Hoàn thiện công tác tuyển dụng nhân sự tại công ty cổ phần viglacera vân hải

CH
NGă1.
C ăS LụăLU N V CỌNGăTÁCăTUY N D NG
NHỂNăS TRONG DOANH NGHI P
1.1. Cácăkháiăni măvƠăvaiătròăc a tuy n d ngănhơnăs trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m nhân s
Ngu n nhân l c (hay nhân s ) là khái ni m đ

c đ c p đ n đ u tiên trong t t c

các l nh v c v kinh t , giáo d c, nông nghi p, công nghi p… Hi n nay, có r t nhi u
các đ nh ngh a v khái ni m này nh :
Theo thu t ng trong l nh v c lao đ ng c a B Lao đ ng Th

ng binh và Xư h i:

“Ngu n nhân l c hay nhân s là ti m n ng v lao đ ng trong m t th i k xác đ nh c a
m t qu c gia, suy r ng ra có th đ c xác đ nh trên m t đ a ph ng, m t ngành hay
m t vùng. ây là ngu n nhân l c quan tr ng nh t đ phát tri n kinh t xã h i.”
Theo Liên h p qu c, “Ngu n nhân l c là trình đ lành ngh , ki n th c và n ng
l c có th c t cùng v i nh ng n ng l c t n t i d i d ng ti m n ng c a con ng i.”
Quan ni m này ti p c n theo h ng thiên v ch t l ng ngu n nhân l c, đánh giá cao
v ti m n ng con ng i và cho đó là n ng l c kh n ng đ t đó có nh ng c ch thích
h p trong qu n lý và s d ng.
Còn theo PGS. TS Nguy n Ng c Quân, tr ng i h c Kinh T Qu c Dân: “B t
c t ch c nào c ng đ c t o thành b i các thành viên là con ng i hay ngu n nhân
l c c a nó. Do đó, có th nói ngu n nhân l c c a m t t ch c bao g m t t c nh ng
ng i lao đ ng làm vi c trong t ch c đó, còn nhân l c đ c hi u là ngu n l c c a
m i con ng

i mà ngu n l c này g m có th l c và trí l c”

T nh ng khái ni m trên, có th rút ra đ

c khái ni m t ng quát v nhân s :

Nhân s hay nhân l c, là bao g m t t c các ti m n ng c a con ng

i trong m t

t ch c hay m t xư h i (k c nh ng thành viên trong ban lưnh đ o doanh nghi p), t c
là t t c các thành viên trong doanh nghi p s d ng s c l c, ki n th c, kh n ng, hành
vi ng x và giá tr đ o đ c đ thành l p, duy trì và phát tri n doanh nghi p
1.1.2. Khái ni m v tuy n d ng nhân s
1.1.2.1. Khái ni m v tuy n d ng
Tuy n d ng nhân s là quá trình tìm ki m, sàng l c và l a ch n nh ng cá nhân
có đ n ng l c đáp ng đ c nhu c u c a m t công vi c trong m t t ch c, đ ng th i
giúp b sung l c l ng lao đ ng c n thi t nh m hoàn thành m c tiêu c a t ch c. Nói
cách khác, tuy n d ng là quá trình cung c p m t y u t đ u vào và đ c bi t cho t
1


ch c, doanh nghi p, chính là y u t con ng

i. Công tác tuy n d ng có nh ng vai trò

quan tr ng và r t c n thi t đ t ch c th c hi n đ

c m c tiêu đư đ ra.

Tuy n d ng nhân s bao g m ba n i dung chính:

 Tuy n m nhân s
 Tuy n ch n nhân s


nh h

ng nhân viên m i

1.1.2.2. Tuy n m nhân s
Tuy n m là quá trình thu hút nh ng ng
đ ng xư h i và l c l

i xin vi c có trình đ t l c l

ng lao

ng lao đ ng bên trong t ch c. M i t ch c ph i có đ y đ kh

n ng đ thu hút đ s l ng và ch t l ng lao đ ng đ nh m đ t đ c các m c tiêu
c a mình. Công tác tuy n m s nh h ng r t l n đ n hi u qu c a tuy n ch n ti p
theo. Trong th c t , s t n t i nh ng ng i lao đ ng có trình đ cao ho c phù h p v i
v trí tuy n d ng, nh ng h l i không bi t đ n các thông báo tuy n m , ho c h không
có c h i n p đ n xin vi c. Ch t l ng c a quá trình l a ch n s không đ t nh các
yêu c u mong mu n n u nh s l ng ng i n p đ n xin vi c b ng ho c ít h n s nhu
c u c n tuy n ch n. Công tác tuy n m có nh h ng l n đ n ch t l ng ngu n nhân
l c trong t ch c c ng nh các ch c n ng khác c a qu n tr nhân l c nh đào t o và
phát tri n ngu n nhân l c, thù lao lao đ ng, tình hình th c hi n công vi c…
1.1.2.3. Tuy n ch n nhân s
Tuy n ch n là quá trình đánh giá các ng viên theo nhi u khía c nh khác nhau
d a vào các yêu c u c a công vi c, đ tìm đ c nh ng ng i phù h p v i các yêu c u

đ t ra trong s nh ng ng i đư thu hút đ c trong quá trình tuy n m . C s c a tuy n
ch n là các yêu c u c a công vi c đư đ c đ ra theo b n mô t công vi c và b n yêu
c u đ i v i ng i th c hi n công vi c. Công tác tuy n ch n là khâu quan tr ng nh m
giúp các nhà qu n tr nhân l c đ a ra đ c các quy t đ nh tuy n d ng m t cách đúng
đ n nh t, quy t đ nh tuy n ch n có ý ngh a r t quan tr ng đ i v i chi n l c kinh
doanh c a t ch c. Tuy n ch n là m t quy trình v i nhi u b

c th c hi n, m i b

c

đ c xem là m t hàng rào ch n đ sàng l c lo i b nh ng ng viên không đ các đi u
ki n đi ti p vào các b c sau. Khi thi t k s b c và n i dung c a t ng b c, nhà
qu n tr c n ph i thi t k sao cho thu đ c các thông tin đ c tr ng nh t và đáng tin
c y, đ t đó làm c n c ra quy t đ nh cho vi c tuy n d ng hay không tuy n d ng các
ng viên đó.

2

Thang Long University Library


1.1.2.4.

nh h
nh h

ng nhân viên m i
ng nhân viên m i là công tác cu i dùng trong tuy n d ng c a nhà qu n

tr , lưnh đ o, nh m giúp nh ng ng viên đư đ c nh n vào v trí tuy n d ng c a t
ch c b t đ u làm quen v i môi tr ng, công vi c đ c giao, đ ng th i t o đ ng l c và
tinh th n làm vi c cho nhân viên ngay t nh ng ngày đ u tiên. nh h ng nhân viên
m iđ
d ng.

c coi là m t quá trình và có ph n quan tr ng không kém trong công tác tuy n

1.1.3. Vai trò c a tuy n d ng nhân s
Công tác tuy n d ng là m t ho t đ ng c a qu n tr nhân l c, có ý ngh a vô cùng
to l n đ i v i ch t l

ng và s l

ng ng

i lao đ ng c a m t doanh nghi p hay m t t

ch c. Trong s c nh tranh gay g t hi n nay, công tác tuy n d ng s đ m b o tính c nh
tranh c a doanh nghi p trên th tr ng
1.1.3.1.

i v i doanh nghi p

Th nh t, tuy n d ng nhân s giúp b sung ngu n nhân l c phù h p v i yêu c u
c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Ho t đ ng tuy n d ng đ c th c hi n t t thì trong
t ng lai t ch c s có m t đ i ng lao đ ng có chuyên môn cao, đáp ng đ
c u công vi c, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a t ch c.

c yêu

Th hai, tuy n d ng t t s giúp doanh nghi p có đ i ng nhân viên v i ch t
l ng cao, t o ra m t ngu n l c bên trong cho doanh nghi p, t o nên l i th c nh tranh
so v i các t ch c khác trong cùng l nh v c, ngành ngh .
Th ba, tuy n d ng đ c nh ng ng viên phù h p s giúp t ch c tránh đ c
nh ng thi t h i và r i ro trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh không m t chi phí
cho đào t o l i, tuy n d ng l i, tránh đ c nh ng r i ro hay tai n n lao đ ng trong quá
trình th c hi n công vi c…
Cu i cùng, tuy n d ng t o ti n đ cho công tác b trí s d ng lao đ ng, đánh giá
th c hi n công vi c, đào t o và phát tri n ngu n nhân l c, quan h lao đ ng.

ng th i

giúp doanh nghi p hoàn thành t t k ho ch kinh doanh đư đ ra.
Nh v y, có th k t lu n, công tác tuy n d ng nhân s có t m quan tr ng r t cao
đ i v i doanh nghi p, là m t công tác không th thi u đ i v i ngu n nhân l c c a
doanh nghi p nói riêng, đ i v i m c tiêu, k ho ch kinh doanh nói chung.
1.1.3.2.

i v i ng

i lao đ ng

Th nh t, công tác tuy n d ng giúp cho ng i lao đ ng có đ c vi c làm và t o
thu nh p giúp nuôi s ng b n thân và gia đình. N u công tác tuy n d ng đ c th c hi n
3


t t thì nh ng ng

i lao đ ng có c h i đ

h p v i kh n ng, trình đ , s tr

c vào làm vi c

nh ng v trí công vi c phù

ng và tính cách c a mình.

Th hai, công tác tuy n d ng t t s góp ph n t o ra s tho mưn trong lao đ ng,
t o đ ng l c làm vi c cho ng i lao đ ng và nâng cao n ng su t lao đ ng. T đó,
ng i lao đ ng có th hoàn thành t t công vi c đ c giao, đ m b o đ c m i ho t
đ ng di n ra đ u h

ng đ n m c tiêu cu i cùng c a doanh nghi p

Nh v y, có th nói tuy n d ng là d u hi u đ u tiên cho s thành công qu n tr
nhân l c c ng nh vi c th c hi n m c tiêu c a t ch c.
1.1.3.3.

i v i xư h i

Th nh t, công tác tuy n d ng nhân s c a các doanh nghi p, các t ch c có vai
trò c c k quan tr ng trong vi c gi i quy t đ c bài toán v v n đ vi c làm, v n đ
th t nghi p hi n nay c a xư h i. Tuy n d ng t t giúp xư h i gia t ng s l ng lao đ ng
có vi c làm, kìm hưm và gi m thi u t l th t nghi p đang ngày m t t ng cao.
Th hai, tuy n d ng c ng là đ u ra c a đào t o ngu n nhân l c, giúp xư h i s
d ng hi u qu , h p lý t i đa ngu n nhân l c đ c cung c p. Ngoài ra, tuy n d ng
nhân s h ng ng i lao đ ng đ n nh ng hành vi t t đ p, s d ng s c lao đ ng c a

b n thân đ làm ra c a c i, gi m b t đi nh ng t n n xư h i đang tràn lan.
Tóm l i, công tác tuy n d ng nhân s luôn có m t vai trò quan tr ng không ch
đ i v i doanh nghi p, đ i v i ng i lao đ ng mà còn c v i xư h i. Các nhà qu n tr
c n coi công tác tuy n d ng nh m t n n t ng và n n t ng đó c n có s v ng ch c cao
đ nh ng b c ti p theo trong quá trình th c hi n m c tiêu c a t ch c đ
b t k quy mô t ch c l n hay nh .

4

Thang Long University Library

c đ m b o,


1.2. M i quan h gi aăcôngătácătuy n d ngănhơnăs v iăcácăho tăđ ng, ch căn ngă
c a qu n tr ngu nănhơnăl c
S ăđ 1.1. Tuy n d ng v i ch căn ngăkhácăc a qu n tr ngu nănhơnăl c
Nhi u ng

i tham gia tuy n m cho phép ng i s d ng lao
đ ng có kh n ng l a ch n nhi u h n

T l s ng i đ c ch p nh n nh h ng đ n
s ng i c n thi t ph i tuy n m
Nh ng ng

ch n
ánh
giá tình
hình

i xin vi c trình đ cao thì

th c hi n công vi c t t h n

th c

Các v n đ t n t i v th c hi n công vi c có th cho th y s

hi n
công

c n thi t thu hút nh ng ng

i lao đ ng có trình đ cao h n

Cung v lao đ ng s

ng đ n m c l

nh h

ng và ng

M cl

Thù lao

ng cao h n t o đi u ki n d dàng cho vi c thu hút
ng

Ng

vi c

i có

trình đ cao s mong đ i các m c thù lao cao h n

TUY N M

Tuy n

i có trình đ cao

i lao đ ng có tay ngh gi i đòi h i ít ph i đào t o h n
ng i không có tay ngh

ào t o
phát
tri n

Tuy n m đ c đ n gi n hóa n u nhân viên m i có th
đ c đào t o phù h p v i th i gian và kinh phí h n
Nh ng ng i lao đ ng đ c b trí vào nh ng v trí thích
h p có t l công vi c thay đ i ít h n, s th a mưn cao h n
Hình nh c a công ty nh h

ng đ n quy t đ nh

n p đ n tuy n vào m t v trí

Các
m i
quan h
lao
đ ng

(Ngu n: Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c, PGS. TS Nguy n Ng c Quân – ThS.
Nguy n Vân i m, nxb

i h c Kinh T Qu c Dân, n m 2011)

Công tác tuy n d ng có m t vai trò quan tr ng v i doanh nghi p, ng i lao
đ ng, xư h i, và đ ng th i nó c ng có m t t m nh h ng không nh đ n các ho t
5


đ ng, các ch c n ng, ho t đ ng c a qu n tr ngu n nhân l c nói riêng, c a toàn b
doanh nghi p nói chung. D
h

i đây là các m i quan h rõ ràng và có m c đ

nh

ng l n , bao g m:

1.2.1. M i quan h gi a tuy n d ng nhân s v i b trí s d ng lao đ ng
i v i m t doanh nghi p, vi c b trí s d ng lao đ ng hoàn toàn có th

nh

h ng đ n công tác tuy n d ng, và ng c l i. M i khi nhà qu n tr đ a ra nh ng chính
sách v nhân l c, b trí và s d ng lao đ ng, s n y sinh các v n đ v s phù h p,
tính n ng su t c a các cá nhân. N u s b trí đó là h p lý, công vi c s đ c th c hi n
trôi ch y, đ t n ng su t c ng nh hoàn thành đ c m c tiêu c a t ch c. i u này th
hi n r ng, ngay t b c đ u tiên là tuy n d ng, nhà tuy n d ng đư tìm đ c các ng
viên phù h p v i các v trí công vi c. Vi c tuy n d ng đ c nh ng cá nhân đáp ng
đ c yêu c u công vi c s ti t ki m cho nhà qu n tr th i gian và chi phí trong vi c
suy ngh v chính sách nhân s , b trí công vi c, s d ng lao đ ng, h n th n a, là
phát huy đ
ch a đ t đ

c h t kh n ng c a nhân viên. N u nh công tác b trí s d ng lao đ ng
c hi u qu nh mong mu n, nhà qu n tr c n xem l i chính sách nhân s

c a mình, và c n thi t h n là đánh giá l i quá trình tuy n d ng c a mình, phát hi n
nh ng sai sót và kh c ph c s m nh t có th , nh m phòng tránh nh ng thi t h i không
đáng có.
1.2.2. M i quan h gi a tuy n d ng nhân s
ngu n nhân l c

v i công tác đào t o và phát tri n

M i t ch c, m i doanh nghi p sau khi tuy n d ng đ u có ch ng trình hay
chính sách đào t o nhân viên c a mình, đ giúp h có th phát huy t i đa n ng l c b n
thân góp ph n vào vi c nâng cao n ng su t lao đ ng c a doanh nghi p. Nh ng nhân
viên ch a có tay ngh , trình đ cao, ch a tr i qua vi c h c t p và đ c gi ng d y s
đ c cung c p nh ng khóa h c, nh ng ch ng trình đào t o c a doanh nghi p. Bên

c nh đó, nh ng nhân viên đư có trình đ nh t đ nh, s đ c đào t o chuyên môn h n
n a đ nâng cao n ng l c b n thân lên m c đ cao nh t. Tuy nhiên, so sánh hai tr ng
h p trên, vi c đào t o nh ng nhân viên ch a có tay ngh cao th hi n s t n kém kinh
phí và th i gian h n nhi u so v i nh ng ng i đư có trình đ t ng đ i. Chính vì v y,
ngay t công tác tuy n d ng, t ch c đư ph i đánh giá chính xác trình đ chuyên môn,
tay ngh c a ng i lao đ ng.
làm đ c đi u đó thì t ch c ph i có nh ng b n tiêu
chu n th c hi n công vi c và b n yêu c u công vi c phù h p, có tính chuyên môn,
sàng l c cao.
Nói cách khác, công tác tuy n d ng t t, s gi m thi u chi phi đào t o cho t
ch c, giúp t ch c có nhi u th i gian h n trong vi c phát tri n ngu n nhân l c c a
6

Thang Long University Library


mình. Ng

i lao đ ng khi m i vào t ch c thì đ u c n có th i gian đ làm quen v i

dây chuy n s n xu t, k thu t công ngh c a t ch c.

i v i nh ng ng

i có tay

ngh cao, lâu n m, vi c đ nh h ng cho h không t n quá nhi u th i gian và kinh phí,
c ng nh chi phí đào t o. Ng i lao đ ng m i đáp ng đ c ngay các yêu c u công
vi c mà không ph i ti n hành đào t o thêm là minh ch ng cho vi c t ch c đư th c
hi n công tác tuy n d ng c c k thành công và có hi u qu .

1.2.3. M i quan h gi a tuy n d ng nhân s v i các quan h lao đ ng
Sau khi th c hi n xong công tác tuy n d ng lao đ ng, t ch c và ng i lao đ ng
s th c hi n ký k t h p đ ng lao đ ng và th a c lao đ ng t p th . Tuy n d ng
nh ng ng i lao đ ng đáp ng đ c đ y đ các yêu c u c a công vi c thì vi c th c
hi n h p đ ng lao đ ng s r t thu n l i. M t trong nh ng thi t h i c a t ch c v nhân
l c chính là vi c ng i lao đ ng đ n ph ng ch m d t h p đ ng b i nh ng lý do nh
không đáp ng đ c các yêu c u công vi c, làm nh ng công vi c không đúng nh h p
đ ng đư ký…
Ng

i lao đ ng đ

c tuy n d ng n u th c hi n h p đ ng đư ký v i s nh t trí

cao thì k t qu th c hi n h p đ ng s t t h n, t đó, nh ng m i quan h lao đ ng t t
đ p s đ c gây d ng gi a ng i lao đ ng và t ch c. D a trên m i quan h t t đ p
đó, ng i lao đ ng s đ c t o đ ng l c, giúp g n bó h n v i công vi c, khích l phát
tri n n ng l c cá nhân. Bên c nh đó, s quan tâm đúng m c c a t ch c s làm cho
ng i lao đ ng trung thành h n và càng vun đ p cho m i quan h lao đ ng t t, nâng
cao đ c danh ti ng, uy tín c a t ch c, t o d ng đ c hình nh đ p, t đó s có
nh ng thu n l i cho các đ t tuy n d ng sau. Vì v y, có th nói, tuy n d ng lao đ ng
có vai trò r t quan tr ng trong vi c hình thành nên nh ng quan h lao đ ng t t đ p và
duy trì lâu dài nh ng quan h đó trong t ch c.
1.2.4. M i quan h gi a tuy n d ng nhân s v i công tác thù lao cho ng

i lao đ ng

Ng i lao đ ng đ n v i doanh nghi p, t ch c là vì nhu c u v m t m c thu
nh p n đ nh. Tình hình cung, c u lao đ ng s nh h ng đ n m c l ng mà t ch c
quy t đ nh tr cho ng

i lao đ ng. Thông th

ng, nh ng ng

i lao đ ng m i đ

c

tuy n d ng s có m t m c l ng th p h n so v i nh ng ng i cùng ch c v nh ng đư
có m t kho ng th i gian làm vi c t i t ch c. Vi c quy t đ nh m c l ng c a ng i
lao đ ng ph thu c vào k t qu tuy n d ng. T ch c s bi t đ c s l ng lao đ ng đư
đ c tuy n, c c u, ch t l ng c a lao đ ng, r i t đó đ a ra nh ng m c l
h p v i nh ng lao đ ng đó.
Là m t ng
mong mu n có đ

i lao đ ng có trình đ t

ng đ i, n u đ

c tuy n d ng, ng

ng phù
i đó s

c m t m c thù lao cao h n so v i nh ng gì t ch c đ a ra. Ng
7

i

lao đ ng luôn có nh ng lý do đ lo l ng v m c thù lao c a mình, đây là m t bài toán
đ i v i t ch c, c n ph i cân nh c h p lý và đ a ra m t m c l

ng t

ng ng đ làm

yên tâm ng i lao đ ng. N u t ch c có nh ng chính sách thu hút nhân tài và tuy n
d ng đ c nh ng nhân tài thì m t ch ng trình thù lao h p lý cho các nhân tài đó là
đi u c n thi t. Thù lao h p lý là đi u ki n c n và đ đ ng i lao đ ng có trình đ cao
hay nhân tài đ n ký k t h p đ ng v i doanh nghi p. Ng i lao đ ng đ c tr m t m c
l ng phù h p s có đ ng l c h n trong công vi c, gia t ng n ng su t lao đ ng và s
g n bó h n v i t ch c.
Tóm l i, tuy n d ng luôn có nh ng nh h ng không nh đ n các ch c n ng,
ho t đ ng c a qu n tr nhân l c, nhà qu n tr th c hi n t t ngay t b c đ u tiên công tác tuy n d ng nhân s - s đ m b o đ c các ho t đ ng khác c a công tác qu n
tr nhân l c không đi sai h ng, qu n tr đ c nh ng r i ro g p ph i, phát tri n đ c
ngu n l c c a mình, t o n n t ng và đi t i m c tiêu cu i cùng c a t ch c.
1.3. Quyătrìnhătuy n d ngănhơnăs trong doanh nghi p
i v i m t doanh nghi p có quy mô t m trung tr lên, nhà qu n tr c n ph i có
m t quy trình tuy n d ng nhân s đ y đ và chi ti t. Vi c này đ m b o tính th ng
nh t, tính chuyên môn cao, giúp cho nhà qu n tr có th n m rõ đ c các giai đo n
trong công tác tuy n d ng. Theo giáo trình Qu n tr Ngu n nhân l c c a PGS. TS
Nguy n Ng c Quân, m t quy trình tuy n d ng có th bao g m nhi u b
b n c n có hai b c sau:

c nh ng c

 Tuy n m nhân s

 Tuy n ch n nhân s
1.3.1. Quy trình tuy n m nhân s
Quy trình tuy n m bao g m các b

c nh sau:

S ăđ 1.2.ăQuyătrìnhătuy n m nhơnăs

Tìm ki m ng
xin vi c

Xây d ng chi n
l c tuy n m

i

ánh giá quá trình
tuy n m

(Ngu n: T ng h p)
1.3.1.1. Xây d ng chi n l

c tuy n m

 L p k ho ch tuy n m
8

Thang Long University Library

Trong ho t đ ng tuy n m , m t t ch c c n xác đ nh xem s l
thi t cho t ng ví trí mu n tuy n d ng. Do có m t s ng

ng ng viên c n

i n p đ n không đ đi u ki n

ho c m t s ng i khác không ch p nh n các đi u ki n v công vi c nên t ch c c n
tuy n m đ c s ng i n p đ n nhi u h n s ng i doanh nghi p c n thuê m n.
Các t l sàng l c s giúp cho nhà tuy n d ng quy t đ nh đ c bao nhiêu ng i c n
tuy n m cho t ng v trí. Các t l sàng l c th hi n m i quan h v s l ng các ng
viên còn l i t ng b c trong quá trình tuy n ch n và s ng i s đ c ch p nh n
vào b
t :

c ti p theo.

xác đ nh t l sàng l c, nhà tuy n d ng nên c n c vào các y u

 C n c vào th tr

ng lao đ ng

 C n c vào ch t l

ng c a ngu n lao đ ng

 C n c vào m c đ ph c t p c a công vi c
 C n c tâm lý ch n ngh c a t p th ng

i lao đ ng

 Kinh nghi m c a t ch c trong công tác tuy n m
 L p b n mô t công vi c và b n tiêu chu n công vi c
Sau khi đ nh danh công vi c ph i chu n b các đi u ki n c n thi t đ ti n hành
tuy n d ng tùy thu c vào m c đích, ph ng th c khác nhau. K t qu này đ c th
hi n b ng hai tài li u quan tr ng là: b n mô t công vi c và b n tiêu chu n công vi c.
B nămôăt côngăvi c: Là m t tài li u cung c p thông tin liên quan đ n các công
tác c th , các nhi m v và trách nhi m c a công vi c. B n mô t công vi c bao g m
các n i dung chính sau:
 Nh n di n công vi c: Bao g m các thông tin v công vi c nh tên công
vi c, mư s công vi c, c p b c công vi c, nhân viên th c hi n công vi c, cán b
lưnh đ o, thù lao công vi c…
 Mô t th c ch t công vi c
 Các m i quan h trong th c hi n công vi c: M i quan h c a ng
hi n công vi c v i nh ng ng

i khác

i th c

trong và ngoài doanh nghi p.

 Ch c n ng, trách nhi m trong công vi c: Li t kê t ng ch c n ng, nhi m v
chính, gi i thích các công vi c c th c n th c hi n trong nhi m v chính đó.
 Quy n h n c a ng i th c hi n công vi c: Xác đ nh rõ quy n h n hay ph m
vi quy n hành trong các quy t đ nh v m t tài chính và nhân s .

9

 Tiêu chu n m u trong đánh giá nhân viên th c hi n công vi c: Ch rõ ng

i

th c hi n công vi c c n đ t rõ các tiêu chu n gì v s l ng s n ph m hay kh i
l ng công vi c c n th c hi n trong ngày, doanh s bán hàng, m c tiêu hao nguyên
v t li u, ch t l ng s n ph m…
 i u ki n làm vi c: Li t kê nh ng đi u ki n làm vi c đ c bi t nh là ca ba,
thêm gi , m c đ ô nhi m, ti ng n, s u may r i trong công vi c…
B nătiêuăchu năcôngăvi c: Là b ng trình bày

các đi u ki n tiêu chu n t i thi u

có th ch p nh n đ c mà m t ng i c n ph i có đ hoàn thành m t công vi c nh t
đ nh nào đó. B n tiêu chu n công vi c li t kê t t c nh ng yêu c u ch y u đ i v i
nhân viên th c hi n công vi c c ng r t đa d ng. Nh ng y u t chính th
đ n trong b n tiêu chu n công vi c là:

ng đ c p

 Trình đ v n hóa, chuyên môn, trình đ ngo i ng và các k n ng khác có
liên quan đ n các công vi c nh ghi t c ký, đánh máy đ i v i nhân viên th ký, v n
phòng, bi t đ c báo cáo, phân tích đánh giá th c t và đ xu t ý ki n.
 Kinh nghi m công tác, tu i đ i, s c kh e, hoàn c nh gia đình, tùy theo
ch c danh mà có yêu c u c th .
 Các đ c đi m cá nhân có liên quan đ n th c hi n công vi c nh tính trung
th c, kh n ng hòa đ ng v i m i ng i, tham v ng, s thích, nguy n v ng cá nhân…
B n mô t công vi c và b n tiêu chu n công vi c là k t qu c a quá trình phân
tích công vi c c a nhà qu n tr . Trên c s k t qu phân tích, nhà qu n tr ti n hành

tuy n d ng các ng viên phù h p cho t ng công vi c c a doanh nghi p, đ ng th i có
k ho ch s d ng, đánh giá, phát tri n nhân s nh m s d ng đúng ng i, đúng vi c,
kích thích đ c ng i lao đ ng phát huy đ c t i đa kh n ng lao đ ng sáng t o, đóng
góp cho doanh nghi p và b n thân ng
tri n v m i m t.
 Xác đ nh ngu n và ph
tuy n m đ

cđ s l

i lao đ ng c ng vì th mà không ng ng phát

ng pháp tuy n m
ng và ch t l

ng ng

i lao đ ng vào các v trí vi c

làm còn thi u ng i, t ch c c n cân nh c, l a ch n xem v trí công vi c nào nên l y
ng i t bên trong n i b t ch c và v trí nào nên l y ng i t bên ngoài t ch c, và
đi kèm v i s l a ch n đó là ph ng pháp tuy n d ng phù h p. Các ph ng pháp
nh m thu hút tuy n d ng có th áp d ng đ c bao g m:
 Ph

ng pháp tuy n m thông qua b n thông báo tuy n m trong t ch c

 Ph

ng pháp tuy n m thông qua s gi i thi u c a cán b trong t ch c

10

Thang Long University Library


 Ph

ng pháp tuy n m c n c vào các thông tin trong danh m c k n ng

 Ph

ng pháp tuy n m qua qu ng cáo trên các ph

 Ph

ng pháp tuy n m thông qua các trung tâm môi gi i và gi i thi u vi c làm

 Ph

ng pháp tuy n m thông qua các h i ch vi c làm

ng ti n truy n thông

 Xác đ nh n i tuy n m và th i gian tuy n m
Các t ch c c n ph i l a ch n các vùng đ tuy n m , vì đây là nh ng y u t
quy t đ nh s thành công c a quá trình tuy n. H u h t th tr ng lao đ ng nông nghi p
là n i t p trung ch y u lao đ ng có ch t l ng r t th p, do v y khi tuy n m lao đ ng
ph thông v i s l

ng l n thì nhà qu n tr nên chú ý vào th tr

lo i lao đ ng c n ch t l

ng này.

i v i các

ng cao thì có th t p trung vào các đ a ch nh :

 Th tr

ng lao đ ng đô th n i t p trung

 Các tr

ng đ i h c, cao đ ng, trung h c, d y ngh

 Các trung tâm công nghi p và d ch v , các khu ch xu t và có v n đ u t
ng c ngoài
Khi các đ a ch tuy n m đư đ c kh ng đ nh thì v n đ ti p theo c a t ch c là
xác đ nh th i gian và th i đi m tuy n m .
xác đ nh th i gian và th i đi m trong
chi n l c tuy n m , nhà tuy n d ng c n l p k ho ch cho th i gian tr c m t và lâu
dài (< 1 n m, 3 n m, 5 n m). K ho ch th i gian tuy n m ph i c n c vào m c tiêu
c a t ch c đư xây d ng t tr c đó.
1.3.1.2. Tìm ki m ng

i xin vi c

Khi đư xây d ng xong chi n l

c tuy n m và đư l p k ho ch tuy n m thì các

ho t đ ng tuy n m đ c ti n hành. Quá trình tìm ki m ng i xin vi c có v trí quan
tr ng, nó đ c quy t đ nh b i các ph ng pháp thu hút ng i xin vi c. Trong quá
trình tuy n m , t ch c s g p khó kh n khi thu hút nh ng lao đ ng có trình đ cao
trong nh ng th tr

ng c nh tranh gay g t. Trong các đi u ki n nh v y, t ch c c n

đ a ra đ c các hình th c kích thích h p d n đ tuy n đ c nh ng cá nhân phù h p
v i yêu c u c a công vi c, v i m c tiêu là tuy n đ c ng i tài và đ m b o h s g n
bó lâu dài v i t ch c.
có th có đ c các ng viên phù h p ngay t đ u, nhà qu n tr c n ph i tìm
ki m t các ngu n tuy n d ng khác nhau. Các nhà qu n tr h c đư ch ra r ng có nhi u
ngu n cung c p nhân l c cho công tác tuy n d ng c a doanh nghi p, t ch c. Có th
tuy n d ng tr c ti p t các nhân viên đang làm vi c cho t ch c, tuy n theo hình th c
qu ng cáo r ng rưi, tuy n thông qua các trung tâm d ch v lao đ ng, trung tâm môi
11


gi i vi c làm…

i v i các ngu n tuy n m nhân s c a doanh nghi p, có th chia ra

thành hai ngu n chính đó là ngu n tuy n d ng t bên trong doanh nghi p và ngu n
tuy n d ng t bên ngoài doanh nghi p:
 Ngu n tuy n d ng bên trong doanh nghi p
Ngu n tuy n d ng bên trong doanh nghi p là ngu n nhân s đ c tuy n d ng t
chính n i b doanh nghi p, công tác tuy n d ng đ c th c hi n công khai v i các tiêu

chu n rõ ràng đ i v i t t c các ng viên đang làm vi c trong doanh nghi p. Hình th c
này khác hoàn toàn v i đ b t hay b nhi m n i b . T t c các ng viên đ u có c h i
bình đ ng nh nhau trong đ t tuy n d ng.
M i khi có m t v trí tr ng trong doanh nghi p, nhà qu n tr s ra quy t đ nh
tuy n d ng, và l a ch n đ u tiên chính là t n i b doanh nghi p đó. Nh ng cá nhân
có nh ng đ c đi m phù h p v i v trí tuy n d ng và có mong mu n
đ c ban lưnh đ o xem xét, cân nh c và tuy n d ng. Vi c l a ch n ngu
bên trong doanh nghi p nh v y s có m t s u đi m nh t đ nh h tr
tr , nh ng đ ng th i c ng đem l i không ít nh c đi m c n ph i gi i quy


ng tuy n, s
n tuy n d ng
cho nhà qu n
t.

u đi m

Hình th c tuy n d ng t ngu n ng viên bên trong doanh nghi p là m t trong
nh ng u tiên hàng đ u do có nh ng u đi m so v i các ngu n tuy n d ng khác nh
sau:
Th nh t, nhân viên c a doanh nghi p đư tr i qua nh ng th thách v lòng trung
thành, thái đ nghiêm túc trong công vi c, s trung th c đ i v i lưnh đ o c ng nh các
đ ng nghi p, có tinh th n trách nhi m cao và h n ch t i đa b vi c.
Th hai, nhân viên c a doanh nghi p s d dàng, thu n l i h n trong vi c th c
hi n công vi c, nh t là trong th i gian đ u c ng v trách nhi m m i. H đư có th i
gian làm quen, hi u đ c m c tiêu c a doanh nghi p khi còn v trí c . Do đó, h s
mau chóng thích nghi đ

c v i các đi u ki n mà công vi c

nh đ n ng l c đ tìm ra các ph
c a doanh nghi p.

v trí m i đ a ra, c ng

ng pháp, cách th c th c hi n đ đ t đ

c m c tiêu

Th ba, hình th c tuy n tr c ti p t các nhân viên đang làm vi c trong doanh
nghi p c ng s t o ra s thi đua r ng rưi gi a các nhân viên, kích thích kh n ng sáng
t o, làm vi c tích c c, và t o ra hi u su t cao h n. Ngoài ra, tuy n t bên trong n i b
giúp gi m chi phí tuy n d ng c ng nh chi phí cho công tác đào t o nhân viên sau
tuy n d ng. Chi phí ph i b ra s th p h n nhi u so v i hình th c tuy n d ng t các
ngu n khác.
12

Thang Long University Library


 Nh

c đi m

Bên c nh nh ng u đi m trên, ngu n tuy n d ng bên trong doanh nghi p c ng
có nh ng h n ch , nh c đi m nh t đ nh nh sau:
Th nh t, đ i v i các doanh nghi p, t ch c có quy mô v a và nh , vi c tuy n
d ng t bên trong n i b gây ra v n đ không nâng cao hay thay đ i đ c ch t l ng
lao đ ng. Vi c tuy n d ng t bên trong ch đ n thu n là thay đ i v trí c a các nhân

viên đ i v i công vi c c a h . i u này không đ m b o đ c ch t l ng ngu n nhân
l c s t ng cao so v i các hình th c tuy n d ng t các ngu n khác. Có th hi u su t
công vi c đ c gia t ng n u nh ng ng viên đó là ng i phù h p v i v trí m i, nh ng
ch t l

ng lao đ ng mu n đ

t o, c n đ
ch t l

c đ i m i hay gia t ng, các ng viên đó c n đ

c ti p xúc v i nh ng ch

ng ngu n nhân l c m i đ

c đào

ng trình nh m nâng cao n ng l c c a h . T đó,

c thay đ i.

Th hai, có th trong quá trình tuy n d ng, các ng viên s c g ng hoàn thi n
và nâng cao hi u su t làm vi c h n đ i v i công vi c hi n t i c a h nh m gây s chú
ý và đ cao b n thân đ i v i nhà tuy n d ng. Nh ng s r t nguy hi m n u nh m t
nhân viên đ c tuy n d ng và h cho r ng không c n c g ng nh tr c kia n a vì đư
đ c ng i vào v trí m i. H r t có th s tr nên l i bi ng, không ch u c g ng, ho c
do đư quen v i cách làm vi c c a c p trên tr c đây, ng i đó s r p khuôn l i theo
cách làm vi c c , thi u đi s sáng t o, không mang l i b u không khí thi đua m i.
i u này s càng nguy hi m h n n u doanh nghi p đang

đ ng kém hi u qu .

trong tình tr ng trì tr , ho t

Th ba, khi m t ng viên đ c tuy n d ng vào v trí m i, nh ng ng viên khác
s r t d n y sinh tâm lý không ph c lưnh đ o b i h không đ c tuy n ch n, h cho
r ng lưnh đ o đư thiên v , ho c lưnh đ o không coi tr ng n ng l c c a h . Nh ng ng
viên này đ c g i là nh ng “ ng viên không thành công”. H qu c a s tiêu c c khi
không đ c ch n s gây ra tâm lý c ch , nh ng nhân viên đó có kh n ng s b t hòa
v i lưnh đ o, không h p tác trong công vi c. Không nh ng v i lưnh đ o mà còn d
gây ra xáo đ ng gi a các nhân viên, t đó hình thành nên bè phái trong t ch c, gây
m t đoàn k t n i b , d n đ n không t p trung vào làm vi c, làm gi m n ng su t lao
đ ng c a doanh nghi p.
 Ngu n tuy n d ng bên ngoài doanh nghi p
Ngoài ngu n tuy n d ng t bên trong doanh nghi p, còn m t ngu n tuy n d ng
đ c u tiên khác, chính là ngu n nhân s đ n t bên ngoài doanh nghi p, thành ph n
chính bao g m các sinh viên, h c viên đư t t nghi p nh ng tr ng cao đ ng, đ i h c,
trung c p và d y ngh (g m c nh ng cá nhân đ
13

c đào t o trong n

c hay

n

c


ngoài), nh ng ng

i lao đ ng đư qua đào t o hay ch a qua đào t o đang trong th i

gian th t nghi p, v a r i b công vi c c , và bao g m c nh ng nhân viên đang làm
vi c t i các t ch c khác.
Nh ng ngu n nhân s trên là nh ng ngu n có kh n ng cung c p m t l ng l n
ng viên cho v trí tuy n d ng, h n r t nhi u so v i ngu n tuy n d ng bên trong doanh
nghi p. Không nh ng th , ngu n tuy n d ng bên ngoài doanh nghi p là ngu n đ c
đ m b o v v n đ thay đ i ch t l ng lao đ ng trong t ch c. Tuy nhiên, ngu n tuy n
d ng này c ng có nh ng u đi m và nh c đi m mà nhà qu n tr hay nhà tuy n d ng
c n ph i cân nh c và n m b t đ có nh ng chính sách tuy n d ng phù h p.


u đi m

Ngu n tuy n d ng bên ngoài doanh nghi p có m t s nh ng u đi m sau:
Th nh t, s l ng nh ng ng viên t ngu n tuy n d ng bên ngoài th ng là r t
l n, r t đa d ng. Doanh nghi p có th có đ c nhi u s l a ch n h n đ i v i ví trí
tuy n d ng. Bên c nh đó, ch t l ng t ngu n tuy n m i t bên ngoài c ng r t đa
d ng và phong phú t ng t nh s l ng, đi u này giúp cho các doanh nghi p l n có
c h i thay đ i ho c làm m i ch t l ng lao đ ng c a t ch c mình, gi i quy t đ c
h n ch còn t n đ ng khi tuy n d ng t ngu n bên trong doanh nghi p.
Th hai, đ i v i nh ng sinh viên, h c viên đ

c đào t o bài b n, h đư đ

trang b nh ng ki n th c tiên ti n và có h th ng t các môi tr

c

ng đào t o. Giúp

doanh nghi p gi m b t đ c kh i l ng công vi c trong công tác đào t o sau tuy n
d ng. Nh ng cá nhân này th ng có cách nhìn m i đ i v i t ch c, doanh nghi p. H
s đ đ t nh ng chi n l c m i, chính sách m i ho c đ n gi n là cách th c hi n công
vi c m i t nh ng ch ng trình đào t o h đư tr i qua, cho nhà lưnh đ o, t đó nhà
lưnh đ o có th cân nh c áp d ng hay không áp d ng nh m nâng cao hi u su t làm
vi c, n ng l c nhân viên, hoàn thành t t m c tiêu kinh doanh.
Th ba, vi c tuy n d ng t ngu n bên ngoài doanh nghi p c ng mang l i nh ng
u đi m không ch là cho doanh nghi p tuy n d ng mà còn c cho ng viên đ

c

tuy n d ng. V trí tuy n d ng đem đ n cho ng viên m t môi tr ng làm vi c m i,
m t công vi c m i, t o cho ng viên đó các c h i đ phát tri n b n thân, nâng cao
kh n ng sáng t o, tinh th n làm vi c, trau d i n ng l c và kinh nghi m. T đó, ng i
ng viên s làm vi c t t h n, hoàn thành t t công vi c đ c giao, h ng đ n hoàn
thành m c tiêu c a t ch c.
Cu i cùng, m t nhân viên m i là m t c h i cho doanh nghi p phát tri n thêm
các m i quan h c a mình, đi u này b t ngu n t chính nh ng m i quan h c a nhân
viên đó v i xư h i, v i các t ch c tr c đây h t ng làm vi c, v i các khách hàng c
14

Thang Long University Library


c a h … T nh ng m i quan h này, các ngu n khách hàng m i s đ n v i doanh
nghi p, giúp doanh nghi p có thêm nh ng đ u ra cho s n ph m, d ch v c a mình…
T n d ng t t nh ng u đi m này s giúp doanh nghi p t o ra đ
phát tri n h n n a.

 Nh

c nhi u l i th đ

c đi m

Ngoài nh ng u đi m k trên, ngu n tuy n d ng t bên ngoài c ng có nh ng
nh

c đi m khi n cho công tác tuy n d ng g p r i ro h n ch c n ph i kh c ph c nh :

Th nh t, vi c tuy n d ng t ngu n nhân l c bên ngoài, tr c h t s khi n cho
t ch c t n chi phí và th i gian đ đào t o nhân viên m i c ng nh h ng d n h làm
quen v i công vi c đ c tuy n d ng. Nh t là đ i v i các ngu n tuy n d ng t sinh
viên, h c viên ch a có kinh nghi m th c t ho c nh ng ng i ch a qua đào t o bài
b n, h th ng.
Th hai, trong tr ng h p n u doanh nghi p th ng xuyên tuy n d ng t bên
ngoài, thì đi u đó r t d gây tâm lý th t v ng cho nh ng ng i đang làm vi c trong
doanh nghi p b i h d n y sinh ý ngh v vi c không có c h i th ng ti n, đ ng th i
s phát sinh ra nhi u v n đ ph c t p khác khi nh ng ng i trong n i b không th t p
trung vào công vi c, nh h ng đ n quá trình th c hi n m c tiêu c a t ch c.
Th ba, vi c tuy n d ng nh ng ng viên đư t ng có th i gian làm vi c

t ch c

c a các đ i th c nh tranh r t d gây ra xung đ t gi a các doanh nghi p v i nhau. B i
các doanh nghi p đ u t n t i nh ng bí m t kinh doanh, nh ng nhân viên đ c tuy n
d ng đó có th s t ý ti t l ho c b ép ti t l nh ng bí m t đó, làm nh h ng đ n s
c nh tranh công b ng gi a các doanh nghi p trên th tr ng, c ng nh làm nh h
đ n quá trình lao đ ng s n xu t c a các doanh nghi p có liên quan đ n s vi c.

ng

Tóm l i: Nhà qu n tr có nhi u ngu n nhân s đ tuy n d ng, t bên trong doanh
nghi p ho c t bên ngoài doanh nghi p. C n ph i cân nh c k l ng nh ng u đi m
nh c đi m c a các ngu n đ có th đ a ra đ c nh ng chính sách tuy n d ng phù
h p, qu n tr đ

c r i ro trong công tác tuy n d ng, tránh nh ng lưng phí v nhân l c

v t l c không đáng có.
1.3.1.3.

ánh giá quá trình tuy n m

Sau m t đ t tuy n m , nhà qu n tr c n ph i đánh giá l i quá trình tuy n m c a
mình đ hoàn thi n công tác này ngày m t t t h n. Trong công tác đánh giá, c n chú ý t i
n i dung và các chi phí tuy n m .
đ m b o n i dung này nên chú ý t i các v n đ sau:
 T l sàng l c có h p lý hay không, đây là t l gi a s ng i đ n n p h s ,
ph ng v n l n đ u và s ng i đ c thông báo cho đ t ph ng v n k ti p…T l này
15


có ý ngh a l n đ n chi phí tài chính, nó có th đ
cho phép, song không làm nh h



ng t i ch t l

ng ng

iđ

m tm cđ

c ch p nh n.

ánh giá hi u qu c a các qu ng cáo tuy n m v i m c tiêu c a t ch c.
m b o s công b ng c a t t c các c h i xin vi c

 M c đ tin c y c a các thông tin thu th p đ
đ

c tinh gi m xu ng

 Các tiêu chu n dùng đ lo i b ng
c các tr ng h p ph i lo i b hay ch a

c đư đ cho vi c xét tuy n hay ch a

i xin vi c đư có s h p lý, bao quát h t

 Chi phí tài chính cho quá trình tuy n m
1.3.1.4. M t s gi i pháp thay th cho tuy n m
M t doanh nghi p có th g p ph i nh ng khó kh n v tài chính hay các lý do
khách quan khác khi n cho công tác tuy n m không đ c di n ra, d i đây là m t s
gi i pháp thay th cho tuy n m :
 H p đ ng th u l i: Trong tr ng h p t ch c vì khó kh n v lao đ ng không

th tuy n m đ c thì có th cho m t t ch c khác th c hi n công vi c d i d ng h p
đ ng thuê l i. Tuy nhiên, nhà qu n tr c n phân tích k l ng các m t nh ch t l ng
công vi c, chi phí và l i ích c a các bên. Trong quá trình cho th u l i c n chú ý t i các
công vi c có chuyên môn cao đ th u l i t ng ph n. Vì nh ng đ n v nh n th u các
ph n vi c này là đ n v có trình đ chuyên môn hóa cao, do v y chi phí cho các công
vi c này th ng th p.
 Làm thêm gi : Trong s n xu t kinh doanh, th c hi n các d ch v , nhi u khi t
ch c ph i hoàn thành ngay trong m t th i gian r t eo h p. Do v y t ch c không th
tuy n ch n ngay đ c mà ph i áp d ng bi n pháp ph bi n là làm thêm gi . Bi n pháp
này cho phép ti t ki m đ c chi phí tuy n thêm ng i và t ng kh n ng s n xu t mà
không c n t ng lao đ ng. M t khác, nhà qu n tr c ng c n nh n ra r ng các nhân viên
tr th ng thích làm thêm gi đ gia t ng m c thu nh p c a b n thân c ng nh tích
l y thêm kinh nghi m làm vi c.
 Nh giúp t m th i:

ây là ph

ng pháp thay th tuy n m khi m t công ty

nh m t công ty khác giúp đ th c hi n các d ch v trong th i gian ng n mang tính
ch t t m th i. u đi m là t ch c không ph i tr ti n phúc l i, ti n đào t o nhân viên
m i, không ph i lo b trí lao đ ng khi khan hi m công vi c. Nh c đi m là ng i thuê
m n không có s trung thành và tâm huy t, g n bó v i công vi c nh nh ng công
nhân chính th c, khó đ m b o đ c n ng su t và ch t l ng lao đ ng.

16

Thang Long University Library

 Thuê lao đ ng t công ty cho thuê: Là hình th c tìm ki m lao đ ng t các
công ty chuyên cung c p và cho thuê lao đ ng. Hình th c này ti n b h n so v i nh
giúp t m th i b i các đ c đi m nh gi m b t các chi phí có liên quan đ n nhân s hay
các lao đ ng đ c thuê có th tham gia vào các k ho ch lâu dài t t h n các công nhân
nh giúp t m th i. B i trình đ chuyên môn c a các nhân viên đ n t công ty cho thuê
th ng đư đ c chu n b k h n, có tính k lu t cao h n. Tuy nhiên, nhà qu n tr c n
ph i đ a ra các quy đ nh nh m h n ch m t s r i ro không đáng có, đ ng th i nâng
cao s g n bó c a nhân viên v i công vi c và h n ch tình tr ng làm thua thi t ng i
lao đ ng.
Tóm l i, v i m t quy trình tuy n m bao g m các b
qu n tr có th th c hi n t t các b

c c b n nh trên, n u nhà

c này, thì nh ng công tác ti p theo trong toàn b

công tác tuy n d ng s đ c di n ra trôi ch y, có hi u qu nh t đ nh, đ m b o đ c
các ch tiêu mà nhà qu n tr mong mu n s đ t đ c. T đó có n n t ng ch c ch n đ
hoàn thành m c tiêu c a t ch c.
1.3.2. Quy trình tuy n ch n nhân s
Sau khi k t thúc công tác tuy n m , nhà qu n tr s b t đ u đi vào m t quy trình
c th h n, chi ti t h n, là quy trình tuy n ch n nhân s . ây là công tác quan tr ng
nh t, giúp nhà qu n tr có th l a ch n ra nh ng ng viên xu t s c nh t, phù h p nh t
v i v trí tuy n d ng. M t quy trình tuy n ch n có th g m nhi u b c, nh ng c n
ph i đ m b o có các b

c c b n sau:
S đ 1.3. Quy trình tuy n ch n nhân s

Ti p đón ban

đ u và ph ng
v ns b

Sàng l c qua
đ n xin vi c

Các tr c nghi m
nhân s trong
tuy n ch n

Ph ng v n
tuy n ch n

Khám s c kh e
và đánh giá th
l c c a ng viên

Ph ng v n b i
ng i lưnh đ o
tr c ti p

Th m tra các
thông tin thu
đ c trong quá
trình tuy n ch n

Tham quan
công vi c

Ra quy t đ nh

tuy n ch n
(tuy n d ng)

(Ngu n: Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c, PGS. TS Nguy n Ng c Quân –
ThS. Nguy n Vân i m, nxb i h c Kinh T Qu c Dân, n m 2011)
17


1.3.2.1. Ti p đón ban đ u và ph ng v n s b
ây là b

c đ u tiên trong quá trình tuy n ch n, là bu i g p g đ u tiên gi a các

nhà tuy n d ng v i các ng viên. B c này nh m xác l p m i quan h gi a ng i xin
vi c và ng i s d ng lao đ ng, đ ng th i b c này c ng xác đ nh đ c nh ng cá nhân
có nh ng t ch t và kh n ng phù h p v i công vi c hay không, đ t đó ra nh ng quy t
đ nh có ti p t c làm vi c v i các ng viên đó hay không. Các tiêu chu n c n đ
d ng m t cách k l ng đ đ a ra quy t đ nh lo i b hay gi l i các ng viên.

c xây

1.3.2.2. Sàng l c qua đ n xin vi c
n xin vi c là n i dung quan tr ng đ i v i c
quá trình tuy n ch n.

n xin vi c th

ng đ

ng viên và nhà tuy n d ng trong

c doanh nghi p thi t k theo m u,

ng i xin vi c có trách nhi m đi n vào đ n xin vi c theo yêu c u mà nhà tuy n d ng
đ ra. Các m u đ n nên đ c thi t k khóa h c, h p lý v i m c đích giúp công tác
tuy n ch n đ c chính xác. N u ng viên đi n đ chính xác vào đ n xin vi c, nhà
tuy n d ng s đ c cung c p các thông tin đáng tin c y v ng viên đó.
n xin vi c
nên bao g m các thông tin thi t y u nh h tên, ngày tháng n m sinh, đ a ch , h kh u
th ng trú, các thông tin v quá trình h c t p, v n b ng ch ng ch , trình đ h c v n,
l ch s quá trình làm vi c…C ng có th thêm các thông tin khác v thói quen s thích,
đ c đi m tâm lý cá nhân, các v n đ thu c công dân và các v n đ xư h i khác...
1.3.2.3. Các tr c nghi m nhân s trong tuy n ch n
giúp cho nhà tuy n d ng n m đ

c các t ch t tâm lý, nh ng kh n ng, k

n ng c a ng viên khi mà các thông tin v nhân s khác không cho bi t đ y đ và
chính xác. Các tr c nghi m nhân s mang l i cho ta nh ng k t qu khách quan v các
đ c tr ng tâm lý c a con ng i nh kh n ng b m sinh, s thích, cá tính c a cá nhân
này so v i các cá nhân khác. Các tr c nghi m giúp cho vi c tìm hi u đ
tr ng đ c bi t trong th c hi n công vi c c a t ng cá nhân.

c các đ c

C n ph i nghiên c u k v công vi c c n tuy n d ng, nh t là qua các b n mô t
công vi c, b n yêu c u c a công vi c đ i v i ng i th c hi n đ có th xây d ng đ c
nh ng bài tr c nghi m hi u qu . Trong tr c nghiêm nhân s , có nhi u lo i tr c nghi m
và có nhi u cách phân lo i khác nhau. Có th phân lo i theo nhóm hay cá nhân, d a
vào c c u ho c k t qu đánh giá đ phân lo i. Thông th ng có các lo i tr c nghi m

nh sau:
 Tr c nghi m thành tích
 Tr c nghi m v n ng khi u và kh n ng
 Tr c nghi m v tính cách và s thích
18

Thang Long University Library


 Tr c nghi m v tính trung th c
 Tr c nghi m y h c
1.3.2.4. Ph ng v n tuy n ch n
Là quá trình giao ti p b ng l i (thông qua các câu h i và câu tr l i) gi a nhà
tuy n d ng và các ng viên. ây là m t trong nh ng ph ng pháp thu th p thông tin
cho vi c ra quy t đ nh tuy n ch n. Ph ng pháp ph ng v n trong tuy n ch n giúp
kh c ph c đ c nh ng nh c đi m mà quá trình nghiên c u đ n xin vi c không n m
đ c, ho c các lo i v n b ng ch ng ch không nêu h t đ
có th giúp nhà tuy n d ng thu th p đ c thông tin nh :

c. Có nhi u lo i ph ng v n

 Ph ng v n theo m u
 Ph ng v n theo tình hu ng
 Ph ng v n theo m c tiêu
 Ph ng v n không có h

ng d n

 Ph ng v n c ng th ng
 Ph ng v n theo nhóm

 Ph ng v n h i đ ng
1.3.2.5. Khám s c kh e và đánh giá th l c c a các ng viên
đ m b o cho các ng viên có s c làm vi c lâu dài trong các t ch c và tránh
nh ng đòi h i không chính đáng c a ng i đ c tuy n v đ m b o s c kh e thì b c
ti p theo quan tr ng không kém đó là ti n hành khám s c kh e và đánh giá th l c c a
các ng viên. B c này c n các chuyên gia v y t đ m nh n, nhà tuy n d ng c n cung
c p các tiêu chu n v s c kh e, th l c cho các v trí vi c làm đ các chuyên gia y t
d a vào đó đ ki m tra và tuy n ch n. Vi c khám s c kh e và đánh giá th l c nên
đ c ti n hành c n th n, nh t là đ i v i các ngành ngh đ c thù c n yêu c u cao v
s c kh e ng i lao đ ng, tránh các hi n t ng hình th c, qua loa, không đáp ng đ c
yêu c u c a công vi c.
1.3.2.6. Ph ng v n b i ng

i lưnh đ o tr c ti p

đ m b o s th ng nh t t h i đ ng tuy n ch n cho đ n ng

i ph trách tr c

ti p và s d ng lao đ ng thì c n ph i có s ph ng v n tr c ti p c a ng i ph trách đ
đánh giá m t cách c th h n các ng viên, đây là m t b c nh m xác đ nh vai trò
quan tr ng c a các c p c s . Nó giúp ta kh c ph c đ c s không đ ng nh t gi a b
ph n tuy n ch n và n i s d ng lao đ ng.
19


1.3.2.7. Th m tra các thông tin thu đ

c trong quá trình tuy n ch n

Nh m xác đ nh đ tin c y c a các thông tin thu đ

c t các b

c tuy n ch n

trên, nhà tuy n d ng c n ph i th c hi n công tác th m tra l i xem m c đ chính xác
c a các thông tin. Có nhi u cách đ th m tra các thông tin nh trao đ i v i các t ch c
c mà ng i lao đ ng đư làm vi c, đư khai trong đ n xin vi c, ho c là n i đư c p các
v n b ng ch ng ch cho ng i đó… Các thông tin th m tra trong nhi u tr
là nh ng c n c chính xác đ nhà tuy n d ng ra quy t đ nh cu i cùng.

ng h p l i

1.3.2.8. Tham quan công vi c
Nh ng ng

i xin vi c luôn có k v ng v s th a mưn công vi c do đó n u ta t o

ra s th t v ng đ i v i công vi c do không có đ y đ các thông tin thì s gây r t nhi u
b t l i cho ng i m i đ n nh n công vi c. Do đó, đ t o đi u ki n cho nh ng ng i
xin vi c đ a ra quy t đ nh cu i cùng v vi c làm thì t ch c có th cho nh ng ng
viên đó tham quan ho c nghe gi n thích đ y đ v các công vi c mà sau khi đ c
tuy n d ng h s ph i làm. i u này giúp cho ng i lao đ ng bi t đ c m t cách khá
chi ti t v công vi c nh m c đ ph c t p mà công vi c đ a đ n, tình hình thu nh p,
s th a mưn đ i v i công vi c…
1.3.2.9. Ra quy t đ nh tuy n ch n (tuy n d ng)
Sau khi đư th c hi n đ y đ các b

c trên, và các thông tin tuy n d ng đư đ m

b o theo đúng yêu c u tuy n ch n đ ra thì h i đ ng tuy n ch n s ra quy t đ nh tuy n
d ng đ i v i ng i xin vi c. C s c a vi c ra quy t đ nh là d a vào ph ng pháp
đánh giá ch quan theo th t c lo i tr d n và theo k t qu đánh giá c a ph ng v n và
tr c nghi m. Khi đư có quy t đ nh tuy n d ng thì ng i s d ng lao đ ng và ng i lao
đ ng c n ti n hành ký k t h p đ ng lao đ ng ho c th a c lao đ ng. Nh ng c s
pháp lý c a h p đ ng là B lu t lao đ ng mà Nhà n c ban hành. Trong h p đ ng lao
đ ng, c hai bên nên chú ý m t s đi u kho n nh th i gian th vi c, ti n công, th i
gian làm thêm gi , các lo i b o hi m ph i đóng cho ng
1.3.3. Công tác đ nh h
nh h

i lao đ ng…

ng nhân viên m i

ng là m t ch

ng trình đ

c thi t k nh m giúp ng

i lao đ ng m i

làm quen v i doanh nghi p và b t đ u công vi c m t cách có hi u su t. M t ch ng
trình đ nh h ng đ c thi t k và th c hi n t t s t o đi u ki n giúp ng i lao đ ng
m i rút ng n th i gian làm quen v i công vi c, nhanh chóng đ t n ng su t lao đ ng
cao, gi m chi phí nh p vi c.
ng th i, c ng giúp nhân viên đó hòa nh p vào cu c
s ng lao đ ng t i doanh nghi p nhanh h n, làm quen v i môi tr ng m i. i u này

nh h ng tích c c đ n đ o đ c và hành vi c a ng i lao đ ng, góp ph n lôi cu n h
th c hi n m c tiêu doanh nghi p, t o ra s đ ng lòng, t nguy n gi a nhân viên v i
20

Thang Long University Library


doanh nghi p. M t ch

ng trình đ nh h

ng có hi u qu , s ng

i xin r i kh i doanh

nghi p ngay t nh ng tháng đ u tiên s gi m, t đó gi m các chi phí liên quan.
M t ch

ng trình đ nh h

ng nên bao g m các thông tin v :

 Ch đ làm vi c bình th

ng hàng ngày

 Các công vi c hàng ngày c n ph i làm và cách th c hi n công vi c đó
 Ti n công và ph
 Ti n th

ng th c tr công

ng và các phúc l i, d ch v

 Các n i quy, quy đ nh v k lu t lao đ ng, an toàn lao đ ng
 Các ph

ng ti n ph c v sinh ho t, thông tin và y t

 M c tiêu, nhi m v s n xu t kinh doanh, các s n ph m và d ch v c a doanh
nghi p, quá trình s n xu t các s n ph m và d ch v đó
 L ch s và truy n th ng c a doanh nghi p
 Các giá tr c b n c a doanh nghi p
1.4. Nh ngă nhơnă t

nhă h

ngă đ nă quáă trìnhă tuy n d ngă nhơnă s

c a doanh

nghi p
1.4.1. Nhóm nhân t bên ngoài doanh nghi p
 Tình tr ng n n kinh t
Tình tr ng n n kinh t luôn luôn có m t s tác đ ng không nh t i ho t đ ng
tuy n d ng c a doanh nghi p. Khi n n kinh t đang giai đo n bi n đ ng theo chi u
h ng đi xu ng, có s suy thoái kinh t di n ra, doanh nghi p s ph i cân nh c đ n
v n đ quy mô c a mình. Vi c tinh gi m nhân viên, h n ch tuy n d ng đ đ m b o
doanh nghi p s thích nghi đ c v i n n kinh t s đ c chú tr ng. Ng c l i, khi n n
kinh t phát tri n đi lên, nhi u c h i s đ n v i doanh nghi p.

n m b t đ c
nh ng c h i và m r ng s n xu t kinh doanh, nhà qu n tr c a t ch c s ph i tuy n
thêm lao đ ng, thu hút các nhân tài.
ng th i c ng đ có thêm ngu n l c đáp ng
kh i l ng công vi c l n c ng nh hoàn thành m c tiêu trong th i k kinh t t ng tr ng.
 Th tr

ng lao đ ng

Th tr ng lao đ ng c ng mang m t t m nh h ng không nh đ n cho công tác
tuy n d ng c a doanh nghi p. Khi ngu n cung lao đ ng l n h n h n m c c u v lao
đ ng, tình tr ng d th a lao đ ng s x y ra. T l th t nghi p c ng s gia t ng, s
l ng lao đ ng không có vi c làm s là m t con s l n. Khi đó, m t công vi c s có
21


r t nhi u h s n p đ xin ng tuy n. N u m t nhà qu n tr ra quy t đ nh tuy n d ng,
ng

i đó s có nhi u c h i đ ch n l a nh ng ng viên phù h p v i v trí c n tuy n d ng.

i u ng c l i c ng đúng n u nh cung lao đ ng th p h n c u lao đ ng, nhà
tuy n d ng không có nhi u l a ch n, s khó kh n h n trong công tác tuy n d ng m t
ng viên đáp ng đ c yêu c u mà công vi c đ a ra.
 S c nh tranh c a các doanh nghi p trên th tr

ng

i v i m t doanh nghi p, t ch c, tài s n giá tr hàng đ u chính là con ng i, là
nhân l c. C th h n, chính là s l ng và ch t l ng c a ngu n nhân l c. M t doanh

nghi p có s l ng lao đ ng l n, và ch t l ng lao đ ng cao, s có đ c m t l i th
c nh tranh c c m nh đ i v i các doanh nghi p đ i th trong ngành c ng nh trên th
tr ng. Vi c tuy n d ng ban đ u, và đào t o phát sau khi tuy n d ng luôn đ c nhà
qu n tr chú tr ng u tiên nh t. Vì v y có th nói có m t ngu n nhân l c t t, ngay t
công tác tuy n d ng, đư có t m nh h ng r t l n đ n kh n ng c nh tranh c a doanh
nghi p trong n n kinh t .
 Khoa h c k thu t
Khoa h c k thu t đang ngày càng phát tri n, tuy v n c n bàn tay con ng i
tham gia vào nh ng s l ng s ít đi, vì máy móc k thu t đư đ m nhi m ph n l n
kh i l ng công vi c. Công ngh tiên ti n đư giúp doanh nghi p s n xu t ra m t s
l
l

ng s n ph m còn l n h n trong quá kh , nh ng đi u đó đ ng ngh a v i vi c s
ng lao đ ng tham gia vào quá trình s n xu t s ít đi, d n đ n v n đ d th a lao

đ ng n y sinh. i u này nh h ng đ n ho t đ ng tuy n d ng c a doanh nghi p c ng
nh vi c phân b , s p x p l i c c u lao đ ng trong t ch c.
1.4.2. Nhóm nhân t bên trong ếoanh nghi p
Có r t nhi u nhân t bên trong doanh nghi p gây ra nh h ng đ n công tác
tuy n d ng, h u h t các nhân t n u doanh nghi p qu n tr t t, v n d ng h p lý, đ a ra
nh ng quy t đ nh và chính sách phù h p, s là nh ng th m nh cho doanh nghi p
trong công tác tuy n d ng, và ng c l i. D i đây là nh ng nhân t quan tr ng có s
nh h ng l n đ n ho t đ ng tuy n d ng hay s ra quy t đ nh tuy n d ng c a nhà
qu n tr :
 Kh n ng tài chính c a doanh nghi p
Kh n ng tài chính c a doanh nghi p có m t t m nh h ng l n đ n toàn b ho t
đ ng c a doanh nghi p đó. M t doanh nghi p có ngu n v n tài chính l n có th đ a ra
nh ng ho t đ ng tuy n d ng l n. Vi c đ u t chi phí vào công tác tuy n d ng nh m
m c đích tìm ki m m t s l ng lao đ ng đ u vào t ng đ i, mà v n đ m b o đ c

22

Thang Long University Library


ch t l

ng c a nh ng lao đ ng đó đang là chi n l

Chi phí đ u t càng l n, xây d ng chi n l

cđ

c các nhà qu n tr quan tâm.

c tuy n d ng h p lý, s giúp cho nhà tuy n

d ng có c h i tuy n d ng hay thu hút đ c nh ng lao đ ng ch t l ng cao, hay k c
là nh ng nhân tài. Bên c nh đó, ngu n tài chính l n hay nh c ng quy t đ nh kh n ng
chi tr thù lao cho ng i lao đ ng, giúp doanh nghi p thu hút đ c nhi u lao đ ng h n
n a. S yên tâm v m c thù lao và n ng su t lao đ ng c a nhân viên hay m c đ
tiên khi l a ch n doanh nghi p ng tuy n luôn luôn có m t m i quan h t ng h .

u

 Uy tín c a t ch c và các m i quan h xư h i
M t doanh nghi p có uy tín l n trên th tr
đ u tiên khi n p h s

ng tuy n.

ng luôn đ

c các ng viên l a ch n

ó là m t l i th c nh tranh không nh , nh h

ng

l n đ n kh n ng tuy n d ng c a doanh nghi p. V n d ng t t uy tín c a mình và các
m i quan h trong xư h i luôn là nh ng bi n pháp doanh nghi p s d ng đ đ m b o
luôn có nh ng ng viên đ u vào ch t l ng t t cho các đ t tuy n d ng.
 Tính ch t và đ c đi m công vi c c a doanh nghi p
V i t ng lo i công vi c mà nhân viên đ

c tuy n s c n các k n ng, trình đ

khác nhau. Xác đ nh rõ đ c đi u này s giúp nhà qu n tr phân vùng và h ng t i các
ng viên phù h p, s tránh đ c vi c ph i xem xét quá nhi u nh ng tr ng h p,
nh ng ng viên không phù h p v i yêu c u tuy n d ng. Bên c nh đó, nh ng công vi c
có tính ch t đ c thù ho c ngu n cung ng lao đ ng ít c ng có s nh h ng không nh
đ n công tác tuy n d ng. Nhà qu n tr c n ph i có nh ng chính sách, chi n l c phù
h p đ gi i quy t nh ng thách th c trên n u mu n đ t đ

c m c tiêu tuy n d ng.

 Các nhà qu n tr trong tuy n d ng
Các nhà tuy n d ng ph i là nh ng ng

i có chuyên môn cao, am hi u v công

tác tuy n d ng, phân tích t t công vi c c n tuy n d ng. T đó, nhà tuy n d ng m i
đ a ra đ c nh ng quy t đ nh đúng đ n. Nhà tuy n d ng ph i công b ng thì m i đ m
b o tuy n đ c nh ng ng i th c s có n ng l c, phù h p v i công vi c. Ng c l i,
nh ng nhà tuy n d ng thi u công b ng s tuy n l a lao đ ng ph thu c vào các m i
quan h riêng, tuy n nh ng ng i lao đ ng không phù h p v i công vi c, không đáp
ng đ c các tiêu chu n tuy n ch n c a t ch c, làm gi m hi u qu c a ho t đ ng
tuy n d ng. T đó s kéo theo m t chu i các h qu không tích c c cho ho t đ ng
kinh doanh c a t ch c.
 Chính sách nhân s c a doanh nghi p
Doanh nghi p có m t chính sách v nhân s phù h p s gây đ
v i các ng viên, t đó s thu hút đ

c s chú ý đ i

c nhi u ng viên và trong đó s xu t hi n các cá
23


nhân có trình đ chuyên môn cao ho c nh ng ng viên phù h p v i công vi c đang
tuy n d ng. Ngoài ra, chính sách nhân s h p lý c ng s là đi u ki n t o nên uy tín
c a doanh nghi p trong công tác tuy n d ng, giúp doanh nghi p nâng cao v th h n
trên th tr ng.
Ngoài ra, còn nhi u các nhân t khác c ng nh h

ng đ n công tác tuy n d ng

nh k ho ch s n xu t, v n hóa doanh nghi p, th i gian… Nhà qu n tr c n n m rõ
nh ng nhân t đó đ có th đ a ra đ c quy t đ nh tuy n d ng phù h p.
T ng k t ch

ng 1:

Nhân s là m t y u t không th thi u đ i v i b t k t ch c hay doanh nghi p
nào. Mu n có m t ngu n nhân l c t t, ngay t b

c đ u tiên, công tác tuy n d ng c n

ph i đ m b o đ c th c hi n t t, đ y đ . Công tác tuy n d ng bao g m quy trình
tuy n m , tuy n ch n và công tác đ nh h ng nhân viên m i. M t công tác tuy n d ng
mu n đ t đ c hi u qu nên đ m b o đ các b c nh trên.
ng th i c ng c n phân
tích, l a ch n các ngu n tuy n d ng t bên trong hay bên ngoài doanh nghi p, và xem
xét các nhân t nh h ng đ n công tác tuy n d ng. T đó t ng h p l i và đ a ra các
chính sách, ch ng trình tuy n d ng h p lý, có hi u qu và phù h p v i quy mô c a
doanh nghi p, t o ra đ c n n t ng t t v nhân l c đ doanh nghi p có th phát tri n
theo đúng chi n l c c a nhà qu n tr , nh m h ng t i m c tiêu cu i cùng đư đ c đ
ra.

24

Thang Long University Library


CH
NGă2.
TH C TR NG CỌNGăTÁCăTUY N D NGăNHỂNăS
CỌNGăTYăC PH NăVIGLACERAăVỂNăH I

T I

2.1. T ng quan v Côngăty C ph năViglaceraăVơnăH i
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty C ph n ViglacỀra Vân H i
 Tên Công ty: Công ty C ph n Viglacera Vân H i.
 Tên vi t t t: VHV
 Tên giao d ch qu c t : Viglacera Van Hai Joint Stock Company
 Mư s thu : 5700101154


a ch :
 Tr s chính: Xư Quan L n - Huy n Vân
 V n Phòng

i di n: D c ngân hàng - Ph

n - T nh Qu ng Ninh.
ng H ng H i - Thành Ph H

Long - T nh Qu ng Ninh


i n tho i: 033.825073 - 033.877369

Fax: 033.623603

c thành l p ngày 20/10/1962 là đ n v tr c thu c T ng Công ty thu tinh và
g m, qua h n 50 n m xây d ng và tr ng thành nay là Công ty C ph n Viglacera
Vân H i.
Công ty C ph n Viglacera Vân H i là đ n v chuyên s n xu t v t li u xây d ng
cát tr ng th y tinh cung c p cho các nhà máy s n xu t kính, bao bì th y tinh, khuôn

đúc…hàng đ u trong n c và liên doanh v i n c ngoài. M i n m công ty cung c p
cho th tr ng mi n B c hàng ch c ngàn t n cát th y tinh làm nguyên v t li u cho
công tác xây d ng và các ngành ngh liên quan khác.
Công ty đư đ ng kí nh ng l nh v c kinh doanh sau:
 S n xu t v t li u xây d ng cát tr ng th y tinh
 Ho t đ ng v n t i và các d ch v h tr liên quan đ n v n t i bi n
 Kinh doanh du l ch và nuôi tr ng th y h i s n
 S n xu t v t li u xây d ng và th m dò khoáng s n
Trong nh ng n m v a qua, l nh v c kinh doanh mang l i doanh thu ch y u c a
công ty là s n xu t cát th y tinh, bên c nh đó công ty c ng đang t ng b

25

c phát tri n