóa chiến tranh, Đông
Dương hóa chiến tranh”
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn
9
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Sau khi trình bày âm mưu của Mĩ trong chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh và
Đông Dương hóa chiến tranh” . Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của nhân dân ta ở
hai miền Nam Bắc trên đà thắng lợi thì ngày 2-9-1969 chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời.
Một tổn thất lớn đối với dân tộc ta. Suốt cuộc đời Người chiến đấu, hi sinh vì độc lập dân
tộc vì sự ấm no của nhân dân ta. “ Nước Việt Nam đã sinh ra chủ tịch Hồ Chí Minh
Người đã làm rạng rỡ non sông ta, đất nước...” Người không còn nữa biến đau thương
thành hành động, nhân dân hai miền Nam-Bắc đẩy mạnh cuộc kháng chiến đánh cho Mĩ
cút, đánh cho Ngụy nhào làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975 thống nhất đất
nước……
Ngoài việc lồng ghép tư tưởng đạo đức Hồ Chí minh trong dạy học môn Lịch sử
thì chúng ta còn lồng ghép giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhiều môn học khác trong
nhà trường THCS như:
Đối với môn Ngữ Văn 6: Bài “ Con Rồng cháu Tiên” giáo viên liên hệ về việc
Bác luôn đề cao truyền thống đoàn kết giữa các dân tộc anh em và niềm tự hào về nguồn
gốc con Rồng cháu Tiên.
Khi dạy về bài : “ Đêm nay Bác không ngủ” chủ đề liên hệ là thương dân, quên
minh vì mọi người, nội dung lồng ghép tích hợp ngợi ca vẻ đẹp lãnh tụ Hồ Chí Minh: Hi
sinh quên mình vì hạnh phúc dân tộc, tình yêu thương của Bác đối với nhân dân ( đoàn
dân công, anh bộ đội) tinh thần đồng cam cộng khổ của Bác với nhân dân. Ngoài ra các
bài “ Thánh Gióng”, “ Lòng yêu nước”… giáo viên cần liên hệ lồng ghép tư tưởng đạo
đức của Người vào bài giảng.
Đối với Ngữ văn 7: Bài “ cảnh khuya”, “ Rằm tháng giêng” chủ đề lồng ghép ở
hai bài này là yêu thiên nhiên, bản lĩnh cách mạng, nội dung tích hợp đó là sự kết hợp hài
hòa giữa tình yêu thiên nhiên, cuộc sống và bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí
Minh…Ngoài ra ở các bài “ sông núi nước Nam”, “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”,
“ Sự giàu đẹp của tiếng Việt”, “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, “ Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu” giáo viên nên lồng ghép giáo dục tư tưởng của Hồ Chí Minh vào
từng bài giảng cụ thể để học sinh hiểu biết về tính cách của Người.
Đối với Ngữ văn 8: Khi dạy bài “ vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”, “ Đập đá ở
Côn Lôn” chủ đề lồng ghép trong hai bài này là nói về bản lĩnh cách mạng, nội dung lồng
ghép tích hợp ở đây là giáo viên liên hệ với bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí
Minh trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của Tưởng Giới Thạch.
Khi dạy bài “ Ngắm trăng”, “ Đi đường” chủ đề lồng ghép đối với hai bài giảng
này là yêu thiên nhiên, phong thái ung dung tự tại, bản lĩnh cách mạng, vậy nội dung tích
hợp ở đây là sự kết hợp hài hòa giữa tình yêu thiên nhiên, phong thái ung dung tự tại và
bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh trong thời gian bị tù đày ở nhà ngục của
Tưởng Giới Thạch.
Ngoài ra khi dạy các bài “ Hai chữ nước nhà”, “ Tức cảnh bắc bó”, “ Hịch
tướng sĩ”, “ Nước Đại Việt ta”, “ Thuế máu”…Giáo viên cần lồng ghép tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh vào từng bài giảng cho phù hợp với chủ đề của các bài cụ thể.
Đối với Ngữ văn 9: Khi dạy bài “ Phong cách Hồ Chí Minh” Chủ đề tích hợp
trong bài này là lối sống giản dị, phong thái ung dung tự tại, giáo viên lồng ghép vẻ đẹp
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 10
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
trong phong cách lãnh tụ Hồ Chí Minh: Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại,
dân tộc và nhân loại, vỉ đại và bình dị, thanh cao và khiêm tốn…
Bài “ Viếng lăng Bác” chủ đề của bài này là tư tưởng độc lập dân tộc, sự hi sinh
quên mình vì hạnh phúc dân tộc, tình yêu thương nhân loại, lối sống giản dị, đức khiêm
tốn…Vậy nội dung lồng ghép đối với bài này chính là vẻ đẹp tỏa sáng của lãng tụ Hồ Chí
Minh: Lí tưởng độc lập dân tộc, sự hi sinh quên mình vì hạnh phúc dân tộc, tình yêu
thương nhân loại, lối sống giản dị, đức khiêm tốn…
Ngoài ra khi dạy về các bài “ Đấu tranh cho một thế giới hòa bình”, “ Tiếng nói
của văn nghệ”…,thì giáo viên lại lồng ghép về tinh thần quốc tế vô sản và giữ gìn
truyền thống văn hóa dân tộc vào trong bài giảng để tiết học them phong phú.
- Áp dụng tích hợp đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Giáo Dục Công Dân.
Khi giáo viên dạy GDCD 6: Bài 3 “ Tiết kiệm” chủ đề của bài này là tấm gương về tiết
kiệm của Bác Hồ Vậy nội dung lồng ghép ở đây là giáo viên liên hệ đến việc Bác Hồ
luôn sử dụng hợp lý, đúng mực của cải vật chất. Sự tiết kiệm trong tiêu dùng của Bác đó
lag thể hiện sự quý trọng kết quả lao động của xã hội. Bài 5 “ tôn trọng kỷ luật” ở bài
này giáo viên lồng ghép về tấm gương tôn trọng kỷ luật của Bác Hồ dù ở cương vị chủ
tịch nước, Bác vẫn luôn tôn trọng nội quy, quy định chung. Còn khi dạy bài 6 “ Biết ơn”
thì chúng ta cần lồng ghép toàn bộ bài giảng về chủ đề lòng biết ơn của Bác đối với
những người có công với nước, nội dung lồng ghép thể hiện Bác xót xa trước các thương
binh, kính cẩn trước vong linh liệt sĩ. Bác gương mẫu thực hiện và vận động nhân dân
biết ơn, giúp đỡ thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ. Tháng 6 – 1947, Bác đề nghị chính
phủ chọn một ngày trong năm là “ Ngày thương binh”. Chính phủ đã lấy ngày 27 – 7
hàng năm là “ Ngày thương binh, liệt sĩ:.
Khi dạy GDCD 7: Bài 1 “ Sống giản dị” giáo viên tích hợp lối sống giản dị của
Bác đã thể hiện là một chủ tịch nước nhưng luôn sống giản dị phù hợp với hoàn cảnh của
đất nước, sự giản dị đó không làm tầm thường con người Bác mà ngược lại làm cho Bác
trở nên trong sáng, cao đẹp hơn. Bác giản dị trong lời nói, trong văn phòng ( các bài viết),
trong cử chỉ, trang phục…
Bài 5 “ Yêu thương con người ” ở bài này giáo viên tích hợp nội dung Bác luôn dành
tình yêu thương cho mọi người, Bác quan tâm, chăm sóc từ em nhỏ đến người già, người
chiến sĩ, người công dân; cảm thông giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn.
Bài 7 “ Đoàn kết tương trợ”, Bài 8 “ Khoan dung” đối với hai bài này giáo viên lồng
ghép tấm gương khoan dung và sự liêm khiết của Bác Hồ với nội dung tích hợp đoàn kết
là gốc của thành công ( qua câu nói: Đoàn kết, đoàn kết,đại đoàn kết. Thành công, thành
công, đại thành công) . Tấm gương khoan dung của Bác ở bài 8 đó là Bác cảm thông và
tha thứ cho người biết lỗi lầm, biết hối cải.
Đối với GDCD 8: Bài 2 “ Liêm khiết” chủ đề của bài này là nói về tấm gương
liêm khiết của Bác, giáo viên liên hệ cả cuộc đời Bác Hồ luôn sống trong sạch; không
hám danh, lợi, không toan tính riêng tư cho bản thân, khước từ những ưu đãi dành cho
chủ tịch nước để chăm lo cho nhân dân, cho đất nước.
Bài 4 “ Giữ chữ tín” chủ đề của bài này là nói về tấm gương giữ chữ tín của Bác
Hồ ở đây giáo viên lại liên hệ Bác Hồ luôn giữ lời hứa với mọi người và coi trọng lòng
tin của mọi người với mình.
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 11
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Đối với GDCD 9: Khi dạy về bài 1 “ Chí công vô tư” giáo viên lồng ghép về tấm
gương chí công vô tư của Bác, nội dung tích hợp ở đây được thể hiện trong công việc,
Bác Hồ luôn công bằng, không thiên vị. Bác luôn đặt lợi ích chung của đất nước, của
nhân dân lên trên lợi ích của bản thân.
Còn khi dạy bài 7 “ Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc”
giáo viên lồng ghép cho học sinh hiểu rõ Bác Hồ không những tiếp nhận truyền thống
đạo đức của dân tộc như: Yêu quê hương đất nước, nhân ái, khoan dung, cần cù lao động,
giản dị, tiết kiệm, giữ chữ tín, liêm khiết, chí công vô tư, khiêm tốn… mà còn phát huy
truyền thống đó bằng cách thực hiện tốt các giá trị đạo đức dân tộc nên đã trở thành tấm
gương đạo đức trong sáng, cao đẹp tỏa sáng để mọi người noi theo.
- Áp dụng tích hợp đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Âm nhạc.
Âm nhạc 6: Tiết 1: Tập hát Quốc ca: Chủ đề tích hợp trong bài này là Chủ tịch Hồ Chí
Minh với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, ở đây giáo viên cần liên hệ qua giới
thiệu và học bài Quốc ca nêu được vài trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đấu
tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho tổ quốc.
Tiết 10: Bài hát Lên đàng, ở bài hát này với chủ đề ca ngợi tinh thần yêu nước,
đấu tranh vì độc lập tự do cho tổ quốc. Giáo viên giới thiệu nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và
cho học sinh nghe bài ca ngợi Hồ Chủ Tịch ( Lãnh tụ ca) nêu được vai trò của Chủ tịch
Hồ Chí Minh với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.
Tiết 21: Bài hát Ai yêu bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng . Chủ đề của bài
này lại là đã thể hiện tinh thần yêu nước đấu tranh cho hòa bình, vì độc lập tự do của tổ
quốc, sự quan tâm chăm sóc và tình cảm của Bác Hồ với các em thiếu niên nhi đồng.
Giáo viên giới thiệu nhạc sĩ Phong Nhã và cho học sinh nghe bài hát Ai yêu Bác Hồ Chí
Minh hơn thiếu niên nhi đồng, qua đó HS sẽ thấy được tình cảm, lòng kính yêu của các
em thiếu niên, nhi đồng cả nước đối với Bác Hồ, mặc dù bận trăm công nghìn việc nhưng
Bác vẫn luôn dành tình cảm, sự quan tâm đặc biệt đối với các cháu thiếu nhi. Từ 5 điều
Bác Hồ dạy, tới các bức thư gửi cho HS nhân ngày khai trường, ngày Tết Trung thu đầu
tiên khi đất nước giành lại được độc lập…
Âm nhạc 7: Tiết 8 : Chúng em cần hòa bình; Tiết 24: Ôn tập bài hát Khúc ca bốn
mùa và âm nhạc thường thức vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam: Chủ đề tích hợp
trong hai tiết này thể hiện tinh thần yêu nước, đấu tranh cho hòa bình, vì độc lập tự do
của tổ quốc, sự quan tâm chăm sóc và tình cảm của Bác Hồ với các em thiếu niên nhi
đồng. Giáo viên lồng ghép bằng cách cho HS nghe một số bài hát thiếu nhi về Bác Hồ
như: Bác Hồ - Người cho em tất cả,Từ rừng xanh cháu về thăm quê Bác, hành khúc đội
thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Em là mầm non của Đảng, Em mơ gặp Bác Hồ…Các
bài hát này đã ca ngợi tình cảm, lòng kính yêu của các em thiếu nhi, nhi đồng đối với Bác
Hồ. Hình ảnh của Bác luôn in đậm trong trái tim các em. Các em luôn ghi nhớ công ơn
của Bác và nguyện học tập và làm theo 5 điều Bác Hồ dạy.
Âm nhạc 8: Tiết 13 : TĐN số 4: Chim hót đầu xuân, chủ đề tích hợp ở đây là sự
quan tâm, chăm sóc và tình cảm Bác Hồ với các em thiếu niên nhi đồng. Giáo viên giới
thiệu qua bài hát để thấy được hình ảnh của Bác hiện lên thật đẹp, cả cuộc đời Bác luôn
giành tình thương cho các em thiếu niên nhi đồng.
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 12
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Tiết 17: Bài đọc thêm Âm vàng một bài ca quốc tế; với chủ đề bác Hồ với phong
trào quốc tế, đấu tranh giải phóng dân tộc, giáo viên lại giới thiệu bài Quốc tế ca nêu
những đóng góp của Bác Hồ với phong trào giải phóng dân tộc.
Âm nhạc 9: Tiết 7 : Bài hát Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh, ở bài này ca
ngợi công lao của Bác đối với dân tộc Việt Nam. Từ bến cảng Nhà Rồng ( TP Sài Gòn),
năm 1911, Bác Hồ đã ra đi khắp năm châu để tìm đường cứu nước. Để ghi nhớ công lao
của Bác Hồ, TP Sài Gòn được vinh dự mang tên là TP Hồ Chí Minh.
Tiết 13: Một số ca khúc mang âm hưởng dân ca, đã ca ngợi công lao của Bác Hồ
đối với dân tộc Việt Nam. Giáo viên lồng ghép bằng cách cho HS nghe các bài hát ca
ngợi Bác Hồ được khai thác và sử dụng chất liệu dân ca như : Giữa Mạc Tư Khoa nghe
câu hò ví dặm, Miền Trung nhớ Bác, Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người, Tiếng chim trong
vườn Bác, Tiếng hát giữa rừng Pác Bó…
- Áp dụng tích hợp đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Mĩ Thuật.
Môn Mĩ Thuật 6: Bài 13; Vẽ tranh đề tài bộ đội, Giáo viên phân tích để học sinh hiểu
được ý nghĩa của tên gọi “ Bộ đội Cụ Hồ”
Bài 22: Vẽ tranh về đề tài Ngày tết và mùa xuân ; Giáo viên phân tích để họa sinh
tưởng nhớ công ơn của Bác Hồ thể hiện trong tranh vẽ Ngày Tết và mùa xuân.
Môn Mĩ Thuật 7: Bài 33- 34: vẽ tranh đề tài tự do; Phần giới thiệu giáo viên gợi ý cho
HS lựa chon đề tài có thể vẽ về lễ hội, về cảnh đẹp quê hương, về Bác Hồ ( chân dung
Bác Hồ, Bác Hồ với thiếu nhi, Bác Hồ với bộ đội…)
Mĩ Thuật 8: Bài 10: Sơ lược về mĩ thuật Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975, giáo viên
lồng ghép vai trò của Bác trong hai cuộc chống Pháp và chống Mỹ.
Bài 14: Một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu của mĩ thuật Việt Nam trong giai đoạn
1954 – 1975 giáo viên lại phân tích ý nghĩa của giải thưởng Hồ Chí Minh về văn họcNghệ thuật và tác phẩm kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ.
Bài 21: Vẽ tranh đề tài lao động; giáo viên lồng ghép đức tính lao động và điều
dạy của Bác Hồ đối với thiếu niên, nhi đồng: “ Học tập tốt, lao động tốt”, học sinh hiểu
được giá trị của lao động trong cuộc sống.
Môn Mĩ Thuật 9: Bài 11: Trang trí hội trường; Giáo viên phân tích ý nghĩa của hình
tượng Bác Hồ trong trang trí hội trường.
Bài 14: vẽ tranh đề tài lực lượng vũ trang; chúng ta lại phân tích ý nghĩa của ngày
kỷ niệm thành lập quân đội 22 – 12 và công lao Bác Hồ.
Còn đối với môn Hoạt động ngoài giờ lên lớp thì giáo viên lại lồng ghép tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh vào từng chủ đề cụ thể của tháng như:
Tháng 10 với chủ đề “ Nghe giới thiệu thư Bác” nội dung tích hợp là tinh thần yêu nước,
ý thức học tập, rèn luyện để trở thành người công dân tốt.
Tháng 12: Thi kể chuyện lịch sử; Lồng ghép kể chuyện Bác Hồ hoạt động cách mạng,
tìm đường cứu nước, đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị, khiêm tốn của Bác…
Tháng 3: Rèn luyện về gương sáng đoàn viên: Liên hệ Bác Hồ là tấm gương sáng về ý
chí và nghị lực vươn lên để đạt được mục đích.
Tháng 5: Chủ đề Bác Hồ với thanh, thiếu niên; chúng ta lại nói về những lời dạy của Bác
đối với thanh, thiếu nên luôn thể hiện sự chăm lo, bồi dưỡng thế hệ trẻ cho đất nước…
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 13
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh rất rộng trải dài trên nhiều lĩnh vực, vì vậy việc
lồng ghép giáo dục tư tưởng của Bác vào dạy học để góp phần giáo dục đạo đức, tư
tưởng cách mạng cho học sinh là rất nhiều, có thể áp dụng lồng ghép vào nhiều tiết dạy.
Trên đây là một vài ví dụ nhỏ áp dụng lồng ghép , giáo dục tư tưởng của Bác vào dạy học
ở cấp trung học cơ sở.
3/ Kết quả đạt được:
Qua nhiều năm dạy khối lớp 8,9 tôi nhận thấy rằng. Việc lồng ghép giáo dục tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các tiết dạy làm cho tiết dạy sinh động, học sinh hứng
thú học tập hiểu thêm về cuộc đời hoạt động gian khổ và phẩm chất cao đẹp của Bác. Từ
đó giáo dục học sinh kính yêu Bác và ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo
đức làm theo lời Bác dạy. Ngoài tiết học trên lớp tôi cho học sinh về nhà sưu tầm những
câu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác . Khi dạy chương trình ngoại khóa… Tôi cho
học sinh thi kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh. Và khi kiểm tra định kì ra câu hỏi trong khi
kiểm tra . Ví dụ khi kiểm tra định kì khối lớp 8giáo viên ra câu hỏi: Vì sao Nguyễn Tất
Thành ra đi tìm đường cứu nước hoặc nêu những hoạt động của Nguyễn Tất Thành từ
năm 1911-1917? Hướng đi của Người có gì mới so với những nhà yêu nước trước
đó…..Đối với học sinh lớp 9 : Nêu những đóng góp của của Nguyễn Ái Quốc đối với
cách mạng Việt Nam. Theo em đóng góp nào là quan trọng nhất ? Vì sao….
Qua việc chấm bài kiểm tra, bài thu họach học và làm theo tấm giương đạo đức
Hồ Chí Minh so sánh kết quả có sự khác biệt .
Năm học 2008-2009 tôi được phân công dạy dạy các lớp 9A,9B,8A,8B, qua kiểm
tra học kì II những lớp có vận dụng phương pháp trên thu được kết quả cao hơn.
TT
1
2
3
4
Lớp
9A
9B
8A
8B
Sĩ
Số
39
42
42
46
Giỏi
SL
%
2
5,1
3
7,1
19
45,2
18
39,1
Khá
SL
%
11
28,2
15
35,7
17
40,5
20
43,5
TB
SL
15
15
5
8
%
38,5
35,7
11,9
17,4
Yếu
SL
%
10
25,6
8
19,1
1
2,4
/
/
Kém
SL
%
1
2,6
1
2,4
/
/
/
/
IV. Những đề xuất và kiến nghị:
Để nâng cao chất lượng giáo dục . Thực hiện mục tiêu của Đảng là giáo dục, đào
tạo thế hệ trẻ vùa “Hồng vừa chuyên” . Thì mỗi giáo viên phải không ngừng nâng cao tri
thức, thực hiện linh hoạt các phương pháp dạy học.
Để giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép giáo dục tư
tưởng Hồ Chí Minh trong dạy môn lịch sử thì
-Đối với nhà trường và tổ sử-địa: Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về cuộc
đời hoạt động, học tập và làm theo tấm giương đạo đức Hồ Chí Minh
-Trong các ngày lễ lớn, hoặc chương trình ngoại khóa lịch sử tổ sử địa kết hợp
với đoàn thanh niên cho học sinh thi kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh
-Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời hoạt động
của chủ tịch Hồ Chí Minh
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 14
Một vài kinh nghiệm về việc lồng ghép giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy
học lịch sử
-Nhà trường phải có phòng truyền thống cách mạng, ảnh tư liệu về Bác và các
chiến sĩ cách mạng, những nhà yêu nước để giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh
-Tổ sử-địa mỗi năm học phải phát động học sinh sưu tầm ảnh tư liệu lịch sử về
Bác lịch sử cách mạng…
V.Kết luận:
Dạy học là việc làm sáng tạo.Giáo viên được mệnh danh là “kĩ sư tâm hồn, là
chiến sĩ trên mặt trận văn hóa” . Vì vậy để dạy tốt gây hứng thú cho học sinh, góp phần
giáo dục đạo đức cho học sinh qua tiết học lịch sử thì mỗi giáo viên cần phải sử dụng các
phương pháp dạy học . tùy theo nội dung bài học, tùy theo đối tượng học của từng khối,
lớp. Đối với việc lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua việc lồng ghép
giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong tiết học lịch sử , thì giáo viên phải biết
linh hoạt, phân bố thời gian, kiến thức cho phù hợp với từng bài. Tránh tình trạng giáo
viên quá sa đà dẫn đến việc biến tiết học lịch sử thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí
Minh. Không truyền thụ hết nội dung trong bài học.
Tư tưởng của Bác vô cùng rộng lớn, trải dài trên nhiều lĩnh vực là “Kim chỉ Nam”
cho mọi hoạt động của Đảng và nhân dân ta trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại
hóa, trong công cuộc đổi mới hiện nay. Trên đây tôi mạnh dạn nêu lên một vài lĩnh vực
trong tư tưởng của Bác trong một số tiết học rất mong sự trao đổi, đóng góp của đồng
nghiệp để phục vụ tốt nhiệm vụ dạy học ngày một tốt hơn.
Tôi xin cảm ơn.
Cư kuin, ngày 20 tháng 1 năm 2011
Người thực hiện
Lê Thị Tuyết Anh
Nhận xét của hội đồng khoa học nhà trường:
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………........................
Chủ tịch hội đồng
Lê Thị Tuyết Anh
Trường THCS Giang Sơn 15