Thực trạng hoạt động phân tích báo cáo tài chính tại công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ hoàng mai

CH

NGă1. C ăS ăLụăLU NăCHUNG V ăHO Tă
NGăPHỂNăTệCH BÁO
CÁO TÀI CHÍNH TRONG DOANHăNGHI P

1.1. T ng quanăv ăh ăth ng báo cáo tài chính
1.1.1. Khái ni m, m c đích và vai trò c a báo cáo tài chính
1.1.1.1. Khái ni m báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là nh ng báo cáo t ng h p đ

c l p d a vào ph

ng pháp k

toán t ng h p s li u t các s sách k toán, theo các ch tiêu tài chính phát sinh t i
nh ng th i đi m ho c th i k nh t đ nh. Các báo cáo tài chính ph n ánh m t cách có
h th ng tình hình tài s n, công n , tình hình s d ng v n và k t qu ho t đ ng kinh
doanh c a doanh nghi p trong nh ng th i k nh t đ nh, đ ng th i chúng đ
trình giúp cho các đ i t

ng s d ng thông tin tài chính nh n bi t đ

c gi i

c th c tr ng tài

chính và tình hình s n xu t kinh doanh c a đ n v đ đ ra các quy t đ nh cho phù
h p. [3, tr.15]
1.1.1.2. M c đích c a vi c l p báo cáo tài chính
Doanh nghi p ph i l p và trình bày các báo cáo tài chính k toán v i các m c đích

sau:
 T ng h p và trình bày m t cách t ng quát và toàn di n tình hình bi n đ ng v
tài s n công n và ngu n v n ch s h u, tình hình k t qu ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p trong m t k k toán.
 Cung c p các thông tin kinh t tài chính ch y u ph c v vi c đánh giá, phân
tích tình hình k t qu ho t đ ng kinh doanh đánh giá th c tr ng tài chính c a doanh
nghi p trong k ho t đ ng đư qua, làm c s đ đ a ra các quy t đ nh kinh t trong
t

ng lai.

1.1.1.3. Vai trò c a báo cáo tài chính
áo cáo tài chính cung c p các thông tin kinh t , tài chính c n thi t, là c s đ
ki m tra, phân tích m t cách t ng h p, toàn di n, có h th ng tình hình s n xu t kinh
doanh, tình hình th c hi n các ch tiêu tài chính ch y u c a doanh nghi p.
Báo cáo tài chính c ng cung c p nh ng thông tin, s li u đ ki m tra, giám sát
tình hình h ch toán kinh doanh, vi c ch p hành ch đ k toán c ng nh các ch đ
chính sách do Nhà n c đ ra.
áo cáo tài chính còn cung c p nh ng thông tin, s li u đ phân tích đánh giá
nh ng kh n ng và ti m n ng kinh t , tài chính c a doanh nghi p. Giúp cho công tác
d báo và l p các k ho ch tài chính trong t ng lai c a doanh nghi p.

1


1.1.2. Yêu c u đ i v i thông tin có trên báo cáo tài chính
th c hi n đ

c vai trò là h th ng cung c p thông tin kinh t h u ích c a

doanh nghi p cho các đ i t ng s d ng, các thông tin trên các báo cáo tài chính k
toán ph i đáp ng các yêu c u sau:
Tính d hi u: Các thông tin do các báo cáo tài chính k toán cung c p ph i d hi u
đ i v i ng i s d ng đ h có th l y đó làm c n c đ a ra các quy t đ nh c a mình.
T t nhiên ng i s d ng đây ph i là ng i có ki n th c v ho t đ ng kinh doanh và
ho t đ ng kinh t , hi u bi t v l nh v c tài chính k toán


tin c y:

m t m c đ nh t đ nh.

báo cáo tài chính k toán th c s h u ích đ i v i ng

các thông tin trình b y trên đó ph i đáng tin c y. Các thông tin đ

i s d ng,

c coi là đáng tin

c y khi chúng đ m b o m t s yêu c u sau:
 Trung th c:
có đ tin c y, các thông tin ph i đ
th c v nh ng giao d ch và s ki n phát sinh.


Khách quan :

c trình b y m t cách trung

có đ tin c y cao, thông tin trình b y trên báo cáo tài chính k

toán ph i khách quan, không đ c xuyên t c ho c bóp méo m t cách c
th c
tr ng tài chính c a doanh nghi p. Các báo cáo tài chính s không đ c coi là khách
quan n u vi c l a ch n ho c trình b y có nh h ng đ n vi c ra quy t đ nh ho c xét
đoán và cách l a ch n trình b y đó nh m đ t đ n k t qu mà ng i l p báo cáo đư
bi t tr c.

y đ : thông tin trên báo cáo tài chính k toán cung c p ph i đ m b o đ y đ ,
không b sót b t c kho n m c hay ch tiêu nào vì m t s b sót d nh nh t c ng
có th gây ra thông tin sai l ch d n đ n k t lu n phân tích nh m l n.


Tính so sánh đ

c: Các thông tin do h th ng báo cáo tài chính k toán cung

c p ph i đ m b o cho ng i s d ng có th so sánh chúng v i các k tr c, k k
ho ch đ xác đ nh đ c xu h ng bi n đ ng thay đ i v tình hình tài chính c a
doanh nghi p. Ngoài ra, ng i s d ng c ng có nhu c u so sánh báo cáo tài chính
k toán c a các doanh nghi p trong c ng l nh v c đ đánh giá m i t ng quan gi a
các doanh nghi p c ng nh so sánh thông tin khi có s thay đ i v c ch chính
sách tài chính k toán mà doanh nghi p áp d ng.
 Tính thích h p:
báo cáo tài chính k toán tr nên có ích cho ng i s d ng,
các thông tin trình b y trên báo cáo tài chính k toán ph i thích h p v i ng i s
d ng đ h có th đ a ra các quy t đ nh kinh t c a mình.
1.1.3. H th ng các báo cáo tài chính đ

c l p t i ếoanh nghi p

Báo cáo tài chính là m t h th ng các s li u cho bi t tình hình tài s n và ngu n
v n, lu ng ti n và ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. áo cáo tài chính đ c l p
2

Thang Long University Library


theo chu n m c k toán và ch đ k toàn d ng đ t ng h p và thuy t minh v tình
hình kinh t , tài chính c a doanh nghi p.
th ng CTC doanh nghi p theo n m đ i v i doanh nghi p nh và v a t i
Vi t Nam th ng bao g m 4 báo cáo chính:


ng cân đ i k toán.



áo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh.



áo cáo l u chuy n ti n t



n thuy t minh báo cáo tài chính

1.1.3.1. B ng cân đ i k toán

ng cân đ i k toán (

ng C KT) là m t báo cáo tài chính ch y u ph n ánh

t ng quát tình hình tài s n c a doanh nghi p theo giá tr tài s n và ngu n hình thành tài
s n t i m t th i đi m nh t đ nh. N i dung c a ng cân đ i th hi n thông qua h
th ng các ch tiêu ph n ánh tình hình tài s n và ngu n hình thành tài s n. Các ch tiêu
đ
đ

c phân lo i, s p x p thành t ng lo i, t ng m c, t ng ch tiêu c th . Các ch tiêu
c mư hoá đ thu n ti n cho vi c ki m tra đ i chi u c ng nh x l trên máy vi tính

và đ

c ph n ánh theo s đ u n m, s cu i k .

ng C KT th hi n nh ng tài s n do công ty qu n l và ngu n hình thành c a
nh ng tài s n này (t v n c a ng i cho vay, n ph i tr ho c v n góp c a ch s h u,
ho c c hai ngu n), theo ph ng trình k toán:
T ng tài s n = T ng ngu n v n
Ph n Tài s n ph n ánh toàn b giá tr tài s n hi n có c a doanh nghi p đ n cu i
k h ch toán đang t n t i d i các hình thái và trong t t c các giai đo n, các khâu c a
quá trình s n xu t kinh doanh.
Ph n Ngu n v n ph n ánh ngu n hình thành các lo i tài s n c a doanh nghi p
theo t ng ngu n hình thành tài s n c a đ n v , ngu n v n đi vay... T l và k t c u c a
t ng ngu n v n trong t ng s ngu n v n hi n có ph n ánh tính ch t ho t đ ng và th c
tr ng tài chính c a doanh nghi p.
1.1.3.2. Báo cáo k t qu kinh doanh
áo cáo k t qu kinh doanh ( CKQKD) là m t báo cáo tài chính k toán t ng

h p ph n ánh t ng quát tình hình và k t qu kinh doanh, tình hình th c hi n ngh a v
v i Nhà n c c a doanh nghi p trong m t k h ch toán.
CKQKD là tài li u quan tr ng cung c p s li u cho ng i s d ng thông tin có
th ki m tra, phân tích và đánh giá k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p
trong k , so sánh v i các k tr c và các doanh nghi p khác trong c ng ngành đ nh n
3


bi t khái quát k t qu ho t đ ng c a doanh nghi p trong k và xu h

ng v n đ ng

nh m đ a ra các quy t đ nh qu n l và quy t đ nh tài chính cho ph h p.
C ng v i b ng C KT, CKQKD là m t trong nh ng báo cáo quan tr ng nh t
c a h th ng báo cáo tài chính k toán c a doanh nghi p. CKQKD cung c p thông
tin v k t qu kinh doanh và ngh a v đ i v i Nhà n

c trong m t kho ng th i gian

nh t đ nh (th ng là m t k ) c a doanh nghi p . Các thông tin trình bày trên báo cáo
k t qu kinh doanh ph i tuân th các nguyên t c sau đây:
Nguyên t c phân lo i ho t đ ng: BCKQKD phân lo i ho t đ ng theo m c đ
thông d ng c a ho t đ ng đ i v i doanh nghi p. Nh v y, các ho t đ ng thông th ng
c a doanh nghi p s đ c phân lo i là ho t đ ng s n xu t kinh doanh, k t qu ho t
đ ng này t o ra doanh thu c a doanh nghi p. Các ho t đ ng liên quan đ n đ u t tài
chính đ c phân lo i là ho t đ ng tài chính, ho t đ ng không x y ra th
đ c phân lo i là ho t đ ng b t th ng.

ng xuyên s

Nguyên t c ghi nh n doanh thu và chi phí bao g m 2 nguyên t c:
 Nguyên t c ph h p: CKQKD trình bày các kho n doanh thu, thu nh p và chi
phí c a doanh nghi p trong k . Vì v y, CKQKD ph i đ c trình bày theo nguyên
t c ph h p gi a doanh thu và chi phí.


Nguyên t c th n tr ng: Theo nguyên t c này, m t kho n ch a xác đ nh ch c

ch n s đem l i l i ích kinh t trong t
nh n là doanh thu trong k

ng lai cho doanh nghi p thì ch a đ

c a doanh nghi p và không đ

c ghi

c trình bày trên

CKQKD. Ng c l i, m t kho n l trong t ng lai ch a th c t phát sinh đư đ
ghi nh n là chi phí và đ c trình bày trên CKQKD.

c

BCKQKD g m có 3 ph n:
Ph n I: Lưi, l , ph n ánh tình hình k t qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p, bao g m ho t đ ng kinh doanh và các ho t đ ng khác.
Ph n II: Tình hình th c hi n ngh a v đ i v i Nhà n c: ph n ánh tình hình th c
hi n ngh a v v thu và các kho n ph i tr khác c a doanh nghi p đ i v i Nhà n c.
Ph n III: Thu GTGT đ c kh u tr , thu GTGT đ c hoàn l i, đ c mi n

gi m: ph n ánh s thu GTGT đ c kh u tr , đư kh u tr và còn đ c kh u tr cu i
k , s thu GTGT đ c hoàn l i và còn đ c hoàn l i, s thu GTGT đ c mi n gi m,
đư mi n gi m và còn đ

c mi n gi m.

1.1.3.3. Báo cáo l u chuy n ti n t
áo cáo l u chuy n ti n t (LCTT) là báo cáo k toán t ng h p ph n ánh vi c
hình thành và s d ng l ng ti n trong k báo cáo c a doanh nghi p. C n c vào báo
cáo này, ng

i ta có th đánh giá đ

c kh n ng t o ra ti n, s bi n đ ng tài s n thu n
4

Thang Long University Library


c a doanh nghi p, kh n ng thanh toán c ng nh tình hình l u chuy n ti n c a k ti p
theo, trên c s đó d đoán đ

c nhu c u và kh n ng tài chính c a doanh nghi p.

áo cáo LCTT cung c p các thông tin b sung v tình hình tài chính c a doanh
nghi p mà C KT và CKQKD ch a ph n ánh đ c do k t qu ho t đ ng trong k
c a doanh nghi p b nh h ng b i nhi u kho n m c phi ti n t . C th là, báo cáo
LCTT cung c p các thông tin v lu ng vào và ra c a ti n và coi nh ti n, nh ng kho n
đ u t ng n h n có tính l u đ ng cao, có th nhanh chóng và s n sàng chuy n đ i
thành m t kho n ti n bi t tr c ít ch u r i ro l v giá tr do nh ng s thay đ i v lưi

su t giúp cho ng i s d ng phân tích đánh giá kh n ng t o ra các lu ng ti n trong
t ng lai, kh n ng thanh toán các kho n n , kh n ng chi tr lưi c ph n...đ ng th i
nh ng thông tin này còn giúp ng

i s d ng xem xét s khác nhau gi a lưi thu đ

c và

các kho n thu ch b ng ti n.
Báo cáo LCTT g m có ba ph n:
Ph n I: L u chuy n ti n t ho t đ ng SXKD ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào
và chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh ti n thu
bán hàng, ti n thu t các kho n thu th ng m i, các chi phí b ng ti n nh ti n tr cho
ng i cung c p (tr ngay trong k và ti n tr cho kho n n t k tr c) ti n thanh toán
cho công nhân viên v l ng và
X , các chi phí khác b ng ti n (chi phí v n phòng
ph m, công tác phí...).
Ph n II: L u chuy n t ho t đ ng đ u t : Ph n ánh toàn b dòng ti n thu vào và
chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng đ u t c a doanh nghi p, bao g m đ u t c
s v t ch t k thu t cho b n thân doanh nghi p nh ho t đ ng XDC , mua s m
TSCD, đ u t vào các đ n v khác d i hình th c góp v n liên doanh, đ u t ch ng
khoán, cho vay, đ u t ng n h n và dài h n. Dòng ti n l u chuy n đ c tính g m toàn
b các kho n thu do bán thanh l tài s n c đ nh, thu h i các kho n đ u t vào các đ n
v khác, chi mua s m, xây d ng TSC , chi đ đ u t vào các đ n v khác.
Ph n III: L u chuy n ti n t ho t đ ng tài chính ph n ánh toàn b dòng ti n thu
vào và chi ra liên quan tr c ti p đ n ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p. o t đ ng
tài chính bao g m các nghi p v làm t ng, gi m v n kinh doanh c a doanh nghi p nh
ch doanh nghi p góp v n, vay v n, nh n v n liên doanh, phát hành trái phi u, c
phi u, tr n vay ... Dòng ti n l u chuy n đ c tính bao g m toàn b các kho n thu,
chi liên quan nh ti n vay nh n đ c, ti n thu do nh n v n góp liên doanh b ng ti n,

do phát hành c phi u, trái phi u, ti n chi tr lưi cho các bên góp v n, tr lưi c phi u,
trái phi u b ng ti n,thu lưi ti n g i.

5


1.1.3.1. B n thuy t minh báo cáo tài chính
Thuy t minh báo cáo tài chính là m t b ph n h p thành h th ng báo cáo tài
chính k toán c a doanh nghi p đ c l p đ gi i thích m t s v n đ v ho t đ ng s n
xu t kinh doanh và tình hình tài chính c a doanh nghi p trong k báo cáo mà các báo
cáo tài chính k toán khác không th trình bày rõ ràng và chi ti t đ c.
Thuy t minh báo cáo tài chính trình bày khái quát đ c đi m ho t đ ng c a doanh
nghi p, n i dung m t s ch đ k toán đ c doanh nghi p l a ch n đ áp d ng, tình
hình và l do bi n đ ng c a m t s đ i t ng tài s n và ngu n v n quan tr ng, phân
tích m t s ch tiêu tài chính ch y u và các ki n ngh c a doanh nghi p.
ng th i,
Thuy t minh báo cáo tài chính c ng có th trình bày thông tin riêng tu theo yêu c u
qu n l c a Nhà n

c và doanh nghi p, tu thu c vào tính ch t đ c th c a t ng lo i

hình doanh nghi p, quy mô, đ c đi m ho t đ ng s n xu t kinh doanh t ch c b máy
và phân c p qu n l c a doanh nghi p.
Thuy t minh báo cáo tài chính đ


Các s k toán k báo cáo.



ng C KT k báo cáo.




c l p c n c vào s li u trong:

áo cáo KQKD k báo cáo.
Thuy t minh báo cáo k tr

c, n m tr

Thuy t minh báo cáo tài chính đ

c.

c l p cùng v i

C KT và

CKQKD, khi

trình bày và l p Thuy t minh báo cáo tài chính ph i trình bày b ng l i v n ng n g n d
hi u, ph n s li u ph i th ng nh t v i s li u trên các báo cáo k toán khác. Thuy t
minh cáo tài chính có n i dung c b n sau :



c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p.
Ch đ k toán áp d ng t i doanh nghi p: ao g m các thông tin v niên đ k

toán, đ n v ti n t s d ng trong ghi chép k toán, nguyên t c, ph ng pháp k
toán tài s n c đ nh, k toán hàng t n kho, ph ng pháp tính toán các kho n d
phòng, tình hình trích l p và hoàn nh p d phòng.
1.2. T ngăquanăv ăho tăđ ngăphơnătíchăBCTCătrongădoanhănghi p
1.2.1. Khái ni m, m c đích c a ho t đ ng phân tích BCTC
1.2.1.1. Khái ni m phân tích báo cáo tài chính
Phân tích báo cáo tài chính v n d ng các công c và k thu t phân tích vào các
báo cáo tài chính, các tài li u liên quan nh m rút ra các c tính và k t lu n h u ích
cho các quy t đ nh kinh doanh. Phân tích báo cáo tài chính là m t công c d báo các
bi n c v tài chính có th x y ra trong t ng lai.
6

Thang Long University Library


Phân tích BCTC không ch là m t quá trình tính toán các t s mà còn là quá trình
xem xét, ki m tra, đ i chi u và so sánh s li u v các k t qu hi n hành so v i quá kh
nh m đánh giá đúng th c tr ng tài chính c a doanh nghi p, đánh gúa nh ng gì đư làm
đ c, n m v ng ti m n ng, d ki n nh ng gì s x y ra, trên c s đó ki n ngh các bi n
pháp đ t n d ng tri t đ các đi m m nh, kh c ph c các đi m y u. [3, tr.20]
1.2.1.2. M c đích c a ho t đ ng phân tích BCTC
Phân tích báo cáo tài chính không nh ng ph c v nh ng đ i t

ng đang qu n tr

đi u hành doanh nghi p mà còn cung c p nh ng thông tin cho các đ i t ng quan tâm
đ n tình hình “s c kh e” c a doanh nghi p. Và m t đi u l u r ng, tùy lo i hình
doanh nghi p mà ph ng pháp phân tích, hình th c phân tích và đ nh n phân tích vào
m t vài ch tiêu trong báo cáo đ nêu b t lên m c đ trong ho t đ ng doanh nghi p.

T y theo đ i t ng s d ng b n phân tích nh th nào: ta có th hi u vi c phân
tích có th đáp ng 2 m c đích:
 M c đích ra quy t đ nh: D a trên nh ng thông tin t các con s c th , vi c
phân tích s đánh sâu vào y u t m nh y u c a doanh nghi p nh : ch s ngu n
v n, ch tiêu thanh kho n, ch tiêu thanh toán ngay…
 M c đích đ u t vào doanh nghi p ho c r i b doanh nghi p: Vi c phân tích
này đòi h i chuyên sâu h n r t nhi u: vì ngoài vi c phân tích các y u t tài chính
nh phân tích h th ng báo cáo tài chính thì l ng vào đó là phân tích r t nhi u các
ch s phi tài chính nh : tình hình nhân s , ho t đ ng marketing, ch đ phúc l i,
nh ng khó kh n c a doanh nghi p… T đó m i đ ra đ c các nhóm gi i pháp
kh c ph c ho c t ng c ng trong ho t đ ng kinh doanh doanh nghi p.
1.2.2. Các ph

ng pháp phân tích BCTC

Ph ng pháp phân tích tài chính bao g m m t h th ng các công c và bi n pháp
nh mti p c n, nghiên c u các s ki n, hi n t ng, các m i quan h bên trong và bên
ngoài,các lu ng d ch chuy n và bi n đ i tài chính, các ch tiêu tài chính t ng h p và
chi ti t,nh m đánh giá tình hình tài chính doanh nghi p.
V lý thuy t có nhi u ph ng pháp phân tích báo cáo tài chính doanh nghi p,
nh ng trên th c t ng i ta th ng s d ng các ph ng pháp sau.
1.2.2.1. Ph

ng pháp so sánh

So sánh gi a s th c hi n k này v i s th c hi n k tr

c đ th y rõ xu h

thayđ i v tài chính c a doanh nghi p, th y đ c tình hình tài chính đ

x u đi nh th nào đ có bi n pháp kh c ph c trong k t i.

ng

c c i thi n hay

 So sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ th y rõ m c đ ph n đ u c a
doanh nghi p.
7


So sánh gi a s th c hi n k này v i m c trung bình c a ngành đ th y tình



hình tài chính doanh nghi p đang
đ

c so v idoanh nghi p c ng ngành.



So sánh theo chi u d c đ th y đ

cáo và qua đó ch ra
cho vi c sosánh.

ngh a t

trong tình tr ng t t hay x u, đ

c hay ch a

c t tr ng c a t ng t ng s

m i b n báo

ng đ i c a các lo i các m c, t o đi u ki n thu n l i

 So sánh theo chi u ngang đ th y đ c s bi n đ ng c v s tuy t đ i và s
t ng đ i c a m t kho n m c nào đó qua các niên đ k toán liên ti p.
Khi s d ng ph

ng pháp so sánh ph i tuân th 2 đi u ki n sau:



i u ki n m t: Ph i xác đ nh rõ “g c so sánh” và “k phân tích”.



i u ki n hai: Các ch tiêu so sánh ( o c các tr s c a ch tiêu so sánh) ph i

đ m b o tính ch t có th so sánh đ
v i nhau v n i dung kinh t , v ph
1.2.2.2. Ph

c v i nhau. Mu n v y, chúng ph i th ng nh t
ng pháp tính toán, th i gian tính toán.

ng pháp t l

Ph ng pháp này d a trên các ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài
chính trong các quan h tài chính. V nguyên t c, ph ng pháp này yêu c u ph i xác
đ nh đ c các ng ng, các đ nh m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính doanh
nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
ây là ph
càng đ

ng pháp có tính hi n th c cao v i các đi u ki n đ

c áp d ng ngày

c b sung và hoàn thi n h n. Vì:

 Ngu n thông tin k toán và tài chính đ c c i ti n và cung c p đ y đ h n là c
s đ hình thành nh ng tham chi u tin c y nh m đánh giá m t t l c a m t doanh
nghi p hay m t nhóm doanh nghi p.
 Vi c áp d ng tin h c cho phép tích lu d li u và thúc đ y nhanh quá trình tính
toán hàng lo t các t l .
 Ph ng pháp này giúp các nhà phân tích khai thác có hi u qu nh ng s li u và
phân tích m t cách h th ng hàng lo t t l theo chu i th i gian liên t c ho c theo
t ng giai đo n.
1.2.2.3. Ph

ng pháp cân đ i

Trong quá trình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p hình thành nhi u m i
liên h cân đ i nh : cân đ i gi a tài s n và ngu n v n, cân đ i gi a doanh thu, chi phí
và k t qu , cân đ i gi a dòng ti n vào và dòng ti n ra, cân đ i gi a t ng và gi m... C

th là các cân đ i c b n:

8

Thang Long University Library


T ng tài s n

=

TSNH + TSDH

T ng tài s n

=

T ng ngu n v n

L i nhu n

=

Doanh thu - Chi phí

Dòng ti n thu n

=

Dòng ti n vào - Dòng ti n ra

D a vào nh ng cân đ i c b n trên, trong phân tích tài chính th

ng v n d ng

ph ng pháp cân đ i liên h đ xem xét nh h ng c a t ng nhân t đ n bi n đ ng
c a ch tiêu phân tích. Ch ng h n, v i bi n đ ng c a t ng tài s n gi a hai th i đi m,
ph ng pháp này s cho th y lo i tài s n nào (hàng t n kho, n ph i thu, TSDH...)
bi n đ ng nh h ng đ n bi n đ ng t ng tài s n c a doanh nghi p. Nh v y, d a vào
bi n đ ng c a t ng b ph n mà ch tiêu phân tích s đ c đánh giá đ y đ h n.
1.2.3. Các giai đo n phân tích BCTC
Thu th p thông tin: Phân tích tài chính s d ng m i ngu n thông tin có kh
n ng l gi i và thuy t minh th c tr ng ho t đ ng tài chính doanh nghi p, ph c v cho
quá trình d đoán tài chính. Nó bao g m c nh ng thông tin n i b đ n nh ng thông
tin bên ngoài, nh ng thông tin k toán và nh ng thông tin qu n lý khác, nh ng thông
tin v s l ng và giá tr ... trong đó các thông tin k toán ph n ánh t p trung trong các
báo cáo tài chính doanh nghi p, là nh ng ngu n thông tin đ c bi t quan tr ng. Do v y,
phân tích tài chính trên th c t là phân tích các báo cáo tài chính doanh nghi p.
X lý thông tin: Giai đo n ti p theo c a phân tích tài chính là quá trình x lý
thông tin đư thu th p đ c. Trong giai đo n này, ng i s d ng thông tin các góc đ
nghiên c u, ng d ng khác nhau, có ph ng pháp x lý thông tin khác nhau ph c v
m c tiêu phân tích đư đ t ra : X lý thông tin là quá trình s p x p các thông tin theo
nh ng m c tiêu nh t đ nh nh m tính toán, so sánh, gi i thích, đánh giá, xác đ nh
nguyên nhân c a các k t qu đư đ t đ

c ph c v cho quá trình d đoán và quy t đ nh.

D đoán và quy tăđ nh: Thu th p và x lý thông tin nh m chu n b nh ng ti n
đ và đi u ki n c n thi t đ ng i s d ng thông tin d đoán nhu c u và đ a ra nh ng
quy t đ nh tài chính. Có th nói m c tiêu c a phân tích tài chính là đ a ra các quy t

đ nh tài chính. i v i ch doanh nghi p, phân tích tài chính nh m đ a ra nh ng quy t
đ nh liên quan đ n m c tiêu ho t đ ng c a là t ng tr
nhu n hay t i đa hoá giá tr doanh nghi p.

ng, phát tri n, t i đa hoá l i

1.2.4. N i ếung phân tích BCTC ếoanh nghi p
1.2.4.1. Phân tích tình hình tài s n và ngu n v n
Phân tích tình hình tài s n, ngu n v n là ho t đ ng xem xét, đánh giá s thay đ i
c a m i ch tiêu đ u k so v i cu i k , đ u n m so v i cu i n m, n m này so v i n m
khác đ xác đ nh c c u và tình hình tài s n, ngu n v n. Quá trình này đòi h i nhà
9


phân tích c n ph i phân tích m i quan h gi a các kho n m c c a b ng cân đ i k toán
d a trên quan đi m luân chuy n v n trong doanh nghi p.
Vi c đ u tiên khi phân tích c c u tài s n – ngu n v n c a công ty là ph i tính
đ c chênh l ch t ng đ i c ng nh tuy t đ i c a m i ch tiêu trong b ng C KT.
Công th c đ c s d ng nh sau:
Chênh l ch t

ng đ i = Giá tr tài s n (NV) n m n – Giá tr tài s n (NV) n m n-1
Chênh l ch tuy t đ i

Chênh l ch t
=

ng đ i

Giá tr tài s n (NV) n m n-1

D a vào nh ng s li u đ c t ng h p t B ng C KT, ti n hành xem xét và phân
tích các bi n đ ng t ng, gi m, chênh l ch tuy t đ i c ng nh t ng đ i c a t ng kho n
m c tài s n (ngu n v n) c a doanh nghi p qua các k . Qua đó đ a ra nh n xét v m c
đ đ m b o tài s n, ngu n v n cho quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Ti p theo, c n phân tích v c c u tài s n:
T tr ng tài s n ng n h n

=

T tr ng tài s n dài h n

=

Tài s n ng n h n
T ng tài s n
Tài s n dài h n
T ng tài s n

T tr ng tài s n ng n h n cho bi t trong 100 đ ng tài s n c a doanh nghi p thì có
bao nhiêu đ ng là TSNH, t tr ng tài s n dài h n cho bi t trong 100 đ ng tài s n c a
doanh nghi p thì có bao nhiêu đ ng là TSDH.
T tr ng n ph i tr

=

T tr ng v n ch s h u

=

N ph i tr
T ng ngu n v n
V n ch s h u
T ng ngu n v n

T tr ng tài n ph i tr cho bi t trong 100 đ ng tài s n ngu n v n c a doanh
nghi p thì có bao nhiêu đ ng là n ph i tr , t tr ng VCSH cho bi t trong 100 đ ng
ngu n v n c a doanh nghi p thì có bao nhiêu đ ng là VCSH.
1.2.4.2. Phân tích k t qu ho t đ ng kinh doanh
D a vào s li u trên báo cáo k t qu kinh doanh, ng

i s d ng thông tin có th

ki m tra, phân tích, đánh giá k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
trong k , so sánh v i k tr c và v i doanh nghi p khác đ nh n bi t khái quát ho t
đ ng s n xu t kinh doanh trong k và d đoán xu h ng v n đ ng trong t ng lai.
10

Thang Long University Library




Phân tích theo chi u ngang: D a vào

áo cáo k t qu

KD, ti n hành phân

tích các bi n đ ng t ng gi m c a t ng kho n m c t i cu i n m so v i đ u n m.

 Phân tích theo chi u d c: Các kho n m c s đ c nhà phân tích ti n hành so
v i doanh thu, t đó xác đ nh và phân tích t l k t c u c a t ng kho n m c.
đánh giá hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p m t cách chính xác , có c s
c n ph i xây d ng h th ng ch tiêu phù h p bao g m các ch tiêu t ng quát và các ch
tiêu c th . Các ch tiêu ph i ph n ánh đ c s c s n xu t, sinh l i và hao phí c a các
y u t , các lo i v n và ph i th ng nh t v i công th c tính hi u qu chung.
1.2.4.3. Phân tích dòng ti n
Phân tích dòng ti n đ c ti n hành d a trên báo cáo l u chuy n ti n t . Theo đó,
nhà phân tích s ti n hành phân tích các dòng ti n thu vào và ch ra theo t ng ho t đ ng
giúp các đ i t ng quan tâm có cái nhìn sâu s c h n v nh ng dòng ti n t c a doanh
nghi p, bi t đ c nh ng nguyên nhân, tác đ ng nh h ng đ n tình hình t ng, gi m v n
b ng ti n và các kho n t ng đ ng ti n trong k . Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t
đ c ti n hàng b ng vi c so sánh l ng l u chuy n ti n thu n c a t ng ho t đ ng c v
s tuy t đ i và t ng đ i đ xác đ nh s bi n đ ng, m c đ nh h ng c a ti n thu vào
và ch ra nh h ng đ n l u chuy n ti n thu n trong k c a t ng ho t đ ng d a vào
công th c:
LCT thu n trong k = LCT thu n c a ho t đ ng KD + LCT thu n c a ho t đ ng
đ u t + LCT thu n t ho t đ ng tài chính
Trong đó:
LCT thu n t ng H

= T ng ti n thu vào t ng H

– T ng ti n chi ra t ng ho t

đ ng
Ng i phân tích c n xác đ nh và so sánh gi a k này và k tr c v t tr ng l u
chuy n ti n thu n c a t ng ho t đ ng trong t ng l u chuy n ti n thu n trong k đ nghiên
c u và đánh giá tình hình l u chuy n ti n trong m i quan h gi a các ho t đ ng.
1.2.5. Phân tích các ch tiêu tài chính đ c tr ng

1.2.5.1. Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán
Kh n ngăthanhătoánăng n h n
M t th c đo tính c đ ng đ c d ng ph bi n nh t, đó là kh n ng thanh toán
hi n hành. Kho n m c này đ c thi t k ra đ đo l ng m i liên h ho c “s cân đ i”
gi a tài s n l u đ ng (ch y u là ti n m t, các ch ng khoán bán đ c trên th tr ng,
các kho n ph i thu và các kho n d tr ) v i n ng n h n (ch y u là các kho n ph i
tr , các phi u n vưng lai ph i tr và ph n s p đ n h n ph i tr c a kho n n dài h n).
11


Kh n ng thanh toán ng n h n

T ng tài s n ng n h n

=

T ng n ng n h n

Ch tiêu này cho bi t v i t ng giá tr c a tài s n ng n h n hi n có doanh nghi p
có đ m b o kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n không. Thông th ng, ch tiêu
này đ c so sánh v i 1, có ngh a là m i đ ng n ng n h n c n đ c đ m b o t i thi u
b i m t đ ng tài s n ng n h n. N u ch tiêu này nh h n 1 th hi n kh n ng tr n
c a doanh nghi p là y u, có th d n đ n m t t ch tài chính doanh nghi p, nh h ng
không t t đ n ho t đ ng kinh doanh. Ng c l i, h s này càng l n h n 1 càng ch ng
t r ng m t b ph n c a tài s n ng n h n đ c đ u t t ngu n v n n đ nh, đây là
nhân t làm t ng tính t ch trong ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p.
Kh n ngăthanhătoánănhanh
H s kh n ng thanh toán nhanh cho bi t m t đ ng n ng n h n đ c đ m b o
b i bao nhiêu đ ng tài s n có có tính thanh kho n cao. Hàng t n kho là ch tiêu t ng
h p ph n ánh toàn b tr giá hi n có các lo i hàng t n kho d tr cho quá trình ho t

đ ng đ n th i đi m báo cáo. Tài s n ng n h n tr đi hàng t n kho đ c g i là tài s n
d chuy n đ i thành ti n. Ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán c a các tài s n d
chuy n đ i thành ti n đ i v i n ng n h n t i th i đi m phân tích.
Kh n ng thanh toán nhanh

T ng tài s n l u đ ng - Kho

=

T ng n ng n h n

H s này càng l n thì kh n ng hoàn tr n ng n h n càng t t. Ng c l i, h s
này nh h n gi i h n cho phép cho th y trong tr ng h p r i ro b t ng , kh n ng tr
n ngay các kho n n ng n h n th p.
Kh n ngăthanhătoánăt c th i
H s kh n ng thanh toán t c th i

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

=
N ng n h n

Ch tiêu này cho bi t kh n ng thanh toán nhanh c a ti n và các kho n t
đ

ng

ng ti n đ i v i các kho n n ng n h n. Ch tiêu này n u cao quá, kéo dài thì ch ng

t kh n ng thanh toán nhanh t t, tuy nhiên n u quá cao ch ng t doanh nghi p d tr
quánhi u ti n m t, do đó gây đ ng v n, hi u qu s d ng v n gi m. Ch tiêu này
th p quá cho th y doanh nghi p không có đ kh n ng thanh toán các kho n công n
ng n h n, d u hi u r i ro tài chính xu t hi n, t đó d n t i nguy c gi i th và phá s n.
1.2.5.2. Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý tài s n

12

Thang Long University Library


H s thu n
H s thu n

Doanh thu thu n

=

Ph i thu khách hàng

Ch s này cho bi t các kho n ph i thu ph i quay bao nhiêu vòng trong m t k
nh t đ nh đ đ t đ c doanh thu trong k đó.T s này l n ch ng t t c đ thu h i các
kho n ph i thu là cao và n u th p thì ch ng t hi u qu s d ng v n kém do v n b
chi m d ng nhi u, nh ng n u quá cao thì s gi m s c c nh tranh d n đ n gi m doanh
thu. Kho n ph i thu th hi n tín d ng cung c p cho khách hàng. Quan sát ch s này s
bi t chính sách bán hàng tr ch m hay tình hình thu h i công n c a doanh nghi p. H
s thu n cao hay th p tùy thu c chính sách bán ch u c a doanh nghi p, đ c thù c a

m i ngành c ng s nh h ng đ n chính sách bán hàng c a doanh nghi p trong ngành.
Th i gian thu n trung bình
Th i gian thu n

360
=

trung bình

H s thu n

Th i gian này cho bi t doanh nghi p m t trung bình là bao nhiêu ngày đ thu h i
các kho n ph i thu c a mình.
đánh giá hi u qu qu n lý c a doanh nghi p, c n so
sánh th i gian này v i s ngày thanh toán cho các kho n công n ph i thu mà doanh
nghi p đó quy đ nh. N u th i gian này quá nh ch ng t chính sách tín d ng bán tr
ch m cho khách hàng c a doanh nghi p quá kh t khe, đi u này s làm gi m kh n ng
c nh tranh c a doanh nghi p, đ c bi t khi mà doanh nghi p không ph i là doanh
nghi p m nh, ho t đ ng lâu dài, có th ph n l n. N u th i gian này quá l n l i cho
th y chính sách tín d ng công ty quá d dàng, đi u này làm t ng kh n ng c nh tranh
c a doanh nghi p nh ng l i ch ng t doanh nghi p b khách hàng chi m d ng v n lâu,
ti m n r i ro thu h i n .
H ăs ăl uăkho
H s l u kho

Giá v n hàng bán

=

Hàng t n kho

H s l u kho đo l ng kh n ng tiêu th s n ph m c a doanh nghi p. H s này
l n cho th y t c đ quay vòng c a hàng hóa trong kho là nhanh, doanh nghi p bán
hàng nhanh và hàng t n kho không b đ ng nhi u. Có ngh a là doanh nghi p s ít r i
ro h n n u kho n m c hàng t n kho trong báo cáo tài chính có giá tr gi m qua các
n m. Tuy nhiên, h s này quá cao c ng không t t, vì nh v y có ngh a là l ng hàng
d tr trong kho không nhi u, n u nhu c u th tr ng t ng đ t ng t thì r t có kh n ng
doanh nghi p b m t khách hàng và b đ i th c nh tranh giành th ph n.
n n a, d
13


tr nguyên li u v t li u đ u vào cho các khâu s n xu t không đ có th khi n dây
chuy n s n xu t b ng ng tr . Vì v y, h s vòng quay hàng t n kho c n ph i đ l n đ
đ m b o m c đ s n xu t và đáp ng đ c nhu c u khách hàng. Tuy nhiên, hàng t n
kho mang đ m tính ch t ngành ngh kinh doanh nên không ph i c m c t n kho th p
là t t, m c t n kho cao là x u.
Th i gian luân chuy n kho trung bình
Th i gian luân chuy n kho trung bình

360
=

H s l u kho

Ch s này cho bi t hàng t n kho đ c l u trong kho c a doanh nghi p trong bao
nhiêu ngày.
duy trì ho t đ ng kinh doanh thì hàng hoá c n ph i tr
m t s l ng
c n thi t nào đó. Tuy nhiên, l u gi quá nhi u hàng t n kho đ ng ngh a v i vi c làm

t ng chi phí l u kho, chi phí qu n l và t ng r i ro khó tiêu th hàng t n kho này do có
th không h p nhu c u tiêu d ng c ng nh th tr ng kém đi. Do v y t s này c n
xem xét đ xác đ nh th i gian t n kho h p lý theo chu k s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p và m c đ bình quân chung c a ngành c ng nh m c t n kho h p lý
đ m b o cung c p đ c bình th ng.
H ăs ătr ăn
Giá v n hàng bán
H s tr n

=

+

Ph i tr ng

Chi phí qu n lý chung, bán hàng

i bán, l

ng, th

ng, thu ph i tr

H s tr n là ch tiêu v a ph n ánh uy tín c a doanh nghi p đ i v i b n hàng
v a ph n ánh kh n ng tr n c a doanh nghi p. Các doanh nghi p th ng mu n thu
n nhanh, tr n ch m nên h r t mu n kéo dài th i gian hoàn tr n d n đ n h s tr
n th p. H s này th p cho th y công ty r t có uy tín và là khách hàng t t c a nhà cung
c p nên đ c cho ch m tr , nh ng c ng có th là d u hi u cho th y doanh nghi p đang
khó tr các kho n n đ n h n.
kh ng đ nh đ c kh n ng thanh toán n c a doanh

nghi p c n phân tích chi ti t các kho n ph i tr , các khách hàng cho n , doanh s phát
sinh n có và tu i n các kho n ph i tr , đ i chi u v i h p đ ng mua hàng, xem xét t c
đ t ng tr ng doanh thu, l i nhu n,… đ có k t lu n v vi c h s tr n th p là do
đ c cho ch m tr hay do doanh nghi p kinh doanh y u kém m t kh n ng thanh toán
các kho n n .
Th i gian tr n trung bình
Th i gian tr
trung bình

n

360
=

H s tr n

14

Thang Long University Library


Ch tiêu này cho bi t th i gian đ doanh nghi p thanh toán đ

c m t đ ng n c a

mình. N u th i gian tr n trung bình l n thì doanh nghi p đang đ

c l i t vi c

chi m d ng v n, tuy nhiên đi u này c ng làm nh h ng đ n uy tín c a doanh nghi p

đ ng th i c ng ch a đ ng các r i ro v kh n ng tr n . N u th i gian tr n trung
bình nh thì doanh nghi p đang lưng phí l i ích t vi c chi m d ng v n nh ng l i gia
t ng đ

c uy tín c a mình.

Th i gian luân chuy n v n b ng ti n trung bình
Th i gian luân chuy n v n
b ng ti n trung bình

=

Th i gian thu n
trung bình

+

Th i gian luân chuy n
kho trung bình

-

Th i gian tr
n trung bình

Ch s này cho bi t kho ng th i gian t khi thanh toán các kho n n cho đ n khi
thu đ c ti n. Th i gian này càng dài thì l ng ti n m t c a doanh nghi p càng khan
hi m cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh và cho các ho t đ ng khác nh đ u t . N u
th i gian này nh s đ c coi là kh n ng qu n lý ti n t t. Nh v y, th i gian luân
chuy n v n b ng ti n có th đ c rút ng n b ng cách gi m th i gian luân chuy n kho

qua vi c x l và bán hàng hóa nhanh h n ho c b ng cách gi m th i gian thu ti n
khách hàng qua vi c t ng t c đ thu n ho c b ng cách kéo dài th i gian thanh toán
qua vi c trì hoãn tr n cho nhà cung c p.
Hi u su t s d ng tài s n dài h n
Hi u su t s

d ng

tài s n dài h n

=

Doanh thu thu n
T ng tài s n dài h n

Ch s này cho bi t 1 đ ng b ra đ u t vào tài s n dài h n qua quá trình s n xu t
kinh doanh t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu thu n trong k . V nguyên t c, các
t s càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n dài h n càng t t. Tuy nhiên khi đánh
giá hi u su t s d ng tài s n dài h n c n l u t i l nh v c kinh doanh c a doanh
nghi p c ng vì m i l nh v c kinh doanh l i có m c đ s d ng TSDH khác nhau:
doanh nghi p s n xu t th ng có hi u su t s d ng TSD cao h n h n nh ng doanh
nghi p th ng m i. Ngoài ra c ng c n xem xét đ n tu i th c a TSDH vì tu i th c a
tài s n càng cao thì hi u su t s d ng càng th p.
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n
Hi u su t s d ng
tài s n ng n h n

=

Doanh thu thu n

T ng tài s n ng n h n

Ch s này cho bi t 1 đ ng giá tr tài s n ng n h n tham gia vào quá trình kinh
doanh c a doanh nghi p t o đ c ra bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch tiêu này
càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n ng n h n càng cao.
15


Hi u su t s d ng t ng tài s n
Hi u su t s
t ng tài s n

d ng

=

Doanh thu thu n
T ng tài s n

Ch s này ph n ánh hi u su t s d ng t ng tài s n nói chung. T l này cho bi t
bình quân m i đ ng đ u t vào tài s n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu. Ch s này
càng cao đ ng ngh a v i vi c s d ng tài s n c a doanh nghi p vào các ho t đ ng s n
xu t kinh doanh càng hi u qu . Tuy nhiên mu n có k t lu n chính xác v m c đ hi u
qu c a vi c s d ng tài s n thì c n so sánh v i ch s bình quân c a ngành.
1.2.5.3. Phân tích kh n ng qu n lý n
Trên th c t , th t khó đ tìm ra m t doanh nghi p kinh doanh mà không ph i vay
n . Do đó phân tích kh n ng qu n lý n giúp đánh giá công tác vay n c a doanh
nghi p có h p lý không và các kho n n đang nh h ng nh th nào t i ho t đ ng
c a doanh nghi p. Khi phân tích kh n ng qu n lý n có nh ng ch tiêu c b n sau
S l n thu nh p trên lãi vay

S l n thu nh p trên lãi vay

=

EBIT
Lãi vay

H s này cho bi t m c đ l i nhu n đ m b o kh n ng tr lưi nh th nào t c là
m t đ ng lãi vay có th đ

c doanh nghi p tr b ng bao nhiêu đ ng l i nhu n tr

c

thu và lãi vay. Rõ ràng, kh n ng thanh toán lưi vay càng cao thì kh n ng thanh toán
lãi c a doanh nghi p cho các ch n c a mình càng l n. T s trên n u l n h n 1 thì
doanh nghi p hoàn toàn có kh n ng tr lãi vay. N u nh h n 1 thì ch ng t doanh
nghi p đư vay quá nhi u so v i kh n ng c a mình ho c kinh doanh kém đ n m c l i
nhu n thu đ c không đ tr lãi vay.
T s n trên t ng tài s n (D/A)
T s n trên t ng tài s n
T s n trên t ng tài s n hay t s n đo l

=

T ng n
T ng tài s n
ng m c đ s d ng n c a công ty

so v i tài s n. Tông n trên t s c a công th c này bao gôm n ng n h n và n dài

h n ph i tr . Ch n th ng thích công ty có t s n th p vì nh th công ty có kh
n ng tr n cao h n. Ng c l i, c đông thich có t s n cao vì s d ng đòn bây tài
chính nói chung gia t ng kh n ng sinh l i cho c đông. Tuy nhiên, mu n bi t t s
này cao hay th p c n ph i so sánh v i t s n bình quân ngành.

16

Thang Long University Library


T s n soăv i v n ch s h u
T s n so v i

=

v n ch s h u

T ng n
V n ch s h u

T s này đo l ng m c đ s d ng n c a doanh nghi p trong m i t
v i m c đ s d ng v n ch s h u. V m t ý ngh a t l này cho bi t:


ng quan

M i quan h gi a m c đ s d ng n so v i m c đ s d ng v n ch s h u

c a doanh nghi p.
 M i quan h t

nghi p.

ng ng gi a các kho n n và v n ch s h u trong doanh

1.2.5.4. Phân tích kh n ng sinh l i
N u nh các ch s v kh n ng qu n l tài s n, qu n l v n ph n ánh hi u qu
t ng ho t đ ng c a doanh nghi p thì ch s v kh n ng sinh l i ph n ánh t ng h p
nh t hi u qu s n xu t kinh doanh và qu n l c a doanh nghi p.
T su t sinh l i trên doanh thu (ROS)
T su t sinh l i trên
=
doanh thu

L i nhu n ròng
Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t trong m t đ ng doanh thu thu n c a doanh nghi p thì có
bao nhiêu đ ng là l i nhu n ròng.Khi phân tích t su t này c n xem xét đ n đ c đi m
kinh doanh c a ngành, k kinh doanh c a doanh nghi p và chi phí nh h
t i l i nhu n c a doanh nghi p.

ng ra sao

Không ph i lúc nào t su t này t ng c ng ph n ánh doanh nghi p đang kinh
doanh t t và gi m thì ph n ánh doanh nghi p đang kinh doanh kèm hi u qu mà vi c
xem xét t ng gi m t su t sinh l i trên doanh thu là t t hay x u c ng ph thu c vào lý
do c a vi c t ng gi m đó.
T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA)
T su t sinh l i trên
t ng tài s n

=

L i nhu n ròng
T ng tài s n

Ch tiêu này ph n ánh hi u qu s d ng tài s n doanh nghi p, th hi n trình đ
qu n lý và s d ng tài s n. Ch tiêu này cho bi t bình quân m t đ n v tài s n s d ng
trong quá trình kinh doanh t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. Tr s c a ch
tiêu càng cao, hi u qu s d ng tài s n càng l n và ng c l i.

17


T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)
T su t sinh l i trên
v n ch s h u

=

L i nhu n ròng
V n ch s h u

ây là ch s đ c các nhà đ u t , c đông c a doanh nghi p quan tâm nh t vì
nó ph n ánh nh ng gì mà h s đ c h ng. Ch s này cho bi t m t đ ng v n ch s
h u b ra đ đ u t thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. K t qu tính toán t
su t này càng l n ch ng t hi u qu s d ng v n t có càng cao. Ta th ng dùng chi
phí c h i c a vi c cho vay trên th tr ng ti n t (trái phi u kho b c, ti n g i ti t ki m
…) làm m c so sánh v i ch s trên đ xác đ nh hi u qu v n t có. M t doanh nghi p
ph i có t s này cao h n lưi su t ti t ki m thì m i đ c coi là đ t hi u qu . Tuy nhiên

t s này s không ph n ánh đúng th c ch t doanh nghi p n u doanh nghi p ho t đ ng
b ng v n vay là ch y u hay v n ch s h u quá th p.
1.2.5.5. Ph

ng pháp Dupont

ây là ph

ng pháp truy n th ng và đ

chính, th c hi n d a trên

c s d ng ph bi n trong phân tích tài

ngh a và chu n m c các t l c a ch tiêu tài chính.

n ch t c a ph ng pháp Dupont là tách m t t s t ng h p ph n ánh s c sinh
l i c a doanh nghi p nh thu nh p trên tài s n ROA, thu nh p sau thu trên v n ch s
h u ROE thành tích s c a chu i các t s có m i quan h nhân qu v i nhau. i u đó
cho phép phân tích nh h ng c a các t s đó đ i v i t s t ng h p.
Ph ng pháp phân tích Dupont là phân tích t ng h p tình hình tài chính c a
doanh nghi p. Thông qua quan h c a m t s ch tiêu ch y u đ ph n ánh thành tích
tài chính c a doanh nghi p m t cách tr c quan, rõ ràng. Thông qua vi c s d ng
ph ng pháp phân tích Dupont đ phân tích t trên xu ng không nh ng có th tìm
hi u đ c tình tr ng chung c a tài chính doanh nghi p, c ng các quan h c c u gi a
các ch tiêu đánh giá tài chính, làm rõ các nhân t nh h ng làm bi n đ ng t ng gi m
c a các ch tiêu tài chính ch y u, c ng các v n đ còn t n t i mà còn có th giúp các
nhà qu n l doanh nghi p làm u hoá c c u kinh doanh và c c u ho t đ ng tài
chính, t o c s cho vi c nâng cao hi u qu tài chính doanh nghi p.
PhơnătíchăDupontăđ iăv iăROAă

Mô hình Dupont th

ng đ

c v n d ng trong phân tích ch tiêu ROA, có d ng:

L i nhu n sau thu
ROA

=

Tài s n bình quân

L i nhu n sau thu
=

Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
x

Tài s n bình quân

Mô hình phân tích trên cho th y, có hai y u t nh h ng đ n t su t sinh l i trên
t ng tài s n, đó là t su t sinh l i trên doanh thu (ROS) và hi u su t s d ng t ng tài
18

Thang Long University Library

s n. V y nên nhà qu n tr doanh nghi p c n ph i nghiên c u và xem xét có nh ng bi n
pháp gì cho vi c nâng cao không ng ng kh n ng sinh l i c a doanh thu và s v n
đ ng c a tài s n đ nâng cao kh n ng sinh l i c a m t đ ng tài s n mà doanh nghi p
đang s d ng.
PhơnătíchăDupontăđ iăv iăROEă
Ngoài ra mô hình Dupont còn đ
d ng:
L i nhu n sau thu
ROE

c áp d ng trong phân tích ch tiêu ROE, có

L i nhu n sau thu

=

=
VCSH

Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
x

Tài s n bình quân

Tài s n bình quân

x
VCSH

T hai mô hình trên có th th y r ng hi u su t s d ng t ng tài s n càng cao, s c
s n xu t c a doanh nghi p càng l n.

ng t i m c đích làm t ng t su t sinh l i c a

tài s n đ ng ngh a v i vi c c n nâng cao hi u su t s d ng t ng tài s n, m t m t t ng
đ c quy mô v doanh thu thu n, m t khác ph i s d ng ti t ki m và h p l v c c u
c a tài s n. Doanh nghi p c n khai thác t i đa công su t các tài s n đư đ u t , gi m b t
hàng t n kho và chi phí s n xu t d dang.
1.3.
h

Cácăy uăt ă nhăh

ngăđ năcôngătácăphơnătíchăBCTCăt iădoanhănghi p

Phân tích tài chính có ngh a quan tr ng v i nhi u đ i t ng khác nhau, nh
ng đ n các quy t đ nh đ u t , tài tr . Tuy nhiên, phân tích tài chính ch th c s

phát huy tác d ng khi nó ph n ánh m t cách trung th c tình tr ng tài chính doanh
nghi p, v th c a doanh nghi p so v i các doanh nghi p khác trong ngành. Mu n v y,
thông tin s d ng trong phân tích ph i chính xác, có đ tin c y cao, cán b phân tích
có trình đ chuyên môn gi i. Ngoài ra, s t n t i c a h th ng ch tiêu trung bình
ngành c ng là m t trong nh ng nhân t nh h ng đ n ch t l ng phân tích tài chính.
Ch tăl

ngăthôngătinăs ăd ng

ây là y u t quan tr ng hàng đ u quy t đ nh ch t l ng phân tích tài chính, b i

m t khi thông tin s d ng không chính xác, không ph h p thì k t qu mà phân tích tài
chính đem l i ch là hình th c, không có ngh a gì. Vì v y, có th nói thông tin s
d ng trong phân tích tài chính là n n t ng c a phân tích tài chính.
T nh ng thông tin bên trong tr c ti p ph n ánh tài chính doanh nghi p đ n
nh ng thông tin bên ngoài liên quan đ n môi tr
ng

i phân tích có th th y đ

t i và d đoán xu h

ng ho t đ ng c a doanh nghi p,

c tình hình tài chính doanh nghi p trong quá kh , hi n

ng phát tri n trong t

ng lai.

Tình hình n n kinh t trong và ngoài n c không ng ng bi n đ ng, tác đ ng
hàng ngày đ n đi u ki n kinh doanh c a doanh nghi p.
n n a, ti n l i có giá tr theo
th i gian, m t đ ng ti n hôm nay có giá tr khác m t đ ng ti n trong t
19

ng lai. Do đó,


tính k p th i, giá tr d đoán là đ c đi m c n thi t làm nên s ph h p c a thông tin.
Thi u đi s ph h p và chính xác, thông tin không còn đ tin c y và đi u này t t y u

nh h

ng đ n ch t l

ng phân tích tài chính doanh nghi p.

Trìnhăđ ăcánăb ăphơnătích
Có đ

c thông tin ph h p và chính xác nh ng t p h p và x l thông tin đó nh

th nào đ đ a l i k t qu phân tích tài chính có ch t l ng cao l i là đi u không đ n
gi n. Nó ph thu c r t nhi u vào trình đ c a cán b th c hi n phân tích. T các thông
tin thu th p đ c, các cán b phân tích ph i tính toán các ch tiêu, thi t l p các b ng
bi u. Tuy nhiên, đó ch là nh ng con s và n u chúng đ ng riêng l thì t chúng s
không nói lên đi u gì. Nhi m v c a ng i phân tích là ph i g n k t, t o l p m i liên
h gi a các ch tiêu, k t h p v i các thông tin v đi u ki n, hoàn c nh c th c a
doanh nghi p đ l gi i tình hình tài chính c a doanh nghi p, xác đ nh th m nh, đi m
y u c ng nh nguyên nhân d n đ n đi m y u trên. ay nói cách khác, cán b phân
tích là ng i làm cho các con s “bi t nói”. Chính t m quan tr ng và s ph c t p c a
phân tích tài chính đòi h i cán b phân tích ph i có trình đ chuyên môn cao.
H ăth ngăcácăch ătiêuătrungăbìnhăngƠnh
Phân tích tài chính s tr nên đ y đ và có ngh a h n n u có s t n t i c a h
th ng ch tiêu trung bình ngành. ây là c s tham chi u quan tr ng khi ti n hành
phân tích. Ng i ta ch có th nói các t l tài chính c a m t doanh nghi p là cao hay
th p, t t hay x u khi đem so sánh v i các t l t ng ng c a doanh nghi p khác có
đ c đi m và đi u ki n s n xu t kinh doanh t ng t mà đ i di n đây là ch tiêu trung
bình ngành. Thông qua đ i chi u v i h th ng ch tiêu trung bình ngành, nhà qu n l
tài chính bi t đ c v th c a doanh nghi p mình t đó đánh giá đ c th c tr ng tài
chính doanh nghi p c ng nh hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p mình.

K TăLU NăCH

NGă1

Ch ng 1 đư trình bày khái quát nh ng lí thuy t c b n v ho t đ ng phân tích
báo cáo tài chính doanh nghi p, đ a ra m t s ph ng pháp và n i dung ho t đ ng
phân tích báo cáotài chính doanh nghi p.
N i dung ch ng 1 là c s đ th c hi n ho t đ ng phân tích h th ng báo cáo
tài chính c a Công ty trách nhi m h u h n oàng Mai trong ch ng 2. Trên th c t ,
th c tr ng ho t đ ng phân tích báo cáo c a công ty ra sao, tình hình tài s n – ngu n
v n, doanh thu – l i nhu n c ng nh các ch tiêu tài chính nh th nào Ch ng 2 s
phân tích th c tr ng ho t đ ng phân tích báo cáo tài chính c a Công ty trách nhi m
h u h n oàng Mai đ làm sáng t nh ng v n đ này.

20

Thang Long University Library


21


CH

NGă2. TH CăTR NGăHO Tă NG PHỂNăTệCHăBCTCăT IăCÔNG
TY TRÁCHăNHI MăH UăH NăS NăXU TăTH
NGăM IăVÀ
D CHăV ăHOÀNG MAI

2.1. Kháiăquátăchungăv ăCông ty tráchănhi măh uăh năs năxu tăth

d chăv ăHoƠng Mai
2.1.1. Gi i thi u v Công ty trách nhi m h u h n s n xu t, th
Hoàng Mai

ngăm iăvƠă

ng m i và ế ch v

2.1.1.1. Gi i thi u chung v Công ty
 Tên công ty : Công ty trách nhi m h u h n s n xu t, th
Hoàng Mai


a ch : 64/5 Tr

ng Chinh, ph



E-mail :



i n tho i : 04.35400979

ng Ph



Hotline : 35400980



Fax : 0436415823



Website :



Mư s thu : 01369275

ng m i và d ch v

ng Li t, qu n Thanh Xuân, à N i

2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty
Công ty TNHH Hoàng Mai đ c thành l p và đi vào ho t đ ng t tháng 9/2001.
Là Công ty ho t đ ng trong các l nh v c s n xu t, gia công, nh p kh u kinh doanh
thi t b , đ d ng h c t p, đ ch i tr em.
Là m t doanh nghi p tr song oàng Mai đư nhanh chóng kh ng đ nh đ c tên
tu i và ch đ ng trên th tr ng b ng hàng lo t các th ng hi u c a các dòng s n
ph m c ng nh ch t l ng d ch v . Nhi u khách hàng bi t đ n do s n đ nh, uy tín
trong đ m b o ch t l ng hàng hoá và d ch v , s chu đáo và nhi t tình c a đ i ng
nhân viên.V i s l l c không ng ng, oàng Mai đư đ c T ng c c tiêu chu n đo
l ng ch t l ng - Trung tâm ch ng nh n phù h p (QUACERT) đánh giá, ch ng nh n
th ng qu n l ch t l ng đ t tiêu chu n ISO 9001:2008.
Song song v i s nghi p phát tri n Công ty c ng có r t nhi u đóng góp cho xư
h i. Công ty là thành viên c a Qu

o tr Tr em Vi t Nam. Công ty đư trao t ng
nhi u sân ch i cho tr em v ng sâu v ng xa nh : i n iên, Lai Châu,Tây Nguyên,
S n La... h tr ch ng trình m c Delta Ngh An và các t nh mi n Trung, ch
trình ph u thu t n c i và ánh sáng Tr th .

22

Thang Long University Library

ng


V i tiêu chí: ắch tăl

ngăt tănh t,ăgiáăc ăh pălỦănh t,ăphongăcáchăph căv ă vƠă

d chăv ăchuyênănghi p”, Công ty TNHH Hoàng Mai luôn cam k t mang đ n cho khách
hàng các d ch v tr n gói, t thi t k , t v n, l p đ t cho t i b o hành b o trì sau bán
hàng.
2.1.1.3. Ngành ngh , l nh v c kinh doanh c a Công ty
Công ty TN
oàng Mai là m t trong nh ng công ty th ng m i uy tín chuyên
phân ph i thi t b d y và h c cho tr ng h c t t c các môn, cung c p đ ch i tr
em, c th chuyên nh p kh u và phân ph i:





àn Gh

c Sinh, Tr

Thi t

ng

c

c T p M m Non, Ti u

c

Ch i
Thi t

Tr

ng

c - S n Xu t và Kinh Doanh

2.1.2. C c u t ch c c a Công ty trách nhi m h u h n s n xu t th

ng m i và

ế ch v Hoàng Mai
2.1.2.1. S đ c c u t ch c c a Công ty
S đ 2.1. C c u t ch c c a Công ty TNHH Hoàng Mai

(Ngu n: Phòng Hành chính – Nhân s )

23


2.1.2.2. Ch c n ng, nhi m v t i m i phòng ban
Giámăđ c:
Là ng i đ i di n pháp l c a công ty, có quy n hành cao nh t toàn quy n quy t
đ nh m i v n đ c a công ty. Giám đ c đi u hành ho t đ ng c a công ty và ch u trách
nhi m tr c pháp lu t v vi c th c hi n quy n và ngh a v đ c giao.
Giám đ c quy t đ nh vi c xây d ng chi n l c phát tri n, ph ng án kinh doanh
và ch u trách nhi m v k t qu s n xu t kinh doanh c ng nh đ m b o th c hi n ngh a
v đ i v i Nhà n

c.

Phóăgiámăđ c:
Là ng

i giúp giám đ c đi u hành m t s l nh v c c a công ty theo s phân công

c a Giám đ c công ty, ch u trách nhi m tr
công vi c đ c phân công ho c y quy n.

c giám đ c, tr

c pháp lu t v nh ng

Phòng kinh doanh:
Là b ph n tham m u, giúp vi c cho an giám đ c v công tác bán và ti p th

các s n ph m, d ch v c a công ty.
Phòng kinh doanh có các nhi m v nh sau: Nghiên c u th tr ng, nhu c u c ng
nh th hi u c a khách hàng t đó xây d ng k ho ch kinh doanh; K h p đ ng và
th c hi n các giao d ch buôn bán v i khách hàng;

i di n cho công ty làm vi c v i

khách hàng, các nhà cung c p đ u vào v chi ti t các đi u kho n trong h p đ ng, t đó
k t h p v i “phòng K ho ch – qu n l kho” đ lên ph ng án nh p hàng, l u kho và
giao hàng cho khách.
Phòng Tài chính ậ k ătoán:
Là phòng ban có ch c n ng tham m u và giúp vi c cho an giám đ c trong vi c
t ch c công tác k toán, tài chính.
Các ho t đ ng t i đây bao g m: Giám sát m i ho t đ ng kinh doanh d

i hình

thái ti n t , h ch toán các kho n chi phí đ xác đ nh k t qu kinh doanh; T ch c, theo
dõi ch t ch chính xác tài s n và ngu n v n c a công ty; Theo dõi công n và th ng
xuyên đôn đ c đ thanh toán công n ; Cung c p thông tin k p th i và chính xác v s n
xu t, kinh doanh cho an giám đ c.
ên c nh đó, phòng Tài chính – k toán c ng ph i th c hi n các nghi p v k
toán khác nh : Thanh toán các chi phí ho t đ ng, chi phí ph c v s n xu t kinh doanh
và chi phí đ u t các d án quy đ nh; Quy t toán các h p đ ng kinh t ; Th c hi n và
theo dõi công tác ti n l ng, ti n th ng và các kho n thu nh p, chi tr theo ch đ
đ i v i công nhân viên trong công ty; o qu n và l u tr các tài li u k toán, tài
chính, ch ng t có giá c a công ty
24

Thang Long University Library

Phòng Hành chính ậ nhơnăs :ă
Là b ph n th c hi n các công tác t ch c, nhân s , hành chính, pháp ch , truy n
thông và quan h công chúng c a công ty
Phòng này th c hi n các nhi m v t ng h v hành chính, v n th , ti p nh n và
l u tr v n b n, tham m u cho G x l các v n b n hành chính nhanh chóng, k p
th i; C p phát v n phòng ph m cho các phòng ban trong công ty; Qu n l con d u,
ch kí theo quy đ nh; C p gi y công tác, gi y gi i thi u, sao l u các v n b n c a c p
trên theo quy đ nh c a an giám đ c.
Ngoài ra, phòng Hành chính – nhân s còn ch u trách nhi m t ch c, tuy n d ng
nhân viên theo nhu c u c a công ty tuân theo quy đ nh pháp lu t; Ti n hành ki m tra,
nh n xét và đánh giá n ng l c cán b nhân viên đ nh kì th ng xuyên t đó đ xu t
ki n chính xác, k p th i, khách quan trong vi c qu n l s d ng, khen th ng, k lu t
nhân viên công ty.
PhòngăK ăho chăậ qu nălỦăkho:ă
Ch u trách nhi m t ng h p và nghiên c u h s , các đi u kho n trong m i h p
đ ng đ tham m u cho giám đ c v k ho ch xu t, nh p hàng hóa, l u kho; Xây d ng,
phân b ngu n v n đ u t cho các k ho ch kinh doanh; Qu n l các s n ph m, xu t
nh p s n ph m qua b t c ngu n nào đ u ph i l p hóa đ n ch ng t có đ ch k ghi
trên hóa đ n.
ên c nh đó, phòng K ho ch – qu n l kho còn có nhi m v k t h p v i phòng
kinh doanh ti n hành g p g và đàm phán v i khách hàng v k ho ch giao hàng c ng
nh th i gian, s l

ng và ph

ng ti n v n t i hàng hóa.

Th că tr ngă côngă tácă phơnă tíchă BCTCă t iă Công ty tráchă nhi mă h uă h nă

s năxu tăth ngăm iăvƠăd chăv ăHoƠngăMai

2.2.

2.2.1. Gi i thi u chung v công tác phân tích BCTC c a Công ty trách nhi m h u
h n s n xu t th ng m i và ế ch v Hoàng Mai
2.2.1.1. Quy trình phân tích c a Công ty
B

c 1: Xây d ng k ho ch phân tích

T i Công ty TN
oàng Mai, b c đ u tiên c a ho t đ ng phân tích BCTC là
vi c ph i c th hóa m c tiêu phân tích m t cách rõ ràng và đ a ra m t h th ng các
câu h i then ch t c n ph i gi i đáp đ đ t đ c m c tiêu này: N i dung, ph m vi, th i
gian và ng i th c hi n ho t đ ng phân tích BCTC. C n phân công rõ nhi m v c ng
nh trách nhi m c a các bên liên quan trong quá trình phân tích nh m đánh giá đúng
th c tr ng, tìm ra nguyên nhân, phát hi n ti m n ng và đ ra các gi i pháp cho ho t
đ ng kinh doanh c a công ty.
25