Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ minh phong

CH

NG 1. C

S

LÝ LU N V

K

TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC

NH

K T QU BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHI P
TH
NG M I
1.1. Khái quát chung v bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng trong doanh
nghi p th
1.1.1.

ng m i

c đi m c a ho t đ ng th

ng m i

Ho t đ ng kinh doanh th ng m i là ho t đ ng trao đ i, mua bán hàng hóa, d ch
v gi a hai hay nhi u đ i tác, nh m thu v m t giá tr nào đó, có th b ng ti n ho c
các hàng hóa khác có giá tr t ng đ ng, đem l i l i ích cho đôi bên. Các doanh
nghi p th ng m i không tr c ti p s n xu t ra s n ph m. H mua l i s n ph m t nhà

s n xu t hay t các c s trung gian khác, r i phân ph i l i ra th tr ng. C ng nh
các lo i hình doanh nghi p khác, khách hàng c a doanh nghi p th ng m i r t đa
d ng, bao g m các cá nhân, h gia đình, các t ch c xã h i, các c quan hành chính s
nghi p, các nhà s n xu t hay các doanh nghi p th

ng m i khác,...

Hàng hóa đ c luân chuy n trong doanh nghi p th ng m i bao g m các hàng
hóa h u hình hay vô hình nh : t li u s n xu t, th c ph m, đ dùng sinh ho t, b ng
đ c quy n sáng ch , ph n m m máy tính, d ch v công c ng, d ch v hàng không,...
Ph

ng th c l u chuy n hàng hóa trong các doanh nghi p th

ng m i có th là

bán buôn thông qua nhà phân ph i trung gian nh các doanh nghi p s n xu t, các
doanh nghi p th ng m i khác; ho c bán l , bán tr c ti p hàng hóa đ n t n tay ng i
tiêu dùng bao g m các cá nhân, các t ch c mua hàng hóa mà doanh nghi p bán v i
m c đích phi th ng m i.
1.1.2. Nhi m v c a k toán bán hàng trong các doanh nghi p th

ng m i

đáp ng nhu c u qu n lý quá trình bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng, k
toán trong các doanh nghi p kinh doanh th ng m i có nh ng nhi m v ch y u sau:
- T ch c th c hi n hình th c ghi s phù h p v i đ c đi m ho t đ ng kinh doanh,
nhu c u qu n lý, đi u ki n trang thi t b k toán – qu n lý và trình đ nghi p v c a
đ i ng k toán viên.
- Thi t k , t ch c trình t luân chuy n ch ng t và l u tr , s p x p, qu n lý ch ng

t m t cách khoa h c, hi u qu , phù h p v i ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p.
- H th ng ch ng t k toán ph i đ
ph và B Tài Chính.

c l p đ y đ , h p pháp theo quy đ nh c a Chính

1


- Ghi chép, ph n ánh đ y đ , chính xác, chi ti t, k p th i s bi n đ ng v s l

ng và

giá tr c a hàng hóa các tr ng thái: hàng đi đ ng, hàng trong kho, hàng nh n ký
g i, hàng g i đ i lý, hàng bán b tr l i ch a nh p kho,...
-

Xác đ nh đúng th i đi m hàng hóa đ c tiêu th đ k p th i ph n ánh doanh thu
bán hàng, công n khách hàng và các nghi p v phát sinh liên quan nh : Các kho n
gi m tr doanh thu, chi phí tài chính (Chi t kh u thanh toán), chi phí bán hàng (Chi

phí v n chuy n, chi phí hàng khuy n mãi, t ng kèm),...
- T p h p, phân b giá v n hàng bán, chi phí qu n lý kinh doanh phát sinh trong k
và l p Báo cáo tài chính.
- Theo dõi các kho n công n khách hàng, công n v i nhà cung c p và ch u trách
nhi m kê khai, chi tr các kho n thu , phí, l phí ph i n p cho Nhà n c, c quan
Thu , c quan B o hi m, ngân hàng, ng i lao đ ng,...
- Giám sát m c đ hoàn thành các ch tiêu doanh thu, chi phí theo k ho ch đ đ
xu t nh ng ph

ng h

ng, chi n l

c kinh doanh đúng đ n.

1.1.3. Các khái ni m liên quan đ n k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng
Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v là ch tiêu quan tr ng đ u tiên trong
b n Báo cáo k t qu kinh doanh, ghi nh n toàn b s ti n mà doanh nghi p đã bán s n
ph m, hàng hóa và cung c p d ch v trong k k toán,…bao g m c các kho n ph thu
và phí thu thêm ngoài giá bán (n u có). Theo chu n m c k toán Vi t Nam s 14
(VAS 14) đ c ban hành theo Quy t đ nh s 149/2001/Q – BTC, vi c xác đ nh và
ghi nh n doanh thu bán s n ph m, hàng hóa không ph thu c vào s ti n đã thu đ c
hay ch a, mà nghi p v bán hàng đó ph i đ ng th i th a mãn 5 đi u ki n sau :
- Doanh nghi p đã chuy n giao ph n l n r i ro và l i ích g n li n v i quy n s h u
s n ph m ho c hàng hóa cho ng i mua.
- Doanh nghi p không còn n m gi quy n qu n lý hàng hóa nh ng

i s h u hàng

hóa ho c quy n ki m soát hàng hóa.
- Doanh thu đ c xác đ nh t ng đ i ch c ch n.
- Doanh nghi p đã thu đ c ho c s thu đ c nh ng kho n l i ích kinh t t giao
d ch bán hàng.
- Xác đ nh đ c chi phí liên quan đ n giao d ch bán hàng.
Ngoài ra, các s n ph m, hàng hóa xu t dùng n i b , thanh toán ti n l ng,
th ng cho cán b công nhân viên, hay đem bi u, t ng, trao đ i hàng hóa không cùng
lo i ho c dùng làm ph ng ti n thanh toán công n c a doanh nghi p c ng ph i đ c
h ch toán c th đ xác đ nh doanh thu trong k .

2

Thang Long University Library


Gi m tr doanh thu
- Chi t kh u th

ng m i: Là kho n ti n mà bên bán đ ng ý gi m so v i giá niêm y t

cho khách hàng do khách hàng ch p nh n mua hàng hóa, d ch v v i s l ng l n.
Các đi u ki n cho khách hàng h ng chi t kh u th ng m i đ c nêu rõ trong các
h p đ ng kinh t ho c theo cam k t, th a thu n tr c ti p gi a hai bên. H i kh u là
m t tr ng h p ph bi n c a chi t kh u th ng m i. N u khách hàng mua v i s
l ng l n trên nhi u l n mua, đ đi u ki n đ h ng chi t kh u th ng m i thì h
s đ c h ng h i kh u trên t ng s hàng hóa đã mua nh ng l n tr c. Còn m t
tr ng h p n a c a chi t kh u th ng m i là b t giá, t c là khách hàng s đ c
h ng b t giá ngay t i th i đi m mua hàng khi h đ đi u ki n đ h ng chi t kh u
th ng m i.
- Gi m giá hàng bán: Là kho n gi m tr cho lô hàng hóa mà khách hàng đã mua do
nh ng hàng hoá đó kém ph m ch t, sai quy cách ho c l c th hi u.
- Hàng bán b tr l i: Là giá tr kh i l ng hàng bán đã xác đ nh là tiêu th nh ng b
khách hàng tr l i và t ch i thanh toán do s hàng hóa đó kém ph m ch t, sai quy
đ nh theo th a thu n.
- Thu tiêu th đ c bi t: là lo i thu gián thu, đánh vào m t s hàng hóa, d ch v
thu c đ i t ng ch u thu theo qui đ nh c a lu t thu TT B.
i t ng ch u thu
TT B là nh ng lo i hàng hóa, d ch v không th t c n thi t, xa x , không t t cho
con ng i, kém thân thi n v i môi tr ng nh : thu c lá, r u, x ng d u, hàng mã,

x s , du thuy n, kinh doanh casino, v tr ng, karaoke,…
- Thu GTGT (theo ph ng pháp tr c ti p): Thu GTGT là thu gián thu, đ c tính
trên kho n giá tr t ng thêm c a hàng hóa, d ch v phát sinh trong quá trình s n
xu t, l u thông, tiêu dùng. Tr ng h p công ty đ ng ký n p thu GTGT theo
ph ng pháp tr c ti p thì đây s đ c coi là m t kho n gi m tr doanh thu.
- Thu xu t kh u: Là lo i thu đánh vào các m t hàng ch u thu xu t kh u do Nhà
n c mu n h n ch vi c xu t kh u nh ng m t hàng đó v i nhi u m c đích nh :
đ m b o ngu n cung ng và bình n giá trong n c, nâng giá tr m t hàng trên th
tr

ng qu c t , hay gi m xung đ t th

ng m i v i các n

c khác,…

Doanh thu thu n là s ti n chênh l ch gi a doanh thu bán hàng và các kho n
gi m tr doanh thu.
Doanh thu
thu n

=

Doanh thu bán
hàng

_

Các kho n gi m tr
doanh thu

Giá v n hàng bán là tr giá v n c a hàng hóa đã tiêu th trong k .
lo i hình doanh nghi p nh s n xu t, th

ng m i, d ch v thì giá v n đ
3

iv im i
ct ph pt


nh ng kho n m c chi phí khác nhau. Trong các doanh nghi p th

ng m i, giá v n c a

hàng xu t bán bao g m tr giá mua c a hàng hóa, chi phí thu mua, thu nh p kh u,
thu tiêu th đ c bi t (n u có).
L i nhu n g p là ph n chênh l ch gi a doanh thu thu n t bán hàng và cung c p
d ch v v i giá v n hàng bán phát sinh trong k .
L i nhu n
g p

=

Doanh thu
thu n

_

Giá v n hàng

bán

Chi phí qu n lý kinh doanh là nh ng chi phí phát sinh trong k liên quan đ n
ho t đ ng bán hàng và qu n lý doanh nghi p.
- Chi phí bán hàng: là nh ng kho n chi phí phát sinh liên quan đ n ho t đ ng tiêu th
s n ph m, hàng hóa, d ch v trong k nh : chi phí v n chuy n hàng hóa cho khách
hàng mà doanh nghi p ch u, các kho n chi phí l ng, ph c p, trích theo l ng cho
nhân viên bán hàng, kh u hao tài s n c đ nh c a b ph n bán hàng, chi phí công c
ph c v bán hàng, chi phí b o hành s n ph m, chi phí đi n n c, chi phí xúc ti n
bán hàng,…
- Chi phí qu n lý doanh nghi p: là nh ng kho n chi phí liên quan đ n toàn b ho t
đ ng chung c a c doanh nghi p mà không tách riêng đ c c th cho b ph n bán
hàng hay b ph n s n xu t nh : chi phí thuê tr s ho t đ ng, l ng nhân viên qu n
lý, kh u hao tài s n c đ nh t i b ph n qu n lý, chi phí công c qu n lý, các kho n
l p d phòng ph i thu khó đòi, thu môn bài, chi phí ti p khách, chi phí đi n n c,
thu môn bài, thu nhà đ t,…
K t qu bán hàng là ph n chênh l ch gi a doanh thu bán hàng thu n v i giá
v n hàng bán ra và chi phí qu n lý kinh doanh. Tùy thu c vào đ c đi m kinh doanh và
yêu c u qu n lý c a t ng doanh nghi p, vi c xác đ nh k t qu bán hàng đ c ti n hành
đ nh k , th ng vào cu i k kinh doanh, có th là theo n m, theo quý, theo tháng hay
theo tu n.
K t qu bán
hàng

=

Doanh thu
thu n

_

Giá v n
hàng bán

1.2. K toán bán hàng trong doanh nghi p th

_

Chi phí qu n
lý kinh doanh

ng m i

1.2.1. Ch ng t k toán
Theo Lu t K toán, ch ng t k toán là nh ng gi y t và v t mang tin ph n ánh
nghi p v kinh t tài chính phát sinh và đã hoàn thành, làm c n c ghi s k toán. V i
m i nghi p v kinh t , tài chính phát sinh trong quá trình ho t đ ng s n xu t, kinh
doanh t i doanh nghi p, k toán viên đ u ph i có trách nhi m l p ch ng t k toán và
4

Thang Long University Library


ghi chép đ y đ , trung th c, khách quan vào ch ng t k toán. Trong ho t đ ng tiêu
th hàng hóa, nh ng ch ng t sau đây th

ng đ

c s d ng:

- Hóa đ n giá tr gia t ng: là hóa đ n dùng cho các doanh nghi p n p thu theo
ph ng pháp kh u tr .
- Hóa đ n bán hàng thông th ng: là hóa đ n không có dòng thu su t, ch có dòng
t ng c ng ti n hàng thanh toán, đ c dùng cho các doanh nghi p n p thu theo
ph ng pháp tr c ti p.
- Hóa đ n đ c thù: là hóa đ n do doanh nghi p t thi t k phù h p v i ngành ngh
kinh doanh, đ c s c p phép c a B Tài chính. M t s hóa đ n đ c thù th ng
g p nh : hóa đ n ti n đi n, hóa đ n ti n n c, hóa đ n vi n thông,...
- Phi u xu t kho kiêm v n chuy n n i b : là ch ng t s d ng cho các doanh nghi p
kê khai, n p thu theo ph ng pháp kh u tr , xu t chuy n hàng hóa cho các c s
h ch toán ph thu c nh các chi nhánh, c a hàng ho c gi a các chi nhánh, đ n v
ph thu c v i nhau. Ngoài ra, m t s tr ng h p khác c ng s d ng đ n phi u xu t
kho kiêm v n chuy n n i b nh : xu t hàng đ n đ a ph ng khác đ tr ng bày,
tri n lãm, bán hàng l u đ ng, xu t nguyên li u đ a đi gia công, y thác hàng xu t
kh u, hàng hóa trên đ ng v n chuy n ra c ng đ xu t kh u nh ng ch a th xu t
Hóa đ n GTGT,...
- Phi u xu t kho hàng g i đ i lý: là ch ng t s d ng trong tr ng h p xu t hàng g i
bán cho các c s nh n làm đ i lý bán đúng giá, h ng hoa h ng.
- Phi u xu t kho và Phi u nh p kho: là nh ng ch ng t g c s d ng trong n i b
doanh nghi p, dùng đ làm c n c ghi s , đ i chi u gi a s sách và các ch ng t
liên quan; đ ng th i qu n lý s bi n đ ng v s l ng c a hàng hóa, công c d ng
c c a doanh nghi p.
Bên c nh đó, trong m i nghi p v bán hàng, xu t kho hàng g i bán, xu t kho n i
b l i phát sinh thêm nh ng ch ng t k toán đi kèm nh : B ng kê xu t kèm Hóa đ n
giá tr gia t ng, L nh đi u đ ng n i b , B ng kê hóa đ n hàng hóa bán ra, B ng thanh
toán hàng đ i lý - ký g i, H p đ ng bán hàng, H p đ ng ký g i hàng hóa,...
th

Ngoài ra, trong nghi p v thanh toán ti n hàng còn xu t hi n m t s ch ng t
ng g p sau: Gi y n p ti n, Biên lai thu ti n, Phi u thu, Phi u chi, y nhi m thu,

y nhi m chi, Gi y đ ngh thanh toán, Séc, H i phi u, K phi u, L nh phi u,…

5


1.2.2. Tài kho n s d ng
• Tài kho n 156 – Hàng hóa
N

TK156

Có

- Tr giá mua c a hàng hóa nh p kho

- Tr giá th c t c a hàng hóa xu t kho

- Tr giá hàng thuê gia công, ch bi n
nh p kho

- Tr giá hàng hóa tr l i cho ng i bán,
CKTM, gi m giá hàng mua đ c h ng

- Chi phí thu mua hàng hóa
- Phân b chi phí thu mua cho hàng tiêu
- K t chuy n tr giá hàng hóa t n kho cu i th trong k
k (KK K)
- K t chuy n tr giá hàng hóa t n kho đ u
k (KK K)

S d bên N :
Tr giá hàng hóa th c t và chi phí thu
mua ch a phân b t i th i đi m cu i k
• Tài kho n 157 – Hàng g i bán
N

TK157

- Giá v n hàng hóa g i bán, ch a đ
khách hàng xác nh n ch p nh n mua

Có

c - Tr giá hàng hóa đã xu t g i bán, đ
khách hàng xác nh n ch p nh n mua

c

- Tr giá hàng hóa đã xu t g i bán, b
khách hàng tr l i
S d bên N :
Tr giá hàng hóa g i bán t i th i đi m
cu i k
• Tài kho n 511 – Doanh thu bán hàng và cung c p dich v
N

TK511

Có

- S thu tiêu th đ c bi t, thu xu t kh u, - Doanh thu bán hàng hóa, b t đ ng s n
thu GTGT đ u ra ph i n p theo ph ng đ u t và cung c p d ch v c a doanh
pháp tr c ti p
nghi p đ
- Chi t kh u th ng m i, Gi m giá hàng
bán, Doanh thu c a hàng bán b tr l i

c th c hi n trong k

- K t chuy n Doanh thu thu n vào tài
kho n 911 “Xác đ nh KQKD”

6

Thang Long University Library


• Tài kho n 521 – Các kho n gi m tr doanh thu
N

TK 521

- Giá tr chi t kh u th

ng m i cho khách - K t chuy n s Chi t kh u th

hàng
- Doanh thu c a hàng hóa đã đ

Có

ng m i,

Gi m giá hàng bán, Hàng bán b tr l i
c xác đ nh sang tài kho n 511 “Doanh thu bán hàng

bán b khách hàng tr l i
- Giá tr gi m giá hàng bán cho khách hàng

và cung c p d ch v ”

• Tài kho n 611 – Chi phí thu mua hàng hóa (S d ng đ i v i doanh nghi p
h ch toán HTK theo ph ng pháp KK K)
N

TK611

Có

- K t chuy n giá g c hàng hoá t n kho - K t chuy n giá g c hàng hoá t n kho
đ u k (theo k t qu ki m kê)
cu i k (theo k t qu ki m kê);
- Giá g c hàng hoá mua vào trong k
- Giá g c hàng hoá xu t dùng và xu t bán
- Hàng hoá đã bán b tr l i

trong k
- Giá g c hàng hoá mua vào tr l i cho
ng i bán, ho c đ c gi m giá, chi t
kh u th ng m i đ c h ng

• Tài kho n 632 – Giá v n hàng bán
N
TK632
- Tr giá v n hàng hóa xu t kho và đ
xác đ nh là tiêu th
- Trích l p d phòng gi m giá HTK

1.2.3. Ph
1.2.3.1. Ph

Có

c - Tr giá v n c a hàng đã bán b tr l i
- Hoàn nh p d phòng gi m giá HTK
- K t chuy n giá v n c a hàng hóa tiêu
th trong k vào TK 911

ng pháp h ch toán
ng pháp xác đ nh giá v n c a hàng xu t kho

Giá v n c a hàng xu t bán là tr giá v n hàng hóa xu t bán trong k . Khác v i
các doanh nghi p s n xu t và doanh nghi p d ch v , giá v n c a hàng xu t bán trong
doanh nghi p th ng m i ch bao g m giá mua và chi phí thu mua.
7


Trong tr

ng h p doanh nghi p bán hàng hóa không qua kho, giá v n c a hàng

bán đ c xác đ nh b ng tr giá mua c a hàng hóa và chi phí thu mua t
hàng đ c coi là tiêu th .

ng ng v i s

Hàng hóa trong doanh nghi p th ng m i r t đa d ng v ch ng lo i và quy cách,
các m t hàng l i th ng đ c mua vào t nhi u ngu n khác nhau, t i nh ng th i đi m
khác nhau. Do đó, v i tr ng h p bán hàng hóa qua kho, giá v n c a hàng xu t bán
c nđ

c xác đ nh b ng m t trong 4 ph

ng tính giá sau:

• Ph ng pháp th c t đích danh: Theo ph ng pháp này, giá th c t c a hàng
hóa xu t kho đ c tính theo t ng lô hàng, t ng l n nh p; t c là xu t hàng hóa thu c lô
hàng nh p nào thì l y đ n giá nh p kho c a chính lô hàng đó đ tính.
u đi m: ây là ph ng pháp tính giá tuân th theo nguyên t c phù h p gi a giá
v n c a hàng xu t bán v i doanh thu t ng ng. Do v y, công tác tính giá v n luôn
đ c th c hi n k p th i, nhanh g n, đ n gi n. Giá tr hàng t n kho luôn ph n ánh đúng
giá tr th c t , t o đi u ki n thu n l i cho k toán viên có th theo dõi ch t ch tình
hình xu t - nh p – t n, phát hi n d dàng nh ng m t hàng th a ho c thi u, gi m thi u
nh ng r i ro do gian l n, nh m l n; đ ng th i theo dõi đ c th i h n b o qu n c a
t ng lô hàng đ có nh ng chính sách tiêu th thích h p.
Nh

c đi m:

i v i nh ng doanh nghi p có t n su t nh p xu t kho th

ng

xuyên v i danh m c hàng hóa l n, công vi c qu n lý, tính toán tr nên r t ph c t p,
đòi h i th kho và k toán viên ph i có nh ng bi n pháp qu n lý chi ti t t ng lô hàng.
i u ki n áp d ng: Ph

ng pháp này r t phù h p v i nh ng doanh nghi p kinh

doanh nh ng m t hàng đ c thù, s n xu t theo đ n đ t hàng, m i s n ph m hay m i lô
hàng l i có quy cách, ph m ch t riêng và có giá tr l n nh : trang s c, đ c , hàng đi n
t Nh t bãi, hàng th i trang cao c p, hàng gia công đ n chi c,… ho c đ c áp d ng
trong các doanh nghi p xu t nh p kh u.
• Ph ng pháp nh p tr c xu t tr c (FIFO): Hàng hóa đ c tính theo giá
th c t c a t ng l n nh p d a trên c s gi đ nh là hàng hóa mua tr c thì đ c xu t
tr c, xu t h t s nh p tr c r i m i đ n s nh p sau k ti p. Vì v y, giá tr hàng hóa
còn t i kho th i đi m nào là giá tr hàng hóa đ c mua g n th i đi m đó h n.
u đi m: Vi c tính toán giá v n hàng xu t bán t ng đ i đ n gi n, có th th c
hi n ngay cho t ng l n xu t hàng, đ m b o cung c p s li u k p th i cho khâu báo cáo,
qu n lý. Ch tiêu hàng t n kho trên BC KT s có giá tr cao nh t trong 3 ph ng pháp
gi đ nh do s hàng t n trong kho cu i k đ c tính theo giá c a l n mua g n nh t,
ph n ánh g n sát v i giá th tr ng. Bên c nh đó, v i ph ng pháp tính giá này, doanh

8

Thang Long University Library


nghi p có th ph n nào làm cho l i nhu n sau thu kh quan h n, nh m thu hút gi i
đ u t và các t ch c tài chính.
Nh

c đi m: Trong b i c nh kh ng ho ng kinh t , l m phát kéo dài, th tr

ng

d n bão hòa nh hi n nay, t c đ bán hàng c a nhi u doanh nghi p có xu h ng ch m
d n. Vi c ghi nh n giá v n theo ph ng pháp FIFO s t o ra m t s b t h p lý l n
gi a doanh thu c a k hi n t i v i tr giá v n c a hàng hóa đ c tính theo giá mua có
đ c cách đó khá lâu. Ngoài ra, n u doanh nghi p kinh doanh nhi u m t hàng v i t n
su t phát sinh nh p xu t liên t c s d n đ n chi phí c ng nh kh i l ng công vi c k
toán tr nên dày đ c và t ng đ i ph c t p. Ph ng pháp này c ng góp ph n làm t ng
chi phí thu thu nh p doanh nghi p ph i n p m i k .
i u ki n áp d ng: Ph ng pháp này phù h p v i nh ng doanh nghi p kinh
doanh ít m t hàng, t n su t nh p – xu t kho ít.
• Ph ng pháp nh p sau xu t tr c (LIFO): Hàng hóa đ c tính d a trên giá
th c t c a t ng l n nh p, trên c s gi đ nh r ng hàng hóa mua sau cùng thì đ c
xu t tr c. Theo ph ng pháp này, giá tr hàng xu t kho đ c tính theo giá c a lô
hàng nh p sau, g n nh t v i th i đi m xu t.
u đi m: Ph ng pháp này kh c ph c đ c h u h t các nh c đi m c a ph ng
pháp nh p tr c xu t tr c (FIFO), đ m b o tính phù h p gi a doanh thu và chi phí.
Nh c đi m: Tr giá v n c a hàng t n kho cu i k có th không sát v i giá th
tr ng c a hàng hóa. i u này khi n cho ch tiêu hàng t n kho trên BC KT không
đ c đánh giá cao.
i u ki n áp d ng: Ph
•

Ph

ng pháp này đ c bi t phù h p trong b i c nh l m phát.

ng pháp bình quân gia quy n là ph

ng pháp đánh giá giá tr c a hàng

hóa xu t bán theo giá tr trung bình c a t ng lo i hàng hóa t ng t t n đ u k và
nh p trong k . Theo đó, tr giá v n hàng xu t kho đ c tính theo công th c sau:
Tr giá v n th c t
hàng hoá xu t kho

=

S l

Trong đó, đ n giá bình quân đ

ng hàng

hoá xu t kho

x

n giá
bình quân

c xác đ nh theo m t trong hai ph

ng pháp:

- Ph ng pháp bình quân c k d tr : Theo ph ng pháp này, đ n cu i k k
toán, k toán viên m i tính tr giá v n c a hàng xu t kho trong k .

n giá bình quân
trong ph ng pháp này đ c xác đ nh d a vào giá tr , s l ng hàng t n kho đ u k và
giá tr , s l

ng hàng nh p trong k .

9


Giá đ n v bình
quân c k d tr

Giá tr hàng t n đ u k
=

S l

ng hàng t n đ u k

+

Giá tr hàng nh p trong k

+ S l

ng hàng nh p trong k

u đi m: Ph ng pháp này gi m nh vi c tính toán chi ti t hàng hóa, không ph
thu c vào s l n nh p, xu t c a m i lo i hàng hóa, ch c n tính toán m t l n duy nh t
vào cu i k .

Nh

c đi m: Công vi c tính giá hàng hóa xu t kho b d n vào cu i k h ch toán,

ch a đáp ng yêu c u k p th i c a thông tin k toán ngay t i th i đi m phát sinh
nghi p v , đôi khi gây nh h ng đ n ti n đ công vi c c a các ph n hành khác.
i u ki n áp d ng: Ph ng pháp này phù h p v i nh ng doanh nghi p phát sinh
nhi u nghi p v nh p, xu t hàng hóa ho c các doanh nghi p h ch toán HTK theo ph ng
pháp ki m kê đ nh k (KK K) vì s bi n đ ng nh p xu t c a hàng hóa đ n cu i k m i
đ

c xác đ nh.
- Ph

ng pháp bình quân sau m i l n nh p (còn g i là bình quân gia quy n liên

hoàn): Sau m i l n nh p – xu t hàng hoá, k toán viên s ph i xác đ nh l i giá tr th c
t c a hàng t n kho và giá đ n v bình quân. C n c vào s l
t n tr

c khi nh p và s l

Giá đ n v bình
quân sau m i l n

ng, giá tr hàng hóa nh p đ tính đ n giá bình quân.
Tr giá th c t hàng hóa
t n tr

=

nh p

S l

+

c khi nh p

ng hàng hóa t n
tr

u đi m: Ph

ng, giá tr c a hàng hóa

+

c khi nh p

ng pháp này có u đi m h n so v i ph

Tr giá th c t hàng
hóa nh p
S l

ng th c t hàng
hóa nh p

ng pháp bình quân c k

d tr là xác đ nh ngay đ c giá xu t kho cho m i l n xu t, đáp ng đ c tính k p th i
c a công tác k toán và c p nh t liên t c giá v n hàng xu t g n sát v i giá th tr ng
t i m i th i đi m xu t hàng.
Nh c đi m: Kh i l ng công vi c tính toán nhi u, ph c t p, t n nhi u công s c
do ph i ti n hành tính toán cho t ng lo i hàng hóa sau m i l n nh p – xu t hàng.
i u ki n áp d ng: Ph ng pháp này phù h p v i nh ng doanh nghi p có ít lo i
hàng hóa, s l n nh p c a m i lo i không nhi u.
1.2.3.2. K toán các ph

ng th c bán hàng theo ph

ng pháp kê khai th

xuyên.
 Tr

ng h p h ch toán thu GTGT theo ph

ng pháp kh u tr .

 Bán buôn
• Bán buôn qua kho
10

Thang Long University Library

ng

- Bán buôn qua kho tr c ti p: Theo hình th c này, bên mua c đ i di n đ n kho c a
doanh nghi p th ng m i đ nh n hàng. Doanh nghi p th ng m i s ti n hành
nghi p v xu t kho hàng hoá giao tr c ti p cho đ i di n bên mua. Sau khi đ i di n
bên mua hoàn t t vi c xác nh n mua hàng, hàng hoá đ c xác đ nh là tiêu th .
- Bán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng: Theo hình th c này, c n c vào
H p đ ng kinh t đã ký k t ho c theo
n đ t hàng, doanh nghi p th ng m i ti n
hành xu t kho hàng hoá, dùng ph ng ti n v n t i c a mình ho c thuê ngoài đ
chuy n hàng đ n đ a đi m mà bên mua yêu c u. S hàng hóa chuy n bán này v n
thu c quy n s h u c a doanh nghi p cho đ n khi bên mua hoàn t t th t c ki m
nh n và ch p nh n mua hàng. Chi phí v n chuy n do doanh nghi p ch u hay bên
mua ch u là do s tho thu n t tr c gi a hai bên. N u doanh nghi p ch u thì chi
phí v n chuy n s đ

c h ch toán vào chi phí bán hàng.

S đ 1.1. K toán theo ph
TK156

TK157

Xu t kho
chuy n hàng
(1a’)

TK632

Ghi nh n
giá v n
(1b’)

ng th c bán buôn qua kho

TK911

K t chuy n
giá v n
(4c)

TK511

K t chuy n
doanh thu
(4b)

Xu t hàng bán tr c ti p
(1)

TK131

Ghi nh n
doanh thu
(2)

TK521

Gi m tr
doanh thu
(3)

TK3331

Thu GTGT đ u ra
K t chuy n các kho n gi m tr doanh thu
(4a)

• Bán buôn không qua kho
- Bán buôn v n chuy n th ng có tham gia thanh toán
+ Giao hàng tr c ti p (còn g i là hình th c giao tay ba): Theo hình th c này,
doanh nghi p th ng m i ti n hành mua hàng c a nhà cung c p đ giao bán
tr c ti p ngay t i kho nhà cung c p cho đ i di n bên mua. Hàng hóa đ c coi
là tiêu th khi bên mua kí xác nh n mua hàng trên ch ng t bán hàng do doanh
nghi p th ng m i phát hành.
+ Chuy n hàng: Ph ng th c này t ng t nh bán buôn qua kho theo hình th c
chuy n th ng, ch khác duy nh t giai đo n xu t hàng, thay vì xu t hàng t
11


kho công ty thì doanh nghi p s đ n t n kho nhà cung c p mua hàng r i
chuy n th ng hàng hóa cho khách hàng b ng ph
S đ 1.2. K toán theo ph

ng ti n v n t i.

ng th c bán buôn v n chuy n th ng có tham gia
thanh toán

TK331

TK632

Ghi nh n giá v n
(1)

TK911

K t
chuy n giá
v n
(4c)

TK511

K t chuy n
doanh thu
(4b)

TK131

Ghi nh n
doanh thu
(2)

TK521

Gi m tr
doanh thu
(3)

TK133
Thu GTGT

đ u vào
TK157
Chuy n
th ng hàng
(1a’)

TK3331

Ghi nh n
giá v n

Thu GTGT đ u ra

(1b’)
K t chuy n các kho n gi m tr
doanh thu
(4a)

- Bán buôn v n chuy n th ng không tham gia thanh toán: Theo hình th c này, doanh
nghi p th ng m i ch đóng vai trò “môi gi i” gi a nhà cung c p và khách hàng. Vì
v y, doanh nghi p không phát sinh b t c nghi p v mua bán hàng hóa nào. Tùy
theo th a thu n mà doanh nghi p s đ c h ng hoa h ng d ch v do bên bán, bên
mua, ho c th m chí do c hai bên tr .
S đ 1.3. K toán ph

ng th c bán buôn v n chuy n th ng không tham gia
thanh toán
TK642

TK111,112,131,331

TK511
Hoa h ng môi gi i đ

ch

ng

Chi phí môi gi i

(2)

(1)

TK3331

TK133

Thu GTGT
đ u ra

Thu GTGT
đ u vào

12

Thang Long University Library


 Bán l

Bán l hàng hoá là ph ng th c bán hàng tr c ti p cho ng i tiêu dùng ho c các
t ch c kinh t - xã h i mua v mang tính ch t tiêu dùng n i b . Bán l th ng bán
đ n chi c ho c bán v i s l ng nh , giá bán th ng n đ nh. Hi n nay, do nhu c u
qu n lý c ng nh ti m l c tài chính c a t ng doanh nghi p, bán l đ c t ch c d i
nhi u hình th c đa d ng, đ

c phân vào 4 nhóm chính sau:

- Bán l thu ti n tr c ti p: T i các doanh nghi p nh kinh doanh nh ng m t hàng có
giá tr không quá l n, b máy bán hàng th ng đ c thi t k r t đ n gi n, phù h p
v i tình hình ho t đ ng c a doanh nghi p. Nhân viên bán hàng t i nh ng doanh
nghi p đó th ng cùng m t lúc ph i đ m đ ng nhi u ph n hành quan tr ng trong
quá trình bán hàng. Ngoài vi c t v n cho khách hàng l a ch n s n ph m thích h p,
nhân viên bán hàng c ng tr c ti p xu t hóa đ n bán hàng, thu ti n hàng c a khách
và ch u trách nhi m giao hàng cho khách. K t thúc m i ngày làm vi c, nhân viên
bán hàng k t h p v i nhân viên k toán ti n hành nh ng th t c c n thi t nh ki m
kê hàng hóa, xác nh n báo cáo bán hàng đ bàn giao ch ng t , ti n bán hàng.
- Bán l thu ti n t p trung: i v i nh ng m t hàng có giá tr l n h n nh máy móc,
thi t b , hàng th i trang cao c p,…, doanh nghi p luôn mu n ki m soát, qu n lý
ch t ch s hàng bán ra nh m tránh nh ng tr ng h p m t mát, gian l n trong quy
trình bán hàng. V i hình th c bán l thu ti n t p trung, khâu bán hàng và khâu thu
ti n đ c di n ra m t cách đ c l p, giúp doanh nghi p ph n nào gi m thi u r i ro
sai sót, gian l n t nhân viên,… Theo mô hình này, nhân viên thu ngân đ m nhi m
ph n xu t hóa đ n bán hàng và thu ti n; nhân viên bán hàng s đ m nhi m ph n
gi i thi u, t v n s n ph m và ph i h p v i nhân viên k thu t ki m tra ch t l ng
s n ph m tr c khi bàn giao hàng cho khách. H t ca làm vi c, nhân viên thu ngân
s bàn giao s ti n bán hàng cho th qu và báo cáo s hóa đ n bán hàng đã xu t
trong ngày cho b ph n k toán.
- Bán l t ph c v : Hi n nay, trong h u h t các siêu th , c a hàng t ch n, hình th c
bán l t ph c v di n ra r t ph bi n. Theo đó, ng i tiêu dùng s t ch n s n

ph m, hàng hóa t i các gian hàng tr ng bày r i thanh toán gi hàng t i qu y thanh
toán. Cu i m i phiên làm vi c, nhân viên thu ngân s thanh toán v i th qu s ti n
bán hàng d a trên các hóa đ n bán hàng đã xu t cho khách hàng b ng ph n m m
bán hàng. Bên c nh đó, nh ng d li u bán hàng trong ngày trên ph n m m máy tính
c a các qu y thu ngân s t đ ng ch y v ph n m m máy ch
phòng k toán.
Theo đó, nhân viên k toán s t p h p s l ng, giá tr c a các m t hàng đã bán
trong ngày đ xu t Hóa đ n GTGT cùng b ng kê.

13


S đ 1.4. K toán ph
TK156

TK632

Ghi nh n
giá v n
(1a)

TK911

K t chuy n
giá v n
(3c)

ng th c bán l

TK511

K t chuy n
doanh thu
(3b)

TK131

Ghi nh n
doanh thu
(1b)

TK521

Gi m tr
doanh thu
(2)

TK3331

Thu GTGT đ u ra
K t chuy n các kho n gi m tr doanh thu
(3a)

- Bán tr góp: i v i các m t hàng đi n t , gia d ng có giá tr l n nh ôtô, xe máy,
ti vi, máy vi tính, đi n tho i,…, hình th c bán hàng tr góp đang tr nên r t ph
bi n v i nhi u chính sách tài chính h p d n nh m thu hút khách hàng mua s m.
Theo đó, khách hàng ch c n ch ng minh kh n ng tài chính và thanh toán ngay m t
kho n ti n nh t đ nh, s ti n còn l i s đ c tr đ nh k cùng v i ti n lãi theo m c
lãi su t đã th a thu n.
i v i hình th c này, v th c ch t, doanh nghi p ch m t

quy n s h u khi ng i mua thanh toán h t ti n hàng. Tuy nhiên, v m t h ch toán,
khi giao hàng cho ng i mua, hàng hoá bán tr góp đ c coi là tiêu th , bên bán ghi
nh n doanh thu
S đ 1.5. K toán ph
TK156

TK632

Ghi nh n
giá v n
(1a)

ng th c bán hàng tr góp

TK911

K/c giá v n
(3a)

TK511
K/c doanh thu

TK131
DT theo giá tr ngay

(3b)

(1b)

Thu ti n

đ nh k
(2)

TK3331

TK515
K/c DT
H TC
(3d)

TK3387

P/b lãi tr ch m
(3c)

DT lãi tr ch m ch a
th c hi n

14

Thang Long University Library

TK111


 Bán hàng qua đ i lý, ký g i
Hi n nay, vi c bán hàng thông qua các đ i lý ngày càng đ c m r ng v i nhi u
cách th c đa d ng và phong phú. Th c t cho th y, doanh thu t vi c bán hàng thông
qua các đ i lý chi m t tr ng t ng đ i l n trên t ng doanh thu bán hàng c a các
doanh nghi p th ng m i. Vì v y, trách nhi m, quy n h n gi a bên giao đ i lý và bên

nh n đ i lý đ

c quy đ nh trong Ch đ k toán t

ng đ i rõ ràng. Theo đó:

- Bên giao đ i lý có trách nhi m giao hàng cho bên nh n đ i lý đ bên nh n đ i lý
tr c ti p bán hàng, đ ng th i ph i có trách nhi m thanh toán ti n hoa h ng bán hàng
cho bên nh n đ i lý theo th a thu n đã ký k t. V m t ch ng t k toán, bên giao
đ i lý có trách nhi m l p H p đ ng ký g i hàng hóa và Phi u xu t kho g i đ i lý,
ký g i. Khi bên nh n đ i lý xác nh n s hàng bán b ng v n b n, bên giao đ i lý ph i
l p Hóa đ n GTGT cho s hàng tiêu th .
- Bên nh n đ i lý tr c ti p bán hàng, thanh toán ti n hàng v i khách hàng và đ c
h ng hoa h ng t vi c bán hàng. S hàng chuy n giao cho bên nh n đ i lý v n
thu c quy n s h u c a bên giao đ i lý cho đ n khi bên nh n đ i lý thông báo ch p
nh n thanh toán ho c thông báo v s hàng đã bán đ c. V hóa đ n ch ng t , bên
nh n đ i lý có trách nhi m l p B ng thanh toán hàng đ i lý, ký g i ho c B ng kê
hóa đ n hàng hóa bán ra và g i cho bên giao đ i lý đ xác nh n s hàng đã bán
trong k .
ng th i, xu t Hóa đ n GTGT hoa h ng đ i lý cho bên giao đ i lý đ
đ c h ng hoa h ng bán hàng theo th a thu n.
S đ 1.6. K toán bán hàng t i đ n v giao đ i lý
TK156

TK157

Xu t g i
đ i lý
(1)

TK632

TK911

TK511

GVHB

K/c
GVHB

K/c DTT

(2a)

(4b)

(4a)

TK131

Ghi nh n DT
(2b)

TK6421

Hoa h ng L
(3)

TK3331

Thu GTGT
đ u ra

TK133

Thu GTGT
đ u vào

K/c chi phí qu n lý kinh doanh

15

(4c)


S đ 1.7. K toán bán hàng t i đ n v nh n đ i lý
TK 003

TK911

Nh n hàng đ bán

Xu t hàng bán

(1)

(2a)

TK511

TK3331

TK331

TK111,112,131

Thu
GTGT
đ u ra

K/c DT thu n

Ti n thu c a KH

(5)

ph i tr bên giao L

Doanh thu hoa h ng
TK111,112

(3)

(2b)

Thanh toán cho bên giao đ i lý
(4)

 Tr

Ph

ng h p h ch toán thu GTGT theo ph

ng pháp h ch toán nghi p v bán hàng t

ng pháp tr c ti p:
ng t nh doanh nghi p h ch

toán thu GTGT theo ph ng pháp kh u tr , ch khác là doanh thu bán hàng và cung
c p d ch v bao g m c thu GTGT đ u ra ph i n p. S thu đ u ra ph i n p đ c
h ch toán nh m t kho n gi m tr doanh thu và đ

c ghi bút toán vào cu i k :

N TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v
Có TK 3331 – Thu GTGT đ u ra ph i n p
1.2.3.3. K toán t i đ n v h ch toán theo ph
Ph

ng pháp ki m kê đ nh k là ph

ng pháp ki m kê đ nh k

ng pháp h ch toán hàng t n kho c n c vào

k t qu ki m kê th c t đ ph n ánh giá tr hàng hóa t n kho cu i k trên s k toán
t ng h p và t đó tính ra tr giá v t t , hàng hóa đã xu t trong k theo công th c:
Tr giá hàng
hóa xu t kho

=

T ng tr giá hàng hóa
Tr giá hàng hóa
Tr giá hàng hóa
+
mua vào trong k
t n kho đ u k
t n kho cu i k

16

Thang Long University Library


S đ 1.8. K toán t i đ n v h ch toán HTK theo ph

ng pháp KK K

K/c HTK cu i k

TK 151,156,157

TK 611

TK 632

TK 911

TK 511

TK 111,112,131

K/c HTK đ u k
DT bán hàng
ch a thu
TK 111,112,331

Xác đ nh GVHB K/c GVHB

Mua hàng trong k

K/c DT
thu n
TK 33311

TK 133

TK 521

Thu GTGT

K/c các kho n

đ u vào

gi m tr DT

Doanh nghi p áp d ng ph ng pháp ki m kê đ nh k h ch toán doanh thu và xác

đ nh doanh thu thu n t ng t nh đ i v i doanh nghi p k toán hàng t n kho theo
ph ng pháp kê khai th ng xuyên, ch khác trong vi c k t chuy n giá v n c a hàng
đã tiêu th . M i bi n đ ng v hàng hóa không theo dõi, ph n ánh trên các tài kho n
hàng t n kho mà đ c ph n ánh tr c ti p trên TK 611 – Mua hàng, các tài kho n t n
kho ch s d ng đ u k và cu i k h ch toán.
Ph

ng pháp này th

ng đ

c áp d ng

các doanh nghi p kinh doanh m t hàng

có giá tr th p, s l ng l n, nhi u ch ng lo i vì có u đi m gi m kh i l
cho ng i làm công tác k toán.
1.3. K toán xác đ nh k t qu bán hàng trong doanh nghi p th

ng ghi chép

ng m i

1.3.1. Ch ng t k toán
- Hóa đ n mua d ch v mua ngoài, hóa đ n mua công c d ng c , hàng hóa, TSC
ph c v b ph n qu n lý - bán hàng (BPQL-BH).
- B ng kê thu mua hàng hóa mua vào không có hóa đ n ph c v BPQL-BH.
- Phi u xu t kho công c d ng c , hàng hóa ph c v BPQL-BH.
-

B ng phân b nguyên li u, v t li u, công c , d ng c
B ng tính và phân b kh u hao TSC .
B ng phân b ti n l ng và các kho n trích theo l ng.
Phi u k toán: dùng đ k t chuy n chi phí qu n lý kinh doanh sang TK911 đ xác

đ nh k t qu bán hàng trong k
- Các phi u chi, phi u t m ng, gi y báo có, y nhi m chi,...
17


1.3.2. Tài kho n s d ng
• Tài kho n 642 – Chi phí qu n lý kinh doanh
Tài kho n 642 – Chi phí qu n lý kinh doanh, theo Quy t đ nh 48, g m 02 tài
kho n c p 2.:
+ Tài kho n 6421 – Chi phí bán hàng
+ Tài kho n 6422 – Chi phí qu n lý doanh nghi p
Tùy theo th c tr ng và nhu c u qu n lý, doanh nghi p có th
l p các tài kho n chi ti t cho 02 tài kho n c p 2 này t
N

ng d ng và thi t

ng t nh Quy t đ nh 15

TK 642 – Chi phí qu n lý kinh doanh

Có

- T p h p chi phí bán hàng và chi phí qu n - Các kho n ghi gi m chi phí QLKD
lý doanh nghi p th c t phát sinh trong k

- K t chuy n chi phí QLKD sang TK 911

• Tài kho n 911 – Xác đ nh k t qu kinh doanh
TK 911 – Xác đ nh k t qu kinh doanh

N

- Tr giá v n c a hàng hóa đã tiêu th

Có
ho t đ ng tiêu th

- Chi phí qu n lý kinh doanh

- Doanh thu thu n t
hàng hóa

- Chi phí tài chính

- Doanh thu thu n c a ho t đ ng tài chính

- Chi phí khác

- Thu nh p khác

- Chi phí thu TNDN

- S l c a ho t đ ng kinh doanh trong k

- S l i nhu n tr

c thu c a ho t đ ng s n

xu t kinh doanh trong k

1.3.3. Ph

ng pháp h ch toán

1.3.3.1. K toán chi phí qu n lý kinh doanh

18

Thang Long University Library


S đ 1.9. K toán chi phí qu n lý kinh doanh
TK111,112,331

TK 642

Chi phí d ch v mua ngoài, chi phí khác
b ng ti n ph c v QLKD
(1a)
TK133

TK111,112,138
Các kho n ghi gi m
chi phí d ch v mua ngoài

TK152,153
Chi phí v t li u, công c d ng c
(2)

ph c v QLKD

ph c v QLKD

(1b)

TK142,242,335
Phân b chi phí tr tr
(3)

c, trích tr

c

chi phí ph i tr

TK352,1592

liên quan ho t đ ng QLKD
TK214

Hoàn nh p d phòng
(6b)

Trích kh u hao TSC
(4)

liên quan ho t đ ng QLKD

TK334,338
Ti n l
(5)

ng, ph c p và các kho n trích
theo l

ng liên quan

ho t đ ng QLKD
TK351,352,1592

TK911

Trích l p qu d phòng tr c p
(6a)

K t chuy n chi phí

m t vi c làm, d phòng ph i
tr , d phòng n ph i thu
khó đòi

19

qu n lý kinh doanh phát
sinh trong k

(7)


1.3.3.2. K toán xác đ nh k t qu bán hàng
K t qu bán hàng là t ng giá tr các l i ích kinh t doanh nghi p thu đ

c trong

k k toán phát sinh t các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh thông th ng c a doanh
nghi p góp ph n làm t ng v n ch s h u. K t qu bán hàng đ c xác đ nh b ng công
th c sau:
K t qu bán
hàng

=

Doanh thu
thu n

Giá v n

_

Chi phí qu n

_

hàng bán

lý kinh doanh

S đ 1.10. Trình t h ch toán xác đ nh k t qu bán hàng
TK 632

TK 911
K/c Giá v n hàng bán

TK 511
K/c Doanh thu thu n

(1b)

(1a)

TK 642

TK 521

K/c Chi phí qu n lý kinh doanh

K/c các kho n
gi m tr doanh thu

(2)

1.4. K toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng theo hình th c s Nh t ký
chung
S k toán dùng đ ghi chép, h th ng và l u tr toàn b các nghi p v kinh t ,
tài chính đã phát sinh theo n i dung kinh t và theo trình t th i gian có liên quan đ n
doanh nghi p. Theo ch đ k toán ban hành theo quy t đ nh Q 48/2006/Q -BTC

ngày 14/09/2006, m i doanh nghi p ch đ c áp d ng m t h th ng s k toán cho
m t k k toán n m và đ

c ch n m t trong b n hình th c ghi s k toán sau:

- Hình th c k toán Nh t ký – S cái
- Hình th c k toán Nh t ký chung
- Hình th c k toán Ch ng t ghi s
- Hình th c k toán trên máy vi tính
M i hình th c ghi s đ u có nh ng u và nh c đi m riêng. Tuy nhiên, hình th c s
Nh t ký chung đ c s d ng r t ph bi n trong h u h t các doanh nghi p nh hi n nay.
Nguyên t c c b n ghi s Nh t ký chung: M i nghi p v kinh t - tài chính phát
sinh trong quá trình ho t đ ng kinh doanh đi kèm v i các ch ng t k toán đ u ph i
đ c k toán viên ghi chép đ y đ , chính xác, h th ng theo trình t th i gian phát
sinh và theo n i dung kinh t vào s Nh t ký, tr ng tâm là s Nh t ký chung. T
nh ng s li u trên s Nh t ký chung, k toán ti p t c ti n hành ghi chép l n l t trên
các S cái.
20

Thang Long University Library


u đi m: S Nh t ký chung đ

c s d ng r t ph bi n trên th gi i, đ c bi t

các n c t b n. V i k t c u m u s đ n gi n, k toán viên m i trình đ đ u có th
h ch toán d dàng, thu n ti n cho vi c phân công công vi c k toán c ng nh d dàng
th c hi n đ i chi u, ki m tra s li u k toán t i m i th i đi m. Bên c nh đó, h u h t
các ph n m m ng d ng k toán máy hi n nay nh Fast, Misa, MetaData,... đ u đ c

thi t k s n theo hình th c s nh t ký chung. Vì v y, vi c ti p c n thêm các ph n m m
chuyên d ng vào công tác k toán s ph n nào thu n l i h n.
Nh

c đi m:

i v i nh ng doanh nghi p nh có s l

ng nghi p v phát sinh

t ng đ i l n, ch a có đi u ki n s d ng ph n m m k toán chuyên d ng h tr , s
l ng và trình đ k toán viên còn h n ch thì vi c ch n hình th c ghi s Nh t ký
chung s t o ra kh i l ng công vi c h ch toán, ghi chép c ng k nh, d sai sót.
i u ki n áp d ng:
i v i nh ng doanh nghi p ghi chép theo ph ng th c th
công, s l ng và trình đ đ i ng k toán viên còn h n ch , hình th c k toán Nh t ký
chung ch phù h p cho nh ng doanh nghi p có quy mô nh , s l ng nghi p v phát
sinh không nhi u. Còn đ i v i doanh nghi p có ph n m m k toán h tr cho vi c ghi
chép thì hình th c này đ

c áp d ng v i m i quy mô doanh nghi p.

Quy trình h ch toán :

21


S đ 1.11. Trình t ghi s k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng theo
hình th c k toán Nh t ký chung
CH NG T

S Nh t ký
đ c bi t

S

K TOÁN

NH T KÝ CHUNG

S , th k toán chi ti t
TK156,157,511,632,642,911

S

CÁI

TK156,157,511,632,642,911

B ng t ng h p chi ti t

B ng cân đ i s phát sinh

BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi chú:
Nh p s li u hàng ngày
Ghi cu i k
Ghi đ i chi u, ki m tra

22

Thang Long University Library


K T LU N CH
Nh v y, ch

NG 1

ng 1 – C s lý lu n v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán

hàng trong các doanh nghi p th ng m i đ c đ c p g m b n n i dung chính. M
đ u là khái quát chung v ho t đ ng bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng trong các
doanh nghi p th ng m i, bao g m n i dung v đ c đi m ho t đ ng th ng m i,
nhi m v c a k toán trong các doanh nghi p th ng m i và các khái ni m liên quan.
Hai ph n ti p theo đ c p đ n k toán trong doanh nghi p th ng m i và xác đ nh k t
qu bán hàng. T i đây, các ch ng t k toán, tài kho n th ng đ c s d ng cùng các
ph ng pháp h ch toán liên quan đ c mô ph ng t ng đ i chi ti t thông qua các s
đ ch T, s đ h ch toán. Cu i cùng là nh ng n i dung c b n v hình th c s nh t
ký chung, bao g m u nh c đi m, nguyên t c ghi s , đi u ki n áp d ng và s đ mô
ph ng quy trình h ch toán.

23


CH

NG 2. TH C TR NG K

TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC

NH K T
NG

QU BÁN HÀNG T I CÔNG TY TNHH S N XU T, TH
M I VÀ D CH V MINH PHONG
2.1. Khái quát chung v Công ty TNHH S n Xu t, Th

ng M i và D ch V

Minh Phong
2.1.1. Quá trình hình thành phát tri n c a Công ty TNHH S n Xu t, Th
và D ch V Minh Phong
Công ty TNHH Th

ng M i, S n Xu t và D ch V Minh Phong đ

ng M i

c thành l p

theo gi y phép kinh doanh s 0101879940 S KH- T Hà N i c p ngày 14/02/2006
 i n tho i: 04-38612804
 V n đi u l : 1.900.000.000 (1,9 t đ ng).


a ch : S nhà 26A, T 1, Khu ch th tr n V n i n, Thanh Trì, Hà N i.

 Mã s thu : 0101879940
Công ty TNHH S n Xu t, Th ng M i và D ch V Minh Phong ti n thân là C a

hàng i n máy Trung C ng đ c thành l p vào n m 1995 t i Pháp Vân, Thanh Trì,
Hà N i. Sau hai n m đi vào ho t đ ng, C a hàng đã m thêm m t chi nhánh t i
Nguy n Khuy n, ng a, Hà N i. Trong nh ng n m đ u, C a hàng i n máy Trung
C ng chuyên kinh doanh các m t hàng máy công c , máy th c ph m “Nh t bãi”
thông d ng nh máy b m n c, aptomat, máy xay th t, máy l ng bì, máy ép d a, máy
tr n b t,... đ c nh p mua thông qua các th ng lái buôn l n t i Sài Gòn. D n d n,
C a hàng nh n s a ch a, s n xu t máy xay th c ph m theo yêu c u c a khách hàng;
đ ng th i m r ng kinh doanh thêm hàng lo t các m t hàng c khí khác nh máy hàn,
máy ti n, máy phay, máy khoan, máy zen, máy ép khí, pal ng xích,... v i nhi u ch ng
lo i, công su t khác nhau, ph c v cho s n xu t công nghi p nh và v a. n tháng 2
n m 2006, Công ty TNHH S n Xu t, Th ng M i và D ch V Minh Phong chính th c
đ c thành l p. T i th i đi m này, v n phòng tr s , c a hàng và x ng s n xu t v i
t ng di n tích g n 200 m2 đ c đ t t i s nhà 26A, T 1, Khu ch th tr n V n i n,
Thanh Trì, Hà N i. T n m 2012, Công ty ti n hành thuê thêm 2 nhà x ng li n k tr
s chính v i t ng di n tích h n 500m2 đ ph c v nhu c u tr ng bày hàng hóa và s a
ch a, s n xu t thành ph m. n n m 2014, Công ty ti p t c ti n hành thuê và xây thô
kho bãi v i t ng di n tích trên 11.000 m2 t i ngõ 215 đ ng Ng c H i, Thanh Trì, Hà
N i (g n B nh vi n n i ti t Trung
ng) nh m ph c v nhu c u tr ng bày các máy
móc, thi t b công nghi p l n. Cu i n m 2014, Công ty tham gia góp v n m thêm c a
hàng t i Sài Gòn đ thu n ti n cho vi c thu mua, luân chuy n hàng hóa ra Hà N i. Tr i
qua bao th ng tr m, bi n đ ng c a n n kinh t , Công ty TNHH S n Xu t, Th ng M i
24

Thang Long University Library


và D ch V Minh Phong đã không ng ng phát tri n, có m t b dày kinh nghi m và uy
tín trong l nh v c kinh doanh m t hàng máy móc “Nh t bãi”, m r ng ph m vi phân
ph i s n ph m r ng kh p t B c vào Nam, trong đó ph i k đ n nh ng đ i tác l n và

có tên tu i nh : Công ty CP Công nghi p Wedcom, Công ty CP Th c ph m
c Vi t,
Công ty CP Công ngh Môi tr ng Envic, Công ty CP C khí và Xây l p s 7
(COMA7), Công ty CP Gi i pháp n ng l ng EDH,... cùng nhi u đ i tác l n nh
khác.
2.1.2.

c đi m t ch c b máy qu n lý c a Công ty TNHH S n Xu t, Th

ng M i

và D ch V Minh Phong
S đ 2.1. C c u t ch c c a Công ty TNHH S n Xu t, Th
Minh Phong

ng M i và D ch V

Giám đ c

Phó giám đ c
B ph n K toán
t ng h p

B ph n K thu t

B ph n Kho

(Ngu n: B ph n K toán t ng h p)
Giám đ c
ng

Giám đ c là ng i đi u hành m i ho t đ ng c a Công ty, đ ng th i c ng là
i đ i di n Pháp lu t c a Công ty, ch u m i trách nhi m tr c Pháp lu t v quy n

h n c a mình. T i Công ty TNHH S n Xu t, Th ng M i và D ch V Minh Phong,
Giám đ c đóng vai trò vô cùng quan tr ng trong vi c tr c ti p qu n lý tài chính c a
Công ty. M i ho t đ ng liên quan đ n nh p – xu t ti n t i qu c a Công ty đ u do m t
tay Giám đ c qu n lý và th c hi n. Bên c nh đó, ho t đ ng mua vào, bán ra, l u
chuy n, thanh lý c a Hàng hóa thu c Doanh nghi p luôn đ c Giám đ c theo dõi sát
sao đ gi m thi u vi c gian l n, th t thoát. Nh ng v n đ liên quan đ n Thu , Ngân
hàng và các c quan ch c n ng khác, Giám đ c là ng i tr c ti p đ ng ra đi u ti t và
gi i quy t. M i ho t đ ng khác nh quan h khách hàng, nhân s đ u n m trong ph m
vi ki m soát c a Giám đ c.
Phó giám đ c
Trong khi Giám đ c là ng
thì Phó giám đ c l i là ng

i qu n lý m i ho t đ ng s n xu t – kinh doanh chung

i chuyên v m ng tìm ki m, xây d ng m i quan h v i các
25