Công nghệ cấy truyền phôi ở ngựa

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC

CÔNG NGHỆ CẤY TRUYỀN PHÔI Ở NGỰA

GVHD: TS. Nguyễn Hữu Đức
SVTH: Lương Kim Anh 585887
Đỗ Thị Hằng

586381

Bùi Thị Hoa

586473

HÀ NỘI – 10/2015

1


NỘI DUNG TRÌNH BÀY

A

Đặt vấn đề

B

Nội dung

C

Kết Luận
2


ĐẶT VẤN ĐỀ
Một lý lẽ

Con cho phôi có tiềm năng di truyền tốt (nhất là ngựa đua)
lại không được sinh đẻ.

nổi trội

Năm 2000, trên thế giới đã có
5398 ngựa cái được giội rửa phôi,
3139 phôi thu được có khả năng cấy
truyền và thực tế đã cấy 2830 phôi
cho ngựa cái nhận (IETS, 2001).

Mong muốn cấy truyền phôi là kỹ thuật khai thác
được tiềm năng di truyền tốt (tốc độ, sức dẻo dai, bước
chạy v.v…) của những con ngựa cái không được phép
sinh đẻ (vì kỷ lục).

3


NỘI DUNG
1. Gây rụng trứng nhiều

4. Cấy truyền phôi

2.Kỹ thuật thu phôi

5. Các công nghệ khác

3. Kỹ thuật gây động duc cùng pha

6. Bảo quản phôi ngựa

4


1. GÂY RỤNG TRỨNG NHIỀU
Các phương pháp gây dụng trứng

Gonadotropin ngoại

Chất chiết tuyến yên ngựa còn thô
hoặc tinh khiết

sinh

Tiêm hai lần /ngày trong 14 ngày

Tiêm một lần/ ngày trong từ năm

vào mùa không rụng trứng của

đến bảy ngày vào giai đoạn động

ngựa cái Pony

dục hay giữa động đực

Phản ứng
kém

Nghiên cứu đầu tiên, năm 1974 của Douglas, Nuti, Ginther

5


NGHIÊN CỨU CỦA WOODS
VÀ GINTHER,1983

Sử dụng HCG

Tiêm vào ngày thứ 15-19 đã cho kết quả rõ ràng
hơn là vào những ngày 19-23 của chu kỳ động dục.

Sử dụng một liều PGF2α vào ngày
đầu tiên tiêm chất chiết tuyến yên
với 750-1500 IU hay 2500 IU

Cho lượng trứng rụng
tương

ứng

2,9+_0,5

và

1,3+_0,2

6


Nghiên cứu của B.Remy và J.B.Beckers (1997),
J.F.Bruyas và cs (1997)

Kếttác
quả
Thao
Chỉ tiêu theo dõi

eFSH

Gây rụng trứng nhiều ở ngựa cái để cho(phôi
n=22)bằng

Đối chứng
( n=22)

FSH của ngựa tinh khiết (e-FSH).
10.8(4-18)

10,57(5-17)

Số nang trứng trung bình /con cho trước khi rụng

*
1,81 (1-3)

*
1,13 (1-2)

Số trứng rụng trung bình / con cho

*
1,59 (0-3)

*
1.09 (0-2)

11/22*

1/22**

Số ngày tiêm trung bình

Số ngựa có trứng rụng nhiều (2)

Thụ tinh nhân tạo cho ngựa cái với tinh tươi có phẩm chất như

Số phôi trung bình / con cho

0,47(0-3)

nhau từ nang trứng có đường kính 33mm cho đến khi rụng

Số phôi trung bình / rụng trứng

0,26(9/33)

0,19(0-1)
0,22(5/23)

trứng.
Bảng 2: Số trứng rụng và số phôi thu được trung bình ở ngựa cái.
( Remy và Bruyas, 1997 )

7


KỸ THUẬT THU PHÔI

Dung
dịch
và dụng
cụ
Thu
phôi bằng
phương
pháp không

THỜI GIAN THU PHÔI

mổ là tốt nhất vì ở ngựa nguy cơ

giội rửa áp dụng như

nhiễm trùng sau khi mổ rất cao và

ở phục
bò
chậm hồi

Ngựa bình thường
Thường là 7, 8 hoặc 9 ngày sau khi rụng trứng.

Ngựa có tiền sử viêm tử cung
Ngày thứ 6 sau rụng trứng nhằm hạn chế ảnh hưởng
của các tác nhân gây bệnh tử cung.

8

/>
/>

Kết quả thu phôi có thể đạt tới 80%.

Phôi ngựa ở trạng thái phôi dâu

Đi đến tử cung vào ngày thứ sáu sau khi rụng trứng (Ginther, 1979) và có
đường kính xấp xỉ 100µm

Ngày thứ bảy phát triển thành phôi nang có kích thước hơn 200µm

Ngày thứ chín hơn 2mm (Douglas, 1982)
/>
9


Kỹ thuật gây động dục đồng pha

Bổ sung progesterone thông qua thức ăn
Cho ngựa ăn Altrenogest liều 0,044mg/kg trong 15 ngày. Sau
đó ngựa sẽ động dục từ 2 đến 3 ngày.

Tiêm PGF2α vào giữa chu kì động dục
Tiêm fluprostenol với liều 250µg vào ngày thứ 14 của chu kỳ, trước khi rụng
trứng, ngựa còn được tiêm bổ sung HCG với liều 2000-3000 IU.

Xác định ngựa cái động đực và rụng trứng , phải sờ khám buồng trứng hằng ngày để kết luận mức độ đồng pha và cấy phôi mới có kết quả .

Việc kích thích cho ngựa cái động dục cho đến nay còn gặp nhiều khó khăn và kết quả chưa đạt được theo yêu cầu như ở một số gia súc cái khác.

10


CẤY TRUYỀN PHÔI
Kỹ thuật cấy phôi bằng phương pháp mổ hoặc không mổ ở ngựa được thực hiện giống như ở bò

Castalberry và cs:Tỉ lệ chửa 60%

Iuniano và Squire:Tỉ lệ chửa 75%

Mổ

(cấy vào ngày thứ 7 và 8)

Imen và cs: Tỉ lệ chửa 53% (1981)

Allen và Rowson: Tỉ lệ chửa 71% (1975)

Không mổ
Wade và cs Wilson Tỉ lệ chửa 60-70% (1987)
/>
11


CÁC CÔNG NGHỆ KHÁC

Hiệu quả khai thác phôi gây rụng trứng nhiều và phối giống ở ngựa đạt kết quả rất thấp so với
Chiều hướng nghiên cứu khai thác trứng
các loại gia súc khác

Sự tiến triển của nhân
thành thục trong tế bào

Kích thích nang trứng

trứng ở nang trứng trước

tăng trưởng

khi rụng

Trạng thái tế bào trứng
nuôi chín và tiêm tinh
trùng vào trứng

Sự phát triển của tế bào
trứng

12


•

nguyên sinh chất trong sạch đồng nhất hoặc có bóng tối

M.E.Dell Aquala và cs (1977) đã nghiên cứu trạng thái tế bào trứng nuôi chín (IVM) và tiêm tinh trùng vào
trứng (ICSI) đã đạt tỷ lệ trứng thụ tinh bình quân là 38,5% ( bảng 1)

⇒tỉ lệ % trứng thụ tinh cao nhất
trong nguyên sinh chất xuất hiện thể phân cực của những hạt lipit tối

2:

tỷ

lệ

thụ

tinh

của

tế

bào

•
•

Nhóm trứng 1

Bảng

trứng

ở giai đoạn MII( metaphase II) được tiêm tinh trùng (ICSC)

•

trong nguyên sinh chất còn những chấm hạt lipit rải rác

Nhóm trứng 2

Nhóm

Số lượng trứng MII được tiêm

Số lượng trứng sống (%)

Số lượng trứng thụ tinh (%)

1

133

127(95,5)

48(37,8)

2

18

17(94,4)

10(58,8)

3

19

17(89,5)

4(23,5)

Tổng số

170

161(94,7)

62(38,5)

Nhóm trứng 3

trứng thụ tinh phải có hai tiền nhân ( pronucle ) hoặc hai thể nhiễm sắc phân cực

13


J.Bezard và cs (INRA –Pháp ,1997) đã nghiên cứu

Bảng 3.Kết quả thu trứng từ những nang trứng sắp rụng

Kết luận
khả năng thành thục đồng loạt khi nuôi

sự tiến triển của nhân thành LH thục trong tế bào

chín trong ống nghiệm (IVM) của tế bào

trứng ở nang trứng trước khi rụng (≥28mm) sau

trứng ở những nang trứng <28mm trên

khi tiêm e- LH (chiết xuất từ tuyến yên ngựa )

ngựa cái Pony

Trứng có lớp tế bào gờ trứng (cumulus cell) mở rộng sau khi

Cứ trung bình sáu nang trứng
ở buồng trứng sắp rụng trứng

tiêm 12 giờ và nhân của tế bào trứng chín muộn hơn (MI lúc 24
giờ ,MII lúc 35 giờ ) so với trứng có lớp tế bào gờ trứng thu nhỏ

của ngựa cái Pony cho ra

không mở rộng

được 3,2
trứng
a.Có túi mầm ; b.Chất
nhiễm
sắc dày đặc ; c.Metaphase I; d.Telophase I; đ.Metaphase II

14


BẢO QUẢN PHÔI NGỰA
Phương pháp đông lạnh
Lưu giữ nghiên cứu di truyền con
-Sử dụng chất bảo vệ sinh học lạnh glycerin 1M
cái
-Đồ thị hại nhiệt :

Bảo quản dự trữ phôi đông lạnh

Gửi phôi đến các lục điạ

+Hạ nhiệt -6⇒tinh thể nước đá

+Hạ nhiệt -35 với v=0,3

Phương pháp giải đông: diễn ra càng nhanh càng tốt

+Bảo quản trong nito lỏng
Nâng cao hiệu quả sử dụng phôi

ĐÔNG LẠNH PHÔI

-giải đông trong nước ấm 37, lắc đều sao cho tan nhiệt
Nhập các giống mới
(trước khi giải đông cần kiểm tra cẩn thận các nhãn và
mũ ống để chắc chắn nắp còn chặt)
⇒Kếtquảthụthaicủaphươngphápnàyđạttỷlệ 50% -70%
vàcácphôinangđạtđượctrạngtháipháttriểntốt.

Giảm chi phí đẻ duy trì cái nhận
phôi

Thương mại hóa quốc tế

Giảm lây
truyền bệnh

Sơ đồ về lợi ích đông lạnh phôi

15

KẾT LUẬN
Cấy truyền phôi ở ngựa tuy còn nhiều hạn chế và khó khăn nhưng đã có vai trò to lớn trong
việc tạo ra thế hệ mới tốt hơn, có ý nghĩa cao trong đời sống kinh tế sản xuất của con người.

Cấy truyền phôi ở ngựa đã góp phần vào việc bảo tồn và duy trì những vốn gen quý hiếm,
đồng thời mở ra nhiều triển vọng mới cho ngành khoa học công nghệ nuôi cấy phôi tế bào
động vật.

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Công nghệ cấy truyền phôi ở gia súc PGS.TS Hoàng Kim Giao
Nhà xuất bản Khoa Học và Kĩ Thuật. 207trang.Chương 8 (t187-t190).

17


“Change your thoughts and you change your world”

Norman Vincent Peale

“Life is a dream for the wise, a game for the fool, a
comedy for the rich, a tragedy for the poor”

Sholom Aleichem

1

18


Cảm ơn Thầy và các bạn
đã chú ý lắng nghe!