Phân tích tình hình tài chính tại công ty TNHH một thành viên xổ số kiến thiết hà giang

CH

NGă1.ăC ăS

LụăLU N V PHỂNăTÍCHăTÀIăCHÍNH
DOANH NGHI P

1.1.

háiăni m,ăvaiătròăc aătƠiăchínhădoanhănghi p

1.1.1. Khái ni m tài chính ếoanh nghi p
Tài chính doanh nghi p là tài chính c a nh ng t ch c, các đ n v s n xu t kinh
doanh có t cách pháp nhân. Tài chính doanh nghi p là m t khâu quan tr ng trong h
th ng tài chính qu c gia. đó di n ra các quá trình s n xu t kinh doanh nh : đ u t ,
cung ng đ u vào, tiêu th s n ph m hàng hóa, d ch v ra th tr ng.. Trong đó, s
chu chuy n v n luôn luôn g n li n v i s v n đ ng c a tài s n, v t t , hàng hóa. Nh
v y, xét v m t b n ch t thì các m i quan h ti n t và các qu ti n t là hình th c bi u
hi n b ngoài c a tài chính doanh nghi p, mà đ ng sau nó n d u nh ng quan h kinh
t ph c t p, nh ng lu ng chuy n dich giá tr g n li n v i vi c t o l p và s d ng các
qu ti n t . S v n đ ng đó không ch bó h p trong m t chu k kinh doanh mà tr c
ti p ho c gián ti p có liên quan đ n t t c các khâu c a quá trình s n xu t và tái s n
xu t xã h i. Hay nói m t cách khác s v n đ ng đó làm phát sinh các quan h kinh t
d i hình th c giá tr trong các khâu c a quá trình tái s n xu t gi a doanh nghi p và
các đ i tác trong n n kinh t th tr ng. Nh ng quan h đó tuy ch a đ ng nh ng n i
dung kinh t khác nhau nh ng chúng có nh ng đ c tr ng gi ng nhau, luôn luôn t n t i
và phát tri n song cùng v i s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Các quan h kinh
t đó là:
Quan h tài chính gi a doanh nghi p đ i v i Nhà n
nghi p ph i n p thu , l phí và các kho n khác cho Nhà n

c th hi n qua vi c doanh
c. Ng c l i, Nhà n c s

c p v n tài tr v n, cho vay u đãi đ i v i doanh nghi p theo quy đ nh c a pháp lu t.
Quan h gi a doanh nghi p v i th tr

ng g m th tr

ng hàng hóa, th tr

ng

tài chính, th tr ng lao đ ng…th hi n qua vi c doanh nghi p mua nguyên, nhiên v t
li u trên th tr ng đ s n xu t ra hàng hóa m i buôn bán trên th tr ng.
Quan h tài chính trong n i b doanh nghi p quan h tr l

ng, tr công, tr c p,

th ng, ph t v t ch t đ i v i ng i lao đ ng, quan h thanh toán gi a các b ph n
trong doanh nghi p, phân ph i l i nhu n sau thu c a doanh nghi p.
Các quan h tài chính khác đó là các quan h tài chính gi a doanh nghi p đ i v i
các nhà đ u t , các nhà qu n lý,.. trong vi c quy t đ nh đ u t hay rút kh i doanh
nghi p và các quan h tài chính gi a các doanh nghi p v i nhau.
T nh ng v n đ trên, có th rút ra k t lu n: “Tài chính ếoanh nghi p là các
quan h kinh t phát sinh g n li n v i quá tr nh t o l p, phân ph i và s d ng các
1


qu ti n t trong quá tr nh ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh m đ t t i
m c ti u nh t đ nh”.

1.1.2. h c n ng c a tài chính ếoanh nghi p
Tài chính doanh nghi p có 3 ch c n ng chính
Tài chính ếoanh nghi p là c ng c huy đ ng đ y đ và k p th i các ngu n tài
chính cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p
Trong quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p th

ng n y sinh các nhu c u v n

ng n h n và dài h n cho ho t đ ng kinh doanh th ng xuyên c a doanh nghi p c ng
nh cho đ u t phát tri n. T đó đòi h i doanh nghi p ph i có ngu n v n và có
ph

ng pháp t o l p, huy đ ng v n.
ai trò c a tài chính doanh nghi p tr

c h t th hi n

ch xác đ nh đúng đ n

các nhu c u v v n cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Doanh nghi p c ng
ph i xem xét kh n ng đáp ng nhu c u và các gi i pháp huy đ ng v n. N u nhu c u l n h n
kh n ng thì doanh nghi p ph i huy đ ng thêm v n, tìm ki m ngu n tài tr v i chi phí s
d ng v n th p nh ng v n b o đ m hi u qu . Ng c l i, n u kh n ng l n h n nhu c u thì
doanh nghi p có th tính đ n ph ng án m r ng s n xu t, m r ng th tr ng ho c có th
tham gia vào th tr ng tài chính thông qua các ho t đ ng nh đ u t ch ng khoán, cho thuê
tài s n. Ngoài ra đ đ t hi u qu cao nh t trong vi c s d ng v n, doanh nghi p ph i l a ch n
ngu n v n và ph ng th c thanh toán các ngu n v n sao cho chi phí ph i tr là th p nh t
trong kho ng th i gian h p lý.

i c huy đ ng k p th i các ngu n v n có ý ngh a r t quan tr ng đ doanh nghi p

có th n m b t đ c các c h i kinh doanh. i c hình thành và s d ng t t các qu
c a doanh nghi p, cùng v i vi c s d ng các hình th c th ng, ph t v t ch t h p lý s
góp ph n quan tr ng thúc đ y cán b công nhân viên g n li n v i doanh nghi p t đó
nâng cao n ng su t lao đ ng, góp ph n c i ti n s n xu t kinh doanh nâng cao hi u qu
s d ng ti n v n.
Tài chính ếoanh nghi p có ch c n ng phân ph i thu nh p
Thu nh p b ng ti n c a doanh nghi p đ
Thu nh p b ng ti n mà doanh nghi p đ t đ

c tài chính doanh nghi p phân ph i.

c do bán hàng tr

c tiên ph i bù đ p các

chi phí b ra trong quá trình s n xu t nh : bù đ p hao mòn máy móc thi t b , tr l ng
cho ng i lao đ ng và đ mua nguyên nhiên li u đ ti p t c chu k s n xu t m i, th c
hi n ngh a v đ i v i nhà n c. Ph n còn l i doanh nghi p dùng hình thành các qu
c a doanh nghi p, th c hi n b o toàn v n, ho c tr l i t c c ph n (n u có). Ch c
n ng phân ph i c a tài chính doanh nghi p là quá trình phân ph i thu nh p b ng ti n
c a doanh nghi p và quá trình phân ph i đó luôn g n li n v i nh ng đ c đi m v n có
c a ho t đ ng SXKD và hình th c s h u doanh nghi p.
2

Thang Long University Library


Ngoài ra, n u ng

i qu n lý bi t v n d ng sáng t o các ch c n ng phân ph i

c a tài chính doanh nghi p phù h p v i qui lu t s làm cho tài chính DN tr thành đòn
b y kinh t có tác d ng trong vi c t o ra nh ng đ ng l c kinh t tác đ ng t i t ng n ng
su t, kích thích t ng c ng tích t và thu hút v n, thúc đ y t ng vòng quay v n, kích
thích tiêu dùng xã h i
Tài chính ếoanh nghi p có ch c n ng giám sát, ki m tra ch t ch các m t
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
Tài chính doanh nghi p th c hi n vi c ki m tra, ki m soát quá trình t o l p qu
ti n t c a doanh nghi p. C th qua t tr ng, c c u ngu n huy đ ng, vi c s d ng
ngu n v n huy đ ng, vi c tính toán các y u t chi phí vào giá thành và chi phí l u
thông, vi c thanh toán các kho n công n v i ngân sách, v i ng

i bán, v i tín d ng

ngân hàng, v i công nhân viên và ki m tra vi c ch p hành k lu t tài chính, k lu t
thanh toán, k lu t tín d ng c a doanh nghi p. T vi c phân tích các y u t bên trên,
ch th qu n lý doanh nghi p s phát hi n ra nh ng s m t cân đ i, s h trong công
tác đi u hành, qu n đ có ng n ch n k p th i các t n th t có th x y ra, nh m duy trì
và nâng cao hi u qu kinh doanh.
Ba ch c n ng trên c a tài chính doanh nghi p có m i quan h ch t ch v i nhau.
C th , ch c n ng phân ph i đ c ti n hành đ ng th i v i ch c n ng giám đ c trong
khi ch c n ng giám đ c th c hi n t t là c s quan tr ng cho nh ng đ nh h ng phân
ph i tài chính đúng đ n, đ m b o các t l phù h p v i quy mô s n xu t, ph ng
h ng s n xu t, t o đi u ki n cho s n xu t đ c ti n hành liên t c. Vi c t o v n và
phân ph i t t s khai thông các lu ng tài chính, thu hút m i ngu n v n khác nhau đ
đáp ng nhu c u v n cho các doanh nghi p và s d ng hi u qu đ ng v n, t o ra
ngu n tài chính d i dào là đi u ki n thu n l i cho viêc th c hi n ch c n ng giám đ c
tài chính c a doanh nghi p.
1.2. T ng quan v phơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.2.1. Khái ni m phân tích tài chính ếoanh nghi p

ắPhơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi pălƠăm tăquáătrìnhă i mătra,ă emă étăcácăs ă
li uătƠiăchínhăhi năhƠnhăvƠătrongăquáă h ăc aădoanhănghi pănh măm căđíchăđánhă
giáăth cătr ngătƠiăchính,ăd ătínhăcácăr iăroăvƠăti măn ngăt ngălaiăc aăm tădoanhă
nghi p,ătrênăc ăs ăđóăgiúpăchoănhƠăphơnătíchăraăcácăqu tăđ nhătƠiăchínhăcóăliênă
quanăt iăl iăíchăc aăh ătrongădoanhănghi păđóắ.1
Phân tích trong l nh v c t nhiên đ

c hi u là s chia nh s v t hi n t

trong m i quan h h u c gi a các b ph n c u thành c a s v t hi n t
G áo trình Phân tích t chính doanh n h p, H c v n
HKTQD, H
, n m 2011, trang 10
1

3

ng

ng đó. Phân

ân h n , TS Lê Th Xuân (ch b ên), XB


tích tài chính doanh nghi p là phân tích, xem xét các báo cáo tài chính c a doanh
nghi p và k t h p v i các thông tin b sung t các ngu n khác nhau. Vi c phân tích
các báo cáo tài chính là quá trình tìm hi u các k t qu c a s qu n lý và đi u hành tài
chính các doanh nghi p mà đ c ph n nh trên các báo cáo tài chính đó. Quá trình
phân tích tài chính doanh nghi p s làm rõ tình hình tài chính doanh nghi p trong quá
kh , ch ra nh ng thay đ i ch y u, nguyên nhân c a s thay đ i b ng cách tính toán

các nhân t , phát hi n nh ng quy lu t c a các ho t đ ng, làm c s cho các quy t đ nh
hi n t i và nh ng d báo trong t ng lai. Tóm l i, phân tích tài chính doanh nghi p là
m t t p h p các khái ni m, ph ng pháp và công c cho phép thu th p, x lý các
thông tin k toán và các thông tin khác trong qu n lý doanh nghi p nh m đánh giá tình
hình tài chính, kh n ng và ti m l c c a doanh nghi p, giúp cho ng

i s d ng thông

tin đ a ra các quy t đ nh tài chính, quy t đ nh qu n lý phù h p.
1.2.2. M c ti u và ngh a c a phân tích tài chính ếoanh nghi p
M i ho t đ ng kinh t c a doanh nghi p đ u có tác đ ng liên hoàn v i nhau. B i
v y, ch có th phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p m i đánh giá đ y đ và sâu
s c m i ho t đ ng kinh t trong tr ng thái th c c a chúng. M i doanh nghi p đ u có r t
nhi u đ i t ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a mình nh các nhà đ u t , nhà cho
vay, nhà cung c p. M i đ i t ng này quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p
trên nh ng góc đ khác nhau. Song nhìn chung, h đ u quan tâm đ n kh n ng t o ra
dòng ti n m t, kh n ng sinh l i, kh n ng thanh toán và m c l i nhu n t i đa. B i v y
phân tích tài chính c a doanh nghi p ph i đ t đ

c các m c tiêu sau:

 Phân tích tài chính doanh nghi p ph i cung c p đ y đ nh ng thông tin h u ích
cho các nhà đ u t , các ch n và nh ng ng i s d ng khác đ h có th ra các quy t
đ nh v đ u t , tín d ng và các quy t đ nh t ng t .
 Phân tích tài chính doanh nghi p c ng nh m cung c p thông tin quan tr ng nh t
cho ch doanh nghi p, các nhà đ u t , các ch n và nh ng ng i s d ng khác đánh
giá s l ng, th i gian và r i ro c a nh ng kho n thu b ng ti n t c t c ho c ti n lãi.
ì các dòng ti n c a các nhà đ u t liên quan v i các dòng ti n c a doanh nghi p nên
quá trình phân tích ph i cung c p thông tin đ giúp h đánh giá s l ng, th i gian và
r i ro c a các dòng ti n thu thu n d ki n c a doanh nghi p.

 Phân tích tài chính doanh nghi p cung c p v các ngu n l c kinh t , v n ch s
h u, các kho n n , k t qu c a các quá trình, các tình hu ng làm bi n đ i các ngu n
v n và các kho n n c a doanh nghi p.
ng th i qua đó cho bi t thêm ngh a v c a
doanh nghi p đ i v i các ngu n l c này và các tác đ ng c a nh ng nghi p v kinh t ,
giúp cho ch doanh nghi p d đoán chính xác quá trình phát tri n doanh nghi p trong
t ng lai.
4

Thang Long University Library


T nh ng m c tiêu trên, có th th y phân tích tình hình tài chính doanh nghi p là
quá trình ki m tra, đ i chi u s li u, so sánh s li u v tài chính th c có c a doanh
nghi p v i quá kh đ đ nh h

ng trong t

ng lai. T đó, có th đánh giá đ y đ m t

m nh, m t y u trong công tác qu n lý doanh nghi p và tìm ra các bi n pháp sát th c đ
t ng c ng các ho t đ ng kinh t và còn là c n c quan tr ng ph c v cho vi c d
đoán, d báo xu th phát tri n s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Ho t đ ng tài chính có m i quan h tr c ti p v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Do đó t t c các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u có nh h ng đ n tài chính c a
doanh nghi p. Ng c l i, tình hình tài chính t t hay x u đ u có tác đ ng thúc đ y ho c
kìm hãm đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh. Chính vì v y, phân tích tình hình tài
chính có ý ngh a quan tr ng đ i v i b n thân ch doanh nghi p và các đ i t ng bên
ngoài có liên quan đ n tài chính c a doanh nghi p.
1.2.3. Vai trò c a phân tích tài chính ếoanh nghi p

Phân tích tài chính đóng m t vai trò quan tr ng và là đi u c n thi t cho s phát
tri n c a doanh nghi p. ai trò đó th hi n các đi m sau :
i v iăng

i qu nălỦădoanhănghi p

M i quan tâm hàng đ u c a h là tìm ki m l i nhu n và kh n ng tr n . M t
doanh nghi p b l liên t c s b c n ki t các ngu n l c và bu c ph i đóng c a. M t
khác, n u doanh nghi p không có kh n ng thanh toán n đ n h n c ng b bu c ph i
ng ng ho t đ ng. Trên c s phân tích tài chính mà n i dung ch y u là phân tích kh
n ng thanh toán, kh n ng cân đ i v n, n ng l c ho t đ ng c ng nh kh n ng sinh
lãi, nhà qu n lý tài chính có th d đoán v k t qu ho t đ ng nói chung và m c doanh
l i nói riêng c a doanh nghi p trong t ng lai.
i v iăcácănhƠăđ uăt ăvƠoădoanhănghi p
i v i các nhà đ u t , m i quan tâm hàng đ u c a h là th i gian hoàn v n,
m c sinh lãi và s r i ro. ì v y, h c n các thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình
ho t đ ng, k t qu kinh doanh và ti m n ng t ng tr ng c a các doanh nghi p. B i
v y, các y u t nh t ng s l i nhu n ròng trong k có th dùng đ tr l i t c c ph n,
m c chia lãi trên m t c phi u n m tr c, s x p h ng c phi u trên th tr ng và tính
n đ nh c a th giá c phi u c a doanh nghi p c ng nh hi u qu c a vi c tái đ u t
luôn đ c các nhà đ u t xem xét tr c tiên khi th c hi n phân tích tài chính.
i v iăcácăch n c a doanh nghi p
N u phân tích tài chính đ

c các nhà đ u t và qu n lý doanh nghi p th c hi n

nh m m c đích đánh giá kh n ng sinh l i và t ng tr

5

ng c a doanh nghi p thì phân


tích tài chính l i đ

c các ngân hàng và các nhà cung c p tín d ng th

ng m i cho

doanh nghi p s d ng nh m đ m b o kh n ng tr n c a doanh nghi p.
i v i các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín d ng, m i quan tâm c a h
ch y u h ng vào kh n ng tr n c a doanh nghi p. ì v y, h chú ý đ c bi t đ n s
l ng ti n và các tài s n khác có th chuy n nhanh thành ti n, t đó so sánh v i s n
ng n h n đ bi t đ c kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p. Bên c nh đó,
các ch ngân hàng và các nhà cho vay tín d ng c ng r t quan tâm t i s v n c a ch
s h u, b i vì s v n này là kho n b o hi m cho h trong tr ng h p doanh nghi p b
r i ro t đó đ a ra các quy t đ nh v vi c cho vay đ i v i doanh nghi p.
i v i các nhà cung ng v t t hàng hoá, d ch v cho doanh nghi p, h ph i
quy t đ nh xem có cho phép khách hàng s p t i đ
c n ph i bi t đ
s p t i.
i v iăng

c mua ch u hàng hay không, h

c kh n ng thanh toán c a doanh nghi p hi n t i và trong th i gian
iălaoăđ ng trong doanh nghi p

Bên c nh các nhà đ u t , nhà qu n lý và các ch n c a doanh nghi p, ng

i

đ c h ng l ng trong doanh nghi p c ng r t quan tâm t i các thông tin tài chính
c a doanh nghi p. i u này c ng d hi u b i k t qu ho t đ ng c a doanh nghi p có
tác đ ng tr c ti p t i ti n l ng, kho n thu nh p chính c a ng i lao đ ng. Ngoài ra
trong m t s doanh nghi p, ng i lao đ ng đ c tham gia góp v n mua m t l ng c
ph n nh t đ nh. Nh v y, h c ng là nh ng ng i ch doanh nghi p nên có quy n l i
và trách nhi m g n v i doanh nghi p.
i v iăcácăc ăquanăqu nălỦăNhƠăn

c

D a vào các báo cáo tài chính doanh nghi p, các c quan qu n lý c a Nhà n c
th c hi n phân tích tài chính đ đánh giá, ki m tra, ki m soát các ho t đ ng kinh
doanh, ho t đ ng tài chính ti n t c a doanh nghi p có tuân th theo đúng chính sách,
ch đ và lu t pháp quy đ nh không, tình hình h ch toán chi phí, giá thành, tình hình
th c hi n ngh a v v i Nhà n c và khách hang.
1.3. Cácăph
1.3.1. Ph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
ng pháp so sánh

Ph ng pháp so sánh là ph ng pháp ch y u, đ c s d ng ph bi n nh t trong
phân tích tài chính đ đánh k t qu , xác đ nh v trí và xu h ng bi n đ i c a ch tiêu
phân tích. Có nhi u ph ng th c so sánh khác nhau và vi c s d ng ph ng th c nào
s tu thu c vào m c đích và yêu c u c a vi c phân tích. Tuy nhiên, t u chung l i, các
nhà phân tích th

ng ti n hành so sánh theo th i gian và không gian.

6

Thang Long University Library


 So sánh theo th i gian
Phân tích tài chính theo th i gian chia theo kho ng ng n h n và dài h n. Th i
gian ng n h n th ng đ c tính v i m c 3 n m liên ti p.Phân tích doanh nghi p trong
kho ng này giúp nhà phân tích nhìn ra đ c s bi n đ ng t ng hay gi m v s l ng
tuy t đ i c ng nh t ng đ i.
có cái nhìn rõ h n v xu h ng c ng nh xu th ho t
đ ng c a doanh nghi p, phân tích tài chính dài h n trong th i gian t 5-10 n m s đáp
ng đ c nhu c u đó v i vi c phân tích c b n v i các ch tiêu nh ROA, ROE,
EPS…và đ th t ng ng các th i kì. Nhà phân tích ti n hành so sánh theo th i gian
có th s d ng các cách sau:
 So sánh
a s th c hi n trong k n y v i s th c hi n k tr c đ th y rõ xu
h n thay đ i v t chính doanh nghi p ánh á s t n tr ng hay th t lù tron
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p So sánh
a s th c hi n v i ch t êu tron
k ho ch đ th y rõ m c đ ho n th nh k ho ch c a doanh nghi p.
 So sánh theo ch u d c đ xem xét t tr ng c a t ng ch t êu so v i t ng th , so
sánh ch u ngang c a nhi u k đ th y đ c s bi n đ i c v s l
tuy t đ i c a m t ch t êu n o đó qua c c ni n đ k toán l ên t p.

n t

n đ

v

 So sánh theo không gian
So sánh theo không gian là vi c nhà phân tích ti n hành so sánh gi a s li u c a
doanh nghi p v i s li u trung bình ngành c a các doanh nghi p khác đ đánh giá tình
hình tài chính c a doanh nghi p mình t t hay x u, đ c hay ch a đ c. Bên c nh đó,
nhà phân tích s ti n hành phân tích doanh nghi p mình v i các doanh nghi p c nh
tranh, t đó đ nh v v th c a doanh nghi p.
1.3.2. Ph

ng pháp phân tích t l

Ph ng pháp phân tích t l s d ng s t ng đ i đ nghiên c u các ch tiêu
trong m i quan h v i các ch tiêu khác. B n ch t c a ph ng pháp này là thông qua
quan h t l đ đánh giá. Các t l này cho th y m i quan h gi a các kho n m c
khác nhau trong các báo cáo tài chính. Ph ng pháp này th ng đ c s d ng k t h p
v i ph

ng pháp so sánh nh m ph n ánh s bi n đ ng c a các t s tài chính qua

nhi u giai đo n và so sánh v i doanh nghi p khác trong cùng ngành. Ph ng pháp này
đ c áp d ng ph bi n trong phân tích tài chính vì nó d a trên ý ngh a chu n m c các
t l c a đ i l ng tài chính trong các quan h tài chính. Ph ng pháp t l giúp các
nhà phân tích khai thác có hi u qu nh ng s li u và phân tích m t cách có h th ng
hàng lo i t l theo chu i th i gian liên t c ho c theo t ng giai đo n. Qua đó ngu n
thông tin kinh t và tài chính đ c c i ti n và cung c p đ y đ h n. T đó cho phép
tích lu d li u và thúc đ y quá trình tính toán hàng lo t các t l nh :
7

 T l v kh n ng thanh toán:

c s d ng đ đánh giá kh n ng đáp ng các

kho n n ng n h n c a doanh nghi p.
 T l và kh n ng cân đ i v n, c c u v n và ngu n v n: Qua ch tiêu này
ph n ánh m c đ n đ nh và t ch tài chính.
 T l v kh n ng ho t đ ng kinh doanh:

ây là nhóm ch tiêu đ c tr ng cho

vi c s d ng ngu n l c c a doanh nghi p.
 T l v kh n ng sinh l i: Ph n ánh hi u qu s n xu t kinh doanh t ng h p
nh t c a doanh nghi p.
1.3.3. Ph
Ph

ng pháp cân đ i li n h
ng pháp cân đ i liên h là ph

ng pháp mô t và phân tích các hi n t

ng

kinh t mà gi a chúng t n t i m i quan h cân b ng ho c ph i t n t i s cân b ng.
Ph ng pháp cân đ i th ng k t h p v i ph ng pháp so sánh đ giúp ng i phân
tích có đ c đánh giá toàn di n v tình hình tài chính.
Ph ng pháp cân đ i là c s s cân b ng v l ng gi a t ng s tài s n và t ng
s ngu n v n, gi a ngu n thu, huy đ ng và tình hình s d ng các lo i tài s n trong
doanh nghi p. Ngoài ra ph ng pháp cân đ i liên h còn bi u hi n s cân đ i gi a

dòng ti n vào và dòng ti n ra trong m t th i k , s cân đ i gi a thu nh p và chi phí
c a doanh nghi p đó.
1.3.4. Ph

ng pháp Dupont

Mô hình Dupont là k thu t đ c s d ng đ phân tích kh n ng sinh l i c a m t
doanh nghi p b ng các công c qu n lý hi u qu truy n th ng. Mô hình Dupont tích h p
nhi u y u t c a báo cáo thu nh p v i b n cân đ i k toán. Trong phân tích tài chính, ng i
ta v n d ng mô hình Dupont đ phân tích m i liên h gi a các ch tiêu tài chính. Chính nh
s phân tích m i liên k t gi a các ch tiêu tài chính, chúng ta có th phát hi n ra nh ng nhân
t đã nh h ng đ n ch tiêu phân tích theo m t trình t nh t đ nh.
Nh ng m i quan h ch y u đ c xem xét:
- M i quan h t ng tác gi a t su t l i nhu n sau thu trên v n kinh doanh v i
hi u su t s d ng toàn b v n và t su t l i nhu n.
M i quan h này đ c xác l p nh sau:

x

=
Nh v y

8

Thang Long University Library


Xem xét m i quan h này, có th th y đ

c tác đ ng c a y u t t su t l i nhu n

sau thu trên doanh thu và hi u su t s d ng toàn b v n nh h

ng nh th nào đ n

t su t l i nhu n sau thu trên v n kinh doanh. Trên c s đó ng i qu n lý doanh
nghi p đ ra các bi n pháp thích h p đ t ng t su t l i nhu n sau thu trên v n kinh
doanh.
- Các m i quan h t

ng tác v i t su t l i nhu n v n ch s h u.

Có th thi t l p các m i quan h sau:

x

=

Trong công th c trên, t s :

c g i là th a s v n ch s h u và th hi n m c đ s d ng đòn b y tài
chính c a doanh nghi p. T đó:
T su t l i nhu n

=

M c đ s d n đòn b y

T su t l i nhu n sau thu
trên v n kinh doanh

v n ch s h u

t

chính

T các công th c trên ta có th xác đ nh t su t l i nhu n v n ch s h u b ng
công th c sau:
L i nhu n sau
thu

Doanh thu
thu n

L i nhu n su thu
=

V n ch s h u

T ng t

Doanh thu th n

s n

T n t

s n

V n ch s h u

Nh v y:
T su t l i nhu n
v n ch s h u

=

H s lã

Vòn quay

M c đ s d ng

ròn

to n b v n

đòn b y t

chính

Qua công th c trên, cho th y rõ các y u t ch y u tác đ ng đ n t su t l i nhu n
v n ch s h u trong k , t đó giúp cho các nhà qu n lý doanh nghi p xác đ nh và tìm
bi n pháp khai thác các y u t ti m n ng đ t ng t su t l i nhu n v n ch s h u c a
doanh nghi p.
9


1.3.5. Ph

ng pháp đ th

th là ph

ng pháp nh m ph n ánh tr c quan các s

li u phân tích b ng bi u

đ ho c đ th . Qua đó đ mô t xu h ng, m c đ bi n đ ng c a các ch tiêu c n phân
tích, ho c th hi n m i liên h k t c u c a các b ph n trong m t t ng th nh t đ nh.
Ph ng pháp này càng ngày càng đ c dùng ph bi n nh m bi u hi n tính đa d ng,
ph c t p c a n i dung phân tích.

th ho c bi u đ th hi n qua các góc đ :

 Bi u th quy mô (đ l n) các ch tiêu phân tích qua th i gian nh : t ng tài s n,
t ng doanh thu, hi u qu s d ng v n…ho c có th bi u hi n t c đ t ng tr ng c a
các ch tiêu phân tích qua th i gian nh : t c đ t ng tài s n…
 Bi u hi n m i quan h gi a ch tiêu phân tích v i các ch tiêu nhân t nh : T
su t sinh l i c a t ng tài s n ch u nh h ng c a t su t sinh l i t ng doanh thu thu n
và t c đ chu chuyên c a t ng tài s n…
1.4. PhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăchínhăthôngăquaăcácăBáoăcáoătƠiăchínhădoanhănghi p
1.4.1. Phân tích B ng cân đ i k toán
PhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăs n c a doanh nghi p
Công vi c đ u tiên mà nhà phân tích c n làm khi phân tích tình hình tài s n
doanh nghi p là ti n hành so sánh quy mô t ng tài s n đ th y đ c s bi n đ ng c a
t ng tài s n gi a các th i đi m, t đó n m đ c tình hình đ u t c a doanh nghi p.
Sau đó, nhà phân tích ti n hành đánh giá c c u t ng tài s n thông qua vi c tính toán
t tr ng c a t ng lo i tài s n trong t ng tài s n, qua đó nh n xét v m c đ phù h p

c a c c u tài s n v i ngành ngh kinh doanh c a doanh nghi p. T tr ng c a t ng b
ph n tài s n chi m trong t ng s tài s n đ c xác đ nh nh sau:

B c ti p theo c a quá trình phân tích tình hình tài s n là vi c so sánh m c t ng,
gi m c a các ch tiêu tài s n trên b ng cân đ i k toán thông qua s tuy t đ i và t ng
đ i gi a cu i kì v i đ u kì ho c nhi u th i đi m liên ti p (n m tr c v i các n m sau).
B

c này giúp nhà phân tích nh n bi t các nhân t

nh h

ng và xác đ nh m c đ

nh

h ng đ n s bi n đ ng v c c u tài s n. T đây, nhà phân tích có th đ a ra các
nh n xét v quy mô t ng kho n m c thành ph n c a tài s n là t ng hay gi m, đ ng
th i lý gi i cho s bi n đ ng t ng ho c gi m đó c ng nh phân tích nh h
bi n đ ng này đ n k t qu và hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p

ng c a

Phơnătíchătìnhăhìnhăngu n v n c a doanh nghi p
Vi c phân tích tình hình ngu n v n c ng ti n hành t ng t nh phân tích tình
hình tài s n. u tiên, nhà phân tích c n tính toán và so sánh tình hình bi n đ ng gi a
10

Thang Long University Library

các k (n m) v i nhau. T tr ng c a t ng b ph n ngu n v n chi m trong t ng s
ngu n v n đ

c xác đ nh nh sau:

Sau đó, nhà phân tích ti p t c ti n hành phân tích ngang, t c là so sánh s bi n
đ ng gi a các th i đi m c a các ch tiêu ngu n v n trên b ng cân đ i k toán, qua đó
bi t đ c tình hình huy đ ng v n, n m đ c các nhân t nh h
h ng c a các nhân t đ n s bi n đ ng c a c c u ngu n v n.

ng và m c đ

nh

M i quan h cơnăđ i gi a tƠiăs năvƠăngu n v n
D a vào b ng cân đ i k toán có th th y tài s n và ngu n v n có m i quan h
cân đ i v i nhau. M i quan h cân đ i đó đ c ph n ánh c th , tr c ti p qua vi c
phân tích tình hình v n l u đ ng ròng c a doanh nghi p. V n l u đ ng ròng là kho n
chênh gi a tài s n ng n h n so v i ngu n v n ng n h n.
V n l u đ ng ròng d

ng đi u này cho th y chi n l

c qu n lý v n c a Công ty

là chi n l c th n tr ng. Tài s n ng n h n luôn đ c đ m b o b ng ngu n v n ng n
h n và m t ph n c a ngu n v n dài han. i u này s giúp cho doanh nghi p tránh
đ c các r i ro khi thanh toán, luôn đ m b o s cân b ng tài chính, tuy nhiên nó c ng
làm cho doanh nghi p m t đi đ ng v n đ có th đ u t sinh l i, mang l i l i nhu n

cao h n cho doanh nghiêp.
V n l u đ ng âm cho bi t doanh nghi p s d ng chi n l c qu n lý v n m o
hi m. Doanh nghi p ph i s d ng toàn b ngu n v n dài h n và m t ph n ngu n v n
ng n h n đ tài tr cho tài s n dài h n. i u này giúp cho Công ty t ng kh n ng sinh
l i vì gi m đ c chi phí tài chính tuy nhiên v lâu dài s làm nh h ng đ n tình hình
kinh doanh c a Công ty gây nên áp l c tr n và t ng r i ro trong kh n ng thanh toán.
V n l u đ ng ròng b ng 0 cho th y doanh nghi p s d ng chi n l c v n dung
hòa. Tài s n ng n h n đ c đ m b o, tài tr b ng ngu n v n ng n h n và tài s n dài
h nđ

c đ m b o, tài tr b ng ngu n v n dài h n.

i u này v a đ m b o an toàn

trong thanh toán, tránh r i ro bên c nh đó v n đ m b o đ
doanh nghi p.
VL ròn (VL th n xuyên) = T
Ngu n v n d h n – T s n d h n
Nhu c u VL
vay ng n h n)

c kh n ng sinh l i cho

s n ng n h n – Ngu n v n ng n h n =

ròn = H n t n kho + N ph i thu – N ng n h n (khôn tính

11

1.4.2. Phân tích Báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh cho bi t tình hình tài chính c a doanh
nghi p trong t ng th i k nh t đ nh, ph n ánh tóm l c các kho n thu, chi phí, k t qu
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a toàn doanh nghi p; k t qu ho t đ ng s n xu t kinh
doanh theo t ng ho t đ ng kinh doanh (s n xu t kinh doanh, đ u t tài chính, ho t
đ ng khác). Bên c nh đó, báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh còn cho bi t tình hình
th c hi n ngh a v v i Nhà n c c a doanh nghi p trong th i k đó. Khi phân tích
Báo cáo k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p có th phân tích ba
m c chính: tình hình doanh thu, chi phí và l i nhu n.
Phơnătíchătìnhăhìnhădoanhăthu
Doanh thu c a doanh nghi p bao g m doanh thu t bán hàng và cung c p d ch
vu, doanh thu t ho t đ ng tài chính, thu nh p khác và các kho n gi m tr doanh thu.
Trong đó doanh thu t bán hàng và cung c p d ch v chi m ch y u trong t ng doanh
thu c a các doanh nghi p th ng m i. ì v y vi c phân tích tình hình doanh thu s
giúp cho nhà qu n tr n m rõ đ c tình hình tiêu th s n ph m, tình hình bán hàng
qua đó th y đ c nh ng u đi m và nh ng h n ch còn t n t i, nh ng y u t tác đ ng
làm t ng, gi m doanh thu t đó đ a ra các chi n l c phù h p nh m c i thi n doanh
thu cho doanh nghi p, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
Phơnătíchătìnhăhìnhăchiăphí
Chi phí là các kho n ti n mà doanh nghi p ph i chi ra trong k nh m đ u t ,
ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh. Trong đó, giá v n hàng bán luôn là chi phí
chính, chi m t tr ng ch y u trong t ng chi phí c a doanh nghi p. Do v y vi c đánh
giá, phân tích chi phí giá v n hàng bán r t c n thi t. Nó giúp cho nhà qu n tr th y
đ c chi phí giá v n c a doanh nghi p là cao hay th p t đó còn đánh giá n ng l c c a
nhà cung c p đ có bi n pháp đi u ch nh nh m ti t ki m chi phí giá v n, nâng cao kh
n ng c nh tranh và l i nhu n cho doanh nghi p. Ngoài ra, chi phí lãi vay c ng là
kho n m c quan tr ng mà nhà qu n tr c n l u tâm trong phân tích. Nó ph n ánh tình
hình vay n c a doanh nghi p trong k . Do v y, n u nh chi phí m c quá cao, hay
t c đ t ng c a chi phí là cao h n so v i t c đ t ng c a doanh thu thì đi u này cho
th y doanh nghi p ho t đ ng không hi u qu .

Phơnătíchătìnhăhìnhăl i nhu n
L i nhu n luôn là đích đ n cu i cùng, là m c tiêu hàng đ u c a m i doanh
nghi p quan tâm. Nó là k t qu c a quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
trong k . L i nhuân cao, t c đ t ng l i nhu n n đ nh cho th y doanh nghi p ho t
đ ng t t, có hi u qu và ng c l i. K t h p gi a phân tích và đánh giá m i quan h
gi a t ng doanh thu, t ng chi phí và l i nhu n c a doanh nghi p s giúp cho nhà qu n
12

Thang Long University Library


tr có cái nhìn t ng quát và chính xác v hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p, kh n ng sinh l i c a ch s h u t đó th y đ

c xu h

ng bi n đ ng c a tình

hình s n xu t kinh doanh nh m đ a ra nh ng chi n l
và nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p.

c phù h p đ ti p t c c ng c

1.4.3. Phân tích Báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t trong nh ng báo cáo quan tr ng nh m cung
c p thông tin v dòng ti n l u chuy n trong m t k kinh doanh nh t đ nh. Phân tích
báo cáo l u chuy n ti n t đ c chia thành ba lu ng ti n chính: L u chuy n ti n thu n
t ho t đ ng kinh doanh, l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t và l u chuy n ti n
thu n t ho t đ ng tài chính.
L uăchu n ti n thu n t ho tăđ ng kinh doanh

Là ch tiêu ph n ánh chênh l ch gi a dòng ti n thu v i dòng ti n chi trong ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Dòng ti n thu t ho t đ ng kinh doanh g m nh ng
kho n ti n thu nh ti n thu t bán hàng, thu n c a khách hàng,…Dòng ti n chi cho
ho t đ ng kinh doanh g m nh ng kho n ti n chi ra nh chi ti n tr n ng i bán, chi
ti n mua v t t nh p kho, chi ti n tr các kho n chi phí b ng ti n m t. N u l u chuy n
ti n thu n t ho t đ ng kinh doanh mang d u âm (chi > thu) có ngh a là doanh nghi p
đ u t m r ng quy mô d n t i vi c t ng mua nguyên v t li u, t ng chi th ng xuyên
cho l ng nhân viên…N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng kinh doanh d
ng c l i.

ng thì

L uăchu n ti n thu n t ho tăđ ngăđ uăt
Là ch tiêu ph n ánh chênh l ch gi a dòng ti n thu v i dòng ti n chi cho đ u t
mua s m tài s n dài h n và các kho n đ u t khác không thu c các kho n t ng đ ng
ti n. Dòng ti n thu t ho t đ ng đ u t g m nh ng kho n ti n thu nh ti n thu t bán
thanh lý tài s n c đ nh, ti n thu h i đ u t góp v n vào các đ n v khác, ti n thu h i
cho vay,….Dòng ti n chi c a ho t đ ng đ u t g m nh ng kho n ti n chi cho vi c
mua s m tài s n c đ nh, xây d ng c b n m r ng quy mô ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. N u dòng ti n chi l n h n dòng ti n thu thì d n đ n dòng ti n thu n t ho t
đ ng đ u t âm, t c là cho th y doanh nghi p m r ng quy mô t ng ti n chi đ đ u t
tài s n c đ nh góp v n liên doanh…N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t
mang d u d ng thì ng c l i.
L uăchu n ti n thu n t ho tăđ ngătƠiăchính
Là ch tiêu ph n ánh chênh l ch gi a dòng ti n thu v i dòng ti n chi trong ho t
đ ng tài chính. Dòng ti n thu t ho t đ ng tài chính g m nh ng kho n ti n thu nh
ti n thu t phát hành c phi u, ti n nh n góp v n, ti n vay ngân hàng hay các t ch c
tín d ng khác,…Dòng ti n chi c a ho t đ ng tài chính g m nh ng kho n chi tr c
13

t c, ti n tr n vay,… N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng tài chính mang d u âm
(thu> chi) đi u này cho th y quy mô doanh nghi p đ

c m r ng t ng chi đ mua c

phi u, chi tr n g c vay…N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t d
ng c l i.

ng thì

L uăchu n ti n thu n trong k
Là ch tiêu t ng h p, ph n ánh t ng c ng t t c các dòng ti n thu n t ho t
đ ng kinh doanh, dòng ti n thu n t ho t đ ng đ u t và dòng ti n thu n t ho t đ ng
tài chính.N u ch tiêu này âm ch ng t trong k doanh nghi p đã không t o ra đ ti n
m t đ ho t đ ng. Ng c l i, n u ch tiêu này d ng thì có ngh a các dòng ti n thu t
các ho t đ ng c a doanh nghi p trong k đ đáp ng nhu c u v ti n m t. Chính vì
v y vi c phân tích báo cáo l u chuy n ti n t có ý ngh a quan tr ng nh m xác đ nh xu
h

ng t o ti n c a ho t đ ng trong doanh nghi p.

1.5. PhơnătíchătìnhăhìnhătƠiăchínhăthôngăquaăcácăch tiêuătƠiăchínhădoanhănghi p
Các ch tiêu tài chính là m t trong nh ng ph n quan tr ng nh t c a m t b n phân
tích tài chính. D a trên s tính toán, phân tích đánh giá m t các chính xác, logic s
giúp cho nhà qu n tr s m phát hi n đ c v n đ c a doanh nghi p t đó có các bi n
pháp nh m nâng cao hi u qu kinh doanh. Các ch tiêu tài chính bao g m:
1.5.1. ác ch ti u ph n ánh kh n ng thanh toán
H s kh n ngăthanhătoánăng n h n
H s kh n ng thanh toán ng n h n =

H s kh n ng thanh toán ng n h n là th c đo kh n ng thanh toán ng n h n
c a Công ty, nó cho bi t các kho n n c a doanh nghi p đ c tr b ng các t i s n
t

ng đ

ng v i th i h n đ

c cho vay các kho n n đó.

ụ ngh a c a ch tiêu cho bi t trong k phân tích m t đ ng n ng n h n đ c
đ m b o, tài tr b ng b o nhiêu đ ng tài s n ng n h n..T s này l n h n ho c b ng 1
ch ng t công ty có nhi u kh n ng s tr đ c h t các kho n n , tình hình tài chính
c a Công ty là v ng m nh.T s thanh toán nh h n 1 cho th y công ty đang trong
tình tr ng tiêu c c, có kh n ng không tr đ

c các kho n n khi đáo h n.Tuy nhiên,

đi u này không có ngh a là công ty s phá s n b i vì có r t nhi u cách đ huy đ ng
thêm v n.
Ch tiêu này quá th p cho th y kh n ng thanh toán ng n h n c a Công ty
không đ c đ m b o, r i ro trong thanh toán cao. M t khác n u t s này quá cao
c ng không ph i là m t d u hi u t t b i vì nó cho th y doanh nghi p s d ng tài s n
ch a đ c hi u qu có quá nhi u hàng t n kho, các kho n ph i thu và ti n nhàn r i.
14

Thang Long University Library


H s kh n ngăthanhătoánănhanh

H s kh n ng thanh toán nhanh =
H s kh n ng thanh toán nhanh là ch tiêu đ c dùng đ đánh giá kh n ng
thanh toán t c th i (thanh toán ngay) các kho n n ng n h n c a doanh nghi p b ng
tài s n ng n h n mà không c n ph i bán hàng t n kho hay không.T s này ph n ánh
chính xác h n t s thanh toán ng n h n. H s này nói lên vi c công ty có kh n ng
đáp ng vi c thanh toán n ng n h n vì công ty không g p khó kh n nào trong vi c
chuy n t tài s n l u đ ng khác v ti n m t.
ụ ngh a c a ch tiêu này cho bi t trong k m t đ ng n ng n h n đ

c tài tr

đ m b o b ng bao nhiêu đ ng tài s n ng n h n không bao g m kho.Ch tiêu này l n
h n 1 đ c đánh giá là t t nó cho th y kh n ng thanh toán c a Công ty đ c đ m
b o. à ng c l i ch tiêu này nh h n 1 cho th y tình hình tài chính c a Công ty còn
g p nhi u khó kh n, kh n ng tr ngay các kho n n còn h n ch . ây là h s ph n
ánh s ch c ch n nh t kh n ng c a công ty đáp ng ngh a v n hi n th i.
Ch tiêu này càng cao ch ng t kh n ng thanh toán c a Công ty đ c đ m b o,
n ng l c tài chính kh quan.Tuy nhiên n u ch tiêu này quá cao l i cho th y kh n ng
qu n lý, hi u qu s d ng v n th p. Ch tiêu này quá th p ch ng t trong th i gian này
Công ty không đ kh n ng chi tr các kho n n khi đáo h n đi u này n ng l c tài
chính kém, d n t i m t uy tín trên th tr
th khi n doanh nghi p phá s n.

ng, gi m s c c nh tranh và n u kéo dài có

H s kh n ngăthanhătoánăt c th i
H s kh n ng thanh toán t c th i =
T s này cho bi t m t công ty có th tr đ c các kho n n ng n h n c a mình
nhanh đ n đâu, vì ti n và các kho n t ng đ ng ti n là tài s n có tính thanh kho n
cao nh t.

ụ ngh a c a ch tiêu này cho bi t trong k phân tích m t đ ng n ng n h n
đ

c đ m b o b ng bao nhiêu đ ng ti n và các kho n t

ch tiêu này th
kho n t ng đ
nghiêp.

ng đ

ng ti n.Thông th

ng

ng có giá tr nh h n 1. i u này cho th y vi c d tr ti n và các
ng ti n luôn m c th p h n so v i kho n n ng n h n c a doanh

Ch tiêu này cao cho th y l ng ti n m t mà Công ty d tr nhi u đi u này d n
t i làm t ng các chi phí d tr ti n làm nh h ng đ n l i nhu n c a Công ty. Tuy

15


nhiên n u ch tiêu này quá th p d d n t i r i ro trong vi c thanh toán t c th i, làm
m t uy tín, gi m s c c nh tranh c a doanh nghi p.
H s kh n ngăthanhătoánălƣiăva
H s kh n ng thanh toán lãi vay =
H s kh n ng thanh toán lãi vay cho bi t l i nhu n thu đ
xu t kinh doanh đ tr lãi các kho n mà công ty đã vay.

c t quá trình s n

ụ ngh a ch tiêu này cho bi t vi c đ m b o tr lãi hàng n m b ng l i nhu n
tr

c thu và lãi vay.
N u ch tiêu này càng l n thì ch ng t ho t đ ng kinh doanh có kh n ng sinh

l i cao và đó là c s đ m b o cho tình hình thanh toán c a doanh nghi p lành
m nh.Ng c l i, ch tiêu này càng g n 1 thì ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p
kém hi u qu là nguyên nhân khi n cho m t kh n ng thanh toán và v n . Khi ch
tiêu này <1 cho th y ho t đ ng kinh doanh đang b thua l , thu nh p trong k không
đ bù đ p chi phí, n u kéo dài s khi n doanh nghi p phá s n.
1.5.2. ác ch ti u v kh n ng ho t đ ng và qu n l tài s n
ánhăgiáăhƠngăt n kho
S vòng quay hàng t n kho =
òng quày hàng t n kho ph n ánh m i quan h gi a hàng t n kho và giá v n
hàng bán trong k s n xu t kinh doanh.
ụ ngh a vòng quay hàng t n kho cho bi t t c đ quay vòng c a hàng hóa
trong kho bình quân trong k . H s này càng cao ch ng t doanh nghi p bán hàng
nhanh và hàng t n kho không b
đ ng nhi u.và ng c l i n u ch tiêu này th p
ch ng t hàng t n kho b đ ng nhi u làm gia t ng chi phí qu n lý l u kho nh h
đ n l i nhu n chung c a doanh nghi p.
N u vòng quay hàng t n kho quá cao có ngh a là l

ng

ng hàng d tr trong kho

không nhi u, n u nhu c u th tr ng t ng đ t ng t thì r t nhi u kh n ng doanh nghi p
s b m t khách hàng và b đ i th c nh tranh giành th ph n.H n n a vi c d tr
nguyên v t li u đ u vào không đ có th s d n đ n vi c s n xu t b ng ng tr . Do
v y, ch tiêu này c n ph i m c v a ph i, không quá l n và quá nh .
K thu ti n bình quân =

16

Thang Long University Library


K thu ti n bình quân cho bi t cho bi t th i gian l u hàng t n kho g m có
nguyên v t li u và hàng hóa trong bao nhiêu lâu t lúc nh p hàng vào kho cho đ n lúc
xu t hàng ra bán di n ra trong bao lâu. Ng c l i v i s vòng quay hàng t n kho thi
ch s này càng th p càng ch ng t hàng t n kho đ c luân chuy n, tiêu th nhanh,
góp ph n gi m các chi phí l u kho, làm t ng doanh thu, l i nhu n cho doanh nghi p.
và ng c l i ch tiêu này càng cao cho th y th i gian quay vòng hàng t n kho châm,
hàng b
đ ng nhi u, t ng các chi phí l u kho nh h ng đ n l i nhu n c a doanh
nghi p.
ánhăgiáăcácă ho n ph i thu
S vòng quay các kho n ph i thu =
S vòng quay các kho n ph i thu cho bi t t c đ thu h i các kho n ph i thu
thành ti n ho c các kho n t ng đ ng ti n.
ụ ngh a cho bi t s vòng quay các kho n ph i thu nh m t o ra doanh thu t

ng

ng trong k đó. ây là m t ch tiêu quan tr ng cho bi t kh n ng thu h i n c a

doanh nghi p c ng nh chính sách tín d ng mà doanh nghi p áp d ng v i khách hàng.
Ch s này càng cao ch ng t t c đ thu h i n c a doanh nghi p càng nhanh,
kh n ng chuy n đ i các kho n ph i thu sang ti n m t cao, đi u này giúp doanh
nghi p nâng cao lu ng ti n m t, t o ra s ch đ ng trong vi c tài tr ngu n L ph c
v s n xu t. Tuy nhiên n u ch tiêu này quá cao ch ng t doanh nghi p áp d ng chính
sách tín d ng th t ch t, gi m thi u th i gian cho khách hàng n đi u này d n t i s
gi m s c c nh tranh trên th tr ng.M t khác n u ch tiêu này quá th p l i cho th y
doanh nghi p đang b chi m d ng v n l n đi u này s gây thi t h i làm cho doanh
nghi p m t đi kh n ng t ch v tài chính đ duy trì s n xu t kinh doanh.
Th i gian thu n =
Th i gian thu n c ng là m t ch tiêu quan tr ng trong vi c đánh giá các kho n
ph i thu. Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p m t bao lâu đ thu h i các kho n ph i
thu. Ng

c l i v i ch tiêu vòng quay các kho n ph i thu, th i gian thu n c a doanh

nghi p càng ng n l i càng th hi n kh n ng thu h i n c a doanh nghi p càng t t, kh
n ng ki m soát t t các khoan ph i thu. N u ch tiêu này càng dài ch ng t th i gian mà
doanh nghi p b khách hàng chi m d ng v n dài, th i gian thu h i v n ch m nh
h ng đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Hi u su t s d ng tài s n l u đ ng
Hi u su t s d ng TSL =
17


Ch tiêu này cho bi t m t đ ng v n b ra đ u t cho tài s n ng n h n trong m t
k thì đem l i bao nhiêu đ n v doanh thu thu n. Ch tiêu này ph n ánh s v n đ ng
c a TSNH trong k , ch tiêu này càng cao ch ng t TSNH v n đ ng càng nhanh, hi u
su t s d ng tài s n ng n h n cao và ng c l i, n u ch tiêu này th p ch ng t doanh
nghi p s d ng TSNH không hi u qu , kh n ng mang l i doanh thu thu n t tài s n là

không cao, s v n đ ng trong k c a TSNH là ch m. Do v y vi c nâng cao hi u su t
s d ng TSNH là c n thi t s làm t ng hi u qu ho t đ ng t ng doanh thu và t o ti n
đ đ gia t ng l i nhu n cho doanh nghi p.
Hi u su t s d ng c aăTSC
Hi u su t s d ng c a TSC =
Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng nguyên giá bình quân tài s n c đ nh dùng vào
ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong k phân tích đem l i bao nhiêu đ ng doanh thu
thu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n c đ nh càng t t. Do
đó, đ nâng cao ch tiêu này, đ ng th i v i vi c t ng l ng s n ph m bán ra, doanh
nghi p ph i gi m tuy t đ i nh ng TSC th a, không c n dùng vào s n xu t, b o đ m
t l cân đ i gi a TSC tích c c và không tích c c, phát huy và khai thác t i đa n ng
l c s n xu t hi n có c a TSC .
Hi u su t s d ng t ngătƠiăs n
Hi u su t s d ng T ng tài s n =
Ch tiêu này đo l ng hi u qu s d ng tài s n trong k , nó cho bi t m t đ ng tài
s n đ c huy đ ng vào s n xu t kinh doanh mang l i bao nhiêu đ ng doanh thu. H s
này c ng đã làm rõ kh n ng t n d ng tài s n tri t đ vào ho t đ ng s n su t kinh
doanh c a doanh nghi p. Vi c t ng ch s này s góp ph n quan tr ng trong vi c t ng
l i nhu n c a doanh nghi p t đó s t ng kh n ng c nh tranh c ng nh uy tín c a
doanh nghi p trên th tr ng.
1.5.3. Nhóm ch ti u v đòn b y tài chính
òn b y tài chính đ c p đ n vi c doanh nghi p tài tr cho ho t đ ng kinh doanh
c a mình b ng các kho n vay thay cho v n c ph n. Các phép đo đòn b y tài chính là
công c đ xác đ nh xác su t doanh nghi p m t kh n ng thanh toán các h p đ ng n .
Trong th i k khó kh n, các doanh nghi p càng n nhi u thì càng có nguy c cao m t
kh n ng hoàn thành ngh a v tr n . Bên c nh đó n l i là m t d ng tài tr tài chính
quan tr ng và t o l i th lá ch n thu cho doanh nghi p do lãi vay đ c tính nh m t
kho n chi phí h p l và mi n thu . Khi doanh nghi p mu n vay n , các ch n s đánh
18

Thang Long University Library


giá xem doanh nghi p có vay quá nhi u hay không? H c ng xét xem doanh nghi p có
duy trì n vay c a mình trong h n m c cho phép không?
T s n trênăt ngătƠiăs n
i v i các nhà qu n lý doanh nghi p thông qua t s n cho th y s đ c l p v
tài chính, m c đ s d ng đòn b y tài chính và r i ro tài chính có th g p ph i đ t đó
có s đi u ch nh v chính sách tài chính phù h p. Còn nhà đ u t trên c s đó cân
nh c đ n vi c đ u t .
i v i các ch n qua xem xét h s n c a doanh nghi p th y đ
c a kho n cho vay đ đ a ra các quy t đ nh cho vay và thu h i n .
T s n trên t ng tài s n đo l
tr cho t ng tài s n và đ

c s an toàn

ng m c đ s d ng n c a doanh nghi p đ tài

c xác đ nh b ng cách l y t ng n chia cho t ng tài s n.

T ng s n c a doanh nghi p bao g m toàn b s n ng n h n và n dài h n. T
s này cho bi t có bao nhiêu ph n tr m tài s n c a doanh nghi p là t đi vay. Qua đây
bi t đ c kh n ng t ch tài chính c a doanh nghi p. T s này mà quá nh , ch ng t
doanh nghi p vay ít. i u này có th hàm ý doanh nghi p có kh n ng t ch tài chính
cao. Song nó c ng có th hàm ý là doanh nghi p ch a bi t khai thác đòn b y tài chính,
t c là ch a bi t cách huy đ ng v n b ng hình th c đi vay. Ng c l i, t s này mà cao
quá hàm ý doanh nghi p không có th c l c tài chính mà ch y u đi vay đ có v n kinh
doanh. i u này c ng hàm ý là m c đ r i ro c a doanh nghi p cao h n.
Khi dùng t s này đ đánh giá c n so sánh v i t s c a m t doanh nghi p cá

bi t khác trong cùng ngành ho c v i t s bình quân c a toàn ngành.
T s n trênăv n ch s h u
T s này đo l

ng m c đ s d ng n c a doanh nghi p trong m i quan h

t ng quan v i m c đ s d ng v n ch s h u.
chia cho v n ch s h u.

c xác đ nh b ng cách l y t ng n

T s này nh ch ng t doanh nghi p ít ph thu c vào hình th c huy đ ng v n
b ng vay n , doanh nghi p ch u đ r i ro th p. Tuy nhiên nó c ng có th ch ng t
doanh nghi p ch a bi t cách vay n đ kinh doanh và khai thác l i ích c a hi u qu
19


ti t ki m thu . ì khi doanh nghi p đi vay thì ph i tr lãi vay, thu đánh vào l i nhu n
doanh nghi p s có th có kh u tr kho n l i nhu n dùng đ tr lãi đó.
1.5.4. ác ch ti u đánh giá kh n ng sinh l i
T su t sinh l iătrênădoanhăthuă(ROS)
T su t sinh l i trên doanh thu (ROS) =

x 100%

Là m t t s tài chính dùng đ theo dõi tình hình sinh l i c a công ty c ph n. Là
ch tiêu ph n ánh m i quan h gi a doanh thu thu n và l i nhu n ròng dành cho c
đông c a Công ty. i c duy trì t c đ t ng c a doanh thu cao h n t c đ t ng c a chi
phí s làm t ng tr
đinh và b n v ng.

ng l i nhu n ròng và giúp cho ch tiêu này có s t ng tr

ng n

ụ ngh a ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p đ u t 100 đ ng
doanh thu thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng. Ch tiêu này càng cao cho th y
công tác qu n lý chi phí càng t t, đi u này giúp nhà qu n tr đ a ra các m c tiêu đ m
r ng th tr ng, t ng doanh thu. Ch tiêu này th p thì nhà qu n tr c n có bi n pháp
nh m qu n lý chi phí, gi m thi u nh ng chi phí phát sinh không c n thi t t i các b
ph n đ nâng cao l i nhu n.
T su t sinh l i t ngătƠiăs n (ROA)
T su t sinh l i t ng tài s n (ROA) =
Là t s tài chính dùng đ đo l

x 100%

ng kh n ng sinh l i trên m i đ ng tài s n

c a doanh nghi p.
ụ ngh a : ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p b ra 100 đ ng
đ u t cho tài s n đ u t thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này
càng cao, cho th y doanh nghi p s d ng tài s n t t, hiêu qu mà tài s n mang l i cho
Công ty là cao t đó t o đi u ki n cho doanh nghi p t ng đ u t và m r ng ho t đ ng
s n xu t kinh doanh.
T su t sinh l iătrênăVCSHă(ROE)
T su t sinh l i trên CSH (ROE) =

x 100%

Là t s tài chính đ đo kh n ng sinh l i trên m i đ ng v n c ph n
ty c ph n. ây là m t ch tiêu quan tr ng và đ

c nhà đ u t quan tâm.

20

Thang Long University Library

m t công


ụ ngh a : ch tiêu này cho bi t trong 100 đ ng v n ch s h u thì thu v bao
nhiêu đ ng l i nhu n ròng. Ch tiêu này càng cao ch ng t doanh nghi p s

d ng có

hi u qu v n ch s h u, do đó h p d n các nhà đ u t , qua đó c ng cho th y trong k
100 đ ng CSH thì doanh nghi p thu đ c nhi u đ ng l i nhu n sau thu h n, đây là
nhân t giúp nhà qu n tr t ng CSH ph c v cho ho t đ ng kinh doanh. à ng c l i
n u ch tiêu này th p cho th y doanh nghi p đang g p khó kh n trong vi c huy đ ng
v n ch s h u.
1.6. Cácănhơnăt

nhăh

ngăđ n quáătrìnhăphơnătích tƠiăchínhăc a doanh nghi p

Ho t đ ng phân tích tài chính doanh nghi p là m t quá trình ph c t p và ch u
nhi u tác đ ng c a các nhân t ch quan và khách quan.

Cácănhơnăt

háchăquan

 H th ng chính sách, pháp lu t Nhà n c liên quan t i tài chính doanh nghi p
Nhân t th nh t trong các nhân t khách quan chính nh h ng t i quá trình
phân tích tài chính doanh nghi p là h th ng chính sách, pháp lu t c a Nhà n c liên
quan t i tài chính doanh nghi p. ó là các chính sách v thu , v k toán, th ng kê…
nh h ng t i ho t đ ng kinh doanh c ng nh ho t đ ng
tài chính doanh nghi p.
V i t cách là đ i t ng ch u s qu n lý c a nhà n c, trong ho t đ ng s n xu t kinh
doanh nói chung và ho t đ ng tài chính nói riêng, các doanh nghi p đ u ph i có ngh a
v tuân th chính sách, pháp lu t. Các chính sách này đ c các nhà phân tích tài chính
v n d ng trong quá trình phân tích đ đ m b o tính phù h p, tính sát th c c a công tác
phân tích đ i v i pháp lu t c a nhà n
h

c. Ngoài ra các chính sách đó còn có tính đ nh

ng và là đ ng l c cho công tác phân tích tài chính doanh nghi p.

 Thông tin n n kinh t và thông tin ngành
Công tác phân tích tài chính ch th c s có hi u qu khi có h th ng ch tiêu
trung bình chu n c a toàn ngành, trên c s đó các doanh nghi p có th đánh giá, xem
xét tình tr ng chính đ nh n th c v trí c a mình nh m đ a ra nh ng chính sách đúng
đ n, phù h p, c ng nh có h ng ph n đ u, kh c ph c. Hay nói cách khác, đây có th
đ c xem nh s li u tham chi u c a doanh nghi p.Tuy nhiên, đi u này c ng ph
thu c vào tính trung th c c a các thông tin. N u thông tin do các doanh nghi p trong
ngành mang l i không chính xác có th còn có tác d ng ng c l i. ì v y, trách nhi m
c a c quan th ng kê c ng nh các doanh nghi p trong vi c cung c p thông tin c ng

nh h

ng không nh .

Cácănhơnăt ăch ăquan
 Trình đ c a cán b th c hi n vi c phân tích tài chính doanh nghi p
K t qu c a vi c phân tích tài chính doanh nghi p có chính xác hay không ph
thu c r t nhi u vào trình đ c a cán b th c hi n phân tích. B i vì vi c có đ
21

c nh ng


thông tin chính xác, phù h p là quan tr ng nh ng vi c x lý nh ng thông tin đó nh
th nào đ có k t qu phân tích đ t ch t l

ng l i ph thu c vào trình đ c a cán b

phân tích. T các thông tin thu th p đ c cán b phân tích ti n hành tính toán các ch
tiêu, l p các b ng bi u và nhi m v c a ng i phân tích là g n k t t o l p m i quan h
gi a các ch tiêu, k t h p v i các thông tin v đi u ki n hoàn c nh c th c a doanh
nghi p đ gi i thích tình hình tài chính c a doanh nghi p. T m quan tr ng và tính
ph c t p c a vi c phân tích tài chính đòi h i ng i cán b phân tích ph i có trình đ
chuyên môn cao và t m nhìn bao quát.
 K thu t, công ngh
N u ng d ng t t k thu t, công ngh vào quá trình phân tích tài chính s đem l i
k t qu chính xác, khoa h c, ti t ki m đ

c th i gian, công s c (ví d

ng d ng các

ph n m m phân tích tài chính, tra c u thông tin qua internet, liên k t thông tin gi a các
phòng ban thông qua h th ng m ng...). Vi c ng d ng này không nh ng đ m b o tính
chính xác, khoa h c, ti t ki m mà còn đ m b o tính toàn di n, phong phú, phù h p v i
xu h ng phát tri n c a công tác phân tích tài chính.

22

Thang Long University Library


CH

NGă2.TH C TR NGăTÌNHăHÌNHăTÀIăCHÍNHăT IăCỌNGăTYă
TNHHăMTVăX ăS ă I NăTHI TăHÀăGI NG

2.1. T ngăquanăv ăcôngăt ăTNHHăMTVă

ăs ă i năthi tăHƠăGiang

2.1.1. Khái quát v c ng ty TN

s ki n thi t

TV

à iang

Công ty XSKT là đ n v s nghi p có thu tr c thu c S Tài chính, đ c giao

nhi m v qu n lý và t ch c phát hành kinh doanh các ho t đ ng x s ki n thi t trên
đ a bàn t nh Hà Giang, nh m huy đ ng ti n nhàn r i trong nhân dân, t o ngu n thu cho
ngân sách đ a ph ng, đ ng th i đáp ng nhu c u vui ch i gi i trí lành m nh c a các
t ng l p nhân dân, góp ph n đ u tranh phòng, ch ng, ng n ng a các t n n c b c, s
đ ho t đ ng b t h p pháp… Tr i qua 20 n m ho t đ ng k t khi đ c thành l p
(1995-2015), Công ty đã t ng b c đi vào ho t đ ng n đ nh, v n lên phát tri n
không ng ng v m i m t, đ c bi t trong 10 n m tr l i đây c ng nh k t khi chuy n
đ i thành Công ty TNHH M t thành viên.
 Tên công ty: Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên x s ki n thi t Hà
Giang (TNHH MT XSKT Hà Giang)
 Mã s doanh nghi p: 0101354446
 Giám đ c: Bùi Hoài C n
 Hình th c s h u v n: Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên, nhà
n

c s h u 100% v n

 V n ch s h u: 9.000.000.000


a ch tr s chính: T 8, ph



i n tho i: (84-4) 3863740

ng
ng Tr n Phú, Thành Ph Hà Giang

 Fax: (84-4) 3866284

 L nh v c kinh doanh: Kinh doanh d ch v gi i trí
 Ngành ngh kinh doanh: Kinh doanh và phát hành vé x s ki n thi t.

23


2.1.2.

c u b máy t ch c qu n l
S ăđ 2.1. C ăc u t ch c c aăCôngăt ăTNHHăMTVăXS TăHƠăGiang
Ch t ch kiêm giám

Ki m soát
viên

đ c công ty

Phó giám đ c 1

Phòng
k
ho ch

Phó giám đ c 2

Phòng hành
chính

Phòng
kho

T ng h p

qu

Phòng
k toán

Phòng
tr
th ng

(Ngu n: Phòn h nh chính t ng h p).
Công ty TNHH MT

x s Hà Giang là m t doanh nghi p nhà n

c ho t đ ng

trong l nh v c cung c p d ch v vui ch i gi i trí, nên mô hình c c u t ch c c a công
ty trên là khá phù h p. C c u công ty đ c chia thành nhi u phòng ban, m i phòng
ban ph trách m t công vi c, ch c n ng riêng và đ c qu n lý b i 2 phó giám đ c và
1 ch t ch kiêm giám đ c công ty.
i c c u t ch c này, công ty đã thúc đ y vi c
chuyên môn hóa k n ng, t o đi u ki n cho cán b , công nhân viên phát huy s
tr ng, kh n ng c a mình
trong l nh v c chuyên môn.

m t công vi c thích h p, t ng kh n ng ph i h p n i b

Tuy nhiên, v i s đ c c u t ch c này, nhân viên s ph i ch u s qu n lý c a
nhi u c p lãnh đ o khác nhau, d gây nên s không th ng nh t gi a các c p lãnh đ o.

24

Thang Long University Library


2.1.3. Khái quát t nh h nh ho t đ ng s n u t kinh ếoanh c a c ng ty TN
Trong 3 n m tr l i đây, ho t đ ng SXKD c a công ty TNHH MT

TV

s ki n thi t

à iang

x s ki n thi t Hà Giang đã có s t ng tr

ng theo t ng n m.

C th :
B ng 2.1. Tìnhăhìnhăho tăđ ng SXKD c aăcôngăt ăTNHHăMTVă

ăs ă i năthi tăHƠăGiang:
(
Chênhăl ch 2013/2012

Ch tiêu

N mă2012

N mă2013

N mă2014

Tuy tăđ i

T

ngă
đ i
(%)

n v : Vi t am đ ng)
Chênhăl ch 2014/2013
Tuy tăđ i

T

ngă
đ i
(%)

T ng doanh thu

73.382.704.544 78.965.538.183 79.835.031.815

5.582.833.639

7,61

869.493.632

1,1

T ngăchiăphí

72.705.711.925 78.249.052.250 79.007.082.447

5.543.340.325

7,62

758.030.197

0,97

39.493.314

5,83%

111.463.435

15,56

L iănhu năsauăthu

676.992.619

716.485.933

827.949.368

(Ngu n: Báo cáo t
có th th y rõ đ

c s thay đ i v doanh thu và l i nhu n c a công ty qua các n m, ta có th theo dõi bi u đ sau:

25

chính côn ty)