Anh chị hãy tìm đọc, phân tích 1 lý thuyết nào đó trong lĩnh vực tài chính có liên quan đến đầu tư chứng khoán

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
ĐỀ TÀI:
Anh chị hãy tìm đọc, phân tích 1 lý thuyết nào đó trong lĩnh vực tài
chính có liên quan đến đầu tư chứng khoán
I) Tổng quan về thị trường hiệu quả ( EMH)
Từ trước đến nay, để phân tích đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư (NĐT)
thường sử dụng 2 học thuyết phân tích thông dụng là: phân tích cơ bản và phân
tích kỹ thuật. Đây là 2 học thuyết phân tích có từ những ngày đầu tiên trong lịch sử
TTCK thế giới. Một học thuyết phân tích được ra đời muộn hơn, phủ định lại 2 học
thuyết kia, đó là học thuyết thị trường hiệu quả (efficient market theory)
Học thuyết thị trường hiệu quả (theo tài liệu học tập của Trung tâm Nghiên
cứu khoa học và Đào tạo chứng khoán thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước)
được định nghĩa như sau: thị trường hiệu quả là thị trường trong đó giá cả của
chứng khoán đã phản ánh đầy đủ, tức thời tất cả thông tin hiện có trên thị trường.
Việc giá tăng hay giảm là do thị trường phản ứng đối với các thông tin mới, mà các
thông tin mới thì thường không thể dự báo được.
Để hiểu rõ hơn về thị trường hiệu quả, đầu tiên chúng ta phải biết thế nào là
thị trường kém hiệu quả. Thị trường kém hiệu quả là thị trường mà ở đó các hiện
tượng có thể dự báo được. Chẳng hạn, trên TTCK Việt Nam có thời gian xuất hiện
những hiện tượng mang tính quy luật như hiện tượng đầu tuần (giá cả đầu tuần
luôn đi ngược lại giá cuối tuần trước, cuối tuần giá tăng thì đầu tuần sẽ giảm hoặc
ngược lại); hiện tượng mỗi lần phát hành thêm hoặc thưởng cổ phiếu thì thị giá sẽ
tăng trước ngày chốt danh sách; giá cổ phiếu trên thị trường OTC (over the
counter) thường rẻ hơn trước khi được niêm yết, nên có thời gian khi thông tin DN
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
sắp sửa được niêm yết thì NĐT sẽ mua gom loại cổ phiếu này đợi ngày lên sàn...
Những dạng thị trường như thế được xem là thị trường kém hiệu quả.
Tuy nhiên, giống như hiện tượng "nước chảy chỗ trũng", khi thị trường trở
nên kém hiệu quả, quy luật cung cầu trên thị trường do NĐT cạnh tranh lẫn nhau
khai thác các hiện tượng đã được nhận biết để kiếm lợi nhuận. Và chính điều này

sẽ đưa thị giá trở về trạng thái cân bằng, đồng thời xóa bỏ hiện tượng đó. Thị
trường khi đó sẽ bắt đầu phát sinh những hiện tượng mới và trở thành thị trường
hiệu quả ở hình thái mạnh bởi những hiện tượng, quy luật mới chưa được NĐT
nhận biết. Đối với nhiều NĐT chuyên nghiệp thì TTCK không bao giờ có quá khứ,
nghĩa là những hiện tượng không bao giờ lặp lại giống nhau, vì thế khó mà dự
đoán được.
Việc nắm bắt được những hình thái thị trường ở các mức độ hình thái hiệu
quả yếu (weak form) và mạnh (strong form) sẽ giúp NĐT có thêm cơ hội đánh giá
danh mục đầu tư của mình, giúp NĐT tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Ví
dụ, trong quá khứ, có thời điểm mà đi đâu bạn cũng nghe thấy, ai cũng "trúng"
chứng khoán, cứ ai tham gia là thắng, sự tin tưởng tràn ngập. Hoặc khi thị trường
đi xuống, không khí trầm lắng, thị trường ảm đạm, bạn nghe được nhiều người
phải bán tài sản của mình để trả nợ, niềm tin bị đẩy xuống. Những lúc như thế, thị
trường đã trở thành thị trường kém hiệu quả.
Bởi vì tất cả thông tin cảnh báo khi thị trường tăng nóng, chứng khoán vượt
quá giá trị thật đã được NĐT nhận biết và sự cạnh tranh của họ đã đưa thị trường
trở lại trạng thái cân bằng. Ngược lại, khi thị trường giá lên là do NĐT nhận thấy,
chứng khoán trở nên rẻ hơn so với giá trị nội tại, đồng thời những thông tin về DN,
về thị trường nói chung đã làm NĐT bắt đầu mua vào và cũng chính sự cạnh tranh
của NĐT đã hình thành thị trường hiệu quả mạnh (strong form) thoát khỏi hình thái
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thị trường hiệu quả yếu (weak form). Chính điều này đã mang lại sự hấp dẫn của
TTCK. Tóm lại, thị trường mà ở đó giá thay đổi ngẫu nhiên, không có quy luật về
sự thay đổi và không thể dự đoán được, đồng thời do có sự cạnh tranh giữa các
NĐT dẫn đến một thị trường hiệu quả
Học thuyết thị trường hiệu quả xem 2 học thuyết phân tích cơ bản và phân
tích kỹ thuật không có giá trị. Theo đó, kết quả của phân tích cơ bản dựa trên
những thông tin đại chúng, công khai mà NĐT đều có thể biết được. Bởi vậy, kết
quả này sẽ được NĐT sử dụng để đầu tư và chính sự cạnh tranh của các NĐT sẽ

đưa giá chứng khoán trở về trạng thái cân bằng dẫn đến lợi nhuận không có sự đột
biến, chỉ có NĐT xuất sắc mới có thể mang lại lợi nhuận siêu ngạch trong cuộc
cạnh tranh khốc liệt này. Với phân tích kỹ thuật, sử dụng những thông tin về giá,
sức cung cầu trong quá khứ là những thứ đã diễn ra và được nhận biết nên đều
được NĐT sử dụng để đầu tư. Chính sự cạnh tranh của NĐT trong việc sử dụng
các thông tin này cũng sẽ đưa giá chứng khoán trở về trạng thái cân bằng. Khi đó,
lợi nhuận của chứng khoán có thể chỉ đủ bù đắp cho các khoản chi phí và cũng chỉ
có NĐT tài giỏi mới có thể dùng những thông tin trên để tạo lợi nhuận đột biến.
Nhìn lại quá khứ, tại thời điểm năm 2001 khi mà thị trường đang ở giai đoạn
cao trào (chỉ có mấy loại chứng khoán trên sàn giao dịch) cầu nhiều hơn cung, lẽ ra
nên bơm thêm hàng vào thị trường nhưng cơ quan quản lý thị trường khi đó quyết
định mỗi lệnh mua chỉ được phép mua 2.000 chứng khoán và thế là thị trường lao
xuống, VN-Index từ 571 điểm còn 130 điểm trong thời gian ngắn và mãi đến 4
năm sau thị trường mới lên thêm được 100 điểm nữa và 5 năm sau mới lên lại được
giá trị cũ. Hay mới đây là Chỉ thị 03 của Ngân hàng Nhà nước về khống chế tỷ lệ
cho vay đầu tư chứng khoán được đưa ra khá bất ngờ làm cho NĐT, cộng đồng tài
chính và thị trường phản ứng. Với học thuyết thị trường hiệu quả thì những thông
tin này đã ảnh hưởng gì đến tâm lý hành vi của các chủ thể tham gia thị trường,
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đến quy luật thị trường, đồng thời phản ánh vào giá chứng khoán. Những NĐT vận
dụng học thuyết thị trường hiệu quả khi đó sẽ xác định chiến lược đầu tư phù hợp.
Những phương pháp dùng để phân tích đầu tư chứng khoán như phân tích cơ
bản, phân tích kỹ thuật hay học thuyết thị trường hiệu quả đều có những ưu điểm
và nhược điểm. NĐT phải lựa chọn, sử dụng phương pháp nào phù hợp với bản
thân và ở từng thời điểm của thị trường. Có thời điểm sử dụng phương pháp này là
phù hợp, còn phương pháp kia không phù hợp nữa. Tuy nhiên, để đầu tư thành
công, ngoài việc có phương pháp phân tích tốt, NĐT còn phải biết sử dụng chúng
sao mang lại kết quả. Biết phối hợp tất cả các phương pháp phân tích đầu tư lại với
nhau sẽ chính là phương pháp mang lại hiệu quả cao nhất.

I) Các dạng của thị trường hiệu quả
Các nhà kinh tế thường định nghĩa ba mức độ của thị trường hiệu quả, được
phân biệt bởi mức độ thông tin đã phản ánh trong giá chứng khoán.
Ở mức độ thứ nhất – thị trường hiệu quả dạng yếu: thị trường hiệu quả dạng
yếu nhấn mạnh rằng giá cả hiện tại thực sự được phản ánh bởi giá cả trong quá khứ
và khối lượng thông tin. Thông tin chứa đựng trong 1 chuỗi mức giá của chứng
khoán ở quá khứ thì thực sự phản ánh ở mức giá hiện tại của chứng khoán đó. Nó
được gọi là dạng yếu bởi vì giá của chứng khoán chủ yếu là công khai và dễ dàng
tiếp cận được thông tin. Nó còn ngụ ý rằng không một ai có thể vượt lên thị trường
chỉ bằng cách sử dụng những thứ mà mọi người đã biết. Tuy nhiên, vẫn có một số
lượng những nhà nghiên cứu tài chính đang nghiên cứu chuỗi giá cả trong quá khứ
và dữ liệu về khối lượng giao dịch để tìm kiếm lợi nhuận. Đây được gọi là kỹ thuật
phân tích và theo định nghĩa về thị trường hiệu quả dạng yếu thì nó hoàn toàn vô
tác dụng đối với việc dự báo thay đổi giá trong tương lai.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Ở mức độ thứ hai – thị trường hiệu quả dạng vừa phải: ở mức độ này giá cả
không chỉ phản ánh giá cả trong quá khứ mà còn phản ánh tất cả thông tin đã công
bố khác ví dụ như ở trong báo cáo tài chính của công ty, nhân tố kinh tế của công
ty đó và các thứ khác nữa. Nó cũng ngụ ý rằng không một ai có thể vượt lên trên
thị trường bằng cách sử dụng các thông tin có sẵn. Đối với phương pháp này thì cả
phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật đều vô vọng.
Ở mức độ thứ ba – thị trường hiệu quả dạng mạnh: thị giá cổ phiếu phản ánh
đầy đủ và ngay lập tức mọi thông tin liên quan tới giá trị, bao gồm cả thông tin nội
gián
II) Nguyên lý EMH và những bất cập
Đầu tiên, EMH giả định rằng tất cả các nhà đầu tư đều nhận thức tất cả các
thông tin sẵn có trên thị trường theo cách thức y hệt nhau. Tuy nhiên, hằng hà sa số
các phương pháp phân tích và đánh giá cổ phiếu khác nhau đã đặt ra một loạt dấu
chấm hỏi cho tính đúng đắn trong giả định của EMH. Nếu một nhà đầu tư tìm kiếm

các cơ hội đầu tư đang bị định giá thấp hơn thực chất trong khi một nhà đầu tư
khác đánh giá một cổ phiếu dựa trên tiềm năng tăng trưởng của nó, thì chắc chắn
rằng hai nhà đầu tư này sẽ đi đến hai kết luận hoàn toàn khác nhau về giá trị thị
trường công bằng của một cổ phiếu. Vì thế nên, một lập luận phản đối EMH chỉ ra
rằng, vì các nhà đầu tư đánh giá cổ phiếu rất khác nhau nên việc chắc chắn xem
một cổ phiếu sẽ đáng giá như thế nào trong một thị trường hiệu quả là điều không
thể.
Hai là, theo Giả thuyết Thị trường Hiệu quả, không một nhà đầu tư đơn lẻ
nào có thể giành được lợi nhuận cao hơn một người khác với cùng số tiền đầu tư:
sự sở hữu cân bằng nhau về thông tin của họ đồng nghĩa với việc họ chỉ có thể thu
về những khoản lời y hệt nhau. Nhưng hãy xem xét lại một chuỗi những khoản lợi
5